PO(w)2

Psychologia Ogólna A. Grochowska (rok I, sem. Letni)

Opracowanie Edyta M. Wyban gł. na podst. Rathusa i Myersa (str. 482-508), notatek z wykładu i slajdu z platformy.

SPIS TREŚCI WYKŁADU:

1. Domena afektywna: Afekt, emocja i nastrój

2. Względna niezależność afektu pozytywnego i negatywnego

3. Składniki emocji: fizjologiczny, poznawczy i behawioralny

4. Ekspresja emocji i emocje podstawowe

5. Funkcje emocji

6. Teorie emocji

7. Teoria Jamesa - Langego

8. Teoria Canona - Barda

9. Teorie oceny poznawczej

10. Emocje a pamięć

AFEKT - jeszcze nie jest emocją, mocne silne uczucie, towarzyszą mu zmiany fizjologiczne: szybki oddech, przewodnictwo skóry, bicie serca

Afekt - pobudzenie - bodziec zewn. / wew.

Afekt jest automatyczny - poza naszą kontrolą

EMOCJE SĄ UŚWIADAMIANE, wysoka intensywność

Gdy pojawia się obiekt, wywołuje on emocje.

Emocji może być wiele (nie tylko pozytywne, ale i negatywne). Zmiany fizjologiczne - zmiany związane z wyrazem mimicznym twarzy.

Nastrój - trwa długo i ma małe natężenie

Pozytywny i negatywny (podział taki przyjęto na potrzeby badań, choć niekiedy przyjmuje się różne zróżnicowanie tej terminologii)

Nastrój nie ma przedmiotu, pojawia się mimowolnie, choć jest wiele czynników, które wpływają na nasz nastrój.

Nastrój pozytywny sprzyja twórczości, uelastycznia nasz system poznawczy.

	Czas	Intensywność	Przedmiot	Zmiany fizjologiczne
Afekt	sekundy	silny	tak	tak
Emocja	minuty	silna	tak	tak
Nastrój	godziny dni	słaby	nie	nie

Względna niezależność
afektu pozytywnego i negatywnego (Konorski i Gray)

Odruchy apetytywne

Przetwarzanie informacji związanych z bezpieczeństwem

BAS Behavioral Activation System

Dot. Bezpieczeństwa

System przyciągania (aktywacji)

______________________________________________________________________

odruchy awersyjne

BIS - Behavioral Inhibition System - hamowanie, wycofywanie

wycofanie, dot. Lęku, unikanie szkody

Względna niezależność
afektu pozytywnego i negatywnego

Kanał przetwarzania informacji pozytywnych,

związanych z bezpieczeństwem i pragnieniami

„układ nagrody” - lokalizacja w pamięci operacyjnej

- część grzbietowo-boczna kory przedczołowej

________________________________________________________________________

Kanał przetwarzania informacji

związanych ze strachem, zagrażających

„układ kary” - ciało migdałowate,

biegun płata skroniowego,

obszary prawe przednie mózgu

EMOCJA - stan uczuciowy zawierający składniki poznawcze, fizjologiczne i behawioralne. (Carlson i Hatfield 1992) W stanach silnych emocji dochodzi do pobudzenia autonomicznego układu nerwowego. Im większe to pobudzenie, tym silniejsza emocja

FIZJOLOGICZNY ASPEKT EMOCJI:

Symptomy	Emocja
Wzrost EDA Wzrost ciśnienia krwi Wzrost tętna Przyspieszony oddech Wzrost napięcia mięśni	Strach Radość Gniew
Spadek ciśnienia krwi Spadek tętna Oddech płytszy i wolniejszy Spadek napięcia mięśni	Smutek

POZNAWCZY ASPEKT EMOCJI:

Symptomy	Emocja
Przekonanie, że jest się w niebezpieczeństwie	strach
Poczucie przyjemności, zadowolenia, satysfakcji	radość
Frustracja lub poczucie krzywdy	gniew
Przekonanie o bezradności, beznadziejności	smutek

BEHAWIORALNY ASPEKT EMOCJI

Symptomy	Emocja
Unikanie, ucieczka lub znieruchomienie	strach
Dążenie (ku)	radość
Atak	gniew
Bierność, autodestrukcja	smutek

Emocje powodują pobudzenie fizyczne.

W celu dostarczenie energii wątroba wydziela do krwi więcej cukru. Aby ułatwić jego spalanie, poprzez dopływ niezbędnego tlenu, następuje przyspieszenie oddychania. Trawienie ulega spowolnieniu, dzięki czemu krew a narządów wew. dopływa do mięśni. Zaopatrzenie dużych mięsni w znajdującą się w krew cukier ułatwia bieg. Źrenice rozszerzają się dopuszczając więcej światła. Aby ochłodzić rozgrzane ciało, zaczynamy się pocić

EMOCJA	SKŁADNIK POZNAWCZY	SKŁADNIK FIZJOL.	SKŁADNIK BEHAWIOR.
Strach	Przekonanie, że jest się w niebezpieczeństwie	Pobudzenie współczulne	Unikanie
Gniew	Frustracja lub poczucie krzywdy	Pobudzenie współczulne i przywspółczulne	Atak
Depresja	Przekonanie o bezradności, beznadziejności i bezwartościowości	Pobudzenie przywspółczulne	Bierność, skłonność do autodetsrukcji

STRACH pojawiający się zwykle w postaci zagrożenia zawiera reakcje poznawcze, w postaci rozpoznania zagrożenia oraz fizjologiczne w postaci pobudzenia synaptycznej części układu autonomicznego (przyspieszony oddech, bicie serca, pocenie się, napięcie mięśni), towarzyszą temu tez tendencje behawioralne - skłonność do ucieczki z sytuacji i unikania.

Związek emocji w pobudzeniem autonomicznego układu nerwowego doprowadził do skonstruowania wielu typów tak zwanych wykrywaczy kłamstw. Tak naprawdę wykrywacz kłamstw mierzy niektóre reakcje fizjologiczne towarzyszące emocjom np. wydzielanie potu, akcja serca, ciśnienie krwi i zmiana oddychania. Przeciwnikiem testów z udziałem poligrafu jest David Lykken jego zdaniem reakcje fizjologiczne są w dużej mierze identyczne dla różnych emocji a poligraf nie odróżnia lęku, wzburzenia i winy (wszystkie te emocje ujawniają się jako pobudzeni) - 1/3 testów daje błędne wyniki.

Teoria emocji PLUTCHIKA zakłada istnieje 8 emocji podstawowych. Czy pierwotnych. Emocje wtórne w rodzaju miłości , stanowią kombinacje emocji podst. 9 w wypadku miłości - akceptacji i radości - (patrz: prezentacja).

Starożytni Chińczycy - dla nich istniały 4 podst. Emocje:

Szczęście = serce

Gniew = wątroba

Smutek = płuca

Strach = nerki

Carroll Izard analizowała wyrazy twarzy u małych dzieci - podst. emocje.

Radość - usta rozchylone w uśmiechu, policzki uniesione, błysk w oczach

Zainteresowanie - brwi uniesione lub zmarszczone, usta łagodnie zaokrąglone, wargi mogą być wysunięte

Lęk - brwi podnoszą się i opuszczają, powieki uniesione, kąciki ust rozciągnięte

LĘK

Klucz do uczenia się lęków znajduje się w ciele migdałowatym, w ośrodku nerwowym układu limbicznego, umiejscowionym głęboko w mózgu. Lęk jest reakcją przystosowawczą, ponieważ przygotowuje organizm do ucieczki przed niebezpieczeństwem Lęk przed prawdziwymi lub wyimaginowanymi wrogami skupia ludzi w rodziny, plemiona, narody. Lęk przed karą lub zemstą powstrzymuje przed wyrządzeniem krzywdy innym. Lęk wywołuje troskę, która skupia się na rozwiązaniu problemu. Lęk jest emocją o znaczeniu przystosowawczym, ale może też być traumatyczny. Choć jesteśmy predysponowani do nabywania pewnych lęków, najpełniejszym wyjaśnieniem ich różnorodności jest uczenie się przez doświadczenie i obserwację.

GNIEW

Powodem gniewu mogą być niezawinione przykrości, nieprzyjemne zapachy, wysokie temperatury, dolegliwości, bóle, korki uliczne. Często gniew jest reakcją na postępowanie kogoś bliskiego, które odbieramy jako niewłaściwe.

Zachęty do uzewnętrzniania gniewu są charakterystyczne dla kultur indywidualistycznych, natomiast rzadko są dostępne w kulturach, których tożsamość człowieka jest skoncentrowana wokół grupy. Ludzie którzy żywo odczuwają swoją współzależność, traktują gniew jako zagrożenie dla harmonii grupy. (Markus, Kitayama, 91r.) Na Tahiti wyuczonym wzorcem zachowania jest umiar i uprzejmość. W Japonii okazywanie uczucia gniewu jest rzadkością.

Zachęta do „wyładowywania” złości opiera się na założeniu, że wyrażanie emocji prowadzi do oczyszczenia emocjonalnego.

Katharsis - oczyszczenie emocjonalne. W psychologii hipoteza ta zakłada, że „uwolnienie” agresywnej energii poprzez działania i fantazje wycisza agresywne nastroje.

SZCZĘŚCIE:

Kiedy czujemy się szczęśliwi, jesteśmy skłonni bardziej do pomocy innym, świat wydaje się bezpieczniejszy. Poprawia się wizerunek innych oraz własna samoocena. (patrz: zjawisko zgodności przeżywanego stanu emocjonalnego z zachowaniem oraz dobrostan psychiczny).

W badaniach nad szczęściem psychologowie interesują się oddziaływaniem zarówno chwilowych nastrojów, jak i długotrwałego zadowolenia z życia.

Pobudzenie a osiągnięcia

Najwyższe osiągnięcia uzyskuje się przy niższym poziomie pobudzenia dla zadań trudnych i wyższym poziomie pobudzenia dla zadań łatwych i dobrze znanych

POBUDZENIE JEST KONTROLOWANE przez autonomiczny układ nerwowy. Jego część synaptyczna wywołuje pobudzenie, powoduje wydzielanie hormonów stresowych epinefryny (adrenaliny) i norepinefryny (noradrenaliny) z nadnerczy.

One przyspieszają pracę serca, podnoszą ciśnienie krwi i poziom cukru.

Długotrwałe pobudzenie , spowodowane uporczywym stresem, wyczerpuje organizm.

Kiedy doświadczamy EMOCJI NEGATYWNYCH, na przykład obrzydzenia, wzrasta AKTYWNOŚĆ elektryczna PRAWEJ PÓŁKULI MÓZGU.

Przy przetwarzaniu EMOCJI POZYTYWNYCH uaktywnia się LEWA PÓŁKULA.

ODCZYTYWANIE EMOCJI:
-Kobiety radzą sobie lepiej z rozszyfrowywaniem emocji, niż mężczyźni. Natomiast mężczyźni łatwiej rozpoznają uczucie gniewu, a kobiety szczęścia.

-Kiedy ludzie nie starają się nas wprowadzić w błąd, lepiej sobie radzimy z odczytywaniem emocji.

WYRAZY Twarzy

Pewne wyrazy mimiczne przedstawiają .podstawowe emocje. Są spójne dla różnych kultur.

Badania Ochmana Wyrazy mimiczne twarzy

Emocje pozytywne - aktywizuje się mięsień jarzmowy

Emocje negatywne - aktywizuje mięsień ściągający brwi

Mięśnie aktywizują się niezależnie

W naturalny sposób emocje j. w. nie występuje nigdy razem

Ciekawostki:

- Wymawianie głosek „a” i „e”, które uaktywniają mięśnie uśmiechu wprawia nas w lepszy nastrój, niż wymawianie niemieckiego „u” (umlat) , który uaktywnia mięśnie związane z emocjami negatywnymi

- Osoby nakłonione do marszczenia brwi, czują się bardziej smutne, gdy patrzą na smutne fotografie.

- Samo uaktywnienie mięśni uśmiechu poprzez przytrzymywanie ołówka z zębach (lecz nie wargami) wystarczy aby dowcipy rysunkowe wydawały się bardziej śmieszne

- ALEKSYTYMIA - niemożność nazywania emocji - osoby ALEKSYTYMICZNE (aleksytymia- brak słów dla wyrażania emocji) - to osoby o takich właściwościach osobowościowych bądź klinicznej chorobie. osoba taka nie potrafi nazywać emocji, które odczuwa.

- W stanie nieważkości płyny ustrojowe wpływają do górnej części ciała astronautów, co powoduje obrzęk i” nadęty” wyraz twarzy. Utrudnia to komunikację niewerbalną, zwiększając ryzyko nieporozumienia, zwłaszcza wśród międzynarodowej załogi ( Gelman 1989)

Uśmiechaj się ciepło na zewnątrz, a poczujesz się lepiej w środku (Hipoteza sprzężenia zwrotnego)

HIPOTEZA SPRZĘŻENIA ZWROTNEGO (patrz: teoria Jamesa Langego)

Uśmiechanie się prowadzi do przyjemności. Marszczenie brwi wywołuje gniew/

Co było pierwsze - emocje?

Dla tych psychologów, dla których emocje są pierwsze, oni argumentują , że pobudzenie fizjologiczne (odczucie) ma charakter pierwotny w stosunku do reakcji poznawczych i że rodzaj przeżywanego pobudzenia silnie wpływa na reakcje poznawcze i sposób nazywania emocji.

Inni - interpretacja i pobudzenie fizjologiczne są tak silnie powiązane, iż to oceny poznawcze mogą wyznaczać całe emocje.

Koncepcja TEORIA OCENY POZNAWCZEJ zakłada, że jakieś pojawiające się zdarzenie, sytuacja jest przedmiotem oceny poznawczej (interpretacji) podmiotu, która z kolei wpływa na stan uczuciowy (kombinacje pobudzeni i myśli). Np. spotykasz jakąś nowe osobę. Oceniasz ją jako zachwycającą, co daje Ci podst. do przyjaznych uczuć wobec niej.

Teoria oceny poznawczej. Zdarzenia i wzorce pobudzenia są oceniane przez jednostkę, emocje zaś są rezultatem tej oceny. Pierwotność myślenia w stosunku do emocji Gordon Bower, Richard Lazarus. Stanley Schachter, Robert Zajonc.

Schachter twierdzi, że wszystkie emocje są związane z podobnym wzorcem pobudzenia fizjologicznego, które może byś silniejsze lub słabsze w zależności od natężenia emocji, ale nie zależy w wyraźny sposób od jej treści. Treść emocji wynika zaś gł. z naszej interpretacji zdarzenia wywołującego pobudzenie i całej sytuacji, w której się ono pojawia.

Schachter i Singer wykazali w swoim klasycznym eksperymencie, że to samo pobudzenie fizjologiczne. może być odczytywane jako emocja o różnej treści w zależności od charakteru sytuacji, w której silę ono pojawia. Teoria Schachtera - TEORIA DWUCZYNNIKOWA. ABY DOŚWIADCZAĆ EMOCJI, POTRZEBNE JEST POBUDZENIE I JEGO ROZPOZNANIE (poznawcze określenie tego pobudzenia).

Np. widok zbliżającego się samochodu (spostrzeżenie bodźca) wywołuje gwałtowne bicie serca (pobudzenie), ale przy pomocy interpretacji poznawczej „boję się” i one razem powodują lęk (emocje).

Teoria Jamesa Langego zakłada, że zdarzenia zewn. wywołują określone wzorce pobudzenia i działania. Emocje są rezultatem oceny stanu własnego ciała. Doświadczenie emocji wynika z naszych działań w reakcji na jakieś zdarzenie, niż je powoduje. ABY DOŚWIACZYĆ EMOCJI, TRZEBA UŚWIADOMIĆ SOBIE WŁASNE REAKCJE FIZJOLOGICZNE.

Np. widok nadjeżdżającego samochodu (tj,. spostrzeżenie bodźca) --------------gwałtowne bicie serca (tj. pobudzenie)----------------lęk (tj. emocja)

Hipoteza ta jest zgodna z hipotezą sprzężenia zwrotnego mięśni twarzy. Uśmiech najwyraźniej wzbudza przyjemne emocje,

Teoria Cannona - Barda zdarzenia są najpierw przetwarzane przez mózg, co powoduje równoczesne pojawienia się wzorców pobudzenia fizjolog., reakcji behawioralnych i subiektywnych odczuć emocji. Cannon i Bard sformułowali hipotezę, że zdarzenie zewnętrzne może wzbudza równolegle reakcje somatyczne (pobudzenie i reakcje behawioralne) oraz subiektywne doświadczanie emocji. Gł. zarzut pod adresem tej teorii dotyczy trafności założenia, że zmiany somatyczne (pobudzenie i działanie) oraz emocje są równoległe wzbudzane mózgowym przetwarzaniem informacji Wiadomo bowiem, że np. ból czy dostrzeżenie zagrożenia mogą prowadzić do wzrostu pobudzenia zanim zaczniemy odczuwać cierpienie i strach. EMOCJE POJAWIAJĄ SIĘ NIEZALEŻNIE OD FIZJOLOGII. BODZIEC WZBUDZAJĄCY EMOCJE WYWOŁUJE JEDNOCZEŚNIE REAKCJĘ FIZJOLOGICZNĄ i SUBIEKTYWNE DOŚWIADCZENIE EMOCJI.

Np. widok nadjeżdżającego samochodu (tj. spostrzeżenie bodźca) powoduje jednocześnie pobudzenie - gwałtowne bicie serca jak i lęk. Oznacza to, że serce bije gdy przeżywasz lęk, ale jedno nie jest przyczyną drugiego.

Badania Paula Ekmana 83r. wykazują, że wzorce pobudzenia towarzyszące poszcz. emocjom są bardziej specyficzne, niż to zakładali Schachter. Badania z użyciem PET wykazują, że różnym emocjom takim jak szczęście i smutek towarzyszy aktywność różnych struktur mózgu. Nasze poznawcze oceny sytuacji najwyraźniej wpływają na przeżywanie emocji, ale niezupełnie tak jak to zakładał Schachter.

Plutchik

Emocje o znaczeniu adaptacyjnym, istotne ze względu na przetrwanie.

Robert Zajonc nie zgadza się na teorię, że aby doświadczyć emocji, musimy nazwać najpierw nasze pobudzenie. REAKCJE EMOCJONALNE SĄ często SZYBSZE, NIŻ ICH INTERPRETACJA. DLATEGO MOŻEMY ODCZUWAĆ EMOCJE, ZANIM JESZCZE POMYŚLIMY.

Richard Lazarus nie zgadza się z Zajoncem . Choć nie zaprzecza, że nasz mózg nieświadomie przetwarza duże ilości informacji, to jednak NAWET EMOCJE ODCZUWANE NATYCHMIAST WYMAGAJĄ PEWNEGO RODZAJU OCENY SYTUACJI, W PRZECIWNYM RAZIE NIE WIEDZIELIBYŚMY, NA CO REAGUJEMY. Rozpoznanie sytuacji może być błędne, może być również nieuświadomione, ale mimo o pozostaje czynnością umysłu. Emocje powstają, gdy rozpoznamy zdarzenie jako dla nas korzystne lub niekorzystne.

Wg Lazarusa choć emocje wpływają na myślenie, poznawcza ocena sytuacji zawsze poprzedza emocje. Zając uważa, że niektóre reakcje emocjonalne poprzedzają przetwarzanie poznawcze

FUNKCE EMOCJI:

1. Przystosowawcza (adaptacyjna) - szczególnie wyrazy mimiczne twarzy (informują nas o zagrożeniu, w toku ewolucji wyrazy emocji stały się społecznie rozpoznawalne i zaczęły pełnić funkcję komunikacyjną)

ZBLIŻANIE SIĘ ku celom pożytecznym, pożądanym: radość, przyjemność, satysfakcja, akceptacja

UNIKANIE bodźców szkodliwych: poczucie winy, wstręt, zakłopotanie, lęk, gniew

2. komunikacyjna (dezorientacja)

• gdy bodziec zagrażający = lęk

• gdy bodziec awersyjny = wstręt

Jeśli czujemy lęk i strach, będziemy wykonywać czynności, które zapewnią nam bezpieczeństwo tzn. że należy bodźca unikać.

3. motywacyjna funkcja - lęk pozwala nam podtrzymać działania dążenia do osiągnięcia bezpieczeństwa, ukierunkowują i podtrzymują działania korzystne

4) Emocje pomagają w organizowaniu naszych doświadczeń. W odpowiedni sposób interpretujemy nasze sytuacje poznawcze.

Emocje wpływają na sposób postrzegania siebie np. gdy mamy dobry nastroj, to o sobie i świecie zewn. Myślimy dobrze, Gdy mamy zły nastrój - myślimy źle.

5) Emocje regulują sytuacje społeczne. Pozwalają zachować dystans wobec niektórych osób.

Pozytywny nastrój sprzyja pomaganiu tj. SYTUACJOM ALTRUISTCYCZNYM

Poczucie winy tez sprzyja pomaganiu (realne poczucie winy)

EMOCJE A PAMIĘĆ

Zadowolenie ma wysoce zgeneralizowany wpływ na organizację poznawczą

Pobudzenie ma wpływ na zdolność do wykonania zadań. Umiarkowane pobudzenie - dla zadań trudnych i nieznanych. Natomiast wysokie pobudzenie - dla zadań łatwych, znanych. Taki rozkład pobudzenia skutkuje wysokimi wynikami np. w nauce.

Wanegaar (1986)

• Zdarzenia angażujące emocjonalnie pamięta się lepiej niż nieangażujące; przyjemne - lepiej niż nieprzyjemne

Christianson i Loftus (1991)

• Zdjęcie emocjonalne - dobra pamięć szczegółów centralnych, słaba pamięć szczegółów peryferycznych

• Zdjęcie neutralne - słaba pamięć szczegółów centralnych

• Zdjęcie niezwykłe - słaba pamięć szczegółów centralnych i peryferycznych

Oatley i Jenkins (2003) - przypominanie zgodne z nastrojem

• Nastroje są specyficznymi sposobami (modalnościami) organizacji mózgu i takie specyficzne nastroje dają uprzywilejowany dostęp do wspomnień, zdarzeń, doświadczanych w tym samym stanie emocjonalnym

Parrott i Spackman (2004) - przypominanie niezgodne z nastrojem

• Niezgodność przypominania ze stanem emocjonalnym stwierdzano, gdy badano nastroje w warunkach naturalnych lub gdy nastroje indukowano w warunkach laboratoryjnych, ale uczestnicy nie byli świadomi, że celem zastosowanej procedury jest modyfikacja nastroju

Bower (1992) - każda emocja jest charakterystycznym stanem psychicznym, który tworzy węzeł w sieci pamięciowej. Gdy emocja ta wystąpi znowu, może działać jako sygnał do przypominania innych części sieci

Bartlett (1932)

• To, co spostrzegamy jest asymilowane do naszej własnej struktury znaczeniowej (schematu)

• W przypominaniu uwzględniamy kilka istotnych szczegółów i ogólną emocjonalną postawę - na podstawie schematu konstruujemy opowieść

Loftus

• Zeznania naocznych świadków zdarzeń emocjonalnych - pytania sugerujące zostają włączone we wspomnienia

Linton (1982)

• Zdarzenia emocjonalne, które pozostają w pamięci jako odrębne epizody muszą być:

• Wyraziste o spostrzegane jako silne emocjonalnie

• Centralnym obiektem przypominania sobie (ważność)

• Niezwykłe (wyróżnialność)

INNE TERMINY I POJĘCIA do zapamiętania;

Zjawisko zgodności przeżywanego stanu emocjonalnego z zachowaniem - skłonność do życzliwości dla innych gdy człowiek jest w dobrym nastroju.

Dobrostan psychiczny - subiektywne poczuci wszczęcia i zadowolenia z życia

Teoria emocji jako procesów przeciwstawnych (Solomon) Pierwotna reakcja emocjonalna na bodziec wywołuje emocję przeciwstawną. To, czego doświadczamy jest emocją pierwotną po odjęciu emocji przeciwstawnej. Wskutek powtarzającej się dysymulacji emocja przeciwstawna osłabiająca doznanie emocji pierwotnej, nasila się i nie ustępuje. Np. jeśli za chwilę skoczysz po raz pierwszy ze spadochronem, to pierwotna emocja, której doświadczasz przed skokiem czyli lęk - wywołuje emocję przeciwstawną czyli radość - kiedy lądujesz. Kiedy uaktywnia się przeciwstawna emocja, prawdopodobnie po to, aby zachować kontrolę nad emocją pierwotną, doświadczasz złagodzenia pierwotnej emocji. Dzieje się tak dlatego, że emocji pierwotnej doświadczasz pomniejszonej o emocję przeciwstawną.

Np. U niektórych kobiet ból i lęk związany z porodem nasila poczucie euforycznej ulgi, kiedy już jest po wszystkim

Np. Kiedy gaśnie radość po wygranej na loterii, zwycięzcy zwykle oceniają, że ogólny poziom szczęścia pozostał dla nich niezmieniony.

Reasumując: Tę zasadę odnajdujemy w całej nauce psychologii. Natura ludzka jest polem walki przeciwstawnych tendencji. SYMPATYCZNY I PARASYMPATYCZNY UKŁAD NERWOWY, RÓWNOWAGA POMIĘDZY POBUDZENIEM A ZAHAMOWANIEM, REAKCJE ENDORFIN NA BÓL, SPOSTRZEGANIE OBRAZU I POWIDOKU W ODWROTNYCH BARWACH, REGULACJA GŁODU I SYTOŚCI, DOŚWIADCZENIE PRZYJEMNOŚCI I PRZYKROŚCI.

Zjawisko poziomu adaptacji - tendencja do oceniania (dźwięku, światła, dochodów w zależności od poziomu :neutralnego określonego przez nasze wcześniejsze doświadczenia

Względna deprywacja - postrzeganie własnego niepowodzenia przez porównanie się z inną osobą

SKRÓCONA droga mózgowa dla emocji- informacja zmysłowa może być przekazywana zarówno do kory mózgowej jak i bezp. do jądra migdałkowatego w celu wywołania szybszej reakcji emocjonalnej.

Płynność przetwarzania informacji, pewne bodźce są przetwarzane przez nasz mózg. Np. typowe, znane, bodźce, które mają proste kształty (dobra figura - prawa Wertheimera)

System poznawczy łatwiej przetwarza te bodźce, wówczas nieznany - pozytywny afekt, utorowany bodziec (np. na poziomie podprogowym), później przetwarzany jest jako coś znajomego i jest rozpoznawany.

Płynność przetwarzania inf. jest wykorzystywana w różnych dziedzinach, np. reklamie,

REGULACJA HEDONICZNA - gdy przetwarzamy coś, co jest już znane nawet jeśli jest neutralne.

Bodziec o pierwotnym znaczeniu afektywnym

4

---