INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI PRZEMYSŁOWEJ
ZAKŁAD ENERGOELEKTRONIKI I STEROWANIA
Prostownikowe układy tyrystorowe trójfazowe
Rok akad. : 2012/2013
Wykonujący ćwiczenie:
Nr ćwiczenia : 3
1. Nita Damian
2. Kaczmarek Michał
Data wykonania ćwiczenia:
02.12.2012r
Kierunek : Elektrotechnika
Rok : 3 Semestr : 5
3. Lorenc Wojciech
4. Wojciechowski Adrian
Data oddania sprawozdania:
12.01.2013r
5. Sierakowski Grzegorz
Nr grupy ćwicz : E-11
Ocena :
Uwagi:
1. Schemat pomiarowy
2. Tabela pomiarów
obciąż.
α
z
U
1
I
1
P
p1
P
p2
P
q1
U
d
I
d
U
I
R
165
230
0,3
-90
140
120
0
0
0
0
140
230
0,3
-80
140
120
0
0
0
0
110
230
0,35
-100
140
140
0
0,1
10
0,25
90
230
0,65
-100
220
220
30
0,8
46
1,1
70
230
1,075
-60
380
340
85
1,95
100
2,2
55
230
1,375
20
520
420
140
3,05
142
3,05
40
230
1,625
160
660
420
180
4
183
3,85
30
230
1,75
260
720
380
210
4,5
202
4,3
20
230
1,825
380
740
300
225
4,85
218
4,55
0
230
1,85
500
740
150
240
5,1
228
4,8
RL
165
230
0,3
-80
120
120
0
0
0
0
140
230
0,3
-80
120
120
0
0
0
0
110
230
0,325
-80
120
120
0
0,1
10
0
90
230
0,525
-100
180
190
20
0,55
52
0,6
70
230
0,95
-110
320
350
85
1,9
101
1,8
55
230
1,325
-110
500
440
140
3
144
2,8
40
230
1,55
120
640
440
180
4
182
3,7
30
230
1,75
240
710
400
210
4,5
204
4,2
20
230
1,825
360
750
320
225
4,8
218
4,5
0
230
1,85
480
740
160
240
5,05
230
4,7
RL +D
o
165
230
0,3
-90
140
120
0
0
0
0
140
230
0,3
-90
140
120
0
0
0
0
110
230
0,325
-90
140
120
0
0,1
10
0
90
230
0,5
-100
180
180
30
0,55
50
0,6
70
230
0,95
-100
320
340
85
1,8
100
1,75
55
230
1,325
-110
510
440
140
3
142
2,8
40
230
1,6
120
650
440
180
4
182
3,7
30
230
1,725
240
710
400
210
4,5
202
4,2
20
230
1,8
350
740
320
225
4,8
216
4,5
0
230
1,935
490
740
160
240
5,1
228
4,75
3. Wzory do obliczeń
- moc średnia:
=
- moc czynna:
=
+
- moc bierna:
= √3
- moc pozorna:
= 3
- moc odkształcenia:
=
−
−
- współczynnik mocy
=
- stosunek Ud/U
d0
oraz U/U
max
,
gdzie U
d0
to wartość napięcia
średniego U
d
dla α
z
=0, a
U
max
to wartość napięcia
skutecznego U dla α
z
=0
-
współczynnik
kształtu
napięcia:
=
- współczynnik kształtu prądu:
=
4. Tablica wyników obliczeń
obc
α
z
P
d
P
p
P
q
P
s
P
D
λ
U
d
/U
d0
U/U
max
k
ku
k
ki
R
165
0
50
207,85
0,00
-
-
0,20
0
-
-
140
0
60
207,85
0,00
-
-
0,04
0
-
-
110
0
40
242,49
4,33
-
9,24
0,01
0,04
-
2,500
90
24
120
381,05
87,64
-
1,37
0,09
0,184
1,533
1,375
70
165,75
320
588,90
381,05
-
0,84
0,24
0,4
1,176
1,128
55
427
540
727,46
750,15
-
0,72
0,38
0,568
1,014
1,000
40
720
820
727,46
1220,32
536,26
0,67
0,55
0,732
1,017
0,963
30
945
980
658,18
1504,46
932,63
0,65
0,67
0,808
0,962
0,956
20
1091,3 1120
519,62
1718,02 1194,65
0,65
0,78
0,872
0,969
0,938
0
1224
1240
259,81
1895,56 1409,97
0,65
1,00
0,912
0,95
0,94
RL
165
0
40
207,85
0,00
-
-
0,20
0
-
-
140
0
40
207,85
0,00
-
-
0,04
0
-
-
110
0
40
207,85
0,00
-
-
0,01
0,04
-
0,000
90
11
80
329,09
54,04
-
1,48
0,09
0,208
2,600
1,091
70
161,5
210
606,22
314,89
-
0,67
0,24
0,404
1,188
0,947
55
420
390
762,10
698,36
-
0,56
0,38
0,576
1,029
0,933
40
720
760
762,10
1166,36
449,45
0,65
0,55
0,728
1,011
0,925
30
945
950
692,82
1484,02
905,44
0,64
0,67
0,816
0,971
0,933
20
1080
1110
554,26
1699,14 1160,94
0,65
0,78
0,872
0,969
0,938
0
1212
1220
277,13
1872,35 1393,01
0,65
1,00
0,92
0,958
0,931
RL + D
o
165
0
50
207,85
0,00
-
-
0,195
0
-
-
140
0
50
207,85
0,00
-
-
0,04
0,00
-
-
110
0
50
207,85
0,00
-
-
0,01
0,04
-
0,000
90
16,5
80
311,77
51,96
-
1,54
0,09
0,20
1,667
1,091
70
153
220
588,90
303,11
-
0,73
0,24
0,40
1,176
0,972
55
420
400
762,10
688,66
-
0,58
0,38
0,57
1,014
0,933
40
720
770
762,10
1166,36
432,09
0,66
0,55
0,73
1,011
0,925
30
945
950
692,82
1469,47
881,39
0,65
0,67
0,81
0,962
0,933
20
1080
1090
554,26
1683,55 1157,17
0,65
0,78
0,86
0,960
0,938
0
1224
1230
277,13
1875,81 1388,87
0,66
1,00
0,912
0,950
0,931
4.1
Przykładowe obliczenia
Dla obciążenia RL i α
z
=65˚
obc
α
z
U
1
I
1
P
p1
P
p2
P
q1
U
d
I
d
U
I
RL
40
230
1,55
120
640
440
180
4
182
3,7
Moc średnia;
]
[
720
180
4
W
I
U
P
d
d
d
=
⋅
=
⋅
=
Moc czynna;
]
[
760
640
120
2
1
W
P
P
P
P
P
p
=
+
=
+
=
Moc bierna;
]
[
10
,
762
3
440
3
Var
P
P
q
q
=
⋅
=
⋅
=
Moc pozorna;
]
[
36
,
1166
7
,
3
182
3
3
VA
I
U
P
S
=
⋅
⋅
=
⋅
⋅
=
Moc odkształceń;
]
[
449,45
10
,
762
760
36
,
1166
2
2
2
2
2
2
VA
P
P
P
P
q
p
S
D
=
−
−
=
−
−
=
Współczynnik mocy sterowanych układów prostownikowych;
652
,
0
36
,
1166
760
=
=
=
S
p
P
P
λ
Stosunek U
d
do U
do
;
55
,
0
3
)
60
40
cos(
2
2
3
)
60
cos(
2
2
=
+
⋅
+
=
+
⋅
+
=
Z
do
d
U
U
α
Stosunek U do U
max
;
728
,
0
250
182
max
=
=
U
U
Współczynnik kształtu napięcia;
1,011
180
182
=
=
=
d
Ku
U
U
K
Współczynnika kształtu prądu.
012
,
1
80
,
5
90
,
5
=
=
=
d
Ki
I
I
K
5. Wykresy charakterystyk
0,00
0,20
0,40
0,60
0,80
1,00
1,20
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
U
d
/U
d0
α
α
α
α
z
U
d
/U
do
=f(α
α
α
α
z
)
R
RL
RL+D0
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
U/U
max
α
α
α
α
z
U/U
max
=f(α
α
α
α
z
)
R
RL
RL+D0
-0,500
0,000
0,500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
K
ku
α
α
α
α
z
K
ku
=f(α
α
α
α
z
)
R
RL
RL+D0
-0,500
0,000
0,500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Kki
α
α
α
α
z
K
ki
=f(α
α
α
αz)
R
RL
RL+D0
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
7,00
8,00
9,00
10,00
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
λ
λ
λ
λ
α
α
α
α
z
λ
λ
λ
λ=f(α
α
α
α
z
)
R
RL
RL+D0
-200
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Pd
α
α
α
α
z
P
d
=f(α
α
α
α
z
)
R
RL
RL+D0
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Pp
α
α
α
α
z
Pp=f(α
α
α
α
z
)
R
RL
RL+D0
-500
0
500
1000
1500
2000
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Ps
α
α
α
α
z
Ps=f(α
α
α
α
z
)
R
RL
RL + D0
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Pq
α
α
α
α
z
Pq=f(α
α
α
α
z
)
RL
RL + D0
R
6. Oscylogramy
Przebieg napięcia (kolor żółty) i prądu (kolor niebieski) na odbiorniku dla obciążenia R oraz α
z
z przedziału
60
o
÷120
o
.
Przebieg napięcia (kolor żółty) i prądu (kolor niebieski) na odbiorniku dla obciążenia RL oraz α
z
z przedziału
60
o
÷120
o
.
Przebieg napięcia (kolor żółty) i prądu (kolor niebieski) na odbiorniku dla obciążenia RL+D
0
oraz α
z
z
przedziału 60
o
÷120
o
.
7. Wnioski i uwagi
Celem naszego ćwiczenia było badanie układów prostownikowych mostkowych.
Mostki takie można rozpatrywać jako szeregowe połączenie dwóch 3-fazowych grup komutacyjnych.
Tyrystory grupy katodowej przewodzą przy dodatnich półfalach fazowych napięć zasilających, a tyrystory
grupy anodowej przy ujemnych półfalach tych napięć. Napięcie wyjściowe jest sumą napięć wyjściowych
obu grup. Badany układ charakteryzuje się dwoma trybami pracy - przewodzeniem ciągłym i impulsowym,
zależnym w głównej mierze od kąta załączenia tyrystorów. Jako, że dla kątów o wartości powyżej 120
o
el
całe napięcie zasilania odłożyło się na tyrystorach, tak więc wartość napięcia w tym miejscu jest bliska zeru.
Układ o obciążeniu R charakteryzuje się pracą ciągłą dla kątów α
z
<60
o
el, natomiast praca impulsowa
pojawia się przy przekroczeniu tej wartości. Przy obciążeniu RL impulsowe występuje dla dużych wartości
kąta załączenia. W pozostałych przypadkach występuje praca ciągła. Dla obciążenia RL z diodą zerową
przebieg napięcia wyprostowanego jest identyczny jak w przypadku obciążenia R. Z dokonanych pomiarów
obliczyliśmy kilka wartości charakteryzujących badany układ. Jedną z nich jest moc średnia P
d
. Jak można
zauważyć wartość tej mocy nie ulega zmianie niezależnie od charakteru obciążenia (niewielkie różnice
pojawiają się jedynie dla charakterystyk przedstawiających współczynnik kształtu prądu i napięcia), wynika
to z tego iż jest to moc składowej stałej. Kolejną obliczoną wielkością była moc bierna. Jak można zauważyć
układ pobiera dosyć znaczną moc bierną nawet przy obciążeniu czysto rezystancyjnym. Moc ta zależy od
kąta wysterowania i jest nazywana mocą bierną sterowania. Największa wartość tej mocy przypada przy
kącie α
z
ok. 40°-55°.
.
Następna wielkością była moc pozorna P
s.
Ta moc również praktycznie nie zależała od
charakteru obciążenia. Widać jednak iż pobierana z sieci moc pozorna jest większa od oddawanej mocy
czynnej, nawet gdy moc bierna jest bardzo mała. Przyczyna tej różnicy są harmoniczne napięcia i prądu
sieci. W badanym układzie rolę stabilizatora napięcia spełnia indukcyjność obciążenia, co skutkuje
wygładzeniem tętnień prądu. Interesujący jest również wpływ diody zerowej bocznikującej odbiornik
rezystancyjno - indukcyjny. Zmniejsza ona pulsacje napięcia wyprostowanego oraz likwiduje przepięcia
związane z wyłączaniem odbiornika.