plik

• Fizykoterapia

• Leczenie zimnem

• Leczenie zimnem – definicja

• LECZENIE ZIMNEM – polega na obniżaniu temperatury tkanek.

• W zależności od zastosowanej metody, oziębianie tkanek zachodzi na drodze:

przewodzenia,

przenoszenia ich energii cieplnej (konwekcji),

promieniowania.

(Straburzyoska)

• Leczenie zimnem – definicja

Metody leczenia zimnem:

• Zabiegi wodolecznicze z zastosowaniem wody o temperaturze 10-34ºC (283-307K).

• Krioterapia – zabiegi z zastosowaniem zimna o temperaturze 0ºC (273K) i poniżej.

• Zabiegi kriochirurgiczne – kontrolowane zamrażanie aż do nieodwracalnego uszkodzenia,

patologicznie zmienionych tkanek.

• Leczenie zimnem – definicja

Zabiegi z zastosowaniem niskich temperatur dzieli się na:

• Miejscowe – obniżenie temperatury skóry i tkanek głębiej położonych.

• Ogólne – oziębienie całego ustroju.

• Leczenie zimnem

Intensywnośd wszystkich zabiegów z zakresu leczenia zimnem zależy od:

• temperatury (różnica temperatur),

• sposobu oziębiania,

• czasu trwania zabiegu,

• wielkości powierzchni i okolicy ciała poddanej zabiegowi.

• Biologiczne działanie zimna

Obniżenie temperatury otoczenia do wartości niższych niż od obojętnego punktu cieplnego skóry,
uruchamia adaptacyjne mechanizmy regulacji cieplnej ustroju, mające na celu zmniejszenie utraty
ciepła.

• Biologiczne działanie zimna

Do adaptacyjnych mechanizmów regulacji cieplnej ustroju należy:

SKURCZ NACZYO KRWIONOŚNYCH skóry i tkanki podskórnej.

Zmniejszenie przepływu krwi – ograniczenia oddawania ciepła otoczeniu.

• Reakcja odruchowa

– pobudzanie receptorów zimna w skórze,

- pobudzanie mięśni gładkich ścian tętniczek.

• Reakcja najsilniej wyrażona w obrębie kooczyn, a wyjątkowo słaba w obrębie głowy.

• Biologiczne działanie zimna

FALE LEWISA – zjawisko przystosowawcze, polegające na okresowym zwężaniu i rozszerzaniu się
naczyo powierzchownych.

• Po oziębieniu skóry do temperatury zamarzania wody, po pewnym czasie (2-3 minuty) skurcz

naczyo ustępuje – ulegają one rozszerzeniu.

• W kolejnej fazie występuje znowu skurcz naczyo i następnie ich rozszerzenie.

• Biologiczne działanie zimna

• Zjawisko to ma znaczenie w ochronie skóry przed odmrożeniem.

• Początkowo fale są wysokie i częste.

• Pod wpływem długotrwałego działanie zimna, stają się płytsze i rzadsze.

• Biologiczne działanie zimna

DRŻENIE Z ZIMNA – mimowolne, drobne skurcze mięśni, będące źródłem energii cieplnej,
występujące w warunkach oziębiania ustroju.

ZWIĘKSZENIE PRZEMIANY MATERII – aktywacja układu adrenergicznego pod wpływem zimna –
wyrównanie utraty ciepła.

• Biologiczne działanie zimna

• Podwyższenie ciśnienia skurczowego krwi – zwiększenie obciążenia pracy serca.

• Zmniejszenie częstości skurczów serca.

• Zwolnienie i pogłębienie oddechu.

• Wzmożenie czynności wydzielniczej nerek.

• Zmniejszenie lub zahamowanie wydalania potu.

• Biologiczne działanie zimna

Krótkotrwałe zabiegi zimne:

• Zwiększenie pobudliwości obwodowych nerwów czuciowych i ruchowych.

• Zwiększenie napięcia mięśni.

Długotrwałe zabiegi zimne:

• Podwyższenie progu odczuwania bólu.

• Zmniejszenie pobudliwości włókien nerwowych i szybkości ich przewodzenia.

• Obniżenie napięcia mięśni.

• Zabiegi z zastosowaniem zimna

Zimne zabiegi miejscowe:

• Zabiegi z użyciem zimnej wody (polewania).

• Zabiegi przy użyciu peloidow.

• Zabiegi przy użyciu lodu lub wody z lodem:

plastikowe worki,

częściowa kąpiel w lodzie,

woreczek z ręcznika z lodem,

zimny ręcznik, (zmoczony w wodzie z lodem),

masaż lodem.

• Zabiegi z zastosowaniem

roztworów chłodzących – (coldpack).

• Zimne zabiegi miejscowe

• Systemy chłodzące (kriostymulacja kompresyjna).

• Zimne zabiegi miejscowe

• Zbiegi miejscowe przy użyciu gazów chłodzących:

par ciekłego azotu,

nadmuchu zimnym powietrzem (-30ºC),

ciekłego dwutlenku węgla (-75ºC)

• Zabiegi do natychmiastowego zastosowania w sytuacjach nagłych:

zraszanie substancjami lotnymi,

okłady woreczkiem z substancjami wywołującym reakcję endotermiczną.

• Zimne zabiegi miejscowe

Ciekły azot:

• Temperatura u wylotu dyszy -100 do –180°C.

• Skóra przed zabiegiem powinna byś dokładnie osuszona.

• Ruchy okrężne nad powierzchnią ciała objęta zabiegiem (działanie punktowe –

odmrożenia!!).

• Odległośd wylotu dyszy od ciała – 10-15 cm.

• Zimne zabiegi miejscowe

• Przy zabiegach w obrębie stawów – ruchy czynne w czasie oziębiania.

• Czas trwania zabiegu na jedną okolicę 1-3 minuty.

• Łączny czas trwania zabiegu na kilka okolic 12 minut.

• Po zabiegu w okolicach stawów, zaleca się intensywne rozdwiczanie.

• Zimne zabiegi miejscowe

Wskazania do zimnych zabiegów miejscowych związane są z ich wpływem:

przeciwzapalnym,

przeciwbólowym,

przeciwobrzękowym,

zmniejszającym napięcie

mięśniowe,

przeciwkrwotocznym,

zapobiegającym powstawaniu

krwiaków.

• Zimne zabiegi miejscowe

Zimne zabiegi miejscowe przerywamy (!!) w momencie wystąpienia:

• zblednięcia skóry,

• sinych plam,

• objawu „skórki pomaraoczowej”,

• pokrycia skóry szronem,

• pieczenia.

Unikamy:

• partii skóry leżących bezpośrednio ponad wystającymi częściami kostnymi (rzepka,

akromion).

• Zimne zabiegi miejscowe - wskazania

Choroby narządu ruchu:

• Stany po urazach i przeciążeniach,

• Obrzęki (złamania, zwichnięcia, skręcenia),

• Ostre zapalenia tkanek miękkich okołostawowych.

Choroby gośdcowe:

• Rzs,

• Artropatia łuszczycowa,

• Choroba zwyrodnieniowa,

• Dna moczanowa. (T.Mika)

• Zimne zabiegi miejscowe - wskazania

Choroby układu nerwowego:

• Nerwobóle nerwów obwodowych, zespoły bólowe rwy kulszowej i ramiennej,

• W stanach wzmożonego napięcia mięśni jako przygotowanie do kinezyterapii.

Inne:

• Okres początkowy zakrzepowego zapalenia żył,

• Obrzęk limfatyczny kooczyny górnej po radykalnej operacji raka sutka,

• Ostry ból zęba,

• Stan po zabiegach chirurgicznych . (T. Mika)

• Zimne zabiegi miejscowe - przeciwwskazania

Przeciwwskazania do miejscowego działania zimnem:

• Nadwrażliwośd na zimno,

• Krioglobulinemia,

• Hemoglobinuria,

• Zespoł Raynauda,

• Zespół Sudecka,

• Popromienne zmiany skórne,

• Zapalenie miedniczek nerkowych,

• Zapalenie pęcherza moczowego,

• Stany wyniszczenia i osłabienia,

• Odmroziny. (T. Mika)

• Ogólne zabiegi zimnem

Celem ogólnych zabiegów zimnem jest obniżenie temperatury ustroju – hipotermia.

Rodzaje:

• Okłady lub zawijania całego ciała,

• Oziębianie zimnym powietrzem (-110ºC)

• Ogólne zabiegi zimnem

Urządzenie do ogólnej terapii zimnem:

• Ogólne zabiegi zimnem

KRIOTERAPIA CAŁEGO CIAŁA (ciekły azot)

• Specjalnie skonstruowana komora:

przedsionek adaptujący (-20 do -50°C)

komora właściwa (-70 do -110°C).

• Czas przebywania w komorze właściwej początkowo 30s, stopniowo wydłuża się do 3 min.

• Strój pacjenta:

bawełniana koszulka, spodenki, strój kąpielowy,

rękawiczki, skarpetki, buty – drewniaki,

czapka lub nauszniki, maseczka na twarz.

• Wdech pacjenta 2 razy krótszy niż wydech.

• Ogólne zabiegi zimnem

• Pacjenci chodzą w kółko, wykonują energiczne ruchy kooczynami.

• Muzyka.

• Kontakt (słuchowy, wzrokowy) z personelem.

• Po wyjściu z kriokomory – dwiczenia gimnastyczne.

Skutki przebywania w kriokomorze:

poprawa nastroju,

rozluźnienie napiętych mięśni,

poprawa zakresu ruchomości stawów,

ustanie bólu i zmęczenia,

działalnie przeciwzapalne i immunomodulujące.

• Ogólne zabiegi zimnem - wskazania

• Zapalne i zwyrodnieniowe choroby stawów,

• Zespoły kręgosłupowe,

• Fibromialgia,

• Kolagenozy,

• Przewlekłe bóle,

• Zwiększone napięcie mięśniowe,

• Łuszczyca,

• Skłonnośd do niskiego ciśnienia krwi,

• Stany depresyjne.

• Ogólne zabiegi zimnem - przeciwwskazania

• Takie same jak krioterapii miejscowej,

• Klaustrofobia,

• Brak czucia,

• Miejscowe zaburzenia ukrwienia,

• Znaczna niedokrwistośd,

• Niektóre leki, nadużywanie alkoholu,

• Niedoczynnośd tarczycy,

• Wady aparatu zastawkowego serca,

• Niewydolnośd krążenia,

• Dusznica bolesna,

• Zaburzenia rytmu serca,

• Ostre choroby dróg oddechowych.

• Ogólne zabiegi zimnem - przeciwwskazania

• Nieleczone nadciśnienie krwi, stan po zawale mięśnia sercowego (pół roku)

• Obwodowe zaburzenie krążenia krwi (III i IV okres),

• Polineuropatia,

• Ciąża,

• immonosupresja.

Przeciwwskazania względne:

• Wiek powyżej 65 lat,

• Zakrzepy żylne i zatory tętnic obwodowych,

• Labilnośd emocjonalna.