background image

Serwery www 

Budowa, zasada działania 

 

background image

Podstawowe operacje  

serwera www 

• Odwzorowywanie adresu 
• Uwierzytelnianie 
• Zarządzanie wirtualnymi hostami 
• Dostarczanie statycznej zawartości 

pliku 

• Dostarczanie zawartości dynamicznej 

 
 

background image

 

background image

Budowa Apache 

background image

Warstwa serwera 

• Mapowanie MIME 

• Rozwiązywanie adresu 

1. http://www.neurozen.com/test?a=1&b2 
2. http://www.neurozen.com/images/news.gif 
<VirtualHost www.neurozen.com> 
 

ServerAdmin webmaster@neurozen.com 

 

Alias /test /servlet/test 

 

Alias /images /static/images 

 

DocumentRoot /www/docs/neurozen 

 

ServerName www.neurozen.com 

 

ErrorLog logs/neurozen-error-log 

 

CustomLog logs/neurozen-access-log common 

</VirtualHost> 

 

background image

Warstwa serwera 

Warstwa serwera - przetwarzanie danych:  

w typowych serwisach realizuje większość zadań 

funkcjonalnych  

punkt centralny systemu rozproszonego - wrażliwość na 

przeciążenia => ataki typu DoS (Denial of Service)  

odpowiedzialna za synchronizację pracy klientów i, 

częściowo, zachowanie spójności w warstwie danych  

Oprogramowanie serwisu w ramach warstwy serwera:  

integruje się z właściwym serwerem WWW, faktycznie 

komunikującym się z klientem  

jest uruchamiane prze serwer WWW w reakcji na żądanie 

klienta, serwer WWW przekazuje klientowi wynik działania 

oprogramowania  

background image

Warstwa serwera 

Przetwarzanie typu wejście/wyjście - serwer WWW 

przekazuje do modułu oprogramowania żądanie klienta i 

traktuje wynik działania modułu jako pełną odpowiedź 

przekazywaną klientowi  

 

Przetwarzanie wsadowe - serwer WWW przekazuje 

klientowi statyczny zasób (np. kod HTML), przetwarzając 

tylko niektóre, specjalnie oznaczone fragmenty; wynik 

przetwarzania umieszczany jest w ramach zasobu zamiast 

danego fragmentu  

background image

Serwery www 

(źródło: wikipedia) 

background image

Podział rynku 

background image

Technologie po stronie 

serwera 

• CGI 

podstawowy interfejs wymiany danych pomiędzy 

serwerem WWW i oprogramowaniem; potocznie - moduły w 

języku Perl, C lub skrypty systemu operacyjnego działające w 

ramach przetwarzania typu wejście/wyjście  

• Serwlety

 j. Java - poza implementacją CGI - większość 

możliwości środowiska Java i kilka specyficznych udoskonaleń 

obecnie część większego standardu J2EE  

• ASP

 pierwsza poważna technologia przetwarzania wsadowego w 

zasadzie tylko serwery WWW Microsoft (IIS)  

• PHP

 najpopularniejsza i najbardziej dynamicznie rozwijająca 

się technologia przetwarzania wsadowego pod wieloma 

względami lepsze od ASP, ale część możliwości zależna od 

systemu operacyjnego i zewnętrznych bibliotek  

• JSP

 "odpowiedź" j. Java na PHP razem z serwletami tworzą 

środowisko łatwe do projektowania i "podziału kompetencji"  

background image

CGI 

CGI - Common Gateway Interface:  

• Pierwszy mechanizm oferowania dynamicznej 

zawartości 

• Mechanizm CGI zakłada, że podczas odbioru żądania 

jest uruchamiany nowy proces (exec – w unix’ach), do 

którego zostanie przekazany określony zbiór 

parametrów 

• Typowy scenariusz działania: 

1. odczytanie parametrów żądania (ze standardowego 

wejścia albo ze zmiennych środowiskowych); 

2. przetworzenie danych; 

3. wyprowadzenie komunikatu http (na standardowe wyjście). 

background image

CGI – zmienne środowiskowe 

Dwie grupy:  
Związane z serwerem i żądaniem 

REMOTE_ADDR, REMOTE_HOST, REMOTE_USER 

QUERY_STRING 

SERVER_SOFTWARESERVER_NAME, SERVER_PORT 

SERVER_PROTOCOL, GATEWAY_INTERFACE 

REQUEST_METHOD (np. POST lub GET)  

PATH_INFO (virtual) PATH_TRANSLATED, SCRIPT_NAME 

 
Związane z nagłówkami protokołu HTTP 

HTTP_AUTH_TYPE (zastosowana metoda uwierzytelniania) 

HTTP_CONTENT_TYPE, HTTP_CONTENT_LENGTH  

HTTP_ACCEPT_LANGUGE, HTTP_ACCEPT, 
HTTP_USER_AGENT
  

HTTP_COOKIE 

background image

Przykład CGI  

<HTML> 

<HEAD><TITLE>Simple Form</TITLE></HEAD> 

<BODY> 

<H2>Simple Form</H2> 

<FORM ACTION=

http://serwer.pl/cgi-bin/zip.cgi

  METHOD="post"> 

Zip Code: <INPUT SIZE="5" NAME="zip"> 

Name: <INPUT SIZE="30" NAME="name"> 

<INPUT TYPE="submit" VALUE="set zip"> 

</FORM> 

<BODY> 

</HTML> 

 

background image

Przykład CGI  

POST http://serwer.pl/cgi-bin/zip.cgi HTTP/1.1 

Host: mysite.org 

User-Agent: Mozilla/4.75 [pl] (WinNT; U) 

Content-Length: 29 

Content-Type: application/x-www-form-urlencoded 

Remote-Address: 127.0.0.1 

Remote-Host: demo 

 

zip=84240&name=Kubus+Puchatek 

background image

Przykład CGI  

#!/usr/local/bin/perl 

sub ReadFormFields { ... } 

sub PrintFormFields { 

my $fieldsRef = shift; 

my $key, $value; 

print "Content-Type: text/html\n\n"; 

print "<html>\n<head><title>hello</title></head>\n"; 

print "<body>\n"; 

foreach $key (keys(%$fieldsRef)) { 

$value = $$fieldsRef{$key}; 

print "<h3>$key: $value</h3>\n"; 

print "</body>\n</html>\n"; 

 

&ReadFormFields(\%fields); 

&PrintFormFields(\%fields); 

exit 0; 

background image

sub ReadFormFields 

# ustawienie parametrów przekazanych do ReadFormFields 

my $fieldsRef = shift; 

my($key, $val, $buftmp, @buf parm); 

 

#odczyt żądania 

$buftmp = " "; 

read(STDIN,$buftmp,$ENV{’CONTENT LENGTH’}); 

$buftmp = $ENV{QUERY STRING} if (!$buf tmp); 

@bufparm = split(/&/,$buf tmp); 

 

#podział parametrów żądania na pary klucz - wartość 

foreach $parm (@bufparm) { 

 

($key, $val) = split(/=/,$parm); 

 

 

# zamiana plusów i znaków specjalnych %XX 

 

$val =~ s/\+/ /g; 

 

$val =~ s/%([a-fA-F0-9][a-fA-F0-9])/ 

 

pack("C",hex($1))/ge; 

 

 

# użycie \0 do odseperowania pół 

 

$$fieldsRef{$key} .= ’\0’ if (defined($$fieldsRef {$key})); 

 

$$fieldsRef{$key} .= $val; 

 

return($fieldsRef); 

background image

CGI – wady 

• Ograniczona sprawność działania: konieczność 

załadowania procesu przy obsłudze każdego 

żądania stanowi znaczne obciążenie 

• Problem współdzielenia zasobów  
• Możliwość wywoływania poleceń po stronie 

serwera tworzy istotne zagrożenie dla 

bezpieczeństwa 

• Przeplatanie kodu programu i znaczników HTML 
• Zależny od serwera (nph – no-parse header) 

background image

Server Side Includes (SSI) 

• Jak sugeruje nazwa, w tym wypadku kod jest wstawiany w 

strukturę dokumentu HTML. 

• Odpowiednie fragmenty dokumentu są ponownie generowane 

przy każdym odwołaniu. 

• Dynamika dokumentu bez konieczności stosowania CGI; 

generowane są tylko wymagane fragmenty dokumentu. 

• Możliwe zastosowania: 

– Licznik odwołań; 

– Data i czas; data ostatniej modyfikacji dokumentu; 

– Wkomponowywanie innego pliku lub rezultatu wywołania programu 

CGI. 

• Rozszerzenia specyfikacji obejmują m. in.: 

– Instrukcje warunkowe (if … else); 

– Wysyłanie poczty. 

background image

SSI - składnia 

• Pliki wymagające takiego przetwarzania wyróżniane zwykle 

specjalnym rozszerzeniem: .sht .shtm lub .shtml. 

• Elementy interpretowane umieszczone są w specjalnych 

znacznikach wewnątrz kodu  HTML. Przed wysłaniem 

zawartość jest przeglądana i osadzone znaczniki są 

interpretowane. Format znacznika (

token

) SSI jest 

następujący: 

<!--#

polecenie

 

zbiór_zmiennych

 --> czyli :  

– <!--#  Identyfikator otwierający znacznik SSI;  

– polecenie może przybierać wartości: echo, include, fsize, flastmod, 

exec, config, oraz (rozszerzenia): if, goto, label, break  

– zbiór zmiennych  

jedna lub więcej para nazwa_zm = 

“wartosc”. Umieszczane tu dane są zależne od kontekstu polecenia.  

– --> 

obowiązkowy identyfiaktor zamykający.  

background image

SSI – dostępne polecenia 

• config - Określa sposoby parsowania plików:  

– errmsg – postać komunikatu o błędzie.  

– timefmt – format wyświetlania czasu.  

– sizefmt – Sposób wyświetlania rozmiaru plików (bytes lub abbrev).  

• include – wstawienie do bieżącego dokumentu innej wersji:  

– virtual – ścieżka wirtualna na serwerze.  

– file – ścieżka względna w głąb bieżącego katalogu.  

• echo – wyświetlenie wartości podanej zmiennej.  

• fsize – wyświetla rozmiar pliku.  

• flastmod – data ostatniej modyfikacji.  

• exec – wykonanie zadanej komendy systemowej lub skryptu 

CGI:  

– cmd – uruchomienie podanego łańcucha jako komendy.  

– cgi – uruchomienie zadanego skryptu CGI. 

background image

SSI – przykład 

<html> 
<head><title>hello</title></head> 
<body> 
<!--#exec cgi http://serwer.pl/cgi-bin/zip-ssi.cgi --> 
</body> 
</html> 

background image

SSI – przykład 

#!/usr/local/bin/perl 
sub ReadFormFields { . . . } 
sub PrintFormFields 

my $fieldsRef = shift; 
my $key, $value; 
foreach $key (keys(%$fieldsRef)) { 
$value = $$fieldsRef{$key}; 
print "<h3>$key: $value</h3>\n"; 


&ReadFormFields(\%fields); 
&PrintFormFields(\%fields); 
exit 0; 

background image

Internet Server Application 

Programming Interface (ISAPI) 

• Technologia wprowadzona przez firmę Microsoft 

(inny rodzaj NSAPI). Definiuje tzw. rozszerzenia 

(

extensions

) i filtry (

filters

). Zapewnia równie dużą 

elastyczność jak CGI. 

• W przeciwieństwie do CGI proces obsługi rezyduje 

w pamięci, a nie jest każdorazowo ładowany. 

• Tak jak CGI, ISAPI daje możliwość wywoływania 

funkcji systemowych (API) i innych dostarczonych 

przez wybrany język programowania. 

• Brak przenośność kodu (zależny od API 

konkretnego dostawcy) – określanej jako 

proprietary API

 

background image

Internet Server Application 

Programming Interface (ISAPI) 

• Przykład -> plik  isapi.cpp 

background image

PHP 

• PHP – dziś jedna z najpowszechniej stosowanych i 

najprężniej rozwijających się technologii 

internetowych 

• Początki: rok 1995 i Rasmus Lerdorf 

• „Obiektowość” a cel projektu PHP 

• Kolejne wersje „obiektowe”: 

  - 3. z połowy roku 1998 

  - 4. z połowy roku 2000 

  - 5. z lutego 2003 – milowy krok w historii OO PHP 

    czerwiec 2013- wersja 5.5 

• PHP językiem hybrydowym 

• Przyszłość: wersja 6. oferująca silne wsparcie OO  

background image

PHP - 

PHP Hypertext Preprocessor 

• Jest językiem skryptowym z elementami 

obiektowości 

• Osadzanym w HTML’u 

• Interpreter języka znajduje się na serwerze 

• Użytkownik nie widzi kodu PHP, gdyż wykonuje się 

on po stronie serwera !!!! 

• Posiada wysoką funkcjonalność, porównywalną z 

innymi językami programowania 

• Bardzo łatwy do opanowania 

• W pełni obsługuje bazy danych 

• Szybki i oszczędza zasoby serwera 

• Dostępny dla wielu serwerów www,  

• Rozwijany na zasadach Open Source 

background image

Popularność języków prog. 

http://www.tiobe.com/index.php/content/paperinfo/tpci/index.html 

background image

Konfiguracja 

• Motor Zend – kod bajtowy 
• Komunikacja z serwerem www 

• CGI - (Common Gateway Interface). oferuje 

administratorowi zmiany wielu ustawień dotyczących 

bezpieczeństwa wykonywanych skryptów.  

• Moduł serwera - do najpopularniejszych serwerów 

można podłączyć PHP jako moduł. Znacząco zwiększa 

wydajność, lecz utrudnia zachowanie odpowiedniego 

poziomu bezpieczeństwa na serwerze.  

• FastCGI - rozwiązanie łączące w sobie zalety CGI oraz 

wydajność modułów – słabo udokumentowane, wymaga 

niestandardowych dodatków, utrudniona administracja  

background image

• Konkurencja: 

– ASP.NET 
– JSP/servlety 

 

• Rozwiązania te z biegiem czasu 

bardzo się do siebie zbliżają 

(interpretacja/JIT/maszyna 

wirtualna) 

background image

Sesja HTTP 

• Potrzebna, gdy serwer chce śledzić 

poczynania użytkownika (tzn. jego kolejne 

żądania) 

– Utrzymywanie koszyka zakupów użytkownika 

– Zapisywanie informacji o autoryzacji dostępu 

• Sesje są problemem dla serwerów HTTP  

– Brak „natywnego” mechanizmu sesji HTTP 

(bezstanowość) 

– Rozszerzenie serwera (np. PHP/ASP.NET/JSP) 

musi dostarczać zarządzanie sesją oraz API 

sesji dla programisty 

– Współdzielenie sesji przez wszystkie 

przeglądarki (jednego typu) 

– RFC 2965 lub 6265 

background image

Sesja 

Pracownicy 

Session 

Żądanie 

 

Site1.php 

Site2.php 

Dwie podstawowe funkcje 

•Śledzenie 

•Utrzymanie 

background image

Śledzenie i zarządzanie sesją 

Identyfikator sesji powinien być 

przechowywany po stronie serwera i stronie 

klienta 

Identyfikatory sesji po stronie serwera 

przechowywane są w pamięci, pliku lub bazie 

danych 

Istnieją 3 sposoby na śledzenie sesji u klienta 

1. Cookies  

2. Ukryte pola formularza  

3. Przepisywanie URL’a  

background image
background image

Przykład 

 

background image

Jak serwer śledzi sesję? 

• Klient wysyła pierwsze żądanie. 
• Serwer generuje identyfikator sesji 

(PHPSESSID

• Zapamiętanie id w bazie danych i np. 

cookies 

• Każde następne „podzapytanie” musi 

przesyłać ID (przez cookies lub URL) 

• Serwer weryfikuje poprawność id 

sesji