1

Rachunkowość podatkowa

dr Piotr Gut

Katedra Rachunkowości

piotr.gut@ue.poznan.pl

pokój 117 C

Wykład 2

• Zasady naliczania podatku dochodowego na 

podstawie karty podatkowej, wymogi 
ewidencyjne, tryb rozliczenia podatku.

2

Formy opodatkowania PIT z 

działalności gospodarczej

Zasady ogólne 
• wg skali podatkowej (art.27 PitU) – forma 

„domyślna”

• wg stawki liniowej – 19% (art.30c PitU)
• Formy uproszczone:

-

Karta podatkowa

-

Ryczałt od przychodów 

ewidencjonowanych

PIT – uproszoczne formy 

opodatkowania

• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

• Karta podatkowa

• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o 

zryczałtowanym podatku dochodowym od 
niektórych przychodów osiąganych przez 
osoby fizyczne

3

Karta podatkowa - wprowadzenie

• Istota – opłacanie podatku w stałej kwocie 

miesięcznej, ustalonej w decyzji Naczelnika 
Urzędu Skarbowego 

• Tylko dla osób fizycznych (również, gdy są 

wspólnikami spółek osobowych), w tym 
również dla rolników prowadzących 
jednocześnie gospodarstwo rolne

• Jeżeli chociaż jeden ze wspólników jest 

osobą prawną pozostali nie mogą skorzystać 
z karty podatkowej 

Karta podatkowa  - wprowadzenie

• Rodzaje działalności objęte kartą 

podatkową (art.23 UoZryczPit):

Drobna działalność wytwórcza, usługowa i 
handlowa (bez alkoholu), sprzedaż 
posiłków domowych, opieka nad dziećmi, 
lekcje na godziny

• Limit zatrudnienia – do 5 osób włącznie (w 

zależności od rodzaju działalności)

4

Do limitu zatrudnionych nie zalicza się m.in.

a) członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym z 
podatnikiem, a w razie gdy działalność prowadzona jest przez wspólników -
tylko członków rodziny jednego ze wspólników,
b) osób zatrudnionych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania 
określonej pracy, uczniów szkół średnich oraz studentów, zatrudnionych w 
okresie wakacji letnich i zimowych,
c) pracowników zatrudnionych wyłącznie przy sprzedaży wyrobów, 
przyjmowaniu zleceń na usługi, utrzymywaniu czystości w zakładzie, 
prowadzeniu kasy i księgowości, kierowców i konwojentów - pod warunkiem, 
ż

e podatnik określił na piśmie zakres czynności tych pracowników,

d) osób, na których rachunek jest prowadzona działalność po śmierci 
podatnika, jeżeli osoby te nie biorą udziału w prowadzeniu działalności,
e) nie więcej niż czterech bezrobotnych absolwentów skierowanych, na 
podstawie odrębnych przepisów, przez właściwy urząd pracy do odbywania 
stażu u pracodawcy przez okres nie przekraczający dwunastu miesięcy,
f) łącznie nie więcej niż trzech zatrudnionych bezrobotnych lub absolwentów 
zarejestrowanych w urzędzie pracy, przy czym okres zarejestrowania w 
urzędzie pracy bezrobotnego musi trwać co najmniej 6 miesięcy w okresie 
bezpośrednio poprzedzającym jego zatrudnienie.

Warunki skorzystania z karty 

podatkowej (art.25 ust.1 UoZryczPit)

Podatnicy prowadzący działalność, która może być objęta kartą 
podatkową, podlegają opodatkowaniu w tej formie, jeżeli:
1) złożą wniosek (druk PIT-16) o zastosowanie opodatkowania w tej 
formie,
2) w ww. wniosku zgłoszą prowadzenie działalności objętej kartą,
3) przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób nie 
zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług 
innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi 
specjalistyczne,
4) nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej, poza objętą 
kartą podatkową
5) małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie,
6) nie wytwarzają wyrobów akcyzowych,
7) pozarolnicza działalność gospodarcza zgłoszona we wniosku, o 
którym mowa w pkt 1, nie jest prowadzona poza terytorium 
Rzeczypospolitej Polskie

5

Wniosek PIT-16

Wniosek PIT-16 o opodatkowanie ryczałtem składa podmiot 
gospodarczy:

• w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, od którego ma 

być zastosowana karta podatkowa – przy zmianie formy 
opodatkowania

• Przed rozpoczęciem działalności – w przypadku jej rozpoczęcia 

w ciągu roku 

• Druk PIT-16 zawiera informacje o działalności podatnika, 

pozwalające Naczelnikowi Urzędu Skarbowego na 
stwierdzenie, czy podatnikowi przysługuje prawo 
opodatkowania w formie karty podatkowej oraz określenie 
wysokości podatku np. adres siedziby, miejsce prowadzenia 
działalności, rodzaj działalności, zatrudnienie, dane dotyczące 
rozmiaru działalności, informacja o ew. korzystaniu z 
podwykonawców, o prowadzeniu innej działalności 
pozarolniczej i inne

• Jeżeli we wniosku zostaną podane nieprawdziwe dane, 

jednostka traci prawo do karty podatkowej i musi się rozliczyć 
na zasadach ogólnych za cały rok

Decyzja o wysokości podatku

•

Naczelnik urzędu skarbowego, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty 
podatkowej, wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w 
formie karty podatkowej, odrębnie na każdy rok podatkowy. 

•

Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w decyzji tej wymienia 
się wszystkich jej wspólników.

•

Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego stwierdzi brak warunków do 
zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, wydaje decyzję 
odmowną. W tym przypadku podatnik jest obowiązany płacić:
1) ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli spełnia ku temu 
warunki, albo
2) podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

•

Podatnicy, którym odmówiono , korzystający dotychczas ze zwolnienia od 
obowiązku prowadzenia ksiąg albo ewidencji, o której mowa w art. 15 ust. 
1, są obowiązani do założenia i prowadzenia właściwych ksiąg albo 
ewidencji, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po 
miesiącu, w którym została doręczona decyzja odmawiająca im 
zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej.

6

Wysokość podatku w formie karty 

podatkowej

• Stawki karty podatkowej zawiera załącznik nr 3 do 

UoZryczPit

• Wysokość podatku uzależniona jest od m.in.:
• Rodzaju działalności
• Wielkości zatrudnienia
• Liczby mieszkańców miejscowości, w której 

prowadzona jest działalność

• Rozmiaru działalności

• Przykładowe stawki karty podatkowej – wg 

załącznika nr 3 do ustawy o ryczałcie

Obowiązki podatnika

• „Kartowicz” jest zwolniony z: 
• Prowadzenia ksiąg
• Składania zeznań podatkowych
• Wpłacania zaliczek na podatek dochodowy
• Na żądanie klienta musi wystawiać rachunki lub faktury VAT 

(jeśli jest VAT-owcem)

• Wystawione rachunki musi przechowywać przez 5 lat
• Prowadzenie ewidencji zatrudnienia

7

Podatek do zapłaty

• Do 7 każdego miesiąca za m-c ubiegły, a za 

grudzień – do 28 grudnia – podatnik wpłaca kwotę 
karty podatkowej ustaloną w decyzji, pomniejszona 
o zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne (do 
wysokości 7,75% podstawy)

• Na koniec roku PIT-16A – informacja o odliczonych 

składkach na ubezpieczenie zdrowotne (do 31.01 roku 
następnego).