Problem intertemporalny

Pierwszorzędną kwestią jest problematyka zmiany prawa (zmiany w prawie), zwłaszcza, gdy twórca aktu normatywnego normuje jakąś dziedzinę spraw uprzednio już przez prawo regulowaną. Mamy wówczas do czynienia z tzw. sytuacją intertemporalną. Sytuacja taka ma zatem miejsce, gdy:

1) zaszła zmiana prawa;

2) określone sytuacje prawne trwają albo wywołują prawnie istotne skutki (następstwa) w momencie zachodzenia zmiany prawa.

W każdym przypadku sytuacji intertemporalnej pojawia się również problem intertemporalny, w dwóch płaszczyznach:

1) tworzenia prawa;

2) stosowania prawa.

Problem intertemporalny trzeba oczywiście rozstrzygnąć. Prawodawca może to uczynić w postaci ustanowienia określonego zbioru przepisów, wskazującego, jakie przepisy (normy) - od momentu ich wejścia w życie - należy stosować do tych sytuacji prawnych, które powstały czy rozpoczęły się przed wejściem nowych przepisów (norm) w życie, ale trwają nadal (są w toku) w momencie dokonywania zmiany prawa. Z kolei organ stosujący prawo rozstrzygnie ów problem w drodze wykładni odpowiednich przepisów prawnych.

Treść rozstrzygnięć intertemporalnych można scharakteryzować przez odwołanie się do trzech zasad:

1) zasady bezpośredniego działania prawa nowego - głoszącej, iż od chwili wejścia w życie „nowego prawa” wyznacza ono sytuacje prawne także z elementem dawnym;

2) zasady dalszego działania prawa dawnego - głoszącej, iż „prawo stare” mimo wejścia w życie „prawa nowego” nadal wyznacza sytuacje prawne określonych podmiotów;

3) zasady wyboru prawa - głoszącej, że wybór które prawo „dane” czy „nowe” wyznacza określoną sytuację prawną pozostawia się podmiotowi zainteresowanemu.

---