Medycyna sądowa

• Organizmy rozmnażające się płciowo - niepowtarzalne pod względem genetycznym

• Istnieje genetyczne podobieństwo rodziców i dzieci

• Wszystkie komórki danego osobnika zawierają te samą inf. Genetyczna

Możliwość wykorzystania materiału genetycznego do identyfikacji osobniczej i analizy pokrewieństwa.

Zastosowanie technik molekularnych w sądownictwie - genetyczna identyfikacja osobnicza

1. Identyfikacja materiału z miejsca zbrodni (badanie śladów biologicznych)

2. Analiza pokrewieństwa (ustalanie ojcostwa)

• Mat. do badania: każda tkanka zawierająca DNA




• włosy,

• nabłonek jamy ustnej,

• ślina,

• kości szkieletowe

• fragmenty skóry,

• nasienie,

I. Identyfikacja osobnicza - białka

• Większość białek organizmu - jednakowa w danym gatunku.

• Różnice:

• polimorfizmy ag erytrocytów (ABO, RH, MNS, FY, KJ, KELL)

• polimorfizmy białek surowicy

• układy grupowe enzymów ertrocytarnych

• polimorfizm antygenów zgodności tkankowej HLA (elekrtofroreza, tech. immunologiczne)

Zbyt mały polimorfizm, by wiarygodnie identyfikować.

II. Identyfikacja osobnicza - DNA

• Profil genetyczny do identyfikacji osobniczej - Poszukiwanie różnic w homologicznych sekwencjach DNA (polimorfizm DNA)

• wiele loci (poza eksonami zlokalizowane), MLP

• jedno locus SLP

• Sekwencje mini- i mikrosatelitarne (STR) (powtórzenia 1-13 pz i 1-500 pz) (duży stopień mutacyjności, mutacje swobodnie się kumulują, duża heterozygotyczność)

• VNTR - variable number of tandem repeats - zmienna liczba powtórzeń tandemowych

• 
  Duża zmienność loci VNTR - bardzo małe prawdopodobieństwo znalezienia dwóch identycznych osób pod tym względem

Ustalanie ojcostwa:

• Niekwestionowane pokrewieństwo, gdy:

- Wszystkie prążki u dziecka są obecne tez u matki lub u domniemanego ojca, a prążki od matki i ojca są w odpowiednich proporcjach

- U dziecka może wyst. najwyżej tylko jeden prążek nieobecny u matki i domniemanego ojca (prążek mutacyjny)

Ustalenie prawdopodobieństwa, że pozwany to ojciec

• MLP

- hybrydyzacja z sondą po rozdziale elektroforetycznym fragmentów restrykcyjnych w żelu agarozowym

• SLP

- j.w.

- wielkość fragmentów allelicznych uzyskanych w multiplex PCR rozdzielonych w żelu poliakrylamidowym (powielenie kilku, kilkunastu loci)

Badanie śladów biologicznych

• DNA - bardzo trwały związek - wystarczająca ilość do analizy rzędu pg

• Badanie:

1. Oględziny dowodu

2. Określenie rodzaju mat. biolog.

3. Określenie przynależności gatunkowej śladu biologicznego (amplifikacja loci STR)

4. Określenie płci osoby, od której pochodzi ślad - PCR dla genu amelogeniny (del 6 nukleotydów genu na chromosomie X)

5. Indywidualizacja osobnicza ustalenie cech polimorficznych - najczęściej oznaczanie polimorfizmu STR (rzadko mtDNA, SNP)

6. Porównanie profilu za śladu z profilem od podejrzanego/ofiary

7. Jeśli zgodność - obliczenie prawdopodobieństwa przypadkowego uzyskania zbieżność (określenie częstości występowania tego profilu w populacji)

---