294_833202_kierowca_ciagnika

Spis tre

1. Dane identyfikacyjne zawodu .............................................................

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach ...

1.2. Notka metodologiczna i autorzy ................................................

2. Opis zawodu ..........................................................................................

2.1. Synteza zawodu .......................................................................

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

powania

zawodu ....................................................................................

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia pracy,

zagro

enia, organizacja pracy) ................................................

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwska-

zania do wykonywania zawodu ................................................

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia pracy

w zawodzie ...............................................................................

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/walidacji

kompetencji ...............................................................................

2.7. Zadania zawodowe ...................................................................

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych.............................................. 10
2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi a poziomem

kwalifikacji w ERK/PRK ............................................................. 10

3. Opis kompetencji zawodowych .......................................................... 11

3.1. Wykonywanie usług przewozowych Kz1 .................................. 11
3.2. Kierowanie ci

gnikiem siodłowym Kz2 .................................... 12

3.3. Kompetencje społeczne KzS ................................................... 14

4. Profil kompetencji kluczowych ............................................................ 15

5. Słownik .................................................................................................. 16

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

833202 Kierowca ci

gnika siodłowego

Grupa wielka 8 – Operatorzy i monterzy maszyn i urz

dze

(w Mi

dzynaro-

dowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).

Grupa elementarna 8332 – Kierowcy samochodów ci

ęż

arowych (w Mi

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie
8332 Heavy truck and lorry drivers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ci (PKD 2007):

Sekcja H. Transport i gospodarka magazynowa. Dział 49. Transport l

do-

wy oraz transport ruroci

gowy, Grupa 49.4. Transport drogowy towarów

oraz działalno

ść

usługowa zwi

zana z przeprowadzkami.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy

ródeł

(akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

dzynarodowe) oraz głównie wyników bada

analitycznych na 18 stanowiskach pracy w 6 przedsi

biorstwach (du

e – 1,

rednie

– 3, małe – 2, w tym 1 – produkcyjne, 4 – usługowe, 1 – produkcyjno-usługowe)
przeprowadzonych w marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Mariusz Szyma

czak – Zespół Szkół Samochodowych w Radomiu,

•

Jerzy Gorgo

– ITS A. Michalczewski w Radomiu,

•

Mariusz Rolnik – ZTE RADOM, Sp. z o.o. w Radomiu,

•

Janusz Figurski – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB w Radomiu.

Ewaluatorzy:

•

Artur Pietraszek – MODO-TRANS w Mszczonowie,

•

Leszek Kucharski – „Vis a vis” w Radomiu.

Recenzenci:

•

Grzegorz Kaczor – Serwis IVECO we Wsoli,

•

Janusz Górny – Zespół Szkół Technicznych w Mikołowie.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Kierowca ci

gnika siodłowego prowadzi pojazdy samochodowe, z wyj

kiem autobusów, o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczaj

cej 3,5 tony,

przeznaczone do transportu drogowego, przewo

żą

c nimi ró

nego rodzaju ła-

dunki w komunikacji krajowej i zagranicznej.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

powania zawodu

Podstawowym wymaganiem wykonywania zawodu kierowcy ci

gnika sio-

dłowego jest posiadanie prawa jazdy kategorii C lub C+E, aktualnych bada

lekarskich i psychologicznych o braku przeciwwskaza

odpowiednio zdrowot-

nych i psychologicznych do kierowania pojazdami oraz uzyskanie kwalifikacji
wst

pnej lub kwalifikacji wst

pnej przy

pieszonej i uko

czenie szkolenia okre-

sowego. Głównym celem pracy kierowcy ci

gnika siodłowego jest bezpieczny

transport przewo

onych ładunków. Dlatego kierowca musi doskonale zna

i stosowa

przepisy prawa o ruchu drogowym, przepisy dotycz

ce czasu pracy

i odpoczynku kierowców oraz zna

budow

i kontrolowa

stan techniczny kie-

rowanego zestawu pojazdów. Kierowca powinien przed jazd

wykona

pod-

stawowe czynno

ci obsługi pojazdu w celu zapewnienia bezpiecznej jazdy. Do

czynno

ci tych nale

y: przygotowanie miejsca pracy oraz sprawdzenie stanu

paliwa i płynów eksploatacyjnych, stanu technicznego ogumienia, stanu o

wietle-

nia samochodu, sygnalizacji d

kowej samochodu, skuteczno

ci działania

hamulców i wyposa

enia dodatkowego warunkuj

cego bezpieczne wykonywanie

zada

przewozowych oraz zabezpieczanie ładunku przed przemieszczaniem si

Dba o bezpiecze

stwo własne, przewo

onych ładunków oraz innych u

ytkowni-

ków drogi. Prowadzi dokumentacj

jazdy w zakresie realizacji zada

przewozo-

wych. Zabezpiecza samochód przed kradzie

żą

, uruchomieniem i u

yciem przez

osoby niepowołane. Uczestnicz

c w ruchu drogowym, kierowca ci

gnika siodło-

wego jest zobowi

zany do udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadków dro-

gowych. Przewozi ładunki na wyznaczonych trasach w komunikacji krajowej
i mi

dzynarodowej. Nadzoruje prawidłowo

ść

rozmieszczenia ładunku na ci

gniku

siodłowym i naczepie, tak aby nie dochodziło do przeci

ąż

enia poszczególnych osi

pojazdu, dopilnowuje wła

ciwego zabezpieczenia ładunku lub sam dokonuje

czynno

ci załadunku i rozładunku oraz jego zabezpieczenia. W uzgodnieniu

z pracodawc

i/lub nadawc

dokonuje nadzoru nad załadunkiem i rozładun-

kiem towarów lub sam wykonuje te czynno

ci. Zna zasady i warunki załadunku

oraz przewozu okre

lonych rodzajów ładunków, np. ładunków niebezpiecz-

nych, płynów, gazów, artykułów spo

ywczych itp. Załatwia czynno

ci admini-

stracyjne, w szczególno

ci zwi

zane z załadunkiem i rozładunkiem towarów,

odprawami granicznymi, celnymi, sanitarnymi oraz wypełnia i przechowuje
dokumentacj

zwi

zan

z przewo

onym ładunkiem.

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia

pracy, zagro

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy kierowcy ci

gnika siodłowego jest kabina ci

gnika siodłowe-

go lub zespołu ci

gnik/naczepa. Podczas wykonywania zada

zawodowych

kierowca ci

gnika siodłowego kontaktuje si

z klientami. Kierowca ci

gnika sio-

dłowego zobowi

zany jest do dokumentowania swojego czasu pracy, co wymu-

sza na nim znajomo

ść

obsługi urz

dze

do tego celu przeznaczonych. Wykonu-

c usługi przewozowe powinien umie

odczytywa

informacje zawarte na ma-

pach drogowych lub powinien obsługiwa

urz

dzenia słu

żą

ce do nawigacji sa-

mochodowej. Kierowca ci

gnika siodłowego w swojej pracy nara

ony jest na

zanieczyszczenia spalinami, hałas i drgania, za

wykonywanie jej głównie

w pozycji siedz

cej mo

e powodowa

przewlekłe choroby narz

du ruchu. Ko-

nieczno

ść

pracy w dzie

i w nocy mo

e doprowadzi

do zaburze

widzenia.

Pracuje w zmiennych warunkach pogodowych. Praca kierowcy ci

gnika siodło-

wego mo

e by

nadzorowana, prowadzona w systemie zmianowym, wykonywa-

na indywidualnie lub w zespole kierowców. Prac

e wykonywa

na rzecz

pracodawcy b

prowadzi

własn

działalno

ść

gospodarcz

, po uzyskaniu

odpowiednich uprawnie

. Kierowca ci

gnika siodłowego mo

e by

zatrudniony

na ró

nych stanowiskach zwi

zanych z usługami transportowymi, tj.: kierowca

samochodu osobowego, kierowca samochodu dostawczego czy kierowca pojaz-
du ci

ęż

arowego.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Kierowca ci

gnika siodłowego powinien posiada

sprawno

ci sensomoto-

ryczne obejmuj

ce ostro

ść

wzroku, rozró

nianie barw, widzenie stereoskopowe

umo

liwiaj

ce ocen

odległo

ci, dobre widzenie o zmierzchu, koordynacj

wzrokowo-ruchow

. Dodatkowo wymaga si

szybkiego refleksu, spostrzegaw-

czo

ci, koncentracji i podzielno

ci uwagi, a tak

e umiej

tno

ci pracy w warun-

kach monotonnych oraz wytrzymało

ci na długotrwały wysiłek. Praca w tym

zawodzie wymaga odporno

ci emocjonalnej, samokontroli oraz łatwo

ci nawi

zywania kontaktów, wytrwało

ci i odpowiedzialno

ci. Wskazane s

równie

zainteresowania techniczne oraz gotowo

ść

podporz

dkowania si

przepisom.

Główne schorzenia stanowi

ce przeciwwskazania do wykonywania zawodu

kierowcy ci

gnika siodłowego to: cukrzyca, padaczka, daltonizm, wady wzroku

niepoddaj

ce si

korekcie przy pomocy szkieł optycznych, wady słuchu, choro-

by układu kr

ąż

enia, choroby ograniczaj

ce sprawno

ść

ruchow

czyn, prze-

wlekłe choroby układu oddechowego, przewlekłe choroby skóry r

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie

Przepisy nie okre

laj

minimalnego wykształcenia dla kierowcy ci

gnika

siodłowego, jednak

e preferowana jest zasadnicza szkoła zawodowa kształc

ca w zawodach: 723103 Mechanik pojazdów samochodowych, 771203 Elek-
tromechanik pojazdów samochodowych lub uko

czony kurs nauki jazdy na

prawo jazdy kategorii C+E. Musi posiada

prawo jazdy kategorii C+E lub,

w przypadku kierowania zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej
nieprzekraczaj

cej 12 t, prawo jazdy kategorii C1+E. Obowi

zkowe jest uko

czenie kursu kwalifikacji wst

pnej, a w dalszej pracy wymagane s

wiadcze-

nia o udziale w szkoleniach okresowych, uko

czonych kursach specjalistycznych

oraz kursach zwi

zanych z przewozem ładunków specjalnych, na przykład: nie-

bezpiecznych – ADR, nienormatywnych, przewozu ładunków łatwo psuj

cych si

ywych zwierz

t itp. organizowanych przez stowarzyszenia i inne organizacje bran-

owe lub wyspecjalizowane szkoły i o

rodki szkoleniowe. Do pracy w transporcie

dzynarodowym niezb

dna jest znajomo

ść

zyka obcego w stopniu pod-

stawowym (komunikatywnym).

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Kierowca ci

gnika siodłowego mo

e podejmowa

prac

w przedsi

bior-

stwach transportu lokalnego, dalekobie

nego krajowego i mi

dzynarodowego.

Uczestnicz

c w szkoleniach i kursach specjalistycznych z zakresu technik

prowadzenia pojazdów samochodowych, aktualizuje i rozszerza swoje umiej

ci. Mo

liwe jest podj

cie pracy w tym zawodzie na własny rachunek (dzia-

łalno

ść

gospodarcza) po uzyskaniu odpowiednich dodatkowych uprawnie

Osoby wykonuj

ce ten zawód mog

zatrudnione na stanowiskach zwi

za-

nych z transportem, takich jak: kierowca samochodu ci

ęż

arowego, kierowca

mechanik, szef kierowców, dyspozytor ruchu. Potwierdzeniem kwalifikacji kie-
rowcy ci

gnika siodłowego jest posiadanie wa

nego prawa jazdy odpowiedniej

kategorii z wpisem kodu „95”. Kierowca ci

gnika siodłowego wykonuj

cy trans-

port mi

dzynarodowy powinien uczestniczy

w kursach j

zykowych, uzyskuj

certyfikaty potwierdzaj

ce poziom opanowania znajomo

ci j

zyka obcego.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Organizowanie stanowiska pracy kierowcy ci

gnika siodłowego

z uwzgl

dnieniem przepisów prawa pracy, przepisów BHP, przepisów

ochrony ppo

., ochrony

rodowiska oraz innych dotycz

cych transportu

drogowego (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z2.

Przygotowywanie ci

gnika siodłowego bez naczepy i z naczep

jazdy oraz kompletowanie dokumentów niezb

dnych do wykonania

transportu (niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Planowanie optymalnej trasy przejazdu ci

gnika siodłowego (niezb

dne

kompetencje: Kz1, KzS).

Z4.

Kierowanie ci

gnikiem siodłowym (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z5.

Zabezpieczanie ci

gnika siodłowego przed uruchomieniem i u

yciem

przez osoby niepowołane oraz zabezpieczenie ci

gnika siodłowego

i przewo

onego ładunku przed kradzie

żą

(niezb

dne kompetencje: Kz2,

KzS).

Z6.

Nadzorowanie załadunku i rozładunku w celu zapewnienia równomierne-
go rozmieszczenia ładunku (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z7.

Nadzorowanie załadunku okre

lonej grupy lub rodzajów ładunku na

odpowiedni pojazd przystosowany do tego rodzaju ładunku (niezb

dne

kompetencje: Kz2, KzS).

Z8.

Zabezpieczanie przewo

onego na naczepie ładunku przed zniszcze-

niem oraz przemieszczaniem si

w czasie jazdy (niezb

dne kompeten-

cje: Kz2, KzS).

Z9.

Udzielanie pierwszej pomocy ofiarom wypadków drogowych oraz zabez-
pieczenie miejsca zdarzenia (kolizji, wypadku) (niezb

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z10. Prowadzenie dokumentacji przewozu oraz dokumentacji ci

gnika sio-

dłowego (niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z11. Wykonywanie czynno

ci obsługowych oraz usuwanie drobnych usterek

gnika siodłowego i naczepy (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Wykonywanie usług przewozowych (potrzebne do wykonywania zada

: Z2,

Z3, Z10).

Kz2 – Kierowanie ci

gnikiem siodłowym (potrzebne do wykonywania zada

: Z1,

Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9, Z11).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

: Z1÷11).

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

w zawodzie su-

geruje si

wykorzysta

do opisu kwalifikacji na poziomie 3 wła

ciwym dla wy-

kształcenia zasadniczego zawodowego w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifi-
kacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfika-
cji zawodów i specjalno

ci (grupa wielka 8 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ca zawód kierowcy ci

gnika siodłowego:

1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i poj

cia ogól-

ne, zna i rozumie podstawowe zale

ci w zawodzie kierowcy ci

gnika

siodłowego oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania prowa-
dzonej działalno

ci w bran

y transportowej;

2) w zakresie umiej

tno

ci: ma umiej

tno

ci wymagane do realizacji niezbyt

prostych zada

i rozwi

zywania prostych, typowych problemów w zawodzie

poprzez dobieranie podstawowych metod kierowania i obsługi ci

gnika sio-

dłowego, narz

dzi i materiałów eksploatacyjnych, warunkuj

cych prawidło-

prac

gnika siodłowego; potrafi wykonywa

zadania według ogólnej

instrukcji, w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach; umie odbiera

i formułowa

niezbyt zło

one wypowiedzi, tak

e bardzo proste wypowiedzi w j

zyku ob-

cym.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych

w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

zawodowych Z2, Z3, Z10 wymaga posiadania kompeten-

cji zawodowej Kz1.

3.1. Wykonywanie usług przewozowych Kz1

Wiedza – zna i rozumie podstawowe
fakty, zasady, procesy, poj

cia ogólne

i zale

ci zwi

zane z wykonywaniem

usług przewozowych oraz ze współ-
prac

z klientami w tym obszarze pra-

cy, w szczególno

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, przepisy
ochrony ppo

., ochrony

rodowi-

ska oraz ergonomii stanowiska
pracy podczas wykonywania usług
przewozowych;

−

dokumenty  do  wykonania  trans-
portu  (licencje,  wymagane  zezwo-
lenia na przejazd, uprawnienia kie-
rowcy  do  wykonania  przewozu
okre

lonego ładunku);

−

dokumenty dotycz

ce przewo

nego ładunku (np. list przewozo-
wy, karnety TIR);

−

procedury wypełniania, obieg do-
kumentów celnych, przewozowych,
CMR;

−

zlecenia przewozowe;

−

dokumenty pojazdu i kierowcy,
zapisy z urz

dze

rejestruj

cych,

w tym dane z tachografu;

−

zasady zabezpieczania dokumen-
tów i powierzonych

rodków płat-

niczych;

−

wymagania dotycz

ce transportu

danego ładunku;

−

oznaczenia na mapach i atlasach
samochodowych;

−

zasady rozliczania si

kierowcy po

wykonaniu transportu;

−

urz

dzenia do poboru opłat dro-

gowych;

Umiej

tno

ci – wykonuje proste

zadania zwi

zane z wykonywaniem

usług przewozowych, według okre

lo-

nej instrukcji, w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach, w szczególno

ci potrafi:

−

stosowa

zasady i przepisy BHP,

przepisy ochrony ppo

., ochrony

rodowiska oraz ergonomii stano-

wiska pracy podczas wykonywania
usług przewozowych;

−

kompletowa

i wypełnia

doku-

menty przewozowe;

−

zabezpiecza

dokumenty i powie-

rzone

rodki płatnicze;

−

zabezpiecza

i przechowywa

do-

kumenty ci

gnika siodłowego i na-

czepy oraz ładunku;

−

stosowa

zasady transportu ła-

dunku w zale

ci od jego cech

materiałowych, fizycznych, che-
micznych i innych;

−

analizowa

i dobiera

tras

po-

trzebn

do wykonywania zada

transportowych;

−

rozlicza

usług

po wykonaniu

transportu;

−

dobiera

, obsługiwa

i rozlicza

urz

dzenia stosowane do poboru

opłat drogowych;

−

sprawdza

i uzupełnia

wyposa-

enie techniczne ci

gnika siodło-

wego.

−

wyposa

enie techniczne ci

gnika

siodłowego i naczepy;

−

zasady udzielania pomocy przed-
medycznej ofiarom zdarze

dro-

gowych;

−

zasady ewidencji i rozliczenia cza-
su pracy.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9, Z11 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Kierowanie ci

gnikiem siodłowym Kz2

Wiedza – zna i rozumie podstawowe
fakty, zasady, procesy, poj

cia ogólne

i zale

ci zwi

zane z kierowaniem

gnikiem siodłowym, w szczególno-

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, przepisy
ochrony ppo

., ochrony

rodowi-

ska oraz ergonomii stanowiska
pracy kierowcy ci

gnika siodłowe-

go;

−

prawo o ruchu drogowym obowi

zuj

ce na terenie kraju oraz

w przewozach mi

dzynarodowych;

−

dokumenty obowi

zkowe podczas

kierowania ci

gnikiem siodłowym;

−

dokumenty obowi

zkowe podczas

przewozu okre

lonych ładunków;

−

techniki jazdy ci

gnikiem siodło-

wym w ró

nych warunkach dro-

gowych;

−

zalecenia instrukcji obsługi ci

gni-

ka siodłowego;

−

sposoby i metody zabezpieczania
ci

gnika siodłowego oraz przewo-

onego ładunku;

−

rodzaje i zasady dobierania par-
kingów oraz zasady bezpiecznego
postoju pojazdu;

−

sposoby

oznaczenia

gnika

siodłowego i naczepy;

−

sposoby zabezpieczenia ładunku;

−

warunki załadunku specjalnych
rodzajów ładunków;

Umiej

tno

ci – wykonuje proste za-

dania zwi

zane z kierowaniem ci

gni-

kiem siodłowym zgodnie z zasadami
oraz według okre

lonej w przedsi

biorstwie instrukcji, w szczególno

potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepisów

BHP, przepisów ochrony ppo

ochrony

rodowiska oraz ergono-

mii podczas kierowania ci

gnikiem

siodłowym;

−

udziela

pomocy przedmedycznej

ofiarom wypadków drogowych;

−

dobiera

, zabezpiecza

i przeka-

zywa

do kontroli odpowiednim

organom dokumenty obowi

zkowe

wymagane podczas kierowania
ci

gnikiem siodłowym;

−

kierowa

gnikiem

siodłowym

zgodnie z przepisami ruchu drogo-
wego w kraju i za granic

oraz nor-

mami socjalnymi dotycz

cymi pro-

wadzenia pojazdu i odpoczynku kie-
rowców;

−

stosowa

techniki kierowania ci

gnikiem siodłowym odpowiednie do
panuj

cych warunków drogowych

i rodzaju przewo

onego ładunku;

−

przestrzega

zalece

instrukcji

obsługi ci

gnika siodłowego;

−

stosowa

dost

pne sposoby i me-

tody zabezpieczania ci

gnika sio-

dłowego;

−

podstawy budowy oraz zasady
eksploatacji samochodu;

−

zasady korzystania z dróg płat-
nych i bezpłatnych;

−

zasady bezpiecze

stwa ADR (ma-

teriały niebezpieczne);

−

zasady udzielania pomocy przedle-
karskiej ofiarom zdarze

drogo-

wych;

−

sposoby zabezpieczania miejsca
wypadku, kolizji, zdarzenia.

−

dobiera

miejsce postoju zgodnie

z zasadami bezpiecze

stwa oraz

instrukcjami przedsi

biorstwa wy-

danymi w tym zakresie;

−

uruchamia

odpowiednie procedu-

ry w przypadku stwierdzenia kra-
dzie

y lub włamania do pojazdu

albo kradzie

y ładunku;

−

oznacza

gnik siodłowy i na-

czep

zgodnie z przepisami;

−

zabezpiecza

lub sprawdza

za-

bezpieczenie ładunku przed prze-
mieszczeniem si

w czasie jazdy;

−

sprawdza

poprawno

ść

sprz

gni

cia i podł

czenia instalacji

gnika siodłowego i naczepy;

−

stosowa

zasady wła

ciwej eks-

ploatacji ci

gnika siodłowego;

−

sprawdzi

i uzupełni

płyny eks-

ploatacyjne w ci

gniku siodłowym;

−

obsługiwa

tachograf, przechowy-

dane i analizowa

liwo

dalszej jazdy zgodnie z przepisami;

−

stosowa

zasady korzystania z dróg

bezpłatnych i płatnych;

−

stosowa

procedury post

powania

w przypadku zaistnienia zdarzenia
drogowego;

−

okre

precyzyjnie

poło

enie

miejsca wypadku oraz jego skutki;

−

zapewnia

bezpiecze

stwo sobie

oraz osobom poszkodowanym na
miejscu wypadku, kolizji, zdarzenia;

−

nadzorowa

ilo

ść

oraz rodzaj zała-

dowywanych i rozładowywanych
towarów lub samodzielnie dokony-
wa

czynno

ci załadunku i rozła-

dunku u klientów;

−

nadzorowa

prawidłowo

ść

roz-

mieszczenia ładunku na poje

dzie,

tak aby nie dochodziło do przeci

enia poszczególnych osi pojazdu

lub samodzielnie wykona

czynno-

ci załadunku;

−

dba

o bezpiecze

stwo swoje i in-

nych u

ytkowników drogi;

−

zabezpiecza

i przechowywa

do-

kumenty ci

gnika siodłowego, na-

czepy oraz ładunku;

−

odczytywa

ść

dowodów

rejestracyjnych, polis ubezpiecze-
niowych;

−

wypełnia

kart

drogow

;

−

przestrzega

norm socjalnych doty-

cych prowadzenia pojazdu i od-

poczynków kierowców oraz przepi-
sów dotycz

cych czasu pracy kie-

rowcy;

−

posługiwa

listami przewozo-

wymi, CMR.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

zawodo-

wych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za realizacj

zada

przewozowych,

−

dostosowuje zachowanie do okoliczno

ci, prowadz

c ci

gnik siodłowy,

−

pracuje samodzielnie albo w zespole kierowców oraz podejmuje współprac

w zorganizowanych warunkach,

−

potrafi ocenia

swoje działania wykonywane w ramach współpracy zespo-

łowej oraz przyjmowa

odpowiedzialno

ść

za ich skutki podczas wykonywa-

nia zada

przewozowych.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ci kompetencji kluczowych dla zawodu kierowcy ci

gnika

siodłowego przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stoso-

wanego w Mi

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt

PIAAC (OECD).

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 833202 Kierowca ci

gnika siodłowego

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

(zespół czynno

ci) wyodr

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ci o podobnym charakterze (zwi

zanych z wykonywan

funkcj

lub przedmiotem pracy) wymagaj

cych pogł

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

tno

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

nie okre-

lonym pocz

tku i ko

cu, wyodr

bniony ze wzgl

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ci zawodowych powi

zanych jednym

celem, ko

cy si

produktem, usług

lub decyzj

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

, odnosz

cych si

do dziedziny uczenia si

lub działalno-

ci zawodowej.

Umiej

tno

−

zdolno

ść

wykonywania zada

i rozwi

zywania problemów wła

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

lub działalno

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

tno

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

zawodowych wchodz

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

(zasób wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

gni

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

instytucj

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

liwiaj

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

efektów uczenia si

; stanowi

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

) oraz zapewnianiu ich jako

ci.