BARWA

[...Barwa wody może być wywołana przez wiele czynników, jak: substancje humusowe, plankton, roślinność, jony metali (żelaza, manganu), ścieki przemys­łowe.

Rozróżnia się rzeczywistą barwę wody i barwę pozorną. Za barwę rzeczywistą uważa się barwę wody klarownej po usunięciu mętności. Barwę pozorną powodują drobne zabarwione cząstki zawieszone w wodzie, łącznie z substan­cjami rozpuszczonymi[...barwę specyficzną, odbiegającą od naturalnej. Wody te nie mogą być poddawane badaniu zwykłymi metodami, a barwę ich określa się opisowo...]Woda do zasilania sieci wodociągowej, przeznaczonej do dostarczania mieszkańcom wody do picia, powinna mieć liczbę jednostek barwy nie przekraczającą 20 mg/dm3 Ptf). Wody studzienne, wykorzystywane przez indywidualnych mieszkańców do picia i potrzeb gospodarczych, nie powinny mieć barwy większej niż 25 mg/dm3 Pt Oznaczanie barwy należy wykonać możliwie najszybciej po pobraniu próbki, gdyż podczas dłuższego przechowywania mogą zachodzić różne przemiany biologiczne oraz fizyczno-chemiczne wpływające na zmianę barwy. Próbki wody pobranej do oznaczania barwy nie powinno się utrwalać.Za jednostkę barwy przyjmuje się zabarwienie, jakie powstaje po dodaniu do 1 dm3 (1 litra) wody destylowanej 1 mg platyny w postaci chloroplaty-nianu potasu (K2PtCl6) i 0,5 mg kobaltu w postaci chlorku kobaJtu (II) (CoCl2 ■ 6H2O). Jednostki barwy przyjęto oznaczać w mg/dm3 Pt.Barwę wody można oznaczyć:— według skali platynowo-kobaltowej,— według skali dwuchromianowo-kobaltowej (w przypadku braku K2PtCl6),— metodą opisową w przypadku barwy specyficznej,— metodą oznaczania liczby progowej barwy.

OZNACZANIE BARWY WEDŁUG SKALI PLATYNOWO KOBALTOWEJ[...Zasada oznaczania polega na wizualnym porównaniu barwy badanej próbki wody ze skalą wzorców.Przy oznaczaniu barwy przeszkadza nawet niewielka mętność. Najlepiej usuwa się mętność przez odwirowanie. Szybkość i liczba obrotów zależą od rodzaju mętności. Mętność usuwa się także przez sączenie...][...Na barwę wody wywiera również duży wpływ odczyn (pH). Z tego względu należy podawać wartości pH, przy których oznaczana była barwa....]

OZNACZANIE BARWY SPECYFICZNEJ[...Jeżeli woda ma barwę specyficzną, odbiegającą od barwy skali'platynowo--kobaltowej, należy scharakteryzować opisowo rodzaj i intensywność barwy...]OZNACZANIE LICZBY PROGOWEJ (£„) BARWY[... Oznaczenie wykonuje się, jeżeli woda ma barwę odbiegającą od barwy skali platynowo-kobaltowej. ...]MĘTNOŚĆ I PRZEZROCZYSTOŚĆ[...Mętność wody uwarunkowana jest obecnością różnych nierozpuszczonych związków nieorganicznych i organicznych. Mętność mogą powodować np.: glina, iły, wytrącające się związki żelaza, manganu i glinu, rozdrobnione substancje organiczne, substancje humusowe, plankton, wyższe mikroorganiz­my. Przez mętność należy rozumieć optyczne właściwości drobnych zawiesin w próbce wody, które powodują rozproszenie światła...][...Mętność wody oznacza się przez porównanie ze wzorcami zawierającymi zawiesiny krzemionki (SiO2). Za jednostkę mętności przyjmuje się mętność, która powstaje przy dodaniu do 1 dm3 wody destylowanej 1 mg zawiesiny krzemionkij...] przygotowanej w sposób podany w p. 2.2.2.1, tj. [...o określonej wielkości cząstek. Mętność wyraża się w mg/dm3. Nie jest ona jednak równo znaczna z ilością zawiesin w wodzie, oznaczanych wagowo w postaci mg/dm3…][...Jako wzorzec mętności może być także stosowana formazyna. Zarówno w przypadku wzorców sporządzonych z zawiesiny krzemionki, jak i z for-mazyny, stosowana w Polsce jednostka 1 mg/dm3 jest równoważna 1 NTU...][...Zaleca się wykonywać oznaczanie mętności w dniu pobrania próbki. Gdy dłuższe przechowywanie jest konieczne, próbka może być przechowywana w ciemnym miejscu w czasie 24 godz. Przed oznaczaniem mętności wszystkie próbki powinny być dokładnie wymieszane.Mętność wody można oznaczać następującymi metodami:— wizualną, turbidymetryczną w zakresie 0-^5 mg/dm3,— wizualną, turbidymetryczną w zakresie 5 -^ 50 mg/dm3 lub większym,— nefelometryczną....] OZNACZANIE MĘTNOŚCI METODĄ WIZUALNĄ W ZAKRESIE 0-5 mg/dm3[...Oznaczanie mętności polega na wizualnym porównaniu właściwości optycz­nych (intensywności przepuszczonego światła) próbki wody z odpowiednio przygotowanymi wzorcami.Przy oznaczaniu mętności przeszkadzają: barwa, grubsze, szybko opadające zawiesiny, obecność pęcherzyków powietrza....]OZNACZANIE MĘTNOŚCI METODA. NEFELOMETRYCZNĄ[... Oznaczanie mętności wody metodą nefelometryczną polega na porównaniu intensywności światła, rozproszonego od koloidalnych cząstek i drobnych zawiesin, z odpowiednio przygotowanymi wzorcami.Intensywność rozproszonego światła jest proporcjonalna do mętności badanej wody, której wartość oznacza się za pomocą nefelometrów.Do oznaczania mętności należy wykonać krzywą wzorcową, wykazującą współzależność między odczytem na nefelometrze a wielkością mętności....]CHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU — ChZT[...W zależności od zastosowanego środka utleniającego rozróżnia się zapotrzebowanie tlenu nadmanganianowe ChZT-Mn i dwu-chromianowe ChZT-Cr. Zapotrzebowanie tlenu nadmanganianowe przyjęto nazywać „utlenialnością" wody, a od pewnego czasu również „indeksem nadmanganianowym"....]Wyniki otrzymywane przy zastosowaniu różnych metod są przeważnie różne dla tej samej próbki .[...Stopień utleniania zależy od szeregu parametrów: właściwości utleniacza, jego stężenia, temperatury, czasu działania, pH roztworu i innych....][... oznaczanie ChZT metodą dwuchromianową przy użyciu 0,25 M K2Cr2O7 można stosować do wód silnie zanieczyszczonych0 utlenialności 100 mg/dm3 O2 lub większej, przy użyciu zaś 0,025 M K2Cr2O7 do wód o utlenialności 10 ~ 100 mg/dm3 O2, jednak dokładność oznaczenia wynosi 10-^-15%. Dla wód o ChZT mniejszym od 10 mg/dm3 O2 oznaczanie ChZT wg p. 3.4.11 jest niemożliwe...]OZNACZANIE CHEMICZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA TLENU (UTLENIALNOŚCI) METODĄ NADMANGANIANOWI (ChZT-Mn)[...Utlenialnością nazywa się właściwość wody, polegającą na redukowaniu nadmanganianu potasu wskutek utleniania się obecnych w wodzie związków organicznych. Niektóre związki nieorganiczne, jak sole żelaza (II), azotyny i inne, również ulegają utlenianiu w tych warunkach — np. 1 mg Fe (II) zużywa 0,14 mg tlenu, a 1 mgNNO,— 1,14 mg tlenu. Ilość zużywanego nadmanganianu zależy od warunków wykonywania oznaczenia, które muszą być ściśle sprecyzo­wane. Jedynie w ten sposób można otrzymać porównywalne wyniki. Przez utlenialnosc w tej metodzie rozumie się liczbę miligramów tlenu zużytego przez badaną próbkę, ogrzewaną we wrzącej łaźni wodnej w ciągu 30 min z roztworem nadmanganianu potasu w środowisku kwaśnym. Wyniki oznaczania zamiast w mg/dm3 KMnO4 podaje się w mg/dm3 O2 (3,95 mg KMnO4 odpowiada 1 mg tlenu). Utlenialnosc wody uważa się za orientacyjny wskaźnik, dający jedynie ogólną charakterystykę zanieczyszczenia próbki związkami organicznymi. Peł­niejszą miarą zawartości związków organicznych jest chemiczne zapotrzebowa­nie tlenu oznaczane metodą dwuchromianową, w której utlenianiu ulega więcej substancji organicznych, a także stężenie ogólnego węgla organicznego OWO.Wody naturalne nie zanieczyszczone mają utlenialnosc od ułamka do 2-^3 mg/dm3 O2, a w razie dużej zawartości substancji humusowych — nawet do kilkunastu mg/dm3 O2. Utlenialnosc wody do picia nie powinna przekraczać 3 mg/dm3 O2. W przypadku wód zabarwionych utlenialnosc może być wyższa, pod warunkiem jednak, że inne cechy wody nie wskazują na jej zanieczyszczenie...]CHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU — ChZT [...Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT) jest to pojęcie umowne i oznacza ilość tlenu w mg/dm3 pobranego z utleniacza (w umownych warunkach) [...Oznaczanie ChZT musi być wykonane w ściśle określonych warunkach, gdyż rodzaj utleniających związków i stopień utleniania mogą się zmieniać w szerokim zakresie, zależnie od takich czynników, jak np. skład ścieków, struktura związków, rodzaje substancji utleniających, stężenie odczynników, temperatura, czas reakcji i innej...][...Oznaczanie ChZT polega na utlenieniu w temperaturze wrzenia związków organicznych i niektórych nieorganicznych za pomocą mieszaniny dwuchromia-nu potasu i kwasu siarkowego oraz odmiareczkowaniu nadmiaru dwuchromia-nu siarczanem żelaza (II) i amonu wobec ferroiny. Ilość utleniających się związków organicznych jest proporcjonalna do zużytego dwuchromianu...] [...Przy oznaczaniu ChZT przeszkadzają chlorki, które tylko w obecności związków węglowych zużywają dwuchromian, utleniając się do chloru gazo­wego, ulatniającego się z roztworu...]FOSFORANY[... Fosfor w wodach naturalnych może pochodzić z rozkładu związków organicz­nych roślinnych lub zwierzęcych, z pól nawożonych nawozami fosforowymi oraz z zanieczyszczeń ściekami przemysłowymi.Związki fosforu w przyrodzie ulegają podobnym przemianom jak związki azotowe, przy czym przechodzą one w fosforany, co stanowi ostatnie stadium mineralizacji....][....Wody naturalne zawierają fosfor, zarówno w postaci związków organicznych, jak i mineralnych — rozpusz­czonych i nierozpuszczonych...][...Oznaczanie fosforu w wodach powierzchniowych ma duże znaczenie, gdyż fosforany stanowią jeden z podstawowych czynników biogennych, powodujących masowy rozwój glonów i stwierdzenie ich obecności zmusza do śledzenia składu wody i zwalczania zakwitów....][...Fosforany w ilościach normalnie występujących w wodzie do picia nie są szkodliwe dla zdrowia. W ostatnich czasach stosuje się dodawanie fosforanów do wody w celu zwalczania korozji oraz zapobiegania wytrącaniu się niektórych związków, np. żelaza lub wapnia...][...Dopuszczalną ilość fosforanów w wodach regulują przepisy prawne'1.Wszystkie formy fosforu występujące w wodzie oznacza się w postaci ortofosforanów, po uprzedniej zamianie w tę postać różnymi metodam...][...Do oznaczania fosforanów w wodzie najczęściej stosuje się metodę kolorymet­ryczną z molibdenianem amonu i chlorkiem cyny (II) jako reduktorem. Zasada oznaczania polega na tworzeniu się w roztworze kwaśnym kwasu fosforomolibdenowego H7(P)MoO2(O4)6 o żółtym zabarwieniu, który ulega redukcji pod wpływem chlorku cyny (II), tworząc związek kompleksowy — błękit molibdenowy — o intensywnym niebieskim zabarwieniu. Intensywność zabarwienia jest proporcjonalna do zawartości fosforanów. Oznacza się ją wizualnie lub spektrofotometrycznie...][...W oznaczaniu przeszkadzają: krzemionka w postaci jonowej w stężeniu powyżej 25 mg/dm3, arseniany, mętność, barwa, znaczne iiości chlorków, azotyny, Fe(III) powyżej 1 mg/dm3, Fe(II) powyżej 100 mg/dm3, związki organiczne. Bardzo alkaliczne lub bardzo kwaśne wody należy zobojętnić wobec fenoloftaleiny. Wpływ krzemionki eliminuje się przez rozcieńczenie próbki. Wpływ żelaza można usunąć przez odpowiednie rozcieńczenie próbki lub dodanie równoważnej ilości 0,1 M roztworu wersenianu. Przy dużych ilościach chlorków powstaje błekitnozielone zabarwienie, które kompensuje się, porów­nując zabarwienie próbki z wzorcem zawierającym chlorki o takim samym stężenu...]Przy stężeniu azotynów; do 25 mg/dm3 NNO2 należy dodać do próbki 0,1 g kwasu aminosulfonowego....[Mętność usuwa się przez odwirowanie lub prze­sączenie próbki....]MANGAN[...Mangan występuje w wodach naturalnych zwykle (lecz nie zawsze) obok większych ilości żelaza. Pochodzi z resztek roślinnych, z gleby oraz z zanieczysz­czeń, głównie przemysłowych. Ilości manganu spotykane w wodach naturalnych stanowią zazwyczaj od 1/6 do 1/10 zawartości żelaza. Najczęściej spotyka się mangan w ilościach od 0,10 do 0,3 mg/dm3 Mn...][...Mangan w wodzie ma natomiast duże znaczenie gospodarcze i przemysłowe. Już w ilościach powyżej 0,1 mg/dm3 powoduje brunatne plamy i zacieki przy praniu blielizny, tkanin itp. Takie same plamy powstają na urządzeniach sanitarnych. Również niektóre gałęzie przemysłu, np. papierniczy, krochmal-niczy, fotograficzny i inne wymagają wody wolnej od manganu lub najwyżej o zawartości manganu do 0,1 mg/dm3. Z powyższych względów przyjęto, że woda do picja i celów gospodarczych nie powinna zawierać manganu więcej niż 0,1 mg/dm3...][...Do oznaczania manganu w wodzie stosuje się dwie metody kolorymetryczne:— z nadsiarczanem,— z formaldoksymem.Mogą być również stosowane metody ASA iICP....]OZNACZANIE MANGANU METODĄ KOLORYMETRYCZNĄ Z NADSIARCZANEM[...Zasada oznaczania polega na utlenieniu związków manganu (II) do nadman­ganianu wobec azotanu srebra jako katalizatora i siarczanu rtęci (II) jako czynnika kompleksującego chlorki. Intensywność powstałego zabarwienia KMnO4 określa się wizualnie lub za pomocą spektrofotometru....][... W oznaczaniu przeszkadzają związki organiczne, lecz ujemny wpływ nieznacz­nych ich ilości można wyeliminować przez dodanie nadmiaru nadsiarczanu i dłuższe ogrzewanie. Dopuszczalna jest obecność tylko bardzo niewielkich ilości bromków i jodków. Przeszkadzają chlorki, lecz przez dodanie siarczanu rtęci (II) można skompleksować do 70 mg chlorków w próbce...]OZNACZANIE MANGANU METODĄ KOLORYMETRYCZNĄ FORMALDOKSYMOWĄ[... Oznaczanie polega na redukcji jonów manganu o wyższym stopniu utlenienia do jonu Mn (II) za pomocą formałdoksymu w środowisku zasadowym. Powstający w reakcji związek kompleksowy pod wpływem tlenu atmosferycz­nego zabarwia się na kolor brunatnoczarny. Intensywność zabarwienia, propor­cjonalną do zawartości manganu w badanej próbce, określa się wizualnie lub spektrofotometrycznie.

Metodę stosuje się do oznaczania manganu w wodzie w zakresie stężeń 0,05 -f- 1,0 mg/dm3 — przy pomiarze wizualnym i w zakresie 0,1 -h 4,0 mg/dm3 — przy pomiarze spektrofotometrycznym. Metody tej nie należy stosować w przypadku, gdy w próbce użytej do oznaczenia występują jony w ilościach większych niż: suma wapnia i magnezu 15 mg, żelazo, miedź i fosforany po 0,25 mg.W oznaczaniu przeszkadzają mętność i wysoka barwa wody. Mętność usuwa się przez przesączenie zakwaszonej próbki przez średni sączek bibułowy, Wpływ barwy (powyżej 30 mg/dm3 Pt) eliminuje się przez pomiar absorbancji próbki, do której — zamiast roztworu formaldoksymu i siarczanu żelaza i amonu — dodaje się 1,7 cm3 wody destylowanej. Pomiar należy wykonać, stosując jako odnośnik próbkę kontrolna. Wartość zmierzonej absorbancji należy odjąć od absorbancji badanej próbki. ...]

---