Analiza jakościowa związków organicznych - wykrywanie pierwiastków związków nienasyconych i pierścieniowych.

1.Wykrywanie węgla i wodoru.

a) zwęglanie substancji organicznej poprzez ogrzewanie:

Około 0,5 g skrobi ogrzewać przez około 30 s w suchej próbówce.

Wyniki doświadczenia.

W wyniku ogrzewania skrobi powstał węgiel oraz para wodna

b) zwęglanie substancji organicznej stężonym
:

Około 0,5 g skrobi wsypać do suchej próbówki i dodać 1 ml stężonego
i ostrożnie lekko ogrzewać używając okularów ochronnych.

Wyniki doświadczenia.

Skrobia pod wpływem stężonego
ulega zwęgleniu. Temperatura znacznie przyśpiesza reakcje. Stężony
ma właściwości higroskopijne i pochłania wydzielającą się pare wodną.

c) ogrzewanie substancji organicznych z tlenkiem miedzi (II)

Niewielką ilość skrobi wymieszać dokładnie z dobrze rozdrobnionym CuO w stosunku 1:2 i wsypać do suchej próbówki, próbówkę zamknąć korkiem z rurką odprowadzającą zanurzoną w wodzie wapiennej. Próbówkę z substancją organiczną ostrożnie ogrzewać i obserwować zmiany jakie zachodzą w wodzie wapiennej.

Wyniki doświadczenia.

W wyniku reakcji powstał
, który powoduje zmętnienie wody wapiennej.

Wnioski

O obecności węgla w cząsteczce świadczy zwęglenie substancji lub wydzielanie
.

O obecności wodoru w cząsteczce świadczy powstawanie pary wodnej na ściankach próbówki.

2. Wykrywanie siarki

Do badanej substancji białkowej dodać kilka kropli octanu ołowiu (II) oraz 0,5 ml roztworu NaOH. Po otrzymaniu osadu rozpuścić go w nadmiarze odczynnika po czym mieszanine ogrzewać do wrzenia.

Wyniki doświadczenia.

Po ogrzaniu mieszaniny do wrzenia wytrącił się czarny osad.

substancja organiczna
biały
czarny

Wniosek

Czarny osad jest dowodem obecności siarki w związku organicznym.

3. Wykrywanie azotu.

a) spalić w płomieniach próbkę naturalnej substancji białkowej (np. włos, naturalna wełna) i ustalić zapach.

Wyniki doświadczenia.

Naturalne związki białkowe wydzielają zapach palonego rogu.

b) ogrzewać w próbówce 1g mocznika ( rozpuszczony mocznik w wodzie) i ustalić zapach, wynik analizy można potwierdzić zwilżonym papierkiem wskaźnikowym

Wyniki doświadczenia.

Podczas termicznego rozkładu mocznika w środowisku wodnym wydziela się amoniak, który można zidentyfikować po zapachu i zwilżonym papierkiem wskaźnikowym.

4. Wykrywanie tlenu.

a) Wykrywanie tlenu w rozpuszczalnikach organicznych przy pomocy jodu. Mając do dyspozycji następujące związki organiczne - chloroform, eter, aceton, benzen, alkohol, czterochlorekwęgla - podzielić je na dwie grupy, na związki zawierające tlen i niezawierające tlenu w cząsteczce.

Wlać do próbówek niewielkie ilości rozpuszczalników, do każdej z nich wrzucić dwie kostki jodu i rozpuścić. Zanotować barwy otrzymanych roztworów.

Wyniki doświadczenia.

Rozpuszczalniki organiczne.

- zawierające tlen	- nie zawierające tlenu
alkohol	benzen
aceton	chloroform
eter	tetrachlorek węgla

W wyniku rozpuszczenia jodu otrzymano następujące barwy:

• w acetonie, alkoholu i eterze -> barwę brunatną

• w benzenie, chloroformie i czterochlorku węgla -> barwę fioletową

Podczas rozpuszczania jodu w rozpuszczalnikach organicznych brunatna barwa wskazuje na obecność tlenu w cząsteczce, a barwa fioletowa na brak tlenu w cząsteczce rozpuszczalnika organicznego.

b) Rozpuszczalność rodantu żelaza (III) przez związek organiczny zawierający tlen.

Trzy małe kawałki bibuły filtracyjnej nasączyć 10% roztworami alkoholowymi KSCN i
w stosunku 1:1 np. po jednej kropli. Tak przygotowane bibuły wrzucić do próbówek zawierających rozpuszczalniki organiczne posiadające tlen w cząsteczce. Zanotowac otrzymane barwy.

Wyniki doświadczenia

Roztwory zabarwiają się na różne odcienie koloru czerwonego (wiśniowego). Czerwona barwa świadczy o obecności tlenu w cząsteczce rozpuszczalnika.

5. Wykrywanie chloru.

a) Substancje organiczne zawierające chlor (np. wodzian chloralu) wprowadzić na świeżo wypalony drucik miedziany do płomienia palnika i ustalić barwę płomienia.

Wyniki doświadczenia

Substancje organiczne zawierające chlor barwi płomień palnika na zielono

b) 5 cm³ chloroformu zagotować z 15% NaOH po ostudzeniu zobojętnić kwasem azotowym i dodać 1cm³ 0,1 molowego
. O czym świadczy wytrącający się osad.

Wyniki doświadczenia

W wynik reakcji wytrącił się biały serowaty osad fiołkowiejący na świetle AgCl, który dowodzi o obecności chloru w cząsteczce.

Wnioski

W skład związków organicznych wchodzą następujące pierwiastki:

- C	- N
- H	- O
	- S
	- Cl - i inne

6. Badanie własności węglowodorów.

Ćwiczenie 1

Otrzymanie metanu i badanie jego właściwości (metoda Dumasa)

W moździerzu porcelanowym rozdrobnić i zmieszać dokładnie octan sodu bezwodny z wapnem sodowym (CaO + NaOH). Mieszaninę wsypać do próbówki i zamknąć ją korkiem z rurką odprowadzającą. Próbówkę ostrożnie ogrzewać i odczekać aż zostanie usunięte powietrze z aparatury, następnie zbierać wydzielający się gaz w próbówce pod wodą. Zebrać dwie małe próbówki gazu. Do jednej z próbówek zawierających metan dodać rozcieńczony roztwór
a do drugiej wody bromowej. Obserwować czy roztwór odbarwi się.

UWAGA! Należy pracować w okularach ochronnych, pamiętać o usunięciu powietrza z aparatury, ponieważ mieszanina metanu z powietrzem jest wybuchowa.

Wyniki doświadczenia

CaO - pochłaniacz wody

Metan otrzymujemy przez prażenie octanu sodu z NaOH. Metan jest węglowodorem nasyconym ma wszystkie wiązania pojedyncze, słabo spolaryzowane, bardzo trwałe. Nie wchodzi więc w warunkach normalnych w reakcje z wodą bromową i
, więc ich nie odbarwia.

Ćwiczenie 2

Otrzymywanie etylenu i badanie jego własności.

Woreczek foliowy z polietylenu pociąć na małe kawałki i ubić ciasno w próbówce. Próbówke zamknąć korkiem z rurką odprowadzającą i ostrożnie ogrzewać. Po usunięciu powietrza z aparatury zbierać wydzielający się gaz w próbówce pod wodą. Otrzymanym etylenem wykonać próbę z
i wodą bromową. Obserwować czy roztwór odbarwia się.

Wyniki doświadczenia.

Etylen można otrzymać przez depolimeryzacje polietylenu.

Etylen jest węglowodorem nienasyconym, posiada jedno wiązanie podwójne, które jest nietrwałe, łatwo pęka i dlatego etylen łatwo wchodzi w reakcje. W normalnych warunkach łatwo reaguje z wodą bromową i
odbarwiając oba roztwory.

glikol etylenowy etanodiol

5

---