Generowanie reaktywnych 

form tlenowych w komórce

Mitochondrialny łańcuch 

oddechowy

• Mitochondria są głównym konsumentem tlenu.
• Całkowita redukcja tlenu wymaga przyłączenia 

4 protonów i 4 elektronów prowadząc do 
powstania 2 cząsteczek wody.

• Elektrony wędrują z substratu na tlen poprzez 

przenośniki uszeregowane w kolejności 
odpowiadającej rosnącym wartościom ich 
standardowych potencjałów redoks.

• Zredukowana oksydaza cytochromowa 

redukuje tlen cząsteczkowy dostarczając 4 
elektronów do każdej cząsteczki – po 2 na 
każdy atom tlenu.

• Mitochondrialny łańcuch oddechowy nie jest 

na tyle doskonały aby zapewnić 100% 

przepływ elektronów z substratów 

energetycznych na tlen cząsteczkowy.

• Pewna część elektronów pomija pośrednie 

ogniwa ich transportu i wchodzi w 

bezpośrednią reakcję z tlenem 

cząsteczkowym redukując go na drodze 

procesu jednoelektronowego

• W wyniku takiej reakcji powstaje 

anionorodnik ponadtlenkowy.

• Jest to jedyne źródło O

2

• w większości 

komórek o metabolizmie tlenowym.

• Ok. 1-4% tlenu zużytego przez mitochondria 

ulega jednoelektronowej redukcji tworząc 

anionorodnik ponadtlenkowy.

Rodzaje wolnych rodników tlenowych:

Anionorodnik ponadtlenkowy -  O

2•

 

Nadtlenek wodoru  - H

2

O

2

Rodniki nadtlenkowe - ROO 

•

 

Rodnik hydroksylowy - OH 

•

 – 

cząsteczka 

szczególnie czynna, może reagować z białkami, kwasami 
nukleinowymi, lipidami zmieniając ich budowę i powodując 
uszkodzenie tkanek.

Reakcje przyczyniające się do 

obciążenia tlenowego komórek krwi i 

tkanek