Krwotoczne zapalenie żołądka
Gastritis haemorrhagica
Nadżerkowe zapalenie błony śluzowej żołądka, krwotoczne zapalenie błony śluzowej żołądka, nadżerki żołądka
|
|
|
Jest to ostry stan zapalny błony śluzowej wyścielającej żołądek, prowadzący do powstania niewielkich, krwawiących ubytków nabłonka. |
|
Krwotoczna postać ostrego zapalenie żołądka jest najczęściej wynikiem silnego stresu psychicznego lub innych stresów, takich jak operacja, rozległe oparzenie, uraz, wstrząs, wewnątrzczaszkowy proces chorobowy. Może też być wynikiem nadużywania aspiryny lub innych niesterydowych i sterydowych leków przeciwzapalnych. |
|
W przypadku wymienionych wyżej stanów chorobowych i w okresie okołooperacyjnym (u osób zagrożonych) zwykle zapobiega się zapaleniu błony śluzowej żołądka, stosując blokery receptorów H2. |
|
Nadżerki goją się szybko, o ile tylko zlikwiduje się przyczynę, która jej wywołała. |
|
|
Zapaść i wstrząs krwotoczny Przedziurawienie (perforacja) ściany żołądka |
|
|
Celem leczenia jest łagodzenie objawów, przyspieszenie gojenia błony śluzowej żołądka oraz zapobieganie powikłaniom. |
|
Bardzo rzadko krwawienie nie ustaje pod wpływem leków i konieczna jest operacja polegająca na wycięciu żołądka. Wskazaniem do natychmiastowego leczenia operacyjnego jest przedziurawienie żołądka. W trakcie zabiegu zszywa się przedziurawioną ścianę żołądka lub wykonuje częściowe usunięcie tego narządu. |
Choroba wrzodowa
Morbus ulcerosus
Wrzód żołądka, wrzód dwunastnicy, owrzodzenie (trawienne) żołądka, owrzodzenie dwunastnicy
|
|
|
Wrzód trawienny to drobna rana, powstała w ścianie żołądka lub dwunastnicy, czyli w okolicach narażonych na działanie soku żołądkowego. Jest najczęściej objawem choroby wrzodowej, która cechuje się wieloletnim przebiegiem oraz nawrotami, zazwyczaj wiosną i jesienią. Wrzód może być również skutkiem stosowania leków lub towarzyszyć innym ciężkim chorobom. |
|
Najczęstszym objawem jest ból umiejscowiony w górnej części brzucha, który ma charakter gniecenia lub palenia, a niekiedy bywa kurczowy. Ból często promieniuje do pleców i prawego ramienia. Zwykle pojawia od 1/2 do 3 godzin po posiłku, ustępując po wypiciu mleka lub leku („mleczka”) zobojętniającego sok żołądkowy. Jeśli ból pojawia się na czczo lub w nocy (bóle głodowe), to zwykle ustępuje po jedzeniu, by po pewnym czasie znów nawrócić. Dolegliwości takie trwają zazwyczaj wiele dni lub tygodni. Do innych objawów choroby należą nudności i wymioty, zmniejszony apetyt, niekiedy uczucie pełności w górnej części brzucha i wzdęcia. Dolegliwości wskazujące na chorobę wrzodową u osoby wcześniej nie diagnozowanej Bóle brzucha (pomimo stosowanego leczenia) Uporczywe wymioty Pojawienie się czarnych, luźnych (smolistych) stolców
Znaczne chudnięcie Wymioty krwią lub wymioty o wyglądzie przypominającym fusy od kawy Nagły ostry, przeszywający i utrzymujący się ból brzucha, silniejszy niż zazwyczaj Znaczne osłabienie, nagła bladość lub zasłabnięcie |
|
Wiadomo, że u chorych z chorobą wrzodową bardzo często stwierdza się w żołądku obecność bakterii o nazwie Helicobacter pylori, która może powodować stan zapalny błony śluzowej. Doprowadza to do uszkodzenia błony śluzowej wyścielającej żołądek i dwunastnicę, a czynniki „wrzodotwórcze” (kwas solny i enzymy trawiące białko, które są obecne w soku żołądkowym) uzyskują przewagę nad czynnikami ochronnymi, do których należy przede wszystkim śluz pokrywający błonę śluzową. W ten sposób dochodzi do ubytków w śluzówce i powstania wrzodu. |
|
Główną metodę zapobiegania stanowi usunięcie (eliminacja) bakterii Helicobacter pylori z organizmu człowieka. |
|
Po ustaleniu rozpoznania i zastosowaniu odpowiedniego leczenia bóle brzucha ustępują w ciągu kilku dni, a po miesiącu leczenia u większości pacjentów dochodzi do wygojenia się owrzodzenia. Eliminacja bakterii Helicobacter pylori zapobiega nawrotom u dużej liczby chorych. |
|
Zwlekanie z wizytą u lekarza i brak odpowiedniego leczenia może doprowadzić do powstania groźnych dla życia powikłań choroby - dochodzi do nich u około 35% pacjentów z przewlekłą i nie leczoną chorobą wrzodową. Krwawienie z żołądka lub dwunastnicy wskutek uszkodzenia naczyń krwionośnych przez sok żołądkowy Perforacja (przedziurawienie) żołądka lub dwunastnicy Zwężenie odźwiernika wskutek przewlekłych zmian zapalnych, utrudniające przechodzenie pokarmu z żołądka do dalszego odcinka przewodu pokarmowego |
|
Celem leczenia jest doprowadzenie do zagojenia się wrzodu oraz eliminacja czynników sprzyjających nawrotowi choroby. |
|
Zalecenia ogólne |
|
Leki stosowane obecnie w chorobie wrzodowej są na tyle skuteczne, że leczenie operacyjne z powodu utrzymywania się dolegliwości należy dziś do rzadkości. |
Choroba wrzodowa żołądka
Przyczyny:
"Sezon na wrzody"
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest przewlekłym schorzeniem przewodu pokarmowego. U jej podłoża leży wytworzenie się w błonie śluzowej żołądka lub dwunastnicy ubytku, który nazywany jest wrzodem. Nisza wrzodowa tworzy się co jakiś czas w tym samym lub innym miejscu, a zagojenie wrzodu nie musi oznaczać wyleczenia z choroby. Istotą choroby jest bowiem jej nawrotowość, a wiosna i jesień to właśnie ten czas, kiedy choroba daje o sobie znać lub zaostrzają się jej objawy.
Jak powstaje wrzód?
Błonę śluzową żołądka i dwunastnicy w warunkach fizjologicznych pokrywa warstwa śluzu, która chroni ją przed szkodliwym działaniem kwasów znajdujących się w żołądku. Gdy ta bariera ochronna zostaje przerwana, błona śluzowa staje się podatna na uszkodzenia, powstaje początkowo drobna ranka zwana nadżerką, która następnie powiększa się i pogłębia tworząc owrzodzenie.
Przyczyny choroby wrzodowej
1. Główną przyczyną powstania choroby wrzodowej jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Bakteria osiedla się w żołądku, żyje i rozmnaża się na powierzchni błony śluzowej pod warstwą śluzu, a wytwarzając szereg enzymów i różnych toksycznych substancji powoduje wystąpienie stanu zapalnego błony śluzowej, początkowo ostre, a następnie przewlekłe. Następnie przy współudziale kwasu żołądkowego dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy, powstania owrzodzenia i dolegliwości z nim związanych.
Drugim ważnym czynnikiem mającym wpływ na rozwój choroby wrzodowej są leki przeciwbólowe i przeciwzapalne takie jak aspiryna, polopiryna, ibuprofen, naproksen, diklofenak, piroksykam i szereg innych z tej grupy. Szkodliwe działanie tych leków na żołądek wynika przede wszystkim z upośledzania mechanizmów chroniących śluzówkę żołądka i dwunastnicy przed czynnikami drażniącymi.
Ponadto wśród szkodliwych czynników wymienia się palenie papierosów, alkohol, nieprawidłowe odżywianie. Nie przestrzeganie zasad higienicznego żywienia:
nieregularne odżywianie(stany głodu i przejedzenia)
zbyt zimne lub zbyt gorące posiłki, czasem nieświeże;
zbyt duża ilość przypraw,
niewłaściwe przygotowanie potraw,
nadużywanie alkoholu
Nie bez znaczenia są predyspozycje genetyczne (choroba wrzodowa występuje częściej u osób z grupą krwi 0) oraz konstrukcja psychiczna - osoby nerwowe, łatwo ulegające stresowi, prowadzące nieuregulowany tryb życia, częściej zapadają na tę chorobę.
Objawy choroby
Najczęściej występującym objawem choroby wrzodowej jest tępy dokuczliwy i długotrwale utrzymujący się ból lub uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu. Ból powstaje w wyniku drażnienia przez wrzód i kwas żołądkowy nerwów przebiegających w ścianie żołądka lub dwunastnicy. Dość charakterystyczne dla choroby wrzodowej jest to, że ból często występuje w nocy lub na czczo, ustępuje po spożyciu pokarmu lub przyjęciu leków zobojętniających kwas solny. Chorobie wrzodowej mogą też towarzyszyć inne objawy, takie jak nudności, wymioty, zgaga, odbijania, brak apetytu, chudnięcie. Są one jednak mało charakterystyczne. Zdarza się ponadto, że choroba wrzodowa nie daje żadnych dolegliwości i wykrywana jest dopiero w momencie pojawienia się powikłań, które nierzadko bywają groźne dla życia.
Powikłania choroby wrzodowej
Krwawienie z wrzodu może wystąpić, gdy dojdzie do uszkodzenia naczyń przebiegających w ścianie żołądka lub dwunastnicy. Głównym objawem krwawienia są krwiste lub przypominające fusy kawy (zwane fusowatymi) wymioty oraz krwiste lub czarne stolce. W przypadku bardziej masywnego krwawienia mogą pojawić się objawy wstrząsu: przyspiesza się czynność serca i zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi, może dojść do omdlenia. Powikłanie to wymaga leczenia szpitalnego, dokładnego monitorowania i nierzadko przetoczenia krwi.
Przedziurawienie wrzodu (perforacja) jest bardzo groźnym powikłaniem. Wrzód drążąc w głąb ściany żołądka lub dwunastnicy może ją przebić na wylot i umożliwić przedostanie się treści pokarmowej z przewodu pokarmowego do wnętrza jamy brzusznej, powodując zapalenie otrzewnej, wymagające szybkiej interwencji chirurgicznej. Głównym objawem perforacji jest silny gwałtowny ból w nadbrzuszu porównywany do „pchnięcia nożem”. Następnie wskutek rozwijającego się zapalenia otrzewnej stan pacjenta szybko się pogarsza, dominują objawy wstrząsu, a brzuch jest bardzo bolesny i deskowato twardy. Jedyną szansą dla chorego jest podjęcie szybkiej operacji.
Zwężenie odźwiernika, czyli części żołądka graniczącej z dwunastnicą, jest powikłaniem nawracających wrzodów pojawiających się w tej właśnie okolicy. Bliznowacenie ściany wokół zagojonego wrzodu powoduje deformację odźwiernika i jego zwężenie, co utrudnia przechodzenie pokarmu z żołądka do dwunastnicy i powoduje jego zaleganie w żołądku. Towarzyszą temu kurczowe bóle brzucha, nudności, uporczywe wymioty, chudnięcie. Leczenie jest chirurgiczne.
Rozpoznanie choroby
W dzisiejszych czasach rozpoznanie choroby wrzodowej oparte jest o wynik badania endoskopowego (gastroskopii), polegającego na wprowadzeniu do żołądka i dwunastnicy przez usta, gardło i przełyk, cienkiej giętkiej rurki, przez którą lekarz wykonujący badanie może oglądać wnętrze tych narządów i ocenić stan błony śluzowej.
Leczenie
W leczeniu choroby wrzodowej stosuje się leki o różnym mechanizmie działania, które mają zmniejszać ilość produkowanego kwasu w żołądku oraz leki, które mają działać osłonowo na błonę śluzową żołądka i dwunastnicy. W przypadkach zakażenia Helicobacter pylori do terapii dołączane są również antybiotyki.
Jednakże żadne leczenie nie będzie skuteczne, jeżeli chory nie będzie przestrzegał kilku zaleceń. Po pierwsze należy unikać drażniących śluzówkę leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, o których była mowa wcześniej. Jeżeli zaistnieje konieczność stosowania leków o takim działaniu, należy stosować nowoczesne preparaty, najlepiej po konsultacji z lekarzem. Chorych obowiązuje zakaz palenia papierosów, ponieważ palenie papierosów nie tylko utrudnia gojenie wrzodu i zwiększa ryzyko nawrotu owrzodzenia, ale także zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań choroby, głównie krwawienia z wrzodu.
W leczeniu choroby wrzodowej istotne są ponadto zalecenia żywieniowe. Posiłki należy spożywać regularnie i unikać długich przerw między posiłkami. Zalecane są co najmniej 4 posiłki dziennie. Wskazane jest ograniczenie pokarmów ciężkostrawnych, wzdymających, ostrych przypraw, kwaśnych potraw i owoców oraz napojów gazowanych, ponieważ mogą one nasilać dolegliwości. Unikać należy też kawy, gdyż silnie pobudza ona wydzielanie kwasu solnego. Zalecane jest także unikanie alkoholu, ponieważ może on uszkadzać mechanizmy obronne błony śluzowej. Pamiętać też należy o unikaniu stresu i prowadzeniu uregulowanego trybu życia.
"Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy"
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest obecnie jedną z najczęstszych chorób przewlekłych przewodu pokarmowego. W naszych realiach prawie każdy odczuwa czasem choćby uczucie dyskomfortu w okolicach żołądka, pieczenie, ssanie a nawet ból. Kto najczęściej choruje na chorobę wrzodową? Zarówno starsze jak i nowsze badania wskazują, że pacjenci z chorobą wrzodową wykazują labilność układu nerwowego z dominacją niepokoju, stanów lękowych, napięcia lub skrytość, malkontenctwo, bezsenność, skłonność do depresji. Dużą rolę w jej powstawaniu odgrywa czynnik dziedziczny. Występowanie choroby wrzodowej u potomstwa rodziców, którzy oboje chorowali jest 10 razy częstsze niż w całej populacji. Owrzodzenie dwunastnicy występuje częściej u osób z grupą krwi 0. Wśród przyczyn choroby wrzodowej niedocenianym czynnikiem sprawczym jest palenie tytoniu, a także nadużywanie środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, do których zalicza się aspiryna, ibuprom, paracetamol i inne tego typu leki ogólnodostępne. Jednak najważniejszą rolę w powstawaniu choroby wrzodowej pełni zakażenie bakterią Helicobacter pylori (HP). Bakteria HP powoduje zapalenie błony śluzowej żołądka. Na tle zapalnym u niektórych osób może rozwinąć się wrzód. Choroba u tych pacjentów ma charakter przewlekły i nawracający a jedyną szansę wyleczenia uzyskuje się przez wyniszczenie bakterii. Leczenie odkażające polega na stosowaniu trzech leków doustnych przez siedem dni. Kolonizację bakterią HP stwierdza się u 99% chorych z wrzodem dwunastnicy i u 75% chorych z wrzodem żołądka. Helicobacter pylori jest czynnikiem rakotwórczym i może doprowadzić do rozwoju raka żołądka.
Objawy choroby wrzodowej są w większości przypadków dość znamienne. Wrzód żołądka powoduje tępy ból w okolicy dołka podsercowego, pojawiający się po przyjęciu pokarmu.
Natomiast wrzód dwunastnicy daje bóle na czczo, bóle nocne, ustępujące po spożyciu pokarmu lub wypiciu szklanki mleka. Dolegliwości sytuują się na prawo od pępka, choć często lokalizacja jest trudna do ustalenia.
Nawrót choroby następuje w okresie wiosennym i jesiennym. Czasem jednak pierwszym objawem choroby wrzodowej jest krwawienie z wrzodu w postaci krwawych wymiotów lub smolistych stolców. Krwotok jest niebezpiecznym powikłaniem choroby wrzodowej, dlatego każde podejrzenie powinno być weryfikowane badaniem endoskopowym - gastroskopią.
Gastroskopia jest podstawową metodą diagnostyczną choroby wrzodowej. Pozwala na wnikliwe obejrzenie śluzówki i pobranie wycinka do badań w kierunku HP. W przypadku stwierdzenia HP wyleczenie u większości pacjentów następuje po eradykacji bakterii. U 80% chorych z niewyleczonym zakażeniem HP występują nawroty choroby. Powszechnie stosuje się leki hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku, który drażni uszkodzoną błonę śluzową. Istnieje zakaz podawania pokarmów sokopędnych, jak: kawa, alkohol, rosół i wyciągi mięsne, potrawy smażone, przyprawy. Należy unikać leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, zaprzestać bezwzględnie palenia tytoniu. Zaleca się częste spożywanie małych objętości pokarmu. Jednak w żadnym przypadku dieta nie powinna oznaczać restrykcji energetycznych, chorego nie wolno głodzić. W okresach wyciszenia choroby można powracać do diety normalnej, jednak z wyłączeniem napojów i potraw silne sokopędnych. Z napojów ciepłych zaleca się herbatę, a głównie herbaty ziołowe jak rumianek, posiadający właściwości łagodząco-kojące i przeciwzapalne. Wrzodowcy powinni też pić często niewielkie ilości mleka.
Należy pamiętać, że nieleczony wrzód może doprowadzić do przemiany nowotworowej i rozwoju raka, dlatego podejrzewając chorobę wrzodową należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem i w razie konieczności wykonać gastroskopię. Być może będzie to pierwszy krok w kierunku zahamowania transformacji nowotworowej w waszym organizmie.
Choroba wrzodowa
Morbus ulcerosus
Wrzód żołądka, wrzód dwunastnicy, owrzodzenie (trawienne) żołądka, owrzodzenie dwunastnicy
|
|
|
Wrzód trawienny to drobna rana, powstała w ścianie żołądka lub dwunastnicy, czyli w okolicach narażonych na działanie soku żołądkowego. Jest najczęściej objawem choroby wrzodowej, która cechuje się wieloletnim przebiegiem oraz nawrotami, zazwyczaj wiosną i jesienią. Wrzód może być również skutkiem stosowania leków lub towarzyszyć innym ciężkim chorobom. |
|
Najczęstszym objawem jest ból umiejscowiony w górnej części brzucha, który ma charakter gniecenia lub palenia, a niekiedy bywa kurczowy. Ból często promieniuje do pleców i prawego ramienia. Zwykle pojawia od 1/2 do 3 godzin po posiłku, ustępując po wypiciu mleka lub leku („mleczka”) zobojętniającego sok żołądkowy. Jeśli ból pojawia się na czczo lub w nocy (bóle głodowe), to zwykle ustępuje po jedzeniu, by po pewnym czasie znów nawrócić. Dolegliwości takie trwają zazwyczaj wiele dni lub tygodni. Do innych objawów choroby należą nudności i wymioty, zmniejszony apetyt, niekiedy uczucie pełności w górnej części brzucha i wzdęcia. Dolegliwości wskazujące na chorobę wrzodową u osoby wcześniej nie diagnozowanej Bóle brzucha (pomimo stosowanego leczenia) Uporczywe wymioty Pojawienie się czarnych, luźnych (smolistych) stolców
Znaczne chudnięcie Wymioty krwią lub wymioty o wyglądzie przypominającym fusy od kawy Nagły ostry, przeszywający i utrzymujący się ból brzucha, silniejszy niż zazwyczaj Znaczne osłabienie, nagła bladość lub zasłabnięcie |
|
Wiadomo, że u chorych z chorobą wrzodową bardzo często stwierdza się w żołądku obecność bakterii o nazwie Helicobacter pylori, która może powodować stan zapalny błony śluzowej. Doprowadza to do uszkodzenia błony śluzowej wyścielającej żołądek i dwunastnicę, a czynniki „wrzodotwórcze” (kwas solny i enzymy trawiące białko, które są obecne w soku żołądkowym) uzyskują przewagę nad czynnikami ochronnymi, do których należy przede wszystkim śluz pokrywający błonę śluzową. W ten sposób dochodzi do ubytków w śluzówce i powstania wrzodu. |
|
Główną metodę zapobiegania stanowi usunięcie (eliminacja) bakterii Helicobacter pylori z organizmu człowieka. |
|
Po ustaleniu rozpoznania i zastosowaniu odpowiedniego leczenia bóle brzucha ustępują w ciągu kilku dni, a po miesiącu leczenia u większości pacjentów dochodzi do wygojenia się owrzodzenia. Eliminacja bakterii Helicobacter pylori zapobiega nawrotom u dużej liczby chorych. |
|
Zwlekanie z wizytą u lekarza i brak odpowiedniego leczenia może doprowadzić do powstania groźnych dla życia powikłań choroby - dochodzi do nich u około 35% pacjentów z przewlekłą i nie leczoną chorobą wrzodową. Krwawienie z żołądka lub dwunastnicy wskutek uszkodzenia naczyń krwionośnych przez sok żołądkowy Perforacja (przedziurawienie) żołądka lub dwunastnicy Zwężenie odźwiernika wskutek przewlekłych zmian zapalnych, utrudniające przechodzenie pokarmu z żołądka do dalszego odcinka przewodu pokarmowego |
|
Celem leczenia jest doprowadzenie do zagojenia się wrzodu oraz eliminacja czynników sprzyjających nawrotowi choroby. |
|
Zalecenia ogólne |
|
Leki stosowane obecnie w chorobie wrzodowej są na tyle skuteczne, że leczenie operacyjne z powodu utrzymywania się dolegliwości należy dziś do rzadkości. |
Choroba wrzodowa
Morbus ulcerosus
Wrzód żołądka, wrzód dwunastnicy, owrzodzenie (trawienne) żołądka, owrzodzenie dwunastnicy
|
|
|
Wrzód trawienny to drobna rana, powstała w ścianie żołądka lub dwunastnicy, czyli w okolicach narażonych na działanie soku żołądkowego. Jest najczęściej objawem choroby wrzodowej, która cechuje się wieloletnim przebiegiem oraz nawrotami, zazwyczaj wiosną i jesienią. Wrzód może być również skutkiem stosowania leków lub towarzyszyć innym ciężkim chorobom. |
|
Najczęstszym objawem jest ból umiejscowiony w górnej części brzucha, który ma charakter gniecenia lub palenia, a niekiedy bywa kurczowy. Ból często promieniuje do pleców i prawego ramienia. Zwykle pojawia od 1/2 do 3 godzin po posiłku, ustępując po wypiciu mleka lub leku („mleczka”) zobojętniającego sok żołądkowy. Jeśli ból pojawia się na czczo lub w nocy (bóle głodowe), to zwykle ustępuje po jedzeniu, by po pewnym czasie znów nawrócić. Dolegliwości takie trwają zazwyczaj wiele dni lub tygodni. Do innych objawów choroby należą nudności i wymioty, zmniejszony apetyt, niekiedy uczucie pełności w górnej części brzucha i wzdęcia. Dolegliwości wskazujące na chorobę wrzodową u osoby wcześniej nie diagnozowanej Bóle brzucha (pomimo stosowanego leczenia) Uporczywe wymioty Pojawienie się czarnych, luźnych (smolistych) stolców
Znaczne chudnięcie Wymioty krwią lub wymioty o wyglądzie przypominającym fusy od kawy Nagły ostry, przeszywający i utrzymujący się ból brzucha, silniejszy niż zazwyczaj Znaczne osłabienie, nagła bladość lub zasłabnięcie |
|
Wiadomo, że u chorych z chorobą wrzodową bardzo często stwierdza się w żołądku obecność bakterii o nazwie Helicobacter pylori, która może powodować stan zapalny błony śluzowej. Doprowadza to do uszkodzenia błony śluzowej wyścielającej żołądek i dwunastnicę, a czynniki „wrzodotwórcze” (kwas solny i enzymy trawiące białko, które są obecne w soku żołądkowym) uzyskują przewagę nad czynnikami ochronnymi, do których należy przede wszystkim śluz pokrywający błonę śluzową. W ten sposób dochodzi do ubytków w śluzówce i powstania wrzodu. |
|
Główną metodę zapobiegania stanowi usunięcie (eliminacja) bakterii Helicobacter pylori z organizmu człowieka. |
|
Po ustaleniu rozpoznania i zastosowaniu odpowiedniego leczenia bóle brzucha ustępują w ciągu kilku dni, a po miesiącu leczenia u większości pacjentów dochodzi do wygojenia się owrzodzenia. Eliminacja bakterii Helicobacter pylori zapobiega nawrotom u dużej liczby chorych. |
|
Zwlekanie z wizytą u lekarza i brak odpowiedniego leczenia może doprowadzić do powstania groźnych dla życia powikłań choroby - dochodzi do nich u około 35% pacjentów z przewlekłą i nie leczoną chorobą wrzodową. Krwawienie z żołądka lub dwunastnicy wskutek uszkodzenia naczyń krwionośnych przez sok żołądkowy Perforacja (przedziurawienie) żołądka lub dwunastnicy Zwężenie odźwiernika wskutek przewlekłych zmian zapalnych, utrudniające przechodzenie pokarmu z żołądka do dalszego odcinka przewodu pokarmowego |
|
Celem leczenia jest doprowadzenie do zagojenia się wrzodu oraz eliminacja czynników sprzyjających nawrotowi choroby. |
|
Zalecenia ogólne |
|
Leki stosowane obecnie w chorobie wrzodowej są na tyle skuteczne, że leczenie operacyjne z powodu utrzymywania się dolegliwości należy dziś do rzadkości. |
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
artykuł lek. med. Marcina Pustkowskiego
Obecnie uważa się, że główną przyczyną choroby wrzodowej jest bakteria Helicobacter pylori.
Wrzód trawienny to kraterowate zagłębienie, zwykle mniejsze niż 2 cm, umiejscowione w błonie śluzowej wyściełającej od wewnątrz żołądek, dwunastnicę i dolny odcinek przełyku. Przypomnijmy, że dwunastnica jest pierwszą wychodzącą z żołądka częścią jelita cienkiego. Większość wrzodów trawiennych powstaje właśnie w dwunastnicy. O chorobie wrzodowej mówimy wtedy, kiedy wrzody powodują dolegliwości lub powikłania. Choroba wrzodowa może występować w każdym wieku, nawet u małych dzieci.
Objawy choroby
Niektórzy ludzie mają wrzody nic o tym nie wiedząc, ponieważ nie odczuwają żadnych dolegliwości. Jeśli już występują, to zwykle przybierają postać bólów głodowych lub uczucia palenia i pieczenia, które chory odczuwa najczęściej w środkowym nadbrzuszu powyżej pępka. Bóle pojawiają się zwykle pomiędzy posiłkami lub w środku nocy. Charakterystyczne dla owrzodzenia dwunastnicy jest ustępowanie lub zmniejszenie się dolegliwości po spożyciu niewielkiego posiłku. Jeśli wrzód położony jest na tylnej ścianie dwunastnicy, to ból może pojawiać się z tyłu, w okolicy kręgosłupa piersiowego. Choroba wrzodowa bywa też czasem przyczyną przykrego uczucia "pełności" lub rozpierania po posiłkach, a nawet wymiotów.
Objawy te są powszechne w przypadku, gdy pacjent cierpiący na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy odczuwa z tego powodu jakieś dolegliwości.
Powikłania
Samo istnienie wrzodu jest zazwyczaj niegroźne, ale może się też zdarzyć, że staje się on przyczyną poważnych, czasem nawet zagrażających życiu powikłań. Każdy wrzód może uszkodzić naczynia krwionośne, a przerywając ich ścianę spowodować krwawienie lub krwotok. Przewlekłe podkrwawianie z małych naczyń doprowadza zazwyczaj do niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza. Bliznowacenie zaś gojących się wrzodów może z kolei prowadzić do niedrożności wejścia do dwunastnicy, uniemożliwiając częściowo strawionemu pokarmowi przemieszczanie się do dalszych odcinków przewodu pokarmowego. Inną poważną komplikacją jest perforacja ściany żołądka, czyli mówiąc inaczej jego przedziurawienie spowodowane trawiącym działaniem kwasu solnego na osłabione przez wrzód kolejne warstwy ściany tego narządu. Wtedy kwaśna zawartość żołądka wylewa się do jamy otrzewnej, powodując jej chemiczne podrażnienie, a potem ciężką infekcję. Jeżeli u chorego z chorobą wrzodową zauważymy jakiekolwiek objawy powikłań (czyli wymioty krwawą lub "fusowatą" treścią, smoliste stolce, symptomy wskazujące na wstrząs a więc: osłabienie, zimną, spoconą skórę, spadek ciśnienia, a także silny ból brzucha, który staje się deskowato napięty), nie zwlekajmy z wezwaniem pogotowia ratunkowego.
Co bywa przyczyną choroby wrzodowej?
W żołądku produkowane są substancje, które trawią białko: kwas solny i enzym zwany pepsyną. Niektóre wrzody są wynikiem nadmiernej produkcji przez organizm tych składników (szczególnie kwasu) lub też niedostatecznej ochrony przed ich niszczącym działaniem. Taką ochronę w prawidłowych warunkach zapewnia nie uszkodzona i prawidłowo ukrwiona błona śluzowa żołądka, pokryta dodatkowo zasadowym (czyli neutralizującym kwasy) śluzem. W niewielu przypadkach wrzody mogą też powstawać wskutek długotrwałego przyjmowania niektórych leków. Wśród nich na pierwszym miejscu należy wymienić niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. polopirynę i inne pokrewne środki przeciwbólowe. Nie oznacza to jednak, że te mające szkodliwy wpływ na śluzówkę żołądka leki wywołują wrzody u każdego pacjenta, który je zażywa.
Do tej pory powszechnie uważano też, że szkodzą czynniki takie jak stres, palenie, alkohol, ostre przyprawy. Chociaż wszystkie one mogą istotnie przyczyniać się do rozwoju choroby, to obecnie uważa się, że głównym winowajcą jest bakteria nazwana Helicobacter pylori. Ma ona unikalne właściwości pozwalające na przeżycie w ekstremalnie niekorzystnych warunkach panujących w żołądku i dwunastnicy. Jest obecna u prawie wszystkich pacjentów z chorobą wrzodową dwunastnicy i w 80% przypadków choroby wrzodowej żołądka. Przypuszcza się, że jest ona przenoszona przez bezpośredni kontakt, np. przez ręce.
Ciągle jeszcze nie wiemy, w jaki sposób bakteria powoduje powstawanie wrzodów. Szacuje się, że u około 30% populacji w wieku 30 lat wykrywa się Helicobacter pylori, w późniejszym wieku odsetek ten jest jeszcze wyższy. Z drugiej strony wiadomo, że nie wszyscy z zarażonych cierpią na chorobę wrzodową, chociaż u prawie każdego rozwija się różnego stopnia zapalenie błony śluzowej żołądka, zwykle przebiegające bezobjawowo. Poznanie dokładnych związków pomiędzy tymi stanami wymaga dalszych badań.
Jak rozpoznaje się chorobę wrzodową?
Starszą i obecnie rzadziej stosowaną metodą diagnostyczną jest radiologiczne badanie kontrastowe żołądka i dwunastnicy, przy którym pacjent połyka specjalny kontrast, wypełniający stopniowo przełyk i dalsze części przewodu pokarmowego. W przypadku istnienia wrzodów na zdjęciach rentgenowskich widoczne są one w postaci tzw. naddatków cienia (nieregularnego zarysu tych narządów). Ostatnio coraz powszechniej wykonuje się gastrofiberoskopię. Pozwala ona nie tylko na bezpośrednie oglądanie zmian chorobowych za pomocą specjalnego przyrządu, zwanego gastroskopem, lecz również pobranie do dalszego badania próbki zmienionych tkanek. Umożliwia to np. wykrycie obecności bakterii Helicobacter pylori. Inną metodą sprawdzenia, czy znajduje się ona w naszym organizmie, jest badanie próbek krwi.
Jak leczymy chorobę wrzodową?
Ponieważ za czynnik sprawczy choroby uznano obecnie Helicobacter pylori, to właściwym leczeniem zwalczającym tę infekcję jest stosowanie antybiotyków. Opracowano więc metodę leczenia polegającą na łączeniu tej grupy leków ze środkami zmniejszającymi wydzielanie kwasu żołądkowego, które uważano do tej pory za jedyny skuteczny sposób leczenia choroby wrzodowej. Taka nowoczesna, łączona kuracja obejmująca antybiotyk działający na Helicobacter pylori i środek zmniejszający kwasowość żołądka trwa zaledwie od 1-2 tygodni, co jest dużym postępem w porównaniu z wielomiesięczną terapią stosowaną do tej pory. Oczywiście - zanim zastosuje się ten schemat leczenia, należy potwierdzić obecność tej szkodliwej bakterii w ustroju.
Znaczną ulgę przynoszą zazwyczaj pacjentom stosowane od lat preparaty zobojętniające działanie kwasu żołądkowego, sprzedawane zazwyczaj bez recepty. Dzięki postępom w leczeniu zachowawczym (środkami farmakologicznymi) rzadko staje się niezbędny zabieg chirurgiczny. Jest on jednak konieczny w przypadku powikłań choroby: krwotoku, niedrożności czy perforacji (przedziurawienia) wrzodu.
Jeszcze nie tak dawno zalecano pacjentom dietę "wrzodową", lekko strawną, bez żadnych produktów drażniących żołądek. Obecnie zaleca się unikanie tylko tych pokarmów, które wcześniej wywołały dolegliwości. Odstępuje się również od zalecanego dawniej mleka, które wprawdzie na krótką metę łagodzi ból, ale równocześnie powoduje zwiększenie produkcji kwasu żołądkowego. Zawsze powinno się rzucić palenie - niezależnie od innych szkód dla zdrowia u palaczy wrzody goją się wolniej, a nawracają częściej. Podobnie nie powinno się bez koniecznej potrzeby stosować niesteroidowych środków przeciwzapalnych typu aspiryny, które mogą uszkadzać błonę śluzową żołądka.
Choroba wrzodowa jest w dalszym ciągu schorzeniem poważnym. W żadnym przypadku nie wolno jej lekceważyć i leczyć się na własną rękę. Zawsze należy skonsultować się z lekarzem, który na szczęście dysponuje wieloma lekami pozwalającymi choremu na pełne wyleczenie.
Dla "wrzodowców" nadeszły obecnie lepsze czasy. Dzięki poznaniu przyczyny choroby i zastosowaniu kuracji łączącej antybiotyki ze środkami zmniejszającymi wydzielanie kwasu żołądkowego szybkość ustąpienia objawów i skuteczność zagojenia się wrzodu wzrosła, a częstość nawrotów zmalała.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
ch wrzodowa prof T Starzyńska
STOMATOLOGIA -ch. układowe, Interna
NOWOCZESNE LECZENIE CH WRZODOWEJ
WYKŁAD STUDENCI CH WRZODOWA WSTĘP 2
CH[1] WRZODOWA A STRES
Ch wrzodowa
WYKŁAD STUDENCI CH WRZODOWA WSTĘP
ch wrzodowa mat
ch wrzodowa prof T Starzyńska
NOWOCZESNE LECZENIE CH WRZODOWEJ
ch wrzodowa żoladka i XII
Pytania ch wewnÄ™trzne, Ratownicto Medyczne, choroby wewnętrzne, INTERNA SEMESTR I
Interna Ch ukł odd dolne dr odd
Ch. niedokrwienna serca, interna
więcej podobnych podstron