Opłata za korzystanie ze środowiska

Nazwa ośrodka:

Stowarzyszenie “Wolna Przedsiębiorczość” Oddział Terenowy w
Gdańsku, Centrum EuroInfo przy Podlaskiej Fundacji Rozwoju
Regionalnego

Tytuł pakietu:

Opłata za korzystanie ze środowiska

Grupa:

Ochrona środowiska

Autor:

Joanna Zagórska

Aktualizacja:

Agencja INPRESS PR

Data aktualizacji:

15.11.09 r.

Ogólne zasady dotyczące opłat za korzystanie ze środowiska

Zgodnie z art. 275. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska,
obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska mają podmioty korzystające ze
środowiska.

Podmioty  korzystające  ze  środowiska,  bez  uzyskania  wymaganego  pozwolenia  lub  innej
decyzji,  ponoszą  tzw.  opłatę  podwyższoną  za  korzystanie  ze  środowiska.  Jeśli  podmiot
korzystający  ze  środowiska  naruszy  warunki  określone  w  pozwoleniu  lub  innej  decyzji,
ponosi on oprócz opłaty, również administracyjną karę pieniężną.
Zgodnie z art. 273. w/w ustawy opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za:

wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;

wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;

pobór wód;

składowanie odpadów.

Wysokość opłat za korzystanie ze środowiska zależy od:

ilości i rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza;

ilości i jakości pobranej wody oraz od tego, czy pobrano wodę powierzchniową czy
podziemną, a także od jej przeznaczenia;

części obszaru kraju.

Wysokość opłaty za wprowadzanie ścieków zależy od:

rodzaju substancji zawartych w ściekach i ich ilości;

w wypadku wód chłodniczych - od temperatury tych wód;

w  przypadku  wód  opadowych  lub  roztopowych,  ujętych  w  otwarte  lub  zamknięte
systemy  kanalizacyjne,  pochodzące  z  powierzchni  zanieczyszczonych  o  trwałej
nawierzchni  (w  szczególności  z  miast,  portów,  lotnisk,  terenów  przemysłowych,
handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów) - od
wielkości,  rodzaju  i  sposobu  zagospodarowania  terenu,  z  którego  te  ścieki  są
odprowadzane.

Wysokość opłaty za składowanie odpadów zależy od ilości i rodzaju składowanych
odpadów, a wysokość opłaty podwyższonej także od czasu składowania odpadów.

Podmioty zobowiązane do ponoszenia opłaty za korzystanie ze środowiska

Do  wnoszenia  opłaty  za  korzystanie  ze  środowiska  zobowiązane  są  podmioty,  które
prowadząc  działalność,  korzystają  ze  środowiska.  Dotyczy  to  więc  przedsiębiorców,  którzy
przy prowadzeniu działalności wprowadzają gazy lub pyły do powietrza, ścieki do wód lub do
ziemi,  pobierają  wodę  lub  składują  odpady.    Mogą  to  być  między  innymi  przedsiębiorstwa
transportowe,  ale  również  firmy  zajmujące  się  przetwórstwem  rolnym,  ogrodnictwem,
warzywnictwem, leśnictwem, rybactwem śródlądowym czy hodowlą zwierząt.

Obowiązek wnoszenia opłaty dotyczy również: jednostek organizacyjnych niebędących
przedsiebiorcą (w rozumieniu Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - O swobodzie działalności
gospodarczej)

oraz osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami (korzystających ze

środowiska w zakresie, w  jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia)  oraz osób
wykonujących  zawód  medyczny  (w  ramach  indywidualnej  praktyki  lub  indywidualnej
specjalistycznej praktyki).

Kto ponosi opłaty za korzystanie ze środowiska w przypadku posiadania
odpadów i gospodarowania nimi

W  przypadku  składowania  lub  magazynowania  odpadów  za  podmiot  korzystający  ze
środowiska,  a  więc  zobowiązany  do  ponoszenia  opłat  za  korzystanie  ze  środowiska,  uznaje
się posiadacza odpadów.
Jeżeli odpady zostały przekazane na rzecz innego podmiotu, który nie uzyskał wymaganego
zezwolenia  w  zakresie  gospodarki  odpadami,  to  za  podmiot  korzystający  ze  środowiska,
obowiązany  do  ponoszenia  opłat  za  korzystanie  ze  środowiska,  uznaje  się  podmiot,  który
przekazał te odpady.
Jeżeli  osoba  fizyczna  niebędąca  przedsiębiorcą  przekazuje  odpady  podmiotowi,  który  nie
uzyskał wymaganego zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami, za podmiot korzystający
ze  środowiska,  obowiązany  do  ponoszenia  opłat  za  korzystanie  ze  środowiska,  uważa
podmiot, któremu przekazano te odpady.
W przypadku zmieszania składowanych lub magazynowanych odpadów, za podstawę opłaty
za  korzystanie  ze  środowiska  lub  administracyjnej  kary  pieniężnej  przyjmuje  się  rodzaj
odpadu, za który jednostkowa stawka opłaty jest najwyższa.

Stawki opłat za korzystanie ze środowiska

Stawki opłat za korzystanie ze środowiska określone są w art. 290 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r.–  Prawo ochrony środowiska ze  zm. Stawki te podlegają z dniem
1  stycznia  każdego  roku  kalendarzowego  podwyższeniu  w  stopniu  odpowiadającym
średniorocznemu  wskaźnikowi  cen  towarów  i  usług  konsumpcyjnych  ogółem  ogłaszanemu
przez  Prezesa  Głównego  Urzędu  Statystycznego,  w  formie  komunikatu  w  “Monitorze
Polskim”-  jako maksymalną wysokość stawek opłat na następny rok.
Stawki  na  rok  2010  ogłoszone  zostały  w  Obwieszczeniu  Ministra  Środowiska  z  dnia  18
sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości górnych jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze
środowiska na rok 2010 (Mon. Pol. Nr 57 poz. 780) i przedstawiają się następująco:

Załącznik do obwieszczenia Ministra Środowiska z dnia 18 sierpnia 2009 r. (poz.780)

GÓRNE JEDNOSTKOWE STAWKI OPŁAT ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA NA ROK 2010

Lp.

Przedmiot opłaty

Górna jednostkowa

stawka opłaty

Gazy lub pyły wprowadzane do powietrza

335,36 zł/kg

Substancje wprowadzane ze ściekami do wód lub do ziemi

215,00 zł/kg

Wody chłodnicze wprowadzane do wód lub do ziemi

24,56 zł/dam

Umieszczenie odpadów na składowisku

245,67 zł/Mg

Pobór wody podziemnej

3,64 zł/m

Pobór wody powierzchniowej śródlądowej

1,89 zł/m

Powierzchnia, z której odprowadzane są ścieki, o których mowa
w art. 3 pkt 38 lit. c ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska

3,64 zł/m

Każde rozpoczęte 100 kg przyrostu masy ryb innych niż
łososiowate lub innych organizmów wodnych w ciągu cyklu
produkcyjnego w obiektach chowu lub hodowli tych ryb lub
tych organizmów, o ile zachodzą okoliczności, o których mowa
w art. 3 pkt 38 lit. g ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska ze zmianami.

23,51 zł

Przedsiębiorca korzystający ze środowiska ma obowiązek sam ustalić wysokość należnej
opłaty i wnieść ją na rachunek urzędu marszałkowskiego, właściwego ze względu na miejsce
korzystania ze środowiska.

Opłaty ustala się według stawek obowiązujących w okresie,

w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce.

Obowiązek przedkładania informacji marszałkowi województwa

Poza obowiązkiem wniesienia opłaty, przedsiębiorca korzystający ze środowiska ma również
obowiązek sporządzić wykaz informacji i danych, które posłużyły mu do ustalenia wysokości
opłat.

Minister właściwy do spraw środowiska określa, w drodze rozporządzenia, wzory wykazów
zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości
należnych opłat, jak również sposób przedstawiania tych informacji i danych.
Formularz wykazu zawiera w szczególności:

  1)  zbiorcze zestawienie informacji o zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza,
wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, poboru wód oraz składowania odpadów,
  2)  pouczenie,  że  zawarte  w  wykazie  informacje  o  wysokości  należnych  opłat  stanowią
podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.
W  rozporządzeniu,  o  którym  mowa,  ustalone  są  również:   forma  wykazu,  zawartość
wykazu, układ  wykazu,wymagane  techniki  przedkładania  wykazu.  Wzory  wykazów
publikowane są między innymi na stronach internetowych marszałków województwa.
Wykaz  ten  przedsiębiorca  przekazuje  marszałkowi  województwa,  a  ponadto  wójtowi,
burmistrzowi  lub  prezydentowi  miasta,  właściwemu  ze  względu  na  miejsce  składowania
odpadów oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.

Informacje gromadzone przez przedsiębiorcę korzystającego ze środowiska powinny być
aktualizowane co pół roku i powinny zawierać:

informacje o ilości i jakości pobranej wody powierzchniowej i podziemnej;

informacje o ilości, stanie i składzie ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi;

informacje  o  wielkości,  rodzaju  i  sposobie  zagospodarowania  terenu,  z  którego
odprowadzane  są  ścieki  z  wód  opadowych  lub  roztopowych,  ujętych  w  otwarte  lub
zamknięte systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej
nawierzchni,  w  szczególności  z  miast,  portów,  lotnisk,  terenów  przemysłowych,
handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów;

informacje o wielkości produkcji ryb innych niż łososiowate oraz innych organizmów
wodnych i powierzchni użytkowej stawów eksploatowanych w celach produkcyjnych, za
okres od dnia 1 maja do dnia 30 kwietnia następnego roku.

Obowiązek ewidencji odpadów określają odrębne przepisy zawarte w Ustawie o odpadach.

Wzory wykazów publikowane są między innymi na stronach internetowych marszałków
województwa.

Gdy przedsiębiorca nie wniesie opłaty lub zaniży jej wysokość

W razie nieprzedstawienia przez podmiot korzystający ze środowiska wykazu zawierającego
informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, lub

też  zamieszczenia  w  tym  wykazie  informacji  lub  danych  nasuwających  zastrzeżenia  -
marszałek województwa wymierza opłatę w drodze decyzji,  na podstawie własnych ustaleń
lub  kontroli  oraz  wyników  kontroli  wojewódzkiego  inspektora  ochrony  środowiska.

Marszałek województwa dokonuje ustaleń własnych na podstawie pomiarów dokonywanych
przez organy administracji lub przez podmiot korzystający ze środowiska obowiązany do
poniesienia opłat oraz innych danych technicznych i technologicznych.

Kiedy stosowane są opłaty podwyższone

W przypadku braku wymaganego pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów lub
pyłów oraz na pobór wód lub wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi korzystający ze
środowiska ponosi opłaty podwyższone o 500%.

W  przypadku  składowania  odpadów  bez  uzyskania  decyzji  zatwierdzającej  instrukcję
eksploatacji składowiska odpadów przedsiębiorca korzystający ze środowiska ponosi opłaty
podwyższone  w  wysokości  0,05  jednostkowej  stawki  opłaty  za  umieszczenie  odpadów  na
składowisku za każdą dobę składowania. Natomiast za składowanie odpadów w miejscu  na
ten  cel  nieprzeznaczonym  korzystający  ze  środowiska  ponosi  opłaty  podwyższone
w  wysokości  0,1  stawki  opłaty  za  umieszczenie  odpadów  na  składowisku  za  każdą  dobę
składowania.

W  przypadku  pozbycia  się  odpadów  nad  brzegami  zbiorników  wodnych,  a  zwłaszcza
w  strefach  ochronnych  ujęć  wód  i  na  terenach  wypływu  wód  z  warstw  wodonośnych,  na
terenach  parków  narodowych  i  rezerwatów  przyrody,  na  terenach  leśnych  albo
uzdrowiskowych  lub  na  terenach  przeznaczonych  na  cele  rekreacyjno-wypoczynkowe,
przedsiębiorca  korzystający  ze  środowiska  ponosi  opłaty  podwyższone  w  wysokości  0,15
jednostkowej  stawki  opłaty  za  umieszczenie  odpadów  na  składowisku  za  każdą  dobę
składowania.
W  przypadku  pozbycia  się  odpadów  do  śródlądowych  wód  powierzchniowych
i  podziemnych,  morskich  wód  wewnętrznych  lub  wód  morza  terytorialnego  opłata
podwyższona  wynosi  100-krotną  jednostkową  stawkę  opłaty  za  umieszczenie  odpadów  na
składowisku.

Kto nie płaci za korzystanie ze środowiska

Zgodnie  z  art.  289  ustawy  z  dnia  27  kwietnia  2001  r.  –  Prawo  ochrony  środowiska  ze
zmianami,  przedsiębiorca  zwolniony  jest  z  obowiązku  wnoszenia  opłaty  za  korzystanie  ze
środowiska,  jeżeli  półroczna wysokość opłaty z tytułu korzystania ze środowiska  wnoszona
na  rachunek  urzędu  marszałkowskiego  nie  przekracza  400  zł.  Sejmik  województwa  może,
w drodze aktu prawa miejscowego, uchwalić podwyższenie tej kwoty, ale nie więcej niż do
50%.

Zgodnie z art. 294 Ustawy zwolniony z opłat za korzystanie ze środowiska jest pobór wody:

dokonywany na potrzeby przerzutów wody,

na potrzeby energetyki wodnej, pod warunkiem zwrotu takiej samej ilości wody, co
najmniej nie gorszej jakości,

powierzchniowej na potrzeby związane z wytwarzaniem energii cieplnej lub elektrycznej
w części odpowiadającej ilości tej wody odprowadzanej do odbiornika, pod warunkiem
że pobór ten oraz odprowadzanie wód chłodniczych i wód pochodzących
z obiegów chłodzących są zgodne z pozwoleniem,

na potrzeby funkcjonowania pomp cieplnych oraz geotermii, wykorzystujących energię

wody podziemnej, pod warunkiem zwrotu do wód podziemnych takiej samej ilości wody
co najmniej nie gorszej jakości,

na potrzeby wykonywania odwiertów lub otworów strzałowych do badań sejsmicznych
przy użyciu płuczki wodnej,

na potrzeby chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych, pod warunkiem
że pobór ten oraz odprowadzenie wykorzystanej wody jest zgodne z pozwoleniem,

na potrzeby nawadniania wodami powierzchniowymi użytków rolnych i gruntów
leśnych,

pochodzącej z odwodnienia gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych
i zakładów górniczych.

Ponadto zgodnie z art. 296 Ustawy zwolnione z opłat jest wprowadzanie:

do ziemi - ścieków w celu rolniczego wykorzystania, w przypadku posiadania

pozwolenia wodno-prawnego na takie ich wykorzystanie;

do wód lub do ziemi - wód chłodniczych i wód pochodzących z obiegów chłodzących,
jeżeli ich temperatura nie przekracza +26 °C albo naturalnej temperatury wody,
w przypadku gdy jest ona wyższa niż +26 °C;

do wód lub do ziemi - wód zasolonych, jeżeli wartość sumy jonów chlorków
i siarczanów w tych wodach nie przekracza 500 mg/l;

do wód lub do ziemi - wód wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb
łososiowatych, pod warunkiem, że ilość i rodzaj substancji w nich zawartych nie
przekroczy wartości określonych w warunkach wprowadzania ścieków do wód;

do wód lub do ziemi - wód wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb innych niż
łososiowate lub innych organizmów wodnych, o ile produkcja rozumiana jako
średnioroczny przyrost masy tych ryb lub tych organizmów w poszczególnych latach
cyklu produkcyjnego nie przekracza 1 500 kg z 1 ha powierzchni użytkowej stawu tego
obiektu w jednym roku danego cyklu.

Wnioski końcowe

Opłaty  za  korzystanie  ze  środowiska  są  jednym  z  instrumentów  finansowych  ochrony
środowiska.  Zastosowana  jest  zasada  "zanieczyszczający  płaci",  dlatego  też  podmioty
korzystające ze środowiska, zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi, zobligowane są do
ponoszenie  opłat.  Wpływy  z  opłat  za  korzystanie  ze  środowiska,  są  dochodami  funduszy
ochrony  środowiska  i  gospodarki  wodnej,  z  przeznaczeniem  na  wspieranie  inicjatyw
ekologicznych,  dotowanie  realizacji  przedsięwzięć  inwestycyjnych  chroniących  środowisko
oraz

akcji

informacyjno-edukacyjnych zwiększających

świadomość

ekologiczną

społeczeństwa. Zatem

zanieczyszczając

środowisko

paradoksalnie,

jednocześnie

współfinansujemy budowę np. oczyszczalni ścieków w naszej okolicy.

Bibliografia:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z

późn. zm.),

Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 18 sierpnia 2009 r.- W sprawie wysokości

górnych jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010 (Mon. Pol.
z 2009 roku Nr 57 poz. 780).

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. - O swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r.

nr 155, poz. 1095 i nr 180, poz. 1280.