Fakultet z biologii- gąbki i parzydełkowce

1. Ściany gąbek wapiennych i pospolitych utworzone są przez dwie warstwy komórek, pomiędzy którymi znajduje się bezpostaciowa galaretowata mezoglea. Zewnętrzna warstwa zbudowana jest z płaskich komórek zwanych pinakocytami, a wewnętrzne jamy- ze specyficznych komórek kołnierzykowatych, określanych jako choanocyty.

Zaznacz i podpisz na schemacie przedstawiającym model budowy gąbek typu leucon pinakocyty i choanocyty oraz określ funkcję komórek kołnierzykowych.

2. Gąbki odżywiają się zawiesiną organiczną, którą odfiltrowują z wody przepływającej przez ich ciało. Ruch wodzie nadają wici choanocytów.

Zaznacz strzałkami na schemacie przedstawiającym model budowy gąbek typu ascon kierunek przepływu wody.

3. Gąbki to wielokomórkowe zwierzęta wodne o słabo zaznaczonej symetrii promienistej. Ciało gąbek zbudowane jest ze zróżnicowanych komórek pełniących różne funkcje oraz z substancji międzykomórkowej- mezoglei. Jamy wewnętrzne są wyścieline specjalnymi komórkami kołnierzykowymi- choanocytami. Brak systemu nerwowego. Liczne ostia w ciele prowadzą do kanałów wyścielonych choanocytami. Prawie wszystkie gąbki mają złożony szkielet mineralny (zbudowany z węglanów lub krzemionki) lub organiczny (zbudowany z substancji białkowej- sponginy)

a) Wypisz z tekstu trzy charakterystyczne cechy budowy gąbek

b)Wytłumacz znaczenie poniższych terminów, posługując się wybranymi fragmentami tekstu

• mezoglea-

• choanocyt-

• ostia-

• spongina-

4. Schemat przedstawia podział ciała ukwiała płaszczyznami symetrii.

Podaj nazwę tego rodzaju symetrii i uzasadnij jednym argumentem, że jest ona bardzo korzystna dla tego zwierzęcia.

5. Schemat przedstawia cykl rozwojowy pewnego organizmu

a) Nazwij przedstawiony cykl rozwojowy

b) Nazwij organizm, u którego zachodzi ten cykl

c) Nazwij stadia rozwojowe od A do F

A-

B-

C-

D-

E-

F-

d) Wskaż pokolenie płciowe i bezpłciowe.

e) Porównaj w tabelarycznym układzie D z A

D	A

6. Korzystając ze schematu w zadaniu 5 i własnej wiedzy, usupełnij zdania podanymi poniżej pojęciami.

METAGENEZA, PLANULA, STROBILIZACJA, EFYRA, POLIP, MEDUZA

1. Pokoleniem rozmnażającym się bezpłciowo u chełbi modrej jest .........

2. Z zygoty rozwija się wolnopływająca, urzęsiona larwa- ..................

3. Pokolenie płciowe reprezentują rozdzielnopłciowe ..................

4. Stadium podziału dojrzałego polipa nazywa się ..................

5. W cyklu rozwojowym chełbi modrej występuje przemiana pokoleń zwana ............

6. Od szczytu polipa odrywają się młode meduzy zwana .....................

7. Poniżej przedstawiono schemat budowy meduzy- a i polipa- b. Wpisz nazwy elementów oznaczonych cyframi.

1-

2-

3-

4-

5- 6-

8. Ryciny przedstawiają sposoby rozmnażania się bezpłciowego parzydełkowców

A B

C

a) Na podstawie analizy schematów wymień dwa sposoby bezpłciowego rozmnażania się parzydełkowców

b) Podaj jedną widoczną na schematach różnicę między przedstawionymi bezpłciowymi sposobami rozmnażania się parzydełkowców

9. Rysunek przedstawia budowę wora powłokowo- mięśniowego płazińców pasożytniczych. Wymień jedną cechę budowy wora powłokowo- mięśniowego płazińców przystosowującą je do pasożytnictwa. Podaj funkcję tej cechy budowy

10. Poniżej podano nazwy larw występujących w cyklu tasiemca- bruzdogłowca szerokiego

CYSTERIKUS, ONKOSFERA

Uporządkuj kolejność pojawiania się larw w cyklu rozwojowym, wpisując ich nazwy w puste miejsca w cyklu. Wymień jedną, widoczną na rysunku cechę budowy onkosfery umożliwiającą jej przyczepienie się do ścian jelita cienkiego

10. Na schemacie przedstawiono cykl rozwojowy pewnego pasożyta wewnętrznego

a) Podaj nazwę gatunkową tego pasożyta i przyporządkuj literom a, d, f, h kolejne etapy jego rozwoju

a-

d-

f-

h-

................................

b) Wyjaśnij pojęcia:

• żywiciel pośredni-

• żywiciel ostateczny-

Podaj nazwy tych żywicieli przedstawionego na schemacie pasożyta.

...........................................................................................................................

c) Wymień widoczne na rysunku cztery cechy budowy tego pasożyta, które umożliwiają mu prowadzenie takiego trybu życia. Odpowiedź krótko uzasadnij

d) Opisz przyczyny i skutki sytuacji, w której żywiciel ostateczny staje się żywicielem pośrednim tego pasożyta

11. Określ, w jaki sposób wymienione cechy przystosowują tasiemce do pasożytnictwa.

1. Silnie grzbietobrzusznie spłaszczone ciało-

2. Narządy czepne (przyssawki, haczyki)-

3. Słabe połączenie między starszymi członami strobili-

4. Gromadzenie w parenchymie znacznych ilości glikogenu

5. Oskórek odporny na działanie enzymów trawiennych

6. Brak jelita

7. Obojnactwo i zdolność do samozapłodnienia

12. Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe (P) czy fałszywe (F)

• Nicienie pasożytnicze pobierają tlen bezpośrednio z krwi żywiciela

• Nicienie pasożytnicze oddychają wyłącznie beztlenowo

13. Schemat przedstawia cykl rozwojowy glisty ludzkiej

Przeanalizuj powyższy cykl rozwojowy glisty ludzkiej i oceń poprawność poniższych stwierdzeń dotyczących cyklu , wpisując w odpowiednie miejsca litery P- prawda, F- fałsz

1. Miejscem bytowania glisty ludzkiej jest jelito cienkie

2. W cyklu życiowym glisty ludzkiej występuje żywiciel pośredni

3. W cyklu życiowym glisty ludzkiej larwy przepływają wraz z krwią przez serce, a następnie płuca

4. Jaja inwazyjne przenoszone są drogą pokarmową

5. Glista ludzka jest obojnakiem

6. Powracające wraz z krwią do jelita larwy po przejściu przez płuca dojrzewają płciowo w jelicie

14. Poniżej przedstawiono przekrój poprzeczny nicienia, wpisz nazwy struktur zaznaczonych cyframi.

15. Uporządkuj we właściwej kolejności etapy cyklu życiowego włośnia spiralnego

a. Kopulacja samców i samic

b. Wędrówka larw z prądem limfy i krwi do mięśni poprzecznie prążkowanych człowieka

c. Rozpuszczanie się wapiennych osłonek trychin pod wpływem soku żołądkowego

d. Dojrzewanie płciowe larw w jelicie

e. Kilkakrotne linienie larw i wytwarzanie cyst

f. Produkcja jajożyworodnych larw przez zapłodnione samice

g. Trychiny w mięsie wieprzowym

h. Wydostanie się larw z osłonek

16. U nicieni:

1. zachodzi rozwój prosty

2. larwy nie linieją

3. nie występują larwy

4. larwy przechodzą proces linienia

5. larwy nazywane są wągrami

17. Komórki gąbek są totipotencjalne, ponieważ:

1. wytwarzają elementy szkieletowe

2. mają zdolności regeneracyjne

3. są choanocytami

4. jedne typy komórek mogą przekształcać się w inne

5. brak prawidłowej odpowiedzi

18. Układ protonefrydialny w kształcie litery H, zbudowany bez udziału komórek płomykowych, jest charakterystyczny dla:

1. nicieni

2. płazińców i jamochłonów

3. jamochłonów

4. gąbek

5. nicieni i płazińców

19. Cechą charakterystyczną układu nerwowego parzydełkowców jest:

1. występowanie zwojów nerwowych

2. siateczkowy układ komórek nabłonkowo- nerwowych

3. występowanie pni nerwowych

4. siateczkowy układ komórek nabłonkowo- mięśniowych

5. występowanie ciałek brzeżnych i choanocytów

20. Podział zygoty na blastomery nazywamy:

1. inwaginacją

2. bruzdkowaniem

3. gastrulacją

4. mejozą

5. zapłodnieniem

---