Anna Szatka

Szkoła Policealna Cosinus

kierunek: Organizacja Reklamy - rok I, semestr I

Opakowania towarów
-
wady, zalety,

charakterystyka pod kątem reklamy

1. Rodzaje opakowań, ich funkcje i zastosowanie

Opakowanie to zewnętrzna warstwa towaru, która ma spełniać określone funkcje, przede wszystkim chronić zawartość i promować go, oddziałując wizualnie na Klienta. Jest to dodatkowy wyrób z różnych tworzyw, stanowiący najczęściej nieodłączny element sprzedawanych towarów, które muszą po wyprodukowaniu zostać przewiezione do magazynu i następnie do sklepów. Opakowanie w dużej mierze kształtuje wizerunek produktów i nierzadko przesądza o jego kupnie.

Rodzaje opakowań ze względu na użyty materiał:

• Tworzywa syntetyczne

• Papier

• Szkło

• Tkaniny

• Drewno

• Ceramika

• Metal

Najczęściej spotykamy na rynku trzy pierwsze rodzaje opakowań: z tworzyw syntetycznych, papierowe i szklane. Dobór materiału na opakowanie jest zależny od wielkości i różnych cech towaru, które potrzeba opakować. Tak więc przykładowo sok jabłkowy można zapakować w szklaną butelkę, ale też w specjalny karton wielowarstwowy nieprzepuszczający wodę. Ponadto opakowanie musi spełniać określone funkcje, więc użycie danego materiału nie może być przypadkowe.

Funkcje opakowań towarów:

• Informacyjna

• Ochronna (przed zniszczeniem i przed kradzieżą)

• Reklamowa

• Promocyjna

• Ułatwienie użytkowania towaru

• Prezentacja towaru

• Transportowa

• Ekologiczna.

W głównej mierze opakowanie informuje nas o tym, czym jest dany produkt, z czego się składa, niekiedy o cenie. Ponadto opakowanie często jest elementem, bez którego produkt nie mógłby być sprzedawany - w przypadku płynów (mleko, śmietany, soki, dżemy, napoje i inne) oraz mięs, ryb czy serów. Nawet kupowane na wagę świeże produkty dostajemy w coś opakowane, najczęściej papier lub siateczkę. To, co widzimy na półkach marketu to w zdecydowanej większości produkty w przeróżnych opakowaniach. Reszta to takie towary, które mogą nie mieć opakowania, jednak i one wcześniej - podczas transportu - były odpowiednio opakowane ze względów bezpieczeństwa i ułatwienia transportu.

Rodzaje opakowań ze względu na ich zastosowanie:

• Jednostkowe - przeznaczone dla poszczególnych towarów lub określonej ich ilości, które kieruje się do sprzedaży detalicznej

• Zbiorcze - wykorzystywane jako ochrona produktów (np. karton z butelkami soków czy słoików dżemów)

• Transportowe - wszystkie opakowania, które umożliwiają przewożenie towarów gotowych oraz surowców do produkcji.

Inne podziały opakowań:

• Bezpośrednie (wewnętrzne mające bezpośredni kontakt z towarem, np. butelka soku) i pośrednie (zewnętrzne - chronią towary opakowane w opakowania wewnętrze, ułatwiają transport, np. palety, skrzynie)

• Trwałe (np. beczki) i nietrwałe (np. torebki)

• Uniwersalne (można je wykorzystywać do opakowania towarów z różnych branż) i specjalne (konkretne przeznaczenie)

• Jednorazowe (np. puszki, słoiki) i wielokrotnego użytku (np. kontenery, skrzynie, palety)

• Hermetyczne (pozwalają na długotrwałe przechowywanie - chronią przed czynnikami chemicznymi), dozownicze (opakowania leków, „listki” z tabletkami czy kartony do soków) i aerozolowe (np. dezodoranty, inhalatory).

Poza tym opakowania mogą być sprzedawane za pobraniem kaucji i przyjmowane z powrotem, przy czym kaucja jest wtedy zwrotna, np. butelki po niektórych napojach. Nie mogą być jednak uszkodzone. Opakowania mogą być też wypożyczane, to znaczy właściciel opakowań wielokrotnego użytku wypożycza za opłatą opakowania, żądając zwrotu w ustalonym terminie. Oczywiście, wypożyczanie wiąże się z tym, że nie można w żaden sposób uszkodzić opakowania, np. palety czy kontenera, gdyż trzeba będzie zapłacić karę.

2. Wady i zalety poszczególnych materiałów opakowaniowych

Opakowanie to ważny element produktów. Dobór materiału, z którego ma być wykonane dane opakowanie musi być rozważnym krokiem - nie każdy surowiec nadaje się do opakowania produktów spożywczych czy kosmetyków. Oto najważniejsze zalety oraz wady poszczególnych materiałów wykorzystywanych do produkcji opakowań produktów.

	ZALETY	WADY
TWORZYWA SYNTETYCZNE	Lekkie, stosunkowo tanie	Najbardziej nieprzyjazne środowisku ze wszytskich materiałów opakowaniowych, nieekologiczne - rozkładają się setki lat, trują środowisko
			Duża elastyczność, plastyczność - różne formy i wzory, estetyczne
		Wytrzymałość mechaniczna i na czynniki chemiczne	Mała odporność na wysokie temperatury - topnieją przy zbyt wysokiej temperaturze
		Odporność na drobnoustroje, nieprzepuszczalność wody	Niestabilny kształt - mała sztywność
		Długa żywotność	Duża rozszerzalność cieplna
	PAPIER	Lekki (gramatura może być różna: papier 28-160 g/cm^3, karton i tektura też są wykorzystywane i mają powyżej 160 g/cm^3)	Makulatura nie może być przeznaczona do produkcji opakowań ani innych przedmiotów mających mieć kontakt z żywnością
		Tani, bezwonny, łatwo dostępny	Nasiąkliwy, mięknie pod wływem wody, przepuszcza wodę
		Nie przewodzi ciepła, izoluje	Łatwopalny i dość łatwy do zniszczenia (podatny na rozdarcia)
		Można go przerabiać (makulatura)	Przepuszczalność gazów, tłuszczów
		Można na nim drukować rozmaite wzory i napisy, sprzyja w promocji i reklamie, estetyczny	Wymaga poddania zabiegom uszlachetniejącym
	SZKŁO	Odporne na substancje chemiczne, obojętne chemicznie	Kruche, łatwo się tłuką
		Nieprzepuszalne dla wody, gazów	Wymagają dodatkowego opakowania ochronnego
		Zdatne do recyklingu (ekologiczne), wielokrotnego użytku	Mała odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz zmiany temperatury i inne czynniki atmosferyczne
		Higieniczne, sztywne, odporne na mechaniczne ścieranie i zarysowania
		Przezroczyste, przejrzyste, bezbarwne lub kolorowe, estetyczne i eleganckie	Dość ciężkie
	TKANINY	Wielokrotnego użytku	Mała wytrzymałość mechaniczna
		Dość lekkie, mogą być zdobione	Przemakalność, łatwo się brudzą
		Przepuszczalne dla gazów (pozwalają produktom „oddychać”)	Wymagają częstego czyszczenia i trzepania
				Brak odporności na wysokie temperatury i mała odporność na czynniki zewnętrzne
	DREWNO	Nie przewodzi ciepła, prądu	Łatwopalne
		Wytrzymałe mechanicznie	Wchłania wodę, zagrożenie gnicia, pleśnienia
		Znikoma przepuszczalność gazów	Przeciętne drewno jest ciężkie (o gęstości 0,5-0,7 g/cm^3), może być jednak lekkie (0,15 g/cm^3) lub przeciwnie - bardzo ciężkie (1,4 g/cm^3)
		Różna twardość, może mieć różne kształty
		Można poddać recyklingowi termicznemu	Wycofywane powoli z uwagi na rosnący deficyt surowca
		Usłojenie może być piękną naturalną ozdobą	Narażone na szkodliwe działanie owadów (np. drwalnik, kołatek)
	CERAMIKA	Odporność chemiczna	Kruche
		Estetyczne, różne kształty	Ciężkie
		Nie przewodzą ciepła (umiarkowanie)	Dość drogie
				Nie można jej przetworzyć
	METAL	Odporne na uszkodzenia mechaniczne, trwałe	Uleganie korozji
		Sztywne, twarde, ale łatwe do formowania, mogą mieć rozmaite kształty	Możliwość migracja jonów metali do przechowywanych produktów
		Niepalne, zazwyczaj są odporne termicznie	Nie ma możliwości stworzenia przezroczystego opakowania z metalu
		Wielokrotnego użytku (możliwy recykling)	Wysokie przewodnictwo cieplne (jest to jednak przydatne na etapie obróbki termicznej żywności zapakowanej w puszki metalowe)
		Możliwość przechowywania żywności w hermetycznym opakowaniu metalowym nawet przez kilka lat

3. Dobór materiałów opakowaniowych uwzględniających wszystkie funkcje i możliwości dekoracyjne (na przykładach)

Każdy producent przed wyprodukowaniem swoich towarów musi określić poprzez specjalistów, jak on będzie wyglądał. Opakowania muszą być zaprojektowane rozumnie i tak, aby spełniały wszystkie podstawowe funkcje. Nie jest to łatwe zadanie, ponieważ najpierw należy stworzyć opakowanie dostosowane do tego, co ma zawierać, reszta to dodatki uzależnione również od cech i przeznaczenia towaru, jednak bardzo istotne. Wszystko to, co widzimy na sklepowych pólkach to efekty ciężkiej pracy: ktoś musiał ustalić, z czego zrobić opakowanie, jakich wymiarów, w jakim kolorze, z połyskiem czy matowe, uzwględnić koszta, żeby było jak najbardziej ekonomicznie, ale przy tym jak najwyższej jakości. Gdy ktoś już stworzy gotowy projekt opakowania danego towaru, inni muszą wcielić go w życie, czyli wyprodukować. Dziś najczęściej robią to maszyny, jednak wciąż w produkcji bierze udział mnóstwo ludzi, którzy sprawiają swoją pracą, że zapiski i schematu nabierają realnych kształtów i wagi. Na koniec trzeba produkt w opakowaniu przetransportować i sprzedać. Trzeba go też zareklamować. Dobrze stworzone opakowanie będzie zachęcać do kupna towaru bez dodatkowej reklamy, choć warto ją wzmacniać. Odpowiednie barwy, wzory, proporcje i użyteczność sprawią, że klienci chętnie będą sięgali właśnie po nasz produkt. Prawdą jest bowiem, że często oceniamy po okładce. Opakowania i etykiety produktów są swoistką okładką, na którą mało kto nie zwraca uwagi. Większość sięga po to, co wpadnie mu w oko. Problem w tym, iż gusta są różne. Nic dziwnego, że wytworzenie opakowania, które spodoba się szerokiemu gronu konsumentów, nie jest łatwym zadaniem.

Oto trzy przykłady opakowań spełniających wszystkie podstawowe funkcje, a przy tym ciekawe i praktyczne. Wskazane przykłady przedstawiają produkty w opakowaniach z różnych tworzyw syntetycznych.

1) Cif w sprayu do czyszczenia

Cif to znana marka środków czyszczących nawet największe zabrudzenia, doceniana przez Klientów. Obecnie można kupić Cif w różnej odmianie (np. mleczko, spray). Bardzo praktyczne jest niewątpliwie opakowanie przedstawionego powyżej Cifu w sprayu - wygodne w trzymaniu i w użyciu, co widać na pierwszy rzut oka. Kształt został trafnie dobrany, co doceniają Klienci - lubimy ułatwiać sobie życie. Ponadto opakowanie jest w innych barwach, z którymi kojarzymy markę Cif - zamiast żółtego, mamy niebieski i metaliczną szarość. Jednak logo pozostało bez zmian. Opakowanie jest wykonane z tworzywa sztucznego, zawiera bowiem środek chemiczny do czyszczenia. Całość opakowania, z wyłączeniem papierowych etykiet na przodzie i z tyłu, jest tworzywem nieekologicznym, niestety. Wykorzystano go jednak z uwagi na zalety tworzyw, w tym przypadku: odporność na działanie środków chemicznych.

Etykiety Cifu zawierają szczegółowe informacje na temat składu chemicznego produktu i niebezpieczeństwa dla ludzi w przypadku kontaktu produktu z oczami czy po połknięciu. Ponadto podano datę produkcji i ważności, informacje o producencie oraz jak stosować produkt. Są to standardowe informacje, które powinny być zawarte na każdej etykiecie dowolnych produktów.

Produkt posiada praktyczne i bezpieczne zamknięcie, o ile nie znajdzie się w zasięgu rąk dzieci. Jest nim pokrętło przy wylocie, którym można otworzyć, zamknąć i regulować strumień środka czyszczącego. Ułatwia to też użytkowanie - jeden psik! i po sprawie.

2) Activia jogurt do picia

Activia to popularny od kilku lat produkt marki Danone. Oferuje się obecnie coraz to nowe smaki, a także rodzaje jogurtów - najpierw były zwykłe z owocami i naturalne, potem dodano jogurty pitne małe, duże, a niedawno: jogurty aksamitne. Oczywiście, poza zmianami konsystencji, smaku i porcji, konieczne były zmiany opakowań. Pojawiły się buteleczki w dwóch rozmiarach z tworzywa sztucznego. Zdjęcie przedstawia małą buteleczkę (200 g) jogurtu pitnego o smaku suszonej śliwki. Jest to opakowanie nieprzezroczyste - białe tworzywo opakowane dodatkowo w kolorową etykietę również z tworzywa. Buteleczka z całą pewnością jest praktyczna - można pić w domu, w pracy czy w drodze ze sklepu, do tego łatwo się ją trzyma, nie zajmuje wiele miejsca w torebce. Zaś nakrętka pozwala pić porcjami, chowając w międzyczasie jogurt do torby. Etykieta opakowania spełnia swoje funkcje, tj. zawiera wszystkie niezbędne informacje: nazwę produktu, marki, sugerowaną cenę detaliczną, skład jogurtu, wartość odżywczą, kod kreskowy i inne. Opakowanie jest kolorowe i przyciąga wzrok, szczególnie, że posiada właściwą tylko sobie kompozycję barw, obrazków i schematów (np. łatwego trawienia).

Największą wadą opakowania Activi jest jednak rodzaj materiału - tworzywo sztuczne, czyli nieekologiczne, a wręcz szkodliwe dla środowiska. Niestety jest to materiał wykorzystywany bardzo często i zastępujący inne, gdyż jest najtańszy.

3) Sok Tarczyn w szklanej butelce

Szkło należy do ciężkich materiałów opakowaniowych, jest za to ekologiczne i higieniczne. Przedstawiony sok gruszkowy producenta Tarczyn jest opakowany w szklaną butelkę z nakrętką i w papierową etykietę. Szkło jest przezroczste i przejrzyste, dzięki czemu klienci widzą, co jest w środku, a zatem wiedzą, co kupują. Butelka jest niewielkich rozmiarów, można ją schować do torbebki czy plecaka, jednak niestety jest dość ciężka sama w sobie. Łatwo ją potłuc, więc trzeba na nią uważać - jeśli upadnie nam Activia do picia (zamknięta), nic jej się nie stanie, jogurt nie powinien się wylać. Butelka szklana w takim wypadku najpewniej pęknie, a sok się rozleje.

Na etykiecie soku zawarte są konieczne informacje, takie jak nazwa, ilość soku, wartość odżywcza soku. Sama etykieta jest również ekologiczna i praktyczna. Nierzadko w przypadku tego typu soczków etykiety są dwustronne - na odrocie możemy znaleźć zagadki, konkursy i inne. Kolor niebieski to cecha soków Tarczyn, w takim więc kolorze jest nakrętka i większość etykiety.

BIBLIOGRAFIA

1. http://www.zie.pg.gda.pl/pliki/wyklady/TowaroznawstwoOgolne_Wyklad.ppt.

2. http://www.bryk.pl/teksty/studia/pozosta%C5%82e/materia%C5%82oznawstwo/23722-opakowania_opis_ich_funkcji_oraz_ich_rodzaje.html

3. http://books.google.pl/books?id=m965jWDmO8MC&pg=PA69&lpg=PA69&dq=opakowania+towar%C3%B3w+towaroznawstwo&source=bl&ots=77qq4UCARo&sig=K0KYr5UwvWep5LHe7Zmx44u6Py4&hl=pl&ei=HHGYTrmEG87rOd6joIkK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CGwQ6AEwCQ#v=onepage&q=opakowania%20towar%C3%B3w%20towaroznawstwo&f=false (Urszula Łatka, Technologia i Towaroznawstwo)

4. http://www.wsz-pou.edu.pl/biuletyn/?strona=biul_pyt39&nr=39&p=

3

---