Podstawy genetyki – kiedy 

zaczyna się człowiek

 

 

Podstawowe pojęcia 

genetyczne

• Chromosomy
• Mitoza/mejoza
• Crossing-over – rekombinacja
• DNA/RNA
• Gen
• Genotyp - fenotyp

 

 

Chromosomy

• 23 pary chromosomów
• Połączenia: adenina z tyminą
•                    guanina z cytozyną
• to nukleotydy (szczebelki)
• 3 biliony nukleotydów w 46 

chromosomach

• DNA człowieka to ok. 100 000 genów

 

 

Metody badań genetyki 

zachowania

• Badania bliźniąt
• Badania adopcyjne
• Badania rodzinne
• Projekt „Genom człowieka” i jego 

wkład w genetykę zachowania

 

 

Cechy uwarunkowane genami 

dominującymi i recesywnymi

• Kolor oczu
• Rodzaj włosów
• Karnacja
• Percepcja barw

 

 

Choroby

• Geny dominujące: pląsawica 

Huntingtona, retinoblastoma

• Geny recesywne: wrodzona głuchota, 

cukrzyca, dystrofia mięśni Duchenna

• Nietypowy przypadek: anemia 

sierpowata

 

 

Strukturalne defekty 

chromosomów

• Zespół Downa – mongolizm
• „Cri-du-chat”
• Guz Wilma
• Choroba Tay-Sachsa
• Syndrom Turnera 

 

 

Geny czy środowisko

• Fenotyp = genotyp  x  środowisko

• Środowisko = wspólne  x  

jednostkowe

 

 

Interakcja geny x 

środowisko

• Geny warunkują: 
• A. tempo rozwoju
• B. zakres reakcji
• Interakcja  - wybór niszy:
• - pasywny
• - wywołujący
• - aktywny

 

 

Wpływ środowiska

• Jeśli założymy, że inteligencja (I.I.) 

jest w 80% dziedziczna:

• To możliwości rozwojowe ( w 

uproszczeniu):

• Od 80 I.I. – opóźnienie umysłowe
• Do 120 I.I. – inteligencja istotnie 

wyższa od przeciętnej

 

 

Stan wiedzy na temat 

dziedziczenia cech 

psychicznych

• Sprawność umysłowa – inteligencja, 

zdolności specjalne

• Temperament
• Cechy osobowości
• Zaburzenia psychiczne (na 

przykładzie schizofrenii)

• Choroby demencyjne (Alzhaimer)

 

 

Nowe odkrycia genetyki

• Pełny zapis genomu człowieka
• Geny włączeniowe i wyłączeniowe
• „Skaczące” geny
• Regeneracja układu nerwowego