PRAWO  ADMINISTRACYJNE

PRAWO  ADMINISTRACYJNE – jest to gałąź prawa regulująca tworzenie, strukturę organizacyjną, 
zadania i zasady działania administracji publicznej.

Prawo administracyjne ze względu na rozpiętość  problematyki dzieli się na :
1. prawo ustrojowe,
2. prawo materialne ,
3. prawo proceduralne.

PRAWO USTROJOWE – reguluje organizację i zadania administracji publicznej.

PRAWO     MATERIALNE  –   reguluje   wzajemne   relacje   administracji   publicznej   /podmiotów 
administrujących/   i podmiotów pozostających na zewnątrz w strukturach administracji /podmiotów 
administrowanych/.

PRAWO     PROCEDURALNE  –   zawiera   normy   wyznaczające   tryb   i   zasady   postępowania 
administracyjnego zmierzające do urzeczywistniania  norm prawa ustrojowego i prawa materialnego. 

STOSUNEK   ADMINISTRACYJNO-PRAWNY  –   jest   to   relacja   miedzy   podmiotem 
administracyjnym a administrowanym na gruncie   prawa administracyjnego. Istnieją różne stosunki 
administracyjno-prawne. 

Stosunek administracyjno-prawny składa się z elementów niezbędnych dla jego istnienia :
-

przedmiot stosunku adminstracyjno-prawnego,

-

podmioty.

Cechą stosunku administracyjno-prawnego jest nierównorzędność podmiotów tego stosunku.

Przedmiot   stosunku   administracyjno-prawnego   musi   być   regulowany   przepisami   prawa 
administracyjnego .
-

np.     stosunek   prawny   między   nabywcą   a   sprzedawcą   samochodów   nie   będzie   stosunkiem 
administracyjno-prawnym   –   zakup   jest     stosunkiem   prawa   cywilnego   ,a   nie   prawa 
administracyjnego ,

-

np.  stosunek prawny miedzy dwoma słabymi gminami nie posiadającymi oczyszczalni ścieków  : 
dla takiej sytuacji przepisy przewidują formę porozumienia między  nimi /gminami/ .Zawierając 
porozumienie  - treścią porozumienia będą wzajemne prawa i obowiązki co do  budowy, pracy i 
utrzymania oczyszczalni – będzie to stosunek administracyjno-prawny.

Podmioty stosunku administracyjno-prawnego – choćby jednym z nich musi być organ administracji 
/ podmiot administrujący /, tzn. że drugim może być podmiot administrowany lub oboma są organy 
administrujące. Niemożliwy jest układ z dwoma podmiotami administrowanymi  bo wtedy nie ma 
stosunku administracyjno-prawnego.

Nierównorzędność   podmiotów   w   stosunku   administracyjno-prawnym   jest   cechą   stosunków 
administracyjno-prawnych,  a polega  ona na uprzywilejowaniu  pozycji  podmiotu  administrującego. 
Wyraża   się   to   w   tym   ,że   ten   uprzywilejowany   podmiot   decyduje   /przesądza/   o   treści   stosunku 
prawnego, decyduje tym samym o sytuacji prawnej drugiego uczestnika.
-

np. ktoś niezadowolony   z własnego nazwiska występuje z wnioskiem o zmianę   wskazując we 
wniosku powody zmiany. Złożenie wniosku o zmianę nazwiska powoduje powstanie stosunku 
administracyjno-prawnego   /   podmioty   w   układzie   klasycznym   /.   Organ   przesądza   o   treści 
rozstrzygnięcia     /   zgoda   lub   odmowa   zmiany   nazwiska   /,obywatel   jest   biernym   odbiorcą 
rozstrzygnięcia, obywatel ma pośredni wpływ na rozstrzygniecie formując wniosek w taki sposób 
aby argumentacja była nie do odrzucenia przez organ lub w przypadku odmowy może sięgnąć do 
środków   procesowych   poprzez   odwołania   od   postanowienia,   skargę   do   NSA  lub   wniosek   o 

wznowienie postępowania  -  zostały naruszone postanowienia prawa .

Ta nierównorzędność podmiotów nie jest bezwzględna.
Są także stosunki administracyjno-prawne w których nie ma cechy nierównorzędności. Zdarza się to w 
dwóch sytuacjach :

•

gdy   uczestnikami   stosunku   administracyjno-prawnego   są  dwa   podmioty   administrujące 
niepowiązane ze sobą  więzami zależności służbowej i organizacyjnej ,

•

gdy   uczestnikami   stosunku   administracyjno-prawnego   są  podmiot   administrujący   i 
administrowany, ale nastąpiło zrównanie nierównych wcześniej praw tych dwóch podmiotów na 
gruncie postępowania sądowo-administracyjnego.

RODZAJE   STOSUNKÓW  ADMINISTRACYJNO-PRAWNYCH.

Dwa podstawowe rodzaje stosunku administracyjno-prawnych:
 ze względu na wpływ uczestników stosunku adminstracyjno-prawnego na jego powstanie:

 

 

1.Niezależność od woli uczestników.

Dochodzi do nich z mocy prawa, np.: nabycie obywatelstwa polskiego z mocy prawa poprzez 

urodzenie się z rodziców obywateli polskich lub w rezultacie zaistnienia uprzedniej sytuacji prawnej – 
jesteśmy obdarowani samochodem lub kamienicą – jest to sytuacja cywilno-prawna, rodzi ona jednak 
konieczność zapłacenia podatku do Urzędu Skarbowego,  co jest stosunkiem adm.-prawnym.
2.Stosunki zależne od woli uczestników.

-

dochodzi z urzędu, czyli z woli podmiotu administracyjnego

-

dochodzi do skutku na wniosek podmiotu administrowanego.

Pierwszy   dochodzi   do   skutku   z   woli   podmiotu   administracyjnego,   a   drugi   na   wniosek   podmiotu 
administrowanego.
-

gdy nakładany jest obowiązek albo odbieranie jest uprawnienie – stosunek   nawiązywany jest 
przez urząd /z urzędu/,

-

gdy ktoś chce prowadzić legalną sprzedaż napojów alkoholowych   to występuje o zezwolenie – 
nawiązuje się stosunek adm.-prawny – wszędzie tam gdzie chodzi o jakieś prawa lub uprawnienia 
dochodzi do nawiązania stosunku adm.-prawnego na wniosek zainteresowanego.

STOSUNEK  SPORNO-ADMINISTRACYJNY – to  stosunek istniejący na gruncie postępowania 
sądowego.

Ze względu na rodzaj przepisów prawnych na gruncie których stosunek powstaje, wyróżniamy:
1. Stosunek  proceduralny -   określa się go mianem stosunku procesowego /przepisy postępowania 

adm., Kodeks postępowania adm./ 

2. Stosunek   materialny  –       stosunek   materialno-prawny  /to   taki   który  istnieje   na   gruncie   prawa 

administracyjnego materialnego/.

Stosunek proceduralny i sporno-administracyjny są stosunkami o charakterze czasowym. Istnieją 
tak   długo   jak   długo   toczy   się   postępowanie   /   sądowe     lub   administracyjne   /.Po   zakończeniu 
postępowania stosunek ustaje.

Stosunek materialno-prawny  – czas trwania jest dłuższy. Można powiedzieć , że jest  wyznaczony 
czasem   obowiązywania   rozstrzygnięcia   administracyjnego  –   czas   na   jaki   wydano   pewne 
rozstrzygnięcie, np.:  jeśli ktoś występuje z wnioskiem o zmianę nazwiska, organ wydaje decyzję o 
zmianie nazwiska to taka decyzja o zmianie nazwiska działa w sposób nieograniczony..
Inna sytuacja  to organ przekazuje uprawnienie o czasowym charakterze np. zezwolenie na sprzedaż  
napojów alkoholowych  obowiązuje na  czas określony , podmiot gospodarczy może działać w zakresie  
mu   przyznanym   w   zezwoleniu   do   czasu   wygaśnięcia   lub   cofnięcia     zezwolenia.   Organ   wydający 
zezwolenie nie może przeszkadzać w wykonywaniu działalności określonej w zezwoleniu w okresie 

jego ważności -  można  cofnąć zezwolenie ,ale jest to inny typ relacji.
Inny przykład to pozwolenie na budowę – w okresie jego ważności nie można temu kto je posiada 
przeszkadzać  w wykonywaniu tego prawa / budowa z naruszeniem prawa budowlanego to jest inny 
problem / .
Stosunki materialno-prawne mają charakter trwały, mogą mieć granice czasowe.

Inna   kategoria   stosunków:  Relacje     zależności     lub   niezależności     służbowej,   organizacyjnej   i 
hierarchicznej:
1.Stosunki  wewnętrzne.
2.Stosunki  zewnętrzne.

Z  wewnętrznymi stosunkami administracyjno-prawnymi mamy do czynienia wówczas gdy jego 
uczestnicy są połączeni więzami zależności służbowej, organizacyjnej i hierarchicznej.

Natomiast  zewnętrzne   stosunki   administracyjno-prawne  łączą   podmioty   nie   powiązane   tymi 
zależnościami.
Stosunek między organem a obywatelem będzie postacią  zewnętrzną.
Stosunek prawny między prezesem RM a wojewodą  to przykład stosunku wewnętrznego.
Stosunki zewnętrzne to relacje między dwoma gminami – nie są w żadnej zależności od siebie.

ŹRÓDŁA  PRAWA  ADMINISTRACYJNEGO .

Wszystkie źródła prawa administracyjnego należą do kategorii źródeł prawa.
Źródła prawa to akty prawotwórcze / akty tworzenia prawa/.
Akt   prawotwórczy  –   akt   tworzony   przez   organ   państwowy   lub   inny   uprawniony   podmiot   /np. 
samorząd terytorialny/, który jest wydany na podstawie Konstytucji lub z upoważnienia ustawowego, 
zawierający normy postępowania o charakterze generalnym i abstrakcyjnym,.
Aby uznać dany akt prawny za prawotwórczy musi być w nim choćby jedna  norma generalno-
abstrakcyjna.

Norma generalna – adresat jest określony generalnie np.: w znaczeniu “każdy” – art. 83 Konstytucji 
RP.
Inna postać generalnego adresata to wyraźnie określony adresat / może to być   grupa np. lekarze – 
zobowiązani   do   zachowania   tajemnicy  lekarskiej   lub   mieszkańcy   wszystkich   gmin   ale   nie   jednej 
konkretnej gminy/.

Norma ma  charakter abstrakcyjny  –norma ma aktualny charakter, określony jest wzór pewnego 
powtarzającego się postępowania. Jest to norma wielokrotnego użytku.
 
Źródła prawa mogą być dwojakiego rodzaju : 
-

Mogą mieć charakter powszechnie obowiązujący

-

wewnętrzny.

Powszechnie obowiązujące –  źródła są zróżnicowane co do terenu na którym obowiązują:

•

teren całego kraju

•

akty prawa miejscowego – na terenie działania organu lokalnego który je wydał.

Źródła prawa państwowego mają charakter hierarchicznego podporządkowania :
1. Konstytucja
2. Ustawy lub rozporządzenia z mocą ustaw, umowy międzynarodowe , dekrety.
3. Rozporządzenia  wykonawcze.
Akt niższy musi być zgodny z aktem wyższym.

Akty powszechnie obowiązujące prawa miejscowego:

1. Rozporządzenia ,
2. uchwały jako akty prawa miejscowego,
3.  zarządzenia.
Organy wydające – Rada Gminy , Rada  Powiatu , Sejmik Województwa, Wojewoda.

Ze względu na rodzaj upoważnienia ustawowego mówimy o trzech rodzajach przepisów prawa 
miejscowego :
1. przepisy wykonawcze,
2. przepisy porządkowe,
3. przepisy ustrojowo-organizacyjne.
 
Przepisy wykonawcze  - decyduje ustawodawca poprzez delegację ustawową -upoważnienie.

Upoważnienia do stanowienia aktów wykonawczych:
1/. upoważnienie obligatoryjne,
2/. upoważnienia fakultatywne.

Upoważnienie obligatoryjne – ustawodawca zobowiązuje  wskazany podmiot do uregulowania 
kwestii.  Ustawa może być regulacją pełną (wyczerpującą ) i nie zawiera delegacji do wydawania 
przepisów wykonawczych, lub ustawa może nie regulować wszystkich szczegółów  - taka ustawa ma 
szkieletową budowę dając upoważnienia do szczegółowego  uregulowania zasygnalizowanych 
problemów .

Upoważnienie fakultatywne – ustawodawca uprawnia wskazany podmiot i pozostawia jego  woli 
celowość wydania przepisów.
Są formułowane częściej gdy przepisy wykonawcze mają być wydane w ramach aktów prawa 
miejscowego. Chodzi o to, żeby regulacja uwzględniała lokalny charakter. np. prawo wodne zawiera 
delegację dla wojewody do wydania przepisów wykonawczych. Na terenie koryta rzeki /między rzeką 
a wałem/ obowiązuje zakaz sadzenia drzew, wznoszenia budowli, wojewoda może rozszerzyć ten 
zakaz na teren nieobwałowany w zależności o potrzeb miejscowych. 
Organy upoważnione do wydawania aktów wykonawczych prawa miejscowego to :
Rada Gminy,  Rada Powiatu,      Sejmik Wojewódzki ,

Wojewoda.

SPECYFICZNA  BUDOWA PRZEPISÓW  PRAWA  MIEJSCOWEGO.

AKTY  PORZĄDKOWE .
Specyficzną kategorią aktów prawa miejscowego są akty porządkowe. Ich specyfika wyraża się w 
kilku płaszczyznach. 
Przede wszystkim polega na tym, że w zakresie nieunormowanym w ustawach lub innych przepisach 
powszechnie   obowiązujących,   w   razie   zagrożenia   takich   dóbr   jak   życie,   zdrowie   mienie   , 
bezpieczeństwo , spokój , porządek publiczny, organy prawotwórcze mogą formułować nakazy lub 
zakazy   określonego   zachowania   się  wydawane   w   celu   niedopuszczenia   do     urealnienia   się 
zagrożenia, zmniejszenie zasięgu owego zagrożenia lub zredukowanie szkód i negatywnych skutków 
związanych z tymi zagrożeniami.

Przepisy   porządkowe   wydawane   są   wyłącznie   w   oparciu   o   ustawy   ustrojowe,   tj.   ustawa   o 
samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym, samorządzie wojewódzkim. 
Przepisy te wydawane są w mniej lub bardziej nagłych stanach zagrożenia różnych dóbr (np. sytuacje 
związane z meczem futbolowym).  Przy wydawaniu tych przepisów element czasowy ma bardzo 
duże znaczenie,  wydaje się je w chwili powstania zagrożenia gdyż zwlekanie może spowodować 
urealnienie zagrożenia 

Organa uprawnione do wydawania przepisów porządkowych:

♦

Rada Gminy, Zarząd Gminy

♦

Rada Powiatu, Zarząd Powiatu

Gmina i powiat.
Uprawnienia Zarządu Gminy i Powiatu mają charakter kompensacyjny, tj. uzupełniający. Ujawnia się 
on tylko wtedy gdy Rady nie mogą wydać takiego przepisu porządkowego /z uwagi na procedurę 
zwoływania i działania Rady/.
Przepisy   uchwalone   przez   Zarządy   muszą   być   przedstawione   Radom   na   najbliższej   sesji   do 
zatwierdzenia. 
Przepisy porządkowe zatem wydane przez zarządy żyją samodzielnym życiem prawnym do czasu 
najbliższego przedstawienia ich Radom. Jeśli przepisy porządkowe wydane przez Zarządy nie zyskają 
akceptacji lub nie zostaną przedstawione Radom na najbliższej sesji tracą moc prawną. Ustawodawca 
pozostawił Radzie Gminy i Powiatu prawo określania kiedy te niezatwierdzone przepisy stracą moc. 
Skutek   prawny   przepisu   wydanego   przez   Zarząd,   który   nie   został   przedstawiony   Radzie   jest 
przesądzony – traci moc z urzędu – ale Rada określa kiedy one stracą moc prawną.
Przepisy   porządkowe  obowiązują  od  momentu   uchwalenia  przez Zarząd  do momentu   który 
określi Rada Gminy lub Powiatu.

Województwo.
Na szczeblu województwa są dwa organy prawotwórcze – Sejmik Wojewódzki i Wojewoda.
Tylko wojewoda   wydaje przepisy porządkowe w województwie ze względu na to, że jest organem 
jednoosobowym a zatem szybszym.

Kto wydaje zarządzenia porządkowe :   decyduje tu to w jakich granicach terytorialnych mieści się 
skala zagrożenia czy na terenie gminy, powiatu, województwa itd. 
 Zagrożenie tylko na terenie gminy – wydaje gmina.
 Zagrożenie na terenie 2-ch gmin – wydaje powiat.
 Zagrożenie na terenie 2-ch powiatów – wydaje wojewoda.

 

 

Forma przepisów porządkowych.
Zróżnicowanie   organów   właściwych   do   stanowienia   przepisów   porządkowych   rzutuje   również   na 
zróżnicowanie form w jakich te przepisy są wydawane.
Uchwały porządkowe wydawane są przez Radę Gminy i Radę Powiatu.
Zarządzenia porządkowe przez zarządy zaś rozporządzenia przez wojewodę.

Przepisy porządkowe mogą przewidywać za ich naruszenie karę grzywny wymierzaną przez 

 

 Kolegia

 

  

ds. wykroczeń w trybie przepisów (kodeksu postępowania w sprawach wykroczeń ).

PRZEPISY   USTROJOWO -  ORGANIZACYJNE.

Złożoność nazwy potwierdza ich dwoisty charakter.
Statuty – to ustrojowe / np. statut gminy , powiatu / .
Regulaminy- to organizacyjne / np. regulamin Urz. Gminy, ośrodków opieki społecznej/.
W   literaturze   nie   ma   pełnej   zgodności   czy   przepisy   organizacyjne   mają   moc   powszechnie 
obowiązującą /np.: regulamin działania referatu w urzędzie – w tym przepisie są zawarte informacje 
zawarte dla petenta/. 
Do tej kategorii przepisów zalicza się również te które regulują kwestie korzystania z obiektów i 
urządzeń   użyteczności   publicznej   np.   regulamin   parku   miejskiego   czy   kąpieliska.   Akty   prawa 
miejscowego mogą dotyczyć zasad zarządzania mieniem gmin, powiatu.

PUBLIKACJA PRZEPISÓW  PRAW MIEJSCOWEGO.

Skoro powszechnie obowiązujące to powinny być opublikowane aby były powszechnie znane. Nie ma 
gwarancji faktycznej, że jeżeli przepisy będą opublikowane to są powszechnie znane. Prawidłowe 
opublikowanie przepisów powoduje jednak domniemanie prawne, że są one powszechnie znane.

Publikacja przepisów :
 gminne   –

 

   są   one   ogłaszane   ,   publikowane   przez   rozplakatowanie   obwieszczeń   w   miejscach 

publicznych  ( tablice, słupy ogłoszeniowe lub w inny sposób ogólnie przyjęty, w prasie lokalnej) 
chyba że przepisy prawa stanowią inaczej, np.: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 
– ustawa nakłada obowiązek publikacji w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym.

W każdym  Urzędzie Gminy musi być prowadzony zbiór przepisów gminnych udostępnianych  do 
publicznego wglądu. Ponieważ są one powszechnie obowiązujące powinny być ogólnie dostępne.
Przepisy gminne wchodzą w życie z dniem ogłoszenia o ile nie przewidują wyraźnie późniejszego 
terminu.

 powiat – przepisy stanowione przez organa powiatu są  publikowane w Wojewódzkim Dzienniku 

Urzędowym / Woj. Dz. Urz. /.  Wśród tych przepisów są też przepisy porządkowe, z uwagi na fakt, 
że   muszą   one   dotrzeć   do   szerokiej   publiczności   –   są   one   dodatkowo   ogłaszane   jak   przepisy 
gminne.
Gdy uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia to powoduje to rażące naruszenie prawa. 
Daje bowiem możliwość wykorzystania tego przez uchwalających zanim poznają  ją inni.
Przepisy   porządkowe   wchodzą   w   życie   z   dniem   ogłoszenia.   Natomiast   inne   przepisy   te 
publikowane w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym wchodzą w życie  po upływie 14 dni od 
ich ogłoszenia, chyba ,że ustawa lub przepis powiatowy stanowią inaczej .

Województwo.
 Przepisy stanowione przez samorząd województwa są publikowane w Wojewódzkim Dzienniku 

Urzędowym i wchodzą w życie z dniem ogłoszenia w  Woj. Dz. Urz.

 Przepisy   stanowione   przez  Wojewodę  są   publikowane   również   w     Woj.   Dz.   Urz.,   przepisy 

porządkowe dodatkowo też w uproszczonej formie / tak jak w gminie /. 
Przepisy porządkowe wchodzą w życie z dniem ogłoszenia natomiast pozostałe publikowane 
tylko w Woj. Dz. Urz. po 14 dniach od ich  ogłoszenia.

Wojewódzki Dziennik Urzędowy.
Obowiązek wydawania Wojewódzkiego Dziennika Urzędowego spoczywa na Wojewodzie.
W  Woj. Dz. Urz. są ogłaszane akty prawa miejscowego. Organa administracji niezespolonej również 
wydają akty prawa miejscowego. W Woj. Dz. Urz. publikowane są również akty nadzoru Prezesa 
Rady   Ministrów     uchylające   akty   prawa   miejscowego   stanowionego   przez   Wojewodę     i   organy 
administracji niezespolonej.  W  Woj. Dz. Urz. znajdziemy również  wyroki Sądu Administracyjnego 
uwzględniające   skargi   na   akty   prawa   miejscowego.   W   Woj.   Dz   .Urz.   są   publikowane   również 
informacje, obwieszczenia jeżeli tak stanowią przepisy szczególne . Wojewoda zobowiązany jest do 
gromadzenia zbiorów dzienników i udostępnianie ich do ogólnego wglądu – ponieważ są to przepisy 
powszechnie obowiązujące.

Źródła prawa o charakterze wewnętrznym:
1. uchwały Rady Ministrów, 
2. Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i poszczególnych ministrów,
Przepisy w nich zawarte obowiązują jedynie w ramach struktury administracji i obowiązują podmioty 
podporządkowane administracyjnie wydającemu.

Podział  terytorialny.

W  Europie   nie   ma   państwa   (oprócz  Andory,   Księstwa   Lichtenstein,   Monaco,   Luksemburg)   które 
mogło by być zarządzane z poziomu centrum. 
Podział terytorialny – jest to względnie trwałe rozczłonkowanie terytorium państwa dokonywane za 
pomocą norm prawnych w celu określenia terytorialnych podstaw działania jednostek organizacyjnych 
państwa i samorządu terytorialnego.
Względnie trwałe wskazuje na trwałość jako cechę bardzo ważną , ale jednocześnie wskazuje że nie 
jest ona bezwzględna i nie jest celem samym w sobie.
Doświadczenia powojenne w pełni potwierdzają, że cecha ta jest zachowana. W tym okresie mięliśmy 
reformy administracyjne tylko dwukrotnie: w latach 70-tych i 90-tych. Po wojnie przywrócono w 
zasadzie podział administracyjny przedwojenny a na Ziemiach Odzyskanych dostosowana podział do 
tego schematu. Najpierw były gminy – jako samorząd. W latach 50-tych przemianowano gminy na 
gromady zmniejszając ich granice i likwidując samorząd. Do roku 1975 trwał trzyszczeblowy podział 
administracyjny. Do pierwszej połowy lat 70-tych istniały kolegialne zarządy powiatów – powiaty nie 
posiadały jednoosobowych organów wykonawczych. W latach 70-tych przywrócono jednoosobowe 
organy   –   naczelników   gmin,   powiatów   i   wojewodów.  To   model   administracji   dyktuje   podział 
terytorialny kraju. Podział terytorialny spełnia funkcje wtórne i usługowe względem administracji. 
W   gromadach   nie   było   praktycznie   żadnych   kompetencji.   Zwiększając   obszar   dotychczasowych 
gromad zlikwidowano powiaty i zmniejszono obszar województw  – zwiększając jednocześnie ich 
ilość. Reforma ta była podzielona na dwa etapy: utworzono najpierw gminy a trzy lata później /1975r./ 
zniesiono powiaty i dotychczasowe województwa. 
Podział   terytorialny   dokonywany   jest   w   aktach   normatywnych   i   jest   on   tworzony   dla   potrzeb 
wykonywania administracji państwowej i samorządowej /czyli publicznej.
Podział   zasadniczy   –   obecnie   jest   podziałem   trójszczeblowym   ,   wprowadzonym   ustawą   z   dn. 
24.07.1998   r   “   O   wprowadzeniu   zasadniczego   trójstopniowego   podziału   terytorialnego   państwa” 
/istnieją w nim województwa, powiaty i gminy/.
Można wyróżnić trzy rodzaje podziałów terytorialnych :
1. podział zasadniczy,
2. podział pomocniczy,
3. podziały terytorialne specjalne.
Podział   terytorialny   na   Diecezje   i   Parafie   ma   znaczenie   dla   Kościoła,   a   nie   dla   administracji 
publicznej.

G M I N Y.
Gminy   są   jednostkami   zasadniczego   podziału   terytorialnego   utworzone   dla   potrzeb   samorządu 
terytorialnego. Ich tworzenie, łączenie, znoszenie ustalanie ich granic, nazw i siedzib władz następuje 
w   drodze   rozporządzenia   Rady   Ministrów,  po   uprzednim   przeprowadzeniu  

 

 konsultacji

 

   z

    

mieszkańcami zainteresowanych gmin.

Ustawa o samorządzie gminnym zawiera postulat do organu statutowego ( Rada Ministrów ) aby przy 
zmianach dbać o to, aby   gmina obejmowała możliwie jednorodny pod względem przestrzennym, 
osiedleńczym, pewnych więzi społecznych i gospodarczych  obszar.
Gmin w Polsce jest – 2489.

P O W I A T .
Powiat jest to jednostka  zasadniczego podziału terytorialnego powołana przede wszystkim dla potrzeb 
samorządu   terytorialnego,   ale   i   dla   potrzeb   administracji   zespolonej.   Obejmuje   ona   całe   obszary 
graniczących ze sobą gmin, albo cały obszar miasta na prawach powiatu.
Mamy do czynienia z dwoma rodzajami powiatów :
1. powiaty ziemskie,
2. powiaty grodzkie – miasta na prawach powiatów.

Tworzenie, łączenie, znoszenie i dzielenie powiatów dokonywane jest przez Radę Ministrów w drodze 

rozporządzenia   po   zasięgnięciu  opinii    zainteresowanych   Rad   Gmin,   Rad   Powiatów   i   Sejmików 
Wojewódzkich. Ustawa zawiera postulat do organu statutowego (Rady Ministrów) aby przy zmianach 
dbać o to, aby powiat obejmował możliwie jednorodny pod względem przestrzennym , osiedleńczym, 
pewnych więzi społecznych i gospodarczych obszar.

Opinia różni się od referendum (które zastępuje rozstrzygnięcie i ma charakter obowiązujący). 
Opinia nie ma charakteru wiążącego ze swej natury, nie ma wiążącej opinii – jeśli opinia jest wiążąca 
to jest to współdecydowanie. Współcześnie takich zapisów się nie stosuje.
Opinia jest po to aby wiedzieć co myślą ci o których będziemy decydować. Opinię wyraża jakiś organ, 
konsultacje wyraża konkretna zbiorowość społeczna.

Powiatów  ziemskich jest -  308.
Powiatów grodzkich jest -     64.

W O J E W ÓD Z T W O .

Województwo   jest   to   jednostka   zasadniczego   podziału   terytorialnego   utworzona   dla   potrzeb 
samorządu terytorialnego i administracji rządowej ( zespolonej i niezespolonej ).
Procedura tworzenia, znoszenia, ustalania ich nazwy, siedziby władz następuje w trybie ustawowym. 
Natomiast   zmiana   granic   województwa   następuje   w   drodze   rozporządzenia   Rady   Ministrów,   po 
zasięgnięciu opinii organów jednostek samorządu terytorialnego, których ta zmiana dotyczy.
Nie wszystkie organy administracji niezespolonej będą działały w granicach województw, niektóre 
będą   działać   w   podziałach   specjalnych,   specjalnie   dla   nich   utworzonych,   np.:.   Urzędy   Kontroli 
Skarbowej  działają  w województwach,  Wojewódzkie Sztaby Wojskowe w  województwie,  a   Izba 
Skarbowa już nie / podział specjalny/, Dyrektorzy Urzędów Morskich / podział specjalny/.
Województw jest -   16.

   

Podział   pomocniczy.

To   taki   podział   terytorialny   który   jest   tworzony   dla   organów   o   niesamodzielnym   pomocniczym 
charakterze w stosunku do podstawowych organów samorządu terytorialnego. Podział ten pełni rolę 
pomocniczą uzupełniającą wobec podziału zasadniczego ponieważ w jego ramach są lub powinny być 
załatwiane sprawy których wykonywanie w ramach podziału zasadniczego jest nieracjonalne albo 
mało skuteczne. Organy tworzone   dla faktycznych jednostek podziału pomocniczego działają dla 
gmin i zadania otrzymują od gmin. Tworzenie jednostek podziału pomocniczego należy do Rad Gmin, 
które podejmują w tej sprawie uchwały o utworzeniu jednostek pomocniczych w gminie. Nazwy tych 
jednostek sa określone w ustawie ;
 na terenie wiejskim noszą nazwę – sołectw,
 na terenie miast – osiedla, dzielnice.
Nazwy te nie wyczerpują katalogu nazw – mogą pojawiać się inne nazwy.
Uchwały te  powinny być poprzedzone  konsultacjami z mieszkańcami chyba, że uchwały są podjęte 
z inicjatywy mieszkańców. 
Zasady tworzenia jednostek pomocniczych w gminie powinny być określone w statucie gminy.

Podział dla celów specjalnych.

Podziały   terytorialne   specjalne   to   utworzone   ustawami   szczególnymi  podziały   na   potrzeby 
określonych   dziedzin   administracji,   albo   tez   podziały   przeprowadzone    w   innych   społecznie 
uzasadnionych celach. Zdarza się ,ale jest to wyjątek ,że podział specjalny pokrywą się z podziałem 
terytorialnym  zasadniczym .

Przykłady administracji specjalnych : administracja skarbowa, celna, morska, wojskowa, górnicza itd.

Dwie kategorie tworzenia administracji specjalnej.
1. Podziały dla poszczególnych działów administracji , są one w miarę trwałe ,.stabilne.
2. Zmiana ze względu na ważny interes społeczny – niestabilna specyfika podziału. – i zmieniają 

się wraz z podziałem terytorialnym zasadniczym.

Przykład :     Podział specjalny dla potrzeb administracji morskiej – jednostkami tego podziału są 

obszary. 

 Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni działa na obszarze byłego wojew. gdańskiego i 

elbląskiego.

 Dyrektor Urzędu Morskiego w Słupsku działa na obszarze byłego wojew. słupskiego 

i koszalińskiego.

 Dyrektor   Urzędu   Morskiego   w   Szczecinie   działa   na   terenie   byłego   wojew. 

szczecińskiego .

Jest to podział jednoszczeblowy, podział jest dokonany na obszarze części państwa.

Dla potrzeb górnictwa  - 13  okręgów.
Dla potrzeb gospodarki energetycznej – 8 okręgów.

Dwu szczeblowy podział występuje już przy administracji skarbowej.
 Jednostki niższego szczebla - 352 Urzędy Skarbowe ( nie obejmują one obszarów powiatów ). 

Urzędów skarbowych w jednym powiecie jest więcej w innym nie występują w ogóle.

 Jednostek wyższego szczebla – teoretycznie odpowiadają liczbie byłych województw..

Prawne formy działania  administracji.

Prawem określony typ działania   podmiotu administracyjnego ,czyli inaczej forma prawna prawem 
dopuszczony środek dla załatwienia określonej sprawy przez administrację.

Dwie grupy działań administracji.
1. Działania prawne .

Działania   prawne   polegają   na   objawieniu   woli   przez   organu   administracji   w   celu   utworzenia, 
zmiany lub zniesienia stosunków prawnych.

Przykład : wydanie zezwolenia cudzoziemcowi na pobyt w Polsce na czas określony, wydanie 

zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych.

2. Działania faktyczne.

Działania faktyczne  to taki rodzaj działań które nie są skierowane na wywołanie bezpośrednich 
skutków prawnych.

Przykład : działania egzekucyjne w administracji – organ orzeka eksmisję z zajmowanego lokalu.. 

Wykonanie   należy   do   adresata   jeżeli   nie   zrobi   tego   dobrowolnie   należy   rozpocząć 
działania egzekucyjne. Organ wykonuje decyzję na koszt i ryzyko adresata.

Podział z punktu widzenia możliwości posłużenia się przez organ przy podejmowaniu określonych 
działań władztwem publicznym / administracyjne /.

1. Władcze formy działania.

W ramach tych działań organ może sięgać po władztwo publiczne.

2. Niewładcze formy  działania.

Stosując formy niewładcze organ nie może sięgać  do władztwa.

Władztwo   publiczne   administracyjne    polega   na  domniemaniu   ważności   działań   organu 
administracji i na możliwości przymusowego realizowania jego woli wyrażonej w określonej formie 
prawnej. 
Działania   władcze   są   typowe   dla   działań   administracji.   Posługiwanie   się   nimi   daje   większą 
skuteczność działania.
Działania niewładcze wymagają znacznie większych umiejętności porozumiewania się z podmiotem 
administrowanym  , gdzie bardzo ważne jest uzasadnienie ( podmiot ma wiedzieć dlaczego organ tak 
postąpił ).

Podział form działania dokonany z punktu widzenia kryterium woli  i ona pozwala na wyodrębnienie 
:

1. Jednostronnych form działania.

Formy   jednostronne   charakteryzująca   się   tym,   że   dla   zaistnienia   działania   przy   ich   użyciu 
wystarczająca jest wola jednego podmiotu.
Przykład : układ klasycznego stosunku administracji : wyższy szczebel - a niższy

2. Dwustronnych form działania.

W przypadku form dwustronnych potrzebna jest wola co najmniej dwóch podmiotów.

      Przykład : dwie gminy chcą utworzyć porozumienie -  muszą się zgodzić obie.

KLASYFIKACJA   Z   PUNKTU   WIDZENIA   ADRESATÓW   DZIAŁAŃ   ADMINISTRACJI 
WOBEC  DZIAŁAJĄCEGO  ORGANU.

To kryterium pozwala na wyodrębnienie dwóch rodzajów działań administracji :
1. Działania  wewnętrzne.

Działania wewnętrzne charakteryzują się tym, że ich adresatami są podmioty podporządkowane 
działającemu organowi.

2. Działania zewnętrzne.

Formy zewnętrzne to będą te których adresatami są podmioty nie podporządkowane administracji.

Władcze formy działania administracji.

Do władczych form działania administracji zaliczymy :
 akty normatywne,
 akty generalne stosowania prawa,
 akty administracyjne,
 polecenia służbowe,
 czynności materialno techniczne.

Niewładcze formy działania administracji.

Do niewładczych form działania administracji zaliczymy :
 umowy,
 działalność społeczno-organizatorska ,
 porozumienia administracyjne,
 czynności materialno  techniczne,
 organizowanie przetargów.
Forma nie mieszcząca się ani w jednej grupie, ani w drugiej grupie (forma mieszana ) :
 ugoda administracyjna.
Akty normatywne są źródłami prawa , akty generalne stosowania prawa nie tworzą prawa ale służą do 

stosowania   prawa.   Są   to   takie   akty   które   nie   tworzą   nowych   aktów   prawnych   ale   wskazują   jak 
stosować prawo.
Akty te to :
 instrukcje,
 wytyczne,
 pisma okólne,
 okólniki..
Stanowią one narzędzie ( instrument ) kierownictwa wewnątrz administracyjnego. Obowiązują tylko 
wewnątrz administracji, nie mogą stanowić podstawy rozstrzygnięcia adresowanego na zewnątrz. Do 
stanowienia   tych   aktów   za   wystarczającą   podstawę   prawną   przyjmuje   się   normy   kompetencyjne 
wyższego   stopnia     -     organów   zwierzchnich   .Występują   przede   wszystkim   w   administracji 
scentralizowanej gdzie takie zwierzchnictwo istnieje. 
Przykłady : administracja skarbowa, celna, wojskowa.

Akt administracyjny.

Forma działania o powszechnym znaczeniu występuje zarówno w administracji scentralizowanej jak i 
zdecentralizowanej.

Akt   administracyjny  –   jest   to   oparta   na   obowiązujących   przepisach   prawa   czynność   organu 
administracji kształtująca w sposób prawnie wiążący sytuacje prawną adresata określonego w sposób 
indywidualny w jednostkowej sprawie.

Aby  akt administracyjny był prawidłowy musi spełnić pewne warunki :
1. musi być wydany przez uprawniony organ,
2. musi być wydany w sposób określony prawem,
3. musi być wydany zgodnie z przepisami prawa materialnego.

Akt   administracyjny  w   znaczeniu   procesowym   to   decyzja   administracyjna,   musi   być   przez   organ 
uprawniony do wydawania decyzji administracyjnych i musi być wydany zgodnie z  KPA.
Tylko   przepisy   aktów   prawa   powszechnie   obowiązującego   mogą   być   podstawą   aktu 
administracyjnego.
Akt administracyjny  jest działaniem prawnym  bezpośrednio tworzy, zmienia przekształca lub znosi 
stosunek prawny.
Akt   administracyjny  jest   władczą   formą   działania.   Wykonanie   tego   aktu   jest   zabezpieczone 
możliwością użycia przymusu .
Akt administracyjny jest  czynnością jednostronną w takim znaczeniu, że ostateczne ustalenie treści 
aktu należy wyłącznie do uprawnionego organu.

Art.106   §   1   KPA  –   przepisy  uzależniające   zajęcie   stanowiska   przez   inny  organ   /   współdziałanie 
organów /, nie zmienia to jednak faktu ,że jest to działanie jednostronne.

Akt administracyjny ma powszechnie wiążący charakter w pewnym znaczeniu, bo obowiązuje on nie 
tylko   organ   który   wydał   akt   i   jego   adresata   ,   ale   obowiązuje   również   inne   podmioty   w   takim 
znaczeniu, że nikomu nie wolno przeszkadzać w korzystaniu przez adresata z przyznanych mu aktem 
uprawnień jak i w wykonywaniu nałożonych aktem obowiązków.

Akt administracyjny charakteryzuje się podwójną konkretnością :
 w odniesieniu do adresata,
 w odniesieniu do przedmiotu /sprawy/.
To odróżnia akt administracyjny od aktu normatywnego.

Akt administracyjny co do zasady wywiera skutki w sferze prawa administracyjnego, ale też

W sferze prawa pracy, prawa cywilnego, prawa finansowego.

Akty administracyjne noszą różne nazwy :
 decyzja,
 pozwolenie,
 zezwolenie,
 nakaz.
Zazwyczaj te nazwy sygnalizują treść aktu administracyjnego.

Można rozróżnić akty administracyjne wedle kryterium wpływu adresata aktu na jego wydanie.
1. Zależne od woli adresata.

Np. akt o zmianie nazwiska, akt o zmianie imienia, pozwolenie na budowę.

2. Niezależne od woli adresata.

Np.   akty   wywłaszczeniowe,   cofnięcie   wcześniej   przyznanych   uprawnień   /sprzedaż   napojów 
alkoholowych/ , wymiar podatku, powołanie do odbycia służby wojskowej.

Akty zależne  od woli adresata zazwyczaj dotyczą uprawnień / adresaci występują o przyznanie im 
nowych uprawnień /.

Akty   niezależne   od   woli   adresata  zazwyczaj   jest   odjęciem   wcześniej   przyznanego   uprawnienia, 
nałożenie obowiązku, ograniczenie pewnego uprawnienia.

Klasyfikacja przeprowadzona z punktu widzenia nowości stosunku prawa.
1. Akt konstytutywny. 

Akty konstytutywne to te które znoszą, zmieniają, tworzą stosunki administracyjno prawne. Na 
podstawie tych aktów zmiana sytuacji prawnej adresata następuje nie z mocy samego prawa, ale z 
mocy tego właśnie aktu.

2. Akt deklaratoryjny.

Akty deklaratoryjne czyli takie które same niczego nowego w porządku prawnym nie tworzą nie 
wnoszą, ale jedynie potwierdzają ,że zaistniałe okoliczności z którymi przepisy prawne wiążą 
określony skutek prawny .
Przykłady takiego aktu to: decyzja o wygaśnięciu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych z 
powodu likwidacji punktu sprzedaży, decyzje w sprawach emerytalnych /decyzja stwierdza ,że 
ktoś spełnił ustawowe przesłanki o przyznanie emerytury /.

Przeciwnicy   tej   klasyfikacji   mówią,   że   nie   ma     czystych   aktów   deklaratoryjnych.   I   w   akcie 
deklaratoryjnym i konstytutywnym występują elementy z obu aktów. Niemniej jednak nie przesądza to 
o wartości tego podziału / np. uprawnienie emerytalne zapadałoby wraz z wydaniem decyzji/.

Często się myli zaświadczenie z aktem deklaratoryjnym. Jest między nimi różnica.
Zaświadczenia  stanowią pewne  poświadczenia istnienia pewnego stanu faktycznego lub prawnego, 
ale samo w sobie skutków prawnych nie rodzące. Przykład : zaświadczenie może służyć do wydania 
aktu/ służy pomocniczo/.

Klasyfikacja aktów z punktu widzenia oczekiwań adresata.
1. Akty pozytywne.

Pozytywne to takie, które są zgodne z oczekiwaniami adresata. Zazwyczaj przyznają określone 
zezwolenia o które adresat występował.

2. Akty negatywne.

Akty negatywne odbierają wcześniej przyznane uprawnienia, odmawiają przyznania uprawnień, 
nakładają obowiązki.

Skutki jakie akt administracyjny wywiera w sferze stosunków cywilno – prawnych.

Nie wszystkie akty administracyjne wywierają skutki cywilno – prawne. 
Z tego punktu widzenia akty dzielimy na :
1.Kategoria aktów ,które wywierają bezpośrednie skutki

 

  cywilno –prawne.

 

 

 Przykładem tego typu aktów to akty wywłaszczeniowe. Akt wywłaszczeniowy dotyczy stosunków 

własnościowych. – jest to kwestia cywilno – prawna

2.Kategoria aktu administracyjnego, które wywołują pośrednie skutki 

 

 cywilno – prawne

 

 .  

Akty liczniejsze – najczęściej występujące w praktyce. Stanowi on istotny warunek do zawarcia 
umowy cywilno – prawnej.
Przykład   :  decyzja   organu   administracji   o   oddanie   w   użytkowanie   wieczyste   gruntów   (   od 

użytkowania wieczystego się odchodzi ).

Przykład :   ustawa o utrzymaniu czystości w gminach. Przewiduje ona, że gmina może zawrzeć 

umowę o dokonywanie oczyszczania / wywóz nieczystości / jedynie z podmiotami które 
mają   zezwolenie.   Zezwolenie   stanowi   potwierdzenie,   że     spełnione   są   warunki   do 
prowadzenia określonej działalności .

Inna klasyfikacja aktów administracyjnych przeprowadzona z punktu widzenia konstrukcji przepisów 
prawnych, które stanowią podstawę dla aktu.
Mówiąc o konstrukcji – to chodzi o stopień związania organu prawem.

Wyróżniamy dwa rodzaje aktów :
1. akty związane,
2. akty uznaniowe.

Akty związane –  charakteryzują się tym, że ich treść jest wyraźnie określona przez prawo. Można 
powiedzieć , że organ jest ściśle związany z przepisem. Konstrukcja takiego przepisu jest taka :

Jeżeli  A

to  B

Przykład :cofnięcie zezwolenia na sprzedaż alkoholu – jeżeli ma zastosowanie jeden z 6 ustawowych 

przypadków to organ ma obowiązek cofnąć zezwolenie.

Akty   uznaniowe –  sa  to  akty  wydane   w  wykonaniu   przepisów,  które   ze  spełnieniem  przesłanek 
określonych w prawie nie wiążą skutku.

Jeżeli    A      

     to może  B

Decyzja w przypadku aktu uznaniowego jest wyrazem prowadzenia określonej polityki prowadzonej 
przez organ.

Przykład   :       nadanie   obywatelstwa   –   akt   uznaniowy   –   ustalenie   przesłanek   ustawowych   nie 

zobowiązuje organ ( Prezydenta RP ) do wyrażenia zgody.

Od 1980 r NSA kontroluje legalność decyzji administracyjnej. Przed wojną dominowało przekonanie, 
że   akty  uznaniowe   nie   podlegały  kontroli   legalności.   Obecnie   akty  uznaniowe   podlegają   kontroli 
legalności – określenie czy występuje przyczyna polityczna czy inny powód.

O tym czy akt jest uznaniowy czy związany , decyduje to, co jest przesłanką  w części “B”.

POLECENIE   SŁUŻBOWE .

Polecenie służbowe nosi różne nazwy :

•

rozkaz, 

•

polecenie

•

nakaz itp.

Jest to wiążąca dyrektywa / nakaz / określonego zachowania się, najczęściej działania. Może dotyczyć 
również powstrzymania się od pewnych  działań ( np. szkodliwych w przypadku niekompetencji ). 
Wydawane   są   przez   przełożonego   podwładnemu.   Polecenie  występuje   w   wewnętrznej   sferze 
administracji. 
Jest to akt konkretny ( adresat jest zawsze imiennie wskazanym pracownikiem).
Treścią polecenia może być nakaz określonego wykonania, lub zaniechania  w określonym czasie i 
miejscu.
Polecenia nie są sformalizowane – wiadomo kto ma polecenie wykonać, czego dotyczy i znany jest 
termin wykonania polecenia.
Polecenie jest jednostkowe imienne.
Regułą jest obowiązek jego wykonania i podporządkowania się mu, chyba że :

•

polecenie   służbowe   jest   niezgodne   z   prawem   pracownik   powinien   przedstawić   przełożonemu 
swoje zastrzeżenia i w przypadku pisemnego potwierdzenia wykonać to polecenie. Pracownikowi ( 
adresatowi ) nie wolno wykonywać poleceń, które w jego przekonaniu groziłyby popełnieniem 
przestępstwa lub niepowetowanymi stratami.

Polecenie służbowe jest formą działania jednostronną, władczą ( groźba sankcji dyscyplinarnych).
Podstawą prawną do wydawania poleceń służbowych stanowią przepisy o podległości służbowej.
Formy działania o charakterze niewładczym, formy dwustronne.

Forma działania administracyjnego – umowa.
 Umowa  jest formą działania administracji, występuje w dwóch postaciach :
1. Umowa cywilnoprawna.
2. Umowa publicznoprawna.
Umowa jako forma dwustronna występuje tylko w sferze zewnętrznej działania administracji.
Umowa jako forma dwustronna może występować tylko w sferze zewnętrznej administracji.
Cechy umowy :
1. Jej przedmiotem są sprawy z zakresu działania administracji publicznej.
2. Jedną ze stron jest zawsze organ administracji ( podmiot administrujący ) którego w kompetencji 

mieści się upoważnienie do zawierania umów.

3. Umowa taka musi się legitymować odpowiednią podstawą prawną.

Umowa   cywilnoprawna  stosuje   się   w   administracji   publicznej   dla   kompetencji  dysponowania 
majątkiem ( komunalnym , skarbu państwa ).

Umowa   publicznoprawna  stosowana   jest   najczęściej   do   wykonywania   kompetencji  dotyczących 
współpracy organów administracji w określonych dziedzinach.
Współpraca  może  mieć  również  postać  działania  równoległego  (  przekazywanie,  zlecanie  zadań 
jednego podmiotu innym ) – np. art. 12a  “Ustawy o pomocy społecznej” przewiduje możliwość aby 
organ administracji publicznej zlecał w drodze  umowy  organizacjom społecznym , fundacjom, zadań 
z zakresu pomocy społecznej z obietnicą wsparcia pomocą finansową.

Często umowa cywilnoprawna związana   była z aktem administracyjnym, który był niezbędny do 
zawarcia umowy cywilnoprawnej np. akty administracyjne  wiązały prawo do zawarcia umowy najmu 
lokalu mieszkalnego/ jest to przykład już nie aktualny /.
Były   też   decyzje   administracyjne   wskazujące   podmiot   administracyjny   do   zawarcia   umowy 
użytkowania wieczystego.

Obecnie umowy cywilnoprawne powiązane są z aktem cywilnoprawnym. Umowa wymaga rejestracji 

zawarcia umowy, ta rejestracja jest aktem administracyjnym. 
Przedmiotem   umów   cywilnoprawnych   jest   zlecenie   powierzenia   zadań   z   zakresu   administracji 
publicznej. Ponieważ są to umowy cywilnoprawne są zagwarantowane. Podstawą  zawierania umów 
są przepisy prawa administracyjnego.

Obok   umów   cywilnoprawnych   formą   działania   -   ostatnio   zdobywa   szczególną   popularność-   jest 
organizowanie  przetargów.

 

    Administracja   się   chętnie   nimi   posługuje   np.   miasto   które   dysponuje 

lokalami użytkowymi zazwyczaj nie zawiera umowy najmu z “ludźmi z ulicy”.
Przetargi opierają się o przepisy Kodeksu Cywilnego. 
Przetarg

 

  ma formę

 

  :

 ustną / konkurs ofert /,
 pisemną.
Wybór formy należy do organu ogłaszającego przetarg.

Porozumienie  jest     uznawane   za   formę   współdziałania   administracji   ze   sobą,   jest   to   forma 
dwustronna, forma w sferze zewnętrznej.

Działalność społeczno – organizatorska jako forma działania administracji.

Jest to forma niewładcza. Jest to działalność podobna do tej którą podejmują organizacje społeczne. Ta 
forma działania administracji może zarówno wystąpić w sferze wewnętrznej jak i zewnętrznej. Może 
mieć charakter samodzielny jak i charakter pomocniczy.
Przykładem w  sferze wewnętrznej jest organizowanie narad, szkoleń, konferencji o wewnętrznym 
zasięgu.
Przykładem sfery zewnętrznej będzie instruktaż w dziedzinie rolnictwa / poradnictwo /, wszelkiego 
rodzaju działalność popularyzatorska – np. zasad higieny.
C

ZYNNOŚCI

.

 

 

C

ZYNNOŚCI

 -  jest to zbiór pewnych działań. 

Mówimy   o   czynnościach   materialno-technicznych   występujących   w   sferze   zewnętrznej   jak   i 
wewnętrznej.   Ich   zróżnicowanie   wyraża   się   w   tym,   ze   jedne   z   nich   nie   wywołują   bezpośrednio 
żadnych skutków prawnych inne zaś wywołują takie skutki z tym , że drogą pewnych faktów, a nie 
poprzez tworzenie nowej normy prawnej.

Przykłady : 
 Ewidencja pism wpływających do urzędu - skutków prawnych nie wywołuje i jest w sferze 

wewnętrznej.

 Sporządzenie   aktu   urodzenia   lub   innych   aktów   stanu   cywilnego,   wpis   do   ewidencji 

działalności   gospodarczej,   zameldowanie   to   przykłady   działalności     materialno-
technicznych które rodzą skutki prawne i występują  w sferze zewnętrznej.

Działalność społeczno-organizatorska  jest formą niewładczą, natomiast niektóre działania materialno-
technicznych są formą władczą ( np. czynności egzekucyjne ).
Czynność materialno- techniczna ta które występuje w  sferze zewnętrznej jest  oparta o konkretny 
przepis prawny.

U

GODA

  

ADMINISTRACYJNA

.

 

 

Ugoda administracyjna  jest formą o mieszanym charakterze - forma przewidziana w KPA –forma 
jednostronna, dwustronna, władcza, niewładcza. 
Stronom oddaje się prawo ustalenia rozstrzygnięcia (forma dwustronna , niewładcza ). Uzgodnienie 
musi być zatwierdzone przez organ ( działanie jednostronne i władcze). Jest to forma jednorodna, ale 

wewnętrznie zróżnicowana. 
Może zastąpić rozstrzygnięcie organu administracji. Zastosowanie ma tylko do spraw mających sporny 
charakter. W przypadku braku sporu ugodą posłużyć się nie można. Musi to być spór między dwoma 
stronami ( np. strony występują o dobro reglamentowane, a dobro jest jedno ).

W

YBRANE

  

REGULACJE

 

PRAWNE

 

Z

  

ZAKRESU

  

PRAWA

 A

DMINISTRACYJNEGO

 

MATERIALNEGO

.

 

 

P

RAWNA

  

REGULACJA

 

PRAWA

 

OBYWATELSTWA

 

POLSKIEGO

.

 

 

Regulacja obywatelstwa polskiego jest zawarta w ustawie z dnia 15.02.1962 roku “ O obywatelstwie 
polskim”.
Pojęcie obywatelstwa nie jest ujęte w ustawie.  Pojęcie to zostało sformułowane na gruncie prawa 
administracyjnego w okresie międzywojennym. 
Na gruncie doktryny - obywatelstwo to przynależność osoby fizycznej do państwa. 
W sensie prawnym to obowiązek wykonywania ciężarów jakie państwo nakłada na swoich obywateli.

Po wojnie zrewidowano tą doktrynę i sformułowano następująco :
Obywatelstwo to prawny węzeł łączący osoby fizyczne z państwem. Oznacza to przynależność 
prawną danej osoby fizycznej do danego państwa.
Jest to definicja zrobiona na siłę, która nic nie zmieniła w sensie znaczenia pojęcia.

 Zasady:
1. Zasada ciągłości obywatelstwa polskiego.

Sformułowana w art. 1 ustawy. Potwierdza, że obywatelstwo jest niezależne od zmian prawa ( nie 
można pozbawić obywatelstwa).

2. Zasada ( w art. 2 ) wyłączności obywatelstwa polskiego.

Oznacza,   że   obywatel   polski   nie   może   być   równocześnie   uznawany   przez   władze   polskie   za 
obywatela   innego   państwa,   co   nie   znaczy   że   nie   wolno   go   mieć   (nie   stoi   na   przeszkodzie 
wielokrotnego obywatelstwa).
Obywatelstwo osiąga się na gruncie prawa polskiego.

3. Zasada równouprawnienia małżonków.

Zasada ta zawarta jest w art. 3 ustawy  stara się pogodzić dwa cele:
 równość kobiet i mężczyzn  w zakresie obywatelstwa z jednej strony,
 jednolitości obywatelstwa w rodzinie z drugiej strony.
Zawarcie   małżeństwa   przez   równych   obywateli   nie   powoduje   utraty   obywatelstwa.   Zmiana 
obywatelstwa   przez   jednego   z   małżonków   nie   pociąga   za   sobą   zmiany   obywatelstwa   przez 
drugiego.
Ustawodawca sformułował postanowienia które sprzyjają ( nie narzucają jej ) jednolitości 
obywatelstwa w rodzinie. 

 Art. 8 ust.4 przewiduje, że nadanie obywatelstwa  polskiego obojga rodzicom rozciąga się 

na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską. Rozciągnięcie obywatelstwa na dzieci po 
ukończeniu 16 roku życia wymaga ich zgody . 

 Ustawodawca przewiduje sytuację w   której może nastąpić  rozciągnięcie obywatelstwa na 

dzieci   gdy   obywatelstwo   dostaje   tylko   jedno   z   rodziców  –   rozciąga   się   na   dzieci   pod 
pewnymi warunkami ( art. 8 ust. 5 ) :

♦

nadanie obywatelstwa polskiego rozciąga się na dzieci jeżeli rodzic posiada wyłączną władzę 
rodzicielską,

♦

kiedy drugie z rodziców ( ma inne obywatelstwo )  wyraziło zgodę przed właściwym organem 
na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego.

 Art. 12 poświęcony jest nabyciu obywatelstwa polskiego przez repatriację (art.3ustawy) :

* nabywają obywatelstwo dzieci repatriantów które pozostają pod ich władzą rodzicielską, gdy 

jedno z rodziców  ma obywatelstwo przekazuje obywatelstwo za zgodą  drugiego rodzica.

 Art. 13 – dotyczy możliwości zrzeczenia się obywatelstwa polskiego:

 ust. 2 – zgoda na zrzeczenie obywatelstwa udzielana obydwojgu rodzicom rozciąga się na 

dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.

 ust.3 – w jego świetle zgoda na zrzeczenie udzielona jednemu z rodziców rozciąga się pod 

pewnymi warunkami na dzień :

         *  drugiemu rodzicowi nie przysługuje władza rodzicielska,

               *  nie jest obywatelem polskim,
                       *   gdy jest obywatelem polskim i wyraził zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa przed 

właściwym organem.

W przypadku rozciągnięcia zrzeczenia się obywatelstwa na dzieci wymagana jest zgoda dzieci 
powyżej 16 roku życia.
 W art. 13 ust. 4 – w przypadku gdy brak zgody drugiego rodzica lub występują przeszkody 

mogą zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie.    

N

ABYCIE

 

OBYWATELSTWA

 

POLSKIEGO

.

 

 

Trzy sposoby nabycia obywatelstwa polskiego :

1. Nabycie z mocy prawa.

 

 

Przez   urodzenie   albo   przez   repatryjację.   Nabycie   obywatelstwa   przez   urodzenie   opiera   się   na 
podstawowej zasadzie  

 

 IUS  SANQUINIS (  PRAWO  KRWI )

 

  -  zasada wiodąca.

Pomocniczo ma zastosowanie PRAWO ZIEMI (IUS SOLI ). 

 

 

Prawo krwi ( oboje rodzice są obywatelami polskimi ) – nie jest istotne miejsce “akcji” – ważne 
jest obywatelstwo.

   Dziecko nabywa obywatelstwo gdy jedno z rodziców jest obywatelem polskim a drugie :

 jest nieznane,
 jego obywatelstwo jest nieokreślone,
 nie posiada żadnego obywatelstwa.



Dziecko rodzi się z rodziców obywatela polskiego i obywatela innego państwa dziecko nabywa 
obywatelstwo polskie przez urodzenie jednakże rodzice mogą w ciągu 3 miesięcy od urodzenia 
dziecka   wybrać   dla   niego   obywatelstwo   państwa   obcego   którego   obywatelem   jest   drugie   z 
rodziców za zgodą obydwojga rodziców.



Zdarza się że zasada krwi jest nie do zastosowania ( np. dziecko porzucone – rodzice nie znani) 
posiłkowo decyduje prawo ziemi . Art.5 przewiduje, że dziecko urodzone lub znalezione w Polsce 
nabywa obywatelstwo polskie gdy oboje rodzice są nieznani, bądź nieznane jest ich obywatelstwo 
lub nie mają żadnego obywatelstwa.



Nabycie obywatelstwa przez repatriację stanowi o tym art. 12 ust. 2 definiując przy tym pojęcie 
repatrianta  - jest to osoba która przybyła do Polski na podstawie wizy repatriacyjnej.  
Obywatelstwo w tym trybie można uzyskać tylko raz ( art.12 ust.6 ustawy).

2. Nabycie obywatelstwa polskiego na podstawie decyzji administracyjnej.

Nabycie obywatelstwa  na podstawie aktu administracyjnego jest możliwe :
 przez akt nadania obywatelstwa polskiego,
 przez akt uznania za obywatela polskiego.
Cechy wspólne obu aktów – akt jest wydany na wniosek zainteresowanego.

Cechy różne :  

 *  nadaje obywatelstwo polskie Prezydent RP ( art. 8 ustawy ),
       * uznaje za obywatela polskiego wojewoda (art.9 ustawy ) .
          Obydwa akty mają charakter konstytutywny ,uznaniowy.

Warunki uzyskania obywatelstwa :

Przy nadaniu osoba ubiegająca się o obywatelstwo powinna zamieszkiwać w Polsce przez okres 
co   najmniej   5   lat   na   podstawie   zezwolenia   na   osiedlenie.  Art.   8   ust.2   rozszerza   zakres   tej 
uznaniowości   na   możliwość   odstąpienia   wymagania   tej   przesłanki   z   przyczyn   szczególnie 
uzasadnionych.  Gdy chodzi o nadanie może ubiegać się o nie cudzoziemiec - jest to osoba nie 
posiadająca polskiego obywatelstwa, może być obywatelem innego państwa.
Art. 8 ust.3 – nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub  
zwolnienia z obywatelstwa obcego.

Przy  uznaniu  za obywatela polskiego uznaniowość tak dalece nie sięga. Inaczej określony jest 
podmiot występujący o  obywatelstwo. O uznanie za obywatela polskiego może się ubiegać osoba 
o nieokreślonym obywatelstwie lub osoba nie posiadająca żadnego obywatelstwa.

3. Nabycie obywatelstwa polskiego na podstawie oświadczenia woli.

Trzy sytuacje które pozwalają na nabycie obywatelstwa polskiego :

♦

Dotyczy dziecka któremu rodzice wybrali obywatelstwo obce jednego z nich. 

Zgodnie z art. 6 ust.3 dziecko może złożyć oświadczenie o nabycie obywatelstwa pol-  skiego 
po ukończeniu 16 lat, a przed upływem 6 miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności.

♦

Dotyczy odzyskania obywatelstwa polskiego ( art. 11 ustawy ) przez osobę która utraciła 
obywatelstwo polskie wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem   lub w związku z 
zawarciem małżeństwa z cudzoziemcem. 

Po ustaniu lub unieważnieniu takiego małżeństwa osoba odzyskuje obywatelstwo polskie po 
złożeniu oświadczenia woli.

♦

Dotyczy nabycia obywatelstwa w tym trybie przez cudzoziemca (art. 10 ustawy) który 
przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się. 

Cudzoziemiec   pozostaje   w   związku   małżeńskim   co   najmniej   3   lata   z   osoba   posiadającą 
obywatelstwo polskie.
Art. 10  ust. 1a   dotyczy terminu do złożenia oświadczenia woli i wynosi 6 miesięcy od dnia 
uzyskania przez cudzoziemca zezwolenia na osiedlenie się albo 3 lata i 6 miesięcy od dnia 
zawarcia małżeństwa  z osobą posiadającą obywatelstwo polskie.

Oświadczenie woli złożyć należy przed uprawnionym organem ( starosta ) i organ ten musi wydać  
decyzje o przyjęciu tego oświadczenia ( art. 6 ust. 3, art. 10 ust.1, art. 11 ust.1 ).

U

TRATA

 O

BYWATELSTWA

 P

OLSKIEGO

.

 

 

Utrata obywatelstwa polskiego może nastąpić tylko poprzez zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. 
Zgodę na zrzeczenie  udziela Prezydent RP ( do 98 r obowiązywały przepisy również o możliwości 
pozbawieniu obywatelstwa polskiego  ) na wniosek samego zainteresowanego. 

♦

Zgodnie   z     zasadą   jednolitości   obywatelstwa   w   rodzinie   jeżeli  dotyczy   to   obojga   rodziców 
zrzeczenie rozciąga się na dzieci pozostające pod ich opieką rodzicielską

♦

Jeżeli   zgoda   na   zrzeczenie   się   jest  udzielona   jednemu   z   rodziców  to   rozciąga   się   na   dzieci 
pozostające   pod   jego   władzą   rodzicielską   gdy   drugiemu   z   rodziców   nie   przysługuje   władza  
rodzicielska lub nie jest obywatelem polskim, albo gdy jest obywatelem polskim i wyraził zgodę na  
utratę obywatelstwa polskiego przez dzieci.  Taka zgoda musi być  wyrażona przed właściwym 
organem ( starosta ).

♦

Gdy   nie   ma  zgody  miedzy   rodzicami   lub   gdy   występują   trudne   do   przezwyciężenia 
przeszkody każde z rodziców może zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie ( art. 13 ust.4 ) , który 

rozstrzyga w interesie dziecka. 

ZMIANA  IMION  I  NAZWISK  W  PRAWIE POLSKIM.

ZMIANA  IMION  I  NAZWISK  W  PRAWIE POLSKIM.

(Ustawa  z dnia 15.11. 1956 r o  zmianie  imion i nazwisk).

Imię i nazwisko są to dobra osobiste, które podlegają szczególnej ochronie. Imię i nazwisko 
spełnia funkcję identyfikacji jednostki w społeczeństwie.
Ustawa z 15.11.1956r o zmianie imion i nazwisk dopuszcza zmianę imion i nazwisk. 
Ubiegać się o zmianę może: 

♦

obywatel polski, 

♦

ale też osoba która nie posiada żadnej przynależności państwowej i która nie ma obywatelstwa jeśli 
ma miejsce zamieszkania w Polsce.

Postępowanie wszczyna się na wniosek zainteresowanego a nie z urzędu ( brak ingerencji organu w 
sferę dóbr osobistych ).We  wniosku musi być wskazane nowe imię i nazwisko. Jeśli 
kobieta używa nazwiska męża to może zmienić nazwisko rodowe. 

Zasada   względnej   stabilizacji   –  zmiana   nazwiska   dokonana   być   może   albo   na   gruncie   prawa 
rodzinnego – opiekuńczego albo administracyjnego .

Przesłanka zmiany nazwiska i imienia to  ważne względy -  art. 2 ust.1 “ wniosek o zmianę nazwiska 
podlega uwzględnieniu jeżeli jest uzasadniony ważnymi względami.
W szczególności ważne względy zachodzą gdy wnioskodawca nosi nazwisko : 
 
1. Ośmieszające, albo nielicujące z godnością człowieka.

2. O brzmieniu nie polskim.

Ustawodawcy wydawało się ,że ktoś kto nosi nazwisko o takim brzmieniu, będzie chciał je zmienić.  
Jest to najczęściej w praktyce wykorzystywana przesłanka.

3. posiadające   formy   imienia,   a   także   jeżeli   wnioskodawca   pragnie   zmienić   nazwisko   na 

nazwisko którego od wielu lat używa.
Jeżeli nazwisko występuje w formie imienia męskiego to stanowi przeszkodę dla mężczyzn, ale dla  
kobiet nie.

Mogą wystąpić inne okoliczności ( nie wymienione wyżej )- ale również jako ważne względy. Są to 
przesłanki pozytywne.

Ustawodawca zawiera również  przesłanki negatywne  - te które wystąpienie stanowi przeszkodę do 
zmiany nazwiska.
Jedna ma  charakter bezwzględny.
Druga ma  charakter względny.

Wniosek o zmianę nazwiska nie podlega uwzględnieniu :
1. Gdy zachodzi uzasadniona obawa, że wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska w zamiarze 

ułatwienia   sobie   działalności   przestępczej,   albo   uchyla   się   od   odpowiedzialności   cywilnej   lub 
karnej. Obawa taka musi być uzasadniona np. sprawca przestępstwa uciekł z konwoju. 
Jest to przesłanka o charakterze bezwzględnym.

2. Wniosek   nie   podlega   uwzględnieniu   jeżeli   wnioskodawca   zamierza   zmienić     nazwisko   na 

nazwisko historyczne, wsławione na polu kultury i nauki, działalności politycznej społecznej albo 
wojskowej. Chyba że posiada członków rodziny o tym nazwisku, albo lub jest powszechnie znany 
pod tym nazwiskiem ( np. pseudonim ).
Jest to negatywna przesłanka o względnym charakterze.

Ustawa o zmianie nazwisk gwarantuje    zasadę jedności nazwisk w rodzinie    ( art. 5 ustawy ). W 
świetle  którego zmiana nazwiska obojga rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci ( znajdujące się 
pod ich władzą rodzicielską ).

Art. 5 § 2 – jeśli zmiana nazwiska dotyczy tylko jednego z rodziców ( wnioskodawca musi określić 
czy wniosek dotyczy tylko jego czy również współmałżonka ), rozciągnięcie tej zmiany na małoletnie 
dziecko uwarunkowane jest zgodą drugiego z rodziców.
Zgoda nie jest potrzebna :
1. jeżeli nie ma pełnych zdolności do czynności prawnych,
2. nie żyje,
3. jest nieznany,
4. jeżeli jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.
Jeżeli dziecko ukończyło 14 rok życia jest potrzebna jego zgoda.
Zmiana nazwiska dotyczyć może   tylko małoletniego dziecka.

Jeżeli nie ma zgody między rodzicami to spór rozstrzyga sąd ( rozstrzyga w interesie dziecka ).

Zmiana nazwiska polegać może również na dodaniu do noszonego nowego nazwiska.

W art. 6 ust.1 zawiera postanowienie, że nazwisko może się składać najwyżej z dwóch części.

Organy właściwe do zmiany imienia i nazwiska.

•

Organem właściwym do  załatwienia spraw zmiany imienia i nazwiska jest starosta właściwy do 
miejsca zamieszkania wnioskodawcy.

•

Art. 8   - w przypadku braku takiego miejsca załatwia Prezydent miasta stołecznego Warszawy 
( jako organ wykonawczy Gminy Warszawa Centrum ).

•

Art.9 – o zmianę nazwiska może wystąpić Polak mieszkający za granicą wówczas podanie w tej 
sprawie składane jest za pośrednictwem konsula.
Art.   9  ust.   2  właściwość   miejscową  starostów   w   stosunku  do   osób   zamieszkałych   za   granicą 
określa kolejno :
* ostatnie miejsce zamieszkania w Polsce,
* ostatnie miejsce pobytu w Polsce.
W przypadku braku możliwości ustalenia właściwości miejscowej, właściwy jest Prezydent miasta 
stołecznego Warszawy.

Ustalenie pisowni ( brzmienia ) imienia i nazwiska.

Dotyczy  to   imion   i   nazwisk   nie   polsko   brzmiących.   Ustalenie   pisowni   może   nastąpić   również   z 
urzędu,  jeżeli  imię  i nazwisko ma  brzmienie  polskie i  dostosowanie  do zasad pisowni zgodnie  z 
fonetycznym brzmieniem.

C U D Z O Z I E M C Y

( Ustawa  o cudzoziemcach  z dnia 25. 06. 1997 r. )

W świetle tej ustawy , cudzoziemcem jest każdy kto nie posiada obywatelstwa  polskiego 

( art. 2 ustawy ).
Ustawa   o   nieruchomościach     rozszerza   podmiot     mówi   o   cudzoziemcach   ,   a   także   jednostka 
organizacyjna.
Art. 3 ustawy stanowi wskazówkę jak traktować cudzoziemca, który   ma obywatelstwo dwóch lub 
więcej   państw,  reguła   postępowania     traktuje   go  jako  obywatela   tego   państwa  którego   dokument 
paszportowy   stanowił   podstawę   wjazdu   na   terytorium     RP.  W   sytuacjach   trudnych   ustalenie  
obywatelstwa jest istotne ponieważ należy ustalić do jakiego przedstawicielstwa jakiego kraju się  

zwrócić. 
Choć ustawa nosi tytuł o cudzoziemcach , to art. 1  doprecyzowuje, do kogo postanowienia ustawy się 
odnoszą, ustęp  3   stosuje się do członków  i pracowników  misji dyplomatycznych  , kierowników 
urzędów konsularnych wobec których nie stosuje się reżimu prawnego jakim poddani sa cudzoziemcy 
w Polsce.

P

RAWNE

 

WARUNKI

 

WJAZDU

 

CUDZOZIEMCA

.

 

 

 ( R

OZDZIAŁ

 II 

USTAWY

. )

Ustawa określa podstawowe warunki przekroczenia przez cudzoziemców granicy i przebywania na 
terytorium Polski.
1. Posiadanie paszportu.
2. Posiadanie wizy ( o ile przepis nie nakazuje obowiązku jej posiadania ).
Art. 6  ust. 1 określa warunki dodatkowe :
1/   obowiązek  posiadania   i   okazania   na   żądanie   uprawnionego   organu   środków   niezbędnych   do 

pokrycia kosztów wjazdu na terytorium RP, przejazdu przez to terytorium, pobyt na nim w wyjazdu 
z terytorium RP.

2/  zezwolenie   na   wjazd   do   innego   państwa   lub   na   powrót   do   kraju   pochodzenia  ,   jeżeli   takie 

zezwolenie jest wymagane.

Ustęp 2 tego artykułu precyzuje na czym polega posiadanie owych środków ( środki to kategoria 
szersza niż pieniądze) i potwierdzenie ich okazaniem :
1. waluty   polskie,   zagranicznych   środków   płatniczych   które   mogą   być   w     Polsce   legalnie 

wymieniane,

2. posiadanie może być potwierdzone również przez okazanie dokumentów umożliwiających 

uzyskanie tych środków płatniczych ( np. karty płatnicze , czeki ),

3. środki te mogą być okazane również przez okazanie zaproszenia. Zapraszający zobowiązany 

jest ( zgodnie z art. 1 5 ust. 2 ustawy  ) i ma obowiązek pokrycia kosztów pobytu tych osób.

4. środki   mogą   być   potwierdzone   dokumentem   rezerwacji   i   opłacenia   pobytu   w   RP 

zakwaterowania i wyżywienia,

5. okazanie środków do wyjazdu przez okazanie biletu upoważniającego do podróży do kraju 

pochodzenia lub innego państwa, albo przez posiadanie środka transportu.

W i z a.

Legalna  definicja wizy znajduje się w słowniczku ustawy w art. 4 pkt.2.
Wiza  jest to  zezwolenie właściwego organu Polskiego wydane cudzoziemcowi upoważniające go do  
wjazdu na terytorium RP, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z terytorium RP, w  
czasie, celu i na warunkach w nim określonych.
Ustawa wyodrębnia 4 rodzaje wiz :
1. Wiza pobytowa.

Uprawnia do pobytu na terytorium RP bez prawa do podejmowania zatrudnienia lub innej 
pracy zarobkowej. 
Wiza pobytowa wydawana jest na czas określony nie dłuższy niż 6 miesięcy. W okresie ważności 
tej wizy, cudzoziemiec może wystąpić o wydanie kolejnej wizy pobytowej  ( nie przedłużenie – 
wydawana jest najdalej na 6 miesięcy ). Art. 8 ust. 3 – określił, że łączny czas pobytu na terytorium 
RP nie może przekroczyć 12 miesięcy, licząc od dnia pierwszego wjazdu.
Wydawane   sa   za   granicą   przez     kierownika   placówki   przedstawicielstw   dyplomatycznych   i 
konsularnych, a w kraju przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca. 
W   szczególnie   uzasadnionych   przypadkach   organem   właściwym   do   jej   wydawania   będą 

komendanci granicznych placówek Straży Granicznych.

2. Wiza pobytowa z prawem do pracy.

Wiza pobytowa z prawem do pracy pozwala nie tylko na pobyt, ale uprawnia do podjęcia 
zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w czasie pobytu na terytorium RP.
Wydanie tej wizy wymaga przedstawienia przez cudzoziemca zezwolenia  na zatrudnienie  lub 
podjęcie innej pracy zarobkowej.  Brak takiego zezwolenia uniemożliwia rozpatrzenie sprawy 
owych wiz pobytowych z prawem do pracy.
  Wydawana na czas oznaczony w zezwoleniu, ale na   czas nie dłuższy niż 12 miesięcy. W 
okresie ważności wizy cudzoziemiec może wystąpić o wydanie nowej wizy   przy czym  łączny 
okres nieprzerwanego pobytu zatrudnienie i wykonywanie innej pracy zarobkowej nie może 
być dłuższy niż 12 miesięcy.
Jest wydawana przez kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego i urzędów konsularnych 
właściwych ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca, a gdy występuje o wizę kolejną 
organem właściwym będzie wojewoda właściwy ze względu na miejsce zatrudnienia.

3. Wiza repatriacyjna.

Wiza repatriacyjna wydawana jest na czas oznaczony nie dłuższy niż 12 miesięcy, ale ze 
względu na funkcje tej wizy to w tym czasie powinno nastąpi przekroczenie granicy.
Wiza   wydawana   cudzoziemcowi   narodowości   lub   pochodzenia   polskiego,   który   zamierza 
przesiedlić się na stałe do RP. 
Organem   właściwym   do   wydania   wizy   repatriacyjnej     -   ten   rodzaj   wizy   wydaje   kierownik 
placówki przedstawicielstwa dyplomatycznego i urzędów konsularnych  właściwi ze względu na 
miejsce   zamieszkania   cudzoziemca,   po   uzyskaniu   zgody   ministra   Spraw   Wewnętrznych   i 
Administracji   (   współdziałanie   przy   wydaniu   decyzji   administracyjnej   –   kierownik 
przedstawicielstwa   polskiego   nie   jest   jedynym   uprawnionym   ).  Nie   muszą   się   legitymować 
środkami ponieważ przyjeżdżają na stałe.
Art.10 ust.4 – treść tego zapisu jest postulatem ( wartość normatywna jest dyskusyjna )- osobie 
która   przybyła   na   podstawie   wizy   repatriacyjnej  może  być  udzielona   pomoc   przez   organy 
administracji rządowej lub samorządowej na zagospodarowanie i utrzymanie w pierwszym roku 
pobytu. Nie rodzi ten zapis publicznych praw podmiotowych.

4. Wiza tranzytowa.

Uprawnia do przejazdu przez terytorium  RP w terminie 2 dni.
Organ właściwy do wydania wizy tranzytowej jest określony tak samo jak do wydawania wizy 
pobytowej. 
Warunek który musi być spełniony dla owych ubiegających się o wizę tranzytową – może być 
wydana w  świetle art. 11 ust.2 gdy cudzoziemiec już posiada prawo wjazdu do drugiego państwa.

K

AŻDA

 

WIZA

 

WYDAWANA

 

JEST

 

NA

 

CZAS

 

OKREŚLONY

.

 

 

P

RZESŁANKI

 

DOTYCZĄCE

 

ODMOWY

 

WYDANIA

 

WIZY

, 

UNIEWAŻNIENIA

 

WCZEŚNIEJ

 

WYDANEJ

 

WIZY

 

LUB

 

ODMOWY

 

    

WJAZDU

 

NA

 

TERYTORIUM

  RP.

 

 

Art. 13 ustawy – Cudzoziemcowi odmawia się wydania wizy, wydaną wizę unieważnia lub odmawia 
wjazdu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jeżeli :
1. został   wydalony   z   terytorium   Rzeczpospolitej   Polskiej  ,   a   od   daty   wykonania   decyzji   o 

wydaleniu upłynęło mniej niż 2 lata, zaś w wypadku pokrycia kosztów wydalenia przez Skarb 
Państwa – mniej niż 5 lat,

2. został skazany prawomocnym wyrokiem:

a) w Rzeczpospolitej Polskiej za przestępstwo umyślne na karę co najmniej 3 lat pozbawienia 

wolności,

b) za   granicą   za   przestępstwo   stanowiące   zbrodnię   pospolitą   również   w   rozumieniu   prawa 

polskiego,

Są to dwie przesłanki nie budzące wątpliwości ( precyzyjnie określone ).

Następnie mamy przesłanki z “uzasadnionym podejrzeniem”.
3. istnieje   uzasadnione   podejrzenie,   że  prowadzi   działalność   mającą   na   celu   pozbawienie 

niepodległości, oderwania części terytorium, obalenie przemocą ustroju lub osłabienie mocy 
obronnej   Rzeczpospolitej   Polskiej,   w   działalności   takiej   uczestniczy,   organizuje   ją   bądź   jest 
członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

4. istnieje uzasadnione podejrzenie, że  prowadzi działalność terrorystyczną, w działalności takiej 

uczestniczy, organizuje ją bądź jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

5. istnieje uzasadnione podejrzenie, że  przewozi lub przenosi przez granicę, bez wymaganego 

zezwolenia, broń, materiały wybuchowe, materiały promieniotwórcze lub środki odurzające 
bądź   psychotropowe  ,   w   działalności   takiej   uczestniczy,   organizuje   ją   bądź   jest   członkiem 
organizacji prowadzącej taką działalność,

6. istnieje uzasadnione podejrzenie ,że  prowadzi działalność polegającą na umożliwieniu innym 

osobom przekraczania wbrew przepisom granicy, w działalności takiej uczestniczy, organizuje 
ją bądź jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

7. istnieje   uzasadnione   podejrzenie   ,że  jego   wjazd   lub   pobyt   na   terytorium   Rzeczpospolitej 

Polskiej mają inny cel niż deklarowany,

Są   to   przesłanki   które   wiążą   organ.  Cudzoziemcowi   odmawia   się   wydania   wizy,   wydaną   wizę 
unieważnia  lub odmawia wjazdu na terytorium RP jeżeli występuje któraś z przesłanek. Uzasadnione 
podejrzenie musi być na czymś oparte.
  Stanowią   barierę   przed   dochodzeniem   swoich   praw   podmiotowych   przez   cudzoziemca   któremu 
odmawia się wydania wizy. 
Z drugiej strony konstrukcja przepisu jest instrumentem polityki państwa, które ma prawo chronić się  
przed wjazdem na terytorium Polski osób co do których istnieją podejrzenia, że ich pobyt może Polsce 
szkodzić.

8. jego pobyt zagroziłby zdrowiu publicznemu,

Tutaj przesłanka opiera się też na podejrzeniu np. cudzoziemiec zamieszkały na terytorium na którym  
występuje groźna epidemia , z którą nie mogą poradzić sobie specjaliści.  Jest to ochrona zdrowia 
publicznego – obowiązek dbania o zdrowie swoich obywateli.

9. jego  wjazd lub pobyt są niepożądane ze względu na inne zagrożenia dla bezpieczeństwa i 

obronności państwa albo z uwagi na konieczność ochrony ładu i porządku publicznego.

Pierwsza część może dotyczyć osób podejrzanych o szpiegostwo , a druga to ktoś kto głosi idee, a te 
idee są zagrożeniem dla ładu i porządku publicznego.

Jest jeszcze jedna przesłanka obligatoryjna odmowy wydania wizy, określona w ust. 2 tego przepisu – 
Odmawia się wydania wizy, jeżeli od daty uprzedniej odmowy upłynęło mniej niż 12 miesięcy, a 
wnioskodawca nie przedstawił nowych okoliczności uzasadniających jej wydania.

Od tej zasady jest wyjątek określony w art. 14 ustawy – cudzoziemcowi, wobec którego zachodzą 
okoliczności określone w art. 13 ust. 1, można w szczególnie uzasadnionym wypadku, wydać wizę 

pobytową na oznaczony czas pobytu.
Najogólniej mówiąc “szczególnie uzasadnione wypadki” to będą przypadki natury humanitarnej np. 
przyjazd cudzoziemca do ojca  ciężko chorego. Odstępstwo ma charakter uznaniowy. Wizę tę wydaje w 
takim przypadku te same organy co przy wydaniu wizy pobytowej i w tym przypadku wymagana jest 
zgoda Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

W

ARUNKI

 

PRAWNE

 

LEGALNEGO

 

POBYTU

 

CUDZOZIEMCA

 

NA

 

TERYTORIUM

 RP.

 

 

Art.16.Cudzoziemcowi można udzielić :
1. Zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
2. Zezwolenia na osiedlenie się.

Łączy je to, że cudzoziemiec może przebywać na terytorium RP, z tym ,że pierwszy ma charakter 
czasowy, a drugi na czas nieoznaczony / stały /.

Z

EZWOLENIE

 

NA

 

ZAMIESZKANIE

 

NA

 

CZAS

 

OZNACZONY

.

 

 

Art.17 -Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony może być wydane, jeżeli cudzoziemiec 
wykaże, że zachodzą okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium RP przez okres 
dłuższy niż 12 miesięcy. Zezwolenie może być wydane :
1. Uzyskanie zezwolenia na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej.
2. Prowadzenie działalności gospodarczej.
3. Podjęcie nauki.
4. Zawarcie  związku  małżeńskiego z  obywatelem  polskim  albo cudzoziemcem  posiadającym 

zezwolenie na osiedlenie się.

Art.18.   1.     Zezwolenie   na   zamieszkanie   na   czas   oznaczony  udziela   się   na   okres   do   2   lat   z 
możliwością przedłużenia, nie dłużej jednak niż do 10 lat.
2.  Wniosek     o   przedłużenie   zezwolenia,   powinien   być   złożony   co   najmniej  na   60   dni   przed 
upływem terminu, na który było ono udzielone.

Przesłanki odmowy udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony zostały określone w art. 
22 ustawy.
1/ nie spełnia wymagań określonych w art. 17,
2/ zachodzi którakolwiek z  okoliczności wymienionych  w art. 13 ust.1.
Mają charakter obligatoryjny wiążący organ.

Przesłanki cofnięcia albo odmowy przedłużenia zezwolenia określa art. 22 ust. 2 –  Cudzoziemcowi 
cofa się udzielone zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony albo odmawia się przedłużenia tego 
zezwolenia jeżeli :
1/ ustała przyczyna, dla której zostało udzielone,
2/ wystąpi którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 13 ust.1.

Z

EZWOLENIE

 

NA

 

OSIEDLENIE

 

SIĘ

.

 

 

Ustawodawca przewidział kilka warunków które muszą być spełnione łącznie, aby cudzoziemcowi 
mogło być wydane zezwolenie na osiedlenie się ( art. 19 ust.1 ustawy ).
1. wykaże istnienie trwałych więzów rodzinnych lub ekonomicznych z RP,
2. zapewnione w RP mieszkanie i utrzymanie,
3. bezpośrednio   przed   złożeniem   wniosku   przebywał   w   RP   co   najmniej   przez   3   lata   na 

podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.

Ustawodawca   unika   takiej   konstrukcji   prawnej   która   wiązałaby   organ,   spełnienie   przesłanek 
określonych   w   art.   17   (   zezwolenie   na   zamieszkanie   na   czas   oznaczony  )   i   19   (   zezwolenie   na 
osiedlenie się ) nie zobowiązuje organu do pozytywnego wydania decyzji. Jest tu miejsce na uznanie 
( polityczne instrumenty prawne do elastycznego postępowania wobec cudzoziemców).
Przesłanki odmowy udzielenia zezwolenia na osiedlanie się zawiera art. 23 ustawy.
1/ nie spełnia warunków określonych w art. 19,
2/ zachodzi którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 13 ust.1.

Przesłanki cofnięcia zezwolenia na osiedlenie się i nakazanie opuszczenia terytorium RP w ustalonym 
terminie zawiera art. 24  ustawy.
Ust.1 pkt.1 został skazany prawomocnym wyrokiem w RP za przestępstwo umyślne na karę co 
najmniej 3 lat pozbawienia wolności,
Ust.1   pkt.2.   wymagają   tego   względy   obronności   lub   bezpieczeństwa   państwa   albo   ochrona 
porządku publicznego.

Ust.   2  Cudzoziemcowi   można  cofnąć   zezwolenie   na   osiedlenie   się,   jeżeli   opuścił   na   zawsze 
terytorium RP.

K

ARTA

 

CZASOWEGO

 

POBYTU

  

I

 

KARTA

 

STAŁEGO

 

POBYTU

.

 

 

Art.20. 1. Cudzoziemcowi, który otrzymał zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, wydaje się 
kartę czasowego pobytu.
2.Cudzoziemcowi, który  otrzymał zezwolenie na osiedlenie się,  wydaje się  kartę stałego pobytu. 

Karta stałego pobytu jest ważna przez 10 lat  od jej wydania i po upływie tego okresu podlega 
wymianie.

Art.21.1.  Karta   czasowego   pobytu   i   karta   stałego   pobytu  stwierdzają   tożsamość   cudzoziemca 
podczas jego pobytu na terytorium RP.
2.Karta czasowego pobytu i karta stałego pobytu uprawniają wraz z dokumentem paszportowym, 

do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

3. Do kart o których mowa w ust1 wpisuje się przebywające na terytorium RP małoletnie dzieci 

cudzoziemca oraz osoby pozostające pod jego opieką, a także potwierdzenie dopełnienia przez 
niego obowiązku meldunkowego określonego w art. 26.

EWIDENCJA  LUDNOŚCI  I  DOWODY OSOBISTE.

( ustawa  z dnia 10  kwietnia  1974 r )

Występują dwie grupy problemów. Daje to o sobie znać w kryteriach :
1. w ocenie rozwiązań ustawowych,
2. w zmianach ustawowych.

Zmiany ustawowe są związane z krytyką rozwiązań ustawowych.
Wcześniej   (   przed   rokiem   90   )   głosy   krytyczne   dotyczyły   pierwszej   części   czyli   problematyki 
ewidencji. Podawano, że jest to jarzmo które nas gniecie i męczy. Że te rozwiązania są przejawem 
państwa policyjnego.
Gdy  tymczasem   sprawami   dowodów   osobistych   nikt   się   nie   zajmował   pomimo   ,że   występowały 

różnego   rodzaju   wpisy  do   dowodów   (   np.   kartki   na   cukier,   stempel   uprawniający  do   wjazdu   do 
KRDL).

 OBOWIĄZEK MELDUNKOWY.

Art4. Określa przedmiot obowiązku meldunkowego.
Obowiązek meldunkowy polega na :
1/ zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego,
2/ wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego,
3/ zameldowaniu o urodzeniu dziecka,
4/ zameldowaniu o zmianie stanu cywilnego,
5/zameldowaniu o zgonie osoby.

Obowiązek podmiotowy ciąży na osobie przebywającej na obszarze RP.
Obowiązek meldunkowy dotyczy przebywających na terytorium RP, a zatem obywateli polskich jak i 
cudzoziemców (art. 23 ustawy).

MIEJSCE

 

POBYTU

 

STAŁEGO

 

I

 

CZASOWEGO

. 

 

 

W art. 6 pkt. 10

 

 -  Pobyt stały

 

  :  

Pobytem   stałym   jest   zamieszkanie   w   określonej   miejscowości   pod   oznaczonym   adresem   z 
zamiarem stałego przebywania.  
W   pkt.   2   tego   artykułu   ustawodawca   wskazał  jak   rozumieć   miejsce   pobytu   w   szczególnych 
przypadkach związanych z wykonywaniem pracy -  miejscem pobytu stałego osoby zatrudnionej na 
statku żeglugi śródlądowej, zamieszkałej stale na statku, jest miejscowość, w której ma siedzibę 
przedsiębiorstwo żeglugowe zatrudniające tę osobę.
 
Art. 7

 

  -Pobyt czasowy

 

  :  

Pobytem   czasowym   jest   przebywanie   bez   zamiaru   zmiany   miejsca   pobytu   stałego   w   innej 
miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem. 
Pkt.  2  wskazuje szczególne przypadki przebywania czasowego związanego z wykonywaniem pracy  - 
miejscem pobytu czasowego osoby zatrudnionej na statku morskim albo osoby, która w związku 
z wykonywaniem pracy przebywa przez określony czas w ruchomym urządzeniu mieszkalnym 
poza   miejscem   pobytu   stałego,   jest   miejscowość,   w   której   ma   siedzibę   zakład   pracy 
zatrudniający tę osobę. 

T

ERMIN

 

ZAMELDOWANIA

 

SIĘ

.

 

 

Art. 8 określa termin zameldowania się który jest bardzo rygorystyczny -    osoba zameldowana na 
pobyt   czasowy   i   przebywająca   w   tej   miejscowości   nieprzerwanie   dłużej   niż   2   miesiące   jest 
obowiązana zameldować się na pobyt stały. 
Artykuł   ten   wskazuje   również   okoliczności   które   mimo   przekroczenia   terminu   2   miesięcy     nie 
powodują że utracił on  charakteru pobytu czasowego.
Za okoliczności uzasadniające zameldowanie na pobyt czasowy trwający ponad 2 miesiące uważa się 
w szczególności :
1/ wykonywanie pracy poza miejscem pobytu stałego,
2/pobyt związany z kształceniem się, leczeniem, wypoczynkiem lub ze względów rodzinnych,
3/ odbywanie czynnej służby wojskowej,
4/pobnyt w zakładach karnych i poprawczych, aresztach śledczych, schroniskach dla nieletnich i 

zakładach wychowawczych.

DOWÓD OSOBISTY.

Dowody stwierdzające tożsamość  zostały sprowadzone praktycznie do dowodu osobistego. 
Do   posiadania   dowodu   osobistego

 

   zobowiązany   jest   obywatel   polski   zamieszkały   w   RP     jest

 

  

obowiązany posiadać dowód osobisty :
1/ od ukończenia 18 roku życia,
2/od ukończenia 15 roku życia,  jeżeli pozostaje w stosunku pracy lub nie zamieszkuje wspólnie z 

osobami, pod których władzą rodzicielską lub opieką się znajduje, albo nie pozostaje pod władzą 
rodzicielską lub opieką

Osoba będąca obywatelem polskim ma prawo otrzymać dowód osobisty od ukończenia 13 roku 
życia.

Dowód osobisty wydawany jest

 

  na czas oznaczony na 10 lat .

 

 

Od tej reguły są dopuszczalne wyjątki określone art. 36 :
 Wyjątki skracające termin ważności : 

Dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 18 roku życia, jest ważny 5 lat od daty 
jego wydania.

 Wyjątki wydłużające termin ważności na życzenie zainteresowanego :

Dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 65 rok życia, jest ważny na czas nie oznaczony, 
jeżeli osoba ta zwróciła się o wydanie dowodu osobistego z takim terminem ważności.

D

ANE

 

ZAWARTE

 

W

 

DOWODZIE

 

OSOBISTYM

  .

 

 

Art. 37. 1. W dowodzie osobistym zamieszcza się :
1/nazwisko i imię (imiona ) oraz imiona rodziców i nazwisko rodowe,
2/datę i miejsce urodzenia,
3/adres miejsca zameldowania na pobyt stały, a w razie jego braku – zameldowania na pobyt 

czasowy trwający ponad dwa miesiące ; w przypadku braku zameldowania na pobyt stały albo 
czasowy trwający ponad dwa miesiące danych o adresie nie zamieszcza się,

4/płeć, wzrost w centymetrach i kolor oczu,
5/numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL),
6/nazwę organu wydającego, datę wydania oraz termin ważności dowodu osobistego.

2.Dowód osobisty zawiera również zdjęcie i podpis posiadacza.

3.Dane zawarte  w   dowodzie  osobistym   przeznaczone  do  odczytania  maszynowego  oraz  dane 

zawarte w numerze ewidencyjnym, o którym mowa w ust. 1 pkt.5, nie mogą obejmować innych 
danych osobowych niż określone w ust.1 pkt. 1-4 i 6.

O

BOWIĄZEK

  

WYMIANY

.

 

 

Art.40. Posiadacz dowodu osobistego ma obowiązek wymienić ten dokument  w razie :
1/ zmiany danych, które zamieszcza się w dowodzie osobistym,
2/   uszkodzenia   dowodu   osobistego   lub   zaistnienia   innej   okoliczności   utrudniającej   ustalenie 

tożsamości osoby,

3/ upływu terminu ważności dowodu osobistego.

ZAWIADOMIENIE

   

O

  

UTRACIE

    

DOWODU

   

OSOBISTEGO

   

I

   

ZNALEZIENIU

   

DOWODU

   

WŁASNEGO

   

LUB

   

CUDZEGO

. 

 

 

Art.42.1. Osoba, która utraciła dowód osobisty, jest  obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym 

najbliższy organ gminy. Organ ten wydaje zaświadczenie o utracie dowodu osobistego, ważne 
do czasu wydania nowego dokumentu.

2.W   razie   znalezienia   własnego   dowodu   osobistego,   zgłoszonego   jako   utracony,   należy 

niezwłocznie   zawiadomić  o   tym   organ   gminy,  któremu   złożono   wniosek  o   wydanie   nowego 
dowodu osobistego, jeżeli w miejsce zgłoszonego jako utracony nie został jeszcze wydany nowy 
dokument.

3.  W razie znalezienia własnego dowodu osobistego, w miejsce którego wydano już nowy dowód 

osobisty,  lub  cudzego dowodu  osobistego, należy  niezwłocznie  złożyć znaleziony  dokument 
najbliższemu organowi gminy.

O

BOWIĄZEK

  

ZWROTU

  

DOWODU

  

OSOBISTEGO

.

 

 

Art.43.Dowód osobisty podlega  obowiązkowi zwrotu  w razie :
1/ utraty obywatelstwa polskiego,
2/   zgonu   posiadacza   dowodu   osobistego;   obowiązek   zwrotu   dowodu   osobistego   ciąży   w   tym 

przypadku na osobach obowiązanych do zgłoszenia zgonu stosownie do przepisów prawa o 
aktach stanu cywilnego.

Art.33.Dowodu   osobistego   nie wolno zatrzymywać, z wyjątkiem przypadków określonych w 
ustawie.

PA skrypt 1

USTAWA

Z dnia 26 października 1982 r.

O   

WYCHOWANIU

   

W

   

TRZEŹWOŚCI

   

I

   

PRZECIWDZIAŁANIU

    

ALKOHOLIZMOWI

 .

 

 

Jest   piątym   aktem   prawnym   o   tej   tematyce,   ale   pierwszym   który   poszerza 
zainteresowanie ustawodawcy na inne kwestie.
Wcześniej   ustawodawca   zajmował   się   normami   reglamentacyjnymi   (zakazy,   ograniczenia) 
przede wszystkim w dostępie do alkoholu.
Obecnie ustawodawca objął  uregulowaniem te dziedziny, którymi się wcześniej nie zajmował., 
a nakierowane  jest to w tytule ustawy o wychowaniu w trzeźwości. 

Ustawa zajmuje się nie tylko przeciwdziałaniem alkoholizmowi, ale i wychowaniem w 
trzeźwości.  Ustawodawca zajmuje się owym wychowaniem w trzeźwości w sferze działania 
administracji świadczącej np. gotowości medycznej – leczenie odwykowe.

Zadania przewidziane w ustawie są złożone przede wszystkim na administrację  rządową 
jak   i  samorządową,   które   wykonują   te   zadania   samodzielnie,  ale   zobowiązane   są   do 
współdziałania   w   ich   wykonywaniu   z   kościołem   katolickim   i   innymi   kościołami 
związkami wyznaniowymi i innymi organizacjami społecznymi.

Ustawa w art. 1 ust.2  zobowiązuje   organy administracji rządowej i samorządowej do 
wspierania   organizacji   społecznych   -     których   celem   jest   krzewienie   trzeźwości   i 
abstynencji,   oddziaływanie   i   usuwanie   następstw   nadużywania   alkoholu  –   poprzez 
udostępnianie lokali itp.
Za podstawowy cel działania organów administracji przyjmuje się ograniczanie dostępności 
alkoholu   i   napojów   alkoholowych  (   sfera   reglamentacyjna   działania   administracji). 
Ograniczenia struktury spożycia realizuje się poprzez stworzenie wzorców kulturowych.

Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

 

  – art. 3 ustawy.

 

 

Jest   podporządkowana     Ministrowi   Zdrowia   .     Zadania   Agencji   są   określone   w   drodze 
przykładowego wyliczenia w ust. 3 tego artykułu ( pkt. 1 – 8) :
1) przygotowanie   projektu   Narodowego   Programu   Profilaktyki   i   Rozwiązywania 

Problemów Alkoholowych oraz projektu podziału środków na jego realizację,

2) opiniowanie i przygotowywanie projektów aktów prawnych oraz planów działań w 

zakresie polityki dotyczącej alkoholu i problemów alkoholowych,

3) prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej, opracowywanie ekspertyz oraz 

opracowanie   i   wdrażanie   nowych   metod   profilaktyki   i   rozwiązywania   problemów 
alkoholowych,

4) udzielanie   merytorycznej   pomocy   samorządom,   instytucjom,   stowarzyszeniom   i 

osobom fizycznym , realizującym zadania związane  z profilaktyką i rozwiązywaniem 
problemów alkoholowych, oraz zlecanie i finansowanie realizacji tych zadań,

5) współpraca z organami samorządu województw i pełnomocnikami, o których mowa w 

art. 4 ust. 3,

6) koordynacja i inicjowanie działań zwiększających skuteczność i dostępność lecznictwa 

odwykowego,

7) zlecanie   i   finansowanie   zadań   związanych   z   rozwiązywaniem   problemów 

alkoholowych,

8) współpraca   z   organizacjami   i   instytucjami   międzynarodowymi   prowadzącymi 

działalność w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych.

29

PA skrypt 1

Agencja   nie   pozostaje   w   hierarchicznej   zależności   nad   jednostkami   samorządu 
terytorialnego,  nie   stosuje   nakazów     czy   poleceń,  a   jedynie   działa   w   formie   zaleceń   i 
pomocy.

Gminy mają najwięcej uprawnień i obowiązków do spełnienia w tej dziedzinie.
Art.4 

1

. 1. Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów 

alkoholowych należy do zadań własnych gmin. W szczególności zadania te obejmują:

1) [  administracja świadcząca]  zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i 

rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,

2) [  administracja   świadcząca  ]  udzielanie   rodzinom,   w   których   występują 

problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności 
ochrony przed przemocą w rodzinie,

3) [  administracja   świadcząca  ]  prowadzenie   profilaktycznej   działalności 

informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży,

4) [  administracja reglamentacyjna  ]  ustalanie szczegółowych zasad wydawania i 

cofania   zezwoleń   na   prowadzenie   sprzedaży   napojów   alkoholowych 
przeznaczonych   do   spożycia   na   miejscu   lub   poza   miejscem   sprzedaży   oraz 
kontrolę przestrzegania zasad  obrotu tymi napojami,

5) [ administracja świadcząca ]  wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń 

i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych.

2. Realizacja   zadań,   o   których   mowa     w   ust.   1   prowadzona   jest   w   postaci  gminnego 

programu  profilaktyki   i   rozwiązywania   problemów   alkoholowych,   uchwalanego 
corocznie przez radę gminy.

3. Rady   gmin   powołują   gminne   komisje   rozwiązywania   problemów   alkoholowych,  w 

szczególności   inicjujące   działania   w   zakresie   określonym   w   ust.   1   oraz   podejmujące 
czynności   zmierzające   do   orzeczenia   o   zastosowaniu   wobec     osoby   uzależnionej   od 
alkoholu   obowiązku   poddania   się   leczeniu   w   zakładzie   lecznictwa   odwykowego   Do 
gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych nie stosuje się przepisu art. 21 
ustawy z dnia 8 marca 1990 r o samorządzie terytorialnym.

4. W   skład     gminnych   komisji   rozwiązywania   problemów   alkoholowych   wchodzą

 

   osoby 

przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

5. Zasady   wynagradzania   członków   gminnych   komisji   rozwiązywania   problemów 

alkoholowych określa rada gminy.

Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych to zadanie z zakresu 
zadań własnych. Oznacza to, że konkretny kształt zadań różnych gmin może być inny. Program 
musi   uwzględniać   lokalne   potrzeby,   możliwości,   uwarunkowania   ale     musi   uwzględniać 
podstawowe wartości których ochrona jest konieczna.

Funkcje reglamentacyjne gmina realizuje w dwóch formach :
 w formach generalnych  - stanowienie przepisów gminnych ,
 w formach jednostkowych  - wydanie aktów administracyjnych .

Gdy chodzi o akty normatywne. 
Art. 12 ust.1 .  Rada Gminy ustala w drodze uchwały, dla terenu gminy ( miasta )  liczbę 
punktów   sprzedaży  napojów   alkoholowych   zawierających   powyżej   4,5%   alkoholu   (   z 
wyjątkiem   piwa)   przeznaczonych   do   spożycia   poza   miejscem   sprzedaży.   –   np.   sklepy. 
Uprawnienie reglamentacyjne. 
(  Napój alkoholowy w rozumieniu art. 46 ust.1

 

 –   napojem  alkoholowym jest produkt przeznaczony do 

spożycia, zawierający alkohol etylowy w stężeniu przekraczającym 1,5 %.)

30

PA skrypt 1

Art.12 ust2. Rada gminy określa w drodze uchwały, zasady usytuowania na terenie gminy 
( miasta )  miejsc sprzedaży  napojów alkoholowych i warunki sprzedaży tych napojów. 
Uprawnienie reglamentacyjne.
Są to dwa podstawowe instrumenty reglamentacji jakie rada posiada.

Art.12 ust.3 .W miejscowościach, w których są rozmieszczone jednostki wojskowe, liczba 
punktów   sprzedaży   napojów   alkoholowych   przeznaczonych   do   spożycia   poza   miejscem 
sprzedaży oraz usytuowanie miejsc sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych 
są ustalane przez Radę Gminy po zasięgnięciu opinii właściwych dowódców garnizonów.
Opinia powinna być brana pod uwagę, ale nie jest wiążąca.

Art.12. ust.4. Liczba punktów sprzedaży, o których mowa w ust.1 oraz usytuowanie miejsc 
sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych  powinny być dostosowane  do 
potrzeb ograniczenia dostępności alkoholu, określonych w gminnym programie profilaktyki i 
rozwiązywania problemów alkoholowych.
Artykuł ten to informacja dla gminy jak te przepisy powinny być formułowane.

Reglamentacja   jednostkowa  

 

 -  

     realizuje   się   poprzez    zezwolenia   na   sprzedaż   napojów 

alkoholowych. Wynika  z tego, że obrót napojami alkoholowymi nie są realizowane w ramach 
wolności gospodarczej.
Art.18 ust.1. Sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na miejscu lub 
poza   miejscem   sprzedaży   może   być   prowadzona   tylko   na   podstawie   zezwolenia 
wydawanego przez właściwego wójta lub burmistrza ( prezydenta miasta ),  po zasięgnięciu 
opinii Zarządu Gminy.
1a.  Zezwolenia  na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na miejscu 
lub poza miejscem sprzedaży wydaje się oddzielnie na następujące rodzaje tych napojów :

1) do 4,5 % zawartości alkoholu oraz na piwo,
2) powyżej 4,5 % do 18 % zawartości alkoholu,
3) powyżej 18 % zawartości alkoholu.

Zezwolenie wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej. 
Zezwolenia mają charakter czasowy. Czasowy charakter zezwoleń to element instrumentu 
polityki. Jedno zezwolenie – jeden punkt sprzedaży.  

Art.   11

1

.   Ust.1.   [   opłata   za   korzystanie   z   zezwolenia   –   pobierana   corocznie   ].  W   celu 

pozyskania   dodatkowych   środków   na   finansowanie   zadań  określonych   w   art.   41   ust.1 
gminy pobierają opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, o 
których mowa w art. 18.
Art. 18. Ust. 5 [ dwa progi czasowe ]. Zezwolenie,  wydaje się na czas oznaczony :
 nie krótszy niż 4 lata w przypadku sprzedaży napojów alkoholowych  przeznaczonych do 

spożycia na miejscu ,

 nie krótszy niż 2 lata w przypadku sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do 

spożycia poza miejscem sprzedaży.

Dolne granice czasu są określone, a górne nie.  W praktyce granica dolna jest jednocześnie 
granicą górną. 
Jeżeli zezwolenie wygasa należy wystąpić o następne.

Art. 18 ust. 6 [  przesłanki cofnięcia zezwolenia]. Zezwolenie o którym mowa w ust. 1 , cofa 
się w przypadku :

1) nieprzestrzegania zasad obrotu napojami alkoholowymi, zawartych w ustawie, a 

31

PA skrypt 1

w szczególności sprzedaży alkoholu osobom nieletnim i nietrzeźwym,

2) powtarzające   się   w   miejscu   sprzedaży   lub   najbliższej   okolicy,   zakłócenia 

porządku publicznego w związku ze sprzedażą napojów alkoholowych przez daną 
placówkę,

3) wprowadzenia   do   sprzedaży   napojów   alkoholowych   pochodzących   z 

nielegalnych źródeł,

4) nieprzestrzeganie warunków określonych w zezwoleniu,
5) przedstawienia fałszywych danych w oświadczeniu,  o którym mowa w art. 11

1 

ust.4,  -   (   opłata   za   korzystanie   z   zezwoleń   wraz   z   pisemnym   oświadczeniem   o  
wartości sprzedaży napojów alkoholowych w roku poprzednim ).

6) popełnienia przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez osobę 

odpowiedzialną za działalność przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie.

32

PA skrypt 1

PRAWNA  REGULACJA  POMOCY   SPOŁECZNEJ

Ustawa

O  POMOCY   SPOŁECZNEJ

  (ustawa z dnia 29 listopada 1990 )

Ustawodawca   wskazuje   ,   że  pomoc     społeczna   ma   umożliwić   osobie   i   rodzinie 
przezwyciężyć trudności życiowe  których sami nie są w stanie pokonać.
Art.1. ust.1.   Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mającą na celu 
umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są 
one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia.

Cele pomocy społecznej – 

 

 art2.

 

    

Ust.1 Celem pomocy społecznej jest zaspokajanie niezbędnych potrzeb życiowych osób i 
rodzin   oraz   umożliwienie   im   bytowania   w   warunkach   odpowiadających   godności 
człowieka.   Pomoc   społeczna   powinna   w   miarę   możliwości  doprowadzić   do   życiowego 
usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
Ust.2. Celem pomocy społecznej jest także zapobieganie powstawaniu sytuacji określonych 
w art.. 1 ust.1.
Ust.3.Rodzaj   ,   forma   i   rozmiar   świadczenia   powinny   być   odpowiednie   do   okoliczności 
uzasadniających   udzielenie   pomocy.  Świadczenie   pomocy   społecznej   powinno   służyć 
również umacnianiu rodziny.
Ust.4. Potrzeby osoby i rodziny korzystającej z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli 
odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.

Wszędzie   podkreśla się ,że pomoc ta powinna prowadzić do usamodzielnienia się takiej 
osoby czy rodziny - podopieczni często nie chcą się usamodzielnić. 

Zadania   pomocy   społecznej  wiążą   przede   wszystkim   organy   administracji   publicznej 
(rządowej i samorządowej ) które realizują te zadania samodzielnie lub wspólnie współpracując 
z innymi podmiotami : 
 organizacjami społecznymi, 
 kościołem, 
 związkami wyznaniowymi , 
 fundacjami, 
 osobami fizycznymi 
 osobami prawnymi. 

Przyczyny udzielania pomocy społecznej osobom i ich rodzinom  - 

 

 art. 3.

 

 

Art.3.     Pomocy   społecznej   na   zasadach   określonych   w   ustawie  udziela   się   osobom,   w 
szczególności z powodu :
1) ubóstwa,
2) sieroctwa,
3) bezdomności,
4) potrzeby ochrony macierzyństwa,
5) bezrobocia,
6) niepełnosprawności,
7) długotrwałej choroby,
8) bezradności w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa 

domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,

33

PA skrypt 1

9) alkoholizmu lub narkomanii,
10) trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego,
11) klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Organy   administracji   lokalnej   ustawa   wyposaża   w   zadania   własne   i   zlecone  (   gmina, 
powiat, samorząd województwa, wojewoda )  - zadania te określone zostały w art. 10, 10a, 11, 
11a, 11b, 12.

  Art.9.   ust.1.  Obowiązek   wykonania   zadań   pomocy   społecznej   spoczywa   na   organach 
jednostek   samorządu   terytorialnego   oraz   na   administracji   rządowej   w   zakresie   ustalonym 
ustawami.

Ust.2.  Gmina i powiat, obowiązane   zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań 
pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, pomimo istniejącego 
obowiązku   osób   fizycznych   lub   osób   prawnych   do   zaspokajania   jej   niezbędnych   potrzeb 
życiowych.

Pomoc   społeczna  powinna  być   zapewniana   osobie  ,niezależnie  czy    są  osoby  fizyczne   lub 
prawne na których ciężar tej pomocy powinien spoczywać . W ten sposób ustawa gwarantuje, 
że nikt kto pomocy potrzebuje nie zostanie jej pozbawiony- dlatego ,że są osoby na których ten  
obowiązek spoczywa.
Generalne zadania spoczywają na gminie, a jeżeli są to bezdomni to na powiecie

Art. 10 ust.1. [  zadania własne gminy] Do zadań własnych z zakresu pomocy społecznej, 
realizowanych przez gminy należą :
1) prowadzenie   domów   pomocy   społecznej,   ośrodków   wsparcia   o   zasięgu   lokalnym   oraz 

kierowanie do nich osób wymagających opieki,

2) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych i specjalnych celowych,
3) przyznawanie pomocy rzeczowej,
3a) przyznawanie pomocy w naturze na ekonomiczne usamodzielnienie,
3b) przyznawanie i wypłacanie zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie,
4) inne zadania z zakresu pomocy społecznej wynikające z rozeznania potrzeb gminy.

Ust.2. [ zadania własne  obowiązkowe ] Do zadań własnych z zakresu pomocy społecznej o 
charakterze obowiązkowym, realizowanym przez gminy, należy:
1) udzielanie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym, z zastrzeżeniem art. 10a pkt.5.
2) świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania,
3) pokrywanie wydatków na świadczenia zdrowotne, w szczególności osób bezdomnych i 

innych,   które   nie   mają   żadnych   źródeł   utrzymania   i   nie   są   objęte   ubezpieczeniem 
zdrowotnym,

3a) udzielanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego,
4) praca socjalna,
5) sprawienie pogrzebu,
6) zapewnienie środków na wynagrodzenia dla pracowników i warunków realizacji zadań wymienionych w pkt. 1-5 i ust. 1.

Gminne świadczenia usług opiekuńczych ( art. 10 ust.2 ) są finansowane przez gminę i z tych  
zadań gmina zwolnić się nie może.

34

PA skrypt 1

Art. 10a. [ zadania powiatu ] Do zadań z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez powiat należy :
1) organizowanie i zapewnienie usług w określonym standardzie w domu pomocy społecznej o zasięgu 

ponadgminnym oraz kierowanie osób ubiegających się o przyjęcie do domu pomocy społecznej,

2) opracowywanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych,
3) udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach,
4) organizowanie specjalistycznego poradnictwa,
5) udzielanie   schronienia,   posiłku,   niezbędnego   ubrania,   sprawienie   pogrzebu   osobom 

bezdomnym przebywającym na terenie powiatu, które zerwały w sposób trwały związki z 
gminą, na której terenie miało miejsce zdarzenie powodujące bezdomność,

6) prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej,
7) prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych,
8) zapewnienie szkolenia i doskonalenia zawodowego kadr pomocy społecznej z terenu powiatu,
9) doradztwo metodyczne dla ośrodków pomocy społecznej i pracowników socjalnych,
10) finansowanie powiatowych ośrodków wsparcia, z wyłączeniem ośrodków, o których mowa w art. 11a pkt.1,
11) pomoc  w  integracji  ze środowiskiem osób opuszczających  zakłady karne oraz  niektóre 

rodzaje placówek opiekuńczo-wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakłady dla nieletnich i 
rodziny zastępcze, o których mowa w art. 31c ust. 1, z zastrzeżeniem art. 11a pkt.4,

12) podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb,
13) realizacja innych zadań przewidzianych w odrębnych ustawach.

Art. 11 [ zadanie zlecone gminie ] Zadania zlecone gminie obejmują :
1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, renty socjalnej, przysługujących dodatków do świadczeń,
2) przyznawanie   i   wypłacanie   Zasiłków   okresowych,   gwarantowanych   okresowych   i 

specjalnych okresowych,

2a)  opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne za osoby, o których mowa w art. 27 ust.1 oraz w art. 31 ust. 4a,
3) przyznawanie i wypłacanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku 

klęski żywiołowej lub ekologicznej,

4) przyznawanie zasiłku celowego w formie biletu kredytowego,
5) świadczenie   specjalistycznych   usług   opiekuńczych,   przysługujących   na   podstawie 

przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,

6) organizowanie i prowadzenie środowiskowych domów samopomocy,
7) zadania wynikające z rządowych programów pomocy społecznej bądź innych ustaw, mających na celu 

ochronę poziomu życia osób i rodzin po zapewnieniu odpowiednich środków,

8) utworzenie   i   utrzymanie   ośrodków   pomocy   społecznej   zapewnienie   środków   na 

wynagrodzenia pracowników realizujących zadania.

Osoby korzystające z zasiłku stałego, osoby które utraciły prawo do zasiłku dla bezrobotnych –  
którym przysługuje gwarantowany zasiłek z pomocy społecznej – tym osobom opieka społeczna  
opłaca składki ZUS ( wydatki te obciążają budżet państwa nie gminy- środki rządowe ).

Art.   11a  [  zadania   zlecone   powiatu  ]  Do   zadań   z   zakresu   administracji   rządowej 
realizowanych przez powiat należy :
1) organizowanie i zapewnienie funkcjonowania powiatowych ośrodków wsparcia dla osób z 

zaburzeniami psychicznymi,

2) przyznawanie   oraz   wypłacanie   świadczeń   przewidzianych   ustawą   osobom   bezdomnym, 

przebywającym na terenie powiatu, które zerwały w sposób trwały związki z gminą, na 
której terenie miało miejsce zdarzenie powodujące bezdomność,

3) pokrywanie kosztów podstawowej opieki zdrowotnej osobom bezdomnym, o których mowa w art. 10a pkt.5,

35

PA skrypt 1

4) przyznawanie specjalnego świadczenia pieniężnego dla osób opuszczających niektóre rodzaje placówek opiekuńczo 

– wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakładów dla nieletnich i rodzin zastępczych,

5) organizowanie   opieki   w   rodzinach   zastępczych   oraz   udzielanie   pomocy   pieniężnej   na 

częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci,

6) pomoc uchodźcom na podstawie art. 33,
7) utworzenie   i   utrzymywanie   centrum   pomocy   rodzinie   i   zapewnienie   środków   na 

wynagrodzenia pracowników realizujących zadania określone w pkt. 1-6.

Zadania samorządu województwa są o charakterze ogólnym, a nie indywidualnym.
Art. 11b. ust.1 [ zadania samorządu województwa ]   Do zadań z zakresu pomocy społecznej 
realizowanych przez samorząd województwa należy :
1) sporządzanie bilansu potrzeb i środków w zakresie pomocy społecznej we współpracy z 

gminami i powiatami oraz opracowywanie strategii rozwoju,

2) opracowywanie   i   wdrażanie   celowych   programów   służących   realizacji   zadań   pomocy 

społecznej i ich dofinansowanie,

3) organizowanie  kształcenia,  w  tym prowadzenie szkół służb  społecznych  oraz szkolenia 

zawodowego kadr pomocy społecznej,

4) identyfikowanie   przyczyn   ubóstwa   oraz   wspieranie   i   prowadzenie   działań   na   rzecz 

wyrównywania poziomu życia mieszkańców województwa,

5) inspirowanie i promowanie nowych rozwiązań w zakresie polityki społecznej, w tym pomocy społecznej,

Ust.2.  celu realizacji zadań, o których mowa w ust.1 można powołać jednostkę organizacyjną 
“Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej”.

Art.12. ust.1. [ zadania wojewody ] Do zadań wojewody w zakresie pomocy społecznej należy 
w szczególności :
1) ocena stanu i efektywności pomocy społecznej,
2) ustalanie sposobu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez 

jednostki samorządu terytorialnego,

3) nadzór nad przestrzeganiem wymaganego standardu usług świadczonych przez jednostki 

samorządu   terytorialnego,   a   także   placówki   opiekuńczo   –   wychowawcze,   oraz 
odpowiednim   poziomem   kwalifikacji   kadr   w   jednostkach   organizacyjnych   pomocy 
społecznej, niezależnie od podmiotu prowadzącego,

4) kontrola usług i akceptacja programów naprawczych w domach pomocy społecznej, a także 

ocena stopnia realizacji programu naprawczego, o którym mowa w art. 20,

5) wydawanie   i   cofanie   zezwoleń   lub   zezwoleń   warunkowych   na   prowadzenie   domów 

pomocy społecznej oraz prowadzenie rejestru domów pomocy społecznej,

6) koordynowanie działań w zakresie integracji ze społeczeństwem osób posiadających status uchodźcy.

36