Osoba rehabilitowana jako 

podmiot. Podejście fizjoterapeuty 

do pacjenta. Hierarchia i 

racjonalizacja celów. Zasady doboru 

kinezyterapii, fizjoterapii i metod 

fizjoterapeutycznych. 

Wioletta Owczarczyk 
Mateusz Różycki 
Żaneta Cichocka 

Osoba rehabilitowana jako podmiot. 

• Podmiot- osoba aktywna, uczestnicząca w 

czymś; osoba fizyczna lub prawna mogąca mieć 
prawa i obowiązki. 
 

• Podmiotem procesu rehabilitacji jest osoba 

niepełnosprawna. Uznanie podmiotowości 
osoby niepełnosprawnej oznacza 
zainteresowanie stanem jej zdrowia przez 
państwo, reprezentowane przez orzekającego o 
tym lekarza.  

 

Niepełnosprawność : długotrwały stan, w którym 

występują pewne ograniczenia w prawidłowym 

funkcjonowaniu człowieka. 

 

Mogą to być: 
• obniżenie funkcji fizycznych 
• wady: psychiczne, fizjologiczne, anatomiczne  
 
  Według WHO osoba niepełnosprawna to taka, która nie 

może samodzielnie, częściowo lub całkowicie zapewnić 
sobie możliwości normalnego życia indywidualnego i 
społecznego na skutek wrodzonego lub nabytego 
upośledzenia sprawności fizycznej lub psychicznej.  

Podejście fizjoterapeuty do pacjenta. 

 

 

 Poznać podmiotowość -szczegółowa wiedza o 

pacjencie  

 Umiejętność dostrzegania zmian 
 Wczuwanie się w aktualną sytuacje pacjenta 
 Właściwe odczytywanie preferowanych wartości  
 Otwartość na problemy związane z społeczeństwem 

TO OD NAS ZALEŻY CZY SWOJĄ OSOBĄ WZBUDZIMY ZAUANIE 

PACJENTA CO BĘDZIE WARANTOWAŁO LEPSZĄ JAKOŚĆ PRACY!  

 

• Nawiązanie odpowiedniej relacji: przedstawienie się, uśmiech, 

kontakt wzrokowy; 

• Wygląd własny oraz higiena osobista; 
• Profesjonalny dystans towarzyski; 
• Odpowiednio ukształtowana własna osobowość (empatia, 

zrozumienie, umiejętność rozmowy) 

• Profesjonalizm, charakteryzujący się wiedzą z zakresu 

fizjoterapii, psychologii, pedagogiki.  
 

Zadania fizjoterapeuty: 

 

• Poprawa funkcji i pokonanie niepełnosprawności; 
• Nauka pokonywania barier i trudności; 
• Nauka wykonywania czynności codziennych; 
• Nauka radzenia sobie z bólem i innymi dolegliwościami; 
• Zwiększenie ogólnej sprawności, wydolności i siły pacjenta.  

 

Rehabilitacja indywidualna 

• wnikliwe i wszechstronne poznanie jednostki, 
• dokładna obserwacja jednostki, 
• zbudowanie dobrej relacji osobowej z rehabilitowaną 

jednostką, 

• indywidualizacja, 
• aktywny udział osoby rehabilitowanej w procesie 

rehabilitacji. 

 

Hierarchia i racjonalizacja celów. 

Cele powinny być zapisane na początku rehabilitacji. W 

czasie jej trwania są one oceniane w określonych 

odstępach czasu. 

 

Cele są dostosowywane indywidualnie do sił, potrzeb, 

problemów i życzeń pacjenta.  

 

• Cele są wytyczane w porozumieniu z pacjentem, całym 

zespołem terapeutycznym i opiekunami pacjenta; 

• Prowadzony jest plan leczenia; 
• Cele są weryfikowane i korygowane w razie konieczności. 

Celem każdej metody leczenia stosowanej przez 

współczesną medycynę jest: 

 
• Zwalczanie bólu; 
• Zwalczanie stanów zapalnych, obrzęków; 
• Zwiększanie odporności ogólnej; 
• Usprawnienie mechanizmów regulujących układu 

krążenia, oddechowego, przemianie materii, 
termoregulacji, ukrwienie skóry; 

• Przeciwdziałanie skutkom zmniejszenia aktywności 

ruchowej; 

• Poprawa funkcji ruchowych. 

Cele rehabilitacji można osiągnąć gdy w jej procesie 

będą zawarte 3 składniki ( zwane rodzajami 

rehabilitacji): 

 

• Medyczna ( lecznicza); 
• Psychologiczna; 
• Społeczna.  

Zasady doboru kinezyterapii, fizykoterapii 

i metod fizjoterapeutycznych.  

 
 

Sposób i rodzaj kinezyterapii i fizykoterapii powinien być dobierany 

indywidualnie da chorego.  Dobór ćwiczeń i ich dawkowanie 

zależą od przyczyny i obrazu klinicznego choroby, charakteru 

dolegliwości bólowych, wydolności krążeniowo-oddechowej, 

współistnienia innych schorzeń, przygotowania ogólno 

kondycyjnego i wieku chorego.  Wykonywane ćwiczenia nie 

mogą wywoływać bólu i źle wpływać na układy krążenia i 

oddechowy.  

 

Zasady doboru  

• dokładne poznanie istoty niepełnosprawności i jej 

przyczyny; 

• indywidualizacja wymagań i dobór metod oraz 

organizacja pracy; 

• systematyczne oddziaływanie na odchylenia; 
• trwałe wyniki oddziaływania i ich podtrzymywanie; 
• elastyczne oddziaływanie na tle zachodzących zmian; 
• współpraca rodziny, specjalistów i środowiska w 

oddziaływaniu rehabilitacyjnym. 

 

Kinezyterapia- leczenie ruchem. 

 

Kinezyterapia stanowi podstawę współczesnej 

rehabilitacji, mającej swój udział w procesie 

profilaktyki, leczenia i usprawniania.  

 
 

 

Zadania kinezyterapii  

 Utrzymanie lub przywrócenie prawidłowej funkcji określonych 

mięśni i stawów; 

 zwiększenie siły, wytrzymałości oraz funkcjonalności  stawów i 

mięśni; 

 Optymalizacja procesów naprawy i regeneracji po urazach oraz 

uszkodzeniach; 

 Zapobieganie procesom degeneracyjnym np. zanikom mięśni 
 Zmniejszanie dolegliwości bólowych; 
 Stymulacja procesów pozwalających zastąpić uszkodzone lub 

utracone struktury nerwowo-mięśniowe; 

 Poprawa funkcji układu krążenia po destrukcji  jego struktur; 
 Usprawniania po zabiegach chirurgicznych; 
 Poprawa ogólnej wydolności organizmu; 
 Leczenie wrodzonych lub nabytych wad postawy. 

 

Metody fizjoterapeutyczne 

• Mechanoterapia (kinezyterapia, masaż leczniczy, 

terapia manualna); 

• Elektroterapia (elektrolecznictwo); 
• Termoterapia (ciepłolecznictwo , zimno lecznictwo); 
• Fototerapia (światłolecznictwo); 
• Hydroterapia (wodolecznictwo); 
• Aerozoloterapia (inhalacja); 
• Balneologia- wykorzystywanie wód podziemnych i 

borowin; 

• Klimatoterapia – wykorzystywanie działania 

naturalnych czynników klimatu lokalnego.  

Ogólne zasady fizjoterapii  

Zasady te odnoszą się do wszystkich elementów postępowania 

fizjoterapeutycznego : 

  

• Zasada nieszkodzenia, 
• Zasada powszechności, 
• Zasada wczesności, 
• Zasada kompleksowości, 
• Zasada systematyczności, 
• Zasada podmiotowego traktowania, 
• Zasada świadomości i aktywności, 
• Zasada właściwego stosowania,  
• Zasada dostępności, 
• Zasada poglądowości, 
• Zasada kolektywności ćwiczeń, 
• Zasada trwałości, 
• Zasada współpracy z najbliższym otoczeniem usprawnianego, 
• Zasada indywidualizacji, 
• Zasada łączenia teorii z praktyką. 

Bibliografia 

1. A.Kwolek, „Rehabilitacja Medyczna”, Wrocław 

2003r. 

2.  G.Chojnacka-Szawłowska, K.Szawłowski, 

„Rehabilitacja”, Warszawa, 1994r. 

3. J.Nowotny, „Podstawy fizjoterapii”,Kraków,2004r. 
4. R.Kinalski, „Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii”, 

Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, 2002r. 

5. Red. naukowa W.Kasprzak, Fizjoterapia kliniczna, 

wyd. PZWL 

6. W.Kasprzak, A.Mańkowska, Fizjoterapia, medycyna 

uzdrowiskowa i SPA, wyd. PZWL