Jakie wymagania powinny spełniać przyciski sterowania oburęcznego?
2010-11-10
W zakładzie pracy posługujemy się maszynami produkcyjnymi wyprodukowanymi
przed 2004 r. Jak powinny wyglądać przyciski sterowania oburęcznego? Czy powinny
przybrać formę tzw. grzybków czy może powinny być schowane w obudowie? Gdzie
szukać regulacji tej kwestii?
Odpowiedź
Przyciski sterowania oburęcznego, traktowane jako elementy sterownicze przeznaczone do
uruchamiania maszyny, powinny przybrać formę przycisków schowanych w obudowie.
Elementy sterownicze przeznaczony do zatrzymywania całej maszyny mogą przybierać formę
tzw. grzybków. Wymagania w tym zakresie określają: rozporządzenie Ministra Gospodarki z
dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i
higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr
191, poz. 1596 z późn. zm.) - dalej r.m.w.u.m. oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki z
dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199,
poz. 1228) - dalej r.z.w.m.
Uzasadnienie
Maszyny produkcyjne, o których mowa w pytaniu zostały wyprodukowane przed 2004 r., a
więc przed wejściem w życie uchylonego już rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i
Polityki Społecznej z dnia 10 kwietnia 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn
i elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 91, poz. 858) - dalej r.m.e.b. Ponieważ r.m.e.b.
weszło w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej (1 maja 2004 r.), nie dotyczyło ono maszyn wyprodukowanych przed dniem 1
maja 2004 r.
Zgodnie z § 34 r.m.w.u.m. maszyny nabyte przed dniem 1 stycznia 2003 r. powinny być, w
terminie do dnia 1 stycznia 2006 r., dostosowane do minimalnych wymagań dotyczących
maszyn określonych w rozdziale 3 r.m.w.u.m. Ocena zgodności maszyn z wymaganiami
r.m.w.u.m. powinna być wykonana dla maszyn nabytych i oddawanych do użytku przed
dniem 1 stycznia 2003 r. przez zespół, którego skład powinien ustalić pracodawca. W skład
takiego zespołu mogliby wchodzić: pracodawca lub jego przedstawiciel, pracownik służby
bhp, technolog produkcji, konserwator maszyny oraz inni pracownicy posiadający znajomość
eksploatacji i konserwacji maszyny.
Jeżeli maszyna nie spełnia wymagań opisanych w r.m.w.u.m., powinna być (na skutek
wykonanej oceny) do nich dostosowana. Jednym ze sposobów dostosowania maszyny do
wymagań z r.m.w.u.m. jest zamontowanie np. przycisków sterowania oburęcznego.
W § 9 ust. 1 i 2 r.m.w.u.m. opisano jedynie wymagania dla elementów sterujących, nie
wskazując jednakże gotowych rozwiązań. Zgodnie z § 9 ust. 1 i 2 r.m.w.u.m. elementy
sterownicze, które mają wpływ na bezpieczeństwo pracowników powinny być widoczne i
możliwe do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane. Elementy powinny być
usytuowane poza strefami zagrożenia w taki sposób, aby ich obsługa nie powodowała
dodatkowych zagrożeń; nie mogą one stwarzać także jakichkolwiek zagrożeń w związku z
przypadkowym ich zadziałaniem. Zgodnie z § 11 r.m.w.u.m. układy sterowania maszyn
powinny zapewniać bezpieczeństwo i być dobierane z uwzględnianiem możliwych
uszkodzeń, defektów oraz ograniczeń, jakie można przewidzieć w planowanych warunkach
użytkowania maszyny. Zgodnie z § 12 ust. 1 r.m.w.u.m. uruchomienie maszyny powinno być
możliwe tylko poprzez celowe zadziałanie na przeznaczony do tego celu układ sterowania.
1
