2012-02-22

1

Unia Gospodarcza i Walutowa

- zagadnienia wstępne

23 lutego 2012 r.

Unia Gospodarcza i Walutowa i jej
znaczenie dla współczesnej Europy

Czym jest Unia Gospodarcza i Walutowa?

Czy utworzenie strefy euro jest rzeczywiście czymś
nadzwyczajnym?

Po co nam jest euro? Jakie ma dla nas znaczenie ?
Czy warto ?

Czy Unia Gospodarcza i Walutowa ma znaczenie dla

współczesnej

Europy, świata ?

Czy Unia Gospodarcza i Walutowa przetrwa
następne 10, 20, 30, …. lat ? Kiedy koniec euro ?

2

3

Planowane terminy przystąpienia do UGW

Co zrobić aby wstąpić do strefy
euro ?

4

• Poziom inflacji nie większy niż 1,5 pkt. proc. od

średniego poziomu inflacji w trzech krajach UE gdzie jest
ona najniższa.

Kryterium inflacyjne

• Poziom długookresowych stóp procentowych nie może

być większy niż 2 pkt. proc. od średniego poziomu stóp
procentowych trzech krajów UE o najniższej inflacji.

Kryterium stóp

procentowych

• Deficyt budżetowy nie większy niż 3% PKB.

Kryterium deficytu

budżetowego

• Dług publiczny nie większy niż 60 % PKB.

Kryterium długu

publicznego

• Udział w mechanizmie kursowym ERM 2 przez co

najmniej dwa lata (wahania kursu walutowego +/- 15%
od wyznaczonego parytetu).

ERM 2

2012-02-22

2

Czym jest Unia Gospodarcza i
Walutowa ?

UGW dla każdego

znaczy

coś innego.

Unia Gospodarcza (27 państw UE) i
Walutowa (17 państw UE
posługujących się walutą euro). Euro
obowiązuje w 11 krajach i terytoriach
nienależących do UE.

Na co dzień euro posługuje się około
327 mln ludzi oraz dodatkowe 200
mln w krajach, które powiązały swoje
waluty z euro.

5

Koordynacja polityki gospodarczej i jednolita
polityka monetarna (ze wspólnym bankiem
centralnym – EBC).

Strefa euro to obszar, gdzie średni poziom
inflacji w latach 1998 - 2008 wyniósł 2 %, a
koszt pieniądza (stopa procentowa) nie
przekraczał 5%.

Strefa euro to 18 mln nowych miejsc pracy w
latach 1998 – 2008.

6

Czym jest Unia Gospodarcza i
Walutowa ?

Czy utworzenie strefy euro jest
rzeczywiście czymś nadzwyczajnym?

Próby budowy strefy wspólnego pieniądza.

Sukces dopiero po 1989 roku (Raport Delorsa).

Trzyetapowy proces formowania Eurolandu (I etap
1990 – 1993, II etap 1994 – 1998, III etap 1999 –
2001).

Czy był to sukces?

7

TAK …

ALE …

Wielkie uspokojenie. Globalny spadek
inflacji od początku lat 80.

8

2012-02-22

3

Jeden pieniądz, różna wiarygodność

Włosi więcej płacą za
obsługę długu
publicznego niż
Niemcy (taka sama
waluta).

Powód? Euro
pożyczone
niemieckiemu rządowi
jest bezpieczniejsze niż
euro powierzone
Włochom !

9

Przykra niespodzianka

Oczekiwania, że euro
spowoduje gwałtowny
wzrost PKB były
bardzo duże.

Jak do tej pory wzrost
PKB w strefie euro
rozczarował.

Porównanie z krajami
UE, które zdecydowały
się pozostać poza
UGW jest
spektakularne i
znaczące.

10

Gapowicze i rajdowcy

Gdyby nie kryzys finansowy nie byłoby czego świętować
(dziesiąte urodziny euro) !

Handel miał skoczyć 200%, wzrósł 15% (o 9% wzrosły w tym
samym czasie obroty Danii, Szwecji i WB).

Stabilny 

wzrost dotyczył także PKB, wydajności pracy,

produkcji przemysłowej …..

Czy cena za bezpieczeństwo walutowe jest więc stagnacja
ekonomiczna ?

Wprowadzenie euro – spadek zapału do reform
strukturalnych.

Grecja, Włochy, Portugalia – GAPOWICZE, Niemcy –
RAJDOWCY.

11

Lirze, ty żyjesz ?

Kryzys finansowy wystawił na próbę unię walutową,
recesja – pierwsza w strefie euro od jej powstania –
sprawdzi unię gospodarczą i walutową.

Szczytem byłoby wystąpienie któregoś z krajów ze
strefy euro.

Jeśli ożywienie w Ameryce przyjdzie szybko, Euroland
może uniknąć turbulencji. Ale jeśli recesja za oceanem
się przedłuży albo przejdzie w depresję, słabsze
gospodarki strefy euro wpadną w tarapaty.

12

2012-02-22

4

Po co nam jest euro ? Dylematy
związane z przyjęciem euro.

Referendum w sprawie euro ?

Po co ? Polacy już zdecydowali o przyjęciu euro w czerwcu 2003 roku. Zmiana art. 227 Konsytucji
RP.

Wzrost inflacji. Czy rzeczywiście ?

Po przyjęciu euro rośnie inflacja…… Czy aby na pewno ?

Rezygnacja z autonomicznej polityki pieniężnej

Po co? Całkiem dobrze nam to wychodzi.

Czy brak jest nam wiary w Narodowy Bank Polski ?

13

Po co nam jest euro ? Dylematy
związane z przyjęciem euro.

Realne kryteria konwergencji

Polska nie spełnia do końca wszystkich realnych kryteriów konwergencji.

Polska nie spełnia do końca wszystkich warunków optymalnego obszaru walutowego.

Wejście do UGW podczas kryzysu gospodarczego. Czy aby na pewno ?

Na rynkach panuje niepewność. Ile jeszcze będzie trwał kryzys gospodarczy? A może właśnie euro będzie
lekiem na całe zło ?

Rezygnacja z kursu walutowego

Płynny czy sztywny kurs walutowy ?

Mechanizm kursowy ERM 2. A jaki jest kurs równowagi? 3,5 zł/4 zł/4,5 zł/5 zł za 1 euro ?

14

Czy aby na pewno jesteśmy gotowi
do przyjęcia euro?

1.

Czy Polska spełnia kryteria z Maastricht ?

2.

Czy Polska spełnia realne kryteria
konwergencji ?

3.

Czy organizacyjnie jesteśmy gotowi do
przyjęcia euro?

15

Grecja, Hiszpania, Portugalia przed przyjęciem euro charakteryzowały się relatywnie niskim
poziomem PKB per capita. Mimo to dystans rozwojowy wszystkich tych krajów był wówczas
zdecydowanie mniejszy niż obecny dystans dzielący Polskę od strefy euro.
Źródło: Rzeczpospolita

PKB per capita

16

2012-02-22

5

Czy organizacyjnie jesteśmy gotowi
do przyjęcia euro?

Liczba bankomatów na Cyprze (stan na 31.12.2007 r.) - 550 szt.

Liczba bankomatów na Słowacji (stan na 01.01.2009 r.) – 2172 szt.

Liczba bankomatów w Polsce (stan na 31.12.2008 r.) –

13575 szt.

Do składowania banknotów i monet euro potrzebnych jest ok. 10
tys. m2 powierzchni.

Masa gotówki potrzebnej na potrzeby obiegu w roku 2012, według
obecnych szacunków, wynosi - ok. 1,1 tys. ton banknotów oraz ok.
21,1 tys. ton monet.

Optymalny okres przewidziany na przyjęcie i dystrybucję
banknotów i monet euro wynosi ok. 21 miesięcy.

Może zabraknąć fachowców od systemów IT.

17

Koszty dla:

kwota w złotych

w proc. PKB

Narodowego Banku
Polskiego

1,7 mld zł

0,14 % PKB

Administracji publicznej

0,95 mld zł

0,08 % PKB

Sektora bankowego

1,2 – 3,5 mld zł

0,1 – 0,3 % PKB

Sektora przedsiębiorstw
niefinansowych

15,7 mld zł

0,5 % rocznego obrotu

18

Czy organizacyjnie jesteśmy gotowi
do przyjęcia euro?

19

Czy strefa euro przetrwa ?

Konwergencja czy dywergencja w UGW ?

Co z polityką monetarną dla 27 państw ?

UGW przetrwa pod warunkiem dalszej politycznej integracji
w ramach UGW i UE.

Istnieje zagrożenie cofania się w tym procesie.

Kiedy wstępujemy do Eurolandu to jakbyśmy wprowadzili się
do

PIĘKNEGO DOMU ……… W KTÓRYM BRAKUJE DACHU !

Część mieszkańców może chcieć się wyprowadzić !

Politycy muszą mieć odwagę aby powiedzieć ludziom, że
polityczna integracja musi iść do przodu !

20

2012-02-22

6

Wyjście ze strefy euro oznaczałoby natychmiastową niewypłacalność
państwa, załamanie kursu waluty, odcięcie od rynków finansowych, kryzys
sektora bankowego, bankructwa zadłużonych przedsiębiorstw i masowe
bezrobocie.

21

Definitywny koniec z frankiem

Francuzi wyjęli 17.02.2012 r. ze
skarpetek i spod materaców 550 mln
euro (do 17 lutego włącznie można je
było wymienić na euro we francuskim
banku centralnym).

W Hiszpanii pesety można wymienić
jeszcze przez trzy miesiące. Hiszpanie
pochowali pesety przynajmniej o
wartości 2 mld euro.

Bezużyteczne są już włoskie liry. Do
końca lutego 2012 można jeszcze
wymieniać fińskie marki. Dzień dłużej
mają Grecy. Prawie rok mają jeszcze
Niemcy - do początku 2013.

22

Zróbmy jedną światową walutę

Kiedy powstanie jedna światowa waluta ?

100 różnych walut na świecie.

Robert Mundell – gorącym zwolennikiem jednej
waluty.

W latach 40. XX wieku brytyjski ekonomista John
Maynard Keynes zachęcał do utworzenia
światowego banku centralnego, którego zadaniem
byłoby m.in. wypuszczenie jednostki monetarnej o
nazwie "bancor". Także administracja prezydenta
USA Franklina Roosevelta optowała za jedną walutą,
tyle że o nazwie "unitas".

Czy euro będzie w takim razie potrzebne …… ?

23