UTLENIANIE 

BIOLOGICZNE

Uzyskanie energii 

użytecznej biologicznie

 

 

C6H12O6 + 6O2       6CO2 + 

6H2O +686 kcal

       C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O 

           

ATP

Trzy etapy oddychania wewnątrzkomórkowego

-Glikoliza
-Cykl Krebsa
-Oddychanie końcowe – mitochondrialny łańcuch 

transportu elektronów i fosforylacja oksydacyjna

CYTOPLAZM
A

MITOCHONDRIU
M

 

 

• Glikoliza

 – glukoza przekształcona jest 

do kwasu pirogronowego, niewielkie 
ilości ATP i NADH

• Cykl Krebsa

 – cykl kwasu 

cytrynowego, cykl kwasów 
trikarboksylowych kw. pirogronowy

  acetylo CoA       CO2 z wytworzeniem 

NADH, FADH2 i GTP lub ATP

• Oddychanie końcowe

 – NADH, FADH2 

są utleniane powstaje woda, 
uwalniana energia przekształcana jest 
na ATP

 

 

 

 

1.Aktywacja glukozy – 
przyłączenie fosforany

2. Izomeryzacja glukozy

3. Aktywacja fruktozy

4. Rozszczepienie na dwie triozy

6.Powstanie 1,3-
bifosfoglicerynianu

7.  Wysokoenergetyczne 
wiązanie w 1,3 DPG 
wykorzystywane do 
przeprowadzenia fosforylacji.

Przeniesienie grypy 
fosforanowej na ADP

9.Odwodnienie 2-
fosfoglicerynianu

10. Tworzenie pirogronianu 
(przeniesienie reszty 
fosforanowej na ADP

NAD- pochodne nukleotydów są 
akceptorem protonu i elektronów w 
czasie utleniana

ZYSK dwukrotna fosforylacja heksoz 

– 2 ATP

, dwukrotna 

fosforylacja substratowa + 4 cząsteczki ATP

 

 

Dalsze przekształcanie 

pirogronianu:

1) Tlenowe - oddychanie 

wewnątrzmitochondraialne

 lub 

w 

mezosomach

 u bakterii

2) Beztlenowe

 

 

Całkowite utlenienie 

pirogronianu do dwutlenku 

węgla i wody 

magazynowanie ATP

a) reakcja pomostowa- dekarboksylacja pirogronianu 

do acetylo CoA – łączy gliokolię z cyklem Krebsa, 

zachodzi w matrix mitochondraialnej

.

b) cykl Krebsa- Kompletne utlenienie acetyloCoA do 

CO2, zachodzi w matrix mitochondralnej, produkty 
NADH+H FADH2

c) Utlenianie końcowe- łańcuch oddechowy. NADH+H 

FADH2 są zasobne w energię (pary elektronów). 
Przepływ elektronów przez przenośniki w błonach 
grzenieni miochondrialnych (na tlen) powoduje 
wytworzenie gradientu protonowego i 
ufosforylowanie ADP do ATP 

 

 

 

 

ATP

 

 

Łańcuch oddechowy

1.Przenośniki elektronów 
(cytochromy, ubichinon), 
uporządkowane zgodnie z 
rosnącym potencjałem 
redukcyjnym, każdy 
następny pobiera elektrony 
od poprzednika w łańcuchu.

2. Elektrony i protony 
pochodzą z produktów cyklu 
Krebsa

3. Przwepływ elektronów przez przenośniki, powoduje przemieszczanie 
protonów z matrix do przestrzeni perimitochondrialnej

4. Elektrony sa przekazywane ostatecznie na tlen i powastaje O2-

5. W przestrzeni perimitochondrialnej powstaje nadwyżka protonów czyli 
gradient protonowy

6.Nadwyzkowe protony powracają do matrix przez kanały które są 
jednocześnie kompleksem enzymatycznym – syntazą ATP

7. Protony uderzają o resztę fosforanową co powoduje przyłączenie do 
ADP(fosforylacja oksydacyjna).Protony łączą się z anionem tlenkowym O2- 
+H+          H2O

Teoria 

chemiosmotyczna 

Mitchella

 

 

Beztlenowe

• Fermentacja 

mlekowa

• Potrzebne: 

pirogronian i 1 
cz.NADH +H

• Dehydrodenaza 

mleczanowa

• Mikroorganizmy, 

mięśnie kręgowców 
przy deficycie tlenu

C6H12O6 + 2ADP + 2Pi → 2CH3CHOHCOOH + 2ATP

 

 

 

• Fermentacja 

alkoholowa

• Pirogronian ulega 

dekarboksylacji do 

aldehydu octowego 

• Redukcja aldehydu 

do etanolu

• Pozwala organizmom 

beztlenowym na 

regenerację NAD, 

zużytego w glikolizie

C6H12O6 → 2C2H5OH + 2CO2

 

NADH+H występuje jako 
koenzym dehydrogezazy 
alkoholowej

 

 

Rola fermentacji

• Mlekowa:
• Fermantacja 

mlekowa – bakterie

• Jogurt, śmietana, 

kefir 

• Alkoholowa
• Drożdże 
• alkohole

 

 

Rozkład związków 

nieorganicznych

• Azotany, siarczany 
• Escherichia coli – przewód 

pokarmowy redukuje azotany do 
azotynów

• Inne siarczany – redukuja siarczany 

do siarkowodoru