2012-02-22

1

Unia Gospodarcza i Walutowa 

- zagadnienia wstępne

23 lutego 2012 r. 

Unia Gospodarcza i Walutowa i jej 
znaczenie dla współczesnej Europy

Czym jest Unia Gospodarcza i Walutowa?

Czy utworzenie strefy euro jest rzeczywiście czymś 
nadzwyczajnym?

Po co nam jest euro? Jakie ma dla nas znaczenie ? 
Czy warto ?

Czy Unia Gospodarcza i Walutowa ma znaczenie dla 

współczesnej 

Europy, świata ? 

Czy Unia Gospodarcza i Walutowa przetrwa 
następne 10, 20, 30, …. lat ? Kiedy koniec euro ?

2

3

Planowane terminy przystąpienia do UGW

Co zrobić aby wstąpić do strefy 
euro ?

4

• Poziom inflacji nie większy niż 1,5 pkt. proc. od

średniego poziomu inflacji w trzech krajach UE gdzie jest 
ona najniższa. 

Kryterium inflacyjne

• Poziom długookresowych stóp procentowych nie może 

być większy niż 2 pkt. proc. od średniego poziomu stóp 
procentowych trzech krajów UE o najniższej inflacji. 

Kryterium stóp 

procentowych

• Deficyt budżetowy nie większy niż 3% PKB.

Kryterium deficytu 

budżetowego

• Dług publiczny nie większy niż 60 % PKB.

Kryterium długu 

publicznego

• Udział w mechanizmie kursowym ERM 2 przez co 

najmniej dwa lata (wahania kursu walutowego +/- 15% 
od wyznaczonego parytetu).

ERM 2

2012-02-22

2

Czym jest Unia Gospodarcza i 
Walutowa ?

UGW dla każdego 

znaczy

coś innego.

Unia Gospodarcza (27 państw UE) i 
Walutowa (17 państw UE 
posługujących się walutą euro). Euro 
obowiązuje w 11 krajach i terytoriach 
nienależących do UE.

Na co dzień euro posługuje się około 
327 mln ludzi oraz dodatkowe 200 
mln w krajach, które powiązały swoje 
waluty z euro.

5

Koordynacja polityki gospodarczej i jednolita 
polityka monetarna (ze wspólnym bankiem 
centralnym – EBC).

Strefa euro to obszar, gdzie średni poziom 
inflacji w latach 1998 - 2008 wyniósł 2 %, a 
koszt pieniądza (stopa procentowa) nie 
przekraczał 5%.

Strefa euro to 18 mln nowych miejsc pracy w 
latach 1998 – 2008.

6

Czym jest Unia Gospodarcza i 
Walutowa ?

Czy utworzenie strefy euro jest 
rzeczywiście czymś nadzwyczajnym?

Próby budowy strefy wspólnego pieniądza. 

Sukces dopiero po 1989 roku (Raport Delorsa). 

Trzyetapowy proces formowania Eurolandu (I etap 
1990 – 1993, II etap 1994 – 1998, III etap 1999 –
2001).

Czy był to sukces? 

7

TAK …

ALE …

Wielkie uspokojenie. Globalny spadek 
inflacji od początku lat 80.

8

2012-02-22

3

Jeden pieniądz, różna wiarygodność

Włosi więcej płacą za 
obsługę długu 
publicznego niż 
Niemcy (taka sama 
waluta).

Powód? Euro 
pożyczone 
niemieckiemu rządowi 
jest bezpieczniejsze niż 
euro powierzone 
Włochom !

9

Przykra niespodzianka

Oczekiwania, że euro 
spowoduje gwałtowny 
wzrost PKB były 
bardzo duże.

Jak do tej pory wzrost 
PKB w strefie euro 
rozczarował.

Porównanie z krajami 
UE, które zdecydowały 
się pozostać poza 
UGW jest 
spektakularne i 
znaczące.

10

Gapowicze i rajdowcy

Gdyby nie kryzys finansowy nie byłoby czego świętować
(dziesiąte urodziny euro) !

Handel miał skoczyć 200%, wzrósł 15% (o 9% wzrosły w tym 
samym czasie obroty Danii, Szwecji i WB).

Stabilny 

wzrost dotyczył także PKB, wydajności pracy, 

produkcji przemysłowej …..

Czy cena za bezpieczeństwo walutowe jest więc stagnacja 
ekonomiczna ?

Wprowadzenie euro – spadek zapału do reform 
strukturalnych.

Grecja, Włochy, Portugalia – GAPOWICZE, Niemcy –
RAJDOWCY.

11

Lirze, ty żyjesz ?

Kryzys finansowy wystawił na próbę unię walutową, 
recesja – pierwsza w strefie euro od jej powstania –
sprawdzi unię gospodarczą i walutową.

Szczytem byłoby wystąpienie któregoś z krajów ze 
strefy euro.

Jeśli ożywienie w Ameryce przyjdzie szybko, Euroland 
może uniknąć turbulencji. Ale jeśli recesja za oceanem 
się przedłuży albo przejdzie w depresję, słabsze 
gospodarki strefy euro wpadną w tarapaty.

12

2012-02-22

4

Po co nam jest euro ? Dylematy 
związane z przyjęciem euro.

Referendum w sprawie euro ? 

Po co ? Polacy już zdecydowali o przyjęciu euro w czerwcu 2003 roku. Zmiana art. 227 Konsytucji
RP. 

Wzrost inflacji. Czy rzeczywiście ?

Po przyjęciu euro rośnie inflacja…… Czy aby na pewno ?  

Rezygnacja z autonomicznej polityki pieniężnej 

Po co? Całkiem dobrze nam to wychodzi.

Czy brak jest nam wiary w Narodowy Bank Polski ?

13

Po co nam jest euro ? Dylematy 
związane z przyjęciem euro.

Realne kryteria konwergencji

Polska nie spełnia do końca wszystkich realnych kryteriów konwergencji. 

Polska nie spełnia do końca wszystkich warunków optymalnego obszaru walutowego.

Wejście do UGW podczas kryzysu gospodarczego. Czy aby na pewno ?

Na rynkach panuje niepewność. Ile jeszcze będzie trwał kryzys gospodarczy? A może właśnie euro będzie 
lekiem na całe zło ? 

Rezygnacja z kursu walutowego

Płynny czy sztywny kurs walutowy ?

Mechanizm kursowy ERM 2. A jaki jest kurs równowagi?  3,5 zł/4 zł/4,5 zł/5 zł za 1 euro ?

14

Czy aby na pewno jesteśmy gotowi 
do przyjęcia euro? 

1.

Czy Polska spełnia kryteria z Maastricht ?

2.

Czy Polska spełnia realne kryteria 
konwergencji ?

3.

Czy organizacyjnie jesteśmy gotowi do 
przyjęcia euro?

15

Grecja, Hiszpania, Portugalia przed przyjęciem euro charakteryzowały się relatywnie niskim
poziomem PKB per capita. Mimo to dystans rozwojowy wszystkich tych krajów był wówczas
zdecydowanie mniejszy niż obecny dystans dzielący Polskę od strefy euro.
Źródło: Rzeczpospolita

PKB per capita 

16

2012-02-22

5

Czy organizacyjnie jesteśmy gotowi 
do przyjęcia euro?

Liczba bankomatów na Cyprze (stan na 31.12.2007 r.) - 550 szt.  

Liczba bankomatów na Słowacji (stan na 01.01.2009 r.) – 2172 szt.

Liczba bankomatów w Polsce (stan na 31.12.2008 r.) –

13575 szt.

Do składowania banknotów i monet euro potrzebnych jest ok. 10 
tys. m2 powierzchni.

Masa gotówki potrzebnej na potrzeby obiegu w roku 2012, według 
obecnych szacunków, wynosi - ok. 1,1 tys. ton banknotów oraz ok. 
21,1 tys. ton monet.

Optymalny okres przewidziany na przyjęcie i dystrybucję 
banknotów i monet euro wynosi ok. 21 miesięcy.

Może zabraknąć fachowców od systemów IT.

17

Koszty dla:

kwota w złotych

w proc. PKB

Narodowego Banku 
Polskiego

1,7 mld zł

0,14 % PKB

Administracji publicznej

0,95 mld zł

0,08 % PKB

Sektora bankowego

1,2 – 3,5 mld zł

0,1 – 0,3 % PKB

Sektora przedsiębiorstw 
niefinansowych

15,7 mld zł

0,5 % rocznego obrotu 

18

Czy organizacyjnie jesteśmy gotowi 
do przyjęcia euro?

19

Czy strefa euro przetrwa ? 

Konwergencja czy dywergencja w UGW ?

Co z polityką monetarną dla 27 państw ?

UGW przetrwa pod warunkiem dalszej politycznej integracji 
w ramach UGW i UE.

Istnieje zagrożenie cofania się w tym procesie. 

Kiedy wstępujemy do Eurolandu to jakbyśmy wprowadzili się 
do 

PIĘKNEGO DOMU ……… W KTÓRYM BRAKUJE DACHU !

Część mieszkańców może chcieć się wyprowadzić !

Politycy muszą mieć odwagę aby powiedzieć ludziom, że 
polityczna integracja musi iść do przodu !

20

2012-02-22

6

Wyjście ze strefy euro oznaczałoby natychmiastową niewypłacalność 
państwa, załamanie kursu waluty, odcięcie od rynków finansowych, kryzys 
sektora bankowego, bankructwa zadłużonych przedsiębiorstw i masowe 
bezrobocie. 

21

Definitywny koniec z frankiem

Francuzi wyjęli 17.02.2012 r. ze 
skarpetek i spod materaców 550 mln 
euro (do 17 lutego włącznie można je 
było wymienić na euro we francuskim 
banku centralnym).

W Hiszpanii pesety można wymienić 
jeszcze przez trzy miesiące. Hiszpanie 
pochowali pesety przynajmniej o 
wartości 2 mld euro.

Bezużyteczne są już włoskie liry. Do 
końca lutego 2012 można jeszcze 
wymieniać fińskie marki. Dzień dłużej 
mają Grecy. Prawie rok mają jeszcze 
Niemcy - do początku 2013.

22

Zróbmy jedną światową walutę

Kiedy powstanie jedna światowa waluta ?

100 różnych walut na świecie.

Robert Mundell – gorącym zwolennikiem jednej 
waluty.

W latach 40. XX wieku brytyjski ekonomista John 
Maynard Keynes zachęcał do utworzenia 
światowego banku centralnego, którego zadaniem 
byłoby m.in. wypuszczenie jednostki monetarnej o 
nazwie "bancor". Także administracja prezydenta 
USA Franklina Roosevelta optowała za jedną walutą, 
tyle że o nazwie "unitas". 

Czy euro będzie w takim razie potrzebne …… ?

23