PROGRAMOWANA ŚMIERĆ KOMÓRKI
(
PCD
)
U
ROŚLIN
.
PCD
=
PROGRAMMED CELL DEATH
Na podstawie obserwacji mikroskopowej
poniższych przykładów PCD u roślin
sformułuj, jakie cechy są wspólne dla tego
procesu, a jakie specyficzne dla danego typu
komórki. Następnie po zapoznaniu się w toku
ćwiczeń z innymi przykładami rozbuduj swoją
odpowiedź tak, aby miała charakter
uniwersalny dla PCD u roślin.
1. Zmiany w dojrzewającym pylniku np. lilii Lilium sp. (dwa przekroje poprzeczne przez pylnik,
reprezentujące wczesne (1) i późne (2) stadium jego rozwoju).
.
Rys. 1. Zmiany w budowie pylnika wywołane procesem PCD
(schemat). Przekrój poprzeczny przez A: - młody pylnik, B-
dojrzały pęknięty pylnik. Źródło: Leśniewska J. 2003.
Tapetum pylnikowe w aspekcie programowanej śmierci.
Kosmos, 52, 4: 399-412
.
Korzystając z rysunku zidentyfikuj na preparacie 1. wskazane
na nim tkanki i porównaj budowę pylnika w tym wczesnym
stadium ze stadium dojrzałym. Odpowiedz pisemnie na
następujące pytania:
1. Które warstwy komórek zanikły
w czasie dojrzewania pylnika?
2. Jakie argumenty przemawiają
za tym, że nastąpiło to w wyniku
PCD?
3. Jaka jest relacja między PCD
a funkcją tych komórek?
2. Komórki czapeczki w korzeniach marchwi Daucus carota L. lub pszenicy Triticum aestivum L.
hodowane na bibule. Przygotuj preparat:
•
na szkiełku przedmiotowym umieść dużą kroplę wody, do niej przenieś delikatnie młody korzonek i przykryj
szkiełkiem nakrywkowym. Woda powinna wypełniać całą powierzchnię pod szkiełkiem nakrywkowym,
•
kroplę roztworu błękitu Evansa (0.5% roztwór wodny) umieść przy krawędzi szkiełka przykrywkowego. Ze
strony przeciwnej przyłóż bibułę celem odsączenia wody i wprowadzenia barwnika w jej miejsce,
•
po ok. 1 min. za pomocą bibuły odsącz nadmiar barwnika jednocześnie dodając wodę z drugiej strony
szkiełka nakrywkowego. Obserwuj korzeń przy maksymalnie zamkniętej przysłonie aperturowej i
maksymalnym oświetleniu.
Na podstawie obserwacji korzenia oraz wiedząc, iż błękit Evansa wnika do wnętrza komórek martwych
barwiąc je na kolor niebieski odpowiedz pisemnie na pytania:
1. Gdzie zlokalizowane są komórki
martwe (zabarwione na niebiesko)?
2. Gdzie zlokalizowane są komórki
jeszcze żywe (niezabarwione), ale
już w trakcie zamierania,
charakteryzujące się obkurczonymi,
odstającymi od ścian protoplastami i
zmniejszonymi, skondensowanymi
jądrami komórkowymi?
3. Jaka jest relacja między PCD
a funkcją komórek czapeczki?
