Środki stosowane w
znieczuleniu
ogólnym
i
miejscowym
Środki stosowane w
znieczuleniu
ogólnym
i
miejscowym
Środki stosowane
do
znieczulenia
ogólnego
Środki znieczulające ogólnie
mają właściwość wywołania
przejściowego
i odwracalnego stanu
zahamowania czynności
życiowych komórek OUN. Tego
rodzaju stan nazywamy
znieczuleniem ogólnym
, a
środki, które w ten sposób
działają
środkami
znieczulającymi ogólnie
.
Stan znieczulenia ogólnego
cechuje się:
1. Utratą świadomości
2. Zniesieniem bólu
3. Blokadą
autonomiczną
czyli zmniejszeniem odruchowych
reakcji układu autonomicznego na
stresy,
zniesienie ruchów
dowolnych, odruchów
i napięcia mięśniowego.
Jest to zatem następstwo
zniesienia pobudliwości i
przewodnictwa tkanki mózgowej
oraz zahamowanie czynności
wszystkich części ośrodkowego
układu nerwowego- poza
czynnością ośrodków
autonomicznych rdzenia
przedłużonego, takich jak
ośrodek oddechowy
i naczynioruchowy
Mechanizm działania leków
1. Leki te gromadzą się na
powierzchni komórek i
zmniejszają przepuszczalność
błon komórkowych.
2. Doprowadzają do zaburzenia
procesów utleniania komórek i
zahamowania procesów
życiowych.
Znieczulenie ogólne
stosuje się w
czasie:
- zabiegów chirurgicznych
-zabiegów położniczych
- niekiedy w zatruciu
strychniną
Metody znieczulenia
:
1.Znieczulenie wziewne
-
bardzo prosta i dogodna metoda
- pozwala utrzymać
dowolną głębokość znieczulenia
- można je przerwać w każdej chwili
Współcześnie stosuje się jako zasadę
znieczulenie ogólne złożone, tzw.
znieczulenie sumowane-
równocześnie podaje się środek
wziewny i dożylny,
często też ze środkiem zwiotczającym
2. Znieczulenie dożylne
:
- Wykonuje się go za pomocą
wstrzyknięć dożylnych
- charakteryzuje go szybkie i
przyjemne zasypianie
- może być czasami
niebezpieczne, ponieważ może
doprowadzić do porażenia
ośrodka oddechowego.
3. Znieczulenie
doodbytnicze
- Stosowane w postaci
wlewek doodbytniczych
- obecnie rzadko stosowane
Współczesne znieczulenie
ogólne ma 4 etapy:
1.
Premedykację
- jest to
farmakologiczne przygotowanie
chorego do zabiegu w celu
przeciwdziałania objawom
niepożądanym znieczulenia
ogólnego (pobudzenie, odruchy
wymiotne), które występują
podczas budzenia chorego
2. Indukcję
Jest to wprowadzenie w stan
znieczulenia, podaje się szybko
działający anestetyk dożylnie lub/i
wziewnie
3. Kondukcja
Jest to podtrzymywanie znieczulenia,
najczęściej metodą złożoną, tzn. przez
podanie kilku różnych środków
znieczulenia ogólnego
o różnokierunkowym
działaniu (znieczulającym ogólnie,
p/bólowym, zwiotczającym mięśnie),
aby utrzymać odpowiednią głębokość
znieczulenia
4.Wyprowadzenie ze
znieczulenia
Polega ono na przerwaniu podawania
anastetyku, wentylowaniu pacjenta
(często czystym tlenem) oraz
zastosowaniu środków odwracających
stan zwiotczenia mięśni (np.:
Neostygminy) jak też podaniu leków
odwracających działanie depresyjne
opioidów na ośrodek oddechowy
(np.:Malokson)
Leki anksjolityczne
1. Znoszą napięcie emocjonalne (lęk)
2. Skracają okres pobudzenia
3. Przyśpieszają wystąpienie
pełnego stanu
znieczulenia ogólnego
Stosuje się: Chlordiazepoksyd,
Hydroxyzynę,
Pochodne benzodiazepiny
1. Podaje się na 1 godzinę przed
znieczuleniem
2. U osób szczególnie niespokojnych
również wieczorem dnia
poprzedniego
Diazepam
- działa pewniej po
podaniu
doustnym
Lorazepam
- po podaniu dożylnym
Midazolam
- szybki okres działania
i półtrwania 1,5 – 2,5 godziny
Leki cholinolityczne
1. Zmniejszają ilość wydzieliny w drogach
oddechowych.
2. Zapobiegają bradykardii
Preparat
:
Scopolamina -
oprócz działania
parasympatykolitycznego, ma działanie
sedacyjne i powoduje amnezję.
U ludzi starszych może wywołać niepokój
ruchowy.
Preparaty: Atropina, Scopolamina,
Barbiturany
1. Wypierane są przez pochodne
benzodiazepiny
2. Ulegają one najpierw redystrybucji do
tkanek mięśniowych, a ich usuwanie może
trwać nawet dobę.
Ma to znaczenie w znieczuleniach do tzw.
zabiegów dziennych (chirurgia jednego
dnia)
Preparaty: Pentobarbital, Sekobarbital
Leki p- bólowe
1. Stosowane do premedykacji
2. Wskazane wówczas, gdy chory przed
operacją cierpi z powodu bólu
3. Nie są one skutecznymi lekami
p/lękowymi, mogą powodować
splątanie
Preparaty: Petydyna, Fentanyl,
Morfina
Niesteroidowe leki
przeciwzapalne
1.Podaje się je od dnia
poprzedzającego znieczulenie tzw.
analgezja poprzedzająca
2. Są one skuteczne w bólach
mięśniowo-kostno-stawowych.
Preparaty: Diklofenac, Ketoprofen
Leki p/wymiotne i
neuroleptyki
Stosuje się pochodne fenotiazyny
i butyrofenonu:
Pochodne fenotiazyny
działają:
- p/wymiotnie
- p/lękowo
- sedacyjnie
- wspomagają działanie opioidów
Preparat: Prometazyna, Metoclopramid
cd
Pochodne butyrofenonu
:
Wywierają działanie neuroleptyczne
(zobojętnienie na bodźce
zewnętrzne)
1. Mają długi okres półtrwania
Preparaty: Haloperidol, Droperidol
Agoniści receptora alfa 2
adrenergicznego
Działają:
1.p/lękowo
2.p/drgawkowo
3.wzmagają diurezę
4.osłabiają perystaltykę przewodu
pokarmowego
5. zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego
6. obniżają ciśnienie śródczaszkowe
Leki: Klonidyna, Deksmedetomidyna
Znieczulenie ogólne
(anestezja)
Składa się z:
1. Analgezji
2. Tłumienia reakcji na bodźce
uszkadzające
3. Zwiotczenia mięśni
szkieletowych
Amnezja musi obejmować:
1.Zniesienie percepcji i reakcji na
ból
2.Wyłączenie świadomości
aktualnych zdarzeń
3.Utratę zapamiętywania tych
zdarzeń, często z wyraźnym
okresem niepamięci wstecznej
Dożylne środki
anestetyczne
1.
Pochodne kwasu barbiturowego
(
Heksobarbital, Tiopental
)
2. Pochodne benzodiazepiny (
Diazepam
)
3. Inne (
Etomidat, Ketamina, Propofol
)
Z wyjątkiem Ketaminy i Propofolu
anestetyki dożylne nie mają
działania p-bólowego
Działanie farmakologiczne
1.OUN:
- utrata przytomności i amnezja
(wynik podwyższenia amplitudy)
- Obniżenie ciśnienia śródczaszkowego
i perfuzji mózgu
2. Układ oddechowy:
-
osłabienie oddychania aż do
zatrzymania oddychania włącznie
cd
3. Układ sercowo-naczyniowy:
- obniżają ciśnienie tętnicze
(wyjątek Ketamina)
- przyśpieszają czynność serca
- zmniejszają pojemność minutową serca
- rozszerzają naczynia
- zmniejszają kurczliwość mięśnia
sercowego
Pochodne kwasu
barbiturowego
1.
Heksobarbital:
-
w małych dawkach działa krótko
nasennie
-
w większych dawkach wywołuje
znieczulenie ogólne
- po podaniu dożylnym rozpuszczalny
w wodzie soli sodowej
heksobarbitalu znieczulenie ogólne
występuje bardzo szybko
Heksobarbital - cd
Objawy niepożądane
:
- może uszkadzać narządy
miąższowe
- poraża ośrodek oddechowy
2.Tiopental
- działa szybciej od Heksobarbitalu
(10-30 s od podania)
- nie działa p/bólowo
Zastosowanie:
- w premedykacji
- do znieczulenia z innymi anestetkami
dożylnymi lub wziewnymi oraz jako
lek p/drgawkowy
Objawy niepożądane
: nudności,
wymioty, depresja oddechowa,
obniżenie ciśnienia tętniczego, skurcz
krtani
Pochodne benzodiazepiny
1. Midazolam:
-
krótko i silnie działa nasennie
(3x silniej od Diazepamu)
-
działa uspakajająco, p/drgawkowo
i miorelaksująco
-
jest dobrze tolerowany
Zastosowanie
: premedykacja, zabiegi
diagnostyczne i małe zabiegi chirurgiczne
Objawy niepożądane
: niedociśnienie, bóle
i zawroty głowy, senność, tachykardia, alergie
skórne
Preparaty: Midanium (Dormicum amp. 0,005g/1ml)
Środki różne
1. Propofol:
-
silny, nierozpuszczalny w wodzie
-
wprowadzony do użytku w 1986r.
-
dobrze rozpuszczalny w tłuszczach
-
w ciągu 25-40s przenika przez barierę
krew-mózg i powoduje uśpienie
-
szybkie budzenie (ok.. 5min.)
-
dawka początkowa: 1-3 mg/kg mc, potem
wlew ciągły z szybkością 0,3-4 mg/kg mc
na 1 h
Propofol- cd
Lek powoduje
:
-bradykardię
-osłabienie wentylacji
-spadek ciśnienia tętniczego
-często czkawkę, bóle głowy, nudności
-obniża ciśnienie mózgowe
-powoduje uwalnianie histaminy
Preparat: Diprivan
Nie stosuje się
:
u osób uczulonych na białko kurze lub
olej sojowy.
Otwartej ampułki
nie można
przechowywać ponad
3 h – bo dobra pożywka dla drobnoustrojów
2. Ketamina
- pochodna fencyklidyny
- silnie działa p/bólowo i nasennie
- łatwo przenika przez barierę krew- mózg
- nie drażni tkanek w czasie podawania
- początek działania po po podaniu
dożylnym ok.. 30 s, a po podaniu
domięśniowym od
2-10 min.
- nie znosi czucia trzewnego
- przyśpiesza czynność serca
- podwyższa nawet o 25% ciśnienie
tętnicze
cd
- wywołuje omamy (o przerażającej
treści)
- pobudzenie ruchowe
- czasami: nudności i wymioty
- u kobiet w ciąży- kurczliwość macicy
Zastosowanie
:
zabiegi krótkotrwałe, operacje
plastyczne, bolesne zmiany opatrunku
Nie powinno się stosować
: u chorych z
nadciśnieniem ,
z padaczką, psychozami i u alkoholików
Interakcje
: w roztworze z barbituranami wytrąca się
ketamina, wzmaga działanie innych leków
znieczulających i p/bólowych
3.Etomidat
- pochodna imidazolowa
- dobrze działa nasennie i p/drgawkowo
- działa szybko – po 1 minucie
- powoduje ból w miejscu wstrzyknięcia
- nie działa p/bólowo
- nie zwiotcza mięśni
- nie daje objawów ponarkotycznych
Zastosowanie
: do indukcji znieczulenia, składnik
znieczulenia ogólnego, razem z lekami
p/bólowymi- do zabiegów chirurgicznych
krótkotrwałych
Etomidat- cd
Działania niepożądane
:
-bóle i zawroty głowy
-nudności
-kaszel
-ruchy mimowolne
-depresja ośrodka oddechowego
-pogłębia działanie leków hipotensyjnych
Preparat: Hypnomidate (Radenarcon)
amp. 0,02g/10ml
Wziewne środki
anestetyczne
Działanie farmakologiczne:
1. OUN wpływają na:
- wyższe czynności nerwowe
- zwiększenie zużycia tlenu
- wytwarzanie i wchłanianie płynu
mózgowo-rdzeniowego i jego
ciśnienie
- funkcję elektrofizjologiczną mózgu
* Odwracalne hamowanie wyższych
czynności nerwowych stanowi
nieodłączną cechę znieczulenia
ogólnego i stopniowo ustępuje wraz
z usuwaniem anestetyku
* Zaburzenia funkcji percepcyjnych,
sprawności ruchowej i zdolności
zapamiętywania może trwać nawet
kilkanaście godzin
* Osłabienie przemian
energetycznych w mózgu
przez te środki nie prowadzi do
zubożenia go w zasoby
energetyczne, a nawet poprawia
jego ochronę dzięki korzystnemu
stosunkowi podaży tlenu do
zapotrzebowania
2. Wpływ na układ
oddechowy
-upośledzają oddychanie (spadek
wentylacji minutowej wskutek
obniżenia objętości oddechowej)
-przyśpieszają oddechy
-rozszerzają drzewo oskrzelowe i
blokują działanie leków
zwężających oskrzela
-hamują funkcjonowanie aparatu
rzęskowego tchawicy (przyczyna
pooperacyjnego zapalenia płuc)
Wpływ na układ krążenia
-obniżają ciśnienie tętnicze
-rozszerzają łożysko naczyniowe
-obniżają pojemność minutową serca
-zmieniają dystrybucję przepływu krwi-
odwrócenie przepływu od przewodu
pokarmowego włącznie z wątrobą na
rzecz lepszej perfuzji mózgu, skóry i
mięśni
-zaburzenie przewodnictwa w sercu
Wpływ na układ nerwowo-
mięśniowy
- zwiotczają mięśnie prążkowane
Wpływ na układ
wydzielania
wewnętrznego
-powodują hiperglikemię
-Halotan powoduje spadek stężenia
testosteronu
Wpływ na macicę i płód
-zwiotczają mięśnie macicy
-zwiększają utratę krwi podczas
porodu lub cięcia cesarskiego
-przenikają przez barierę łożyskową
i powodują hypotensję płodu
Preparaty
1. Eter dietylowy
-
rzadko stosowany z powodu łatwopalności
-
duży współczynnik rozpuszczalności
krew/gaz
-
wydłuża okres budzenia
-
drażni drogi oddechowe
-
powoduje hiperglikemię
-
powoduje kwasicę metaboliczną
Halotan
-lotny płyn, niepalny
-wykazuje bardzo silne działanie
znieczulające
ogólne (4-5x silniejsze niż eter)
-podany razem z tlenem-szybkie wystąpienie
pełnego znieczulenia ogólnego
-po przerwaniu znieczulenia już po 2-5 min
występuje budzenie
-względnie mało toksyczny
-lek z wyboru w znieczuleniu złożonym
Halotan- cd
Działania niepożądane:
-depresja ośrodka oddechowego
-działanie kardiotoksyczne (bradykardia,
spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia
rytmu)
-działanie hepatotoksyczne
-wzmaga działanie leków hipotensyjnych
W czasie znieczulenia Halotanem nie
można podawać amin katecholowych-
grozi
migotaniem komór
Preparat: Ethrone- flakon 250 i 280 ml
Przeciwwskazania
Padaczka i nadciśnienie
tętnicze
Izofluran
-niepalna ciecz
-drażniący zapach
-ma większy niż Halotan współczynnik
terapeutyczny i mniej działań
ubocznych
-działa szybko (po 3-5 min.) i krótko
(chory budzi się po kilku minutach)
Izofluran-cd
Działania niepożądane:
-depresja oddychania
-spadek ciśnienia tętniczego
-kaszel
-kurcz głośni
-relaksacja mięśnia macicy
-przenika przez barierę maciczno-
łożyskową
(depresja płodu)
Preparat: Forane- butelka 100ml
Sewofluran
- najnowsza generacja
- niepalny, bezbarwny płyn
- bez zapachu
Działanie
: w porównaniu do Izofluranu
działanie leku rozwija się i ustępuje jeszcze
szybciej.
Lek ten hamuje czynność ośrodka
oddechowego
oraz zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi w
stopniu
zależnym od dawki
Sewofluran-cd
- nie drażni śluzówki drzewa oskrzelowego
- nie upośledza perfuzji mięśnia sercowego
- nasila działanie środków zwiotczających
- 95% leku eliminowane jest bardzo szybko
przez płuca w postaci niezmienionej
- reszta po zmetabolizowaniu ulega
wydaleniu przez nerki
Objawy niepożądane
- depresja układu oddechowego
- spadek ciśnienia tętniczego
- uczula mięsień sercowy na aminy katecholowe
- zaburza czynność intelektualną i sprawność
psychomotoryczną
Przy użyciu
do znieczulenia układu zamkniętego
z pochłaniaczem CO2 w reakcji z
wapnem sodowanym, powstają metabolity z
grupy eterów, tzw. składnik A. Składnik A w
dużych stężeniach może spowodować
odwracalne upośledzenie zdolności nerek do
zagęszczenia moczu
Preparat: Sevorane
Gazy stosowane w
anestezjologii
Podtlenek azotu (N20)
(tzw. gaz rozweselający):
-bezwonny gaz
-o słodkim smaku
-usypiany chory jest: wesoły, śmieje się,
ma żywe halucynacje
-znieczulenie – jest płytkie i powierzchowne
-nie uszkadza narządów miąższowych
-nie drażni błon śluzowych
-nie poraża perystaltyki jelit
-może porażać ośrodek oddechowy
Zastosowanie
Do wziewnego znieczulenia
ogólnego oraz do wywołania
powierzchownego oszołomienia
przy drobnych zabiegach
chirurgicznych w położnictwie.
Środki znieczulające
miejscowo
Środki znieczulające
miejscowo
1. Działają one porażająco na zakończenia bólowe
i nerwy czuciowe.
2. Umożliwiają bezbolesne przeprowadzenie
poważnych zabiegów chirurgicznych
i neurochirurgicznych.
3. Znoszą one odruchy, co wykorzystuje się
w celach rozpoznawczych, znieczulając
często przy badaniach okulistycznych spojówkę
i rogówkę
4. Znoszą odruchy wymiotne
5. Hamują odczyny zapalne
6. Stosuje się też je w postaci blokad w leczeniu
stanów chorobowych
Metody znieczulenia
ogólnego
1. Znieczulenie środkami fizycznymi:
zahamowanie przewodnictwa nerwu
czuciowego i wrażliwości zakończeń
bólowych za pomocą uścisku opaską
Esmarcha lub zamrożenie chlorkiem
etylu.
W lecznictwie stosuje się zamrożenie
chlorkiem etylu tkanki przed drobnymi
zabiegami chirurgicznymi i stomatologicznymi.
2. Znieczulenie
środkami
chemicznymi
Rodzaj znieczulenia
Postać leku
i zastosowanie
powierzchniowe
Okłady, krople, pędzlowania,
przysypki, maści, czopki,
proszki lub roztwory p.o.
Stosuje się na skórę i
błony śluzowe w celu
zniesienia bólu(oparzenia,
guzki krwawnicze) i
świądu lub zniesienia
odruchów
nasiękowe
Wstrzyknięcia w celu
znieczulenia ograniczonej
okolicy tkanki przy drobnych
zabiegach chirurgicznych,
blokadach miejscowych
Rodzaje znieczulenia- cd
Rodzaj znieczulenia
Postać leku
i zastosowanie
przewodowe
Wstrzyknięcia w celu
przerwania przewodnictwa
określonego nerwu w
zabiegach stomatologicznych,
drobnych zabiegach
chirurgicznych, blokadach
przewodowych
dordzeniowe
Wstrzyknięcia do płynu
mózgowo- rdzeniowego lub
nadoponowo w celu porażenia
korzeni nerwów rdzeniowych
przed zabiegami operacyjnymi
w dolnym odcinku jamy
brzusznej lub blokadach
leczniczych
Pewną formą znieczulenia
przewodowego jest
blokada
. Blokada
polega na wstrzykiwaniu w
różne okolice ciała dużych ilości środka
znieczulającego miejscowo w małym
stężeniu. Istotą blokady jest przerwanie
przewodnictwa i porażenie
zakończeń nerwowych, splotów
(blokada splotu ramiennego) lub
zwojów układu autonomicznego. Zabieg
ten izoluje ognisko chorobowe od
ośrodkowego układu nerwowego,
hamując płynące z zakończeń
nerwowych impulsy bólowe. Do blokad
najczęściej używa się
Prokainy
w
roztworze 0,25- 0,5 %
Podział środków
znieczulających miejscowo
1.Środki znieczulające powierzchniowo
:
kokaina, lidokaina, etoform, tetrakaina,
cynchokaina
2.Środki do znieczuleń dotkankowych
:
a)nasiękowych: prokaina, piperokaina,
heksylokaina, cynchokaina, lidokaina,
mepiwakaina, trimekaina
b)przewodowych: prokaina, heksylokaina,
chlorprokaina, butamina, cynchokaina,
lidokaina, mepiwokaina, trimekaina
c)dordzeniowych: butamina, piperokaina,
bupiwakaina
cd
3.Środki stosowane dożylnie
(działanie ogólne): prokaina,
lidokaina
4.Środki stosowane doustnie
(znieczulenie błony śluzowej
żołądka):
etoform
Środki miejscowo
znieczulające- podział
względem budowy
chemicznej
1.
Estry kwasu paraaminobenzoesowego
, np.:
prokaina, chlorprokaina, etoform
2.
Pochodne kwasu para- i
ortoaminobenzoesowego
, np.:
tetrakaina, butakaina
3.
Pochodne kwasu benzoesowego
,
np.:heksylokaina
4.
Pochodne kwasu acetylosalicylowego
, np.:
edan
5.
Amidy
, np.: cynchokaina, lidokaina,
mepiwakaina
Środki znieczulające
powierzchniowo
1.
Kokaina
Jest alkaloidem, występuje w liściach
krasnodrzewu peruwiańskiego
rosnącego w Ameryce Południowej
Działanie:
-
ogólne:pobudzający wpływ na OUN
-
miejscowo: poraża zakończenia
czuciowe w miejscu wprowadzenia
Kokaina- cd
Wpływ na OUN
- silnie pobudza OUN
- Wywołuje pobudzenie psycho- ruchowe:
nadmierna ruchliwość, ataki śmiechu
i płaczu, bardzo silne podniecenie płciowe
- znosi uczucie zmęczenia
- wzmożona wyobraźnia
- Łatwiej zachodzą kojarzenia
(osobnik zaskakuje otoczenie błyskotliwą inteligencją)
- po pobudzeniu występuje zahamowanie
(ospałość, senność, zaburzenie myślenia, poczucie
mniejszej wartości i załamanie psychiczne
Wpływ kokainy na narządy
obwodowe
-wzmaga napięcie układu współczulnego
-przyśpiesza czynność serca
-zahamowanie ruchów jelit
-wytrzeszcz gałek ocznych
-skurcz naczyń krwionośnych
Działanie miejscowe:
-poraża zakończenia czuciowe (zwłaszcza bólowe)
-nie działa prawie na zakończenia termiczne
w skórze
-przerywa wybiórczo przewodnictwo nerwów
czuciowych
Zatrucie ostre kokainą
- duże dawki porażają OUN
- utrata przytomności
- zaburzenia krążenia
- zaburzenia oddychania
- drgawki
- w końcu- śmierć wskutek
porażenia ośrodka oddychania
Zatrucie przewlekłe
narkomanów
- szybciej dochodzi do wyniszczenia ogólnego
- zwyrodnienie narządów miąższowych
- zwyrodnienie komórek OUN
Następstwo
: zaburzenia psychiczne,
halucynacje, urojenia, okresowe stany
podniecenia o silnym zabarwieniu erotycznym
dochodzące do ataków szału, które mogą być
przyczyną zbrodni, morderstw, gwałtu. Po
okresie podniecenia szałowego występuje
depresja i załamanie psychiczne, w czasie
którego kokainista może popełnić samobójstwo.
Zastosowanie kokainy
kokainę stosuje się wyłącznie do
znieczulenia miejscowego w
postaci pędzlowania błon
śluzowych, zakraplań do
spojówek
Preparat: Cocaina hydrochloricum
Etoform
-proszek, nierozpuszczalny w wodzie
-stosowany w postaci 2-3% przysypek
i 3-10% maści w świądzie skóry, na
bolesne powierzchniowe rany i oparzenia
-podaje się go doustnie w znieczuleniu
błony śluzowej żołądka- jako lek
p/wymiotny
Preparat: Anaesthesinum
Z powierzchni ran etoform może ulec
wchłonięciu i spowodować zatrucie !
Tetrakaina
- stosowana głównie w laryngologii do
znieczuleń powierzchniowych w
postaci pędzlowania
w roztworach wodnych 0,5- 2%
-silniej znieczula od prokainy, lecz 10
krotnie
toksyczna
Preparaty: Tetracain- fiolki 15ml 0,5%
Pantocain-amp.0,01g do znieczulenia
dolędźwiowego
Leki pochodzenia roślinnego
1.
Mentol
: działa słabo znieczulająco
( Tinctura Menthae)
2.
Kapsaicyna
:skuteczna w leczeniu
świądu
(Tinctura Capsici)
Środki do znieczulenia
dotkankowego
- rozpuszczalne w wodzie
- są mniej toksyczne od kokainy
- większość z nich nie kurczy
naczyń (
wyjątek
chlorprokaina
)
Prokaina
-
nie wchłania się z błon śluzowych
- nie zwęża naczyń krwionośnych
- podana dożylnie- działa p/bólowo,
p/wstrząsowo,
p/alergicznie, p/zakrzepowo, p/zapalnie,
p/skurczowo (spazmolitycznie)
- działa nieznacznie porażająco na układ
nerwowy autonomiczny sympatykolitycznie
i parasympatykolitycznie
- może zatrzymać akcję serca
- przy przedawkowaniu- drgawki
- niekiedy reakcje alergiczne
(wykonuje się próbę uczuleniową)
Zastosowanie
-miejscowe: do znieczuleń nasiękowych,
przewodowych i dordzeniowych
-ogólnie- jako lek p/bólowy (nerwobóle),
rozszerzający naczynia krwionośne
(miażdżyca naczyń mózgowych
i obwodowych)
Preparaty: Iniectio Polocaini Hydrochlorici 1%,
2%, 4%- amp.
Lidokaina
-działa dłużej i silniej od Prokainy
-mniej toksyczna
-działanie przeciwarytmiczne
Zastosowania
: znieczulenia
nasiękowe, przewodowe,
powierzchniowe, zaburzenia rytmu
pochodzenia komorowego
Preparaty: Lignocainum hydrochloricum,
Xylocaine
Bupiwakaina
-działa znieczulająco miejscowo
-4 razy silniej od Lidokainy
-bardziej toksyczna
-powoduje bardzo silną i długotrwałą blokadę
czuciową (4-6 godzin)
Zastosowanie
:znieczulenia nasiękowe,
zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe oraz
w blokadach splotów i zwojów
nerwowych
Preparaty: Bupivocainum hydrochloricum- amp,
Marcain- amp.
Mepiwokaina
-budowa zbliżona do lidokainy
-działa szybciej i dłużej
Zastosowanie:
-w znieczuleniach przewodowych
-często stosowana, gdy jest przeciwwskazane
dodanie leku zwężającego naczynia
(podeszły wiek, choroby układu krążenia,
znieczulenie palców)
Preparaty: Mepivacain, Mepidont- amp
Edan
-środek znieczulający miejscowo
-działa silniej i dłużej od Prokainy
-działa też spasmolitycznie
Zastosowanie:
-znieczulenie nasiękowe i infiltracyjne
w stomatologii, laryngologii, chirurgii,
ginekologii
Preparat: Edan- amp.
Inne
-chlorprokaina
-butamina
-piperokaina
-trimekaina
-karbokaina
Zatrucia środkami
znieczulającymi
miejscowo
Reakcje toksyczne
są najczęściej
następstwem przedawkowania leku.
Toksyczność wzrasta w miarę wzrostu
stężenia leku. Do pierwszych objawów
toksycznych związanych z wpływem na
OUN
należą zaburzenia smakowe, np.: metaliczny
smak w ustach, drętwienie języka, uczucie
niepokoju i pobudzenia psychoruchowego,
drżenie przechodzące niekiedy w napady
drgawek.
cd
Działanie toksyczne na
układ
sercowo-
naczyniowy
objawia się zmniejszeniem
pobudliwości komórek układu bodźcotwórczego
(lidokaina) lub jej zwiększaniem (kokaina). Prokaina
zmniejsza objętość wyrzutową serca, mogąc
prowadzić do wstrząsu kardiogennego. W razie
pojawienia się objawów intoksykacji, z objawami
pobudzenia OUN, należy przerwać wstrzykiwanie
środka znieczulającego, podać leki uspakajające
(diazepam), niekiedy przy występowaniu drgawek
klonicznych należy zwiotczyć mięśnie
(suksametonium), zaintubować chorego i prowadzić
oddech kontrolowany. W razie zaburzeń rytmu
podajemy leki przeciwarytmiczne. W razie
wstrząsu adrenalinę lub aminy katecholowe
(dopamina, dobutamina) w ciągłym wlewie
dożylnym
.
cd
Reakcje uczuleniowe
występują
najczęściej po stosowaniu prokainy,
tetrakainy, rzadziej po lidokainie,
bupiwakainie i mepiwakainie. Obowiązuje
wykonanie próby na środki do
znieczulenia przewodowego. W razie
wystąpienia reakcji uczulających stosuje
się leki przeciwhistaminowe, preparaty
wapnia, glikokortykosterydy i leki
objawowe.