AKTYWA FINANSOWE (art. 3 ust.1 pkt 24 Uor) obejmują:

• aktywa pieniężne,

• instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki,

• wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub

• prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach.

AKTYWA PIENIĘŻNE (art. 3 ust. 1 pkt 25 Uor) to aktywa w formie:

• krajowych środków płatniczych,

• walut obcych i dewiz oraz

• inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych.

KRAJOWE ŚRODKI PŁATNICZE to:

• pieniądze będące w kraju prawnym środkiem płatniczym (waluta polska), a także

• pełniące funkcję płatniczą:

• weksle,

• czeki, czeki podróżnicze,

• akredytywy,

• polecenia wypłat,

• przekazy i

• inne dokumenty bankowe i finansowe płatne w walucie polskiej.

DEWIZY to pełniące funkcję płatniczą:

• weksle,

• czeki, czeki podróżnicze,

• akredytywy,

• polecenia wypłat,

• przekazy i

• inne dokumenty bankowe i finansowe płatne w walucie obcej.

Do aktywów obrotowych zalicza się te aktywa finansowe (art. 3 ust. 1 pkt 18 Uor), które są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne.

Wszelkie aktywa finansowe nie zaliczone do grupy aktywów obrotowych stanowią tym samym składnik aktywów trwałych.

Grupę finansowych aktywów obrotowych stanowią:

• udziały lub akcje,

• inne papiery wartościowe,

• udzielone pożyczki,

• inne krótkoterminowe aktywa finansowe,

• środki pieniężne i inne aktywa pieniężne w postaci:

• środków pieniężnych zgromadzonych w kasie i na

• rachunkach bankowych,

• innych środków pieniężnych,

• innych aktywów pieniężnych.

W skład długoterminowych aktywów finansowych wchodzą:

• udziały lub akcje w obcych jednostkach, które zostały nabyte dla zachowania nad nimi kontroli (lub współkontroli) lub wywarcia określonego wpływu,

• udzielone pożyczki o charakterze długoterminowym,

• długoterminowe papiery wartościowe, np. obligacje i akcje nabyte e celu otrzymania przychodów w formie odsetek oraz dywidend,

• inne długoterminowe aktywa finansowe.

W skład środków pieniężnych podmiotu gospodarczego wchodzą:

1. środki pieniężne w kasie (w walucie krajowej oraz obcej, w tym również waluta euro),

2. środki pieniężne na rachunkach bankowych,

3. inne środki pieniężne.

Inne aktywa pieniężne- bony oszczędnościowe, lokaty terminowe, naliczone odsetki od lokat terminowych (niezależnie od terminu zapadalności).

Wszelkie rozliczenia jednostki gospodarczej z innymi jednostkami są realizowane w formie:

1. obrotu gotówkowego,

2. obrotu bezgotówkowego.

Obrót gotówkowy polega na dokonywaniu wpłat i wypłat środków pieniężnych za pośrednictwem kasy (obrót kasowy) lub też za pośrednictwem banku (np. poprzez czek gotówkowy).

Obrót gotówkowy powinien być dokumentowany:

• dowodami źródłowymi,

• zastępczymi dowodami kasowymi (asygnatami kasowymi KP lub KW).

Obrót gotówkowy ewidencjonowany jest na koncie „KASA”.

EWIDENCJA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W KASIE

Rachunek bieżący KASA Rozrachunki

z dostawcami

(1) (2)

Zobowiązania wekslowe Rozrachunki z tyt.

wynagrodzeń

(4) (3)

Rozrachunki z odbiorcami Rozliczenie niedoborów

i nadwyżek

(5)

(6a)

(7a)

Pozostałe przychody Pozostałe rozrachunki

operacyjne z pracownikami

(7b) (6b)

Przychody finansowe Koszty finansowe

(8a) (8b)

Objaśnienia do schematu:

1. Podjęto środki pieniężne z rachunku bankowego do kasy

2. Uregulowano zobowiązania wobec dostawców

3. Wypłacono pracownikom wynagrodzenia

4. Wykupiono weksel własny

5. Wpływ należności od odbiorców

6. Zaksięgowano ujawnione niedobory kasowe:

6a) wymagające wyjaśnienia

6b) bezsporne, obciążające osobę materialnie odpowiedzialną

7. Zaksięgowano ujawnione nadwyżki kasowe:

7a) wymagające wyjaśnienia

7b) bezsporne, uprzednio wyjaśnione

8. Różnice kursowe ustalone na dzień bilansowy:

8a) dodatnie różnice kursowe

8b) ujemne różnice kursowe

Obrót bezgotówkowy polega na prowadzeniu rozliczeń pomiędzy podmiotami za pośrednictwem banku. Rozliczenia bezgotówkowe mogą być dokonywane w takich formach jak np.:

• polecenie przelewu,

• czek rozrachunkowy,

• akredytywa,

• weksel,

• polecenie zapłaty.

Obrót bezgotówkowy realizowany jest przy wykorzystaniu rachunków bankowych, na których gromadzone mogą być zarówno środki pieniężne w walucie krajowej jak i w walutach obcych.

Podmiot gospodarczy może posiadać następujące rachunki bankowe:

• rachunki bieżące,

• rachunki środków pieniężnych w walucie obcej,

• rachunki lokat terminowych,

• inne rachunki bankowe otwarte w celu:

• wyodrębnienia części zgromadzonych środków pieniężnych w celu zabezpieczenia sfinansowania określonych transakcji w umówionym terminie (tzw. akredytywy),

• odrębnego ujmowania wydzielonych środków funduszy specjalnych (np. ZFŚS),

• odrębnego ujmowania środków pozostających w dyspozycji zamiejscowych placówek, filii lub oddziałów.

EWIDENCJA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NA RACHUNKU BIEŻĄCYM

Różne konta Rachunek bieżący Różne konta

(1) (2)

Przychody finansowe Koszty finansowe

(3) (5)

Kredyty bankowe KASA

(Pożyczki zaciągnięte)

(4) (7)

(6)

Inne rachunki bankowe

(8)

(9)

Objaśnienia do schematu:

1. Otrzymano środki finansowe z tytułu:

1a) spłaty należności od kontrahentów

1b) wpływów z innych rachunków bankowych

1c) refundacji np. ze środków PFRON

1d) zwrotu nadpłaconych podatków

2. Dokonano wypłat z tytułu:

2a) spłaty zobowiązań wobec kontrahentów lub budżetu

2b) uiszczenia kar umownych i odszkodowań

2c) wykupu weksli własnych

2d) wynagrodzeń należnych pracownikom

2e) zakupu materiałów przekazanych bezpośrednio do zużycia, opłaconych usług

3. Naliczono odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bieżącym

4. Przekazano na rachunek środki pieniężne z tytułu udzielonego kredytu (zaciągniętej pożyczki)

5. Naliczono odsetki z tytułu zaciągniętego kredytu bankowego

6. Spłacono część zaciągniętego kredytu bankowego (pożyczki)

7. Pobrano gotówkę z rachunku bankowego do kasy

8. Otwarto akredytywę, potwierdzono czek własny rozrachunkowy

9. Zwrot środków z nie wykorzystanej akredytywy

EWIDENCJA INNYCH RACHUNKÓW BANKOWYCH

Rachunek bieżący Inne rachunki Rozrachunki

bankowe z dostawcami

(1)

(2)

(3)

Objaśnienia do schematu:

1. WB -Utworzono akredytywę; potwierdzono czek własny rozrachunkowy

2. WB -Uregulowano zobowiązanie wobec dostawcy w ramach otwartej akredytywy; realizacja czeku potwierdzonego

3. WB- Zwrot nie wykorzystanych środków z utworzonej akredytywy

Do innych środków pieniężnych zalicza się:

1. środki pieniężne w drodze,

2. czeki rozrachunkowe i gotówkowe,

3. weksle obce płatne w terminie krótszym od 3 miesięcy licząc od momentu ich wystawienia.

Środki pieniężne w drodze obejmują:

• środki pieniężne, które znajdują się między kasą jednostki a jej rachunkiem bankowym,

• środki pieniężne, które znajdują się między poszczególnymi rachunkami bankowymi w przypadku, gdy są prowadzone przez różne oddziały banku lub różne banki.

Ewidencja środków pieniężnych w drodze prowadzona jest na koncie „Środki pieniężne w drodze.”

EWIDENCJA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W DRODZE

KASA Środki pieniężne Rachunek bieżący

w drodze

(1)

(3)

Przychody ze sprzedaży

(2a) (2c)

Rozrachunki z tyt. VAT

(2b)

Objaśnienia do schematu:

1. Wpłaty gotówkowe z kasy na rachunki bankowe.

2. Wpłaty utargów placówek handlu detalicznego zgodnie z wydrukami z kas fiskalnych:

2a) cena sprzedaży netto

2b) należny podatek VAT

2b) ogólna wartość utargu gotówkowego

3. Wpływ środków pieniężnych w drodze na rachunek bankowy.

Czek jest papierem wartościowym, który zawiera bezwarunkowe polecenie wypłaty przez bank określonej kwoty pieniężnej okazicielowi czeku lub osobie na nim podanej.

Czek to dokument o określonej przepisami prawa czekowego formie, wyrażający czynność prawną, której treścią jest bezwarunkowe polecenie przez wystawcę czeku dokonania przez trasata (bank) wypłacenia ściśle określonej sumy pieniężnej na rzecz osoby wskazanej na czeku w sposób imienny lub okazicielowi czeku ze środków będących w banku do dyspozycji wystawcy.

EWIDENCJA CZEKÓW OBCYCH

Rozrachunki Inne środki pieniężne KASA, Rachunek

z odbiorcami (czeki obce) bieżący

(1) (2)

Objaśnienia do schematu:

1. Otrzymanie czeku od kontrahenta

2. Realizacja czeku obcego.

Weksel jest to dokument stwierdzający wierzytelność pieniężną o treści i skutkach unormowanych ustawą „Prawo wekslowe.”

Weksel to papier wartościowy dokumentujący bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy weksla (w przypadku weksla własnego) lub osoby przez niego wskazanej (tzw. weksel trasowany, ciągniony) do wypłacenia określonej sumy pieniężnej zgodnie z ustalonymi warunkami posiadaczowi tego papieru.

Dyskonto weksla oznacza kupno weksla przed terminem jego płatności, po potrąceniu odsetek dyskontowych za czas od daty zdyskontowania weksla do terminu jego płatności.

Dyskonto wekslowe to skupowanie weksli przez bank przed terminem płatności.

Z tytułu dyskonta weksli bank z góry pobiera odsetki zwane dyskontem.

O = (d x t)/ 360 dni x S/100

Objaśnienia:

O odsetki z tytułu dyskonta weksla

d- stopa dyskontowa roczna

t- liczba dni od przyjęcia weksla do dnia jego płatności

S- suma wekslowa

360 - zaokrąglona liczba dni w roku (jeżeli stopa dyskontowa jest ustalana w stosunku kwartalnym, to odpowiednio 90 dni).

S = K + (d x t)/360 x K/100

Objaśnienia:

S- suma wekslowa zawierająca już należne odsetki za okres od daty wystawienia do dnia płatności weksla

d- stopa procentowa w stosunku rocznym

t- ilość dni od daty wystawienia weksla do dnia płatności weksla

K- suma wekslowa pierwotna (pierwotna wartość zobowiązania)

Ewidencja weksli obcych prowadzona jest na koncie „Weksle obce” według wartości nominalnej.

Konto „Weksle obce” wykazuje saldo Dt,

które określa wartość nominalną otrzymanych weksli obcych.

Saldo tego konta wykazywane jest w aktywach bilansu w pozycjach:

• inne środki pieniężne- w przypadku weksli płatnych w okresie do 3 miesięcy lub

• krótkoterminowe aktywa finansowe- w odniesieniu do weksli obcych, których termin płatności przekracza 3 miesiące.

Zasady wyceny walut obcych:

• operacje kupna waluty wycenia się według kursu sprzedaży banku, z którego usług korzysta jednostka,

• operacje sprzedaży waluty wycenia się według kursu kupna banku, z którego usług korzysta jednostka,

• na dzień bilansowy walutę obcą wycenia się według średniego kursu ustalonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

Gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych- po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ustalonego na dzień wyceny dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

EWIDENCJA WEKSLI OBCYCH

Rozrachunki Weksle obce Rachunek bieżący

z odbiorcami

(1a) (2)

(3a)

(1)

Przychody finansowe (3) Koszty finansowe

(3b)

(1b)

(4b)

(4)

Rozrachunki

z dostawcami

(4a)

Pozostałe koszty

operacyjne

(5)

Kasa Podatki i opłaty (6)

Objaśnienia:

1. Otrzymanie weksla obcego od kontrahenta tytułem spłaty należności

1a) suma netto weksla (równowartość należności od kontrahenta)

1b) wartość odsetek wekslowych (jako różnica pomiędzy wartością nominalną a

kwotą należności od kontrahenta)

2. Wykup weksla przez wystawcę ( dłużnika wekslowego)

3. Dyskonto wekslowe w banku wg wartości nominalnej:

3a) suma netto weksla = równowartość wpływu na rachunek bieżący

3b) potrącone przez bank dyskonto weksla

4. Wydanie weksla obcego innemu kontrahentowi tytułem zapłaty

4a) wartość zobowiązania wobec kontrahenta

4b) wartość dyskonta weksla

5. Odpisanie weksli przedawnionych oraz nieściągalnych

6. Zakup blankietów wekslowych zawierających opłatę skarbową

Struktura inwestycji krótkoterminowych

AKTYWA OBROTOWE

B.III.1. Krótkoterminowe aktywa finansowe

Udziały lub akcje Inne papiery wartościowe Udzielone pożyczki Inne krótkoterminowe aktywa finansowe

Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne Środki pieniężne w kasie i na rachunkach Inne środki pieniężne Inne aktywa pieniężne

B.III.2. Inne inwestycje krótkoterminowe

Krótkoterminowe inwestycje obejmują:

a) krótkoterminowe aktywa finansowe, w tym:

• udziały i akcje,

• inne papiery wartościowe,

• udzielone pożyczki,

• środki pieniężne i inne aktywa pieniężne,

2. inne inwestycje krótkoterminowe.

Do inwestycji krótkoterminowych zalicza

się te papiery wartościowe, których termin wykupu nie przekracza 1 roku, lub też w stosunku do których jednostka nosi się z zamiarem ich sprzedaży przed upływem 12 miesięcy w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających ze wzrostu ich wartości rynkowej.

Inwestycje krótkoterminowe wycenia się (nie rzadziej niż na dzień bilansowy) według:

1. ceny rynkowej lub

2. ceny nabycia lub ceny rynkowej, zależnie od tego która z nich jest niższa.

EWIDENCJA INWESTYCJI KRÓTKOTERMINOWYCH

Rachunek bieżący Krótkoterminowe aktywa Długoterminowe

finansowe aktywa finansowe

(1) (2a)

Środki trwałe (2b)

W(NiP)

Koszty finansowe

(3) (4)

Przychody finansowe Pozostałe rozrachunki

Rachunek bieżący Koszty finansowe

(5a)

(7) (5b)

Odpisy aktualizujące

krótkoterminowe aktywa

finansowe

(6a) (6b)

Objaśnienia do schematu:

1. Nabycie papierów wartościowych według ceny nabycia (zakupu)

(2a) Przekwalifikowanie krótkoterminowych papierów wartościowych do

papierów długoterminowych

(2b) Przekwalifikowanie długoterminowych papierów wartościowych do

papierów krótkoterminowych

(3) Otrzymanie akcji (udziałów) w zamian za wniesienie aportu rzeczowego w

formie środków trwałych (wartości niematerialnych i prawnych)

4. Rozchód (wydatkowanie) sprzedanych papierów wartościowych

(5a) Wartość odsprzedanych papierów wartościowych według cen

sprzedaży

(5b) Wartość prowizji maklerskiej, która bezpośrednio obciąża

sprzedającego

(6a) Wartość odpisu powodującego podwyższenie wartości posiadanych

papierów wartościowych

(6b) Wartość odpisu powodującego obniżenie wartości posiadanych papierów

wartościowych

7. Należne (otrzymane) dywidendy lub odsetki od pożyczek, obligacji

Ustawa z dnia 28.04.1936 r. Prawo wekslowe, Dz.U.R.P. z dnia 11 maja 1936, nr 37, poz. 282.

M.Głębocka AKTYWA FINANSOWE KONSPEKT

1

1

---