Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki, Dokumenty Textowe, Nauka


Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

[edytuj]

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Spis treści

[pokaż]

0x01 graphic
Laureaci Nagród Nobla w dziedzinie fizyki [edytuj]

Lata 2001-2009 [edytuj]

Charles K. Kao (½)

za odkrycie sposobu transmisji światła poprzez włókna optyczne

Willard S. Boyle (¼)

George E. Smith (¼)

za opracowanie połprzewodnikowego obwodu obrazującego - sensora CCD

Yoichiro Nambu (˝)

Makoto Kobayashi (Ľ)

Toshihide Maskawa (Ľ)

za odkrycie podstaw złamania symetrii co umożliwiło przewidzenie istnienia co najmniej trzech rodzin kwarków

Albert Fert (˝)

Peter Grünberg (˝)

za odkrycie gigantycznego magnetooporu

John C. Mather (˝)

George F. Smoot (½)

za odkrycie, że kosmiczne mikrofalowe promieniowanie tła ma postać promieniowania ciała doskonale czarnego i za odkrycie anizotropii tego promieniowania

Roy Glauber (½)

za teoretyczny opis zachowania cząstek światła

John Hall (¼)

Theodor Hänsch (¼)

za wkład w rozwój precyzyjnej spektroskopii laserowej

David J. Gross

H. David Politzer

Frank Wilczek

za opracowanie teorii asymptotycznej swobody w silnych oddziaływaniach między cząsteczkami elementarnymi

Aleksiej Aleksiejewicz Abrikosow

Witalij Łazarewicz Ginzburg

Anthony James Leggett

za pionierski wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa i nadciekłości.

Raymond Davis Jr. (¼)

Masatoshi Koshiba (¼)

za detekcję neutrin kosmicznych (R.D. - pierwszą; M.K. - ponowną, w szczególności rejestrację neutrin pochodzących z wybuchu supernowej); dało to początek astronomii neutrinowej

Riccardo Giacconi (½)

za rozwój astronomii promieniowania X (konstrukcja pierwszych detektorów, odkrycie pozasłonecznych źródeł, wykazanie, że promieniowanie X jest składową promieniowania tła, i in.)

Eric Cornell

Wolfgang Ketterle

Carl E. Wieman

za uzyskanie nowego stanu materii, tzw. kondensat Bosego-Einsteina, oraz za przeprowadzenie doświadczeń nad zbadaniem jego właściwości.

Lata 1976-2000 [edytuj]

Żores Ałfiorow (¼)

Herbert Kroemer (¼)

za osiągnięcia w dziedzinie półprzewodników heterostrukturalnych

Jack Kilby (½)

za wkład w wynalezienie układu scalonego

Gerardus 't Hooft

Martinus J.G. Veltman

za wyświetlenie kwantowej struktury oddziaływań elektrosłabych

Robert B. Laughlin

Horst Störmer

Daniel C. Tsui

za odkrycie cieczy kwantowej ze wzbudzeniami o ładunku ułamkowym

patrz też: efekt Halla (kwantowy), część "Ułamkowy kwantowy efekt Halla".

Steven Chu

Claude Cohen-Tannoudji

William D. Phillips

za rozwój metod chłodzenia i pułapkowania atomów laserem

David M. Lee

Douglas D. Osheroff

Robert C. Richardson

za odkrycie nadciekłości w izotopie helu-3

Martin L. Perl

Frederick Reines

za pionierski wkład do fizyki leptonów

Bertram Brockhouse

Clifford Shull

za pionierski wkład do rozwoju technik rozpraszania neutronów dla badań materii skondensowanej

Russell A. Hulse

Joseph H. Taylor Jr.

za odkrycie nowego typu pulsarów, które otworzyło nowe możliwości badania grawitacji

Georges Charpak

za jego wynalezienie i rozwój detektorów cząstek, a zwłaszcza wielodrutowej komory proporcjonalnej

Pierre-Gilles de Gennes

za odkrycie, że metody rozwinięte przy badaniu zjawisk uporządkowania w prostych układach mogą być uogólnione do bardziej złożonych form materii, na przykład ciekłych kryształów i polimerów

Jerome I. Friedman

Henry W. Kendall

Richard E. Taylor

za ich pionierskie badania dotyczące głęboko nieelastycznego rozpraszania elektronów na protonach i związanych neutronach, co miało istotny wpływ na rozwój modelu kwarkowego w fizyce cząstek

Norman F. Ramsey(½)

za wynalezienie metody oscylacyjnych pól i ich użycie w maserach wodorowych i zegarach atomowych

Hans Georg Dehmelt(¼)

Wolfgang Paul(¼)

za rozwój techniki pułapek jonowych

Leon Max Lederman

Melvin Schwartz

Jack Steinberger

za metodę wiązki neutrinowej i przedstawienie dubletowej struktury leptonów poprzez odkrycie neutrina mionowego

J. Georg Bednorz

Karl Alexander Müller

za postęp w odkryciu nadprzewodnictwa materiałów ceramicznych

Ernst Ruska(½)

za jego podstawowe prace z optyki elektronowej i projekt pierwszego mikroskopu elektronowego

Gerd Binnig(Ľ)

Heinrich Rohrer(Ľ)

za ich projekt skaningowego mikroskopu tunelowego

Klaus von Klitzing

za odkrycie kwantowego efektu Halla

Carlo Rubbia

Simon van der Meer

za ich decydujący wkład do wielkiego projektu prowadzącego do odkrycia cząstek W i Z

Subramanyan Chandrasekhar(½)

za jego badania teoretyczne procesów fizycznych istotnych dla struktury i ewolucji gwiazd

William Alfred Fowler(½)

za jego badania teoretyczne i doświadczalne reakcji jądrowych ważnych dla powstania pierwiastków we Wszechświecie

Kenneth G. Wilson

za jego teorię zjawisk krytycznych w przejściach fazowych

Nicolaas Bloembergen

Arthur Leonard Schawlow

Kai M. Siegbahn

za ich wkład do rozwoju mikroskopii laserowej i elektronowej wysokiej rozdzielczości

James Cronin

Val Fitch

za odkrycie naruszania jednej z fundamentalnych zasad symetrii w rozpadach neutralnych mezonów K

Sheldon Lee Glashow

Abdus Salam

Steven Weinberg

za prace nad jednolitą teorią wzajemnego słabego i elektromagnetycznego oddziaływania cząstek elementarnych

Piotr Kapica(˝)

za odkrycia w fizyce niskich temperatur

Arno Allan Penzias(Ľ)

Robert Woodrow Wilson(Ľ)

za odkrycie promieniowania reliktowego

Philip Warren Anderson

Sir Nevill Francis Mott

John Hasbrouck van Vleck

za fundamentalne badania teoretyczne struktury elektronowej układów magnetycznych i nieuporządkowanych

Burton Richter

Samuel Chao Chung Ting

za ich (niezależne) odkrycie ważnej podstawowej cząstki elementarnej

Lata 1951-1975 [edytuj]

Aage Niels Bohr

Ben Roy Mottelson

Leo James Rainwater

za odkrycie związku między ruchem kolektywnym i ruchem jednocząstkowym i rozwinięcie teorii budowy jąder atomowych oparte na tym związku

Sir Martin Ryle (½)

za pionierskie prace w dziedzinie radioastronomii

Antony Hewish (˝)

za odkrycie pulsarów

Leo Esaki (Ľ)

za odkrycie tunelowania w półprzewodnikach

Ivar Giaever (¼)

za odkrycie tunelowania w nadprzewodnikach

Brian David Josephson (½)

za teoretyczne przewidzenie własności przepływu prądu nadprzewodnictwa przez barierę

John Bardeen

Leon Neil Cooper

John Robert Schrieffer

za odkrycie teorii nadprzewodnictwa

Dennis Gabor

za odkrycie zasad holografii

Hannes Olof Gösta Alfvén (˝)

za fundamentalne prace i odkrycia w dziedzinie magnetohydrodynamiki i ich owocne zastosowania do różnych działów fizyki plazmy

Louis Eugene Félix Néel (½)

za fundamentalne prace i odkrycia związane z antyferromagnetyzmem i ferrimagnetyzmem, które doprowadziły do ważnych zastosowań w fizyce ciała stałego

Murray Gell-Mann

za wkład i odkrycia związane z klasyfikacją cząstek elementarnych i ich oddziaływań

Luis Walter Alvarez

za decydujący wkład w fizykę cząstek elementarnych, w szczególności za odkrycie wielkiej liczby stanów rezonansowych, co było możliwe dzięki rozwinięciu techniki korzystania z pęcherzykowej komory wodorowej i analizy danych

Hans Albrecht Bethe

za wkład do teorii reakcji jądrowych, a szczególnie za odkrycia związane z wytwarzaniem energii w gwiazdach

Alfred Kastler

za odkrycie i rozwinięcie metod optycznych badania rezonansu Hertza w atomach

Sin-Itiro Tomonaga

Julian Schwinger

Richard P. Feynman

za ich fundamentalne prace w dziedzinie elektrodynamiki kwantowej, o głębokich konsekwencjach dla fizyki cząstek elementarnych

Charles Hard Townes

Nikołaj Basow

Aleksander Prochorow

za fundamentalne prace w dziedzinie elektroniki kwantowej, które doprowadziły do skonstruowania oscylatorów i wzmacniaczy bazujących na zasadzie działania masera i lasera

Eugene Paul Wigner (½)

za wkład w teorię jądra atomowego i cząstek elementarnych, a szczególnie za odkrycie i zastosowanie w tych teoriach podstawowych zasad symetrii

Maria Goeppert-Mayer (¼)

J. Hans D. Jensen (¼)

za odkrycia związane z powłokowym modelem jąder atomowych

Lew Dawidowicz Landau

za pionierskie teorie skondensowanej materii, w szczególności ciekłego helu

Robert Hofstadter (½)

za pionierskie badania rozpraszania elektronu w jądrach atomowych i dokonane na tej drodze odkrycia związane ze strukturą nukleonów

Rudolf Mößbauer (½)

za badania rezonansowej absorpcji promieniowania gamma i odkrycie w związku z tym efektu, który nosi jego imię

Donald Arthur Glaser

za wymyślenie komory pęcherzykowej

Emilio Gino Segrè

Owen Chamberlain

za odkrycie antyprotonu

Paweł Czerenkow

Ilja Frank

Igor Tamm

za odkrycie i wyjaśnienie efektu Czerenkowa

Chen Ning Yang

Tsung-Dao Lee

za wnikliwe zbadanie tak zwanego prawa zachowania parzystości, co doprowadziło do ważnych odkryć w związku z cząstkami elementarnymi

William Bradford Shockley

John Bardeen

Walter Houser Brattain

za badania półprzewodników i wynalezienie tranzystora

Willis Eugene Lamb (½)

za odkrycia związane ze strukturą subtelną widma wodoru

Polykarp Kusch (½)

za precyzyjne określenie momentu magnetycznego elektronu

Max Born (½)

za fundamentalne badania w dziedzinie mechaniki kwantowej, szczególnie za statystyczną interpretację funkcji falowej

Walther Bothe (½)

za metodę koincydencji i odkrycia dokonane tą metodą

Frits (Frederik) Zernike

za przedstawienie metody kontrastu fazowego, szczególnie za wymyślenie mikroskopu fazowo-kontrastowego

Felix Bloch

Edward Mills Purcell

za rozwinięcie nowych metod w obszarze precyzyjnych magnetycznych metod jądrowych i za odkrycia dokonane przy ich zastosowaniu

Sir John Douglas Cockcroft

Ernest Thomas Sinton Walton

za ich pionierskie prace związane z przekształceniem jąder atomowych za pomocą sztucznie przyspieszanych cząstek

Lata 1926-1950 [edytuj]

Cecil Frank Powell

za rozwinięcie metody (kliszy) fotograficznej badania procesów jądrowych i za odkrycia związane z mezonami, dokonane przy zastosowaniu tej metody

Hideki Yukawa

za przewidzenie istnienia mezonów na podstawie teoretycznej pracy dotyczącej sił jądrowych

Patrick Maynard Stuart Blackett

za rozwinięcie metody komory WiJsona i za odkrycia, przy jej użyciu, w dziedzinach fizyki jądrowej i promieniowania kosmicznego

Sir Edward Victor Appleton

za badanie fizyki górnych warstw atmosfery, a szczególnie za odkrycie tak zwanej warstwy Appletona

Percy Williams Bridgman

za wymyślenie aparatury do wytwarzania skrajnie wysokich ciśnień i za odkrycia, których dzięki temu dokonał w dziedzinie fizyki wysokich ciśnień

Wolfgang Ernst Pauli

za odkrycie zasady wykluczania, nazwanej również zakazem Pauliego

Isidor Isaac Rabi

za metodę rezonansową obserwacji własności magnetycznych jąder atomowych

Otto Stern

za wkład w rozwój metody promieni molekularnych i za odkrycie momentu magnetycznego protonu

nie przyznano

nie przyznano

nie przyznano

Ernest Orlando Lawrence

za wynalezienie i udoskonalenie cyklotronu i za wyniki uzyskane przy jego użyciu, w szczególności odnoszące się do pierwiastków sztucznie promieniotwórczych

Enrico Fermi

za pokazanie istnienia nowych pierwiastków promieniotwórczych wytworzonych przez napromieniowanie neutronami i za odkrycie reakcji jądrowych wywołanych przez powolne neutrony

Clinton Joseph Davisson

George Paget Thomson

za doświadczalne odkrycie dyfrakcji elektronów na kryształach

Victor Franz Hess(½)

za odkrycie promieniowania kosmicznego

Carl David Anderson(½)

za odkrycie pozytonu

James Chadwick

za odkrycie neutronu

nie przyznano

Erwin Schrödinger

Paul Adrien Maurice Dirac

za odkrycie nowych płodnych form teorii atomowej

Werner Karl Heisenberg

za stworzenie mechaniki kwantowej, której zastosowanie doprowadziło, między innymi, do odkrycia alotropowych postaci wodoru

nie przyznano

Sir Chandrasekhara Venkata Raman

za prace dotyczące rozpraszania światła i za odkrycie zjawiska nazwanego jego imieniem

Książę Louis-Victor Pierre Raymond de Broglie

za odkrycie falowej natury elektronów - patrz - fale materii

Owen Willans Richardson

za prace dotyczące termoemisji elektronów, a w szczególności za odkrycie prawa nazwanego jego imieniem

Arthur Holly Compton(½)

za odkrycie zjawiska (Comptona) nazwanego jego imieniem

Charles Thomson Rees Wilson(½)

za wynalezienie metody czynienia widzialnymi torów cząstek naładowanych elektrycznie, z wykorzystaniem kondensacji pary - patrz komora Wilsona

Jean Baptiste Perrin

za prace dotyczące nieciągłej budowy materii, a szczególnie za odkrycie równowagi w procesach osadzania

Lata 1901-1925 [edytuj]

James Franck

Gustav Ludwig Hertz

za odkrycie praw rządzących zderzeniem elektronu z atomem

Karl Manne Georg Siegbahn

za odkrycia i badania w dziedzinie spektroskopii promieni X

Robert Andrews Millikan

za prace dotyczące elementarnego ładunku elektrycznego i zjawiska fotoelektrycznego

Niels Henrik David Bohr

za badanie i opracowanie modelu budowy atomu w 1913 oraz za rozwinięcie swojej interpretacji mechaniki kwantowej.

Albert Einstein

za zasługi dla fizyki teoretycznej, szczególnie za odkrycie praw rządzących zjawiskiem fotoelektrycznym w 1905,

Charles Edouard Guillaume

za wkład jaki wniósł w precyzyjne pomiary w fizyce dzięki odkryciu anomalii w stopach niklowo-stalowych

Johannes Stark

za odkrycie efektu Dopplera w promieniach kanalikowych i za odkrycie rozszczepienia linii widmowych w polu elektrycznym (Efekt Starka)

Max Planck

za odkrycie kwantów energii

Charles Glover Barkla

za odkrycie charakterystycznego promieniowania rentgenowskiego pierwiastków

nie przyznano

Sir William Henry Bragg

William Lawrence Bragg

za zasługi w badaniu struktury krystalicznej za pomocą promieni Roentgena

Max von Laue

za odkrycie dyfrakcji promieni Roentgena na kryształach

Heike Kamerlingh-Onnes

za badanie własności materii w niskich temperaturach, które to badania doprowadziły, interalia, do wytworzenia ciekłego helu

Nils Gustaf Dalén

za wymyślenie automatycznych regulatorów przeznaczonych, w połączeniu z zasobnikami gazu, do zasilania światłem latarni morskich i pław świetlnych

Wilhelm Wien

za odkrycia dotyczące praw rządzących promieniowaniem cieplnym

Johannes Diderik van der Waals

za pracę nad równaniem stanu gazów rzeczywistych i cieczy. Patrz Równanie van der Waalsa, Oddziaływania międzycząsteczkowe

Guglielmo Marconi

Carl Ferdinand Braun

za wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej

Gabriel Lippmann

za metodę fotograficznego odtwarzania kolorów opartą na zjawisku interferencji

Albert Abraham Michelson

za zbudowanie niezwykle precyzyjnych przyrządów optycznych i pomiary metrologiczne przeprowadzone przy ich użyciu.

Zobacz: Interferometr Michelsona, Doświadczenie Michelsona-Morleya

Sir Joseph John Thomson

za teoretyczne i doświadczalne badania przewodnictwa elektrycznego w gazach

Philipp Eduard Anton von Lenard

za pracę dotyczącą promieni katodowych

Lord Rayleigh (John William Strutt)

za badanie gęstości większości znanych gazów i odkrycie argonu

Antoine Henri Becquerel (1/2)

za odkrycie promieniotwórczości naturalnej.

Pierre Curie (1/4)

Maria Skłodowska-Curie (1/4)

za wspólne badania zjawiska promieniotwórczości odkrytego przez profesora Henri Becquerela

Hendrik Antoon Lorentz

Pieter Zeeman

za badania wpływu pola magnetycznego na zjawiska promieniowania

Patrz: Efekt Zeemana

Wilhelm Conrad Röntgen

za odkrycie promieni X,

Patrz: (Promieniowanie rentgenowskie)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii, Dokumenty Textowe, Nauka
Nagroda Nobla w dziedzinie literatury, Dokumenty Textowe, Nauka
NagrodaNobla w dziedzinie ekonomii, Dokumenty Textowe, Nauka
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki, ♣ Szkoła, Studia - Ściągi, lektury, prace, Nobliści
Nagroda Nobla w dziedzinie literatury, Polonistyka
Park Narodowy Bory Tucholskie, Dokumenty Textowe, Nauka
Rzeki wg kontynentów, Dokumenty Textowe, Nauka
Największe jeziora wg kontynentów, Dokumenty Textowe, Nauka
Układ Słoneczny, Dokumenty Textowe, Nauka
Poczet Królów Polskich, Dokumenty Textowe, Nauka
Alfabet Morse'a, Dokumenty Textowe, Nauka
Karkonoski Park Narodowy, Dokumenty Textowe, Nauka
Parki krajobrazowe w Polsce, Dokumenty Textowe, Nauka
Skala Beauforta, Dokumenty Textowe, Nauka
Park Narodowy Ujście Warty, Dokumenty Textowe, Nauka
Kampinoski Park Narodowy, Dokumenty Textowe, Nauka
Drawieński Park Narodowy, Dokumenty Textowe, Nauka
Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii
uklad okresowy pierwiastkow, Dokumenty Textowe, Nauka

więcej podobnych podstron