Działalność brokerów
ubezpieczeniowych
w latach 1998 - 2003
Departament Nadzoru Pośrednictwa
Urzędu Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych
Warszawa 2004 r.
Działalność brokerów
ubezpieczeniowych
w latach 1998 - 2003
Departament Nadzoru Pośrednictwa
Urzędu Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych
Warszawa 2004 r.
2
SPIS TREŚCI
1. Wstęp
................................................................................................... 3
2. Brokerzy ubezpieczeniowi
................................................................... 3
3. Umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu
prowadzenia działalności brokerskiej
.......................................................... 7
4. Przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od
zakładów ubezpieczeń
............................................................................. 11
5. Wielkość prowizji wypłaconej przez zakłady ubezpieczeń
.............. 13
6. Dystrybucja ubezpieczeń ................................................................................... 15
7. Spis tabel
.................................................................................................. 18
8. Spis wykresów ................................................................................................... 19
3
1. Wstęp
S
prawozdanie dotyczy brokerów ubezpieczeniowych działających na
podstawie zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w zakresie ubezpieczeń
i reasekuracji wydanych od 1 stycznia 1998 roku do dnia 31 grudnia 2003 roku.
Zostało ono sporządzone na podstawie danych zgromadzonych przez
Departament Nadzoru Pośrednictwa oraz danych przekazywanych przez brokerów w
rocznych sprawozdaniach z ich działalności.
Fakt, iż nie wszyscy brokerzy przesłali kompletne dane na temat wielkości
ulokowanej składki i uzyskanej prowizji od zakładów ubezpieczeń, część brokerów w
ogóle nie przysłała sprawozdań ze swej działalności, a część brokerów przedstawiła
dane za niepełny rok działalności mógł z pewnością zniekształcić rzeczywisty obraz
udziału brokerów w polskim rynku ubezpieczeń.
2. Brokerzy ubezpieczeniowi
Broker jest pośrednikiem ubezpieczeniowym wykonującym czynności w
imieniu lub na rzecz podmiotu szukającego ochrony ubezpieczeniowej. Może nim
być osoba fizyczna lub prawna która, po uprzednim spełnieniu warunków
określonych w art. 28 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie
ubezpieczeniowym (Dz. U. 2003 Nr 124, poz. 1154), posiada wydane przez organ
nadzoru zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i wpisana jest do
rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Jego działalność polega na zawieraniu lub
doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności
przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w
zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia również w sprawach o
odszkodowanie
1
.
Organ nadzoru do dnia 31.12.2003 r. wydał ogółem 1 485 zezwoleń na
prowadzenie działalności brokerskiej, w tym 1 447 w zakresie ubezpieczeń (1 111
osobom fizycznym i 336 osobom prawnym) oraz 38 w zakresie reasekuracji
(odpowiednio: 9 i 29).
W ostatnich trzech latach wpłynęło do urzędu znacznie mniej wniosków o
wydanie zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w porównaniu z latami
poprzednimi. Najwięcej zezwoleń wydano w roku 1998 - 258, podobną ilość
1
Ze względu na przyjęty okres sprawozdawczy zastosowanie ma tu również ustawa o działalności ubezpieczeniowej z dnia 28
lipca 1990 r. (tekst jedn. Dz. U. 1996 Nr 11 poz.62 z pózn. zm.)
4
zezwoleń wydano w roku 2000 - 245. W 2001 r. wydano tylko 112 zezwoleń, w 2002
r. – 107, a w 2003 r. wydano 129 zezwoleń.
Poniższe tabele przedstawiają liczby wydanych zezwoleń na prowadzenie
działalności brokerskiej osobom fizycznym i prawnym, z uwzględnieniem podziału na
brokerów posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej w
zakresie ubezpieczeń i reasekuracji.
Tabela 1. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń w latach 1998 – 2003
Wyszczególnienie 1998
1999
2000
2001
2002
2003
Osoby fizyczne
202
143
176
84
74 93
Osoby prawne
48
51
66
26
32 32
Razem 250
194
242
110
106 125
Tabela 2. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji w latach 1998 – 2003
Wyszczególnienie 1998
1999
2000
2001
2002
2003
Osoby fizyczne
3
1
2
0
1
0
Osoby prawne
5
1
1
2
0
4
Razem 8
2
3
2
1
4
Tabela 3. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w
latach 1998 – 2003
Wyszczególnienie 1998
1999
2000
2001
2002
2003
Osoby fizyczne
205
144
178
84
75
93
Osoby prawne
53
52
67
28
32
36
Razem 258
196
245
112
107
129
Wykres 1.
Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w
latach 1998 – 2003
0
50
100
150
200
250
300
Liczba
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Osoby fizyczne
Osoby prawne
Razem
5
Tabela 4. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń według stanu na
koniec lat 1998 – 2003
Wyszczególnienie 1998
*
1999
2000
2001
2002 2003
Osoby fizyczne
541
684
860
944
1018
1111
Osoby prawne
129
180
246
272
304
336
Razem 670
864
1106
1216
1322
1447
*
Rok ten uwzględnia zezwolenia brokerskie wydane w latach wcześniejszych przez
Ministerstwo Finansów
Tabela 5. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji według stanu na
koniec lat 1998 – 2003
Wyszczególnienie 1998
1999
2000
2001
2002
2003
Osoby fizyczne
5
6
8
8
9
9
Osoby prawne
21
22
23
25
25
29
Razem 26
28
31
33
34
38
Tabela 6. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej
według stanu na koniec lat 1998 – 2003
Wyszczególnienie 1998
1999
2000
2001
2002
2003
Osoby fizyczne
546
690
868
952
1027
1120
Osoby prawne
150
202
269
297
329
365
Razem 696
892
1137
1249
1356
1485
Wykres 2. Liczba ogółem wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności
brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 – 2003
0
500
1000
1500
Liczba
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Osoby fizyczne
Osoby prawne
Razem
6
W tym samym okresie, tj. w latach 1998-2003 (stan na dzień 31.12.2003 r.)
liczba skreśleń z listy brokerów wyniosła łącznie 296, w tym 283 w zakresie
ubezpieczeń (202 osobom fizycznym i 81 osobom prawnym) oraz 13 w zakresie
reasekuracji (3 osobom fizycznym i 10 osobom prawnym).
Szczegółowy wykaz przyczyn skreśleń z listy brokerów przedstawia poniższa
tabela.
Tabela 7. Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych i
reasekuracyjnych
Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych
Liczba skreśleń
z listy brokerów
Złożenie odpowiedniego wniosku przez osobę fizyczną lub prawną
prowadzącą działalność brokerską
176
Wykreślenie z rejestru handlowego
1
Śmierć lub utrata pełnej zdolności do czynności prawnych
8
Nie podjęcie działalności brokerskiej przez 6 miesięcy od daty wydania
zezwolenia
35
Cofnięcie zezwolenia
2
76
Razem
296
Podmioty posiadające zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej,
zgodnie z art. 23 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. 2003 Nr 124
poz.1154), wykonują czynności brokerskie przy pomocy osób, które spełniają
warunki określone w art. 28i ust. 3 pkt 1 lit. a-e ww. ustawy. Jednym z warunków jest
zdanie egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i
Reasekuracyjnych.
Tabela 8. Ilość osób przystępujących do egzaminu na brokera
1998
1999
2000
2001 2002 2003
Na brokera ubezpieczeniowego (U)
583
432
458
297
282
222
Na brokera reasekuracyjnego (R)
12
2
2
2
7
5
Ogółem
595
434
460
299 289 227
W latach 1998-2003 odbyło się 61 egzaminów, w tym 8 egzaminów dla
kandydatów na brokerów reasekuracyjnych. W egzaminach wzięło ogółem udział
2304 osób (2274 U + 30 R), egzamin zdało 1484 osób (w tym 6 R), 874 osób nie
zdało egzaminu (w tym 24 R).
2
Prowadzenie działalności z naruszeniem przepisów prawa
7
Tabela 9. Wyniki przeprowadzonych egzaminów w latach 1998 - 2003
1998 1999 2000 2001 2002 2003
Ilość osób
biorących udział w
egzaminach
Og
ó
łem
Zda
ło
Ni
e
z
d
a
ło
Og
ó
łem
Zda
ło
Ni
e
z
d
a
ło
Og
ó
łem
Zda
ło
Ni
e
z
d
a
ło
Og
ó
łem
Zda
ło
Ni
e
z
d
a
ło
Og
ó
łem
Zda
ło
Ni
e
z
d
a
ło
Og
ó
łem
Zda
ło
Ni
e
z
d
a
ło
Na brokera
ubezpieczeniowego
583
416
167
432
325
107
458
376
82
297
185
112
282
91
191
222
85
137
Na brokera
reasekuracyjnego
12
3
9
2
0
2
2
1
1
2
0
2
7
2
5
5
0
5
Ogółem
595 419 176 434 325 109 460 377 83 299 185 114 289 93 196 227 85 142
Wykres 3. Wyniki przeprowadzonych egzaminów ogółem w latach 1998 - 2003
0
100
200
300
400
500
600
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Liczba osób
Ogółem
Zdało
Nie zdało
3. Umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia
działalności brokerskiej
3
.
Wśród warunków wymaganych do uzyskania zezwolenia i prowadzenia
działalności brokerskiej jest także warunek zawarcia umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej.
Przepisy prawne obowiązujące w okresie objętym przedmiotowym
sprawozdaniem nie regulują wysokości sumy ubezpieczenia OC brokera.
Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych zalecało
sumę ubezpieczenia OC brokera w wysokości minimum 100 000 $, co w przybliżeniu
stanowiło w roku 1997 ok. 300 000 zł i w 2003 ok. 375 000 zł
4
. Kwota ta, w celach
porównawczych, została przyjęta również w badanym okresie. Dopiero od dnia
3
Dane na podstawie raportu nr 2 sprawozdania DNP
4
Kwoty te stanowiły podstawę do określenia przedziałów zastosowanych w tabeli.
8
1 stycznia 2004 roku, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 4 grudnia
2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu
wykonywania działalności brokerskiej, obowiązuje minimalna suma gwarancyjna
stanowiąca równowartość w złotych 50 000 euro, przy zastosowaniu kursu średniego
euro ogłoszonego przez NBP po raz pierwszy w roku, w którym umowa
ubezpieczenia OC została zawarta. W przypadku umów OC zawartych w roku 2003
kwota ta wyniosłaby 200 475 zł (2.01.03 - 1€ = 4,0095 zł), natomiast w przypadku
umów zawartych w 2004 roku kwota ta wyniosłaby odpowiednio 235 445 zł (2.01.04 -
1€ = 4,7089 zł).
Omawiając dane dotyczące umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z
tytułu prowadzenia działalności brokerskiej należy podkreślić, iż zdecydowana
większość zawartych umów ubezpieczenia OC przez brokerów - osoby fizyczne
dotyczy sum do wysokości 300 000 zł. Udział umów ubezpieczenia OC w tym
przedziale oscylował od 65% (wszystkich umów zawartych przez osoby fizyczne) w
1998 r. do 74% w 2002 r., osiągając przy tym największą wartość w 2001 i w 2003 r.,
tj. 75%.
Wykres 4. Polisy OC Brokerów - osób fizycznych w latach 1998 – 2003 (w %)
65
71
75
74
75
35
31
29
25
26
25
69
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1998
1999
2000
2001
2002
2003
%
Polisy do 300 tys.zł
Polisy powyżej 300 tys.zł
Odnosząc się do tego samego okresu, tyle że w odniesieniu do brokerów -
osób prawnych – w przedziale powyżej 300 000 zł, odnotowano również tendencję
wzrostową, lecz na znacznie niższym poziomie niż miało to miejsce w przypadku
brokerów - osób fizycznych. I tak umowy ubezpieczenia OC zawarte przez brokerów,
będących osobami prawnymi, dotyczące sum do wysokości 300 000 zł stanowiły od
9
25% (wszystkich umów zawartych przez osoby prawne) w 1998 r. do 30% w 2003 r.,
osiągając najwyższy poziom w 2001 r., tj. 34%.
Podkreślenia wymaga fakt, iż zawarcie umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej nie jest
wyłącznie wymogiem formalnym do uzyskania zezwolenia, lecz zabezpieczeniem
przed ryzykiem, jakie ponosi broker prowadząc swoją działalność, a w konsekwencji
klient. Brak umowy ubezpieczenia OC, w przypadku popełnienia przez brokerów
„błędu w sztuce” przy doprowadzeniu do zawarcia wadliwej umowy ubezpieczenia
klient-zakład ubezpieczeń, może skutkować odmową wypłaty odszkodowania
klientowi, który – w przypadku stwierdzenia winy brokera, może dochodzić w/w
odszkodowania z ubezpieczenia OC brokera.
Wykres 5. Polisy OC Brokerów - osób prawnych w latach 1998 – 2003 (w %).
25
30
30
34
31
30
75
70
70
66
69
70
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1998
1999
2000
2001
2002
2003
%
Polisy do 300 tys. zł
Polisy powyżej 300 tys. zł.
Dla lepszego zobrazowania tego zagadnienia zostały zamieszczone poniższe
tabele. Porównano w nich lata 1998 - 2003 stosując w nich mniejsze przedziały sum
ubezpieczenia OC brokera w ujęciu ilościowym i procentowym, z podziałem na
osoby fizyczne i prawne.
Tabela 10. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby fizyczne w latach 1998 - 2003
1998 1999
2000
2001
2002
2003
Wartość polis OC
w zł
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Do
10000
17
4
30 5
40
5
54
7
38 5
51 7
10001
–
100000 218
49
289 49 397
54 399
54 413 55
296 39
100001
-
300000 55
12
87 15
86
12 103
14 105 14
232 30
300001
-
400000
89 15 124
17
79
11
86 11
80 10
400001- 1000000
137
30
64 11
57
8
70
9
72 9
60 8
Powyżej
1000000
21
5
27 5
30
4
34
5
42 6
48 6
Ogółem
448
100
586 100 734
100 739
100 756 100
767 100
10
Tabela 11. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby prawne w latach 1998 – 2003
1998 1999
2000
2001
2002
2003
Wartość polis OC
w zł
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Ilość
polis
Udział
w %
Do
10000
0
0
2 1
2
1
10
5
1 1
3 1
10001
–
100000 18
17
28 17
47
22
39
20
42 19
32 13
100001 - 300000
8
8
15
9
14
7
18
9
23
11
38
16
300001
-
400000
51 33
54
26
27
14
23 11
38 16
400001- 1000000
53 50
24 15
45
21
46
23
50 23
42 18
Powyżej
1000000
26
25
41 25
49
23
58
29
74 35
87 36
Ogółem
105
100
161 100 211
100 198
100 213 100
240 100
W latach 1998-2003 brokerzy zawierali umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej z 25
zakładami ubezpieczeń, tj.: TUwRiGŻ AGROPOLISA S.A., AIG POLSKA TU S.A.,
ALLIANZ POLSKA S.A., TUiR CIGNA STU S.A., TU COMPENSA S.A., TUW
CUPRUM
,
D.A.S. Ubezpieczenia Ochrony Prawnej S.A., STU ERGO HESTIA S.A.,
KU FILAR S.A., GENERALI TU S.A., GERLING POLSKA TU S.A, HDI
SAMOPOMOC TU S.A., HEROS S.A., TU INTER Polska S.A., KUKE S.A., TUiR
PARTNER S.A., PBK S.A., POLISA S.A. w upadłości, PTU S.A., PZU S.A., TUW
SKOK, TRYG POLSKA TU S.A., UNIQA TU S.A., TUiR WARTA S.A. oraz ZURICH
TU S.A.
Wykres 6. Umowy OC brokerów zawarte w 2003 r. (w %).
Warta
24%
PZU
32%
Tryg Polska
26%
Pozostałe ZU
18%
11
4. Przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów
ubezpieczeń.
Tabela 12. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od
zakładów ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 w podziale na: osoby
fizyczne, osoby prawne, ogółem (w zł).
1998 1999 2000 2001 2002 2003
Osoby
fizyczne
114636 120324
119059
109689
116597 121325
Osoby prawne
979251
965477
871355
1098859
1116673 1214478
Ogółem
311036 328000
304000
350950
360390 409284
Wykres 7. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od
zakładów ubezpieczeń w latach 1998 – 2003
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
1998
1999
2000
2001
2002
2003
zl
Osoby fizyczne
Osoby prawne
Ogółem
Dane finansowe, odnoszące się do podmiotów posiadających zezwolenie na
prowadzenie działalności brokerskiej będącymi osobami fizycznymi, wskazują na
nieznaczne wahania średniego przychodu brokerów z tytułu prowizji od zakładów
ubezpieczeń. Najniższy poziom został odnotowany w 2001 roku i wyniósł 109 689 zł.
Przychód uzyskany, przez brokerów osoby fizyczne, z tytułu prowizji od zakładów
ubezpieczeń wyniósł w roku 1998 – 33 932 135 zł, a w roku 2003 – 71 581 860 zł.
Nastąpił wzrost w ciągu sześciu lat o 111%. W tym samym okresie liczba brokerów,
którzy osiągnęli przychód z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń, wzrosła z 296
osób w 1998 r. do 590 osób w 2003 r. (wzrost o 99,3%).
Tabela 13.
Przychody ogółem uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od
zakładów ubezpieczeń
1998 1999 2000 2001 2002 2003
Osoby fizyczne 33932135 42474256
52862034
61206385
67276310
71581860
Osoby prawne
85194840 111029851 126346461 197794628 207701258 256254919
Razem 119126975
153504107 179208495 259001013 274977568
327836779
12
Odnosząc się do przychodów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń
uzyskanych przez osoby prawne, w badanym okresie można zauważyć dwie
tendencje. W latach 1998 – 2000 następuje systematyczny spadek średniego
przychodu brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń - od kwoty 979 251 zł
w roku 1998 do poziomu 871 355 zł w roku 2000, mimo wzrostu liczby podmiotów,
które osiągnęły przedmiotowy przychód, z 87 do 145. Również przychód ogółem
wzrósł w tym okresie o 48,3%, z 85 194 840 zł w 1998 r. do 126 346 461 zł w 2000 r.
Natomiast w latach 2001 – 2003, zarówno średni przychód, jak i przychód ogółem
rosły. W pierwszym przypadku – od kwoty 1 098 859 zł w roku 2001 do 1 214
478 zł w 2003 r., a w drugim - z 197 794 628 zł w 2001 r. do 256 254 919 zł w 2003
r., przy łącznej liczbie 211 brokerów, którzy osiągnęli przychód z tytułu prowizji od
zakładów ubezpieczeń.
W latach 1998 - 2003 średnia wielkość przychodu uzyskana przez wszystkich
brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń wahała się między 311 036 zł a
409 284 zł w 2003 r. przy czym najniższy poziom – 304 000 zł osiągnęła w 2000 r.
Ostatnie trzy lata wskazują na wzrost średniej wielkości przychodu z tytułu prowizji
od zakładów ubezpieczeń. W roku 2003 odnotowano wzrost w stosunku do poziomu
najniższego o blisko 35%.
W latach 1998 – 2003 następował systematyczny wzrost liczby podmiotów,
które osiągnęły przychód - odpowiednio z 468 w roku 1998 do 801 w roku 2003.
Również przychód ogółem wzrósł w tym okresie z 119 126 975 zł w 1998 r. do 327
836 779 zł w 2003 r.
Na uwagę zasługuje fakt, iż znaczna część przychodów uzyskanych z tytułu
prowizji od zakładów ubezpieczeń uzyskiwana jest przez niewielką grupę brokerów.
Wykres 8. Przychody dwudziestu pierwszych brokerów z tytułu prowizji uzyskanej od
zakładów ubezpieczeń w stosunku do przychodów ogółem (w %).
62
60
60
53
52
52
30
60
90
1998
1999
2000
2001
2002
2003
%
13
Jeśli przyjmiemy jako kryterium wyboru przychód uzyskany z tytułu prowizji od
zakładów ubezpieczeń to:
-
w 2000 r. dwudziestu pierwszych brokerów, wśród których znalazła się jedynie
jedna osoba fizyczna, uzyskało łącznie przychód w wysokości 134 258 102 zł,
co stanowiło 60 % sumy uzyskanych przez brokerów przychodów z tytułu
prowizji od zakładów ubezpieczeń.
-
w 2003 r. dwudziestu pierwszych brokerów uzyskało łącznie przychód w
wysokości 168 992 168 zł, co stanowi 51,6 % sumy uzyskanych przez brokerów
przychodów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń.
5. Wielkość prowizji wypłaconej przez zakłady ubezpieczeń.
Ogółem składka ulokowana przez brokerów w zakładach ubezpieczeń w
latach 1998 – 2003 miała tendencję wzrostową. W roku 1999 w porównaniu do 1998
r., nastąpił wzrost składki ulokowanej przez brokerów w zakładach ubezpieczeń o
31,4%, w 2000 r. w stosunku do 1999 roku o 4,7%, w 2001 r. w stosunku do 2000 r.
o 46,4%, a w roku 2002 w stosunku do 2001 o 15,6% oraz w roku 2003 w stosunku
do 2002 o 27,6%.
Tabela 14. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów w latach 1998
– 2003 w tys. zł.
1998 1999 2000 2001 2002 2003
ZU Dział I
120 236
102 137
204 931
296 389
411 348
422 194
ZU Dział II
864 173 1 190 942 1 148 501 1 685 387 1 879 927 2 501 505
Razem
984 409 1 293 079 1 353 432 1 981 776 2 291 275 2 923 700
Wykres 9. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów w latach 1998 –
2003 w tys. zł.
0
500000
1000000
1500000
2000000
2500000
3000000
W tys zł.
1998
1999
2000
2001
2002
2003
ZU Dział I
ZU Dział II
Razem
14
Tabela 15. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w
latach 1998 – 2003 w tys. zł.
1998 1999 2000 2001 2002 2003
ZU Działu I
12 375
10 347
16 366
18 777
20 045
27 227
ZU Działu II
106 758
148 706
155 299
231 839
235 946
293 025
Razem
119 132
159 053
171 665
250 616
255 991
320 252
Ogółem wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w
latach 1998 – 2003 miała tendencję wzrostową. W roku 1999 w porównaniu do 1998
r. nastąpił wzrost prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń o 33,5%,
w 2000 r. w stosunku do 1999 roku o 7,9%, w 2001 r. w stosunku do 2000 r. o 46%,
a w roku 2002 w stosunku do 2001 o 2,1%. oraz w roku 2003 w stosunku do 2002 o
25,1%.
Wykres 10. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w
latach 1998 – 2003 w tys. zł.
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
350 000
W tys. zł
1998
1999
2000
2001
2002
2003
ZU Działu I
ZU Działu II
Razem
Tabela 16. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacone przez
zakłady ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 (w %).
Wyszczególnienie
1998 1999 2000 2001 2002 2003
ZU Dział I
10,3
10,1
8,0
6,3
4,9
6,5
ZU Dział II
12,4
12,5
13,5
13,8
12,6
11,7
Razem 12,1
12,3
12,7
12,7
11,2
11,0
15
Wykres 11. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacone przez
zakłady ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 (w %).
10,3
10,1
8,0
6,3
4,9
6,5
11,7
12,6
13,8
13,5
12,5
12,4
11,0
11,2
12,7
12,3
12,1
12,7
0,0
2,5
5,0
7,5
10,0
12,5
15,0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
%
ZU Dział I
ZU Dział II
Razem
Średnia prowizja wypłacona brokerom przez zakłady ubezpieczeń (liczona
jako stosunek składki ulokowanej do wypłaconej prowizji) w latach 1998-2003 nie
ulegała znacznym zmianom i wahała się między 11% w 2003 r. a 12,7% w latach
2000 oraz 2001. Jednocześnie występują znaczne różnice między średnią prowizją
wypłacaną przez zakłady ubezpieczeń działu I a zakładami ubezpieczeń działu II. W
2003 roku było to odpowiednio 6,5% oraz 11,71%, natomiast w roku 2002 było to
4,87% oraz 12,55%, a w 2001 roku 6,34% oraz 13,76% oraz w roku 2000 - 7,99%
oraz 13,52%. Podobnie kształtowała się sytuacja w latach 1998-1999. W roku 1998
średnia prowizja uzyskana od zakładów ubezpieczeń działu I to 10,29%, zaś działu
II – 12,35%, a w roku 1999 odpowiednio 10,13% oraz 12,49%.
6. Dystrybucja ubezpieczeń
Zakłady ubezpieczeń wykorzystują następujące kanały dystrybucji:
- sprzedaż bezpośrednią (dokonywana przez „etatowych pracowników zakładów
5
),
- sprzedaż agencyjną poprzez agentów ubezpieczeniowych,
- sprzedaż za pośrednictwem brokerów ubezpieczeniowych.
Tabela 17. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń Działu I w latach
1998 – 2003(w %)
Wyszczególnienie
1998 r.
1999 r.
2000 r.
2001 r.
2002 r.
2003 r.
Sprzedaż bezpośrednia 50,73
44,54
42,37
40,33
41,61
40,25
Sprzedaż przez agentów
38,78
50,81
53,09
55,67
55,47
55,20
Sprzedaż przez brokerów
10,48
4,65
4,49
3,94
2,91
3,08
Inne kanały dystrybucji
-
-
0,05
0,06
0,01
1,47
5
Dane zaczerpnięte z Biuletynów Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Urzędu Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i
Funduszy Emerytalnych
16
Wykres 12. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów ubezpieczeń
Działu I
0
10
20
30
40
50
60
%
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Sprzedaż bezpośrednia
Sprzedaż przez agentów
Sprzedaż przez brokerów
Inne kanały dystrybucji
Tabela 18. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń Działu II w latach
1998 – 2003(w %)
Wyszczególnienie
1998 r.
1999 r.
2000 r.
2001 r.
2002 r.
2003 r.
Sprzedaż bezpośrednia 44,53
38,39
34,95
31,64
30,01
28,22
Sprzedaż przez agentów
47,39
54,13
54,98
55,67
55,30
55,33
Sprzedaż przez brokerów
8,08
7,48
9,59
11,47
12,58
14,63
Inne kanały dystrybucji
-
-
0,48
1,22
2,11
1,82
Wykres 13. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów ubezpieczeń
Działu II
0
10
20
30
40
50
60
%
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Sprzedaż bezpośrednia
Sprzedaż przez agentów
Sprzedaż przez brokerów
Inne kanały dystrybucji
17
Jak wynika z powyższych zestawień, udział brokerów ubezpieczeniowych w
dystrybucji produktów zakładów ubezpieczeń Działu II stale się zwiększał i osiągnął
w roku 2003 poziom 14,63%, natomiast sprzedaż produktów zakładów ubezpieczeń
Działu I w 2003 r. wzrosła w porównaniu z rokiem ubiegłym i osiągnęła poziom
3,08%.
18
7. SPIS TABEL
Tabela 1. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń
w latach 1998 – 2003
.............................................. 4
Tabela 2. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji
w latach 1998 – 2003
.............................................. 4
Tabela 3. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności
brokerskiej w latach 1998 – 2003
.............................................. 4
Tabela 4. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń
według stanu na koniec lat 1998 – 2003 .............................................. 5
Tabela 5. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji
według stanu na koniec lat 1998 – 2003 .............................................. 5
Tabela 6. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności
brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 – 2003
......................... .5
Tabela 7. Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych
i reasekuracyjnych
.......................................................... 6
Tabela 8. Ilość osób przystępujących do egzaminu na brokera ............................... 6
Tabela 9. Wyniki przeprowadzonych egzaminów w latach 1998 – 2003 ................. 7
Tabela 10. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby fizyczne
w latach 1998 – 2003 ............................................................ 9
Tabela 11. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby prawne
w latach 1998 – 2003
................................................................... 10
Tabela 12. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji
od zakładów ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 w podziale na :
osoby fizyczne, osoby prawne, ogółem (w zł) ...................................
11
Tabela 13. Przychody ogółem uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od
zakładów ubezpieczeń
................................................................. 11
Tabela 14. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów
w latach 1998 – 2003 w tys. zł. ...................................
13
Tabela 15. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady
ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 w tys. zł
.................................. 14
Tabela 16. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera
wypłacone przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998–2003 (w %) ...... 14
Tabela 17. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń
Działu I w latach 1998 – 2003 (w %)
.......................................... 15
Tabela 18. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń
Działu II w latach 1998 – 2003 (w %)
........................................... 16
19
8. SPIS WYKRESÓW
Wykres 1. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności
brokerskiej w latach 1998 – 2003
.............................................. 4
Wykres 2. Liczba ogółem wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności
brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 – 2003
......................... 5
Wykres 3. Wyniki przeprowadzonych egzaminów ogółem
w latach 1998-2003 ............................................................................... 7
Wykres 4. Polisy OC Brokerów - osób fizycznych
w latach 1998 – 2003 (w %)
......................................................... 8
Wykres 5. Polisy OC Brokerów - osób prawnych w latach 1998 – 2003 (w %) ....... 9
Wykres 6. Umowy OC brokerów zawarte w 2003r (w %)
......................... ......... 10
Wykres 7. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji
od zakładów ubezpieczeń w latach 1998 – 2003
........................ 11
Wykres 8. Przychody dwudziestu pierwszych brokerów z tytułu prowizji
uzyskanej od zakładów ubezpieczeń w stosunku do
przychodów ogółem (w %) .................................................................. 12
Wykres 9. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów
w latach 1998 – 2003 w tys. zł ........................................................
13
Wykres 10. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady
ubezpieczeń w latach 1998 – 2003 w tys. zł ...................................
14
Wykres 11. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera
wypłacone przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998–2003 (w %) ...... 15
Wykres 12. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów
ubezpieczeń Działu I ............................................................................ 16
Wykres 13. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów
Ubezpieczeń Działu II .......................................................................... 16