Plan zaj
ęć
integracyjnych w pierwszej klasie gimnazjum
Cel ogólny:
Integracja młodzieŜy pierwszej klasy gimnazjum (uczniowie w zdecydowanej większości
spotykają się ze sobą w zespole klasowym po raz pierwszy).
Cele szczegółowe:
•
odkrywanie w sobie tego, co jest najwspanialsze i najpiękniejsze,
•
uczenie się tolerancji,
•
uczniowie stają się wraŜliwi na drugiego człowieka,
•
uczą się empatii,
•
dostrzegają podobieństwa między sobą,
•
uczą się odpowiedzialności za słowa i czyny,
•
współpracują ze sobą na emocjach pozytywnych.
Metody pracy:
Miniwykład, psychogimnastyka, zabawy integrujące, pantomima, niedokończone zdania, dyskusja
Formy pracy:
Praca w kręgu, w grupach, w dwójkach, indywidualna.
Przebieg zaj
ęć
:
1. Uczestnicy zaj
ęć
siadaj
ą
w kr
ę
gu, wszyscy przypinaj
ą
sobie kartki z imionami. Na tablicy widnieje du
Ŝ
y napis: "TU I TERAZ.
PATRZ I CZUJ"
2. Przedstawiam ogólny cel zaj
ęć
oraz zach
ę
cam uczniów do udziału w nich.
3. W kr
ę
gu wypracowujemy zasady pracy w grupie. Zawieramy kontrakt. Zanim stanie si
ę
on obowi
ą
zuj
ą
cym "kodeksem" pracy
grupy, ka
Ŝ
dy uczestnik wypowiada si
ę
na jego temat. Przyjmujemy nast
ę
puj
ą
ce zasady:
•
Mówimy o sobie.
•
Mówi tylko jedna osoba.
•
Kierujemy swoim poziomem otwarto
ś
ci i aktywno
ś
ci (wolno odmówi
ć
udziału w niektórych
ć
wiczeniach).
•
Szanujemy odr
ę
bne s
ą
dy i uczucia innych.
•
Zachowujemy dyskrecj
ę
.
4. Nauczyciel szerzej przedstawia cel zaj
ęć
:
"Ciesz
ę
si
ę
,
Ŝ
e przez najbli
Ŝ
sze trzy lata b
ę
dziemy razem pracowa
ć
. Ka
Ŝ
dego dnia b
ę
dziecie spotyka
ć
si
ę
w tym samym gronie,
aby razem tworzy
ć
szkoln
ą
rzeczywisto
ść
. To, jak ka
Ŝ
dy b
ę
dzie czuł si
ę
w grupie, zale
Ŝ
y od nas. Spróbujmy zatem pozna
ć
si
ę
,
spróbujmy "oswoi
ć
si
ę
" ze sob
ą
, "stworzy
ć
wi
ę
zy", które zł
ą
cz
ą
nas. Poznajmy, jacy jeste
ś
my, jakie s
ą
nasze mocne i słabe
strony, co nas ł
ą
czy, a co dzieli. Uwierzmy,
Ŝ
e w ka
Ŝ
dym z nas jest dobro, którym mo
Ŝ
emy podzieli
ć
si
ę
z innymi. Jeste
ś
my
niepowtarzalni, nie ma dwóch identycznych osób I to jest naszym bogactwem, którym mo
Ŝ
emy si
ę
obdarowywa
ć
.
Dzi
ę
kuj
ę
Ci (...)
za to
Ŝ
e nie jestem człowiek pojedynczy
za oczy nagle bliskie i niebezimienne
za głos niedawno obcy a teraz znajomy (...)
ks. Jan Twardowski
5.
Ć
wiczenie ruchowe (wykonywane w milczeniu):
l ka
Ŝ
dy uczestnik wybiera sobie drog
ę
, po której cały czas chodzi,
l na tej drodze spotyka drugiego człowieka wzrokiem,
l spotyka drugiego przez podanie r
ę
ki,
l spotyka drugiego czubkami butów,
l wita w jak najkrótszym czasie jak najwi
ę
ksz
ą
liczb
ę
ludzi przez podanie r
ę
ki,
l zamyka oczy, chodz
ą
c wyci
ą
ga r
ę
ce, łapie r
ę
ce innych, których spotka na swej drodze,
l wszyscy rozwi
ą
zuj
ą
"w
ę
zeł gordyjski".
Mówimy o uczuciach:
Co czuła
ś
/czułe
ś
podczas tych
ć
wicze
ń
? (refleksje wypowiada ka
Ŝ
dy ucze
ń
)
6. Zabawa:
l ustawiamy w kr
ę
gu o jedno krzesło mniej ni
Ŝ
jest uczestników zabawy,
l na
ś
rodek wychodzi jedna osoba i zaprasza do zmiany miejsc tych, którzy maj
ą
okre
ś
lon
ą
cech
ę
, czy spełniaj
ą
okre
ś
lony
warunek, np. maj
ą
niebieskie oczy, s
ą
chłopcami, lubi
ą
ziele
ń
, wstali przed 7.00 itd.
Mówimy o uczuciach:
Co czuła
ś
/czułe
ś
podczas tych
ć
wicze
ń
?
7. Wszyscy uczestnicy zabawy dobieraj
ą
si
ę
w grupy według okre
ś
lonej cechy, np.:
blondyni - bruneci,
chłopcy - dziewcz
ę
ta,
ci, którzy lubi
ą
przedmioty humanistyczne - ci, którzy lubi
ą
przedmioty
ś
cisłe itd.
Mówimy o uczuciach:
Co czuła
ś
/czułe
ś
podczas tych
ć
wicze
ń
?
8. Uczestnicy zaj
ęć
dobieraj
ą
si
ę
w dwójki, mo
Ŝ
e powsta
ć
trójka). Wszystkie pary pracuj
ą
nad problemem: "Co cenimy w drugim
człowieku? "
Wyniki pracy zbieramy, pracuj
ą
c ju
Ŝ
w kr
ę
gu i zapisujemy je na plakacie. Plakat wieszamy na tablicy.
W podobny sposób pracujemy nad problemem:
"Czego nie lubimy w drugim człowieku? "
Ten plakat nie musi jednak
Ŝ
e zawisn
ąć
na tablicy.
Przerwa w zaj
ę
ciach.
9. "Konferencja prasowa" - uczniowie dowolnie dobieraj
ą
si
ę
w dwójki (równie
Ŝ
mo
Ŝ
e powsta
ć
trójka). Dobieraj
ą
si
ę
osoby, które
chc
ą
ze sob
ą
porozmawia
ć
. Po tej rozmowie jedna osoba przedstawia drug
ą
całej grupie.
W tym
ć
wiczeniu mo
Ŝ
na wykorzysta
ć
metod
ę
niedoko
ń
czonych zda
ń
, np.:
•
Jestem...
•
Interesuje mnie...
•
Wieczorami...
•
Nie lubi
ę
...
•
Uczyłem si
ę
w szkole...
•
Moje hobby... itd.
10. "Tunel ramion" - wszyscy uczestnicy dobieraj
ą
si
ę
w dwójki, staj
ą
naprzeciwko siebie, chwytaj
ą
si
ę
za ramiona, pierwsza
para rozdziela si
ę
, idzie na koniec tunelu i poszczególne osoby przechodz
ą
pojedynczo w
ś
ród tunelu ramion.
"Tunel oczu" - pary staja w pewnej odległo
ś
ci od siebie i patrz
ą
na tych, którzy przechodz
ą
w tunelu.
"Pokaz mody" - tunel jak w
ć
wiczeniu poprzednim, jednak
Ŝ
e przechodz
ą
cy otrzymuj
ą
dodatkowe polecenie - przechodz
ą
jak
modelki i modele.
Mówimy o uczuciach:
Co czuła
ś
/czułe
ś
podczas tych
ć
wicze
ń
?
11.
Ć
wiczenie: "Program wyborczy". Uczestnicy zaj
ęć
wybieraj
ą
spo
ś
ród siebie trzech kandydatów na władców wyspy, pozostali
to jedyni poddani. Kandydaci otrzymuj
ą
asystentów i wychodz
ą
, by przygotowa
ć
swój program wyborczy.
W tym czasie pozostałe osoby w grupach (4-5) przygotowuj
ą
pantomimiczne przedstawienie przysłów. Ka
Ŝ
da grupa sama
wybiera sobie przysłowie, nie zdradza go jednak osobom z innych grup.
Przed zaprezentowaniem pantomim zapraszamy z korytarza kandydatów. Ka
Ŝ
dy z nich przedstawia swój program. Uczestnicy
zaj
ęć
wybieraj
ą
swego kandydata poprzez ustawienie si
ę
za nim w kolejce. Wygrywa ten, który zdobył najwi
ę
ksz
ą
liczb
ę
głosów. Nast
ę
pnie wszyscy odgaduj
ą
pantomimicznie przedstawione przysłowia przez poszczególne grupy.
12. Uczestnicy grupy wybieraj
ą
sobie jedn
ą
osob
ę
spo
ś
ród wszystkich, podchodz
ą
do niej i ko
ń
cz
ą
zdanie: Chciałabym
(chciałbym),
Ŝ
eby
ś
o mnie wiedziała (wiedział)
13. "Robimy prezenty" - wszyscy uczestnicy siadaj
ą
w kr
ę
gu:
Mówi
ą
osobie siedz
ą
cej po ich prawej stronie co
ś
miłego,
Mówi
ą
osobie siedz
ą
cej po ich lewej stronie, do jakiego kwiatu jest podobna.
14. Ka
Ŝ
dy uczestnik grupy mówi wszystkim pozostałym co
ś
o sobie, ko
ń
cz
ą
c zdanie: Chciałbym (chciałabym),
Ŝ
eby grupa o
mnie wiedziała
Grupa ka
Ŝ
demu odpowiada: "Ty te
Ŝ
dasz si
ę
lubi
ć
".
Przerwa w zaj
ę
ciach.
15. Zabawa w orkiestr
ę
i dyrygenta - jedna osoba wychodzi, pozostali uczestnicy zabawy bawi
ą
si
ę
w orkiestr
ę
. Jedna osoba
dyryguje, a pozostali na
ś
laduj
ą
wskazany przez ni
ą
gest (klaskanie, tupanie itp.). Osoba, która opu
ś
ciła sal
ę
, powraca i jej
zadaniem jest odgadni
ę
cie, która osoba jest dyrygentem. Je
ś
li dyrygent zostaje "zdemaskowany", on zostaje osob
ą
odgaduj
ą
c
ą
, a grupa wybiera nowego dyrygenta.
16. Składamy sobie dobre
Ŝ
yczenia - ka
Ŝ
dy uczestnik zabawy podpisuje cztery kartki swoim imieniem i nazwiskiem. Kartki te
składamy do pudełka. Drog
ą
losowania ka
Ŝ
dy wybiera cztery kartki i wylosowanym przez siebie osobom wpisuje
Ŝ
yczenia.
Kartki ponownie składamy do pudełka, jedna osoba roznosi je adresatom.
17. "Moje dobre i mocne strony" - rozmawiamy o nich w parach.
Mówimy o uczuciach:
Co czuła
ś
/czułe
ś
podczas tych
ć
wicze
ń
? Co czuła
ś
/czułe
ś
podczas otrzymywania
Ŝ
ycze
ń
? Czy łatwo jest mówi
ć
o swoich
mocnych stronach?
18. "Moje mocne strony" - ka
Ŝ
dy uczestnik zaj
ęć
na kartce zapisuje sobie swoj
ą
jedn
ą
mocn
ą
stron
ę
. Nast
ę
pnie podchodzi do
pi
ę
ciu wybranych przez siebie osób i one zapisuj
ą
mu na tej samej kartce jedn
ą
inn
ą
jego zalet
ę
.
19. "Duchowa uczta" - wszyscy uczestnicy zaj
ęć
przypinaj
ą
sobie do piersi kartki z wypisanymi na nich ich mocnymi stronami, w
milczeniu chodz
ą
po
ś
ród innych po drodze, któr
ą
sobie wybrali, "chwal
ą
si
ę
" swoimi mocnymi stronami.
20. Ewaluacja zaj
ęć
.
Uczestnicy dziel
ą
si
ę
swoimi refleksjami na temat przeprowadzonych zaj
ęć
. Mog
ą
do tego celu wykorzysta
ć
zdania
niedoko
ń
czone, np.:
•
Najprzyjemniej mi było, gdy
•
Dzisiejsze zaj
ę
cia pozwoliły mi
•
Dzisiejsze zaj
ę
cia nauczyły mnie
•
Dzisiejsze zaj
ę
cia
21. Zako
ń
czenie zaj
ęć
- wszyscy staj
ą
w kr
ę
gu, w tle cicha muzyka, prowadz
ą
cy zaj
ę
cia
Ŝ
egna si
ę
z klas
ą
, składam uczniom
krótkie dobre
Ŝ
yczenia: "Jeste
ś
cie tak bogaci, macie tyle dobrych, mocnych stron. Wykorzystajcie je! Jeste
ś
cie najlepsz
ą
stron
ą
tego
ś
wiata - tworzycie i b
ę
dziecie tworzy
ć
. Stwórzcie mi
ę
dzy sob
ą
najpi
ę
kniejsze relacje po to, by ka
Ŝ
dy poczuł si
ę
w
ś
ród nas
dobrze, bezpiecznie i znalazł sprzyjaj
ą
ce warunki do swego rozwoju".
Marzenna Fitas
Marzenna Fitas - wicedyrektor, nauczycielka języka polskiego w Gimnazjum nr 14 w Lublinie
Scenariusz zajęć dla uczniów szkół ponadpodstawowych
Temat:
ś
yj
ę
bez ryzyka AIDS
Cele:
1. Utrwalenie wiedzy na temat dróg szerzenia si
ę
zaka
Ŝ
e
ń
HIV.
2. Rozwini
ę
cie umiej
ę
tno
ś
ci odró
Ŝ
niania zachowa
ń
ryzykownych od bezpiecznych form kontaktu z osobami zaka
Ŝ
onymi.
3. Zach
ę
cenie uczniów do unikania zachowa
ń
ryzykownych i rozbudzenie motywacji do
Ŝ
ycia bez ryzyka AIDS.
4. Rozwini
ę
cie postawy empatii i akceptacji wobec osób
Ŝ
yj
ą
cych z HIV.
Metody:
Praca indywidualna w czasie ogl
ą
dania filmu, praca w grupach, dyskusja.
Pomoce:
Wideofilm "
ś
yj
ę
bez ryzyka AIDS" (wyd. Fundacja Homo Homini im. K. de Foucauld, Kraków 2000), zestaw karteczek w pi
ę
ciu
kolorach z wypisanymi zdaniami do pracy indywidualnej w ilo
ś
ci zgodnej z liczb
ą
uczniów.
Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel przygotowuje kartki w pi
ę
ciu kolorach, w ł
ą
cznej ilo
ś
ci odpowiadaj
ą
cej liczbie uczniów. Na kartkach umieszcza
napisy:
•
kolor pierwszy: Mo
Ŝ
na ulec zaka
Ŝ
eniu wirusem HIV poprzez:
•
kolor drugi: Nie mo
Ŝ
na si
ę
zakazi
ć
HIV poprzez:
•
kolor trzeci: Problemy osób
Ŝ
yj
ą
cych z HIV:
•
kolor czwarty: Przesłanie osób
Ŝ
yj
ą
cych z HIV do nas:
•
kolor pi
ą
ty: Przesłanie Tomka do nas:
Nast
ę
pnie rozlosowuje kartki pomi
ę
dzy uczniów, informuj
ą
c,
Ŝ
e za chwil
ę
uczniowie obejrz
ą
film o AIDS. Po filmie b
ę
d
ą
opracowywa
ć
w grupach zagadnienia wypisane na kartkach. Warto wi
ę
c w czasie filmu sporz
ą
dzi
ć
notatki, które pomog
ą
wykona
ć
zadanie. (5min.)
2. Projekcja filmu "
ś
yj
ę
bez ryzyka AIDS" (wyd. Fundacja Homo Homini 2000) (22 min.)
3. Nauczyciel poleca uczniom utworzenie grup zgodnie z kolorem posiadanych kartek. Uczniowie, dyskutuj
ą
c w grupach, staraj
ą
si
ę
uzgodni
ć
wspóln
ą
wersj
ę
doko
ń
czenia zdania, którego pocz
ą
tek maj
ą
na kartce (najwygodniej w punktach).(8 min.)
4. Liderzy grup przedstawiaj
ą
wyniki grupowej pracy uczniów; pozostali uczniowie maj
ą
prawo zgłaszania uwag i uzupełniania
wypowiedzi kolegów. Nauczyciel tak kieruje dyskusj
ą
, aby:
•
w grupie pierwszej wymienione zostały drogi zaka
Ŝ
enia i zachowania ryzykowne przedstawione w filmie;
•
w grupie drugiej wymienionych zostało jak najwi
ę
cej sytuacji i form kontaktu z zaka
Ŝ
onymi, które nie gro
Ŝą
zaka
Ŝ
eniem;
•
w grupie trzeciej uczniowie wynotowali problemy (medyczne, społeczne, codziennego
Ŝ
ycia), o jakich wspominaj
ą
osoby
Ŝ
yj
ą
ce z HIV, wyst
ę
puj
ą
ce w filmie;
•
w grupie czwartej dokonano wyboru tych wypowiedzi osób zaka
Ŝ
onych, które mog
ą
by
ć
przesłaniem dla młodzie
Ŝ
y;
•
w grupie pi
ą
tej pojawiło si
ę
stwierdzenie Tomka,
Ŝ
e AIDS to problem ka
Ŝ
dego: "To tak
Ŝ
e Twój problem" oraz
podstawowe przesłanie filmu,
Ŝ
e mo
Ŝ
liwe jest barwne, emocjonuj
ą
ce i aktywne
Ŝ
ycie bez ryzyka AIDS, czyli bez
podejmowania zachowa
ń
gro
Ŝą
cych zaka
Ŝ
eniem HIV. (10 min.)
Nauczyciel ko
ń
czy dyskusj
ę
podkre
ś
leniem,
Ŝ
e przyszłe
Ŝ
ycie uczniów zale
Ŝ
y od ich własnych decyzji i wyborów,
dokonywanych wła
ś
nie teraz;
Ŝ
yczy uczniom, aby ich wybory
Ŝ
yciowe przyniosły im
Ŝ
ycie bez ryzyka AIDS.
mgr GraŜyna Węglarczyk - nauczyciel-konsultant,
Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Krakowie