Temat: UJĘCIE SYSTEMOWE PRZEDSIĘBIORSTWA.

1. Przedsiębiorstwo - podstawowa jednostka gospodarcza wyodrębniona prawnie, organizacyjnie i ekonomicznie prowadząca działalność gospodarczą. Celem przedsiębiorstwa jest osiągnięcie zysku maksymalnego lub zaspokojenie potrzeb konsumentów.

2. Cechy różniące przedsiębiorstwo od zakładu:

• Osobowość prawna

• Odrębność ekonomiczna
  

Osobowość prawna - przedsiębiorstwo może zaciągać zobowiązania, ma prawo nabywać środki produkcji. Prawo rozstrzygania sporów na drodze sądowej.

Odrębność ekonomiczna - posiada majątek trwały i obrotowy, kierownictwo odpowiedzialne za jego prawidłowe wykorzystanie i odtworzenie. Istotną odrębności jest możliwość ustalania wyniku działalności.

3. Cechy wspólne dla zakładu i przedsiębiorstwa:

• Odrębność techniczno-produkcyjna

• Odrębność terytorialna

• Odrębność organizacyjna

4. Cel tworzenia przedsiębiorstw (różnych organizacji)

• Zespołowe wytwarzanie - ciąg działań produkcyjnych połączonych wzajemną zależnością

• Osiąganie efektu synergicznego

Synergia - współdziałające ze sobą elementy dają wypadkowy wynik większy niż prosta suma wyników uzyskanych przez każdy z tych elementów z osobna.

W rezultacie właściwego wyboru i połączenia więziami ekonomicznymi ludzi z maszynami osiągnięty zostanie EFEKT SYNERGICZNY różnica między łącznym efektem działania zbioru podmiotów, między którymi zachodzi współdziałanie a sumą efektów jednostkowych jakie mogłyby osiągnąć podmioty działając w pojedynkę.
ZJAWISKO WSPÓŁDZIAŁANIA SYNERGICZNEGO - wyzwala w podmiotach to co do tej pory było w utajnieniu, zjawisko to wzmacnia podmioty

5. Ujęcie systemowe przedsiębiorstw:

• Wszystko w otaczającej rzeczywistości może być traktowana jako system

System - służy do określenia szerokiej skali zjawisk i obiektów, składa się z elementów o określonych właściwościach, przy czym elementy te są wzajemnie powiązane.
Elementy systemu mogą być podsystemami, czyli elementami systemowymi innego systemu.

SYSTEM	Sektor	Przedsiębiorstwo	Wydział
PODSYSTEM	Przedsiębiorstwo	Wydział	Konkretne stanowisko
ELEMENT	Wydział	Konkretne stanowisko	Wyposażenie

Sektor - grupa producentów produkujące te same towary (zaspakajające te same potrzeby)

Elementy wewnątrz systemu tworzą układ o pewnej hierarchii określany jako struktura systemu.

Otoczeniu systemu - zbiór wszystkich elementów nie należących do systemu ale pozostający w interreakcji z nim.

6. Podział systemów:

• Otwarte

• Zamknięte

• Statyczne

• Dynamiczne

• Deterministyczne

• Stochastyczne (probabilistyczne)

OTWARTE I ZAMKNIĘTE:

• Otwarte - powiązania z otoczeniem

• Zamknięte - brak powiązania z otoczeniem

STATYCZNE I DYNAMICZNE

• Statyczne - właściwości niezależne od czasu

• Dynamiczne - właściwości są funkcją czasu

DETERMINISTYCZNE I STOCHASTYCZNE

• Deterministyczne - zmiany w systemie można określić jednoznacznie

• Stochastycznie - zmiany w systemie można określić z pewnym prawdopodobieństwem

Każdy system którego elementem jest człowiek jest systemem PROBALISTYCZNYM.

7. PRZEDSIĘBIORSTWO:

• Otwarte, stałe oddziaływanie ze swoim otoczeniem

• Składa się z wielu podsystemów wzajemnie na siebie oddziałujących

• Podsystemy znajdują się we wzajemnej zależności

• Istnieje w dynamicznych otoczeniu, które stawia określone wymagania i ogranicza swobodę przedsiębiorstwa

8. PRZEDSIĘBIORSTWO W UJĘCIU SYSTEMOWYM Koncepcja Nadlera:

Aby scharakteryzować przedsiębiorstwo należy poddać analizie jego podstawowe parametry:

• Cele

• Wejścia

• Wyjścia

• Wyposażenie

• Załoga (personel)

• Proces transformacji

E - Ekonomiczna efektywność WY - wyjście WE - wejście

9. PODZIAŁ SYSTEMU:

1. Rodzaj elementów:

• Podsystemy techniczne

• Podsystemy socjotechniczne ( wydział, oddział)

• Podsystemy socjalne ( ludzie, grupy, związki)

• Podsystemy idealne ( wytwory ludzkiego myślenia)

Rodzaj powiązań:

• Wykonawczy

• Zarządzania

I. PODSYSTEM WYKONAWCZY

przetwarza materiały, surowce, energie przy użyciu różnych narzędzi

II. PODSYSTEM ZARZĄDZANIA

przetwarza informacje w decyzje

CECHY PRZEDSIĘBIORSTWA W UJĘCIU SYSTEMOWYM:

1. System sztuczny - tworzony przez ludzi

2. System społeczny - działają w nich ludzie jako podstawowy czynnik twórczy

3. System teleologiczny (celowy) - powołane do realizacji celów indywidualnych i zbiorowych oraz celów społecznych

4. System ustrukturalizowany - posiada wewnętrzną strukturę

5. System synergiczny - ma człon kierowniczy, który kontroluje działalność

6. System rozmyślny - przedsiębiorstwo zdolne do modyfikacji i określania celów oraz ich realizacji

7. System ekwifinalny - zdolne do osiągania tych samych efektów końcowych przy różnych działaniach początkowych

8. System zinstytucjonalizowany - jest wyodrębnione przestrzenie, ekonomicznie i prawnie otoczenie

9. System otwarty - prowadzi z otoczeniem wymianę dóbr nominalnych, realnych i informacji

10. System reproduktywny - zdolny do odnowy, wymiany swych składników

MODEL ORGANIZACJI J.LEVIITTA

PIĘCIOCZŁONOWY MODEL ORGANZACJI (PROF. KRYŻANOWSKI)

---