Dinozaury i inne wymarłe zwierzęta Grupa gadów naczelnych, żyjących niegdyś w erze mezozoicznej przez okres 125 000 000 lat, chociaż niektóre przetrwały do kenozoiku. Gady te obejmowały formy bardzo zróżnicowane (podobnie jak współczesne ssaki), od niewielkich (wielkości kota) do olbrzymów, będących największymi zwierzętami w historii Ziemi, ich ciężar osiągał do 50 ton, a być może wyjątkowe osobniki były jeszcze cięższe). Swoim zasięgiem objęły wszystkie środowiska biosfery. Były drapieżne i roślinożerne, były czworonożne, dwunożne z przednimi krótkimi kończynami, tylko dwunożne, pływające i latające. W

poniższym wykazie oprócz niektórych dinozaurów wymieniam też nazwy innych wymarłych zwierząt żyjących w odległych erach.

Drapieżne

Allozaur

Gorgozaur

Tapinocefal

Cynodont

Karnozaur

Tarbozaur

Dinocefal

Plateozaur

Tyranozaur

Roślinożerne Lądowe Ankylozaur

Iguanodont

Styrakozaur

Ceratops

Ornitischia

Trachodont

Dicynodont

Stegozaur

Triceratops

Hadrozaur

Strutiomimus

Wodne

Brachiozaur

Diplodok

Notozaur

Brontozaur

Kronozaur

Zaurolofus

Inne gady wodne Ichtiozaur

Mozazaur

Rybojaszczur

Lepospondyl

Plakodont

Mezazaur

Plejozaur

Gady latające Pterozaury Pteranodont

Pterodracon

Pterodaktyl

Ramforynchus

Inne gady

Archozaur

Archozaur

Tekodonty

Celuozaur

Kotylozaur (żółw)

Teromorfy

Cynognatus

Parejozaur

(ssakokształtne)

Eosuchia

Pelykozaury

Teropody

Eunotozaur

– Dimetrodon

Iktidozaur

– Ofiakodon

– Waranozaur

Płazy

Antrakozaur Labiryntodonty

Stegocefale

Eryops

Mastodonzaur

Ichtiostega

Sejmuria

Ryby

Akantody

Cefalaspidy

Plakodermy

Cheirolepis

Paleoniscydy

(tarczowce)

Ptaki

Antropornis (pingwin wielkości człowieka)

Archeopteryks (praptak) Diatryma

Epiornis

Fororakos

Hesperonis

Ichtiornis

Ssaki

Amblipody

Embritopody

Megaterium

–Koryfodont

–Echippus

Meriterium

Astrapoteria

Eohippus

Notoungulaty

Baluchiterium

Hipparion

Pantoteria

Chalikoteria

Hyrakoterium

Symetrodonty

Desmostylia

Indrikoterium

Teniodonty

Dinoceraty

Kondylarty

Tilodonty

–Uintaterium

Kreodonty

Trikonodonty

Dekodont

Litopterny

Trituberkulaty

Elasmoterium

Mastodonty

Gatunki różne

Amonity

– głowonogi

Archeocjaty

– drobne, osiadłe na dnie mórz Bakulity

– głowonogi

Belemnity

– głowonogi

Belerofony

– mięczaki

Eobionty

– najstarsze organizmy Fuzuliny

– otwornice

Gigantostraki

– raki

Globigeryny

– otwornice

Goniatyty

– głowonogi

Graptolity

– kopalne drobne zwierzęta Hipuryty

– małże

Hyolity

– zbliżone do ślimaków Klimenia

– głowonóg

Kokkolity

– wiciowce

Konularie

– bezkręgowce

Lituity

– głowonogi

Meganeura

– ważka

Numulity

– pierwotniaki

Orbitoid

– pierwotniak

Ostrakodermy

– bezszczękowe kręgowce przypominające ryby Stromatopory

– bezkręgowce

Tabulaty

– korale

Tentakulity

– bezkręgowce

Trylobity

– stawonogi

Wieloraki

– stawonogi