plik

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Wprowadzenie

Instrukcja jest poświęcona omówieniu podstawowych właściwości i możliwości

narzędzia wspomagającego projektowanie – programu progeCAD

Program

progeCAD został stworzony przez firmę ProgeSOFT (

www.progesoft.com

). Znaki

firmowe progeSOFT i progeSOFT logo są własnością firmy „progeSOFT S.A.S.”.
Program progeCAD

znajduje się pod ochroną praw autorskich i międzynarodowych

umów.

Niniejsze opracowanie obejmuje wyjaśnienie podstawowych elementów

składowych  programu  progeCAD  oraz  ich  funkcjonalności.  Instrukcja  pozwala  na
zdobycie  umiejętności  w  posługiwaniu  się  programem  progeCAD,  oraz  przedstawia
na  przykładach  sposoby  wykorzystania  poszczególnych  narzędzi  na  potrzeby
stworzenia prostego rysunku technicznego.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Wymagania sprzętowe programu

Minimalne wymagania harware’owe i software’owe programu progeCAD:

a) system operacyjny: Microsoft Windows Vista , Microsoft Windows XP

Professional , Microsoft Windows XP Professional x64 Edition , Microsoft
Windows XP Home Edition , lub Microsoft Windows 2000

b) procesor marki Intel Pentium (lub szybszy)
c) 1 GB pamięci RAM dla systemu operacyjnego Microsoft Windows Vista lub 512

MB pamięci RAM dla systemu operacyjnego Microsoft Windows XP i Microsoft
Windows 2000

d) 1,5 GB wolnego miejsca na twardym dysku (przy czym pełna instalacja programu

progeCAD wraz z przykładami, elektroniczną dokumentacją oraz dostępem on-line
do Pomocy zajmuje około 300 MB)

e) karta graficzna oraz monitor potrafiące pracować z rozdzielczością co najmniej

800 x 600, lub wyższą

f) klawiatura oraz myszka
g) czytnik płyt CD-ROM i DVD;

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Instalacja programu progeCAD w systemie opera-
cyjnym Microsoft Windows XP

Aby zainstalować program progeCAD należy zalogować się do komputera na

konto posiadające uprawnienia administratora danego komputera. Proces instalacji
programu progeCAD jest zoptymalizowany i jest rozpoczynany z chwilą uruchomienia
aplikacji o wewnętrznej nazwie: „7ZSfxNew.exe” – jest to program rozpakowujący i
kopiujący niezbędne podczas instalacji pliki na twardy dysk komputera.

Jeżeli program jest instalowany z płytki instalacyjnej to powyższy plik

wykonywalny  powinien  zostać  uruchomiony  zaraz  po  odczytaniu  płytki  w  czytniku
CD-ROM,  lub  DVD-ROM.  Jeżeli  proces  instalacji  nie  zostanie  uruchomiony
automatycznie,  należy  nacisnąć  prawym  przyciskiem  myszy  na  ikonę  symbolizującą
napęd CD-ROM, lub DVD-ROM i rozwiniętego menu kontekstowego wybrać polecenie
„Eksploruj”, lub „Otwórz” (rysunek 1).

Rysunek 1: Przykładowy wygląd okna po naciśnięciu prawego przycisku myszki w

systemie operacyjnym Microsoft Windows XP

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Jeżeli program progeCAD został ściągnięty bezpośrednio z strony internetowej

www.progecad.pl

, wystarczy jedynie nacisnąć lewym przyciskiem myszki na

ściągnięty plik i proces instalacyjny rozpocznie się.

Po uruchomieniu instalacji użytkownik zostanie poproszony o sprecyzowanie

miejsca na twardym dysku, do którego można rozpakować pliki niezbędne podczas
przeprowadzania instalacji w systemie. Standardowo miejsce to jest określane za
pomocą ścieżki

C:\Documents and Settings\nazwa_użytkownika\Ustawienia lokalne\Temp

Po rozpakowaniu plików zostaje automatycznie uruchomiona aplikacja

„progeCAD-2010-PLK.exe”,  która  instaluje  program  progeCAD  na  danym
komputerze.  Jeżeli  aplikacja  nie  zostanie  uruchomiona  automatycznie  należy  ją
odnaleźć  w  miejscu  do  którego  pliki  zostały  skopiowane  (domyślnie  jest  to  ścieżka

C:\Documents and Settings\nazwa_użytkownika\Ustawienia lokalne\Temp

, gdzie

„nazwa_użytkownika” określa konto na którym jest aktualnie zalogowany
użytkownik) i uruchomić samodzielnie (poprzez naciśnięcie lewym przyciskiem myszki
na ikonę przedstawioną na rysunku 2).

Rysunek 2: Ikona pliku wykonywalnego z programem instalacyjnym progeCAD

UWAGA!!!

Niestety po przeprowadzeniu instalacji pliki, które zostały uprzednio

rozpakowane  i  skopiowane  do  katalogu  określonego  poprzez  ścieżkę  z
okna  przedstawionego  na  rysunku  2.3.  nie  zostają  usunięte  wraz  z
zakończeniem  procesu  instalacji.  Ponieważ  pliki  zawarte  w  tym  katalogu
nie  są  potrzebne  podczas  późniejszej  pracy  z  programem,  więc  można  je
usunąć  –  dzięki  czemu  zostanie  zwolniona  powierzchnia  na  twardym
dysku.

Po uruchomieniu programu progeCAD-2010-PLK.exe na ekranie monitora

pojawi się okno informujące o wersji instalowanego oprogramowania, oraz zalecające
zamknięcie wszystkich aktualnie otwartych aplikacji – okno zostało przedstawione na
rysunku 3.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Uruchamianie programu progeCAD

Użytkownik może uruchomić program proge CAD w następujący sposób:

a) naciskając lewym przyciskiem ikonę na pulpicie przedstawioną na rysunku 9.a)

b) zakładając, że progeCAD został zainstalowany w domyślnej lokalizacji

(„C:\Program Files\progeSOFT”), ikona uruchamiająca program (przedstawiona
na rysunku 9.b) znajduje się w katalogu: „C:\Program Files\progeSOFT\progeCAD
2010 Professional PLK”

c) naciskając „Auto Start”, następnie z rozwiniętej listy „Wszystkie Programy”

wybierając podmenu „progeCAD 2010 Professional PLK” i ikonę „progeCAD 2010
Professional” (podmenu przedstawione zostało na rysunku 9.c)

d) zakładając, że progeCAD został zainstalowany w domyślnej lokalizacji

(„C:\Program Files”) program można uruchomić wykorzystując funkcję
„Uruchom...” z menu „AutoStart” w systemie operacyjnym Microsoft Windows
XP , pełna ścieżka dostępu do programu (przy założeniu domyślenej lokalizacji),
to:

C:\Program Files\progeSOFT\progeCAD 2010 Professional PLK\icad.exe

) program instalujący progeCAD’a automatycznie dodaje skrót na pulpit

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

4.1

Pasek Menu

Pasek menu – zawiera standardowe polecenia pogrupowane w ramach jednej

głównej operacji. W programie wyróżnia się następujące menu: „Plik”, „Edycja”,
„Widok”, „Wstaw”, „Format”, „Narzędzia”, „Rysuj”, „Wymiar”, „Zmiana”, „Obrazek”,
„Dodatek”, „Express”, „Okno”, „Pomoc”.

Po naciśnięciu przycisku „Alt”, nazwy poszczególnych menu zostają podkreślone

pod  literami  (rysunek  12.a),  których  naciśnięcie  wraz  z  klawiszem  „Alt”  spowoduje
automatyczne  przejście  do  wybranego  menu,  np.:  w  przypadku  naciśnięcia
kombinacji  klawiszy  „Alt  +  E”  zostanie  wyświetlona  zawartość  menu  „Edycja”
(rysunek  12.b).  Jeżeli  w  programie  znajdują  się  dwa  menu,  których  nazwy
rozpoczynają się od tych samych liter, wówczas naciśnięcie kombinacji klawiszy „Alt”
i  podkreślona  litera  w  nazwie  menu,  spowoduje  uruchomienie  menu  zgodnie  z
kolejnością alfabetyczną (a w dalszej kolejności w zależności czy podkreślona litera w
nazwie menu jest pierwszą literą nazwy menu, czy kolejną). Na przykład naciśnięcie
kombinacji klawiszy: „Alt + W” – w pierwszej kolejności zostanie podświetlone menu
„Widok”,  jeżeli  jeszcze  raz  zostanie  wciśnięta  kombinacja  klawiszy  „Alt  +  W”,  to
zostanie podświetlone menu „Wstaw”. Jeżeli naciśnięta zostanie kombinacja klawiszy
„Alt  +  R”,  to  w  pierwszej  kolejności  zostanie  podświetlone  menu  „Rysuj”,  a  po
ponownym  naciśnięciu  kombinacji  klawiszy  „Alt  +  R”  podświetlone  zostanie  menu
„Wymiar”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 12

a) Pasek menu po wciśnięciu klawisza „Alt“
b) Pasek menu po naciśnięciu kombinacji klawiszy „Alt + E“

4.2

Pasek narzędzi

Pasek narzędzi zawiera przyciski z narysowanymi na nich ikonami. Naciśnięcie

na  przycisk  powoduje  uruchomienie  polecenia  przypisanego  danemu  przyciskowi.
Polecenia  przypisane  do  poszczególnych  przycisków  pokrywają  się  z  poleceniami
umieszczonymi  w  poszczególnych  menu.  Najważniejszymi  paskami  narzędzi,
wykorzystywanymi przy tworzeniu prostych rysunków, są paski: „Standard”, „Rysuj”,
„Zmiana”.

Dostępność pasków narzędzi , oraz ich usytuowanie w oknie głównym można

dowolnie zmieniać. Aby przesunąć pasek narzędzi w inne miejsce, należy:

a) jeżeli pasek narzędzi znajduje się poza przestrzenią roboczą rysunku, wówczas

najechać kursorem myszki na przestrzeń wybranego paska narzędzi oznakowaną

jako: , lub

; nacisną lewy przycisk myszki i trzymając naciśnięty przycisk,

przesunąć pasek narzędzi w dowolne inne miejsce – rysunek 13.a

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

b) jeżeli pasek narzędzi znajduje się w przestrzeni roboczej rysunku, wówczas należy

nacisnąć lewym przyciskiem myszki na listwę tytułową paska narzędzi i
przesunąć, przytrzymując lewy przycisk myszki, pasek w wybrane miejsce –
rysunek 13.b;

Rysunek 13

a) przesunięcie paska narzędzi „Rysuj” w przestrzeń roboczą rysunku (nowa pozycja

paska narzędzi jest wizualizowana za pomocą szarego prostokąta)

b) przesunięcie paska narzędzi „Rysuj” poza przestrzeń roboczą rysunku (nowa

pozycja paska narzędzi jest wizualizowana za pomocą czarnego prostokąta – z
lewej strony rysunku)

W celu udostępnienia możliwości bezpośredniego korzystania z dowolnego

przycisku  paska  narzędzi  należy  nacisnąć  prawy  przycisk  myszki  poza  przestrzenią
roboczą  rysunku  (kursor  myszki  nie  może  również  znajdować  się  nad  oknem
poleceń).  Pojawi  się  wówczas  menu  podręczne  z  dostępnymi  rodzajami  pasków
narzędziowych  (rysunek  14.a).  Jeżeli  dany  pasek  menu  jest  aktualnie  wyświetlany,
wówczas  koło  jego  nazwy  jest  umieszczany  haczyk  („ ”).  Aby  udostępnić,  lub
zablokować dowolny pasek narzędzi wystarczy najechać kursorem myszki na nazwę
wybranego paska narzędzi (spowoduje to podkreślenie tego paska, przy domyślnych
ustawieniach  systemu  operacyjnego  na  kolor  niebieski)  i  nacisnąć  lewy  przycisk
myszki.  Pasek  narzędzi  zostanie  wyświetlony  w  obszarze  znajdującym  się  ponad
przestrzenią  roboczą  rysunku  (domyślnie  jest  to  przestrzeń  ponad  listwą  rozwijaną
sterującą warstwami). Ten sposób zarządzania paskami narzędzi pozwala wyłącznie

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

4.3

Przestrzeń robocza rysunku

Przestrzeń robocza rysunku stanowi obszar, na którym może powstać rysunek.

Rysunek składa się z obiektów. Wszystkie polecenia i opcje dostępne w programie
obowiązują wyłącznie w przestrzeni roboczej rysunku, lub dotyczą funkcji związanych
z obróbką obiektów narysowanych w przestrzeni roboczej rysunku.

Program progeCAD umożliwia zarządzanie dwoma środowiskami w ramach

tworzonego rysunku:

a) przestrzenią modelu – służy do tworzenia pierwotnego rysunku (zakładka „Model”

na rysunku 15)

b) przestrzenią papieru – służy do definiowania przez użytkownika parametrów

związanych z wydrukiem narysowanego w programie rysunku takich jak skala
wydruku, różne punkty odniesienia względem których przedstawiony jest rysunek,
umieszczanie dodatkowych bloków, zarządzanie warstwami (zakładka „Layout1”)

Rysunek 15: Okno głównego programu progeCAD z zaznaczonymi

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

4.4

Okno poleceń

Metoda tworzenia rysunku w oparciu o wykorzystanie myszki jest najłatwiejsza i

najszybsza,  jednakże  nie  zapewnia  ona  niezbędnej  w  rysunku  technicznym  precyzji
(np.: narysowanie zwykłej linii prostej w progrsamie przy użyciu myszki nie nastręcza
większych  problemów,  lecz  już  narysowanie  linii  prostej  o  określonej  długości
powoduje  pewne  komplikacje).  Elementem  ułatwiającym  tworzenie  rysunków  w
programie  jest  tzw.:  „Okno  poleceń”.  Jedną  z  właściwości  okna  poleceń  jest
możliwość  przypisywania  wartości  parametrom  poleceń  aktualnie  wykonywanych  w
programie.

Rysunek 16: Okno główne programu progeCAD z zaznaczonym „Oknem poleceń”

Poza wyżej wymienioną właściwością okno poleceń steruje i zarządza

wszystkimi  czynnościami  związanymi  z  przestrzenią  roboczą  rysunku  –  każde
polecenie  i  wykonana  instrukcja  w  programie  progeCAD  są  odnotowane  w  oknie
poleceń.  Lista  wszystkich  wykonanych  czynności  i  poleceń  w  czasie  pracy  nad
aktualnym  rysunkiem  jest  wypisywana  w  oknie  „progeCAD  Historia  wezwania”
(rysunek 4.8), które pojawia się po naciśnięciu klawisza F2. Okno poleceń jest więc
alternatywnym  sposobem  tworzenia  rysunku  –  najczęściej  jest  wykorzystywane

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

celem dokładnego wrysowania szczegółu w rysunek, określenia wartości któregoś z
parametrów programu...

Okno poleceń składa się z dwóch części:

a) górnej – w której znajdują się wypisane polecenia wykonane dotychczas podczas

pracy programu, w tej części okna poleceń nie jest możliwa jakakolwiek edycja
tekstu

b) dolnej – w której można wpisać słowo kluczowe rozpoznawane przez program

jako polecenie, instrukcja, lub liczbę interpretowaną przez program jako wartość
parametru niezbędnego do wykonania aktualnie przetwarzanego polecenia.

Rysunek 17: Okno prezentujące wykonane operacje przez program progeCAD

Od strony inżynierii oprogramowania progeCAD stanowi przykład programu

zorientowanego obiektowo, wykorzystującego podczas swojej pracy zdefiniowane w
kodzie źródłowym procedury i funkcje - wykonanie jakiejkolwiek czynności pociąga za
sobą wywołanie procedury, funkcji lub innego typu zdarzenia zapisanego w kodzie
źródłowym.

Okno poleceń jest rodzajem interfejsu informującego użytkownika o aktualnie

wykonywanej przez użytkownika operacji. Ponadto udostępnia ono możliwość
ręcznego tworzenia części składowych rysunku, oraz zarządzania parametrami

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

programu – jednakże ten sposób tworzenia rysunku jest bardzo czasochłonny i
wymaga od użytkownika sporej wiedzy na temat działania programu progeCAD.

Aby móc skorzystać z zalet oferowanych przez okno poleceń konieczna jest

znajomość składni poleceń rozpoznawanych przez program progeCAD, oraz słów
kluczowych i ich funkcjonalności. Na przykład wpisanie do okna poleceń słowa
kluczowego: „_help” spowoduje uruchomienie przez program pliku pomocy.

4.5

Pasek stanu

Pasek stanu znajduje się domyślnie w dolnej części okna głównego programu,

pod oknem poleceń. Pasek stanu przedstawia aktualne ustawienia opcji programu,
oraz wartości kluczowych parametrów.

Znaczenie poszczególnych elementów paska stanu:

a) Informacja o aktualnym stanie wykonania polecenia (jeżeli polecenie zostało

wykonane, w tym polu widnieje napis „Gotowe”)

b) Aktualne współrzędne położenia kursora w przestrzeni roboczej rysunku
c) Włącznie/Zablokowanie przemieszczania się kursora po przestrzeni roboczej

rysunku o określoną wartość w poziomie i w pionie

d) Włącznie/Zablokowanie przemieszczania się kursora względem węzłów siatki

przestrzeni roboczej rysunku

e) Włączenie/Zablokowanie możliwości rysowania linii ortogonalnych (linie mogą być

rysowane wyłącznie prostopadle, lub równolegle względem siebie, oraz układu
współrzędnych)

f) Otwiera okno ustawień parametrów związanych z rysowaniem obiektów w

przestrzeni roboczej rysunku

g) Włączenie/Zablokowanie wyświetlania grubości linii (przy wyłączonej opcji

wszystkie linie niezależnie od przypisanej im grubości są prezentowane przez
program w taki sam sposób)

h) Określa przestrzeń w której użytkownik aktualnie pracuje (przestrzeń modelu, lub

przestrzeń papieru) – umożliwia przełączanie pomiędzy przestrzenią modelu i
przestrzenią papieru

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

i) Włączenie/Zablokowanie opcji przyciągania kursora z aktualnie zajmowanej

pozycji

przestrzeni

roboczej

rysunku

wybranych

punktów

charakterystycznych obiektów znajdujących się w przestrzeni roboczej rysunku

j) Włączenie/Zablokowanie opcji przemieszczania kursora względem aktualnej

pozycji o zdefiniowany w ustawieniach kąt

4.6

Lista rozwijana sterująca warstwami

W przestrzeni roboczej rysunku można umieścić teoretycznie nieskończenie

wiele obiektów. Obiekty można grupować ze sobą i zarządzać ich dostępnością oraz
widocznością w przestrzeni roboczej rysunku. Elementem grupującym obiekty
znajdujące się w przestrzeni roboczej rysunku są warstwy. Dodatkowymi
parametrami, którymi można zarządzać w ramach warstwy są:

a)  kolor linii tworzącej obiekty danej warstwy
b)  grubość linii tworzącej obiekty danej warstwy
c)  typ linii tworzącej obiekty danej warstwy

Każdy rysunek ma standardowo przynajmniej jedną warstwę domyślną

(warstwa ta jest oznaczana „0”).

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

4.7

Lista rozwijana z ustawieniami kolorów

Dla każdego obiektu umieszczanego w przestrzeni roboczej rysunku można

określić kolor kreślenia. W tym celu wykorzystywana jest lista rozwijana sterująca
kolorami (zaznaczona na rysunku 19).

Po rozwinięciu listy można zdefiniować ustawienie, w którym wszystkie obiekty

rysowane w danej chwili mogą przyjmować kolor kreślenia zgodny z ustawieniami
warstwy (opcja domyślnie ustawiona po uruchomieniu programu – „BYLAYER”), lub
wybrać dowolny inny kolor kreślenia obiektów w przestrzeni roboczej rysunku.

Rysunek 18: Okno główne programu progeCAD z zaznaczoną rozwijaną listą

sterującą warstwami

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 20: Okno ustawień kolorów kreślenia obiektów w przestrzeni roboczej

programu progeCAD

4.8

Lista rozwijana sterująca rodzajem linii rysunkowych

W celu zwiększenia czytelności i przejrzystości, oraz ułatwienia interpretacji

obiektów znajdujących się w przestrzeni roboczej rysunku wykorzystuje się różne
rodzaje linii tworzących ten rysunek.

W zależności od wymagań stosuje się linie:

a) ciągłe – stosowane do rysowania krawędzi widocznych, lub kreskowania

przekrojów...;

b)  punktowe – stosowane do rysowania płaszczyzn, oraz osi symetrii;
c)  kreskowe – stosowane do rysowania krawędzi niewidocznych...;
d)  zygzakowe – do zaznaczania przerwań elementów...;
e)  faliste – stosowane do zaznaczania przerwań elementów...;

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

W programie progeCAD do zmiany typu linii wykorzystywana jest lista rozwijana

zaznaczona na rysunku 21.

Rysunek 21: Okno główne programu progeCAD z rozwiniętą listą typów linii

rysunkowych

Użytkownik ma możliwość zdefiniowania linii, które będą domyślnie

wykorzystywane do:

a)  kreślenia obiektów należących do danej warstwy (wiersz „BYLAYER”);
b)  kreślenia obiektów należących do danego bloku (wiersz „BYBLOCK”);
c)  kreślenia obiektów linią ciągłą (wiersz „Continous”);
d)  importowania z bibliotek definicji innych typów linii rysunkowych (wiersz „Explorer

rodzaju linii”).

Po wyborze opcji „Explorer rodzaju” pojawi się okno przedstawione na

rysunku 22, z którego użytkownik będzie mógł wybrać rodzaj linii rysunkowej
niezbędnej do stworzenia obiektu w przestrzeni rysunkowej programu.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 24: Lista rozwijana sterującej grubością linii rysunkowych

Standardowo program progeCAD rysuje każdą linię w oparciu o domyślną

grubość linii (jeżeli nie zostały zmienione ustawienia początkowe w programie
progeCAD to linia ma grubość 0,25 mm). Aby zaprezentować właściwe grubości
narysowanych linii należy nacisnąć na przycisk „WSL” z paska stanu.

4.10

Wskaźnik położenia myszki na przestrzeni roboczej
rysunku – kursor

Domyślny wygląd kursora składa się z dwóch odcinków linii wzajemnie

prostopadłych,  a  miejsce  przecięcia  się  odcinków  zostało  zaznaczone  kwadratem  –
punkt  przecięcia  się  odcinków  wskazuje  dokładnie  miejsce  w  przestrzeni  roboczej
rysunku  wynikające  z  aktualnej  pozycji  myszki  komputera,  z  którą  kursor  jest
sprzężony (ruch komputerowej myszki powoduje ruch kursora). Standardowy wygląd
kursora został przedstawiony poniżej.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Jeżeli zostało wybrane pewne polecenie związane z rysowaniem lub inną

operacją  wymagającą  wskazania  punktu  początkowego  od  którego  ma  zostać
rozpoczęte  wykonywanie  polecenia,  to  wówczas  kursor  przyjmuje  postać  dwóch
odcinków  linii  wzajemnie  prostopadłych,  które  w  miejscu  przecięcia  się  nie  będą
miały dodatkowego kwadratu.

Jeżeli zostanie wybrane polecenie wymagające wskazania obiektu (np.: podczas

operacji wydłużania linii; zaokrąglania, lub fazowania wierzchołka), wówczas kursor
przyjmie postać kwadratu.

Jeżeli kursor znajdzie się nad paskiem stanu, paskiem narzędzi, lub paskiem

menu, to wówczas jego wygląd automatycznie zmieni się w postać standardowej
strzałki.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Korzystanie z okna poleceń

Program progeCAD umożliwia różne techniki tworzenia obiektów w przestrzeni

roboczej  rysunku.  Najłatwiejszą  z  nich  jest  metoda  wykorzystująca  do  tworzenia
obiektów wyłącznie kursor myszki. Polega ona na wyborze konkretnego polecenia z
menu,  lub  odpowiedniego  paska  narzędzi,  a  następnie  wykonanie  operacji
właściwych  dla  wybranej  czynności  (np.:  jeżeli  wybrano  polecenie  zwymiarowania
pewnego odcinka – to należy zaznaczyć ten odcinek; jeżeli wybrano zakreskowanie
obiektu to należy wskazać ten obiekt...).

Powyższa metoda jest z jednej strony najprostsza i najszybsza przy mało

dokładnym  odwzorowaniu  obiektów  w  przestrzeni  roboczej  rysunku.  Jednakże  przy
precyzyjnym  tworzeniu  rysunków,  lub  w  sytuacji  gdy  dany  element  ma  zostać
powtórzony  pewną  ilość  razy  w  przestrzeni  roboczej  rysunku  –  powyżej  opisana
technika nie sprawdza się.

Na potrzeby szczegółowego odtwarzania obiektów w przestrzeni roboczej

rysunku stworzono w programie progeCAD okno poleceń. Każda czynność wykonana
w  programie  znajduje  swoje  odzwierciedlenie  w  oknie  poleceń  w  postaci
odpowiedniego  wpisu.  Okno  poleceń  składa  się  z  linii  poleceń.  Przy  standardowych
ustawieniach  użytkownik  może  obserwować  dwie  linie  w  oknie  poleceń,  przy  czym
jedna linia stanowi odnośnik do wykonanych już poleceń (linia „b” na rysunku 25), a
druga  linia  jest  linią  której  zawartością  może  zarządzać  użytkownik  (linia  „a”  na
rysunku 25).

Ponadto użytkownik może przeglądać historię już wykonanych poleceń

korzystając z pasków przewijania znajdujących się po prawej stronie okna poleceń
(paski przewijania oznaczono jako „c” na rysunku 25). Jednakże lepszym
rozwiązaniem przy sprawdzaniu wykonanych czynności jest naciśnięciu przycisku F2 –
spowoduje to wyświetlenie okna „progeCAD Historia wezwania” (rysunek 17).

Rysunek 25: Wygląd okna poleceń

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

a) aktywna linia poleceń do której można wpisać polecenia, wartości...

b) nieaktywna linia poleceń wyświetlająca polecenia już wykonane
c) paski przewijania w tył i do przodu zawartość poleceń dotychczas wykonanych

(wyświetlane są w nieaktywnej linii poleceń)

Jak wspomniano powyżej okno poleceń można wykorzystywać do tworzenia

obiektów w przestrzeni roboczej rysunku. Aby jednak tego dokonać konieczna jest
znajomość języka programowania rozpoznawanego i interpretowanego przez
program progeCAD.

Program progeCAD wykorzystuje język LISP (z ang. LISt Processing –

przetwarzanie list). Jak sama nazwa wskazuje podstawową strukturą danych w tym
języku jest lista – poszczególne funkcje i procedury programu są wykonywane w
oparciu o przetwarzanie rozkazów, oraz danych zapisanych w postaci listy.

Język programowania LISP został stworzony przez Johna McCarthy’ego w 1958

r. podczas prac na MIT (Massachusetts Institute of Technology) nad implementacją
programów  dla  tzw.  „maszyny  Turinga”  (w  ogromnym  uproszczeniu  jest  to
matematyczny model analizujący pracę komputera). W obecnej chwili język LISP jest
najczęściej  wykorzystywany  w  programach  związanych  z  algorytmami  sztucznej
inteligencji,  oraz  w  programach  związanych  z  komputerowym  wspomaganiem
projektowania (m.in. korzysta z niego AutoCAD

firmy Autodesk

5.1

Typy zmiennych w języku programowania LISP

Podstawowymi elementami języka LISP są wartości zmiennych na których

operuje przetwarzając operacje w programie. W języku LISP dostępne są
następujące typy zmiennych:

a) Zmienne całkowite (integer) – mogą przyjmować wartości w postaci liczb

całkowitych (pozbawionych części ułamkowej) z zakresu od – (2

) do (2

– 1 ).

b) Zmienne rzeczywiste (float) – mogą przyjmować wartości w postaci liczb

rzeczywistych zapisywanych w postaci wykładniczej (wówczas każdą liczbę można
zapisać jako iloczyn części ułamkowej, oraz potęgi liczby dziesiętnej do której
należy podnieść część ułamkową aby uzyskać wartość liczby rzeczywistej). Zapis
liczby rzeczywistej w postaci iloczynu części ułamkowej i wykładnika potęgi o
podstawie 10 nazywany jest również Notacją Naukową. Zaletą stosowania Notacji

)

jeżeli zmienne przekroczy powyżej opisany zakres to zachodzi tzw. „arytmetyka modularna” w

ogromnym uproszczeniu wartość jest skracana (poprzez odjęcie maksymalnej możliwej wartości

dostępnej w zakresie) aż do momentu w którym będzie się mieściła w rozpatrywanym zakresie.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Naukowej jest ułatwienie jej interpretacji dla komputera, co pozwala na skrócenie
czasu  obliczeń  podczas  pracy  procesora  i  wpływa  na  efektywność  pracy
komputera.
W  programie  progeCAD  każda  liczba  rzeczywista  jest  interpretowana  jako  tzw.
liczba  zmiennoprzecinkowa  podwójnej  precyzji,  której  zapis  przedstawia  się
następująco:

gdzie:

liczba zmiennoprzecinkowa

znak (z ang. sign) – od strony informatycznej jest to pojedynczy bit,
wartość „0” – oznacza liczbę dodatnią, wartość „1” – oznacza liczbę
ujemną;

bit

jest

umieszczany

zazwyczaj

jako

MSB

(Most Significant Bit – Najbardziej Znaczący Bit);

mantysa (z ang. mantissa)część ułamkowa liczby zmiennoprzecinkowej)

podstawa (z ang. base) – w informatyce standardowo wynosi zawsze 2
od liczby wartości, które można zapisać w pojedynczym bicie

wykładnik (z ang. exponent) – wartość w postaci liczby całkowitej

informująca do której potęgi należy podnieść podstawę, aby uzyskać

odpowiednią wartość liczby zmiennoprzecinkowej

Zgodnie z standardem IEEE 754 liczba zmiennoprzecinkowa podwójnej precyzji

jest zapisywana na 64 bitach, z czego 52 przypadają na mantysę, a 11 bitów określa
wartość

wykładnika,

pozostały

pojedynczy

bit

określa

znak

liczby

zmiennoprzecinkowej.

Przykłady:

Zwykły zapis

Notacja

nukowa

0,000025

2,5E-005

0,004

4E-003

12000

12E003

1,4E001

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

UWAGA!!!

Aby zapisać dowolną liczbę rzeczywistą w programie progeCAD należy

część całkowitą liczby rzeczywistej oddzielić od części ułamkowej liczby
rzeczywistej za pomocą znaku kropki („ . ”). Postawienie znaku przecinka
(„ , ”) spowoduje, że program zinterpretuje podane dane jako współrzędne
punktu, a nie wartość rzeczywistą.

Przykład:

Konwersja liczby rzeczywistej na postać Naukową za pomocą programu

progeCAD następujących liczb:

16μ = 0,000016

25n = 0,000000025

UWAGA!!!

Aby program zinterpretował poprawnie dowolną wartość, lub

wyrażenie matematyczne..., jego zawartość musi zostać umieszczona w
zwykłych nawiasach - „(”, oraz „)”.

Aby wykonać pierwszy z powyższych przykładów należy wpisać do aktywnej linii

okna poleceń następującą wartość:

(0.000016)

i nacisnąć przycisk „Enter”.

Aby zrealizować drugi z powyższych przykładów należy wpisać do aktywnej linii

okna poleceń następującą wartość:

(0.000000025)

i nacisnąć przycisk „Enter”.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

W efekcie program spróbuje zinterpretować zapisaną w oknie poleceń wartość

jako funkcję. Ponieważ standardowo nie istnieje żadna funkcja o tej nazwie, więc
program zgłosi błąd i jednocześnie przekonwertuje wartość znajdującą się w linii
okna poleceń do postaci prawidłowej w Notacji Naukowej.

Aby program nie zgłaszał błędu podczas konwersji liczby rzeczywistej w postać

właściwą Notacji Naukowej należy skorzystać z tzw.: „wbudowanej funkcji”

języka

LISP – funkcji „float”

UWAGA!!!

Funkcją nazywamy element inżynierii oprogramowania, będący

częścią  składową  programu.  Funkcja  może  być  wbudowana  (stworzona
przez  twórców  języka  i  dostarczana  wraz  z  interpretacją  języka),  albo
definiowana  przez  użytkownika  (podczas  jego  pracy  z  językiem
oprogramowania).  Cechą  szczególną  funkcji  jest  zwracanie  jednej
wartości do programu, który tą funkcję wywołał.

Wywołanie funkcji w języku programowania LISP wymaga umieszczenia nazwy

funkcji w zwykłych nawiasach - „(”, oraz „)”. Jeżeli do prawidłowego wykonania
funkcji są niezbędne pewne wartości (tzw. argumenty funkcji), to umieszcza się je po
nazwie funkcji z odstępem spacji.

) Funkcja wbudowana, procedura wbudowana – element inżynierii oprogramowania dostarczany

przez twórcę języka oprogramowania wraz z implementacją języka, jest częścią składową języka

oprogramowania podobnie jak słowa kluczowe;

Rysunek 26: Okno „progeCAD Historia wezwania” po

konwersji przykładowych wartości

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Przykłady:

(abc) – wywołanie funkcji o nazwie „abc”;

(bca 123) – wywołanie funkcji o nazwie „bca”, która wymaga podania jednego

argumentu (argument przyjmuje wartość 123);

Zrealizowanie poprzedniego przykładu polega na wpisaniu w linię okna poleceń

następujących wywołań funkcji „float”:

w przypadku pierwszym

(float 0.000016)

w przypadku drugim

(float 0.000000025)

Po naciśnięciu przycisku „Enter” w oknie „progeCAD Historia wezwań” pojawią

się następujące wpisy:

c) Zmienne łańcuchowe (strings) – mogą przechowywać tzw. „łańcuchy znaków”

długości  do  132  znaków.  Początek  i  koniec  łańcucha  znaków  są  oznaczane  za
pomocą znaków cudzysłowia ”” (łańcuch składający się wyłącznie  z cudzysłowia
„”  określany  jest  jako  pusty).  W  zmiennych  łańcuchowych  są  zazwyczaj
przechowywane  spisy,  dane  tekstowe,  nazwy  elementów...  Matematyczna
interpretacja  znaków  opiera  się  na  odwzorowaniu  każdego  znaku  za  pomocą
liczby  w  tablicy  ASCII  (American  Standard  Code  for  Information  Interchange  ).

) Łańcuch znaków – są to elementy nie będące dla komputera liczbami, na którym można w sposób

jawny przeprowadzać operacje arytmetyczne, zazwyczaj są to pojedyncze znaki (litery), lub ciągi znaków
(słowa), które mogą służyć jako nazwy zmiennych wykorzystywanych w programie, elementy

komentarza...

Rysunek 27: Okno „progeCAD Historia wezwania” po wywołaniu funkcji

a) (float 0.000016) – wynik podkreślono kolorem czerwonym

b) (float 0.000000025) – wynik podkreślono kolorem niebieskim

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Tablica znaków ASCII przyporządkowuje każdej literze, każdej cyfrze, każdemu
znakowi pewną liczbę z zakresu od 0 do 127. W celu sprawdzenia jaka litera jest
przypisana jakiej liczbie wystarczy wywołać w oknie poleceń funkcję „chr”. Na
przykład wpisanie do okna poleceń:

1. (chr 97) – spowoduje wyświetlenie w oknie poleceń literki „a”;
2. (chr 67) – spowoduje wyświetlenie w oknie poleceń literki „C”;

W celu sprawdzenia liczba jest przyporządkowana danej literze wystarczy
wywołać w oknie poleceń funkcję „ascii”. Na przykład wpisanie do okna poleceń:

1. (ascii „D”) – spowoduje wyświetlenie w oknie poleceń liczby 68;
2. (ascii „j”) – spowoduje wyświetlenie w oknie poleceń liczby 106;

UWAGA!!!

Znaki umieszczane w zmiennych typu string muszą rozpoczynać i

kończyć się znakiem cudzysłowia, w przeciwnym razie program nie
wykona funkcji i zgłosi błąd : „Niepoprawna składnia”.

d) Nazwy obiektów (entity name) – etykiety obiektów umieszczanych w przestrzeni

oboczej rysunku

e) Listy (lists) – są to zbiory danych w postaci liczb, znaków, lub ciągów znaków

umieszczonych w zwykłych nawiasach

f) Identyfikatory plików – są to heksadecymalne etykiety przypisane plikom, z

których korzysta LISP

5.2

Wywoływanie funkcji nieco bardziej złożonych

W poprzednim podrozdziale omówione zostało wywoływanie prostych funkcji,

których argumenty przyjmowały wartość bezpośrednio, tzn. ich zawartość nie była
wynikiem jakichkolwiek obliczeń. Jeżeli jednak argument ma przyjąć wartość będącą
wynikiem pewnego wyrażenia, to w języku programowani LISP występuje niewielka
komplikacja.

Komplikacja ta wynika z sposobu zapisu wyrażenia, którego wynik jest

wartością  argumentu  funkcji.  W  standardowej  interpretacji  podczas  wyznaczania
wartości wyrażenia w  bierze się pod uwagę: priorytet działania (najpierw wykonuje
się  potęgowanie  lub  pierwiastkowanie,  w  dalszej  kolejności  mnożenie  lub  dzielenie,
na  samym  końcu  dodawanie  i  odejmowanie),  elementy  biorące  udział  w  działaniu,
usytuowanie  nawiasów  względem  elementów  biorących  udział  w  działaniu  (w
pierwszej  kolejności  są  wykonywane  działania  wewnątrz  nawiasu).  Przykładowo
wyrażenie:

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

)

(

W pierwszej kolejności nastąpi dodawanie wewnątrz nawiasu, a dopiero potem

mnożenie (pomimo wyższego priorytetu mnożenia nad dodawaniem).

Niestety wpisanie powyższego przykładu (w postaci „( (1+2)*3)” ) w okno

poleceń programu progeCAD spowoduje w pierwszej kolejności zinterpretowanie
wyrażenia jako funkcji – oczywiście funkcja taka nie istnieje, więc program potraktuje
wyrażenie jako zmienną typu string i przekopiuje do linijki wyżej.

Przyczyną tego typu działania jest zastosowanie a analizie wyrażeń programu

progeCAD  tzw.  „Notacji  Łukasiewicza”  zwanej  również  „Notacją  polską”.  System
zapisu  według  Notacji  Łukasiewicza  został  przedstawiony  w  1920  r..  Polega  on  na
podaniu  w  pierwszej  kolejności  operacji  arytmetycznej  (lub  kilku  operacji
matematycznych),  a  dopiero  w  dalszej  kolejności  czynników  biorących  udział  w
poszczególnych operacjach arytmetycznych. Powyższy przykład zgodnie z zapisem w
Notacji Łukasiewicza przyjmuje postać:

Powyższy zapis musi zostać jeszcze dopasowany na potrzeby zapisu języka

programowania LISP. Ostatecznie wersja jednoznacznie interpretowana przez
program progeCAD przedstawia się następująco:

)

(

Po wpisaniu powyższego wyrażenia do okna poleceń programu progeCAD

otrzymany wynik będzie wynosił 9.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Przykłady:

Zwykły zapis

Notacja Łukasiewicza

Zapis programu progeCAD

pierwszym sposobem

)

(

/ 10 + 2 3

( / 10 (+ 2 3))

+ 1 + 2 3

(+ 1 (+ 2 3))

* 2 * 3 4

(* 2 (* 3 4))

)

(

)

(

/ * 7 8 + 1 3

(/ (* 7 8 ) (+ 1 3))

Przykładem zastosowanie Notacji Łukasiewicza na potrzeby wywoływania

funkcji wymagającej obliczenia wyrażenia są funkcje trygonometryczne. Przykładowe
wywołania funkcji trygonometrycznych w programie progeCAD:

Funkcja trygonometryczna

Poprawny zapis funkcji w oknie poleceń

programu progeCAD

sin 30º

(sin(/pi6))

cos 60º

(cos(/pi3))

tg 45º

(tg(/pi4))

ctg 30º

(/1(tan(/pi6)))

) W programie progeCAD miarą kąta są radiany;

) Funkcję kotangens obliczono jako odwrotność tangensa danego kąta;

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysowanie prostych obiektów

Program progeCAD umożliwia tworzenie prostych obiektów i umieszczanie ich w

przestrzeni  roboczej  rysunku  na  kilka  różnych  sposobów.  Najprostszym  z  nich  jest
wybór  właściwej  ikony  z  paska  narzędzi  „Rysuj”,  a  następnie  wykonanie
odpowiednich czynności, właściwych dla wybranego polecenia, za pomocą kursora w
przestrzeni  roboczej  rysunku.  Niewiele  trudniejszym  zadaniem  jest  wybór
odpowiedniego  polecenia  z  menu  „Rysuj”.  Najtrudniejszym  rozwiązaniem  jest
skorzystanie  z  okna  poleceń,  gdyż  sposób  ten  wymaga  znajomości  składni  poleceń
rozpoznawanych w programie progeCAD.

W niniejszym rozdziale zostaną omówione sposoby tworzenia i umieszczania w

przestrzeni roboczej rysunku prostych obiektów, takich jak:

a)  Linie
b)  Prostokąty
c)  Okręgi

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 28

a) rysuj linię;

b) rysuj linię konstukcyjną;
c) rysuj polilinię;

d)  rysuj wielokąt;
e)  rysuj rpostokąt;
f)  rysuj łuk;

g) rysuj okrąg;
h) rysuj rewizyjną bańkę;

i)  rysuj splajn;
j)  rysuj elipsę;
k)  rysuj łuk eliptyczny;

l) wklej blok;
m) utwórz blok;

n)  wstaw pojedynczy punkt;
o)  kreskuj zamkniętą powierzchnię;
p)  utworzenie obszaru;

q) umieszczenie napisu w przestrzeni roboczej rysunku

6.1

Rysowanie linii (odcinków)

W celu narysowania linii (odcinka) należy wybrać przycisk oznaczony ikoną

paska narzędziowego „Rysuj”, lub wybrać polecenie

z menu „Rysuj”.

Następnie należy najechać kursorem na przestrzeń roboczą rysunku i w miejscu, w
którym ma rozpoczynać się odcinek nacisnąć lewy przycisk myszki. Kolejnym krokiem

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

jest przesunięcie kursora myszki w miejsce zakończenia odcinka i jeszcze raz
nacisnąć lewy przycisk myszki.

Jeżeli tworzona jest łamana, to punkt końcowy jednego odcinka jest punktem

początkowym  następnego  odcinka  i  przesunięcie  kursora  w  inną  pozycję  w
przestrzeni  roboczej  rysunku  spowoduje  utworzenie  kolejnego  odcinka  –  klikając
kilkukrotnie  lewym  przyciskiem  myszki  i  przesuwając  kursor  w  różne  położenia  w
przestrzeni  roboczej  rysunku  można  stworzyć  łamaną,  co  zostało  przedstawione  na
poniższym rysunku.

Jeżeli chodzi o stworzenie pojedynczego odcinka to po utworzeniu obiektu

należy przycisnąć przycisk „Esc”, co spowoduje zakończenie wykonywania polecenia
przez program.

Niestety, aby stworzyć dwa odcinki, które nie posiadają wspólnych końców

należy najpierw stworzyć jeden odcinek. Zakończyć polecenie rysowania odcinka.
Ponownie wybrać polecenie rysowania linii i dopiero stworzyć drugi odcinek w
wybranym miejscu przestrzeni roboczej rysunku.

Rysunek 29

a) Rysowanie łamanej
b) Rysowanie pojedynczego odcinka

6.2

Rysowanie linii (odcinków) z wykorzystaniem okna
poleceń

Opisany w poprzednim podrozdziale sposób jest najłatwiejszy w wykonaniu, ale

powoduje również najwięcej komplikacji, jeżeli chodzi o zachowanie właściwej

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

dokładności. Jeżeli konieczne jest narysowanie odcinka o odpowiedniej długości, lub
pod właściwym kątem, to należy skorzystać z okna poleceń, przy czym należy
rozpatrzyć dwa przypadki rysowania linii:

Metoda wykorzystująca częściowo okno poleceń

Początek odcinka zostaje utworzony postępując zgodnie z krokami opisanymi w

podrozdziale 8.1. Po utworzeniu pierwszego punktu rysunku w oknie poleceń pojawi
się wpis:

Kąt/Długość/<Punkt końcowy>:

Domyślnie program żąda od użytkownika określenia trzech współrzędnych

punktu końcowego w postaci trzech liczb rzeczywistych lub całkowitych, oddzielonych
od siebie przecinkiem (część całkowita liczby rzeczywistej od części ułamkowej liczby
rzeczywistej musi być oddzielona za pomocą znaku kropki w przeciwnym razie
program zinterpretuje część ułamkową jako kolejną współrzędną). Po podaniu
wartości współrzędnych należy nacisnąć przycisk „Enter”.

Przykład:

Należy narysować odcinek, którego punkt początkowy będzie znajdował się w

dowolnym miejscu przestrzeni roboczej rysunku, a koniec w punkcie o
współrzędnych: (100,100).

W tym celu należy:

a) Wybrać polecenie rysowania linii
b) W dowolnym miejscu przestrzeni roboczej rysunku kliknąć lewym przyciskiem

myszki

c) W oknie poleceń wpisać wartości: 100,100
d) Nacisnąć przycisk „Enter”, w celu zakończenia rysowania linii należy nacisnąć

przycisk „Esc”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 30

a) Przestrzeń robocza rysunku po narysowaniu odcinka
b) Historia operacji wykonywanych w oknie poleceń – czerwonym podkreślono

linijkę w której zapisano wartości współrzędnych punktu końcowego

UWAGA!!!

Domyślne polecenia i wartości interpretowane przez program

progeCAD  są  zawsze  umieszczane  w  nawiasach  „<”  „>”.  Domyślne
polecenia  oznacza,  że  dane  polecenie  zostanie  wykonane  w  pierwszej
kolejności. Polecenia opcjonalne są oddzielane od siebie poprzez znak „/”.
Polecenia  opcjonalne  programu  progeCAD  informują  użytkownika  o
możliwych do wykonania na danym obiekcie operacjach.

Użytkownik ma opcjonalnie możliwość określenia kąta jaki utworzy tworzony

odcinek  z  osią  OX  kartezjańskiego  układu  współrzędnych,  oraz  długości  jaką  ma
posiadać  rysowany  odcinek.  Użytkownik  może  zdefiniować  zarówno  wartość
parametru  „Kąt”,  jak  i  wartość  parametru  „Długość”,  może  również  wybrać  tylko
definiowanie jednego z tych parametrów.

Przykład:

Należy narysować odcinek nachylony pod kątem 45 º do dodatniej półosi OX w

kartezjańskim układzie współrzędnych.

W tym celu należy:

a) Wpisać do okna poleceń słowo kluczowe „Kąt”, które jest rozpoznawane przez

polecenie związane z rysowaniem linii, i nacisnąć przycisk „Enter”.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

UWAGA!!!

Wielkość liter słów kluczowych nie ma znaczenia, jeżeli wpisujemy

całe  słowa,  np.:  program  będzie  jednakowo  interpretował  słowo:  „kąt”,
„kĄt”, „KĄT”, „KąT” itp. Jednakże w celu ułatwienia wpisywania komend i
słów kluczowych w programie progeCAD wprowadzono skróty klawiszowe
–  wystarczy  wpisać  pojedynczą  literę  lub  kilka  liter,  które  program
wypisuje  w  formie  podpowiedzi  w  oknie  poleceń  za  pomocą  dużych  liter
zamiast całego słowa kluczowego.

Np.: w powyższym przykładzie:

Kąt/Długość/<Punkt końcowy>:

Wystarczy wpisać:

K – wówczas program zinterpretuje to jako chęć wprowadzenia wartości do

parametru „Kąt”

D - wówczas program zinterpretuje to jako chęć wprowadzenia wartości do

parametru „Długość”

b) Wpisać do okna poleceń wartość 45 i nacisnąć przycisk „Enter”.

Wówczas program zapyta użytkownika o długość odcinka. Jeżeli długość

odcinka  jest  dowolna,  to  wystarczy  przesunąć  kursor  w  dowolne  położenie  w
przestrzeniu  roboczej  rysunku  –  program  automatycznie  narysuje  odcinek  o
odpowiedniej długości (wynikającej z aktualnego położenia kursora względem punktu
początkowego  odcinka),  nachylonego  pod  kątem  45  º  względem  początku  układu
współrzędnych.

Jeżeli użytkownik chce określić długość odcinka, wówczas w okno poleceń

powinien wpisać odpowiednią wartość np.: 100 i przycisnąć przycisk „Enter” –
spowoduje to narysowanie odcinka nachylonego do dodatniej półosi OX układu
współrzędnych pod kątem 45º, o długości 100 mm (rysunek 30.b)

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 31

a) Wrysowana w przestrzeń roboczą rysunku linia o długości 100 mm i nachylona do

dodatniej półosi OX układu współrzędnych pod kątem 45º

b) Dokładne rozrysowanie parametrów linii – elementy na czerwono zostały dorysowane

w celu ułatwienia interpretacji

Metoda całkowicie wykorzystująca okno poleceń

Do okna poleceń należy wpisać słowo kluczowe „_Line” (jest to słowo kluczowe

wpisywane do okna poleceń informujące program progeCAD o chęci stworzenia przez
użytkownika linii w przestrzeni roboczej rysunku) i nacisnąć przycisk „Enter”.
Spowoduje to wyświetlenie w oknie poleceń polecenia:

Początek linii:

Należy wówczas określić początek linii. Można tego dokonać poprzez wskazanie

początku  linii  za  pomocą  myszki  (klikając  w  odpowiednim  miejscu  przestrzeni
roboczej  rysunku  na  lewy  przycisk  myszki),  lub  poprzez  wpisanie  trzech  liczb
rzeczywistych  oddzielonych  przecinkiem  w  okno  poleceń  (Wartości  rzeczywiste
oddzielone  przecinkiem  odpowiadają  współrzędnym  X,Y,Z  układu  współrzędnych.
Aktualne  położenie  kursora  można  odczytać  z  paska  stanu.  Do  określenia  początku
linii są potrzebne przynajmniej dwie współrzędne).

Drugi sposób jest bardziej skomplikowany, gdyż konieczna jest znajomość

położenia początku układu współrzędnych (domyślnie znajduje się w lewym dolnym
rogu arkusza A4). A następnie określenie punktu początkowego rysowanego odcinka.
Jednakże w rysunkach wymagających dużej precyzji wykonania opisany sposób jest
zalecany.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Po określeniu punktu początkowego linii należy postępować zgodnie z

wytycznymi opisanymi w podpunkcie 1.

Przykład:

Narysuj odcinek, którego punkt początkowy ma współrzędne (100,100), a punkt

końcowy współrzędne (150, 250).

Wynik przeprowadzenia przykładu w programie progeCAD został

zaprezentowany na rysunku 6.5.

UWAGA!!!

W celu cofnięcia wykonanej uprzednio czynności należy nacisnąć

kombinację klawiszy „Ctrl + Z”, lub wybrać z menu „Edycja” polecenie

W celu usunięcia jakiegokolwiek obiektu z przestrzeni roboczej

rysunku należy zaznaczyć ten obiekt poprzez kliknięcie na niego lewym
przyciskiem myszki, a następnie nacisnąć przycisk „Delete” na klawiaturze.

6.3

Rysowanie prostokąta

W celu narysowania prostokąta należy wybrać przycisk oznaczony ikoną

paska narzędziowego „Rysuj”, lub wybrać polecenie

z menu „Rysuj”.

Następnie należy najechać kursorem na przestrzeń roboczą rysunku i w miejscu, w

Rysunek 32

Przestrzeń robocza rysunku po narysowaniu odcinka

Historia operacji wykonywanych w oknie poleceń – czerwoną ramką zaznaczono
polecenia wpisane do okna poleceń w efekcie których powstał odcinek

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

którym ma się znajdować jeden róg należy nacisnąć lewy przycisk myszki. Kolejnym
krokiem jest zmiana położenia kursora w miejsce odpowiadające położeniu drugiego
rogu – po ustawieniu we właściwej pozycji kursora należy nacisnąć ponownie lewy
przycisk myszki. W efekcie w przestrzeni roboczej rysunku zostanie utworzony
prostokąt.

Rysowanie prostokąta za pomocą okna poleceń jest nieco bardziej

skomplikowane. Do rozpoczęcia rysowania prostokąta służy polecenie „_Rectangle”.
Po wpisaniu tego słowa kluczowego i naciśnięciu przycisku „Enter” w oknie poleceń
pojawi się napis:

Fazowanie/Podniesienie/Zaokrąglenie/Obrót/Kwadratowy/Grubość/Szerokość/<wybie
rz pierwszy róg prostokąta>:

Domyślnym poleceniem jest określenie współrzędnych pierwszego rogu

prostokąta (polecenie „wybierz pierwszy róg prostokąta”). Należy podać przynajmniej
dwie  pierwsze  z  trzech  współrzędnych  wierzchołka  prostokąta  (obowiązująca
kolejność  oznacza,  że  pierwsza  wartość  określa  współrzędną  X,  druga  wartość
określa  współrzędną  Y,  trzecia  wartość  określa  współrzędną  Z).  Następnie  należy
nacisnąć przycisk „Enter”. Kolejnym krokiem jest określenie współrzędnych drugiego
wierzchołka prostokąta, leżącego po przekątnej względem uprzednio zdefiniowanego.
Po  podaniu  przynajmniej  dwóch  pierwszych  współrzędnych  i  naciśnięciu  przycisku
„Enter” w przestrzeni roboczej rysunku zostanie narysowany prostokąt o określonych
w oknie poleceń współrzędnych wierzchołków: lewego górnego i prawego dolnego.

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku należy stworzyć prostokąt, którego jeden z

wierzchołków ma współrzędne (50,50), a drugi z wierzchołków ma współrzędne
(200,100).

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Jeżeli użytkownik dysponuje danymi co do współrzędnych jednego z

wierzchołków i długością oraz szerokością boków prostokąta, to może również
skorzystać z polecenia „_Rectangle”. Wówczas po słowie kluczowym „_Rectangle”
i określeniu współrzędnych pierwszego wierzchołka oraz naciśnięciu przycisku
„Enter”, program wyświetli w oknie poleceń następujący napis:

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:

UWAGA!!!

Powyższy zapis oznacza, że jeżeli użytkownik wpisze dwie wartości w

postaci  liczb  rzeczywistych  –  wówczas  określi  współrzędne  drugiego
wierzchołka  prostokąta.  Hasła  umieszczone  w  nawiasach  kwadratowych
(„[”, „]”), oznaczają opcjonalne rozwiązania, wzajemnie wykluczające się.
Jeżeli  użytkownik  wpisze  słowo  kluczowe  „Rozmiar”  (lub  w  skrócie  „R”),
to  program  będzie  tworzył  prostokąt  w  oparciu  o  długość  i  szerokość
prostokąta. Jeżeli użytkownik wpisze słowo kluczowe „Powierzchnia” (lub
w  skrócie  „P”),  to  program  będzie  tworzył  prostokąt  w  oparciu  o  pole
powierzchni prostokąta oraz jeden z rozmiarów prostokąta (albo długość,
albo szerokość).

Rysunek 33

Przestrzeń robocza rysunku po narysowaniu prostokąta

Historia operacji wykonywanych w oknie poleceń – czerwoną ramką zaznaczono

polecenia wpisane do okna poleceń w efekcie których powstał przykładowy prostokąt;

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Następnie należy wpisać słowo kluczowe „Rozmiar” (w skrócie można wpisać

wyłącznie literkę „R” lub „r”). Spowoduje to wyświetlenie w oknie poleceń napisu:

Zapisz długość prostokąta <10>:

Program oczekuje od użytkownika podania długości prostokąta w postaci liczby

rzeczywistej  (cześć  całkowitą  od  części  ułamkowej  należy  oddzielić  znakiem).  Jeżeli
nie  zostanie  podana  żadna  liczba,  a  zostanie  naciśnięty  przycisk  „Enter”,  wówczas
program przyjmie wartość domyślną umieszczoną w nawiasach – czyli 10 mm.

UWAGA!!!

Jeżeli jakikolwiek element jest tworzony zaraz po uruchomieniu

programu, to wartości domyślne wynikają z ustawień programu. Jeżeli
nowotworzony obiekt jest którymś z kolei obiektem tego samego typu np.:
prostokątem, okręgiem, to wartości domyślne ( umieszczone w nawiasach
„<”, „>”), wynikają z poprzednio utworzonych elementów tego samego
typu.

Po podaniu właściwej wartości długości boków prostokąta należy nacisnąć

przycisk „Enter”. Program wyświetli wówczas prośbę o sprecyzowanie szerokości
boków prostokąta w postaci napisu:

Zapisz szerokość prostokąta <10>:

Podobnie jak powyżej można określić dowolną szerokość prostokąta w postaci

liczby rzeczywistej i nacisnąć przycisk „Enter”. Program zgłosi użytkownikowi prośbę
o określenie współrzędnych drugiego wierzchołka nowotworzonego prostokąta w
postaci napisu:

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:

Teoretycznie wydaje się to dziwne rozwiązanie, gdyż wszystkie parametry

prostokąta zostały już podane (dane są zarówno współrzędne jednego wierzchołka,

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

oraz długość i szerokość boków). Jednakże program w dalszym ciągu nie wie jak
usytuowany jest drugi bok względem pierwszego (może się on znajdować w czterech
różnych położeniach).

Rysunek 34: Możliwe położenia drugiego wierzchołka względem pierwszego

Problem ten można rozwiązać na dwa sposoby: albo należy wpisać wartości

współrzędnych drugiego wierzchołka do okna poleceń (przy czym należy pamiętać o
wartościach  długości  i  szerokości  boków  prostokąta)  i  nacisnąć  przycisk  „Enter”
(należy  uważać,  gdyż  wpisanie  byle  jakich  wartości  spowoduje  usytuowanie
prostokąta  nie  koniecznie  w  wymaganym  położeniu);  albo  umieścić  kursor  na
powierzchni roboczej rysunku w niedaleko miejsca, w którym zdefiniowano pierwszy
wierzchołek  prostokąta,  następnie  poruszając  kursorem  wybrać  właściwe  położenie
prostokąta  –  program  będzie  wizualizował  dostępne  cztery  położenia  prostokąta,  z
których  użytkownik  powinien  wybrać  jedno  poprzez  naciśnięcie  lewego  przycisku
myszki.

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku należy stworzyć prostokąt, którego lewy dolny

wierzchołek ma współrzędne (50,100), długość boku wynosi 100 mm, a szerokość 50
mm.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Na podstawie powyższych danych można łatwo wykazać, że lewy górny

wierzchołek powinien mieć współrzędne (150,150). Na rysunku 35 przedstawiono
wygląd przestrzeni roboczej rysunku po wpisaniu do okna poleceń poniższego kodu.

Polecenie : _rectangle

Fazowanie/Podniesienie/Zaokrąglenie/Obrót/Kwadratowy/Grubość/Szerokość/

<wybierz pierwszy róg prostokąta>:50,100

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:R

Zapisz długość prostokąta <10>:100

Zapisz szerokość prostokąta <10>:50

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:150,150

Rysunek 35: Prostokąt utworzony w przestrzeni roboczej rysunku: współrzędne

lewego dolnego wierzchołka: (50,100); współrzędne prawego górnego wierzchołka:

(150,150);

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku należy stworzyć prostokąt, którego lewy dolny

wierzchołek ma współrzędne (100,100), powierzchnia prostokąta wynosi 1000 mm

a długość boku wynosi 50 mm.

Na podstawie analizy treści łatwo udowodnić, że szerokość prostokąta będzie

wynosiła 20 mm, a prawy górny wierzchołek będzie miał współrzędne (150,120).
Zapis w oknie poleceń powinien przedstawiać się następująco:

Polecenie : _rectangle

Fazowanie/Podniesienie/Zaokrąglenie/Obrót/Kwadratowy/Grubość/Szerokość/<wybie

rz pierwszy róg prostokąta>:100,100

) Pogrubioną kursywą zaznaczono wartości wpisane z klawiatury

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:P

Zapisz prostokątny obszar <500>:1000

Wyliczyć rozmiary prostokąta na podstawie [Ldługość/Aszerokość] <Długość>:L

Zapisz długość prostokąta <10>:50

Na rysunku 36 przedstawiono wygląd przestrzeni roboczej rysunku po wpisaniu

do okna poleceń powyższego kodu:

Rysunek 36: Prostokąt utworzony w przestrzeni roboczej rysunku: współrzędne

lewego dolnego wierzchołka: (100,100); współrzędne prawego górnego wierzchołka:

(150,120);

6.4

Rysowanie okręgu

W celu narysowania okręgu należy wybrać jeden z przycisków zgrupowanych

pod ikoną

(rozwinięcie przycisków zgrupowanych w pasku narzędzi „Rysuj”

zostało przedstawione na rysunku 37.a) z paska narzędziowego „Rysuj” , lub wybrać
jedno z poleceń podmenu „Okrąg” z menu „Rysuj” (podmenu zostało przedstawione
na rysunku 37.b ).

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 37

a) rysuj okrąg na podstawie środka okręgu i jego promienia

b)  rysuj okrąg na podstawie trzech punktów należących do okręgu
c)  rysuj okrąg na podstawie środka okręgu i jego średnicy
d)  rysuj okrąg na podstawie dwóch punktów przez które przechodzi średnica okręgu

e) rysuj okrąg na podstawie promienia okręgu oraz dwóch punktów stycznych do

okręgu

f) przekształcanie łuku w okrąg

Najprostszym sposobem utworzenia okręgu jest wybór przycisku z ikoną

lub wybrać polecenie

z podmenu „Okrąg” z menu „Rysuj”. Następnie

należy najechać kursorem na przestrzeń roboczą rysunku i w miejscu, w którym ma
znajdować się środek okręgu nacisnąć lewy przycisk myszki. Kolejnym krokiem jest
przesunięcie kursora myszki do miejsca, którego odległość od punktu oznaczającego
środek okręgu odpowiada promieniowi i jeszcze raz nacisnąć lewy przycisk myszki. W
efekcie w przestrzeni roboczej rysunku zostanie stworzony okrąg.

Powyżej opisany sposób nie jest jednak zbyt dokładny. W celu narysowania

okręgu o dokładnych współrzędnych środka okręgu oraz promienia należy wpisać do
okna poleceń słowo kluczowe „_Circle”. Po naciśnięciu przycisku „Enter” program
wygeneruje następujący napis:

2punkty/3punkty/PromStyczStycz/SSS/Łuk/Wielokrotne/<Środek okręgu>:

Domyślnie program oczekuje podanie przez użytkownika współrzędnych środka

okręgu,  a  następnie  określenie  średnicy  okręgu.  Oczywiście  można  również  wybrać
dowolny  inny  sposób  stworzenia  okręgu.  Jeżeli  do  okna  poleceń  zostaną  wpisane
następujące skróty i naciśnięty zostanie przycisk „Enter”, wówczas:

a) 2punkty (w skrócie „2”) – użytkownik zostanie poproszony o podanie

współrzędnych dwóch punktów należących do średnicy (są to punkty przecięcia
się średnicy z okręgiem)

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

b) 3punkty (w skrócie „3”) – użytkownik zostanie poproszony o podanie

współrzędnych trzech punktów leżących na okręgu

c) PSS – użytkownik zostanie najpierw poproszony o podanie wartości promienia

okręgu, a następnie współrzędnych pierwszego punktu należącego do stycznej do
okręgu, a następnie współrzędnych drugiego punktu należącego do stycznej do
okręgu

d) SSS – użytkownik zostanie poproszony o podanie współrzędnych trzech punktów
e) Łuk (w skrócie „Ł”, lub „ł”) – użytkownik zostanie poproszony o wskazanie za

pomocą kursora, lub poprzez podanie współrzędnych łuku, który ma zostać
zamieniony w okrąg

f) Wielokrotne (w skrócie „W”, lub „w”) – użytkownik będzie miał możliwość

rysowania takich samych okręgów w przestrzeni roboczej rysunku, za pomocą
dowolnej z metod tworzenia okręgu

g) Środek okręgu – domyślny sposób tworzenia okręgów poprzez podanie

współrzędnych środka okręgu, oraz rozmiaru promienia

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku należy stworzyć okrąg, którego środek będzie

miał współrzędne (100,100), a średnica będzie wynosić 10 mm.

Zapis w oknie poleceń do powyższego przykładu przedstawia się następująco:

Polecenie : _circle

2punkty/3punkty/PromStyczStycz/SSS/Łuk/Wielokrotne/<Środek okręgu>:100,100

Średnica/<Promień> <30>:10

Na rysunku 38 przedstawiono wygląd przestrzeni roboczej rysunku po wpisaniu

do okna poleceń powyższego kodu:

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 38: Okrąg utworzony w przestrzeni roboczej rysunku: współrzędne środka

okręgu: (100,100); średnica okręgu – 10 mm;

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku należy stworzyć okrąg, którego jeden z punktów

leżących ma współrzędne (100,120), a drugi z punktów lezących na średnicy ma
współrzędne (200, 120).

Zapis w oknie poleceń do powyższego przykładu przedstawia się następująco:

Polecenie : _circle

2punkty/3punkty/PromStyczStycz/SSS/Łuk/Wielokrotne/<Środek okręgu>:2punkty

Pierwszy punkt na średnicy:100,120

Drugi punkt na średnicy:200,120

Na rysunku 39 przedstawiono wygląd przestrzeni roboczej rysunku po wpisaniu

do okna poleceń powyższego kodu:

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Interpretacja ustawień paska stanu

Ustawienia paska stanu pozwalają użytkownikowi na łatwe zarządzanie

sposobem  tworzenia  obiektów  w  przestrzeni  roboczej  rysunku  poprzez  naciskanie
lewym  przyciskiem  myszki  na  przyciski  z  odpowiednimi  nazwami  w  momencie  gdy
kursor  znajduje  się  nad  danym  elementem  paska  stanu.  Na  rysunku  40.a
przedstawiono elementy paska stanu, których ustawienia można zmieniać. Dowolny
element  paska  stanu  można  włączyć  (rysunek  40.b  –  przycisk  jest  „wklęsły”),
wówczas  przycisk  z  określonym  ustawieniem  jest  wyświetlany  jako  wciśnięty,  lub
wyłączyć (rysunek 40.c – przycisk jest „wypukły”).

Rysunek 40

a) Przyciski z poszczególnymi ustawieniami
b) Wizualizacja przycisku z ustawieniem nieaktywnym (ustawienie wyłączone)

c) Wizualizacja przycisku z ustawieniem aktywnym (ustawienie włączone)

Dowolne ustawienie można zmieniać poprzez:

a) naciśnięcie lewego przycisku myszki, gdy kursor znajduje się nad danym

elementem paska stanu – ten sposób umożliwia jedynie włączanie i wyłączanie
danej opcji

b) naciśnięcie prawego przycisku myszki, gdy kursor znajduje się nad danym

elementem  paska  stanu  (rysunek  41)  –  ten  sposób  umożliwia  nie  tylko
wyświetlenie aktualnego ustawienia elementu paska stanu („haczyk” przy „Tak” -
jeżeli polecenie jest aktywne, lub „Nie” – jeżeli polecenie nie jest aktywne) i jego
zmianę  (poprzez  najechanie  kursorem  na  dowolne  z  ustawień  „Tak”,  lub  „Nie”  i
naciśnięcie  na  lewy  przycisk  myszki),  ale  także  na  zmianę  parametrów  danego
elementu  (aby  tego  dokonać  należy  nacisnąć  lewym  przyciskiem  myszki  gdy
kursor znajduje się nad napisem „Ustawienia...”)

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

c) wpisanie do okna poleceń odpowiedniego słowa kluczowego i zmiana ustawień za

pomocą dalszych komend wpisywanych w okno poleceń

Rysunek 41: Możliwe opcje po naciśnięciu prawego przycisku myszki, gdy kursor

znajdował się nad elementem „Obiekt” paska stanu, aktualnie element ten jest włączony

(„haczyk” obok „Tak”)

W celu wyświetlenia wszystkich aktualnych ustawień paska stanu należy wybrać

z menu „Narzędzia” polecenie „Ustawienie rysunku...”, lub z podręcznego menu
przedstawionego na rysunku 41. wybrać polecenie „Ustawienia...”. Spowoduje to
wyświetlenie przez program okna przedstawionego na rysunku 42., w którym można
dowolnie definiować parametry w oparciu o które będzie tworzony nowy rysunek.

Rysunek 42: Okno „Ustawienie rysunku”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

7.1

Jednostki rysunku

Jednym z ważniejszych aspektów interpretacji wartości pokazujących się w

pasku stanu jest określenie położenia kursora na podstawie współrzędnych. Sposób
ich prezentacji przez program, oraz dokładność wartości (ilość wyświetlanych miejsc
po przecinku) zależą od ustawień znajdujących się w zakładce „Jednostki rysunku”
przedstawionej na rysunku 43.

Rysunek 43: Zakładka „Jednostki rysunku” okna „Ustawienie rysunku”

W ramach tej zakładki istnieje możliwość ustawiania parametrów dla

wyświetlanych jednostek kątów, oraz jednostek długości, a także definiowanie
parametrów związanych z układem współrzędnych definiowanych przez użytkownika.
W ramach jednostek długości można ustawiać następujące opcje:

a) Rodzaje jednostek – sposób prezentowania jednostek w programie, w tym m.in.:

 Wykładnikowe – to ustawienie będzie prezentowało wszystkie wartości w

następujący sposób:

10E+02 – co jest równoznaczne z wartością 100

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

3.25E+03 – co jest równoznaczne z wartością 3250

 Dziesiętne – standardowe ustawienie prezentujące wartości w postaci

składającej się z części całkowitej i części ułamkowej w postaci ułamka
dziesiętnego oddzielonego od części całkowitej znakiem kropki, w następujący
sposób:

100.281

15.222

 Inżynierskie – to ustawienie będzie prezentowało wszystkie wartości za

pomocą jednostek dziesiętnych bazujących na calach;

 Architektoniczne - to ustawienie będzie prezentowało wszystkie wartości za

pomocą jednostek ułamkowych bazujących na calach;

 Ułamkowe – to ustawienie będzie prezentowało wartości w postaci części

całkowitej oraz części ułamkowej w postaci ułamka zwykłego, w następujący
sposób:

15 ⅔

66⅝

b) Pokaż szczegóły – określa dokładność prezentowanych parametrów, czyli ilość

miejsc po przecinku. Na przykład, gdy w okienku „Pokaż szczegóły” ustawiona
zostanie wartość „5” to współrzędne położenia kursora w pasku stanu
prezentowane będą w następujący sposób:

Ustawienia związane z jednostkami kątów posiadają podobne ustawienia do

ustawień jednostek długości (Rodzaje jednostek i Pokaż szczegóły), przy czym
jednostkami kątowymi są: „Stopnie dziesiętne”, „Stopnie/minuty/sekundy”, „Grady”,
„Radiany”, oraz „Jednostki geograficzne”. Dodatkowo w ramach ustawień jednostek
kątowych można określić:

a) „Podstawa kąta”– umożliwia określenie kąta stanowiącego podstawową wartość,

względem której są określane pozostałe kąty w oparciu o które są rysowane np.:
proste.

„Kierunek kąta” – umożliwia określenie w jaki sposób wartość kąta narasta

względem kąta podstawowego określonego w parametrze „Podstawa kąta” (jeżeli

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

ustawiono opcję „W kierunku wskazówek zegara” to rysowany kąt będzie narastał
zgodnie z ruchem wskazówek zegara względem wartości kąta określonej w okienku
„Podstawa kąta”)

Przykład:

Należy ustawić wartość „Podstawy kąta” na 45º, oraz zaznaczyć opcję

„Przeciwko wskazówką zegara” (rysunek 45). W przestrzeni roboczej rysunku należy
narysować prostą, która będzie nachylona pod kątem 90º względem „Podstawy
kąta”, i będzie miała długość 100 mm.

Zapis w oknie poleceń do powyższego przykładu przedstawia się następująco:

Polecenie : _LINE

ENTER dla wypisania ostatniego punktu/Według/<Początek linii>:

Kąt/Długość/<Punkt końcowy>:k

Kąt linii:90

Długość linii:100

W efekcie wykonania powyższego kodu w przestrzeni roboczej rysunku zostanie

stworzona linia, która:

a) będzie nachylona pod kątem 135º względem osi OX w kartezjańskim układzie

współrzędnych (kąt 135º został zaznaczony kolorem zielonym na rysunku 45);

b) będzie nachylona pod kątem 90º względem prostej nachylonej pod kątem

odpowiadającym  wartości  „Podstawy  kąta”  (prosta  została  zaznaczona  kolorem
czerwonym  na  rysunku  45),  przy  czym  kąt  narastania  tworzonej  prostej  do
prostej  określonej  przez  wartość  „Podstawy  kąta”  jest  przeciwny  do  kierunku
ruchu  wskazówek  zegara  (kierunek  narastania  został  zaznaczony  kolorem
niebieskim na rysunku 45).

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

7.2

Ustawienie „Krok”

Ustawienie „Krok” jest związane z sposobem poruszania się kursora w

przestrzeni roboczej rysunku. Parametry związane z ustawieniem „Krok” znajdują się
w zakładce „Wklejenie współrzędnych” okna „Ustawienie rysunku” (rysunek 46).

Rysunek 46: Zakładka „Wklejenie współrzędnych” okna „Ustawienie rysunku”

ustawienia dla „Uchwyt i siatka”

Aby włączyć aktywność ustawienia „Krok” należy wykonać jedną z poniższych

czynności:

a) nacisnąć lewym przyciskiem myszki, gdy kursor znajduje się nad przyciskiem

paska stanu z napisem „Krok”

b) nacisnąć na prawy przycisk myszki, gdy kursor znajduje się nad przyciskiem paska

stanu z napisem „Krok” i z wyświetlonego podmenu wybrać opcję „Tak” (
spowoduje to pojawienie się przy następnym wyświetleniu tego podmenu
„haczyka” obok „Tak”)

c) wpisać w okno poleceń słowo kluczowe „_snap”, co spowoduje wyświetlenie się

poniższej linii z parametrami:

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Uchwyt jest wyłączony (x i y = 0.5): Tak/Obrót/Styl/Stosunek boków/<Spacja

uchwytu>:

Wpisanie słowa „tak” spowoduje aktywowanie ustawienia.

Wyłączenie aktywności ustawienia „Krok” można wykonać poprzez naciśnięcie

lewego przycisku myszki w chwili, gdy kursor znajduje się nad przyciskiem paska
stanu z napisem „Krok”.

Uaktywnienie ustawienia „Krok” powoduje, że kursor będzie przemieszczał się

skokowo  po  przestrzeni  roboczej  rysunku.  Skok  kursora,  rozumiany  jak  zmiana
pomiędzy  poprzednim  położeniem  kursora  i  jego  obecną  pozycją,  jest  zależny  od
wartości parametrów znajdujących się w okienku grupującym „Ustawienie kroku”. Na
rysunku  47.  przedstawiono  interpretację  znaczenia  ustawienia  krok,  przy  założeniu,
że  kursor  znajdował  się  najpierw  w  położeniu  1,  a  później  został  przeniesiony  do
położenia 2. Jeżeli w okienku „Krok” znajduje się „haczyk”, to ustawienie „Krok” jest
aktywne. Poniżej okienka „Krok” w zakładce „Wklejanie współrzędnych” znajdują się
parametry  związane  z  skokowym  przemieszczaniem  się  kursora  w  pionie  (okienko
„Y”)  i  poziomie  (okienko  „Y”)  –  domyślne  wartości  wynoszą  0,5  mm.  Jeżeli
użytkownik zmieni wartość kroku w poziomie („X”), to automatycznie program zmieni
o tyle samo wartość kroku w pionie („Y”), jednakże zmiana wartości kroku w pionie
(„Y”) nie pociąga automatycznej zmiany wartości kroku w poziomie („X”).

Rysunek 47: Interpretacja graficzna ustawienia „Krok”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Przykład:

Jeżeli ustawienie „Krok” zostanie ustawione na przyrost współrzędnych o 10

mm w pionie i poziomie, to do narysowania odcinka 100 mm trzeba będzie wykonać
dziesięć przesunięć kursora.

Jeżeli ustawienie „Krok” zostanie ustawione na przyrost współrzędnych o 5 mm

w pionie i poziomie, to do narysowania odcinka 100 mm trzeba będzie wykonać
dwadzieścia przesunięć kursora.

7.3

Ustawienie „Orto”

Ustawienie „Orto” jest wykorzystywane do włączania trybu rysowania prostych

równoległych,  lub  prostopadłych  względem  kartezjańskiego  układu  współrzędnych.
Jeżeli ustawienie „Orto” jest aktywne to po wyborze pierwszego punktu prostej każdy
następny  ruch  kursora  będzie  powodował  rysowanie  prostych  równoległych
względem  osi  odciętych,  lub  równoległych  względem  osi  rzędnych  (narysowanie
prostej  nachylonej  pod  kątem  względem  układu  współrzędnych  możliwe  w  tym
ustawieniu  jest  jedynie  gdy  narysowane  są  już  dwie  proste  i  trzecia  prosta  będzie
łączyła końce dwóch pozostałych).

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

W celu włączenia ustawienia „Orto” należy skorzystać z jednej z metod

opisanych w poprzednim podpunkcie, lub wcisnąć klawisz F8. Polecenie zarządzające
ustawieniem „Orto” z poziomu okna poleceń przedstawia się następująco:

Polecenie : _orthogonal

ORTHOMODE jest właśnie wyłączony: Tak/Przełączyć/<Nie>:

7.4

Ustawienie „Obiekt”

Ustawienie „Obiekt” jest odpowiedzialne za ułatwienie operacji na elementach

znajdujących się w przestrzeni roboczej rysunku, przede wszystkim umożliwia
odnajdywanie końców krawędzi, środków okręgów, rysowanie stycznych do okręgu...

Rysunek 48: Interpretacja graficzna ustawienia „Orto”

a) Ustawienie „Orto” jest aktywne – pomimo próby narysowania prostej nachylonej pod

kątem do kartezjańskiego układu współrzędnych program narysuje prostą

przedstawioną w podpunkcie b)

c) Ustawienie „Orto” jest nieaktywne – można narysować proste nachyloną pod kątem

względem układu współrzędnych

d) Ustawienie „Orto” jest aktywne – kolorem czerwonym zaznaczono prostą usytuowaną

pod kątem względem układu współrzędnych, prosta łączy końce dwóch prostych.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Parametry związane z ustawieniem „Obiekt” znajdują się w oknie „Ustawienie
rysunku”, które zostało zaprezentowane na rysunku 50.

Rysunek 49: Zakładka „Wklejenie współrzędnych” okna „Ustawienie rysunku”

ustawienia dla „Uchwyty istot”

Aby włączyć lub wyłączyć dane ustawienia należy postąpić w sposób opisany w

punkcie 9.2. Do aktywacji/dezaktywacji ustawienia „Obiekt” z poziomu okna poleceń
służy komenda:

_setesnap

Efektem wykonania powyższego polecenia będzie wyświetlenie okna

przedstawionego na rysunku 49.

Aktywacja danego ustawienia odbywa się poprzez naciśnięcie lewym

przyciskiem myszki w okienku znajdującym się po lewej stronie nazwy włączanego
ustawienia (w efekcie jego włączenia w okienku pojawi się „haczyk”, nieaktywne

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

ustawienie jest przedstawiane w postaci pustego okienka). Na rysunku 49 jedynym
aktywnym ustawieniem jest parametr „Koniec”, pozostałe ustawienia są wyłączone.

Znaczenie wybranych parametrów ustawienia „Obiekt”:

a) „Koniec” – włączenie tego parametru pozwala na automatyczne odnajdywanie

przez program końców krawędzi elementów

b) „Bliski” – włączenie tego parametru pozwala na automatyczne łączenie

nowotworzonej prostej z dowolnym punktem już istniejącej krawędzi

c) „Prostopadły” – włączenie tego parametru pozwala na automatyczne rysowanie

przez program prostych prostopadłych do już istniejących krawędzi

d) „Centrum” – włączenie tego parametru pozwala na automatyczne odnajdywanie

przez program środka okręgu

e) „Symetralna” – włączenie tego parametru pozwala na automatyczne

odnajdywanie przez program symetralnej dowolnej krawędzi (prostej dzielącej
daną krawędź na połowę)

f) „Styczny” – włączenie tego parametru pozwala na automatyczne odnajdywanie

przez program prostej stycznej do okręgu

Rysunek 50: Sposób graficznej ilustracji przez program progeCAD aktywności

ustawień:

a)  „Koniec”
b)  „Bliski”
c)  „Prostopadły”

d) „Centrum”
e) „Symetralna”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

f) „Styczny”

Kolor, rozmiar i grubość znacznika pojawiającego się przy kursorze w momencie

uaktywnienia  się  danego  parametru  ustawienia  „Obiekt”  są  definiowane  w  oknie
zaprezentowanym  na  rysunku  51,  które  jest  wyświetlane  po  naciśnięciu  przycisku
„Przejście  ...”  znajdującym  się  w  oknie  „Ustawienie  rysunku”  przedstawionym  na
rysunku 49. Dostęp do okna jest również możliwy poprzez wybór polecenia „Opcje...”
z menu „Narzędzia”, lub poprzez wpisanie komendy „_config” do okna poleceń.

Rysunek 51: Okno „Opcje”, zakładka „Uchwyt”

Za parametry znacznika odpowiedzialne jest okno grupujące „Znak uchwytu”

znajdujące się po prawej stronie okna „Opcje”. Wizualizacja znacznika adekwatna do
aktualnych wartości parametrów znacznika znajduje się po prawej stronie okna
grupującego „Znak uchwytu”.

7.5

Ustawienie „WSL”

Ustawienie „WSL” jest związane z wyświetlaniem grubości linii. Jeżeli ustawienie

jest wyłączone wówczas wszystkie krawędzie, niezależnie od zdefiniowanych przez
użytkownika grubości tych krawędzi, są wyświetlane z standardową grubością

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 54

a) Pasek narzędzi „Zmiana”
b) Menu „Zmiana”

a)  usuń
b)  kopiuj
c)  lustro

d)  odsunięcie
e)  płaszczyzna
f)  posunięcie
g)  obrót
h)  skala

i) naciągnąć
j) utnij

k) wydłuż
l) przerwij w punkcie
m) przerwa

n) dołącz
o) fazuj

p) zaokrąglaj
q) rozbij

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

8.1

Przycinanie prostych figur

W celu przycięcia części figury prostej (linia, okrąg, prostokąt, ...) znajdującej

się w płaszczyźnie roboczej rysunku należy z paska narzędziowego „Zmiana” nacisnąć
na przycisk oznaczony ikoną

, lub z menu „Zmiana” należy wybrać polecenie

„Utnij”.

UWAGA!!!

Aby możliwe było przeprowadzenie operacji przycinania jakichkolwiek

z  figur  (lub  innych  operacji  związanych  ze  zmianą  kształtu  figury,  np.:
wydłużanie,  przerywanie...),  wpierw  należy  te  figury  umieścić  w
przestrzeni  roboczej  rysunku,  gdyż  wszystkie  polecenia  menu  „Zmiana”
(do  których  zalicza  się  operacja  przycinania)  wymagają  od  użytkownika
programu  zaznaczenia  obiektu,  na  którym  mają  zostać  przeprowadzone
operacje zdefiniowane w menu „Zmiana”.

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku należy narysować półokrąg na bazie okręgu o

średnicy 50 mm.

Najpierw należy w dowolnym miejscu na przestrzeni roboczej rysunku

narysować okrąg o średnicy 50 mm. Następnie należy wrysować w okrąg średnicę,
lub dowolną prostą przechodzącą przez okrąg (na rysunku 55 w okrąg wrysowano
średnicę).

Rysunek 55: Okrąg o średnicy 50 mm z wrysowaną w niego prostą przechodzącą

przez środek okręgu

Następnie należy wybrać z paska narządzi „Zmiana” przycisk odpowiadający
poleceniu „Utnij” (lub z menu „Zmiana” polecenie „Utnij”). Nastąpi zmiana kursora z

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

wersji przedstawionej na rysunku 55 ( kursor w kształcie celownika) do wersji
przedstawionej na rysunku 56 (kursor w kształcie kwadratu).

Rysunek 56

Następnie należy wybrać lewym przyciskiem myszki tzw.: „krawędzie tnące” lub

„istoty tnące” – należy zaznaczyć:

a) figurę, która ma zostać przycięta
b) elementy stanowiące punkty odniesienia, względem których zostanie

przeprowadzona operacja przycinania

W wyniku czego elementy, na które naciśnięto lewym przyciskiem myszy

zostaną zaznaczone linią przerywaną (rysunek 57).

Rysunek 57: Okrąg gotowy do przeprowadzenia przycinania

Następnie należy nacisnąć prawy przycisk myszy. Kolejnym krokiem jest

wskazanie części zaznaczonego obiektu, która ma zostać usunięta (na rysunku 58
został przedstawiony półokrąg, w którym usunięto górną część z okręgu). Następnie
nacisnąć na część, która ma zostać usunięta, lewym przyciskiem myszy – część
elementu ograniczona krawędzią tnącą zostanie usunięta.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 58: Półokrąg

Powtarzając dowolną ilość razy procedurę wycinania zaznaczonych części

elementów znajdujących się w przestrzeni roboczej rysunku, można uzyskać figury
złożone dowolnych kształtów.

W celu przećwiczenia procedury przycinania elementów można spróbować

usunąć wystające na zewnątrz półokręgu części prostej, tak aby osiągnąć półokrąg
przedstawiony na rysunku 59.

Rysunek 59: Efekt końcowy tworzenia półokręgu

Oczywiście w dowolnej chwili można zrezygnować z procedury przerywania

elementu poprzez naciśnięcie klawisza „Esc” na klawiaturze.

Jeżeli operacja przycinania ma zostać przeprowadzona z wykorzystaniem okna

poleceń, to słowem kluczowym wykorzystywanym do uruchomienia procedury
przycinania jest słowo „_trim”, a składnia procedury przedstawia się następująco:

Polecenie : _trim

Wybierz istotny dla cięcia <Klawiszem ENTER wybierz wszystko>:

Zastosowaniem wszystkich istot dla granicy cięcia.

Ustrój krawędzi/PŁot/Krzyżowanie/Projekcja/<Wybierz istotę dla utnij>:

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

8.2

Fazowanie wierzchołków

Procedura fazowania wierzchołków ma na celu ułatwienie procesu rysowania

wierzchołka figury, przy czym proste tworzące ten wierzchołek nie są usytuowane
względem siebie pod kątem 90º.

W celu fazowania wierzchołka dowolnego wielokąta (kwadrat, prostokąt, ...)

znajdującej się w płaszczyźnie roboczej rysunku należy z paska narzędziowego

„Zmiana” nacisnąć na przycisk oznaczony ikoną

, lub z menu „Zmiana” należy

wybrać polecenie „Fazuj”.

Jeżeli operacja fazowania ma zostać przeprowadzona z wykorzystaniem okna

poleceń, to słowem kluczowym wykorzystywanym do uruchomienia procedury
fazowania jest słowo „_chamfer”, a składnia procedury przedstawia się
następująco:

Polecenie : _CHAMFER

Fazowanie (odległość1=0, odległość2=0): Odległość/UStawienie/Polilinię<Wybierz

pierwszą istotę>:

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku należy narysować prostokąt o wymiarach

(100x50) mm, przy czym lewy górny wierzchołek należy fazować (przyciąć) z jednej
strony o 15 mm, z drugiej strony o 25 mm (rysunek 60).

Rysunek 60: Efekt końcowy fazowania

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Aby wykonać element, który został przedstawiony na rysunku 60 należy:

a) W dowolnym miejscu w przestrzeni roboczej rysunku stworzyć prostokąt o

długości 100 mm i szerokości 50 mm.

b) Z paska narządzi „Zmiana” należy wybrać przycisk odpowiadający poleceniu

„Fazuj” (lub z menu „Zmiana” polecenie „Fazuj”).

c) W „oknie poleceń” należy wpisać słowo kluczowe „Odległość” (wielkość liter nie

ma  znaczenia)  i  nacisnąć  przycisk  „Enter”.  Następnie  należy  podać  długości
odcinków,  o  które  ma  zostać  skrócony  wierzchołek  prostokąt  –  na  potrzeby
przykładu należy wpisać wartość 25, nacisnąć przycisk „Enter”, następnie należy
wpisać wartość 15 i przycisnąć klawisz „Enter”. W przypadku gdy użytkownik nie
poda  długości  odcinków,  o  które  chce  fazować  dany  wierzchołek,  wówczas
program  wykorzysta  standardowe  ustawienia  (zaraz  po  uruchomieniu
standardowe wartości o które zostanie fazowany wierzchołek wynoszą zero – więc
w  efekcie  wykonania  operacji  fazowania  wierzchołek  przy  tych  ustawieniach  nie
zmieni swojego położenia w przestrzeni roboczej rysunku), lub ostatnio zapisane
wartości i w oparciu o nie skróci wierzchołek.

d) Po podaniu wartości, o które ma zostać zmienione położenie wierzchołka,

program  automatycznie  kończy  wykonanie  polecenia  „Fazuj”.  Ponieważ  efekt
końcowy  wykonania  przykładu  nie  został  osiągnięty,  należy  ponownie  wybrać  z
paska  narządzi  „Zmiana”  przycisk  odpowiadający  poleceniu  „Fazuj”  (lub  z  menu
„Zmiana” polecenie „Fazuj”). Następnie należy wybrać krawędź prostokąta która
ma  zostać  skrócona  o  pierwszą  wartość  wpisaną  w  punkcie  3  i  nacisnąć  na  nią
lewym  przyciskiem  myszki  –  w  przykładowym  przypadku  pierwszą  krawędzią
będzie  lewa  krawędź  prostokąta  (krawędź  ta  ma  zostać  skrócona  o  25  mm).
Kolejnym  krokiem  jest  wybór  drugiej  krawędzi  (jej  długość  zostanie  skrócona  o
drugą wartość podaną w punkcie 3) i naciśnięcie na nią lewym przyciskiem myszki
– w przykładowym przypadku drugą krawędzią jest krawędź górna prostokąta .

e) W efekcie na przestrzeni roboczej rysunku powstanie wielokąt (dokładniej

pięciokąt) przedstawiony na rysunku 60.

UWAGA!!!

Przy operacji fazowania wierzchołka ma znaczenie kolejność

oznaczania  krawędzi  przeznaczonych  do  fazowania,  jeżeli  długości
fazowania  poszczególnych  krawędzi  są  różne  Jeżeli  długości  fazowania
poszczególnych  krawędzi  są  takie  same,  to  kolejność  wskazywania
krawędzi  nie  ma  znaczenia.  W  przypadku  pomylenia  kolejności
wskazywania krawędzi, efekt fazowania nie będzie spełniał oczekiwań.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Aby przeprowadzić poprawnie operację fazowania należy wskazać

dwie krawędzie mające punkt wspólny – wierzchołek, który będzie
podlegał operacji fazowania.

Zapis procedur wykonanych w oknie poleceń w ramach powyższego przykładu:

Polecenie : _RECTANGLE

Fazowanie/Podniesienie/Zaokrąglenie/Obrót/Kwadratowy/Grubość/Szerokość/<wybie

rz pierwszy róg prostokąta>:

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:r

Zapisz długość prostokąta <10>:100

Zapisz szerokość prostokąta <10>:50

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:

Polecenie :

Polecenie : _CHAMFER

Fazowanie (odległość1=0, odległość2=0): Odległość/UStawienie/Polilinię<Wybierz

pierwszą istotę>:o

Odległość fazowania dla pierwszej istoty <0>:25

Odległość fazowania dla drugiej istoty <25>:15

Polecenie :

Polecenie : _CHAMFER

Fazowanie (odległość1=25, odległość2=15): Odległość/UStawienie/Polilinię<Wybierz

pierwszą istotę>:

Kierunek/<Wybierz drugą istotę>:

Ustawienia polecenia „Fazuj” znajdują się w oknie „Ustawienie rysunku” w

zakładce „Modyfikacja istot” (rysunek 61) – w celu wyświetlenia tego okna należy
wybrać z menu „Narzędzia” wybrać polecenie „Ustawienie rysunku ...”, lub w oknie
poleceń po komendzie „_chamfer” wpisać polecenie „ustawienie”, lub po prostu w
oknie poleceń wpisać komendę „_settings”.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Lepszym sposobem zaokrąglania wierzchołka dowolnego wielokąta, lub ogólnie

dwóch odcinków przecinających się jest wybór z paska narzędziowego „Zmiana”
przycisku oznaczonego ikoną W celu zaokrąglenia wierzchołka dowolnego wielokąta
(kwadrat, prostokąt, ...) znajdującej się w płaszczyźnie roboczej rysunku należy z

paska narzędziowego „Zmiana” nacisnąć na przycisk oznaczony ikoną

, lub

wybranie z menu „Zmiana” polecenia „Zaokrąglaj”.

Jeżeli operacja zaokrąglania ma zostać przeprowadzona z wykorzystaniem okna

poleceń, to słowem kluczowym wykorzystywanym do uruchomienia procedury
zaokrąglania jest słowo „_fillet”, a składnia procedury przedstawia się następująco:

Polecenie : _FILLET

Zaokrąglij (promień=0): PRomień/UStawienie/POlilinia/<Wybierz pierwszą istotę>:

Jak wynika z powyższej definicji polecenia „_fillet” domyślna wartość promienia

zaokrąglającego  wynosi  0  mm.  Aby  zmienić  to  ustawienie  należy  po  komendzie
„_fillet”  wpisać  słowo  kluczowe:  „promień”  (wielkość  liter  nie  ma  znaczenia,  skrót
literowy  polecenia  to  „pr”).  Następnie  należy  podać  liczbę,  która  będzie  oznaczała
wartość promienia zaokrąglającego wierzchołek np.: 30 mm.

W efekcie program wygeneruje nastęjący kod w oknie poleceń:

Rysunek 62: Nieprawidłowy sposób zaokrąglania wierzchołków

widok przed zaokrągleniem wierzchołka

efekt końcowy

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Polecenie : _fillet

Zaokrąglij (promień=0): PRomień/UStawienie/POlilinia/<Wybierz pierwszą istotę>:pr

Promień zaokrąglenia <0>:30

Zaokrąglij (promień=30): PRomień/UStawienie/POlilinia/<Wybierz pierwszą istotę>:

Po wykonaniu powyżej opisanych czynności należy wskazać lewym przyciskiem

myszki krawędzie stykające się ze sobą i program automatycznie zaokrągli miejsce
przecięcia się krawędzi z promieniem zdefiniowanym przez użytkownika w oknie
poleceń, lub w oknie „Ustawienie rysunku” przedstawionym na rysunku 61 w okienku
„Promień zaokrąglania”.

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku należy narysować prostokąt o wymiarach

(100x50) mm, przy czym prawy dolny wierzchołek należy zaokrąglić. Promień
zaokrąglenia powinien wynosić 25 mm (rysunek 63).

Rysunek 63: Efekt końcowy zaokrąglania wierzchołka

Aby wykonać element, który został przedstawiony na rysunku 62 należy:

a) W dowolnym miejscu w przestrzeni roboczej rysunku stworzyć prostokąt o

długości 100 mm i szerokości 50 mm.

b) Z paska narządzi „Zmiana” należy wybrać przycisk odpowiadający poleceniu

„Zaokrąglaj” (lub z menu „Zmiana” polecenie „Zaokrąglaj”).

c) W „oknie poleceń” należy wpisać słowo kluczowe „Promień” (wielkość liter nie ma

znaczenia) i nacisnąć przycisk „Enter”. Następnie należy podać długość promienia
zaokrąglającego wierzchołek – na potrzeby przykładu należy wpisać wartość 25,

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

nacisnąć  przycisk  „Enter”.  W  przypadku  gdy  użytkownik  nie  poda  długości
promienia  zaokrąglającego  wierzchołek,  wówczas  program  wykorzysta
standardowe  ustawienia  (zaraz  po  uruchomieniu  standardową  wartością
promienia  zaokrąglającego  wierzchołek  jest  zero  –  więc  w  efekcie  wykonania
operacji  zaokrąglania  wierzchołek  przy  tych  ustawieniach  nie  zmieni  swojego
położenia w przestrzeni roboczej rysunku i nie zostanie zaokrąglony), lub ostatnio
zapisaną wartość i w oparciu o nią skróci wierzchołek.

d) Po podaniu wartości promienia zaokrąglającego wierzchołek należy nacisnąć

przycisk „Enter”. Następnie należy wybrać krawędzie prostokąta stykające się,
oraz które mają zostać zaokrąglone poprzez naciśnięcie na nie lewym przyciskiem
myszki. Po zaznaczeniu drugiej zaokrąglanej krawędzi program automatycznie
zaokrągli wierzchołek.

e) W efekcie na przestrzeni roboczej rysunku powstanie element przedstawiony na

rysunku 63.

UWAGA!!!

Przy operacji zaokrąglania wierzchołka nie ma znaczenia kolejność

oznaczania krawędzi przeznaczonych do zaokrąglania.

Aby przeprowadzić poprawnie operację zaokrąglania należy wskazać

dwie krawędzie mające punkt wspólny – wierzchołek, który będzie
podlegał operacji zaokrąglania.

Zapis procedur wykonanych w oknie poleceń w ramach powyższego przykładu:

Polecenie : _RECTANGLE

Fazowanie/Podniesienie/Zaokrąglenie/Obrót/Kwadratowy/Grubość/Szerokość/<wybie

rz pierwszy róg prostokąta>:

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:r

Zapisz długość prostokąta <10>:100

Zapisz szerokość prostokąta <10>:50

Drugi róg prostokąta lub [Rozmiar/Powierzchnia]:

Polecenie :

Polecenie : _FILLET

Zaokrąglij (promień=0): PRomień/UStawienie/POlilinia/<Wybierz pierwszą istotę>:pr

Promień zaokrąglenia <0>:25

Zaokrąglij (promień=25): PRomień/UStawienie/POlilinia/<Wybierz pierwszą istotę>:

Kierunkowe/Wybierz drugą istotę:

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

8.4

Wydłużanie krawędzi

Czasami niezbędne jest przedłużenie pewnej krawędzi do pewnego umownego

punktu stycznego. Można tego dokonać rysując prostą, która będzie rozpoczynała się
w danym punkcie w którym rozpoczyna się przedłużana krawędź, a kończyć się
będzie w punkcie do którego ma zostać przedłużona prosta – metoda wydaje się
prosta, lecz ma dwie podstawowe wady:

a) istnieje możliwość że program podczas przedłużania zgodnie z powyżej opisaną

procedurą stworzy prostą równoległą do dotychczas istniejącej krawędzi, co może
utrudnić późniejszą pracę z obiektem, zwłaszcza przy kreskowaniu zamkniętych
powierzchni (wówczas danym wzorem może zostać wypełniona cała powierzchnia
robocza rysunku)

b) przedłużana prosta nie musi się skończyć dokładnie w tym miejscu, w którym

życzyłby sobie użytkownik i wówczas może zaistnieć konieczność ponownego
przedłużania prostej, lub przycinania tej prostej, w efekcie będzie wymagało
poświęcenia dłuższej chwili uwagi

c) jeżeli przedłużana prosta jest usytuowana pod pewnym kątem względem

kartezjańskiego układu współrzędnych, to dokładne wykonanie tego wydłużenia
może być bardzo czasochłonne

Rysunek 64

a) przykład nieprawidłowego wydłużania krawędzi

b) przykład w powiększeniu

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Lepszą metodą wydłużania krawędzi jest skorzystanie z polecenia „Wydłuż” z

menu „Zmiana”, lub naciśnięcie na przycisk oznaczony ikoną

z paska

narzędziowego „Zmiana”.

Jeżeli operacja wydłużania ma zostać przeprowadzona z wykorzystaniem okna

poleceń, to słowem kluczowym wykorzystywanym do uruchomienia procedury
wydłużania jest słowo „_extend”, a składnia procedury przedstawia się
następująco:

Polecenie : _extend

Wybierz granice istot dla wydłużenia <Klawiszem ENTER wybierz wszystko>:

Następnie należy wybrać krawędź, która ma zostać wydłużona poprzez

naciśnięcie  na  tę  krawędź  lewym  przyciskiem  myszki.  Kolejnym  krokiem  jest
wskazanie krawędzi (punktu docelowego), do którego ma zostać wydłużona krawędź
–  wskazanie  odbywa  się  również  poprzez  naciśnięcie  w  momencie  znajdowania  się
kursora  nad  daną  krawędzią  na  lewy  przycisk  myszki.  Jeżeli  krawędzie  zostały
wskazane  prawidłowo  (wskazane  krawędzie  są  zaznaczane  w  programie  linią
przerywaną  –  przykład  zaznaczonych  krawędzi  zaprezentowano  na  rysunku  57),  to
należy nacisnąć prawy przycisk myszki (lub nacisnąć klawisz „Enter” na klawiaturze).
Ostatnim  krokiem  jest  wskazanie  lewym  przyciskiem  myszki  krawędzi,  która  ma
zostać  wydłużona  –  w  efekcie  wykonania  tej  czynności  program  automatycznie
wydłuży krawędź.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 66

a) Pasek narzędziowy „Wymiar”

b) Menu „Wymiar”

a) szybkie wymiarowanie kilku krawędzi

b) wymiarowanie krawędzi na podstawie wskazania

jej końców

c) wymiarowanie krawędzi nachylonej pod kątem

względem kartezjańskiego układu współrzędnych

d) określenie

współrzędnych

położenia

punktu

wymiarowanego

e) określenie długości promienia okręgu

f)  określenie długości średnicy okręgu
g)  określenie miary kąta
h)  określenie długości jednej krawędzi względem tzw.

bazy wymiarowej (płaszczyzny, linii, punktu
względem której określa się położenie innych

elementów rysunku)

i) kontynuacja wymiarów w jednej płaszczyźnie

j)  rysowanie linii pomocniczej
k)  ustawienia tolerancji wymiaru
l)  określenie środka okręgu

m) przesunięcie wymiaru w płaszczyźnie (przesunięcie

linii wymiarowej wraz z liczbą wymiarową)

n)  edycja tekstu wymiaru
o)  aktualizacja wymiarów
p)  ustawienia jednostek wymiaru

Wymiarowanie w programie progeCAD

Jednym z najważniejszych aspektów tworzenia rysunków technicznych jest

wymiarowanie mające na celu zaprezentowanie rozmiarów obiektów umieszczanych
w przestrzeni roboczej rysunku. W celu umieszczenia wymiarów obiektów w
programie progeCAD należy skorzystać z menu „Wymiar”, lub przycisków
znajdujących się w pasku narzędzi „Wymiar”.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Operacja wymiarowania jest prostą czynnością, w zależności od wybranej opcji

wymiarowania  wystarczy  nacisnąć  lewym  przyciskiem  myszki  na  krawędź
wymiarowaną  (lub  krawędzie  wymiarowane)  i  następnie  nacisnąć  przycisk  „Enter”
(lub  prawy  przycisk  myszki)  i  program  automatycznie  wykona  wybraną  opcję
związaną  z  wymiarowaniem.Wymiarowanie  kilku  krawędzi  za  pomocą  polecenia
„szybki wymiar”

9.1

Wymiarowanie kilku krawędzi za pomocą polecenia
„szybki wymiar”

W celu określenia długości kilku krawędzi znajdujących się obok siebie i

odniesienia ich w jednej płaszczyźnie można skorzystać z tzw. polecenia „szybki

wymiar” (przycisk z ikoną

w pasku narzędzi „Wymiar”). Po dokonaniu wyboru

powyższego  polecenia,  wystarczy  wskazać  lewym  przyciskiem  myszki  krawędzie
mające  zostać  zwymiarowane,  a  następnie  nacisnąć  przycisk  „Enter”  (lub  prawy
przycisk  myszki)  i  określić  za  pomocą  myszki  płaszczyznę  w  której  mają  zostać
wypisane wymiary, oraz odległość linii wymiarowych od krawędzi wymiarowanych.

Rysunek 67

a)  Obiekt przed wymiarowaniem
b)  Wybór krawędzi do wymiarowania
c)  Powiększenie rysunku (zaznaczone krawędzie do wymiarowania są zaznaczane przez

program za pomocą zielonych znaków „+”)

d) Określanie płaszczyzny i odległości linii wymiarowych

e) Efekt końcowy wymiarowania elementu

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

UWAGA!!!

Powyższy rysunek 67.b nie jest poprawnie zwymiarowany – jeden

wymiar jest nadmiarowy. Prawidłowo wykonane wymiarowanie elementu
z powyższego rysunku przedstawiono na rysunku 68.

Rysunek 68: Prawidłowe wymiarowanie elementu przedstawionego na rysunku 67

Słowo kluczowe „_qdim” uruchamia operację rysowania tzw. „szybkiego

wymiaru” z poziomu okna poleceń.

9.2

Wymiarowanie pojedynczych krawędzi

W celu określenia długości pojedynczej krawędzi należy skorzystać z polecenia

„liniowy” (przycisk z ikoną

w pasku narzędzi „Wymiar”). Po dokonaniu wyboru

powyższego polecenia, wystarczy wskazać lewym przyciskiem myszki początek i
koniec krawędzi, a następnie nacisnąć przycisk „Enter” (lub prawy przycisk myszki) i
określić za pomocą myszki płaszczyznę w której ma zostać wypisany wymiar, oraz
odległość linii wymiarowej od krawędzi wymiarowanej.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Słowo kluczowe „_dimlinear” uruchamia operację rysowania pojedynczych

wymiarów z poziomu okna poleceń.

9.3

Wymiarowanie krawędzi skośnych

W celu określenia długości pojedynczej krawędzi nachylonej pod pewnym

kątem względem kartezjańskiego układu współrzędnych należy skorzystać z

polecenia „w kierunku” (przycisk z ikoną

w pasku narzędzi „Wymiar”). Po

dokonaniu wyboru powyższego polecenia, wystarczy wskazać lewym przyciskiem
myszki początek i koniec krawędzi, a następnie nacisnąć przycisk „Enter” (lub prawy
przycisk myszki) i określić za pomocą myszki odległość linii wymiarowej od krawędzi
wymiarowanej.

Rysunek 69

a) Początkowy widok obiektu, którego dolna krawędź zostanie zwymiarowana
b) Wybór początku krawędzi wymiarowanej

c)  Wybór końca krawędzi wymiarowanej
d)  Określenie odległości linii wymiarowej od krawędzi wymiarowanej
e)  Efekt końcowy wymiarowania dolnej krawędzi obiektu

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Rysunek 70

a) Trójkąt przed wymiarowaniem
b) Efekt końcowy wymiarowania jednej z skośnych krawędzi bocznych trójkąta

Słowo kluczowe „_dimaligned” uruchamia operację rysowania skośnego

wymiaru z poziomu okna poleceń.

9.4

Wymiarowanie promienia okręgu

W celu określenia długości promienia okręgu należy skorzystać z polecenia

„promień” (przycisk z ikoną

w pasku narzędzi „Wymiar”). Po dokonaniu wyboru

powyższego polecenia, wystarczy lewym przyciskiem myszki wskazać na obwód
okręgu, a następnie określić za pomocą myszki nachylenie i długość linii wymiarowej
promienia.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Słowo kluczowe „_dimradius” uruchamia operację rysowania wymiaru

promienia okręgu z poziomu okna poleceń.

9.5

Wymiarowanie średnicy okręgu

W celu określenia długości średnicy okręgu należy skorzystać z polecenia

„średnica” (przycisk z ikoną

w pasku narzędzi „Wymiar”). Po dokonaniu wyboru

powyższego polecenia, wystarczy lewym przyciskiem myszki wskazać na obwód
okręgu, a następnie określić za pomocą myszki nachylenie i długość linii wymiarowej
średnicy.

Rysunek 71

a) Okrąg przed wymiarowaniem

b) Wybór nachylenia i długości linii wymiarowej promienia
c) Efekt końcowy wymiarowania okręgu

Rysunek 72

a) Okrąg przed wymiarowaniem
b) Wybór nachylenia i długości linii wymiarowej średnicy

c) Efekt końcowy wymiarowania okręgu

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

Słowo kluczowe „_dimdiameter” uruchamia operację rysowania wymiaru

średnicy okręgu z poziomu okna poleceń.

9.6

Wymiarowanie kątów

W celu określenia wartości kąta pomiędzy dwoma stykającymi się krawędziami

należy skorzystać z polecenia „kątowe” (przycisk z ikoną

w pasku narzędzi

„Wymiar”). Po dokonaniu wyboru powyższego polecenia, wystarczy wskazać lewym
przyciskiem myszki na dwie stykające się ze sobą krawędzie, a następnie określić za
pomocą myszki odległość linii wymiarowej od wymiarowanego kąta.

Słowo kluczowe „_dimangular” uruchamia operację rysowania wymiarów

kątowych z poziomu okna poleceń.

9.7

Kontynuacja wymiarowania

Istnieją sytuacje w których niezbędne jest kontynuowanie wymiarowania

krawędzi w jednej płaszczyźnie np.: element wymiarowany uległ modyfikacji i nowe
części składowe należy zwymiarować. Dodanie nowych wymiarów przy korzystaniu z
„wymiarów liniowych” opisanych w podpunkcie 11.2 prawie na pewno zakończy się
wrysowaniem linii wymiarowej w innej niż dotychczasowa płaszczyźnie, lub będzie
wymagało dużej precyzyjności wykonania i zajmie dużo czasu.

Rysunek 73

a) Sześciokąt przed wymiarowaniem
b) Wybór odległości i płaszczyzny linii wymiarującej kąt

c) Efekt końcowy wymiarowania sześciokąta

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

100

9.8

Wymiarowanie krawędzi względem wymiaru bazo-
wego

W niektórych przypadkach konieczne jest określenie odległości krawędzi, lub

innego elementu względem tzw. „wymiaru bazowego”. Wówczas należy skorzystać z

polecenia „od bazy” (przycisk z ikoną

w pasku narzędzi „Wymiar”). Wymiar

bazowy to wskazany przez użytkownika wymiar opisujący krawędź, względem
którego będzie odtąd określana każda wymiarowana krawędź.

Aby skorzystać z polecenia „od bazy” należy po wybraniu odpowiedniego

polecenia wybrać jeden wymiar opisujący krawędź poprzez naciśnięcie na lewy
przycisk myszki. Następnie należy określić kolejne końce krawędzi, których wymiary
mają zostać określone względem wymiaru bazowego i nacisnąć na lewy przycisk
myszki.

UWAGA!!!

Na podstawie odległości miejsca naciśnięcia lewym przyciskiem

myszki  w  wymiar  bazowy  od  końca  linii  wymiarowej  wymiaru  bazowego
program  określa  który  z  wierzchołków  wymiaru  bazowego  staje  się
wierzchołkiem  bazowym  względem  którego  będą  podawane  liczby
wymiarowe.  W  ten  sposób  oznaczany  jest  początek  następnej  linii
wymiarowej.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

101

Słowo kluczowe „_dimbaseline” uruchamia operację rysowania wymiarów

kątowych z poziomu okna poleceń.

9.9

Ustawienia wymiarowania

W celu dostosowania parametrów wymiarowania należy skorzystać z polecenia

„Styl wymiarowania” znajdującego się w menu „Wymiar” (alternatywnie można
skorzystać z polecenia „Styl wymiarowania” znajdujący się w menu „Format”, można

również nacisnąć przycisk oznaczony ikoną

w pasku narzędzi „Wymiar”, lub do

okna poleceń wpisać słowo kluczowe „_ddim”). W efekcie wykonania jednej z
powyższych czynności program wyświetli okno przedstawione na rysunku 77.

Rysunek 76

a) Wymiarowanie krawędzi względem dalszego wierzchołka wymiaru bazowego

b) Wymiarowanie krawędzi względem dalszego wierzchołka wymiaru bazowego
c) Wymiarowanie krawędzi względem dalszego wierzchołka wymiaru bazowego

d)  Wymiarowanie krawędzi względem dalszego wierzchołka wymiaru bazowego
e)  Wymiarowanie krawędzi względem bliższego wierzchołka wymiaru bazowego
f)  Wymiarowanie krawędzi względem bliższego wierzchołka wymiaru bazowego

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

102

W ramach ustawień parametrów wymiarowania można definiować:

a) rozmiary strzałek (zakładka „Strzałki”);
b) usytuowanie liczb wymiarowych w stosunku do linii wymiarowych (zakładka

„Format”)

c) grubość linii wymiarowych (zakładka „Linie”);
d) rozmiary czcionki, koloru czcionki oraz formaty liczb wymiarowych (zakładka

„Tekst”);

e)  wartości parametrów tolerancji wymiaru (zakładka „Tolerancja”);
f)  dokładność wyświetlanych wartości liczb wymiarowych (zakładka „Jednostki”);
g)  z  innych  niż  dziesiętne  jednostek  w  oparciu  o  które  zostaną  podane  wymiary

(zakładka „Alternatywne jednostki”);

Rysunek 77: Okno „Ustawienie jednostek” wyświetloną zakładką „Strzałki”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

103

9.10

Edycja liczb wymiarowych

a) Zmiana położenia liczby wymiarowej i linii wymiarowej.

Aby zmienić położenie liczby wymiarowej i linii wymiarowej należy skorzystać z

polecenia „Przesuń tekst wymiaru” z menu „Wymiar”, lub nacisnąć na przycisk z

ikoną

z paska narzędzi „Wymiar” ( alternatywnie można użyć słowa kluczowego

„_dimtedit”,  uruchamiającego  procedurę  zmiany  położenia  wymiaru  w  oknie
poleceń  ).  Następnym  krokiem  jest  wskazanie  wymiaru,  który  ma  zmienić  swoje
położenie.  Kolejnym  krokiem  jest  określenie  nowego  położenia  wymiaru  i  liczy
wymiarowej. Jeżeli miejsce nowego położenia wymiaru zostanie osiągnięte, to należy

nacisnąć kolejny raz na lewy przycisk myszki – program zaktualizuje nowego
położenie wymiaru.

b) Zmiana wartości liczby wymiarowej

Aby zmienić wartość liczby wymiarowej należy skorzystać z polecenia „Edytuj

tekst wymiaru” z menu „Wymiar”, lub nacisnąć na przycisk z ikoną

z paska

narzędzi „Wymiar” ( alternatywnie można użyć słowa kluczowego „_dimedit”,
uruchamiającego procedurę zmiany położenia wymiaru w oknie poleceń ).. Następnie

Rysunek 78

a) Zwymiarowania linia przed przesunięciem linii wymiarowej i liczby wymiarowej
b) Ustalanie nowego położenia linii wymiarowej i liczby wymiarowej

c) Efekt końcowy przesunięcia linii wymiarowej i liczby wymiarowej

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

104

należy wpisać nową wartość liczby wymiarowej do okna poleceń i nacisnąć przycisk
„Enter”.  Kolejnym  krokiem  jest  wskazanie  za  pomocą  myszki  na  linię  wymiarową,
której  liczba  wymiarowa  ma  ulec  zmianie  i  naciśnięcie  na  lewy  przycisk  myszki.
Spowoduje  to  zastąpienie  liczby  wymiarowej  przez  wartość  wpisaną  uprzednio  do
okna poleceń.

Przykład:

W przestrzeni roboczej rysunku stworzono prostokąt o długości 48,6 mm i

szerokości 28,06mm. Należy zaokrąglić liczby wymiarowe do następujących wartości:
długość – 49 mm, szerokość – 28 mm.

Zapis procedur wykonanych w oknie poleceń w ramach powyższego przykładu

(poniższy wyciąg z okna poleceń zawiera wyłącznie opis zmiany wartości liczby
wymiarowej, nie zawiera procedur związanych z stworzeniem i wymiarowaniem
prostokąta):

Polecenie : _DIMEDIT

Edytuj wymiar: Edytuj tekt/Linie pochyłe/Nachylić tekst/<Odtwórz tekst>:_N

Nowy tekst wymiaru <>:48

Wybierz wymiar dla zastąpienia nowym tekstem:

Istoty w zestawie: 1

Wybierz wymiar dla zastąpienia nowym tekstem:

Polecenie :

Polecenie : _DIMEDIT

Edytuj wymiar: Edytuj tekt/Linie pochyłe/Nachylić tekst/<Odtwórz tekst>:_N

Nowy tekst wymiaru <>:28

Wybierz wymiar dla zastąpienia nowym tekstem:

Istoty w zestawie: 1

Wybierz wymiar dla zastąpienia nowym tekstem:

Polecenie :

Rysunek 79

a) Prostokąt przed zmianą wymiarów

b) Zmiana wartości liczby wymiarowej długości w prostokącie

c) Efekt końcowy zmian wartości liczb wymiarowych w przykładowym prostokącie

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

106

10 Kreskowanie obiektów w programie

progeCAD

Kreskowanie obiektów ma na celu wypełnienie powierzchni pewnego obszaru

zamkniętego  za  pomocą  pewnego  wzoru.  Program  progeCAD  ma  wbudowaną
bibliotekę wzorów służących do wypełniania obiektów. Jeżeli wzór, którym ma zostać
wypełniony obiekt nie znajduje się w bibliotece, wówczas użytkownik ma możliwość
stworzenia  własnego  wzoru.  Ponadto  użytkownik  ma  możliwość  wpływania  na
wygląd  i  parametry  wzorców  kreskowania  takich  jak:  odległości  pomiędzy
poszczególnymi elementami wzorca kreskowania, obrót elementów wzorca względem
położenia początkowego...

10.1

Kreskowanie z wykorzystaniem standardowych wzo-
rów.

Do zakreskowania pewnej powierzchni zamkniętej wykorzystuje się w

programie progeCAD polecenie

z menu „Rysuj”, lub wybiera się

przycisk z ikoną

z paska narzędziowego „Rysuj”. W efekcie wykonania powyższej

czynności na ekranie pojawi się okno:

Rysunek 80: Wygląd okna „Granica kreskowania”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

107

Powyższe okno składa się z trzech zakładek:

a) Granica – na tej zakładce użytkownik określa elementy ograniczające obszar

kreskowania (punkty, płaszczyzny, obiekty);

b) Właściwości wzoru – na tej zakładce użytkownik definiuje parametry wzoru m.in.

skalę, kąt, grubość,

c) Wzór – na tej zakładce użytkownik określa rodzaj wzoru, który ma zostać

wykorzystany do wypełnienia obszaru określonego w zakładce „Granica”

Aby doprowadzić do zakreskowania jakiegokolwiek obiektu, wystarczającą

operacją jest wskazanie tego obiektu. Wówczas program wypełni ten obszar
posługując się standardowymi ustawieniami, lub ustawieniami wynikającymi z
poprzednich operacji kreskowania.

Przykład:

Należy zakreskować za pomocą dowolnego wzorca prostokąt znajdujący się w

przestrzeni roboczej rysunku.

Po naciśnięciu przycisku oznaczonego ikoną

z okna przedstawionego na

rysunku  66  należy  nacisnąć  lewym  klawiszem  myszki  przycisk  z  napisem  „Wybrać
istoty  >”.  W  efekcie  zniknie  okno  „Granica  kreskowania”,  a  kursor  zmieni  swój
wygląd  na  kwadrat.  Należy  wówczas  przenieść  kursor  nad  krawędź  prostokąta  i
nacisnąć  na  lewy  przycisk  myszki  (spowoduje  to  zaznaczenie  wszystkich  granic
prostokąta).  Następnie  należy  nacisnąć  przycisk  „Enter”  –  spowoduje  to  ponowne
pojawienie  się  okna  „Granica  kreskowania”.  Ostatnim  krokiem  jest  naciśnięciu
przycisku z napisem „OK”.

UWAGA!!!

Jeżeli obiekt znajdujący się w przestrzeni roboczej rysunku został

nieprawidłowo zaznaczony lub nie zaznaczono żadnego obiektu, to
program nie dopuści do uaktywnienia się przycisku „OK”.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

108

Aby usunąć wzór kreskowania z dowolnego obiektu umieszczonego w

przestrzeni roboczej wystarczy nacisnąć na obszar zakreskowany lewym przyciskiem
myszki (spowoduje to jego zaznaczenie), a następnie należy nacisnąć przycisk
„Delete” na klawiaturze.

10.2

Zmiana wzoru kreskowania

W celu zmiany wzoru kreskowania należy w oknie „Granica kreskowania”

nacisnąć na zakładkę „Wzór”.

Rysunek 82: Wygląd okna „Granica kreskowania” z zaznaczoną zakładką „Wzór”

Rysunek 81

a) Prostokąt przed kreskowaniem

b) Zaznaczony obszar do kreskowania
c) Prostokąt po zakreskowaniu

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

109

W zakładce tej znajdują się parametry związane z ustawieniami wzorca

kreskowania, takie jak:

a) Plik kreskowania – nazwa pliku umieszczonego na dysku twardym, w którym

zostały zdefiniowane parametry wzorca kreskowania (np.: zapis wzoru „SOLID”
składa się z pięciu liczb)

b) Wzory – lista nazw wzorów kreskowania, ich wizualizacja znajduje się po prawej

stronie (aktualnie zaznaczony wzór na liście odpowiada narysowanej na biało
wizualizacji wzoru kreskowania)

Przykład:

Należy zakreskować za pomocą wzorca o nazwie „ANSI31” okrąg umieszczony

w przestrzeni roboczej rysunku.

Rysunek 83

a) Okrąg przed kreskowaniem
b) Ustawienia w zakładce „Wzór”

c) Okrąg po zakreskowaniu

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

110

10.3

Zmiana ustawień kreskowania

W przypadku gdy wygląd wzoru kreskowania nie jest dopasowany do potrzeb

konkretnego rysunku, niektóre jego parametry mogą zostać zmienione. W tym celu
służy zakładka „Właściwości wzoru” okna „Granica kreskowania”.

Najważniejsze parametry zostały zgrupowane w prostokącie „Właściwości”. Ich

znaczenie jest następujące:

a) Typ szablon – okno wyboru pomiędzy wzorem wczytywanym z pliku przez

program (Predefiniowany), a wzorem zdefiniowanym przez użytkownika;

b) Skala – odległość pomiędzy elementami tworzącymi wzór;
c) Kąt – nachylenie wzorca względem pozycji podstawowej w której kąt ma

wartość zerową, kąt o jaki zostanie obrócony wzorzec względem pozycji
początkowej

d) Odstępy (parametr dostępny wyłącznie przy korzystaniu z szablonu

definiowanego przez użytkownika) – określa odległość pomiędzy zaznaczoną
granicą wypełnienia wzorem, a rzeczywistym wypełnieniem obszaru

e) Grubość pisaka ISO (parametr dostępny wyłącznie przy korzystaniu z wzorów

wczytywanych z plików progeCAD’a) – określa grubość linii tworzących
elementy wzorca.

Rysunek 84: Wygląd okna „Granica kreskowania” z zaznaczoną zakładką „Właściwości wzoru”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

112

11 Tworzenie warstw w programie progeCAD

W programie progeCAD można tworzyć rysunek wykorzystując w tym celu kilka

warstw. Warstwa to typ osobnej płaszczyzny tworzącej przestrzeń roboczą rysunku,
na  której  można  umieszczać  obiekty.  Wszystkie  obiekty  umieszczone  w  przestrzeni
roboczej  takiej  warstwy  są  grupowane  przez  tą  warstwę  i  co  za  tym  idzie  poprzez
zarządzanie  właściwościami  warstwy  można  zarządzać  wszystkimi  elementami
znajdującymi się w tej warstwie. Warstwy są przede wszystkim wykorzystywane przy
tworzeniu skomplikowanych rysunków np.: na rysunkach budowlanych, gdzie każda
warstwa może przedstawiać inny schemat instalacji np.: wodociągowej, elektrycznej,
gazowej...

Każdy rysunek tworzony w przestrzeni roboczej programu progeCAD posiada

przynajmniej jedną warstwę – domyślną oznaczaną cyfrą „0”. Jeżeli rysunek nie jest
skomplikowany, lub nie jest wymagane rozdzielenie poszczególnych elementów w
przestrzeni roboczej rysunku, wówczas standardowo korzysta się z warstwy „0”.

Każdą warstwę cechuje domyślny kolor, typ linii oraz grubość linii, które są

przypisane  do  warstwy  o  danej  nazwie.  Jeżeli  użytkownik  programu  nie  wybierze
innego z powyżej wymienionych parametrów, podczas nanoszenia nowych obiektów
na przestrzeń roboczą rysunku będą one rysowane zgodnie z ustawieniami warstwy
(obiekty  takie  mają  wyżej  wymienione  parametry  jako  „BYLAYER”).  Wówczas
wystarczy  zmiana  np.:  koloru  warstwy,  a  wszystkie  obiekty  utworzone  z  kolorem
zgodnym  z  kolorem  warstwy  (wspomniana  powyżej  wartość  parametru  „BYLAYER”)
również zmienią swój kolor.

Identyfikatorem odróżniającym poszczególne warstwy od siebie jest nazwa

warstwy. Na podstawie nazwy warstwy, korzystając z „Listy rozwijanej sterującej
warstwami”, można zarządzać: udostępnianiem warstwy, wyświetlaniem w

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

113

przestrzeni roboczej rysunku obiektów należących do danej warstwy... Poniżej
przedstawiono podstawowe symbole i ich funkcjonalność w zarządzaniu warstwami:

- warstwa włączona

- warstwa wyłączona

- warstwa odblokowana

- warstwa zablokowana

- warstwa odblokowana w danym widoku

- warstwa zablokowana w danym widoku

- warstwa otwarta

- warstwa zamknięta

Wyłączenie warstwy powoduje, że obiekty znajdujące się na niej nie są

widoczne  dla  użytkownika,  co  za  tym  idzie  nie  można  ich  wydrukować.  Pomimo  to
można  dodawać  nowe  obiekty  w  przestrzeni  roboczej  rysunku,  gdyż  warstwa  jest
cały  czas  uaktualniana  –  po  ponownym  włączeniu  elementy  narysowane  w
przestrzeni roboczej warstwy zostaną wyświetlone.

Zablokowanie warstwy powoduje, że obiekty znajdujące się na niej nie są

wyświetlane, a więc nie można ich również wydrukować. Ponadto dostęp do warstwy
z  poziomu  „Listy  rozwijanej  sterującej  warstwami”  jest  blokowany  (wówczas  nazwa
listy  jest  wypisywana  kolorem  szarym).  Blokowana  warstwa  nie  może  być  warstwą
aktualnie  wyświetlaną

, więc aby móc zablokować daną warstwę najpierw należy

wybrać inną warstwę w „Liście rozwijanej sterującej warstwami”.

Różnica pomiędzy wyłączaniem warstw, a ich blokowaniem polega na dostępie

do  przestrzeni  roboczej  rysunku  –  przy  wyłączaniu  warstwy  wszelkie  edycje
przestrzeni  roboczej  są  aktualizowane  po  włączeniu,  natomiast  zablokowanie
warstwy uniemożliwia jakąkolwiek ingerencję w przestrzeń roboczą warstwy. Ponadto
zaleca  się  aby  wyłączanie  warstw  stosować  przy  rozbudowanych  rysunkach,  jeżeli
konieczne  jest  usunięcie  obiektów  danej  warstwy  na  krótki  okres  czasu,  natomiast

) Warstwa aktualna – warstwa, na której użytkownik aktualnie tworzy nowe obiekty, lub

wykonuje inne czynności związane z edycją tych elementów

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

114

jeżeli elementy danej warstwy mają być niewidoczne przez dłuższy czas, wówczas
lepszym rozwiązaniem jest zablokowanie danej warstwy.

Zamknięcie warstwy powoduje, że elementy na niej się znajdujące są dalej

wyświetlane, jednakże nie istnieje możliwość ich edycji.

11.1

Tworzenie nowej warstwy

Jak już wcześniej wspomniano każdy nowopowstały rysunek posiada jedną

warstwę (tzw. „warstwę 0”). Aby móc stworzyć kolejne warstwy użytkownik musi
najpierw stworzyć w przestrzeni rysunku nowy obiekt. Kolejnym krokiem jest

naciśnięcie przycisku z ikoną

należącego do paska narzędzi „Szybkie narzędzie:

Warstwa”(przy standardowym ustawieniu pasków narzędzi powinien znajdować się
zaraz nad oknem poleceń). Wówczas kursor przyjmie postać kwadratu – należy nim
wskazać obiekt, który będzie należał do nowoutworzonej warstwy. Po naciśnięciu na
krawędź obiektu lewym przyciskiem myszki, obiekt zostanie zaznaczony. Następnie
należy nacisnąć przycisk „Enter”. Program wyświetli wówczas w oknie poleceń napis z
zapytaniem o nazwę nowej warstwy:

Enter name of new layer:

Po wpisaniu dowolnego ciągu znaków (nazwa może zwierać cyfry, litery w tym

także polskie) należy nacisnąć „Enter” – program spróbuje przypisać obiekt do
którejkolwiek z istniejących już warstw, jeżeli warstwa o wpisanej powyżej nazwie
jeszcze nie istnieje program wygeneruje w oknie poleceń komunikat:

Layer obszar

does not exist!

Create it?(Y/N)

) obszar - oznacza nazwę warstwy wpisaną przez użytkownika

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

116

Na przestrzeni roboczej z powyższego rysunku 86 stworzono przykładową linię,

która  posłużyła  jako  element  niezbędny  do  stworzenia  warstwy  (aby  stworzyć
warstwę  najpierw  należy  wybrać  element,  który  będzie  można  przypisać  do  tej
warstwy).

Po utworzeniu warstwy element, który posłużył jako podstawa do utworzenia

warstwy, można usunąć – nie spowoduje to automatycznego usunięcia warstwy.

Aby przełączyć się pomiędzy poszczególnymi warstwami wystarczy otworzyć

listę sterującą warstwami i z rozwiniętej listy wybrać nazwę właściwej warstwy
poprzez naciśnięcie na jej nazwę lewym przyciskiem myszki.

Aby pokazać wszystkie elementy znajdujące się w przestrzeni roboczej rysunku

należy wyświetlić w liście sterującej warstwami tzw.: warstwę domyślną

11.2

Ustawienia warstw

Aby określić ilość warstw oraz ich parametry należy skorzystać z polecenia

„Warstwa” z menu „Format”, innym sposobem jest wpisanie do okna poleceń słowa

kluczowego „_layers”,lub wybrać na przycisk z ikoną

znajdujący się w pasku

narzędzi „Właściwości istot” (jeżeli nie dokonywano zmian w położeniu pasków
narzędzi, to pasek narzędzi „Właściwości istot” powinien znajdować się zaraz nad
przestrzenią roboczą rysunku). W efekcie wykonania dowolnej z powyższych operacji
program wyświetli okno „Menedżer właściwości warstw” (rysunek 87).

) Warstwa domyślna jest tworzona wraz z nowym rysunkiem, zawsze ma przypisaną nazwę „0”.

Jej cechą szczególną jest brak możliwości zmiany jej nazwy.

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

117

Ustawienia warstw można również określić za pomocą polecenia „progeCAD

Explorer” z menu „Narzędzia”, lub poprzez wpisanie słowa kluczowego
„_explayers”. W wyniku wykonania powyższej czynności program wyświetli okno
„progeCAD Explorer” (rysunek 88).

W powyższych oknach można definiować właściwości domyślne warstw

obowiązujące  obiekty  należące  do  poszczególnych  warstw.  Na  przykład  jeżeli
wszystkie elementy należące do warstwy „ABC” mają ustawioną własność „Kolor” na
wartość  „BYLAYER”,  to  z  poziomu  okna  „progeCAD  Explorer”  można  zmienić  kolor
tych elementów. Podobnie można postąpić z ustawieniami „Rodzaj linii”, „Szerokość
linii”.  Zmiana  ustawień  domyślnych  powoduje  automatyczne  dostosowanie  się
wszystkich  elementów  przypisanych  do  danej  warstwy,  które  mają  przypisaną
wartość  danego  ustawienia  na  „BYLAYER”.  Takie  podejście  pozwala  na
zaoszczędzenie  mnóstwa  czasu,  który  zostałby  stracony  na  modyfikowanie

Rysunek 87: Okno „Menedżer właściwości warstw”

Rysunek 88: Okno „progeCAD Explorer”

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

120

Na rysunku 91 można zauważyć, że właściwość „Kolor” (trzeci wiersz w tabeli)

jest ustawiona na wartość „BYLAYER” w przypadku prostokąta i trójkąta, a w
przypadku okręgu jest ustawiona na „Czerwony”.

Aby zmienić jednocześnie kolor wszystkich elementów, należących do warstwy

„NOWA”, o ustawionej wartości „BYLAYER” wystarczy w oknie „Menedżer właściwości
warstw” zmienić kolor na dowolny inny niż obecnie wybrany. W tym celu należy
nacisnąć na w kolumnie „Kolor” okna „Menedżer właściwości warstw” na wysokości
wiersza „NOWA” lewy przycisk myszki (rysunek 92).

Rysunek 91

a) Właściwości prostokąta
b) Właściwości trójkąta

c) Właściwości okręgu

Rysunek 92

Podręcznik progeCAD Professional 2010

wersja podręcznika 2010/07/27

121

W efekcie wykonania powyżej opisanej czynności zostanie wyświetlone przez

program okno „Kolor”, zaprezentowane na rysunku  20. W oknie tym należy wybrać
dowolny  kolor  np.:  niebieski,  nacisnąć  przycisk  „OK”.  Wówczas  w  oknie  „Menedżer
właściwości  warstw”  w  kolumnie  „Kolor”  i  wierszu  „NOWA”  nastąpi  zmiana  koloru
domyślnego warstwy z czarnego na niebieski (rysunek 93).

Po naciśnięciu przycisku „OK” wszystkie elementy znajdujące się w przestrzeni

roboczej rysunku i przypisane do warstwy „NOWA”, które mają ustawioną wartość
„BYLAYER” w parametrze „Kolor” zmienią swój kolor z czarnego na niebieski
(rysunek 94).

Rysunek 93: Okno „Menedżer właściwości warstw” po zmianie koloru domyślnego

warstwy „NOWA”