Metodologia badań
Cel poznania naukowego:
-związek z teorią naukową (pewne prawidłowości)
-poznanie naukowe jest uwikłane w system założeń (pozwalający osiągnąć pewną (prawdziwa) wiedze, posługując się regułami poznania
typy założeń teorii społ.:
-ontologiczne- nauka o byciu- co to jest rzeczywistość, jaka jest. Przy badaniu należy przyjąć założenie dotyczące teorii rzeczywistości, spór o to, czy taka sama jest rzeczywistość społeczna i przyrodnicza, czy świat jest jednorodny
-epistemologiczne- pozostają w nierozerwalnym związku z ontologicznym `jak', dzięki niemu możliwe jest poznanie, na które wpływają założenia ontologiczne
-metodologiczna- jakie są sposoby poznania rzeczywistości, odwołanie do sfery wartości i wartościowania, sprawdzana jest poprawność czegoś
fundament teorii społecznej stanowią też język i pojęcia- spinają wszystko
niewspółmierność teorii naukowych:
-posługują się różnymi pojęciami nie nakładającymi się na siebie (np. myślenie o czasie- wartościowe/ilościowe)
-przy przełożeniu wartości na ilość jesteśmy bezradni
nieistotne jest to, co jest, ale to w co ludzie wierzą , że jest, bo wiara to fakt społeczny
pojęcia opisujące mogą być rozmaite- systemy je tworzące zmieniają się
pojęcia musza być spójne w danej teorii
metodologia zmienia się ze względu na niestabilność teorii
cele badań społecznych:
-wyjaśnianie- odpowiedz na pytanie dlaczego wystąpiło dane zjawisko, szukanie jego genezy (w. genetyczne), jaki cel miało to osiągnąć, po co (w. funkcjonalne)
wyjaśnić znaczy odpowiedzieć na pytanie o relacje między przyczyną, a skutkiem (w. przyczynowo skutkowe), wyjaśnienie nomotetyczne=dedukcyjne wywodzą się z ogólnoistniejących prawd, a indukcyjne - rządzą jakieś reguły poza prawami wyjaśniającymi przyczyny, idiograficzne odwołują się do zdarzeń poprzedzających, bo zdanie jednostkowe bez kontekstu nie da się uogólnić
-rozumienie to umiejętność odpowiedzi na pytanie jak cos działa. Tym zajmuje się socjologia rozumiejąca, nie empiryczna. Rozumienie wg M. Wezera- używać empatii- rozumieć emocje innych, mechanizm społeczny i psychologiczny dopowiada nam motywy innych.
Rozumienie predyktyczne- tradycja brytyjskiego empiryzmu logicznego- analiza reguł rządzących zachowaniem ludzi.
-przewidywanie: dedukcyjne- odwołanie się do zbioru, indukcyjne- na podstawie jednostkowej obserwacji przewiduje m prawidłowości, probabilistyczne- jakie jest prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia
-opis to warunek konieczny dla wszystkich powyższych, wzbogaca nasza wiedze, realizuje cel badań naukowych.
Teoria społeczna, a metodologia:
-aspekty ontologiczne:
*ontologia realistyczna-rzeczywistość jest jednolita, 1 metoda naukowa, prawda to zespól twierdzeń zgodnych za tanem rzeczywistym
*ontologia relatywistyczna-różnorodny chaos rzeczywistości, metoda musi być dopasowana do charakteru badanego problemu, prawda zakorzeniona jest w społecznych podmiotach, konstrukcja będąca przedmiotem uogólnień i rozumienia konstruowana na różne sposoby
-aspekty epistemologiczne:
*epistemologia dualiztyczno- obiektywistyczna-metoda interwencyjna
*epistemologia monistyczno-syubiektywistyczna- metoda hermeneutyczna
metoda naukowa:
-zespół środków, czynności ujętych w zasady
-służy formułowaniu problemów, projektowaniu badań, gromadzeniu danych, wykorzystaniu wyników badań i budowaniu teorii
ale
-jej stosowanie nie polega tyle na stosowaniu z góry ustalonych reguł, ale na rozwoju tych reguł dzięki intuicji, wiedzy, wyobraźni badacza, na każdym etapie badań, zwłaszcza podczas formułowania problemów i/lub interpretacji wyników
metodologia to: nauka o metodach nauki, o sposobach poznania świata, o metodach postępowania innych naukowców
zadania metodologii:
opis wzorów postępowania badacz. metod konceptualizacji, problemów, zbierania analizy, interpretacji danych, budowy definicji, typologii, wyjaśnień, teorii…, wyjaśnianie procedur postępowania badacza, ujawnianie założeń, rekonstrukcja czynności badaczy, ich analiza, eksplikacja tekstów- ujawnienie milczących i nieświadomie przyjmowanych założeń, zależności między twierdzeniami, struktury wnioskowania, luk w dowodach, pytań bez odpowiedzi, siły argumentacji, konstruowanie narzędzi naukowych, zwłaszcza narzędzi i procedur badań empirycznych, ale też narzędzi analizy tekstów, wiedzy naukowej i doskonalenie warsztatu pracy socjologa, ocena sposobów postępowania badaczy i kodyfikacja norm poprawnego postępowania w nauce
ontologia realistyczna- procedura jest wynikiem postawionego pytanie badawczego, to jest podstawą doboru metody badania
|
ilościowe |
Jakościowe |
Rola badań |
Przygotowanie badań |
Narzędzie prowadzące do odkrycia, interpretacji sensów działań aktorów |
Związek badacz i obiektu |
daleki |
Bliski |
Związek teorii z praktyką badawczą |
zewnętrzny |
Wewnętrzny |
Strategia badawcza |
ustrukturalizowana |
Nieustrukturalizowana |
Zakres wniosków |
Nomotetyczny, poszukiwanie ogólnych praw |
Proceduralny i społecznie konstruowany przez aktorów |
Charakter danych |
Twarde, pewne, wystandaryzowane |
Miękkie, bogate, gładkie, kontekstowe |
wady |
Uśrednianie danych, eliminacja faktów nietypowych, hermeneutyczność języka analizy, uproszczony obraz świata, obiektywizm |
Trudniejsze procedury obiektywizacji i porównywalności, unikanie danych, czasochłonność zbierania danych, fragmentaryczność obszaru rzeczywistości, subiektywizm |
Specyficzne cechy badacza |
Praca z rzeczami |
Praca z ludźmi |
Schemat procesu badań ilościowych
Hipoteza(pytanie w ankiecie już coś zakłada)->bodziec(możliwe odpowiedzi)->pomiar-> wniosek(uproszczony)
Wywiad- uzyskanie informacji interesujących dla badacza
Wyników zdobytych w małych grupach nie można uogólniać na duże grupy i odwrotnie
Przykłady planów badań wiążących techniki ilościowe i jakościowe:
- ciągłe, łączne gromadzenie obydwu rodzajów danych
-ciągła prac w terenie (zbieranie danych ilościowych) i przeprowadzane w kilku fazach badania jakościowe
-jakościowe (eksporacja)->ilościowe (kwestionariusz)->jakościowe (pogłębianie, testowanie wyników)
-ilościowe (ankieta)-> jakościowe (praca w terenie)-> ilościowe (eksperyment)
|
opis |
+ |
- |
Obserwacja |
Wiedza o działaniach uczestników i możliwość stawiania pytań i weryfikowanie odpowiedzi |
Znajomość kontekstu, całościowy obraz |
Groźba subiektywizmu, trudność dostępu |
Kwestionariusz |
Wiedza o rozkładzie częstotliwości cech, właściwości, opinii |
Łatwa realizacja i analiza danych przy dużej licznie uczestników |
Eliminacja nietypowych faktów, uśrednianie danych, |
Wywiad |
Wiedz o doświadczeniach uczestników, ich sposobach interpretacji, odczuciach, ocenach |
Spojrzenie z perspektywy uczestników |
Brak wiedzy o kontekście |
Dokumenty |
Wiedza o formalnościach |
Spojrzenie na działalność z formalnej perspektywy założeń i świadectw realizacji |
Brak wiedzy o kontekście, trudna dostępność |
Pomiar- przypisanie badanemu obiektowi liczny charakteryzującej jakąś jego interesującą cechę (np. pomiar wiedzy nabytej w czasie lekcji)
Reguła- sposób przypisywania wartości danym obiektom to funkcja danej zmiennej
Poziomy pomiaru:
-nominalny- gdy klasyfikujemy ze względu na wystąpienie jakiejś cechy, nie można wyciągnąć średniej
-porządkowy- gdy możemy uszeregować obiekty ze względu na natężenie cechy (nie możemy powiedzieć o jednostkach)
-przedziałowy- gdy możemy porównać różnice w natężeniu cechy
ilorazowy- gdy możemy określić proporcje siły do natężenia cechy (mamy jednostkowy pomiar i punkt zero, możemy wyciągnąć średnią
poziom pomiaru zależy od:
-istoty badanego zjawiska- czy w ogóle możliwe jest mówienie o natężeniu
-zastosowanych pomiarów
od poziomu zależy:
-dopuszczalność stosowanych parametrów, średniej modalnej, mediany oraz wszystkich operacji statystycznych dokonywanych na tych parametrach
wskaźnik (S. Nowak)- zjawisko, którego zaobserwowanie pozwoli nam (w sposób bezwyjątkowy lub z określonym lub wyższym od przeciętnego prawdopodobieństwem) określić, że zaszło zjawisko
-wskaźniki na podstawie, których wnosimy o zajściu zjawiska mogą być różne, zależy to od charakteru zjawiska
typy wskaźników (wg Nowaka)
-w. empiryczne- teza o zachowaniu pewnej korelacji między wskaźnikiem, a zjawiskiem przezeń wskazywanym jest tezą empirycznie rozstrzygalną na drodze obserwacji
-w. definicyjne- dobór wskaźnika jest zdefiniowaniem pewnego terminu, ustaleniem jego znaczenia
-w. inferencyjne- z zajścia zjawiska obserwowalnego wnioskujemy zajście pewnego nieobserwowalnego zjawiska, ale mającego dla nas znaczenie niezależne od zjawiska.
Pomiar w badaniach kwestionariuszowych
-każde pytanie zawarte w k. (ankiecie) jest narzędziem pomiarowym lub jego elementem
-badanie realizuje założenie eksperymentalnego modelu badawczego
-pytanie w k. może być wskaźnikiem jakiejś cechy lub elementem indeksu lub skali
-indeksy i skale stosujemy gdy mierzone zjawisko jest zbyt złożone by można było je objąć jednym pytaniem lub gdy zależy nam na zwiększeniu trafności i rzetelności pomiaru
-problem badawczy: jakie elementy składają się na udane wakacje?
1.ładna pogoda TN
2.atrakcyjna okolica TN
3. dobre jedzenie TN
wartość indeksu określana jest przez liczbę odpowiedzi tak na tworzące go pytanie
plusy indeksu:
+dobru i. jest trafniejszy i rzetelniejszy niż jedno pytanie
+dobrze zbudowany i. pozwala na precyzyjny podział porządkowy, a nawet przedziałowy
+choć używamy do uzyskania pojedynczego syntetycznego miernika badawczego zjawiska, można analizować pojedyncze odpowiedzi i dzięki temu lepiej poznać świat
+błędy przy konstruowaniu i. można ukryć analizując wyniki badania, a sam indeks skorygować
Skale
-pozwalają na bardziej precyzyjne pomiary
- bardziej wystandaryzowane
-trudniejsze i bardziej czasochłonne w przygotowaniu
zasady konstrukcji kwestionariuszy badawczych:
-kwestionariusz ma odpowiadać na pytania badawcze
-list intencyjny wprowadzający w instrukcje obsługi k., pokazanie przydatności badań
-metryczka- dane o respondencie z reguły umieszczone na końcu, lecz nie jest to dobre przy długich ankietach
-podziękowanie za wypełnienie ankiety, zapewnienie o jej ważności
-rodzaj pytań: otwarte/zamknięte, jednokrotnego wyboru/wielokrotnego wyboru/wielokrotnego wyboru ze wskazaniem, pytanie bez filta (nie mają rozwinięcia)/ z filtrem( -warunkowe: tak, a dlaczego?), zdanie niedokończone, pytanie otwarte, pytanie tabelaryczne
układ pytań
-od najmniej skomplikowanych do najbardziej, aby zachęcić do wypełnienia (ale to nie ok. przy długich kwestionariuszach)
-łączenie pytań w bloki tematyczne: forma graficzna układy pytań, miejsce i precyzja poleceń dla każdego pytania, miejsce i sposób kodowania odpowiedzi, miejsce i forma metryczki, informacja o respondencie
-w blokach stopniowanie trudności, zadawanie podobnie brzmiących pytań, chęć sprawdzenia wpływu odpowiedzi wcześniejszych na następne
-kwestionariusz ma być ładny, profesjonalny, mieć dużo światła, jednoznaczne instrukcje jak należy odpowiadać
-zostawienie sposobu aby osoby wypełniające k. mogły w łatwy sposób przeniść dane na odpowiednie miejsce
-trzeba wiedzieć, do czego są nam te informacje potrzebne (np., czy chcemy określić wiek, czy rocznik
jak układać pytania w kwestionariuszu:
-krótkie
-jasne, precyzyjne: bez fachowego żargonu, wieloznacznych sformułowań, negatywnych form, przeczeń
-związane z rzeczywistością
-jednowymiarowe
-bez jednoczesnego pytania o kilka spraw
-bez i lub
-odpowiedz wzajemnie rozłączne
-kompletna lista odpowiedzi-
-bez pyt. obciążonych zawierających w treści ocenę moralną, nie wprawiające w zakłopotanie, podpowiadających odpowiedz, można stosować pyt. projekcyjne
reguły tworzenie kategorii dla odpowiedzi na pytania:
-kat. Pozwalają łączyć odpowiedzi ze wg na związek logiczny między nimi
-kat. Są wyczerpujące, rozłączne
-kryterium podziału na kat. Jest jednoznaczne i jasne
-kategorie są jednoznacznie nazywane i formułowane
-cel badania i zbierany materiał wspólnie określają kategorie kodu
-nie sugerować się dosłownym brzmieniem
-nie wszystko koniecznie trzeba szczegółowo kodować
kategoriom przypisuje się nazwy lub cyfry:
STATYSTYKA OPISOWA:
Prezentacja tabelaryczna i graficzna danych empirycznych stanowi podstawę analiz oraz w dalszej kolejności wnioskowania statystycznego. W analizach staramy się wykazać wielkości charakterystyczne
dla badanego zjawiska, procesu, czy populacji. Wielkości te są miarą tendencji centralnej, które dzielą się na:
średnie klasyczne (średnia arytmetyczna, ważona, harmoniczna, geometryczna, kwadratowa, chronologiczna)
średnie pozycyjne (mediana i modalna)
miary pozycyjne (kwartyle, decyle, centyle)
ŚREDNIA ARYTMETYCZNA:
Średnia arytmetyczną należy obliczać wtedy, gdy:
wymagana jest największa rzetelność
mają być wykonane inne obliczenia
rozkład jest symetryczny względem środka, szczególnie wtedy, gdy jest to tzw. rozkład „normalny” (=w kształcie dzwonu)
Nie należy obliczać średniej arytmetycznej wtedy, gdy:
rozkład jest wielowierzchołkowy
rozkład posiada klasy otwarte
próba losowa jest bardzo mała
rozkład danych jest wyraźnie asymetryczny
MODALNA:
inaczej: moda - wartość typowa, dominująca, dominanta; oznaczona MO
najczęstsza wartość szeregu, wartość powtarzająca się największą ilość razy; rozkład może być bimodalny
i wielomodalnymodalną należy stosować wtedy, gdy:
wymagana jest najszybsza ocena wartości centralnej
wystarcza przybliżona ocena wartości centralnej
MEDIANA:
inaczej: wartość środkowa; oznaczona ME
punkt szeregu statystycznego, powyżej i poniżej którego znajduje się 50% obserwacji (miejsce dzielące uporządkowany zbiór obserwacji na połowy)
wyznaczenie mediany jest wskazane wtedy, gdy:
ilość dokonanych pomiarów jest bardzo mała
w rozkładach występują klasy otwarte
dane są uszeregowane w kolejności rangowej
rozkład wskazuje dużą asymetrię
badacza interesuje, czy obserwacje przypadają w dolnej lub górnej połowie rozkładu, a nie oddalenie
od punktu środkowego
DOBÓR PRÓBY (=proces wyboru jednostek obserwacji):
próby nieprobablistyczne:
dobór oparty na dostępności danych
dobór celowy
metoda tzw. „kuli śnieżnej”
dobór kwotowy
dobór kluczowych informatorów
próba losowa (=probablistyczna) - każda jednostka z populacji ma identyczną „szansę” znalezienia się
w próbie badawczej
* próba jest reprezentatywna zawsze ze względu na jakąś cechę
* próba losowa nie zawsze jest próbą reprezentatywną
możemy * badania „on street” nie są reprezentatywne; spotkane na ulicy osoby nie są repre-
wnioskować zentatywne -> jest to próba dostępna
tylko o badanych (badanych trzeba wylosować wg określonej zasady, wówczas każdy ma szansę trafie-
osobach, grupach; nia do badanej próby)
nie możemy gene- * dobór celowy - np. dobiera się do badań najlepszą / najgorszą szkołę; reguły doboru
ralizować na całą jednostek są jasno określone
populację; możemy * metoda tzw. „kuli śnieżnej” - prosi się badaną osobę o wskazanie kolejnej badanej
coś zakładać na osoby; stosowana gdy dostęp do badanych jest utrudniony;
następne badania * dobór kwotowy - przyjmujemy określoną liczbę osób badanych
* dobór kluczowych informatorów - np. dyrektor przedsiębiorstwa, lider grupy etnicz-
nej, osoba posiadająca więcej informacji niż uczestnicy; staramy się o realizację kon-
kretnego celu, a nie o reprezentatywność
Studium przypadku wykorzystuje różne metody i funkcje badawcze dla pełnego poznania danego przypadku. Badacz musi znać się na wielu technikach, kumuluje ich zalety i niweluje wady. Np. osoby, działania i przeżycia, zjawiska i wydarzenia…
Role: małe grupy, organizacje, społeczności lokalne, fragmenty przestrzeni, odcinek czasu, wydarzenia
Przypadek musi być dobrze zdefiniowany.
Typy case study:
-autoteliczny- przypadek jest badany dla niego samego ponieważ jest interesujący i ciekawy z jakiegoś powodu.
-instrumentalny- przypadek służy do zrozumienia jakiegoś problemu, udoskonalenia teorii, celem jest zrozumienie czegoś poza przypadkiem
-zborowy- badaniom podlega kilka przypadków, celem jest sformułowanie pewnych uogólnień bazujących na powinnościach poszczególnych przypadków
-typ instruktażowego studium przypadku (teaching case stydy)
ma za zadanie ilustrować określany stan rzeczy, kategorii zjawisk, cos istotnego ze względu na proces nauczania
definiowanie badanego przypadku:
-parametry czasowe
-geograficzne
-granice przypadku
-badana osoba lub grupa osób
-role lub funkcje osoby lub grupy
-instytucje, organizacje
-komponenty procesu badawczego w s.p.
-określenie rodzaju przypadku
- określenie nieteoretycznego przypadku, kontekstu, otoczenia fizycznego, społecznego, politycznego, prawnego, ekonomicznego, etycznego…
-określenie różnic i podobieństw w stosunku do innych przypadków
procedury uprawomocnienia s.p.:
-użycie wielorakich źródeł danych i ,metod ich zbierania
-zwrócenie się do różnych perspektyw
-zestawienie interpretacji różnych informatorów, konsultantów, ekspertów i badaczy
-rozpoznanie wspólnych kwestii w zebranym materiale empirycznym i sposobach interpretacji badanych zjawisk
-dokładne określenie pochodzenie i autorstwa poszczególnych opinii, interpretacji oraz ich wartości
zalety s.p.:
-opis i analiza przypadku w jego naturalnym kontekście
-zrozumienie unikalności i niepowtarzalności badanych zjawisk
-oświetlenie przedmiotu badań z różnych punktów widzenia
-dotarcie do sfery doświadczeń i przeżyć uczestników procesu
-studiowanie dynamiki i zmian zachodzących w ramach analizowanego fragmentu rzeczywistości
-bogaty materiał "dowodowy" potwierdzający sformułowane wnioski
-stosunki formalne i elastyczne reguły prezentacji przypadku
-opieranie się na bogatej dokumentacji umożliwiającej racjonalne podjęcie decyzji
obserwacja- czy człowiek jest w stanie nie włączyć subiektywizmu do obserwacji, trzeba niwelować go:
-jak obiektywizować to co jest przedmiotem naszej percepcji
-osoby przygotowane do obserwacji, czyni ą ją lepiej umieją zadawać sobie dot. Obserwacji pytania, umiejętność zadawanie pytań umożliwiające stworzenie jak najdokładniejszy opis zdarzenia obiektywnego
co to jest obserwacja:
-obserwacja uczestnicząca- metoda badań krewnych
kim jest obserwator:
-widz, uczestnik
-przygotowany fachowiec
-specjalista
-obserwacja to ciągły proces, dzieje się teraz, nie kiedy
dlaczego obserwacja?
-dostępność informacji nieosiągalnych w inny sposób
-zachowanie rzeczywiste, a nie deklarowane
-zachowanie i interakcje masowe
-proceduralność, nie retrospekcja
-łatwość, efektywność, wiarygodność
rodzaje obserwacji:
-jawne-niejawne
-obserwacje opisowe-zogniskowane-szczegółowe
-obserwacje ciągłe-wielokrotne-jednorazowe
-pomiar- lista obserwacji
-im mocniejszy etap obserwacji tym bardziej powinna być opisowa
co obserwować:
-środowisko i kontekst społeczny
-ludzie i ich zachowania
-zachowania i działania jednostek
-interakcje społeczne m. jednostkami i grupami jednostek
-język uczestników
-komunikacja niewerbalna uczestników
-relacje m. zach. a środowiskiem i kontekstem społecznym, w którym ludzie działają
-zmiany środowiska, kontekstu, ludzi, ich zachowań, języka, wzajemnych relacji i zmiany w czasie.
-Należy ukazać kontekst sytuacji opisując zachowanie jednostki, opis ludzi: przymiotnikowy jest niepewny
-opis ludzi i ich zachowań musi być dokładny, język jakiego człowiek używa wiele o nim mówi, przedmiotem obserwacji może być to co nie zachodzi. Obserwacja b. często współpracuje z wywiadem. Dzięki obserwacji możemy zauważyć interakcje m. ludźmi
jak obserwować:
???
co jest wynikiem obserwacji?
-opis obserwowanych wydarzeń
-notatki, zapiski badacz, dziennik obserwacji, listy z obserwacji
-powstanie hipotez, weryfikacja hipotez
-obserwacje dostarczają pytań i hipotez dot. Obserwowanych wydarzeń, możliwość obserwacji wywołuje stawianie pytań i hipotez
jak analizować wyniki
???
jak wykorzystywać wyniki
???
jakie kwestie etyczne łączą się i obserwują
obserwacja- realizowanie tego co się zaobserwowało
notatki- umiejętność udzielania odpowiedzi na pytanie badacza, pisanie bezprzymiotnikowe
wymiary rozróżniające badania terenowe
*rola obserwatora.
-Obserwacje w pełni uczestniczące
-obserwacje z udziałem do pewnego stopnia
-obserwacje z zewnątrz z perspektywy widza
*ewaluator w oczach innych
-obserwacje jawne- organizatorzy i uczestnicy programu wiedza ze są obserwowani i kto jest obserwatorem
-rola obserwatora jest znana niektórym
-obserwacja niejawna
*wyjawienie cech ewaluacji innych
-wyjawienie rzeczywistego celu ewaluacji wszystkim
-niektórym
-zatajenie celu przez wszystkimi
-wprowadzenie w błąd
analiza taksonomiczna- znalezienie regularności zdarzeń, która pozwala na wyciągnięcie wniosków przymiotnikowych
WYWIAD SOCJOLOGICZNY:
Wywiad przeprowadza się w celu zdobycia wiedzy o sposobie interpretacji rzeczywistości przez badanych. Badacz musi mieć świadomość, o jakie typy informacji pyta badanego, jakie informacje chce zdobyć.
Wywiady: od ustruktualizowanych do nieustrukturalizowanych (narracyjny, biograficzny)
Istotą prowadzonego wywiadu jest stworzenie kodów (szufladkowanie, porządkowanie wypowiedzi badanych). Zasady konstruowania obiektów wynikają z założonego projektu, poprzedzają same badania.
Wady wywiadu:
czasochłonność, żmudność
transkrypcja wypowiedzi na tekst
TRANSKRYPCJA WYWIADÓW:
każdy wywiad musi być opisany precyzyjną sygnaturą
każdy wywiad musi mieć metryczkę (notatki badacza z przeprowadzenia wywiadu)
odróżnienie tego, co jest pytaniem badacza od tego, co jest odpowiedzią badanego
pozostawienie „światła” między kolejnymi wypowiedziami (dobre graficzne rozplanowanie)
na marginesie wywiadu zaznacza się pewne fragmenty wywiadu i oznacza je kodem (słowem-kluczem)
wszystkie wypowiedzi (np. 9 twierdzi tak, 1 - nie) muszą być opatrzone wnioskiem
przejście od wniosku do sądu zakłada przejście od analizy do interpretacji
bardzo często od badacza wymaga się argumentacji (np. w raportach musi przywoływać cytaty, wypowiedzi badanych - często niezależnie od reprezentatywności wypowiedzi)
badacz może formułować rekomendacje wtedy, gdy odwołuje się do szerszych systemów wartości; tworzenie rekomendacji często jest uwikłane politycznie (problem z definiowaniem wartości, pojęć:
np. „dobro dziecka”); trzeba wskazać świat wartości, do którego odnosi się rekomendacja
TRANSKRYPCJA WYWIADÓW |
ANKIETY |
ARKUSZE OBSERWACJI |
STRESZCZENIA |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wiedza o doświadczeniach uczestników zdarzeń, ich przeżyciach, ocenach, doznaniach, spostrzeżeniach i interpretacji |
Wiedza o rozkładzie częstotliwościach cech, właściwości, opinii |
Wiedza o rzeczywistych działaniach podejmowanych przez uczestników i kontekście, w jakim miały miejsce |
Wiedza o formalnych aspektach działań uczestników |
ANALIZA DANYCH:
Wstępne pomysły.
Sporządzenie notatek.
Uogólnienie notatek.
Poszukiwanie uzasadnień (dowodów) pomysłów.
„Praca ze słowem”.
Opracowanie klucza kodowania i kategoryzacji.
Klasyfikacja, kategoryzacja, kodowanie, zliczanie częstości.
Powtórna selekcja materiału.
Uporządkowane odwzorowanie danych (tablice, diagramy, itp.).
Poszukiwanie wzorów, relacji, uwarunkowań.
Użycie zaawansowanych procedur analitycznych.
Usytuowanie w kontekstach i tradycji badawczej.
Identyfikacja, uogólnienie, interpretacja w odniesieniu do kluczowych problemów.
ZRÓDŁO TRUDNOŚCI W ANALIZIE DANYCH EWALUACYJNYCH:
Ewaluacja cały czas jest procesem analizy danych.
Nieporównywalne dane zebrane różnymi metodami, z różnych źródeł i na różnych etapach tworzenia programu.
Zbyt duża różnorodność danych, zbyt dużo danych - trudności z uchwyceniem treści istotnych
i prawidłowości.Dane oświetlają punkty, fragmenty przedsięwzięcia, a nie jego całość.
Dane są interesujące poznawczo, „ciekawe”, ale nie pozwalają rzetelnie odpowiedzieć na pytania kluczowe.
Dane są „niepraktyczne”.
Złożoność uwarunkowań kontekstowych (np. kwestie polityczne).
Hermetyczność materiału.
Nieprawidłowości w zarządzaniu danymi.
Interferencje osobistych postaw badacza - tendencja do „uzyskiwania danych pożądanych”.
Wadliwy projekt.
kompozycja badań na podstawie badań jakościowych, Silverman „doing qualitative research”
-tytuł informuje i zachęca
-abstrakt- pisze się na końcu ¾ strony
(-twój problem badawczy
-dlaczego ten problem jest ważny i wart studiów
-twoje dane i metody
-twoje główne wnioski)
-spis treści- wskazówki jak to zrobić- najlepiej poprzez cel
(-zademonstrowanie czytelnikom, że jest się logicznym myślicielem zdolnym napisać prace czytelną i wyraźnie zorganizowaną
-przekonanie czytelników do zobaczenie tego od razu
-ułatwienie im poruszania się po pracy i łatwego znajdowania tego czym są najbardziej zainteresowani)
-wstęp- 10% pracy- odpowiedz na pytanie dlaczego wybrałeś ten temat
(-albo ze względu na to, ze cos zostało odkryte, albo ze jest dyskutowane, ale przedstawione niewłaściwie lub w niepełny sposób
-dlaczego ten temat jest interesujący
-jakie jest podejścia badawcze lub dyscypliny akademiczce będą wykorzystywane
-twoje pytania badawcze
-przegląd literatury
(-co do tej pory wiemy o temacie
-co krytycznego masz do powiedzenie na to co do tej pory
-czy ktokolwiek zrobił już cos takiego jak ty
-jak to co zrobiłeś ma się do tego co było wcześniej zrobione
-dlaczego twoje badania są wartościowane w świetle tego, zrobiłeś
(wskazówki jak to zrobić najlepiej)
-powinien łączyć wiedze z krytyczną analiza
powinien pokazywać ciężką prace , lecz być ciekawy dla czytelnika
-zasadniczo powinien być napisany zakończeniem analizy danych
-powinien odpowiadać na pytanie powyżej
FAZY TYPOWEGO MODELU BADAŃ
-zdefiniować obszaru zainteresowań
-gromadzenie danych
-ocena i szacowanie ważności zgromadzonych danych
-analiza, interpretacja i integracja gromadzonych
-prezentacja wyników
-obszar zainteresowań istniejącymi badaczami musi być powiązany proponowanym obszarem interwencji lub rozwoju danej polityki
-poszukiwanie istniejących badań powinno uwzględniać uporządkowanie chronologiczne
-osoba dokonująca przeglądu raportow badawczych musi być wrażliwa i plastyczna w określeniu wkładu, jaki poszczególni badacze mieli na rozwój wiedzy
-uzupełnieniem przeglądu badań mogą być inne źródła info.(przypisy bibliograficzne, spisy ludności,)
-osoba dokonująca przeglądu raportów badawczych musi określić i uzasadnić kryteria istotności info. Wynikających z ich przeglądu
-raport z przeglądu badań ma zwierać: określenie zdań ewaluacji omówienie zasad przeglądu badań, opisowa dyskusje dot. Obecnego stanu wiedzy i konkluzje
(tu brakuje fragmentu)
-ukazać reguły, na jakiej zasadzie wybiera się dany frag. Raportu
-omawianie czyiś badań musi skończyć się konkluzją
-program sylaba
Rozdział dot. Metodologii
ze względu na typ studiowanego obiektu-3 typy prac
-teoretyczne-celem jest rozwiniecie jakiś teoretycznych intuicji przez krytyczna analizę literatury, przedyskutuj celowość doboru literatury i wszelkich przykładów, pokaż jak próbowałeś stworzyć systematyczna analizę np. przez rozważenie argumentów dla stanowiska, które odrzucasz
-metodologiczne-zorientowane głownie na rozwiniecie metody lub na porównanie kilku metod w tym przypadku ten rozdział może być opuszczony lub ograniczony do wyjaśnień, dlaczego wybrałeś te metody lub, jakie wybrałeś dane
-empiryczna najwcześniej przyjęta forma raportów oczekuje się ze pokażesz jak poczesz sile i słabość twojej strategii badawczej projektu i metod. Tu ten rozdziela jest wskazany
w badaniach jakościowych
-opis sposobu info danych to nie jest opis próby
-opis badań -badacz musi ukazać ograniczenie zgromadzonych przez siebie danych
opisanie twoich danych i analiza
-mikrostruktura pracy-logika następujących po sobie zdań
-makrostruktura pracy -logika elementów pracy, szkielet pracy
Rozdział końcowy
Zamieść wnioski przy okazji, co wyszły
Analiza danych
1. Dostrzeganie wzorów schematów regularności powtarzalności
2. Podobieństw
3. grupowanie kategorii, aby mieć wszystko uporządkowane i łatwo było się poruszać
4 zaliczanie
5 budowanie metafor, pełni funkcje ilustracyjna i generalizująca
6 dokonywanie porównań tworzenie kontrastu zestawienie wypowiedzi np. 2 przeciwstawnych stanowisk
7 dzielenie kategorii, trochę inne grupowanie, tworzenie podpodzialow w kategoriach
8 podciąganie przykładów szczegółowych pod kategorie ogólne, uogólnienia narzucanie kategorii interpretujących
9 wydobywanie czynników znajdować i opisywać sytuacje przyczynowo skutkowe
10 wyszukiwanie zmiennych pośredniczących szukamy tego, co może wpłynąć na skutek
11 budowanej łańcucha dowodów, cały łańcuch musi być spójny logicznie i połączony bez luk w argumentacji
12 staranie o pojęciową i teoretyczna spójność
Taktyki weryfikacji i potwierdzenia rezulatów badań jakościowych
a taktyki poprawy jakości danych
1 kontrola reprezentatywności danych
2 kontrola efektów badania
3 triangulacje
4 warzenie dowodów
b taktyki poprawy jakości wniosków
5 kontrola wyjątków
6 wykorzystanie przypadków krtaniowych
7 poszukiwanie dowodów zaprzeczających
c taktyki kontroli wyjaśnień
8 replikacje powtarzania rezultatów
9 odrzucenie relacji pozornych
10 sprawdzenia konkurencyjnych wyjaśnień
d taktyka kontroli wniosków
11 uzyskanie info zwrotnych od informatorów
pytania sprawdzające procedury badawcze
-konkluzje uogolninia i pytania będące wynikiem badań czy są ugruntowane w posiadanej bazie danych
-czy strategie i techniki analityczne zostały dobrane zgodnie z celami badania i specyfiką danych
-czy brane były pod uwagę wyjaśnienie alternatywne
-czy jesteśmy przekonani o adekwatności i poprawności systemu kodowania
-czy jesteśmy przekonani o słuszności decyzji metodologicznych w wybranych podejściach i zasadniczego doboru próby
-jaki jest stopień integracji dla unikalności społeczeństwa i kompetencyjnych badań
-jaki jest zakres niekomentowanych i zignorowanych danych
kontrola reprezentatywna danych:
1. Zwiększenie liczby przypadków
2. Celowe wyszukiwanie przypadków kontrastowych (negatywnych, ekstremalnych) stanowiących przeciwwagę dla już znalezionych
3. Synkretycznie sortować przypadki lub dopełniać te przypadki, które uważamy za słabe
4. Losowe dobieranie próbek i całkowitego zbioru badanych zjawisk lub osób:
a. poszukiwanie wątków
b. praca zespołowa
c. dobór losowy informatorów, zdarzeń
kontrola efektów badań:
1. unikanie wpływu badania na badany przez przypadek (stronniczość typu a)
a. długotrwały kontakt z trenerem badań
b. stosowanie dyskretnych narzędzi pomiaru
c. unikanie niejednoznaczności sytuacji badawczej
d. systematyczna współpraca z badanymi
e. okresowe wyjście poza teren badań
f. okresowe wyjście poza badaną grupę
2. unikanie wpływu badanego przypadku na badanie (stronniczość typu b)
a. unikanie nadreprezentacji informatorów z ekipy
b. poszukiwanie informatorów z marginesu lub o niskim statusie w grupie
c. unikanie wchodzenia do grupy i uzyskania statusu tubylca- chwilowe wycofanie się z badań
d. analiza także własnych więzi międzyludzkich i związków międzyosobowych w kategoriach teoretycznych
e. pozyskanie informacji do gromadzenia danych
f. triangulacja metod gromadzenia danych
g. szczegółowa analiza przypadków i wprowadzenie w błąd przez informatorów dlaczego cos zrobili
h. udostępnienie innym badaczom swoich metod terenowych i wniosków z badań na różnych etapach
i. tworzenie pytań badawczych w czasie pracy w terenie na podstawie już nagromadzonych danych
triangulacja:
1.danych i ich typów
2. źródeł informacji
3. metod i technik gromadzenia danych
4. metod i technik analizy danych
5. badaczy i analityków
6. interpretacji i teorii
to co jest negatywne jest usuwane prze użycie innej komplementarnej metod, dzieki temu można zbadać różne zjawiska i ich zasięg. Jest to ciągle nie rozwiązany problem, bo przez różne metody otrzymujemy różne odpowiedz, jest to cos co zwiększa wiarygodność wniosków
watenia dowodów
1. pod względem typów informacji
2. pod względem okoliczności gromadzenia danych
porównanie mocy danych
zbierane na początku w momencie wyjścia w teren |
Zbierane później lub przy kolejnym kontakcie |
Pochodzące z tzw drugiej ręki |
Pozyskane bezpośrednio |
Pod naciskiem |
Dobrowolne |
Od kogoś słabo wiarygodnego |
Od kogoś wiarygodnego |
Zbieranie w sposób oficjalny w formalnych warunkach |
Zebrane nieoficjalnie |
Informacje zbierane w obecności innych w grupie |
Informator sam na sam z badaczem |
Taktyki poprawy jakości wniosków
-podążanie za wyjątkami. Analiza poszczególnych przypadków wewnątrz jakiegoś zbioru. Ta analiza jest b. przydatna dla analizy ogółu
taktyki kontroli wyjaśnień
- analiza logiki co znaczy, że jest tak i co z tego wynika. Podnosi to jakość wniosków
-replikacja- im więcej sprawdzimy tym lepiej
-odwrócenie relacji pozornych- unikanie pozornych relacji
-sprawdzanie konkurencyjnych wyjaśnień: co na to inne teorie?
Taktyka uzyskiwanie informacji zwrotnej: od informatorów aby upewnić się do wyników należy je przedstawić badanym i prosić ich o udzielenie informacji o ich poprawności
Wskazówki dla osób piszących raporty M.Q. Patlona:
- bądź otwarty, nie wykluczaj możliwości różnych interpretacji, bądź otwarty na różne związki kolacje, zestawienia
- generuj warianty interpretacyjne, różne opcje nie zamykaj się w jednej opcji
-odwołuj się do różnych skojarzeń i form prezentacji
- nie bądź linearny, nie zakładaj linearnego rozwoju wydarzeń, przewiduj skoki, odstępy przepaści
-sztuka powiązań
-zaufaj wyobraźni
-pracuj z materiałem
- baw się materiałem
Raportowanie wyników. Kwestie etyczne.
Kryteria poprawnego formułowania problemów badawczych:
-precyzyjność, jasność, komunikatywność
-usytuowanie problemu na tle wyników badań
-empiryczna sprawdzalność problemu
-przydatność praktyczno-użyteczna problemów
Zyski badań społecznych:
-weryfikowalność stosowanych metod i narządzi badania
-pogłębienie wiedzy na temat badanego problemu
-uzyskanie informacji o zjawiskach niepożądanych i przykładach dobrej praktyki
-uzyskanie diagnozy poprzedzającej działania
-podniesienie odpowiedzialności badanych za rozwój placówki
-formy kontaktów (świat szkoły)
-bardziej systematyczne i metodyczne podnoszenie jakości pracy szkoły
Koszty badań społecznych:
-możliwość naruszenia dobrej opinii
-możliwość narażenia badanych na lęki, stresy, zawstydzenie
-możliwość narażenia na utratę zaufania
-naruszenie autonomii, prawa do samookreślenia
-możliwość zachwiania samooceną badanych i ukształtowanych relacji
-konsekwencje służbowe
Podstawowe kwestie etyczne:
-wartościowość projektu
-granice kompetencji
-świadoma zgoda
-zyski, koszty, obustronność
-szkodliwość, ryzyko
-uczciwość, zaufanie
-prywatność, poufność i anonimowość
-interwencja
-spójność i jakość badań
-własność danych i wyników badań
-wykorzystywanie i nadużywanie wyników badań
Procedury zapewnienia anonimowości:
-usunięcie danych identyfikacyjnych
-wprowadzenie szerokich kategorii dla danych
-grupowanie danych
-celowe wprowadzenie w błąd
Wymiary prywatności w badaniach społecznych:
-istotność informacji (prywatna czy nie)
-otoczenie w jakim przeprowadzone są badania(publiczne/ prywatne)
-udzielanie informacji dotyczących możliwości identyfikacji badanych z -udzielonymi odpowiedziami
Informacje konieczne dla osób badanych:
-pełne wyjaśnienie zastosowanej procedury i celu
-opis możliwych niedogodności oraz rozmiarów ryzyka
-opis rozsądnie oczekiwanych korzyści
-ujawnienie procedur alternatywnych, korzystnych dla osób badanych
-udzielanie wszystkich odpowiedzi dotyczących procedury badawczej
-poinformowanie że osoba ma wolny wybór i w każdej chwili może zrezygnować z badania bez szkody dla siebie
1
Wyszukiwarka