Obliczanie wysokości

świadczeń

chorobowych

JOANNA PYSIEWICZ-JĘŻAK,
ALDONA SALAMON

2  styczeń 2013

Stan prawny na 1 stycznia 2013 r.

JOANNA PYSIEWICZ-JĘŻAK,

ALDONA SALAMON

Opracował TOMASZ KOWALSKI

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne mie-

sięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzo-

wych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do

pracy. Jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 12 miesięcy, pod-

stawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne

wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
Jeśli pracownik przez część miesiąca był niezdolny do pracy, to pra-

codawca powinien wypłacić za ten okres wynagrodzenie chorobowe,

natomiast za pozostałą część miesiąca normalne wynagrodzenie.
Zmiana wysokości wynagrodzenia pracownika będzie rzutować za

wysokość podstawy wymiaru zasiłku, jeśli zmiana ta nastąpiła w mie-

siącu poprzedzającym miesiąc, w którym powstała niezdolność do

pracy. Jeżeli jednak zmiana wysokości wynagrodzenia miała miejsce

w miesiącu powstania niezdolności do pracy, nie będzie miała wpły-

wu na wysokość ustalanej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
W publikacji omawiamy kwestie związane z obliczaniem wysokości

świadczeń chorobowych w wyżej wymienionych, trudnych dla wie-

lu pracodawców, sytuacjach, m.in. niezdolności pracownika do pra-

cy przez część miesiąca czy należności z tego tytułu dla pracownika

tymczasowego.
Zapraszamy do lektury!

Obliczanie wysokości

świadczeń chorobowych

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

3

styczeń 2013

Obliczanie wynagrodzenia

chorobowego i zasiłku

Wartość dodatkowych niepieniężnych

świadczeń pracowniczych, takich jak

abonamenty medyczne, jest wliczana

do podstawy wymiaru wynagrodzenia

chorobowego jedynie w sytuacji, gdy

świadczenie to nie przysługuje za

okres pobierania wynagrodzenia lub

zasiłku.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego

(przepisy dotyczące sposobu ustalania pod-

stawy wymiaru zasiłku chorobowego stosuje

się również do ustalania podstawy wymiaru

wynagrodzenia chorobowego) stanowi prze-

ciętne miesięczne wynagrodzenie wypłaco-

ne za okres 12 miesięcy kalendarzowych po-

przedzających miesiąc, w którym powstała

niezdolność do pracy. Jeżeli pracownik był

zatrudniony krócej niż 12 miesięcy, podsta-

wę wymiaru zasiłku chorobowego (wyna-

grodzenia chorobowego) stanowi przeciętne

miesięczne wynagrodzenie za pełne miesią-

ce kalendarzowe ubezpieczenia (art. 36

ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubez-

pieczenia społecznego w razie choroby i ma-

cierzyństwa).

Za jeden dzień niezdolności do pracy praco-

dawca wypłaca 1/30 część wynagrodzenia

stanowiącego podstawę wymiaru wynagro-

dzenia. Jeśli niezdolność do pracy z powodu

choroby powstała przed upływem pełnego

miesiąca kalendarzowego zatrudnienia, pod-

stawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego

stanowi wynagrodzenie, które pracownik

osiągnąłby, gdyby przepracował pełny mie-

siąc kalendarzowy.

Składniki wynagrodzenia

wliczane do podstawy

Do podstawy wymiaru wynagrodzenia (za-

siłku chorobowego) wlicza się składniki wy-

nagrodzenia, do których pracownik nie za-

chowuje prawa w okresie pobierania świad-

czeń z tytułu choroby. Oznacza to uwzględ-

nianie tych składników wynagrodzenia (np.

premie, nagrody), które zgodnie z zasadami

ich wypłaty określonymi w układzie zbioro-

wym lub innych przepisach o wynagradza-

niu obowiązującymi u danego pracodawcy

(np. w regulaminie wynagradzania) ulegają

obniżeniu stosownie do okresów nieobecno-

ści spowodowanej chorobą czy inną usprawie-

dliwioną nieobecnością.

Premie, nagrody i inne składniki wynagro-

dzenia przysługujące za okresy miesięczne są

wliczane do podstawy wymiaru w kwocie wy-

płaconej pracownikowi za miesiące kalenda-

rzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje

się do ustalenia podstawy wymiaru. Składni-

ki wynagrodzenia przysługujące za okresy

kwartalne są wliczane do przeciętnego mie-

sięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do

ustalenia podstawy wymiaru w wysokości

1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za

cztery kwartały poprzedzające miesiąc,

w którym powstała niezdolność do pracy.

Składniki wynagrodzenia (np. premie, nagro-

dy i inne) przysługujące za okresy roczne wli-

cza się do podstawy wymiaru wynagrodzenia

chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12

kwoty wypłaconej pracownikowi za rok po-

przedzający miesiąc, w którym powstała nie-

zdolność do pracy.

Składniki,

których nie uwzględnia się

w podstawie wymiaru

wynagrodzenia

W podstawie wymiaru wynagrodzenia cho-

robowego nie uwzględnia się premii, nagród

i innych składników wynagrodzenia, jeżeli

postanowienia układów zbiorowych pracy lub

przepisy o wynagradzaniu nie przewidują ich

zmniejszenia za okres pobierania wynagro-

dzenia chorobowego. Jeżeli np. pracownik

otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcz-

nej wysokości oraz premię, która zgodnie z re-

gulaminem wynagradzania przysługuje każ-

demu pracownikowi w stałej wysokości, także

za miesiące, w których pracownik był nie-

obecny w pracy z powodu choroby, wówczas

premii nie należy uwzględniać w podstawie

wymiaru wynagrodzenia chorobowego.

Analogicznie do powyższych uregulowań

wartość dodatkowych świadczeń niepienięż-

nych otrzymywanych przez pracownika będzie

podlegać wliczeniu do podstawy wymiaru wy-

nagrodzenia/zasiłku chorobowego tylko wte-

dy, gdy postanowienia układów zbiorowych

pracy lub przepisy o wynagradzaniu przewidu-

ją zawieszenie ich pobierania za czas niezdol-

podstawa

wymiaru zasiłku

wynagrodzenie

świadczenia
niepieniężne

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

4  styczeń 2013

ności do pracy. I odwrotnie, świadczenia te nie

będą wliczane do podstawy wymiaru, jeżeli

pracownicy zachowują do nich prawo w okre-

sie niezdolności do pracy. Zazwyczaj zakupu

dodatkowych świadczeń dla pracowników pra-

codawcy dokonują na dłuższe okresy, roczne

albo nawet wieloletnie. I przeważnie świadcze-

nia te przysługują przez cały okres, również

wtedy, gdy pracownik jest niezdolny do pracy.

Oznacza to, że raczej rzadko będzie dochodziło

do takiej sytuacji, że wartość dodatkowych

świadczeń pracowniczych będzie wliczana do

podstawy wymiaru wynagrodzenia (zasiłku

chorobowego).

Przykład

W marcu 2012 r. pracownik był niezdolny

do pracy przez 8 dni z powodu choroby.

Była to jego pierwsza niezdolność do pra-

cy w tym roku, dlatego pracodawca powi-

nien wypłacić mu wynagrodzenie choro-

bowe. Pracownik pobiera wynagrodzenie

miesięczne w stałej wysokości 3800 zł

oraz 20% premii regulaminowej. Praco-

dawca wykupił również dla pracowników

abonamenty medyczne i od 1 stycz-

nia 2011 r. pracownik posiada taki abona-

ment. Wartość abonamentu wynosi

340 zł. Jak należy obliczyć wynagrodze-

nie chorobowe za czas niezdolności do

pracy? Czy do podstawy wymiaru wyna-

grodzenia chorobowego należy wliczyć

wartość abonamentu, jeżeli, jak wynika

z uregulowań obowiązujących u tego pra-

codawcy, pracownik zachowuje prawo do

abonamentu

medycznego

również

w okresie niezdolności do pracy?

W celu obliczenia wynagrodzenia cho-

robowego należy wziąć pod uwagę

przeciętne wynagrodzenia z ostatnich

12 miesięcy poprzedzających miesiąc,

w którym pracownik był chory. W oma-

wianym przykładzie pracownik stał się

niezdolny do pracy w marcu. Do wyli-

czenia wynagrodzenia chorobowego

bierzemy więc pod uwagę średnią wy-

nagrodzeń otrzymanych przez pracow-

nika od marca 2011 r. do lutego 2012 r.

Pracownik od marca 2011 r. do lute-

go 2012 r. otrzymywał miesięczne wyna-

grodzenie w stałej kwocie 3800 zł

oraz 760 zł premii regulaminowej. Podsta-

wa wymiaru wynosi 4560 zł. Przeciętne

wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy

wynosi również 4560 zł.

Z uwagi na to, że abonament medycz-

ny przysługuje pracownikowi również

w okre sie niezdolności do pracy, wartość

tego abonamentu nie będzie wliczana do

podstawy wymiaru wynagrodzenia cho-

robowego.

Kwotę 4560 zł pomniejsza się o składki na

ubezpieczenia społeczne finansowane ze

środków ubezpieczonego:
● 

4560 zł x 13,71% = 625,18 zł,

● 

4560 zł – 625,18 zł = 3934,82 zł.

Uzyskaną kwotę należy podzielić przez 30

(stała liczba dni, bez względu na to, czy

miesiąc ma 30 czy 31 dni); otrzymana

kwota jest wynagrodzeniem za 1 dzień

choroby (tzw. stawka dzienna):
● 

3934,82 zł : 30 = 131,16 zł.

Otrzymaną kwotę mnożymy przez liczbę

dni choroby 131,16 zł x 8 = 1049,28 zł,

a następnie otrzymaną kwotę mnożymy

przez 80%:
● 

1049,28 x 80% = 839,42 zł.

Otrzymana kwota 839,42 zł to kwota

wynagrodzenia chorobowego przysłu-

gującego pracownikowi za 8 dni nie-

zdolności do pracy.

Tabela. Dokumenty stanowiące podstawę do przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpiecze-

nia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

RODZAJ ZASIŁKU

PŁATNIK

ZASIŁKU

DOKUMENTY NIEZBĘDNE

DO PRZYZNANIA I WYPŁATY ZASIŁKU

1

2

3

CHOROBOWY

PRACODAWCA

Zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA.

Za okres niezdolności do pracy orzeczonej za

granicą przetłumaczone na język polski za-

świadczenie zagranicznego zakładu leczni-

czego lub zagranicznego lekarza:

1) wystawione na blankiecie z nadrukiem

określającym nazwę zagranicznego zakładu

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

5

styczeń 2013

1

2

3

leczniczego lub imię i nazwisko zagranicz-

nego lekarza, opatrzone datą wystawienia

i podpisem,

2) określające początkową i końcową datę tej

niezdolności.

1)

CHOROBOWY

ZUS

 

●

zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3 lub

ZUS Z-3a;

 

●

zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA.

Za okres niezdolności do pracy orzeczonej za

granicą przetłumaczone na język polski za-

świadczenie zagranicznego zakładu leczni-

czego lub zagranicznego lekarza:

1) wystawione na blankiecie z nadrukiem

określającym nazwę zagranicznego zakładu

leczniczego lub imię i nazwisko zagranicz-

nego lekarza, opatrzone datą wystawienia

i podpisem,

2) określające początkową i końcową datę tej

niezdolności.

1)

CHOROBOWY

– ZA OKRES

NIEZDOLNOŚCI

DO PRACY

PO USTANIU TYTUŁU

UBEZPIECZENIA

CHOROBOWEGO

ZUS

 

●

zaświadczenie płatnika składek Z-3 lub Z-3a;

 

●

zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA;

 

●

oświadczenie osoby występującej o zasiłek

o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności za-

robkowej stanowiącej tytuł do objęcia obo-

wiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem

chorobowym albo zapewniającej prawo do

świadczeń za okres niezdolności do pracy

z powodu choroby, o nieustaleniu prawa do

emerytury lub renty z tytułu niezdolności do

pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku

przedemerytalnego lub świadczenia przed-

emerytalnego, o niepodleganiu obowiązko-

wo ubezpieczeniu społecznemu rolników

określonemu w przepisach o ubezpieczeniu

społecznym rolników.

MACIERZYŃSKI

PRACODAWCA

Zaświadczenie lekarskie stwierdzające prze-

widywaną datę porodu – za okres przed po-

rodem, albo skrócony odpis aktu urodzenia

dziecka – po porodzie.

Przyznanie i wypłata zasiłku z tytułu urodze-

nia dziecka podczas pobytu za granicą nastę-

puje na podstawie zaświadczenia zagranicz-

nego zakładu leczniczego lub zagranicznego

lekarza stwierdzającego przewidywaną datę

porodu wystawione na blankiecie z nadru-

kiem określającym nazwę zagranicznego za-

kładu leczniczego lub imię i nazwisko zagra-

nicznego lekarza, opatrzone datą wystawie-

nia i podpisem – za okres przed porodem,

albo na podstawie skróconego odpisu aktu

urodzenia dziecka – po porodzie.

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

6  styczeń 2013

1

2

3

ZUS

Jak wyżej i dodatkowo:

 

●

zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3 lub

ZUS Z-3a;

 

●

zaświadczenie pracodawcy o okresie udzie-

lonego urlopu macierzyńskiego.

MACIERZYŃSKI

PO USTANIU

UBEZPIECZENIA

CHOROBOWEGO,

JEŻELI

UBEZPIECZENIE TO

USTAŁO W OKRESIE

CIĄŻY Z POWODU

OGŁOSZENIA

UPADŁOŚCI

LUB LIKWIDACJI

PRACODAWCY

ZUS

 

●

zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan

ciąży w okresie zatrudnienia;

 

●

świadectwo pracy lub inny dokument po-

twierdzający rozwiązanie stosunku pracy

z powodu ogłoszenia upadłości lub likwida-

cji pracodawcy;

 

●

skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

MACIERZYŃSKI

PO USTANIU

UBEZPIECZENIA

CHOROBOWEGO,

JEŻELI

UBEZPIECZENIE TO

USTAŁO W WYNIKU

ROZWIĄZANIA

STOSUNKU PRACY

Z NARUSZENIEM

PRZEPISÓW PRAWA

ZUS

 

●

zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan

ciąży w okresie zatrudnienia;

 

●

prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu

stosunku pracy z naruszeniem przepisów

prawa;

 

●

skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

MACIERZYŃSKI

PO USTANIU

UBEZPIECZENIA

CHOROBOWEGO,

W PRZYPADKU GDY

UMOWA O PRACĘ

ZOSTAŁA

PRZEDŁUŻONA

DO DNIA PORODU

ZUS

 

●

zaświadczenie ZUS Z-3;

 

●

skrócony odpis aktu urodzenia dziecka;

 

●

zaświadczenie pracodawcy o okresie udzie-

lonego urlopu macierzyńskiego;

 

●

świadectwo pracy lub inny dokument stwier-

dzający rodzaj zawartej umowy o pracę

i datę rozwiązania stosunku pracy.

MACIERZYŃSKI

Z TYTUŁU PRZYJĘCIA

DZIECKA

NA WYCHOWANIE

PRACODAWCA

 

●

oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na

wychowanie;

 

●

zaświadczenie sądu opiekuńczego o wystą-

pieniu do sądu o:

1) przysposobienie dziecka,

2) przyjęcie dziecka na wychowanie w ra-

mach rodziny zastępczej

– zawierające informację o dacie urodzenia

dziecka.

ZUS

Jak wyżej i dodatkowo zaświadczenie ZUS

Z-3 lub ZUS Z-3a oraz zaświadczenie praco-

dawcy o okresie udzielonego urlopu na wa-

runkach urlopu macierzyńskiego.

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

7

styczeń 2013

1

2

3

ZASIŁEK

W WYSOKOŚCI

MACIERZYŃSKIEGO

ZUS

 

●

zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan

ciąży w okresie zatrudnienia;

 

●

świadectwo pracy lub inny dokument po-

twierdzający rozwiązanie stosunku pracy

z powodu ogłoszenia upadłości lub likwida-

cji pracodawcy;

 

●

zaświadczenie powiatowego urzędu pracy

o braku propozycji innego zatrudnienia;

 

●

skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

MACIERZYŃSKI DLA

OJCA DZIECKA,

W PRZYPADKU

SKRÓCENIA OKRESU

POBIERANIA ZASIŁKU

PRZEZ MATKĘ

DZIECKA

NA JEJ PISEMNY

WNIOSEK

PRACODAWCA

 

●

skrócony odpis aktu urodzenia dziecka;

 

●

zaświadczenie o okresie pobierania zasiłku

macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz

o okresie przysługującego jej zasiłku macie-

rzyńskiego, wystawione przez płatnika zasił-

ku, a także w przypadku:

a) ubezpieczonego będącego pracowni-

kiem – zaświadczenie pracodawcy

o okresie udzielonego urlopu macie-

rzyńskiego,

b) pozostałych ubezpieczonych – zaświad-

czenie o przerwaniu działalności zarob-

kowej.

ZUS

Jak wyżej i dodatkowo ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a.

MACIERZYŃSKI

DLA OJCA DZIECKA

LUB INNEGO

UBEZPIECZONEGO

CZŁONKA

NAJBLIŻSZEJ

RODZINY W RAZIE

ŚMIERCI

UBEZPIECZONEJ

LUB PORZUCENIA

PRZEZ NIĄ DZIECKA

PRACODAWCA

 

●

skrócony odpis aktu urodzenia dziecka;

 

●

zaświadczenie o okresie pobierania zasiłku

macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz

o okresie przysługującego jej zasiłku macie-

rzyńskiego, wystawione przez płatnika zasił-

ku, a także w przypadku:

a) ubezpieczonego będącego pracowni-

kiem – zaświadczenie pracodawcy

o okresie udzielonego urlopu macie-

rzyńskiego,

b) pozostałych ubezpieczonych – zaświad-

czenie o przerwaniu działalności zarob-

kowej.

W przypadku porzucenia dziecka przez

ubezpieczoną matkę dziecka – oświadczenie

o porzuceniu dziecka.

ZUS

Jak wyżej i dodatkowo ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a

oraz oświadczenie ubezpieczonego ojca

dziecka prowadzącego działalność pozarol-

niczą o przerwaniu tej działalności.

OPIEKUŃCZY

PRACODAWCA

 

●

wniosek do uzyskania zasiłku opiekuńczego

ZUS Z-15;

 

●

zaświadczenie zagranicznego zakładu lecz-

niczego lub zagranicznego lekarza:

1) wystawione na blankiecie z nadrukiem

określającym nazwę zagranicznego za-

kładu leczniczego lub imię i nazwisko

zagranicznego lekarza, opatrzone datą

wystawienia i podpisem,

2) określające początkową i końcową datę

tej niezdolności

– w przypadku sprawowania opieki podczas

pobytu za granicą.

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

8  styczeń 2013

1

2

3

Z powodu konieczności sprawowania osobi-

stej opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8:

1) oświadczenie ubezpieczonego – w razie

nieprzewidzianego zamknięcia żłobka,

przedszkola lub szkoły, do których dziecko

uczęszcza,

2) decyzja właściwego inspektora sanitarne-

go, wydana na podstawie odrębnych prze-

pisów – w przypadku izolacji dziecka z po-

wodu podejrzenia o nosicielstwo zaraz-

ków choroby zakaźnej,

3) zaświadczenie wystawione przez lekarza,

lekarza stomatologa, starszego felczera

lub felczera, upoważnionego do wysta-

wiania zaświadczeń lekarskich na podsta-

wie przepisów o świadczeniach pienięż-

nych z ubezpieczenia społecznego w razie

choroby i macierzyństwa, na zwykłym

druku – w przypadku:

a) porodu lub choroby małżonka ubezpieczo-

nego, stale opiekującego się dzieckiem, je-

żeli poród lub choroba uniemożliwia temu

małżonkowi sprawowanie opieki,

b) pobytu małżonka, stale opiekującego

się dzieckiem, w stacjonarnym zakła-

dzie opieki zdrowotnej.

Pozostawanie z chorym członkiem rodziny

we wspólnym gospodarstwie domowym

ubezpieczony dokumentuje oświadczeniem.

ZUS

Jak wyżej i dodatkowo ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a.

ŚWIADCZENIE

REHABILITACYJNE

PRACODAWCA

 

●

oświadczenie ZUS Np-7;

 

●

decyzja o przyznaniu świadczenia rehabi-

litacyjnego.

ZUS

Jak wyżej i dodatkowo zaświadczenie płatni-

ka składek ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a.

ŚWIADCZENIE

REHABILITACYJNE

PO USTANIU

TYTUŁU

UBEZPIECZENIA

CHOROBOWEGO

ZUS

 

●

zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3 lub

ZUS Z-3a;

 

●

ZUS Np-7;

 

●

oświadczenie osoby występującej o zasiłek

o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności

zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia

obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpie-

czeniem chorobowym albo zapewniającej

prawo do świadczeń za okres niezdolności

do pracy z powodu choroby, o nieustale-

niu prawa do emerytury lub renty z tytułu

niezdolności do pracy, zasiłku dla bez-

robotnych, zasiłku przedemerytalnego lub

świadczenia przedemerytalnego, o nie-

podleganiu obowiązkowo ubezpiecze-

niu społecznemu rolników określonemu

w przepisach o ubezpieczeniu społecznym

rolników.

1)

Nie ma obowiązku przetłumaczenia na język polski zaświadczeń wystawionych na terytorium państw człon-

kowskich UE i państw członkowskich EFTA – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfe-

deracji Szwajcarskiej w językach urzędowych tych państw.

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

9

styczeń 2013

zGOdNIE z PraWEM

Art. 36 ustawy o świadczeniach pie-

niężnych z ubezpieczenia społeczne-

go w razie choroby i macierzyństwa

1. Podstawę wymiaru zasiłku chorobo-

wego przysługującego ubezpieczonemu

będącemu pracownikiem stanowi prze-

ciętne miesięczne wynagrodzenie wypła-

cone za okres 12 miesięcy kalendarzo-

wych poprzedzających miesiąc, w któ-

rym powstała niezdolność do pracy.

2. Jeżeli niezdolność do pracy powstała

przed upływem okresu, o którym mowa

w ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku

chorobo wego stanowi przeciętne mie-

sięczne wynagrodzenie za pełne miesią-

ce kalendarzowe ubezpieczenia.

3. Podstawę wymiaru zasiłku chorobo-

wego za jeden dzień niezdolności do

pracy stanowi jedna trzydziesta część

wynagrodzenia stanowiącego podstawę

wymiaru zasiłku.

4. Podstawę wymiaru zasiłku choro-

bowego ustala się z uwzględnieniem

wynagrodzenia uzyskanego u płatnika

składek w okresie nieprzerwanego

ubezpieczenia chorobowego, w trak-

cie którego powstała niezdolność do

pracy.

Wynagrodzenie chorobowe

za część miesiąca

Jeżeli pracownik przez część miesiąca

był niezdolny do pracy, to pracodawca

powinien wypłacić za ten okres wyna-

grodzenie chorobowe, natomiast za po-

zostałą część miesiąca normalne wyna-

grodzenie.

Wysokość wynagrodzenia pracownika za-

trudnionego w pełnym miesięcznym wy-

miarze czasu pracy nie może być niższa od

wysokości minimalnego wynagrodzenia

ustalonego w trybie określonym w ustawie

(art. 6 ust. 1 ustawy z 10 październi-

ka 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za

pracę – Dz.U. nr 200, poz. 1679 z późn.

zm.). Zasada ta nie dotyczy wynagrodzenia

pracownika w okresie jego pierwszego roku

pracy. Wysokość wynagrodzenia takiego

pracownika nie może być niższa niż 80%

wysokości minimalnego wynagrodzenia za

pracę.

W 2012 r. kwotę minimalnego wynagrodze-

nia ustalono na poziomie 1500 zł brutto.

Oznacza to, że pracodawca nie może określić

w umowie o pracę pracownikowi zatrudnio-

nemu w pełnym wymiarze czasu pracy niż-

szego wynagrodzenia, a pracownik nie mo-

że otrzymać niższej pensji „na rękę” niż

1111,86 zł. W 2013 r. minimalne wynagrodze-

nie wynosi 1600 zł brutto. Pracodawca, który

pełnoetatowemu pracownikowi wypłaca niż-

sze wynagrodzenie, naraża się na zarzut po-

pełnienia wykroczenia przeciwko prawom

pracownika i podlega karze grzywny od

1000 zł do 30 000 zł.

Zasady obliczania

wynagrodzenia chorobowego

Wynagrodzenie chorobowe oblicza się we-

dług zasad obowiązujących przy ustalaniu

podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wy-

płaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie

wyłączając dni wolnych od pracy. Kwestie te

reguluje ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świad-

czeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecz-

nego w razie choroby i macierzyństwa.

Jeżeli pracownik przez część miesiąca był nie-

zdolny do pracy, to w celu obliczenia przysługu-

jącego mu wynagrodzenia chorobowego praco-

dawca powinien pomniejszyć kwotę przeciętne-

go miesięcznego wynagrodzenia stanowiącego

podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowe-

go (ustalonego przez podzielenie wynagrodze-

nia osiągniętego przez ubezpieczonego przez

liczbę miesięcy, w których to wynagrodzenie

zostało osiągnięte, czyli przez 12 lub mniej mie-

sięcy) o składki na ubezpieczenie emerytalne,

rentowe i chorobowe, a następnie tak otrzyma-

ną kwotę podzielić przez 30. Otrzymaną kwotę

będącą wynagrodzeniem za 1 dzień choroby

należy pomnożyć przez liczbę dni choroby, a na-

stępnie przez 80% lub 100%. Otrzymana kwota

jest kwotą wynagrodzenia chorobowego przy-

sługującego pracownikowi za dni, w których był

niezdolny do pracy.

■ 

ZAPAMIĘTAJ

Wynagrodzenie chorobowe wypłaca się za

każdy dzień niezdolności do pracy, nie wy-

łączając dni wolnych od pracy.

minimalne

wynagrodzenie

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

10  styczeń 2013

Wynagrodzenie

za część miesiąca

Natomiast sposób obliczania wynagrodzenia

za pozostałą, przepracowaną część miesiąca

określa § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra

Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r.

w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia

w okresie niewykonywania pracy oraz wyna-

grodzenia stanowiącego podstawę obliczania

odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównaw-

czych do wynagrodzenia oraz innych należno-

ści przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U.

nr 62, poz. 289 z późn. zm.).

Zgodnie z ww. przepisem, w celu obliczenia

wynagrodzenia, ustalonego w stawce mie-

sięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną

część miesiąca, jeżeli pracownik za pozostałą

część tego miesiąca otrzymał wynagrodzenie

określone w art. 92 kodeksu pracy, miesięczną

stawkę wynagrodzenia dzieli się przez 30

i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni

wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o cza-

sowej niezdolności pracownika do pracy wsku-

tek choroby. Tak obliczoną kwotę wynagrodze-

nia odejmuje się od wynagrodzenia przysługu-

jącego za cały miesiąc.

Przykład

W kwietniu 2012 r. pracownik był niezdol-

ny do pracy z powodu choroby przez

12 dni, przez resztę miesiąca wykonywał

pracę. Pracownik został zatrudniony

2 stycznia 2012 r., a jego wynagrodzenie

ustalono w wysokości minimalnego wy-

nagrodzenia za pracę, tj. obecnie w kwo-

cie 1500 zł.

I. Pracownik stał się niezdolny do pracy

w kwietniu, dlatego do wyliczenia wy-

nagrodzenia chorobowego należy wziąć

pod uwagę średnią wynagrodzeń otrzy-

manych przez pracownika od stycz-

nia 2012 r. do marca 2012 r.

Pracownik od stycznia do marca 2012 r.

otrzymywał miesięczne wynagrodzenie

w stałej kwocie 1500 zł. Podstawa wy-

miaru wynagrodzenia chorobowego

wynosi więc 1500 zł.

Kwotę 1500 zł pomniejsza się o składki

na ubezpieczenia społeczne (z wyjąt-

kiem składki na ubezpieczenie wypad-

kowe):

1500 zł x 13,71% = 205,65 zł,

1500 zł – 205,65 zł = 1294,35 zł.

Uzyskaną kwotę należy podzielić

przez 30; otrzymana kwota jest wyna-

grodzeniem za 1 dzień choroby:

1294,35 zł : 30 = 43,15 zł.

Otrzymaną kwotę należy pomnożyć

przez liczbę dni choroby 43,15 zł x 12 =

= 517,80 zł, a następnie przez 80%:

517,80 x 80% = 414,24 zł.

Otrzymana kwota 414,24 zł to kwota

wynagrodzenia chorobowego przysłu-

gującego pracownikowi za 12 dni nie-

zdolności do pracy z powodu choroby.

II. W celu obliczenia wynagrodzenia

przysługującego pracownikowi za pozo-

stałe przepracowane dni należy kwotę

wynagrodzenia miesięcznego podzielić

przez 30 i otrzymaną kwotę pomnożyć

przez liczbę dni choroby pracownika,

a następnie odjąć otrzymaną kwotę od

wynagrodzenia miesięcznego:

1500 zł : 30 = 50 zł,

50 zł x 12 = 600 zł,

1500 zł – 600 zł = 900 zł.

Kwota 900 zł jest kwotą wynagrodzenia

przysługującego pracownikowi za dni,

kiedy wykonywał pracę.

W sumie pracownikowi będzie przy-

sługiwać wynagrodzenie w wysokości

1314,24 zł (wynagrodzenie chorobowe

+ wynagrodzenie za przepracowaną

część miesiąca).

UWAGA! Analogicznie należy ustalać

wynagrodzenie w 2013 r., pamięta-

jąc, że kwota minimalnego wynagro-

dzenia w 2013 r. wynosi 1600 zł.

zGOdNIE z PraWEM

Art. 6 ustawy o minimalnym wyna-

grodzeniu za pracę

1. Wysokość wynagrodzenia pracowni-

ka zatrudnionego w pełnym miesięcz-

nym wymiarze czasu pracy nie może

być niższa od wysokości minimalnego

wynagrodzenia ustalonego w trybie

art. 2 i 4, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Wysokość wynagrodzenia pracowni-

ka w okresie jego pierwszego roku pra-

cy, z zastrzeżeniem ust. 3, nie może być

niższa niż 80% wysokości minimalnego

wynagrodzenia za pracę.

obliczenie

wynagrodzenia

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

11

styczeń 2013

3. Do okresu, o którym mowa w ust. 2,

wlicza się wszystkie okresy, za które

była opłacana składka na ubezpiecze-

nie społeczne lub zaopatrzenie eme-

rytalne, z wyłączeniem okresów za-

trudnienia na podstawie umowy

o pracę w celu przygotowania zawo-

dowego.

4. Do obliczenia wysokości wynagro-

dzenia pracownika przyjmuje się przy-

sługujące pracownikowi składniki wy-

nagrodzenia i inne świadczenia wyni-

kające ze stosunku pracy, zaliczone

według zasad statystyki zatrudnienia

i wynagrodzeń określonych przez Głów-

ny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń

osobowych, z zastrzeżeniem ust. 5.

5. Przy obliczaniu wysokości wynagro-

dzenia pracownika nie uwzględnia się:

1) nagrody jubileuszowej;

2) odprawy pieniężnej przysługującej

pracownikowi w związku z przejś-

ciem na emeryturę lub rentę z tytułu

niezdolności do pracy;

3) wynagrodzenia za pracę w godzi-

nach nadliczbowych.

Podstawa wymiaru zasiłku

w miesiącu otrzymania

podwyżki wynagrodzenia

zaprzestanie wypłaty składnika wyna-

grodzenia powoduje konieczność przeli-

czenia podstawy wynagrodzenia choro-

bowego. Jedynie w sytuacji, gdy praco-

dawca włączy ten składnik do innego,

np. do wynagrodzenia zasadniczego, nie

zachodzi konieczność ponownego ustala-

nia podstawy.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego

i wynagrodzenia chorobowego oblicza się na

takich samych zasadach, jak wskazanych

w ustawie o świadczeniach pieniężnych

z ubezpieczenia społecznego w razie choroby

i macierzyństwa. W trakcie niezdolności do

pracy mogą nastąpić zmiany w wysokości wy-

nagrodzenia – zarówno podwyższenie, jak

i obniżenie wysokości wynagrodzenia.

Podstawa wymiaru zasiłku

chorobowego (wynagrodzenia

chorobowego)

Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego

(wynagrodzenia chorobowego) jest przecięt-

ne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za

okres 12 miesięcy kalendarzowych poprze-

dzających miesiąc, w którym powstała nie-

zdolność do pracy, a jeżeli pracownik był za-

trudniony krócej niż 12 miesięcy, podstawę

wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wy-

nagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe

ubezpieczenia. Podstawą wymiaru jest przy-

chód stanowiący podstawę wymiaru składek

na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu

potrąconych przez pracodawcę składek na

ubezpieczenie emerytalne, rentowe i choro-

bowe, finansowanych ze środków pracowni-

ka. Za jeden dzień niezdolności do pracy pra-

codawca wypłaca 1/30 część wynagrodzenia

stanowiącego podstawę wymiaru wynagro-

dzenia. Jeśli niezdolność do pracy z powodu

choroby powstała przed upływem pełnego

miesiąca kalendarzowego zatrudnienia, pod-

stawą wymiaru wynagrodzenia chorobowego

jest wynagrodzenie, które pracownik osią-

gnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc ka-

lendarzowy.

Zmiana wysokości

wynagrodzenia

Zmiana wysokości wynagrodzenia pracow-

nika będzie rzutować na wysokość podstawy

wymiaru zasiłku, jeżeli zmiana ta nastąpiła

w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w któ-

rym powstała niezdolność do pracy. Nato-

miast jeśli zmiana wynagrodzenia miała miej-

sce w miesiącu powstania niezdolności do

pracy (lub w kolejnym miesiącu, gdy pracow-

nik jest nadal niezdolny do pracy), nie będzie

miała wpływu na wysokość ustalanej podsta-

wy wymiaru zasiłku chorobowego (wynagro-

dzenia chorobowego).

wynagrodzenie

chorobowe

przychód

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

12  styczeń 2013

Przykład

Pracownik jest niezdolny do pracy od

2 kwietnia do 31 maja 2012 r. 15 maja

otrzymał podwyżkę wynagrodzenia.

Do 14 maja 2012 r. otrzymywał wyna-

grodzenie w stałej wysokości 3200 zł,

a od 15 maja – 3900 zł. Czy zmiana wy-

sokości wynagrodzenia wpłynie na spo-

sób ustalania podstawy wymiaru i czy

należy przeliczać ją na nowo?

Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku

należy przyjąć przeciętne miesięczne

wynagrodzenie z okresu od kwietnia

2011 r. do marca 2012 r., co oznacza,

że otrzymana przez pracownika od

15 maja 2012 r. podwyżka nie będzie

miała wpływu na wysokość podstawy

wymiaru zasiłku i nie ma potrzeby prze-

liczać jej na nowo.

■ 

ZAPAMIĘTAJ

W przypadku podwyżki wynagrodzenia,

która nie jest wynikiem zwiększenia wy-

miaru czasu pracy, nie należy na nowo

przeliczać podstawy wymiaru zasiłku.

Przykład

Pracownik stał się niezdolny do pracy

2 maja 2012 r. Od 1 marca 2012 r. otrzy-

mał podwyżkę wynagrodzenia. Do usta-

lenia podstawy wymiaru zasiłku należy

przyjąć przeciętne miesięczne wynagro-

dzenie z okresu od maja 2011 r. do

kwietnia 2012 r. Otrzymana 1 marca

podwyżka będzie więc miała wpływ na

wysokość przeciętnego miesięcznego

wynagrodzenia przyjmowanego do ob-

liczania podstawy wymiaru.

Przykład

Pracownik przebywa na zwolnieniu le-

karskim od 16 kwietnia do 31 maja 2012 r.

Jego miesięczne wynagrodzenie składa

się z wynagrodzenia zasadnicze-

go 3000 zł i z dodatku stażowego w wy-

sokości 20% wynagrodzenia zasadni-

czego, tj. 600 zł. Pracownik w styczniu

otrzymał 3-miesięczne wypowiedzenie

zmieniające warunki płacy (obniżenie

wynagrodzenia zasadniczego do 2700 zł),

przed upływem połowy okresu wypowie-

dzenia nie złożył oświadczenia o odmo-

wie przyjęcia zaproponowanych warun-

ków, co oznacza, że nowe warunki zaczęły

obowiązywać od 1 maja 2012 r. Pracow-

nik od 1 maja będzie otrzymywał wyna-

grodzenie zasadnicze w wysokości 2700 zł

i dodatek stażowy w wysokości 540 zł.

Czy obniżenie wynagrodzenia pracowni-

ka w trakcie trwania niezdolności do pra-

cy wpłynie na podstawę wymiaru zasiłku?

Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku

należy przyjąć przeciętne miesięczne wy-

nagrodzenie z okresu od kwietnia 2011 r.

do marca 2012 r. A zatem, tak jak w przy-

padku otrzymania podwyżki wynagro-

dzenia obniżenie wysokości wynagro-

dzenia w trakcie trwania niezdolności do

pracy nie będzie miało wpływu na pod-

stawę wymiaru.

Zaprzestanie wypłacania

składnika wynagrodzenia

Jeżeli pracodawca zaprzestanie wypłaty

jakie goś składnika wynagrodzenia od okre-

ślonej daty (np. w wyniku zawieszenia prze-

pisów wewnątrzzakładowych dotyczących

zasad wynagradzania), podstawę wymia-

ru zasiłku chorobowego (wynagrodzenia cho-

robowego) należy przeliczyć i ustalić po-

nownie. Dany składnik wynagrodzenia nale-

ży wówczas pominąć w ustalanej podstawie

wymiaru.

W sytuacji gdy pracodawca zlikwiduje jakiś

składnik wynagrodzenia, włączając go w ca-

łości lub w części do innego składnika, np. do-

datek stażowy do wynagrodzenia zasadnicze-

go, nie zachodzi konieczność ponownego

ustalania podstawy wymiaru zasiłku.

Przykład

Pracownik stał się niezdolny do pracy

z powodu choroby 2 kwietnia 2012 r.

i przebywa na zwolnieniu lekarskim

do 31 maja 2012 r. Pracownik otrzymuje

wynagrodzenie w stałej miesięcznej wy-

sokości 2900 zł i miesięczną premię re-

gulaminową w wysokości 400 zł.

przepisy
wewnątrzzakładowe

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

13

styczeń 2013

Do podstawy wymiaru zasiłku należy

przyjąć przeciętne miesięczne wynagro-

dzenie z okresu od kwietnia 2011 r. do

marca 2012 r., tj. wynagrodzenie zasad-

nicze wraz z premią regulaminową. Od

15 maja 2012 r. pracodawca w związku

z zawieszeniem przepisów wewnątrzza-

kładowych dotyczących zasad wynagra-

dzania zaprzestał wypłaty miesięcznych

premii regulaminowych. Czy po obniże-

niu wynagrodzenia wynikającego z za-

przestania wypłacania premii regulami-

nowych należy na nowo przeliczyć pod-

stawę wymiaru zasiłku?

Tak, w przypadku gdy pracodawca za-

przestał od określonej daty wypłaca-

nia jakiegoś składnika wynagrodze-

nia, podstawę zasiłku chorobowego

należy ustalić ponownie. Po tej dacie

składnik ten nie może być bowiem

uwzględniony w podstawie wymiaru

zasiłku.

Należy ponownie ustalić podstawę wy-

miaru zasiłku przysługującego pracow-

nikowi od 15 do 31 maja 2012 r., wyłą-

czając z niej premię regulaminową.

zGOdNIE z PraWEM

Art. 38 ustawy o świadczeniach pie-

niężnych z ubezpieczenia społeczne-

go w razie choroby i macierzyństwa

1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie

stanowiące podstawę wymiaru zasiłku

chorobowego ustala się przez podzielenie

wynagrodzenia osiągniętego przez ubez-

pieczonego będącego pracownikiem za

okres, o którym mowa w art. 36 ust. 1 i 2,

przez liczbę miesięcy, w których wynagro-

dzenie to zostało osiągnięte.

2. Jeżeli w okresie, o którym mowa

w ust. 1, ubezpieczony będący pracow-

nikiem nie osiągnął wynagrodzenia

wskutek nieobecności w pracy z przy-

czyn usprawiedliwionych, przy ustala-

niu podstawy wymiaru zasiłku chorobo-

wego:

1) wyłącza się wynagrodzenie za mie-

siące, w których przepracował mniej

niż połowę obowiązującego go czasu

pracy;

2) przyjmuje się, po uzupełnieniu według

zasad określonych w art. 37 ust. 2, wy-

nagrodzenie z miesięcy, w których

ubezpieczony będący pracownikiem

przepracował co najmniej połowę obo-

wiązującego go czasu pracy.

3. Jeżeli w okresie, o którym mowa

w ust. 1, ubezpieczony będący pracowni-

kiem w każdym miesiącu z przyczyn

usprawiedliwionych wykonywał pracę

przez mniej niż połowę obowiązującego

go czasu pracy, przy ustalaniu podstawy

wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje

się wynagrodzenie za wszystkie miesiące

po uzupełnieniu według zasad określo-

nych w art. 37 ust. 2.

Jak obliczyć zasiłek chorobowy

dla pracownika tymczasowego

agencje pracy tymczasowej zatrudniają-

ce pracowników tymczasowych często

mają wątpliwości, jak w przypadku nie-

zdolności do pracy ustalić takim osobom

świadczenia chorobowe. Mimo że przy

ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku

chorobowego i pozostałych świadczeń

chorobowych przysługujących pracowni-

kom tymczasowym mają zastosowanie

ogólne zasady ustalania podstawy wy-

miaru zasiłku, to w pewnym zakresie wy-

stępują odrębności wynikające ze specy-

fiki pracy tymczasowej.

Pracownikom tymczasowym, tak jak pozo-

stałym pracownikom, przysługuje wynagro-

dzenie chorobowe za okres niezdolności do

pracy trwającej łącznie do 33 lub odpowied-

nio do 14 dni w roku kalendarzowym (art. 92

§ 1 pkt 1 kodeksu pracy). Za okres od 34. lub

odpowiednio od 15. dnia niezdolności do pra-

cy pracownik tymczasowy ma prawo do zasił-

ku chorobowego z ubezpieczenia chorobowe-

go. Jeżeli niezdolność do pracy została spo-

wodowana wypadkiem przy pracy albo jest

skutkiem choroby zawodowej, od pierwszego

dnia niezdolności do pracy pracownikowi

choroba
zawodowa

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

14  styczeń 2013

tymczasowemu przysługuje zasiłek chorobo-

wy z ubezpieczenia wypadkowego.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego

w przypadku pracowników tymczasowych

jest ustalana, co do zasady, jak w przypadku

ogółu pracowników.

Podstawa zasiłku

przy zatrudnieniu

na kolejne umowy o pracę

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku

przysługującego pracownikowi tymczasowe-

mu wykonującemu pracę na podstawie kolej-

no następujących po sobie umów o pracę za-

wartych z tą samą agencją pracy tymczasowej

(nawet na rzecz różnych pracodawców-użyt-

kowników), wynagrodzenie wypłacone z ty-

tułu każdej z umów podlega sumowaniu, je-

żeli między poszczególnymi umowami o pra-

cę nie było przerwy albo przerwa przypadała

na dni ustawowo wolne od pracy.

■ 

ZAPAMIĘTAJ

Przerwy przypadającej na dzień ustawowo

wolny od pracy nie należy traktować jak

przerwy w zatrudnieniu pracownika tym-

czasowego.

Przykład

Jeden z pracowników tymczasowych

stał się niezdolny do pracy w czerwcu

br., nabywając prawo do wyna gro-

dzenia chorobowego za okres od 11

do 15 czerwca 2012 r.

Pracownik tymczasowy był zatrudniony

w okresach:
●  

od 5 marca do 23 marca (24 marca

– sobota,25 marca – niedziela),

●  

od 26 marca do 28 kwietnia (29 kwiet-

nia – niedziela),

● 

od 30 kwietnia do 10 maja,

●  

od 11 maja do 30 czerwca (aktualnie

trwająca umowa o pracę tymczasową).

Umowy o pracę na wskazane okresy

były zawierane na rzecz różnych praco-

dawców-użytkowników. Ustalając pod-

stawę wymiaru świadczenia chorobo-

wego należnego pracownikowi w czerw-

cu pracodawca (agencja) nie powinien

uwzględniać wynagrodzenia z tytułu

pierwszej umowy o pracę tymczasową

zawartej na okres od 5 do 23 marca,

ponie waż przerwa między pierwszą

a drugą umową obejmowała nie tylko

dzień ustawowo wolny od pracy – nie-

dzielę, ale także przypadała w sobotę.

Nieprzerwanym okresem zatrudnienia

tego pracow nika jest okres od 26 marca

do 30 czerwca, ponieważ przerwa mię-

dzy drugą a trzecią umową przypadała

na dzień ustawowo wolny od pracy,

a między ostatnimi umowami nie było

przerwy. Przy ustalaniu podstawy wy-

miaru zasiłku, wynagrodzenie wypłaco-

ne z tytułu 3 ostatnich umów podlega

sumowaniu, a zatem podstawę wymiaru

wyna grodzenia chorobowego stanowi

przeciętne miesięczne wynagrodzenie

pracownika za pełne kalendarzowe mie-

siące zatrudnienia, tj. za kwiecień i maj.

Podstawa zasiłku

przed upływem pierwszego

miesiąca zatrudnienia

Jeśli niezdolność do pracy powstanie w pierw-

szym kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia

chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku nale-

ży ustalać na podstawie wynagrodzenia za ten

miesiąc. Jeżeli pracownik tymczasowy zachoru-

je w pierwszym miesiącu pracy, a okres, na jaki

została zawarta umowa o pracę, jest krótszy niż

miesiąc kalendarzowy, to z uwagi na specyfikę

pracy tymczasowej należy stosować szczególne

zasady uzupełniania wynagrodzenia. W przy-

padku pracownika tymczasowego wynagrodze-

nie powinno być uzupełnione jedynie do okre-

su, na który została zawarta umowa o pracę

tymczasową, z tytułu której powstało prawo do

zasiłku. Jako ciągłość zatrudnienia należy trak-

tować kolejno po sobie następujące umowy

o pracę, jeżeli między umowami nie było dnia

przerwy lub była przerwa, ale przypadała na dni

ustawowo wolne od pracy.

Przykład

Z pracownikiem tymczasowym zawarto

umowy na okresy:
●  

od 4 maja do 12 maja (13 maja nie-

dziela) – 6 dni roboczych,

●  

od 14 maja do 25 maja – 10 dni robo-

czych.

Umowy o pracę były zawierane na rzecz

tego samego pracodawcy-użytkownika.

umowa
o pracę

miesiąc
kalendarzowy

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

15

styczeń 2013

Z tytułu pierwszej umowy o pracę tymcza-

sową pracownik otrzymał wynagrodzenie

zmienne w kwocie 450 zł (po pomniejsze-

niu o składki na ubezpieczenia społeczne

– 388,31 zł), a z tytułu drugiej umowy wy-

nagrodzenie zmienne w kwocie 1080 zł

(po pomniejszeniu o składki na ubezpie-

czenia społeczne – 931,93 zł). Pracownik

stał się niezdolny do pracy w okresie trwa-

nia drugiej umowy o pracę i dostarczył

zwolnienie lekarskie na okres od 24 do

25 maja (2 dni), nabywając z tego tytułu

prawo do wynagrodzenia chorobowego.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru wyna-

grodzenia chorobowego agencja powinna

uwzględnić wynagrodzenie z tytułu wy-

konywania obu umów o pracę tymczaso-

wą, ponieważ przerwa między nimi przy-

padała na dzień ustawowo wolny od pra-

cy. Wynagrodzenie wypłacone z tytułu

tych umów przy ustalaniu podstawy wy-

miaru świadczenia chorobowego podlega

uzupełnieniu do kwoty, którą pracownik

tymczasowy otrzymałby za wszystkie dni,

na które umowy były zawarte. Ponieważ

z tytułu obu umów pracownik tymczaso-

wy otrzymał wynagrodzenie zmienne,

uzupełnienie tego wynagrodzenia będzie

polegało na podzieleniu wynagrodzenia

uzyskanego za przepracowane dni robo-

cze przez liczbę dni przepracowanych,

a następnie pomnożeniu przez liczbę dni,

jaką pracownik przepracowałby w ra-

mach obowiązującego go rozkładu czasu

pracy.

Wynagrodzenie pracownika po uzupeł-

nieniu wyniesie zatem 1508,80 zł, co

wynika z wyliczenia:

(388,31 zł + 931,93 zł) : 14 (liczba dni

przepracowanych) = 94,30 zł,

94,30 zł x 16 (liczba dni roboczych, jaką

pracownik przepracowałby, gdyby nie

chorował) = 1508,80 zł.

Ustalona w ten sposób podstawa wy-

miaru wynagrodzenia chorobowego

stanowi kwotę wynagrodzenia pracow-

nika tymczasowego, jaką otrzymałby,

gdyby był obecny w pracy przez wszyst-

kie dni trwania drugiej umowy o pracę.

Gdyby pracownik tymczasowy wykonywał

pracę na rzecz różnych pracodawców-użyt-

kowników i zasady wynagradzania z tytułu

poszczególnych umów o pracę byłyby różne

(różne składniki wynagrodzenia lub różne za-

sady ich wypłaty), to w przypadku konieczno-

ści uzupełnienia wynagrodzenia należałoby je

uzupełnić odrębnie z tytułu każdej umowy.

Niezdolność do pracy

w drugim miesiącu

zatrudnienia

Jeżeli pracownik tymczasowy został za-

trudniony w trakcie miesiąca kalendarzo-

wego i stał się niezdolny do pracy w następ-

nym miesiącu zatrudnienia, wówczas pod-

stawę wymiaru zasiłku należy ustalać na

podstawie wynagrodzenia za miesiąc kalen-

darzowy, w którym powstała niezdolność

do pracy. Wynagrodzenie pracownika tym-

czasowego powinno być uzupełnione do

kwoty, którą pracownik otrzymałby za dni

trwania umowy (lub umów) o pracę tym-

czasową w tym miesiącu.

Przykład

Jeden z pracowników tymczasowych,

z którym umowa o pracę tymczasową zo-

stała zawarta na okres od 21 maja do

22 czerwca 2012 r., był niezdolny do pracy

od 11 do 14 czerwca i z tego tytułu ma pra-

wo do zasiłku chorobowego, gdyż wcze-

śniej w tym roku wykorzystał okres 33 dni

wypłaty wynagrodzenia za okres choroby.

Za czerwiec pracownik otrzymał wyna-

grodzenie określone stawką godzinową

(14,50 zł/godz.) w kwocie 1276 zł za

88 godzin przepracowanych (po potrące-

niu o składki na ubezpieczenia społeczne

– 1101,06 zł). W okresie od 1 do 22 czerw-

ca wymiar czasu pracy obowiązujący pra-

cownika wyniósł 15 dni, tj. 120 godzin.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku

chorobowego przysługującego pracowni-

kowi pracodawca (agencja) powinien

uwzględnić wynagrodzenie za czerwiec,

po uzupełnieniu do kwoty, którą pracow-

nik tymczasowy otrzymałby, gdyby nie

chorował, a więc za dni, na które była za-

warta umowa w czerwcu. Ponieważ pra-

cownik otrzymuje wynagrodzenie stałe

(stawka godzinowa), jego uzupełnienie

będzie polegać na przyjęciu kwoty z umo-

wy o pracę. W czerwcu pracownik prze-

pracował 88 godzin, a powinien przepra-

cować 120 godzin. Uzupełnione wynagro-

dzenie wyniesie 1740 zł (14,50 zł x

x 120 godz.), a po pomniejszeniu o składki

umowa
o pracę

zasady

wynagradzania

Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych

16  styczeń 2013

ZUS wyniesie 1501,45 zł (1740 zł –

– (1740 zł x 13,71%) i będzie stanowić

podstawę wymiaru zasiłku chorobowego

przysługującego pracownikowi za czer-

wiec.

Minimalna podstawa

wymiaru zasiłku

Przy ustalaniu podstawy wymiaru świad-

czeń chorobowych dla pracownika tymcza-

sowego mają zastosowanie przepisy

art. 36–47 ustawy zasiłkowej, w tym m.in.

regulacja dotycząca minimalnej podstawy

wymiaru zasiłku. Gwarancja minimalnej

podstawy wymiaru zasiłku ma zatem rów-

nież zastosowanie do pracowników tym-

czasowych. Powyższe oznacza, że podsta-

wa wymiaru zasiłku przysługującego pra-

cownikowi tymczasowemu zatrudnionemu

w pełnym wymiarze czasu pracy nie może

być niższa od minimalnego wynagrodzenia

za pracę, po pomniejszeniu o kwotę odpo-

wiadającą wysokości 13,71% tego wyna-

grodzenia (lub odpowiednio nie może być

niższa od 80% minimalnego wynagrodze-

nia za pracę, po pomniejszeniu o kwotę od-

powiadającą wysokości 13,71% tego wyna-

grodzenia – w przypadku pracowników

w pierwszym roku pracy, o których mowa

w przepisach ustawy o minimalnym wyna-

grodzeniu za pracę). W przypadku pracow-

ników zatrudnionych w niepełnym wymia-

rze czasu pracy kwoty te ulegają odpowied-

nio zmniejszeniu proporcjonalnie do wy-

miaru czasu pracy.

Jeżeli w miesiącu, w którym powstała

niezdolność do pracy, umowa o pracę tym-

czasową była zawarta na okres krótszy niż

miesiąc kalendarzowy, kwota minimalnego

wynagrodzenia powinna być ustalona od-

powiednio do okresu trwania umowy o pra-

cę w tym miesiącu.

Zgodnie z wyjaśnieniami ZUS, kwota mi-

nimalnej podstawy wymiaru zasiłku powin-

na być ustalona w następujący sposób:

Minimalna podstawa wymiaru zasiłku

jest to kwota minimalnego wynagrodzenia

za pracę (odpowiednia do stażu pracy) po-

mniejszona o kwotę odpowiadającą

13,71%, podzielona przez liczbę dni robo-

czych w miesiącu, w którym powstała nie-

zdolność do pracy i pomnożona przez licz-

bę dni roboczych trwania umowy (umów),

z tytułu której powstało prawo do zasiłku.

Inaczej ujmując, jeżeli w miesiącu wystą-

pienia absencji chorobowej umowa trwała

przez niepełny miesiąc, to ustalając mini-

malną podstawę wymiaru zasiłku dla pra-

cownika tymczasowego, posługujemy się

wzorem:

MPW = MW : LDR x LDU

gdzie:

MPW – minimalna podstawa wymiaru za-

siłku,

MW – kwota minimalnego wynagrodzenia

pomniejszona o składki finansowane

przez pracownika,

LDR – liczba dni roboczych w miesiącu,

w którym powstała niezdolność do

pracy,

LDU – liczba dni roboczych trwania umowy

(umów), z tytułu której (których)

powstało prawo do świadczenia cho-

robowego.

Przykład

1 czerwca 2012 r. agencja pracy tymcza-

sowej zatrudniła na okres od 1 do 20

czerwca 2012 r. pracownika tymczaso-

wego z 5-letnim stażem pracy. W okresie

od 18 do 20 czerwca pracownik nabył

prawo do wynagrodzenia chorobowego

(posiada wymagany okres wyczekiwa-

nia). Podstawę wymiaru przysługujące-

go mu wynagrodzenia chorobowego sta-

nowi uzupełnione wynagrodzenie za

czerwiec, tj. wynagrodzenie, jakie pra-

cownik uzyskałby, gdyby przepracował

wszystkie dni robocze, przypadające

w okresie od 1 do 20 czerwca (13 dni ro-

boczych), w wysokości 1144 zł (po po-

mniejszeniu o składki ZUS – 987,16 zł).

Aby ustalić minimalną podstawę wymia-

ru świadczenia chorobowego, należy do-

konać następującego wyliczenia:
●  

MPW = 1294,35 zł (1500 zł – 13,71%) :

: 20 dni roboczych w czerwcu x 13 dni

roboczych trwania umowy,

●  

MPW (minimalna podstawa wy miaru

zasiłku dla pracownika) = 841,33 zł.

Ponieważ kwota 987,16 zł jest wyższa

od minimalnej podstawy wymiaru

(987,16 zł > 841,33 zł), powinna zostać

przyjęta jako podstawa wymiaru wyna-

grodzenia chorobowego.

UWAGA! Analogiczny sposób postępo-

wania należy przyjąć w 2013 r., pamię-

tając, że kwota minimalnego wyna-

grodzenia w 2013 r. wynosi 1600 zł.

podstawa

wymiaru zasiłku

17

styczeń 2013

Zapewnij sobie spokój i komfort

w codziennej pracy

Zamów prenumeratę

„MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń”

Informacje i zamówienia.
Biuro Obsługi Klienta: tel.:

801 626 666

,

22 761 30 30

,

e-mail:

[e-mail]

dwutygodnik, 24 numery

MONITOR prawa pracy i ubezpieczeń to dwutygodnik specjalistów ds. kadr, płac i rozliczeń.
Znajdują się w nim konkretne rozwiązania dotyczące zatrudnienia, ubezpieczeń społecznych
i wynagrodzeń. Autorami naszego czasopisma są najlepsi eksperci w kraju, którzy odpowiadają
na wszystkie pytania czytelników i wyjaśniają zawiłe przepisy.