background image

Dinozaury i inne wymarłe zwierzęta

Grupa gadów naczelnych, żyjących niegdyś w erze mezozoicznej przez okres
125 000 000 lat, chociaż niektóre przetrwały do kenozoiku. Gady te obejmowały formy
bardzo zróżnicowane (podobnie jak współczesne ssaki), od niewielkich (wielkości kota)
do olbrzymów, będących największymi zwierzętami w historii Ziemi, ich ciężar osiągał do
50 ton, a być może wyjątkowe osobniki były jeszcze cięższe). Swoim zasięgiem objęły
wszystkie środowiska biosfery. Były drapieżne i roślinożerne, były czworonożne,
dwunożne z przednimi krótkimi kończynami, tylko dwunożne, pływające i latające. W
poniższym wykazie oprócz niektórych dinozaurów wymieniam też nazwy innych
wymarłych zwierząt żyjących w odległych erach. 

Drapieżne 

Allozaur 
Cynodont 
Dinocefal

Gorgozaur 
Karnozaur 
Plateozaur 

Tapinocefal
Tarbozaur 
Tyranozaur 

Roślinożerne 

Lądowe
Ankylozaur 
Ceratops
Dicynodont 
Hadrozaur 

Iguanodont 
Ornitischia 
Stegozaur 
Strutiomimus 

Styrakozaur 
Trachodont 
Triceratops 

Wodne
Brachiozaur 
Brontozaur 

Diplodok 
Kronozaur 

Notozaur 
Zaurolofus 

Inne gady wodne 

Ichtiozaur 
Lepospondyl 
Mezazaur 

Mozazaur 
Plakodont 
Plejozaur 

Rybojaszczur 

Gady latające 

Pterozaury 
Pteranodont 

Pterodracon

Pterodaktyl 

Ramforynchus

Inne gady 

Archozaur 
Celuozaur 
Cynognatus 
Eosuchia 
Eunotozaur 
Iktidozaur 

Archozaur 
Kotylozaur (żółw)
Parejozaur 
Pelykozaury 
   – Dimetrodon 
   – Ofiakodon 
   – Waranozaur 

Tekodonty 
Teromorfy
 (ssakokształtne)
Teropody

Płazy 

background image

Antrakozaur 
Eryops
Ichtiostega 

Labiryntodonty 
Mastodonzaur 
Sejmuria 

Stegocefale 

Ryby 

Akantody 
Cheirolepis

Cefalaspidy
Paleoniscydy

Plakodermy
(tarczowce)

Ptaki 

Antropornis (pingwin wielkości
człowieka)
Archeopteryks (praptak)
Diatryma
Epiornis
Fororakos
Hesperonis
Ichtiornis

Ssaki 

Amblipody 
   –Koryfodont 
Astrapoteria 
Baluchiterium 
Chalikoteria 
Desmostylia 
Dinoceraty
   –Uintaterium 
Dekodont 
Elasmoterium 

Embritopody
   –Echippus 
Eohippus 
Hipparion 
Hyrakoterium 
Indrikoterium 
Kondylarty 
Kreodonty 
Litopterny 
Mastodonty 

Megaterium 
Meriterium 
Notoungulaty 
Pantoteria 
Symetrodonty 
Teniodonty 
Tilodonty
Trikonodonty 
Trituberkulaty 

Gatunki różne 

Amonity 

– głowonogi

Archeocjaty 

– drobne, osiadłe na dnie mórz

Bakulity 

– głowonogi

Belemnity 

– głowonogi

Belerofony 

– mięczaki

Eobionty 

– najstarsze organizmy

Fuzuliny 

– otwornice

Gigantostraki 

– raki

Globigeryny 

– otwornice

Goniatyty 

– głowonogi

Graptolity 

– kopalne drobne zwierzęta

Hipuryty 

– małże

Hyolity 

– zbliżone do ślimaków

Klimenia 

– głowonóg

Kokkolity 

– wiciowce

Konularie 

– bezkręgowce

background image

Lituity 

– głowonogi

Meganeura 

– ważka

Numulity 

– pierwotniaki

Orbitoid 

– pierwotniak

Ostrakodermy 

– bezszczękowe kręgowce
przypominające ryby

Stromatopory 

– bezkręgowce

Tabulaty 

– korale

Tentakulity 

– bezkręgowce

Trylobity 

– stawonogi

Wieloraki 

– stawonogi