background image

Przedmiot:

„Zagrożenia ekologiczne i bezpieczeństwo pracy”

Prowadzący:

Prof. AGH dr hab. inż. Piotr Izak - (B-6, pok. 405), tel. 12 617 33 80

Regulamin;

a)

aktywność

studenta oceniona na podstawie obecności na zajęciach,

b)

zaliczenie

- trzech pisemnych testów obejmujących materiał z zajęć

seminaryjnych dotyczących bezpieczeństwa stanowisk pracy, 
bezpieczeństwa budynków i budowli oraz bezpieczeństwa 
środowiska, 

c)

wykonanie

projektu lub wygłoszenie referatu z wybranej tematyki 

(tematy będą przedstawione na wykładach seminaryjnych),

d)    

ocena

z przedmiotu wg skomplikowanego algorytmu

background image

Bezpieczeństwo 

produktu

Uregulowania prawne na tle 

wymogów unijnych

background image

Podstawy polityki konsumenckiej

Polityka konsumencka Unii Europejskiej zmierza do 
zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego i ekonomicznego 
konsumentów oraz wyrównania standardów ich ochrony 
w ramach Jednolitego Rynku. 
Realizacja europejskiej polityki konsumenckiej rozpoczęła 
się w 1975 roku od sformułowania podstawowych praw 
konsumenta 

Council Resolution on a Preliminary Programme of the European

Economic Community for a Consumer Protection and Information Policy OJEC L 
92(75)
,

do których należy:

background image

¾

prawo do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

-

oznacza, że 

towary i usługi oferowane konsumentom nie mogą stwarzać
zagrożenia dla ich zdrowia i życia. 
W praktyce oznacza to wymóg określenia cech bezpieczeństwa 
produktów, a także stworzenia mechanizmów zapobiegających 
przedostawaniu się do obrotu wyrobów niebezpiecznych. 
Oznacza to również stosowanie procedur szybkiego ostrzegania 
i wycofywania wyrobów "niebezpiecznych" z rynku w 
przypadku zaistnienia zagrożenia

¾

prawo do ochrony interesów ekonomicznych

- oznacza 

konieczność ochrony konsumentów przed działaniami 
przedsiębiorców (zwłaszcza o dominującej pozycji na rynku 
lub monopolistów), którzy mogą naruszyć ich interesy 
ekonomiczne przez narzucenie niekorzystnych warunków 
umów, nieuczciwą konkurencję, stosowanie nadmiernie 
wygórowanych cen i innych nierzetelnych praktyk 
handlowych.

background image

¾ prawo do edukacji i informacji

- konsumenci powinni mieć

zapewnioną możliwość świadomego podejmowania decyzji 
i dokonywania wyborów dóbr i usług. 
Podstawą dokonywania przez konsumentów racjonalnych 
wyborów musi być rzetelna informacja o cechach oferowanych 
towarów i usług, warunkach bezpiecznego ich użytkowania, 
a także procedurach reklamacyjnych w przypadku ujawnienia 
ich niewłaściwej jakości.

¾ prawo do efektywnego sytemu dochodzenia roszczeń

-

procedury dochodzenia roszczeń przez konsumentów wobec 
przedsiębiorców naruszających ich interesy powinny być szybie, 
tanie i łatwo dostępne. Konsumenci muszą mieć zapewnioną
pomoc w egzekwowaniu swoich praw. 

¾

prawo do zrzeszania się i reprezentacji

- konsumenci powinni 

mieć zapewnione warunki do zrzeszania się i prezentowania 
swojego stanowiska we wszystkich sprawach, które ich dotyczą

background image

Trochę historii !

Prawnym wyrazem polityki konsumenckiej UE są

dyrektywy

konsumenckie przyjmowane przez prawodawstwo poszczególnych 
krajów członkowskich. Dyrektywy od 1987r. wyznaczają
standardy, którymi kierują się państwa członkowskie w 
opracowywaniu 
i realizacji ich własnych polityk konsumenckich.
Interesy konsumentów, które często "schodzą na drugi plan" 
wobec interesów ekonomicznych podmiotów gospodarczych 
działających na rynku i priorytetów szybko rozwijającej się
gospodarki rynkowej powinny być umocowane w politykach 
konsumenckich. 
W 1993 w Traktacie z Mastricht została po raz pierwszy 
zdefiniowana polityka ochrony konsumenta jako samodzielna 
dziedzina polityki unijnej
(Rozmiary skażenia bydła w 1996 r. w Wielkiej Brytanii (choroba 
wściekłych krów) ukazały wyraźnie luki w europejskim systemie 
ochrony konsumenta i konieczność dalszej modyfikacji).

background image

W związku z powyższym stworzony został system mający na celu 
skłonienie producentów do zwrócenia szczególnej uwagi na 
sprawy bezpieczeństwa produktów wprowadzanych na Jednolity 
Rynek UE. Na system ten składają się:

dyrektywy ogólne

określające wymagania przy projektowaniu, wytwarzaniu 

i wprowadzaniu do obrotu produktu, a także zakres wymaganych oznaczeń i informacji 
dla użytkownika, rodzaje wymaganych badań technicznych, zasady dokumentowania 
wyników badań , zakres nadzoru urzędowego i monitoringu bezpieczeństwa np. 
dyrektywa o produktach, które, wyglądając na inne niż są w istocie, stwarzają
zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów

(

Council Directive of 25 June

1987 on the approximation o of the laws of the Member States concerning products which, 
appearing to be other than they are, endanger the health or safety of consumers
(87/357/EEC

)

patrz również: 

dyrektywy nowego podejścia i oznaczenie CE 

Dyrektywa o ogólnym bezpieczeństwie produktu

(

Council Directive

92/59/EEC  of 29 June 1992 on general product safety

),

Dyrektywa od odpowiedzialności za produkt wadliwy

(Council Directive 

85/374/EEC of 25 July 1985 on the approximation of the laws, regulations and administrative 
provisions of the Member States concerning liability for defective products)

background image

W dyrektywie 

o ogólnym bezpieczeństwie

przyjęto następujące 

cele:

zapobieganie zagrożeniom

przez określenie ogólnych 

wymogów bezpieczeństwa i wdrożenie zasad ich przestrzegania 
oraz stworzenie zbioru jednolitych wymagań dla wszystkich 
państw, producentów i dostawców 

korekcję zagrożeń

istniejących na rynku przez ustalenie 

procedur postępowania w sytuacjach powstania zagrożenia 
spowodowanego przez niebezpieczne produkty. 

background image

W dyrektywie 

o odpowiedzialności za wadliwy wyrób

przyjęto następujące zasady:

1.

producent jest bezwarunkowo odpowiedzialny za szkodę
spowodowaną przez wadliwy produkt 

2.

nie ma potrzeby udowadniania winy producenta 

3.

producent odpowiada za szkodę również wówczas, gdy 
wynika ona z działania lub zaniechania osób trzecich

4.

wszystkie osoby odpowiedzialne za szkodę (hurtownik, 
sprzedawca) odpowiadają za nią solidarnie

Produkt wadliwy:

produkt, który nie zapewnia oczekiwanego bezpieczeństwa 
z uwzględnieniem sposobu jego prezentacji w czasie 
normalnego użytkowania oraz czasu wprowadzenia do 
obrotu.

background image

Inne dyrektywy;

™

™

Dyrektywa w sprawie mylącej reklamy

Dyrektywa w sprawie mylącej reklamy

(z późn. zmianami) Council Directive 

84/450/EEC of 10 September 1984 relating to the approximation of the laws, 
regulations and administrative provisions of the Member States concerning 
misleading advertising

™

™

Dyrektywa w sprawie kredytów konsumenckich (z 

Dyrektywa w sprawie kredytów konsumenckich (z 

późn

późn

. zmianami)

. zmianami)

Directive 

87/102/EEC of 22 December 1986 for the approximation of the laws regulations 
and administrative provisions oft the Member States concerning consumer credit.

™

™

Dyrektywa w sprawie umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorst

Dyrektywa w sprawie umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorst

wa

wa

Council Directive of 20 December 1985 to protect the Consumer in respect of 
contracts negotiated away from business premises. 

™

™

Dyrektywa o nieuczciwych klauzulach w umowach z konsumentami

Dyrektywa o nieuczciwych klauzulach w umowach z konsumentami

Council 

Directive 93/13/EEC of 5 April 1993 on Unfair Terms in Consumer Contracts 

™

™

Dyrektywy w sprawie umów sprzedaży zawieranych na odległość

Dyrektywy w sprawie umów sprzedaży zawieranych na odległość

Directive 

97/7/EC of the European Parliament and of the council of 20 May 1997 on the 
Protection of Consumers in respect of Distance

™

™

Dyrektywa w sprawie właściwego oznaczenia ceny na produktach ofe

Dyrektywa w sprawie właściwego oznaczenia ceny na produktach ofe

rowanych 

rowanych 

konsumentom

konsumentom

Directive 98/6/EC of the European Parliament and the Council of

16 February 1998 on consumer protection in the indication of the prices of 
products offered to consumers 

background image

W Unii Europejskiej w 1997 roku pod naciskiem Parlamentu Europejskiego, 
została zorganizowana 

Dyrekcja Generalna "do spraw ochrony zdrowia i 

konsumentów".

Dyrekcja jest centralnym organem odpowiadającym za politykę

konsumencką w UE tj. prawa zrzeszania się organizacji konsumenckich
Do najważniejszych należą: Europejskie Biuro Stowarzyszeń Konsumenckich 
(BEUC), Europejska Wspólnota Towarzystw Konsumenckich (Euro-coop), 
Związek Organizacji Rodzinnych Wspólnoty Europejskiej (Coface) oraz 
Europejski Instytut Regionalnych Organizacji Konsumenckich (IEIC). 
W Polsce problematyka związana z ochroną praw konsumentów jest przez 

Urząd 

Ochrony Konkurencji i Konsumentów

oraz podporządkowaniem prezesowi tej 

instytucji Państwowej Inspekcji Handlowej (PIH). 
Przyjęcie przez Polskę prawa konsumenckiego spowodowało m.in.

• ograniczenie zagrożeń wynikających z wprowadzania do obrotu 

niebezpiecznych produktów

• zmniejszenie wypadków konsumenckich i związanych z tym społecznych i 

indywidualnych kosztów leczenia

• wzrost międzynarodowej konkurencyjności produktów krajowych w 

wyniku podniesienia ich standardów jakościowych i norm bezpieczeństwa

• racjonalizacje konsumpcji i upowszechnienie wzorców racjonalnego 

żywienia

• poprawę sytuacji polskich rodzin poprzez skuteczniejszą ochronę ich 

interesów ekonomicznych. 

background image

Bezpieczeństwo produktu- nowe regulacje prawne 

istotne dla przedsiębiorców

Jednym z przejawów tego procesu jest uchwalenie przez sejm RP 
ustaw: 

o ogólnym bezpieczeństwie produktów

(Dz.U. nr 15, poz. 

179 z 2000 r.) i 

odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez 

produkt niebezpieczny

(Dz.U. nr 22, poz. 271 z 2000 r.). 

Przepisy te nie są w wystarczającym stopniu znane przez 
przedsiębiorców. Ich celem jest zapewnienie aby dostępne w 
obrocie towary były bezpieczne i nie zagrażały zdrowiu i życiu 
potencjalnych odbiorców. 

Zgodnie z wymogami polskiej ustawy, wszystkie towary znajdujące się na rynku i 
oferowane w obrocie konsumenckim powinny spełniać ogólne warunki bezpieczeństwa

W przypadku niektórych produktów spełnienie ich nie jest wystarczające i producenci 
muszą również wypełnić wymagania szczególne, wprowadzone przez inne ustawy czy 
rozporządzenia. W sytuacji takiej znajdują się producenci 

kosmetyków, zabawek, 

żywności, czy urządzeń elektrycznych

. Większość z tych dyrektyw przewiduje oznaczenie 

produktu znakiem CE odpowiadającym polskiemu znakowi bezpieczeństwa B.

background image

Polskie przepisy definiują produkt bezpieczny jako "

rzecz 

ruchomą, która w zwykłych lub innych, dających się rozsądnie 
przewidzieć warunkach jej używania, nie stwarza zagrożenia dla 
konsumentów lub stwarza znikome zagrożenie, dające się pogodzić
ze zwykłym używaniem i uwzględniające wysoki poziom wymagań
dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia ludzkiego

".

Oceny bezpieczeństwa produktu dokonują właściwe 

organy państwowe

i sami 

producenci

. Powinni oni brać pod uwagę: 

¾

kategorie

konsumentów, do których adresowany jest produkt, ze 

szczególnym uwzględnieniem konsumentów narażonych na 
zwiększone niebezpieczeństwo, takich jak dzieci, 

¾

cechy

samego produktu, w tym jego skład, konstrukcję, 

wykończenie, opakowanie, wygląd, prezentację, sposób właściwego 
przechowywania itp. 

¾

informacje

towarzyszące produktowi, takie jak instrukcje 

obsługi, montażu i konserwacji.

background image

Producent przed wprowadzeniem produktu do obrotu powinien: 

¾·

ocenić samodzielnie czy produkt jest bezpieczny, 

¾·

podjąć środki zapobiegające powstaniu zagrożeń (badać i testować

produkt), 

¾·

oznaczyć produkty lub ich serie w sposób umożliwiający ich 

identyfikację, 

Obowiązki producenta po wprowadzeniu produktu do obrotu;

9

·

dalej badać produkt pod kontem ewentualnych zagrożeń, 

9

·

wraz z produktem dostarczyć konsumentom i sprzedawcom właściwą

i pełną informację (w języku polskim, jasną i zrozumiałą), 
umożliwiającą im ocenę zagrożeń związanych z produktem, o ile takie 
zagrożenia nie są natychmiast widoczne, oraz informację dotyczącą
możliwości przeciwdziałania tym zagrożeniom, 

9

·

analizować dotyczące produktu składane skargi i reklamacje, 

9

·

w przypadku stwierdzenia zagrożenia dla życia i zdrowia konsumenta,

zawiadomić o zagrożeniach właściwe organy, a także podjąć, w razie 
konieczności, działania mające na celu niezwłoczne wycofanie 

produktu

z obrotu. 

background image

„Strażnikiem” bezpieczeństwa produktów jest tzw. "organ nadzoru", 
czyli 

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta

działający z 

pomocą Inspekcji Handlowej. Posiada on bardzo szerokie uprawnienia.
Przed wprowadzeniem produktu do obrotu może:

1.

nakazać producentowi dostarczenie informacji o produkcie 
i związanych z nim zagrożeniach, 

2.

zobowiązać producenta do poddania produktu badaniu we właściwym 
akredytowanym laboratorium, określając termin i przedmiot 
prowadzenia badań (jeżeli produkt okaże się niebezpieczny, kosztami 
takich badań zostaje obciążony producent); w czasie trwania badań
Prezes UOKiK może również zakazać prezentowania, oferowania czy 
reklamowania produktu do czasu zakończenia kontroli, 

3.

zakazać wprowadzenia produktu lub grupy produktów do czasu 
spełnienia przez nie wymagań bezpieczeństwa. 

4.

nakazać zapewnienia zgodności produktu z wymaganiami 
bezpieczeństwa,

5.

nakazać wycofania produktu z obrotu lub podjęcia działań
zmierzających do odkupienia produktu od osób, które go posiadają, 

6.

zakazać reklamy produktu niebezpiecznego,

7.

nakazać zniszczenia produktu, gdy stanowi to jedyny środek 
zapewniający usunięcie niebezpieczeństwa. 

background image

Ponadto Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta 
może 

poinformować opinię publiczną

o zagrożeniach 

związanych z danym produktem za pośrednictwem  środków 
masowego przekazu lub poprzez 

wpisanie produktu do 

krajowego Systemu Informacji o Produktach 
Niebezpiecznych

Producentom lub importerom, którzy nie dostosują się do 
zaleceń organu właściwego w sprawach bezpieczeństwa 
produktu, lub którzy nie wykonają swoich obowiązków 
wynikających z ustawy, grozi odpowiedzialność karna

.

background image

Odpowiedzialność producentów za szkodę

wyrządzoną przez produkt niebezpieczny

Zgodnie z polskimi przepisami za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny 
odpowiada 

producent

lub inne osoby mające istotny wpływ na pojawienie się

produktu w obrocie. 
Należą do nich importer, osoba podająca się za 

importera

poprzez umieszczenie 

swojego oznaczenia na produkcie oraz 

wytwórca materiałów i części składowych

z których produkt finalny został wytworzony. 

Sprzedawca

produktu również może zostać pociągnięty do odpowiedzialności, ale 

jedynie w przypadkach szczególnych, jeżeli nie można stwierdzić, kto jest 
producentem.

Nie należy mylić odpowiedzialności za szkody wyrządzone 
przez produkt niebezpieczny z odpowiedzialnością z tytułu 

rękojmi i gwarancji

. Odpowiedzialność z tych tytułów jest 

odpowiedzialnością za wadę towaru i dotyczy głównie 
sprzedawcy

background image

Produkt który jest wadliwy, nie zawsze musi być
niebezpieczny, a nawet jeżeli takim jest, nie musi wywołać
szkody. Dopiero powstanie uszczerbku w majątku lub na 
zdrowiu konsumenta pozwala mu na dochodzenie 
odszkodowania na podstawie przepisów o odpowiedzialności 
za produkt niebezpieczny. Odszkodowanie z tego tytułu nie 
obejmuje z resztą nigdy uszkodzenia samego produktu ani 
braku korzyści z jego wykorzystania. 

Dochodzący odszkodowania od producenta musi w sądzie 

a) udowodnić istnienie szkody, 

b) związek pomiędzy szkodą a produktem oraz 

c) niebezpieczny charakter produktu.

Zasadniczym kryterium oceny są jednak oczekiwania "przeciętnego 
konsumenta„.

background image

Fakt, że produkt jest niebezpieczny może wynikać z jego 

wadliwości

(wady konstrukcyjnej i produkcyjnej) lub faktu, 

że konsument nie miał dostatecznych 

wiadomości

jego 

użytkowaniu. 

Orzecznictwo dostarcza wiele przykładów produktów niebezpiecznych: ciastko 
ze szpilka, wybuchający telewizor, kredki pokryte toksycznym lakierem itp.

Osoby odpowiedzialne za szkodę wyrządzoną przez 
produkt niebezpieczny mogą uniknąć odpowiedzialności 
wykazując że: 

• produktu nie wprowadził do obrotu, 
• wprowadzenie do obrotu nastąpiło poza zakresem jego 

działalności, 

• właściwości niebezpieczne produktu pojawiły się po jego 

pierwszej komercjalizacji, nie można było przewidzieć
właściwości produktu uwzględniając stan nauki techniki w chwili 
jego wprowadzenia do obrotu, 

• właściwości produktu wynikały z zastosowania przepisów prawa. 

background image

Dodatkowe możliwości obrony ma wytwórca materiałów lub 
części składowych rzeczy. 
Od odpowiedzialności uwalnia go wykazanie, że przyczyną
nabycia przez produkt finalny cech rzeczy niebezpiecznej był

wyłącznie montaż lub wskazówka producenta

Sprzedawca nie odpowiada, gdy wskaże producenta, 
importera lub osobę od której sam nabył produkt. 

Uwaga. 

Samo spełnienie przez produkt wymagań związanych z 
uzyskaniem znaku CE czy B nie wystarczy do uwolnienia 
jego producenta od odpowiedzialności za szkodę powstałą w 
wyniku jego używania. 
Fakt spełnienia określonych procedur w fazie produkcji 
również nie wystarcza aby zdjąć z niego odpowiedzialność.

background image

Głównym celem wprowadzenia przepisów dotyczących odpowiedzialności za 
produkt niebezpieczny, zarówno w Polsce jak i innych krajach Europy, jest
zapewnienie poszkodowanym 

odszkodowania

w możliwie wszystkich 

przypadkach zaistnienia szkody. 
Dotyczy to przede wszystkim szkód na osobie, polegających na doznaniu 
uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. 
W przypadku szkód 

na mieniu

odszkodowanie należy się tylko w 

przypadku, gdy szkoda jest 

większa niż 500 Euro

, a rzecz zniszczona lub 

uszkodzona należy do rzeczy zwykle przeznaczonych do osobistego użytku i 
w taki sposób przede wszystkim korzystał z niej poszkodowany.
Poszkodowany może dochodzić, wraz z odszkodowaniem, zadośćuczynienia 
za doznaną krzywdę. Możliwe jest jednoczesne wytoczenie powództwa 
przeciwko wszystkim (producent, importer, wytwórca materiałów) 
odpowiedzialnym na raz, albo każdemu z nich oddzielnie. 
Roszczenia z tytułu odpowiedzialności za produkt przedawniają się z 
upływem 

lat trzech

od chwili, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie, 

jednak w każdym przypadku 

z upływem lat dziesięciu

od wprowadzenia 

niebezpiecznego produktu do obrotu. Nie możne dochodzić odszkodowania 
za szkody wyrządzone przez produkty znajdujące się w obrocie 

przed dniem 

2 czerwca 2000 r

., czyli chwilą wejścia w życie ustawy o odpowiedzialności 

za produkt niebezpieczny.

background image

Niedozwolone klauzule w umowach 

zawieranych z konsumentami

Od 2000 r., na mocy Ustawy o ochronie niektórych 

praw konsumentów i odpowiedzialności za produkt 
niebezpieczny (Dz. U. Nr 22 z dnia 31 marca 2000 r.)
, do 
kodeksu cywilnego wprowadzono przepisy o niedozwolonych 
postanowieniach (klauzulach) umownych.

Zgodnie z artykułem 385

1

kodeksu cywilnego, 

nieuzgodnione z konsumentem postanowienia umowy, 
kształtujące w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami jego 
prawa i obowiązki, nie są dla niego wiążące. 

Za 

nieuzgodnione indywidualnie

uważa się te postanowienia, na których 

treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Mogą one być zawarte 
w samej umowie, jak również w dołączonych do niej wzorcach, 
regulaminach, ogólnych warunkach umów itp.

background image

W kodeksie cywilnym znajduje się przykładowa lista 
niedozwolonych postanowień umownych. Za niedozwolone uznaje 
się takie postanowienia, które:

wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność przedsiębiorcy

za 

uszkodzenie ciała lub śmierć konsumenta, a także za niewykonanie lub 
nienależyte wykonanie zobowiązania (chodzi o wszelkie sformułowania 
typu: "Sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności za wady sprzedawanej 
rzeczy..." czy "W razie wypadku spowodowanego zgodnym z instrukcją
używaniem produktu producent nie ponosi odpowiedzialności..."),

wyłączają lub istotnie ograniczają potrącenie wierzytelności 
konsumenta

z wierzytelnościami przedsiębiorcy (konsument może być

wierzycielem producenta na przykład z tytułu odpowiedzialności za 
wadę rzeczy),

postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać

się

przed zawarciem umowy (na przykład postanowienia spisane 
w regulaminie, którego konsument nie miał czasu przeczytać), 

background image

zezwalają przedsiębiorcy, bez zgody konsumenta, na przeniesienie praw 
i przekazanie obowiązków wynikających z umowy na innego 
przedsiębiorcę 

(na przykład telewizja kablowa przekazuje "swoich" 

klientów innej sieci bez umożliwienia im odstąpienia od umowy)

uzależniają zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsumenta 
zawierania w przyszłości dalszych umów

podobnego rodzaju lub od 

zawarcia innej umowy nie mającej bezpośredniego związku z poprzednią 
umową, zawierającą oceniane postanowienie (chodzi tu o tzw. umowy 
wiązane, np. warunkiem kupna danego przedmiotu jest 
zaprenumerowanie czasopisma, 

przyznają przedsiębiorcy uprawnienia do dokonywania wiążącej 
interpretacji umowy lub jej jednostronnej zmiany bez ważnej przyczyny

w niej wskazanej (np. przedsiębiorca dostarcza konsumentowi inny
produkt niż ten, który konsument zamówił, uzasadniając, że zamówiony 
produkt się skończył),

przyznają tylko przedsiębiorcy uprawnienie do stwierdzania zgodności 
świadczenia z umową

(postanowienia takie pozbawiają konsumenta de 

facto możliwości dochodzenia uprawnień z tytułu gwarancji i rękojmi),

background image


yłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty

za świadczenie 

niespełnione w całości lub w części, jeżeli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy 
lub jej wykonania (chodzi tu o wszelkie postanowienia, które powodują przepadek 
przedpłat w przypadku odstąpienia od umowy), 


rzewidują utratę przez konsumenta prawa żądania zwrotu świadczenia spełnionego 
wcześniej niż świadczenie kontrahenta

, gdy strony wypowiadają, rozwiązują umowę

lub odstępują od niej,


ozbawiają konsumenta uprawnienia do rozwiązania umowy

, odstąpienia od niej lub 

jej wypowiedzenia (takie postanowienie jest zakazane, jeżeli prawo do odstąpienia od 
umowy zachowuje przedsiębiorca),


strzegają dla przedsiębiorcy uprawnienie wypowiedzenia umowy zawartej na czas 
nieoznaczony

, bez wskazania ważnych przyczyn i stosownego terminu 

wypowiedzenia, 


akładają na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy tytułem odstępnego

na 

wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy, 
a także gdy konsument nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy,


rzewidują rażąco krótki termin na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy

,

background image

przewidują wyłącznie dla przedsiębiorcy uprawnienie do zmiany

(bez 

ważnych przyczyn) istotnych cech świadczenia, jakie ma wykonać,

przewidują uprawnienie przedsiębiorcy do określenia lub podwyższenia 
ceny

wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi 

prawa do odstąpienia od umowy,

uzależniają odpowiedzialność przedsiębiorcy od wykonania zobowiązań 
przez osoby

, za pośrednictwem których jest zawierana umowa lub przy 

których pomocy wykonuje on swoje zobowiązanie (przedsiębiorca 
zawierający umowę z konsumentem jest odpowiedzialny za działania
swoich podwykonawców i pośredników, z których usług korzysta),

przewidują obowiązek wykonania zobowiązania przez konsumenta

mimo 

niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez jego
kontrahenta, 

wyłączają jurysdykcję sądów polskich

lub poddają sprawę pod

rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego 
organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle 
ustawy nie jest właściwy (postanowienia takie utrudniają lub 
uniemożliwiają dochodzenie przez konsumenta swoich praw przed sądem). 

background image

Przedstawiony katalog (zawarty w art. 353 kodeksu cywilnego) nie jest 
spisem zakazanych postanowień umownych. 

Klauzule wymienione na liście mogą się znaleźć w umowach zawieranych z 
konsumentami, pod warunkiem jednak, że zostaną z nimi indywidualnie 
uzgodnione.

Nie jest to spis zamknięty gdyż nie ma kompletnego 

zestawienia niedozwolonych postanowień umownych. 

Przedsiębiorca pragnący sprawdzić, czy klauzula, którą zamierza umieścić 
w umowie konsumenckiej, nie została uznana za niedozwoloną, powinien 
śledzić orzecznictwo Sądu Antymonopolowego. 

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi rejestr
postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, na podstawie
wyroków wydanych przez ten sąd. 

W chwili obecnej jest dostępny w Internecie Rejestr niedozwolonych 
postanowień umownych 
prowadzony przez Komisję Europejską (

European

Database on Case Law about Unfair Contractual Terms

).


Document Outline