1) Pojęcie wychowania fizycznego specjalnego
Wychowanie fizyczne specjalne - część wychowania fizycznego odnosząca się do dzieci i młodzieży z różnymi odchyleniami od normy. Określa ono metody i środki stosowane w procesie usprawniania wychowanków.
2) Istota i znaczenie indywidualizacji w procesie wychowania fizycznego dziecka
specjalnej troski
Zadania przygotowane dla dzieci muszą być dostosowane do możliwości dzieci słabszych i zdolniejszych. Taki program nie zniechęci ucznia słabego i nie zrazi zdolniejszego. Dostrojenie się do stereotypu jednostki poprzez zastosowanie indywidualizacji powoduje znacznie szybsze osiągnięcie założonych celów programowych. Podstawą właściwie rozumianej i realizowanej indywidualizacji jest gruntowna znajomość stopnia rozwoju fizycznego i psychicznego, rodzaju potrzeb, oczekiwań, stopnia socjalizacji osoby, która jest obiektem rehabilitacji.
3) Możliwości udziału dziecka specjalnej troski w różnych obszarach kultury fizycznej
4) Adaptacja celów kierunkowych w procesie wychowania fizycznego dziecka specjalnej
troski
cele kierunkowe:
- komponent poznawczy
- komponent behawioralny
- komponent emocjonalny
U dzieci specjalnej troski przeważa komponent emocjonalny
5) Kierunki i cechy działań w procesie wychowania fizycznego dziecka specjalnej troski
KIERUNKI DZIAŁAŃ:
- kompensowanie - zdolność do całkowitego lub częściowego wyrównania skutków działania czynników szkodliwych. Dotyczyć może zaburzeń dynamicznych, statycznych, czynnościowych oraz statyczno-dynamicznych. Wiąże się z nim często proces adaptacyjny.
- korygowanie - dotyczy układu który jest uszkodzony
- usprawnianie - dotyczy układu który nie jest jeszcze uszkodzony, ale zaburzony
- dynamizowanie - poszukiwanie metod najlepszych dla danego dziecka, wyzwalanie aktywności jednostki, chęć do przekraczania barier
CECHY DZIAŁAŃ:
- maksymalne zaspokajanie potrzeb
- jedność nauczania i wychowania
- szacunek dla trudu wychowanka
- przystosowanie wymagań do możliwości
- terapia za wszelką cenę
- oprzyrządowanie i oprotezowanie
- emocjonalna współpraca
ZASADY DZIAŁAŃ:
- wczesność - im wcześniej tym lepiej
- ciągłość - łączność, nieprzerwany ciąg, związek faktów, działań oraz brak przerwy między nimi
- kompleksowość - współdziałanie z innymi osobami, z innymi sferami
6) Olimpiady Specjalne jako forma aktywności ruchowej niepełnosprawnych
intelektualnie (misja, zasady uczestnictwa i organizacji, dyscypliny)
Misja Olimpiad Specjalnych:
- zapewnienie całorocznego cyklu treningów i zawodów sportowych w całym szeregu dyscyplin olimpijskich osobom w wieku co najmniej 8 lat z upośledzeniem umysłowym
- zapewnienie ciągłych możliwości rozwijania sprawności fizycznej
- demonstrowanie odwagi, doświadczenia radości i dzielenia się nagrodami, umiejętnościami i przyjaźnią z rodzinami, innymi zawodnikami Olimpiad Specjalnych i społecznością lokalną
Dyscypliny :
- 15 letnich - pływanie, lekkoatletyka, badminton, koszykówka, jazda konna, gimnastyka, trójbój siłowy, żeglarstwo, piłka nożna, tenis stołowy, tenis ziemny, jazda na wrotkach, kajakarstwo, kolarstwo, bowling.
- 4 zimowe - narciarstwo zjazdowe, hokej halowy, narciarstwo biegowe, łyżwiarstwo szybkie.
Zasady uczestnictwa i organizacja:
Zawody Olimpiad Specjalnych rozgrywane są jako odrębne imprezy sportowe i nie są związane z ruchem paraolimpijskim. Co 4 lata odbywają się światowe letnie i zimowe igrzyska Olimpiad Specjalnych. Odbywają się również zawody rangi europejskiej, krajowe, regionalne i lokalne.
Tworzenie grup sprawnościowych to mechanizm, który decyduje o odrębności ruchu , ale dzięki temu każda osoba z upośledzeniem umysłowym znajdzie tu swoje miejsce. Współistnieje z tym również niedowidzenie, uszkodzenie aparatu ruchu. Takie osoby mogą również uczestniczyć w treningach i zawodach. Dotyczy to sportów indywidualnych jak i gier zespołowych. Grypy sprawnościowe mogą liczyć od 3 do 8 zawodników lub drużyn, a różnica sprawności pomiędzy najlepszą i najsłabszą drużyną lub zawodnikiem w grupie nie może przekroczyć 15%.
7) Programy Upowszechniania realizowane w ramach Olimpiad Specjalnych (MATP,
Sporty Zunifikowane, Zdrowi Sportowcy, Przyłącz się do nas)
MATP:
- dla osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym i ciężkim
- dla osób, które nie mogą brać udziału w Olimpiadach Specjalnych gdyż nie rozumieją przepisów
- brak ścisłych przepisów
- rozwijanie i demonstrowanie własnych umiejętności
- zawodnik walczy ze swoją słabością
- zabawa z dowolnymi modyfikacjami
- dostosowanie do wieku, języka i sprzętu
SPORTY ZUNIFIKOWANE:
- program, który podczas zawodów i treningu ma w jednej drużynie osoby z i bez sprawności intelektualnej
- rozwój umiejętności w danej dyscyplinie
- lepsza edukacja publiczna
- większe zaangażowanie rodziny
- przejście do sportu podczas OS i możliwość wyboru
PROGRAM ZDROWI ZAWODNICY:
- umożliwia wszystkim sportowcom treningów i startów w zawodach OS poprzez poprawę zdrowia i sprawności fizycznej
- polepszenie dostępności opieki zdrowotnej
- np. opening eyes, fun fitness, healthy hearing
PRZYŁĄCZ SIĘ DO NAS:
- włączenie w działalność OS uczniów normalnych szkół
- zjazd młodzieży
ALPS:
- zawodnicy w zarządach OS
- zawodnicy jako asystenci trenera, sędziowie, wolontariusze, ambasadorzy OS
8) Pojęcie upośledzenia umysłowego w ujęciu wieloaspektowym
Upośledzenie umysłowe - zahamowanie lub upośledzenie rozwoju psychicznego, wrodzone lub wcześniej nabyte, prowadzące do zaburzeń w przystosowaniu społecznym. Charakteryzuje się znacznym obniżeniem sprawności i wydolności intelektualnej. Łączą się z nim zaburzenia emocjonalne, charakterologiczne, a także somatyczno - motoryczne.
9) Porównanie pojęć: otępienie umysłowe, ociężałość umysłowa i opóźnienie umysłowe
Otępienie umysłowe - demencja, postępująca (przejściowa lub trwała), degradacja umysłowa spowodowana chorobą lub uszkodzeniem organicznym mózgu. Może być pourazowa lub poalkoholowa.
Ociężałość umysłowa - może być rzeczywista albo pozorna - spowodowana zaniedbaniami wychowawczymi. Umożliwia naukę w szkole normalnej pod warunkiem indywidualnego traktowania ucznia.
Opóźnienie umysłowe - opóźnienie rozwoju umysłowego oznacza niższe niż normalne funkcjonowanie umysłowe z ograniczeniami zdolności do przystosowania się.
10) Ogólne objawy upośledzenia umysłowego
- obniżona sprawność i wydolność psychiczna
- zahamowanie rozwoju procesów psychicznych
- zaburzenia w zakresie przystosowania społecznego
- anomalie rozwoju somatyczno - motorycznego
- nie postępujący przebieg (stan ani się nie pogłębia ani się nie osłabia)
11) Klasyfikacje upośledzeń umysłowych (wg WHO, behawioralna, pedagogiczna)
Wg. WHO :
- rozwój prawidłowy 84 - 100 I.I
- pogranicze upośledzenia 68 - 83 I.I
- lekki niedorozwój 52 - 67 I.I
- umiarkowany niedorozwój 36 - 51 I.I
- znaczny niedorozwój 20 - 35 I.I
- głęboki niedorozwój < 20 I.I
Behawioralna:
- typ apatyczny - dominują procesy hamowania, długo koncentruje uwagę na jednym przedmiocie, podatna na sugestie, wpływy, może być wykorzystywany
- typ eretyczny - nie może koncentrować uwagi, niespokojny, wybuchowy, agresywny, ma tendencje do wykorzystywania innych w celu zaspokojenia swoich potrzeb, typ niebezpieczny dla otoczenia zwłaszcza gdy wykorzystuje od typ apatyczny.
Pedagogiczna:
Typ szkolny (wyuczany) - podatne na pozytywne zmiany osobowościowe, mogą uczestniczyć w procesie edukacji, mogą zakładać rodziny, ma duże możliwości w życiu społecznym
Typ wychowalny (wyćwiczalny) - nie mają raczej szans ukończenia szkoły, mogą osiągnąć pewne kompetencje, ale w małym zakresie
Typ prawie nie wychowalny - w zasadzie sam może się ubierać, wykonywać potrzeby fizjologiczne i podstawowe czynności
Typ nie wychowalny - praktycznie tylko sygnalizuje swoje potrzeby, zdany na pomoc osób trzecich.
12) Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci upośledzonych umysłowo
- nieprawidłowości w postawie
- wydłużony czas reakcji
- męczliwość psychoruchowa (nieadekwatne pobudzenia nerwowe, źle rozwinięty układ nerwowy)
- niska sprawność kinestetyczna
- częsta hipo lub hiperkineza
- ruchy mimowolne - tiki
- słaba koordynacja ruchowa
13) Założenia Metody Weroniki Sherborne
Podstawowe założenia metody to rozwijanie przez ruch :
- świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego
- świadomość przestrzeni i działania w niej
- dzielenie przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu
Zasady
- uczestnictwo w zajęciach jest dobrowolne
- nawiązać kontakt z każdym uczestnikiem
- zajęcia powinny być przyjemne
- dziecko ma prawo powiedzieć tak bądź nie
- stymulować dziecko dając mu szansę na twórcze zachowanie
- na końcu stosować ćw. Relaksacyjne
- ćw. Dynamiczne przeplatać z ćw. Relaksacyjnymi, uspokajającymi
- ćw. Początkowe prowadzone są w pozycji niskiej, potem półwysokiej i wysokiej
14) Zasady bezpieczeństwa na lekcji wychowania fizycznego z upośledzonymi umysłowo
- małe grupy
- uwzględnienie schorzeń towarzyszących, które mogą stanowić przeciwwskazanie do pewnych ćwiczeń, częste lęki wysokości
- uwaga na nieadekwatne do sytuacji zachowania,
- dobra organizacja lekcji
- dawać możliwość wyboru
- proste i jasne instrukcje
- dostosować materiał przekazywany dziecku do jego możliwości percepcyjnych
15) Specyfika zajęć ruchowych z upośledzonymi umysłowo: znaczenie indywidualizacji
zajęć; znaczenie pochwał i uznania; postawa nauczyciela; różnicowanie treści i form
kształcenia
- indywidualizowanie zadań
- różnicowanie treści, metod i form kształcenia
- ciągłe pozytywne motywowanie i nagradzanie
- przewaga elementów współpracy nad współzawodnictwem
- utrzymanie dyscypliny , ustalonego porządku zajęć
- perfekcyjne przygotowanie zajęć od strony organizacyjnej,
- odpowiednia postawa i zachowanie nauczyciela wobec uczniów
16) Rola KF w rewalidacji dzieci zaburzonych intelektualnie
Rewalidacja oparta jest na zasadach:
- zasada akceptacji - dziecko upośledzone umysłowo powinno być akceptowane jako dziecko, które z racji specyficznej sytuacji ma inne potrzeby oraz prawo szczególnej opieki, akceptacji, pomocy. Należy je traktować jako obarczone większymi trudnościami rozwojowymi
- zasada pomocy - nauczyciel ma pomóc dziecku w aktywizacji jego sił biologicznych w usamodzielnianiu się w przezwyciężaniu trudności rozwojowych oraz trudności wynikających z upośledzenia
- zasada indywidualizacji - przypomina, że każdy wychowanek jest inną osobowością
- zasada terapii pedagogicznej - dziecko jest poddawane różnym formom leczenia: terapii medycznej, psychoterapii, socjoterapii, pedagogicznej
- zasada współpracy z rodziną - ideą podstawową jest połączenie wszystkich sprzyjających dziecku sił, a więc i najbliższej rodziny w celu uzyskania możliwie najlepszego efektu wychowawczego
17) Charakterystyka porównawcza pojęć: głuchy, ogłuchły, niedosłyszący, głuchoniemy
Głuchy - to człowiek pozbawiony słuchu, a więc treści płynących ze świata zewnętrznego, osoba u której ubytek słuchu nie pozwala na normalny rozwój mowy ustnej
Głuchoniemy - to osoba, która w skutek głuchoty nie opanowała mowy, nie posługuje się nią i nie rozumie jej na drodze odczytywania z ust.
Niedosłyszący - to osoba, której ubytki słuchu pozwalają opanować mowę w sposób naturalny
18) Główne kierunki rewalidacji głuchych w szkole: lipskiej, paryskiej i wiedeńskiej
Szkoła paryska - koncepcja psychologiczna, postawa metodyczna: migi i pismo.
Szkoła lipska - koncepcja socjologiczna, postawa metodyczna: mowa dźwiękowa
Szkoła wiedeńska - koncepcja psychologiczno-socjologiczna, postawa metodyczna: migi, pismo, daktylogia
19) Klasyfikacja zaburzeń słuchu w kontekście zróżnicowanego progu pobudliwości
słuchowej
- 0 - 20 db - normalny słuch
- 20 - 40 db - lekkie upośledzenie słuchu
- 40 - 70 db - średnie upośledzenie słuchu
- 70 - 90 db - poważne upośledzenie słuchu
- > 90 db - bardzo ciężkie upośledzenie słuchu
20) Etapy rozwijania mowy artykułowanej u głuchoniemych
- etap funkcjonalnego i strukturalnego przygotowania ukł. Oddechowego do wzmożonego parcia powietrza na głośnie (etap funkcjonalno - strukturalny)
- etap rozwijania spontanicznych reakcji głosowych (etap nauczania dziecka do poruszania strunami głosowymi by powstał dźwięk - najczęściej podczas gier, zabawy, wyścigów rzędów itp.)
- etap rozwijania ukierunkowanych reakcji głosowych, etap rozwijania mowy ukierunkowanej (np. odp. Na „dzień dobry”, „jestem obecny”
21. Rozwój fizyczny i motoryczny głuchych
1)najbardziej rozwiniętymi cechami motoryczności w rozwoju ontogenetycznym dzieci głuchych są : zwinność i wytrzymałość, najsłabiej siła i moc,
2)poziom sprawności fizycznej dziewcząt głuchych jest nieco wyższy w porównaniu z poziomem sprawności fizycznej głuchych chłopców,
3)sprawność fizyczna dzieci głuchych kształtuje się na poziomie średniej sprawności dzieci słyszących,
4)dzieci głuche i równocześnie upośledzone umysłowo osiągnęły niższy poziom rozwoju fizycznego i sprawności fizycznej aniżeli ich głusi rówieśnicy o normalnym rozwoju umysłowym.
22. Elementy mechanizmu kompensacji zmysłu słuchu
Kompensacja w przypadku uszkodzenia słuchu nigdy nie będzie pełna. Odczytywanie z ust nie będzie w stanie zastąpić słyszenia.
Kompensacja pedagogiczna - polega na świadomym wyrównywaniu zmniejszonych możliwości rozwojowych dziecka z uszkodzonym słuchem. Może ona mieć charakter: monosensoryczny, gdy jedynie rozwija się słuch w drodze specjalnego treningu, lub częściej - polisensoryczny, gdy w procesie rozwijania kompensacji wykorzystuje się także pozostałe zmysły, głównie wzrokowy i kinestetyczny. Kompensacji służą także: aparaty słuchowe, implanty ślimakowe, wzmacniacze elektroakustyczne (pomoc techniczna kompensacji monosensorycznej), a także analizatory mowy, logopedyczne programy komputerowe, budziki świetlno - wibracyjne itp.
23. Komunikowanie się nauczyciela z dzieckiem niedosłyszącym na lekcji wf.
Dzieci z dysfunkcją narządu słuchu mają problemy z :
lokalizacją dźwięku;
zróżnicowaniem dźwięku - ton, ilość, jakość (dzwonek, kroki);
zróżnicowaniem dźwięków mowy - analiza głosek, słowna synteza;
orientacją w terenie (samochód, tramwaj - blisko czy daleko);
komunikowaniem się z otoczeniem;
zastosowaniem form gramatycznych;
Metody prac z dziećmi z wadą słuchu:
metoda audytywno - werbalna (ustna);
język migowy;
daktylografia (mówimy palcami - pokaz liter);
fonogestyka (tak jak mówimy tak pokazujemy);
Warunki na lekcji wychowania fizycznego są bardzo niekorzystne dla ucznia z wadą słuchu. Występuje tu niedogodne warunki akustyczne sal gimnastycznych : znaczne natężenie hałasu, duży pogłos, często duża odległość nauczyciela od ćwiczącego ucznia co powoduje, że uczniowie z wadą słuchu często nie wiedzą jakie ćwiczenie i jak mają je wykonywać. Nie rozumiejąc treści polecenia (nie znane są im słowa z terminologii fachowej np. wymyk, dwutakt itp.) nie są w stanie wykonać poprawnie zadania ćwiczebnego. Boją się wykonywać ćwiczenia fizyczne, obawiając się uszkodzenia lub zgubienia aparatu słuchowego. Kolejną przyczyną niechęci do aktywnego uczestniczenia w zajęciach wychowania fizycznego u dużej grupy dzieci z tą wadą są występujące dodatkowe zaburzenia. Znaczna część nauczycieli wychowania fizycznego wydaje polecenia w formie kodu dźwiękowego. Tradycyjny gwizdek umożliwia nauczycielom komunikowania się z słyszącymi uczniami ale nie zdaje egzaminu w przypadku dzieci z dysfunkcją słuchu. Jest on zupełnie niesłyszalny lub prawie niesłyszalny i o tym powinien nauczyciel pamiętać - starać się unikać używania gwizdka i innych form akustycznego komunikowania się z uczniem.
Aby komunikacja z uczniem niedosłyszącym lub niesłyszącym przebiegała prawidłowo i odnosiła pozytywne skutki nauczyciel musi stać w odległości nie większej niż półtora metra, zwrócony całą twarzą do ucznia, by była dobrze widoczna. Należy mówić wyraźnie - bez przesadnej artykulacji, nie wolno krzyczeć i skandować i trzeba pamiętać o tym, by tempo naszej mowy nie było ani zbyt wolne ani zbyt szybkie.
Każdy nauczyciel wychowania fizycznego pracujący z uczniem z wadą narządu słuchu zawsze powinien pamiętać , iż aparat słuchowy jest tylko protezą i nigdy nie zastąpi normalnego słyszenia. Wszelki hałas wpływa negatywnie na rozumienie mowy przez dziecko z wadą słuchu i należy zadbać, by inni uczniowie w klasie o tym również pamiętali. Należy zadbać o koncentrację uwagi dziecka na osobie mówiącej. Jeżeli nauczyciel zauważy niepokojące zachowanie ucznia na swojej lekcji, związane z funkcjonowaniem aparatu słuchowego, musi na bieżąco konsultować się z rodzicami i wyjaśniać wszelkie swoje wątpliwości.
Podstawowymi cechami psycho-motorycznymi ucznia z wadą słuchu jest dłuższa droga do osiągnięcia sprawności fizycznej niż dzieci słyszących. Występują zaburzenia lateralizacji i równowagi. Uczeń z wadą słuchu postrzega świat poprzez doznania wzrokowe, dotykowe, wibracyjne i węchowe. Występuje przewaga procesu analizy nad syntezą. Dzieci te posiadają dobrą zdolność obserwacji i reprodukcji schematów ruchu.
24. Kształtowanie mowy na zajęciach ruchowych z dziećmi niedosłyszącymi (w
poszczególnych etapach)
1. strukturalne i funkcjonalne przygotowanie układu oddechowego do wywarcia wzmożonego parcia powietrza na głośnię.
2. Rozwijanie spontanicznych reakcji dźwiękowych.
3. Rozwijanie ukierunkowanych reakcji dźwiękowych.
25. Rola KF w rewalidacji dzieci z wadami słuchu.
W rewalidacji głuchych - nauczenie mowy, wprowadzenie w środowisko słyszących; nauczenie czytania, pisania, odczytywania mowy z układu ust mówiącego.
26. Charakterystyka porównawcza pojęć: niewidomy, ociemniały, niedowidzący
Osoba niewidoma - to osoba, która w pracy zawodowej czy nauce opiera się na innych niż wzrok zmysłach. To ta, która w lepszym oku przy użyciu jak najlepszych środków pomocniczych, posiada nie więcej niż 1/25 ostrości wzroku normalnej (osoba z odległości 1 metra widzi to, co osoba dobrze widząca z odległości 25 metrów).
Osoba ociemniała - to osoba pozbawiona wzroku po 5 roku życia, posiada pamięć wzrokowego odbierania świata.
Osoba niedowidząca - ubytki w widzeniu w zakresie od ¼ do 1/25.; nawet przy noszeniu różnych szkieł nie da się poprawić.
27. Wady refrakcji i sposoby ich korekcji
Nadwzroczność - gałka oczna skrócona, promienie przecinają się za siatkówką oka; obraz widziany jest niewyraźnie; przy niskim stopniu możliwa jest autokorekcja; wada stabilna. Korekcja nadwzroczności polega na umieszczeniu przed okiem soczewki, o tak dobranej mocy, by jej ognisko obrazowe znalazło się w punkcie dalekim oka. Koryguje się ją sferycznymi soczewkami skupiającymi /dodatnimi /
Krótkowzroczność - gałka oczna wydłużona, promienie przecinają się przed siatkówką; w stopniu wysokim jest bardzo niebezpieczna; wada dynamiczna. Odpowiednie dopasowanie soczewek (okularów) oraz leczenie operacyjne. Wyrównuje się sferycznymi soczewkami rozpraszającymi /ujemnymi /.
Astygmatyzm - (niezborność) różna siła łamiąca promienie w poszczególnych miejscach soczewki powoduje zniekształcenie; często występuje z innymi wadami; niebezpieczny przy krótkowzroczności. Korekcja astygmatyzmu odbywa się przy pomocy soczewek o specjalnej cylindrycznej konstrukcji, zapewniającej wybiórczą, przekrojową ingerencję funkcjonowanie układu optycznego oka.
Różnowzroczność - refrakcja obu oczu jest niejednakowa; występuje często z niedowidzeniem lub zezem. Korekcja okularami i leczenie chirurgiczne.
28. Przeciwwskazania do ćwiczeń fizycznych przy wadach wzroku (krótkowzroczność,
dalekowzroczność, astygmatyzm, zez, zaćma, jaskra)
Krótkowzroczność - wzmożony wysiłek wytrzymałościowy, skłony głowy i tułowia, przewroty, skoki, wstrząsy, uderzenia, pady, ćwiczenia siłowe.
Dalekowzroczność -
Astygmatyzm -
Zez - (objawia się osłabieniem mięśni ocznych co powoduje zmianę kąta patrzenia jednego oka względem drugiego). obroty, zwisy, gry zespołowe, biegi krótkie, szybkie.
Zaćma - (katarakta, charakteryzuje się zmętnieniem soczewki; oczy bezsoczewkowe)
Jaskra - (wodoocze, choroba wrodzona, wzmożone ciśnienie gałki ocznej powoduje zanik nerwu wzrokowego) ćwiczenia siłowe.
29. Zadania rehabilitacji osób niewidomych
Podnoszenie sprawności fizyczne, uprawnienie pozostałych zmysłów, psychiczna adaptacja i akceptacja niepełnosprawności oraz jej konsekwencji, samodzielne poruszanie się, opanowanie wyk. Czynności życia codziennego. Przygotowanie do aktywnego udziału w życiu społecznym środowiska niewidomych i pełnosprawnych.
30. Cechy integracji pozaszkolnej niewidomych
uczestnictwa, brak stresu niepowodzeń szkolnych, wspólny cel przebywających ze sobą, możliwość stałej modyfikacji, stymulowanie aktywnością.
31. Elementy mechanizmu kompensacji zmysłu wzroku
uwaga wyczekująca,
psychologiczna sprawność analizatorów,
współdziałanie analizatorów,
doświadczenie życiowe,
dotyk i słuch,
zmysł przeszkód, (niewidomy odczuwa przeszkody zanim się z nimi zetknie (czuje ciepło albo nacisk na twarzy). Ma on cztery wymiary:
czuciowy - to odczucie uciskowo - cieplne
intelektualny (poznawczy) - zrozumienie
emocjonalny - osoba zaczyna się bać
reakcja ruchowa - osoba musi stanąć żeby się nie zderzyć
II układ sygnałowy.
32. Rozwój fizyczny i motoryczny niewidomych
Motoryka u tych dzieci jest zaburzona, wolniejsze ruchy / np. chód /, bardziej prawdopodobna jest utrata równowagi. Natomiast motoryka ramion jest bardzo dobrze rozwinięta niż u osób widzących /np. masażyści/. Ogólna sprawność fizyczna jest niższa niż u widzących rówieśników.
33. Specyfika zajęć ruchowych niewidomych (przekaz informacji, nauczanie nowych
czynności, bezpieczeństwo)
Grupy do 8, 12 lub 14 osób,
Brak przeszkód,
Odpowiednio zabezpieczony sprzęt,
Stałe miejsce sprzętów,
Znaki orientacyjne i linie bezpieczeństwa,
Jasne ściany,
Sprzęty specjalne (piłki dźwiękowe, okulary zaciemniające)
Zanim rozpoczniemy zajęcia z wychowania fizycznego powinniśmy wprowadzić zajęcia z orientacji przestrzennej, pamiętając, iż uczniowie zdrowi mogą również wspaniale się bawić. Takie zajęcia wzbogacają sferę poznawczą każdego ucznia. Pozwalają odczuć satysfakcję z pokonywania własnej niedoskonałości ruchowej, rozwijają pewność siebie i podnoszą samoocenę.
Każdy uczeń na zajęciach wychowania fizycznego powinien czuć się bezpiecznie. Jest to bardzo ważny element pracy nauczyciela wychowania fizycznego. W pracy z uczniem słabo widzącym jest to wyjątkowe zadanie - spowodowanie by nie czuł się zagrożony na sali gimnastycznej czy boisku szkolnym. Rodzaj ćwiczeń umożliwiających dziecku owe poczucie bezpieczeństwa zależy od inwencji twórczej samego nauczyciela.
Nauczyciel wychowania fizycznego musi nauczyć nowych ruchów, ćwiczeń. Jest to szczególnie ważne dla małych dzieci tj. w edukacji wczesnoszkolnej. Podstawowymi krokami w nauczaniu nowych dla dziecka ruchów i ćwiczeń jest podanie nazwy i wyjaśnienie czemu on ma służyć. Następnie musi zademonstrować ćwiczenie z jednoczesnym słownym objaśnieniem i próba wykonania z pomocą nauczyciela. Kolejny krok to samodzielne wykonanie pod kontrolą nauczyciela. Dziecko całkowicie samodzielnie wykonuje zadanie ruchowe i doskonali poprzez wielokrotne powtarzanie.
34. Pojęcie niedostosowania społecznego
Wg Grzegorzewskiego - młodzież niedostosowana społecznie to zespół wszystkich nieletnich wymagających specjalnych metod wychowawczych i medyczno - psychologicznych; tych wszystkich wobec których z jednej strony pracodawca i urzędy publiczne muszą zastosować metody specjalne z drugiej zaś strony wychowawcy muszą się uciekać do sposobów specjalnych; tych wszystkich dla których trzeba czegoś innego niż dla zespołu innych.
Wg Spioneka - dzieci niedostosowane społecznie to te, u których zaburzeniu uległy sfera emocjonalno - wolowa oraz rozwój charakteru i osobowości, co powoduje częste zakłócanie stosunków społecznych miedzy dziećmi a ich otoczeniem.
Wg Lipkowskiego - to zaburzenie charakterologiczne o niejednolitych objawach spowodowane niekorzystnymi zew. Lub wew. Warunkami rozwoju, wyrażające się wzmożonymi i długotrwałymi trudnościami w dostosowaniu się do normalnych warunków społecznych w realizacji zadań życiowych danej jednostki.
35. Pojęcia: dziecka trudne, dziecko moralnie zaniedbane i moralnie zagrożone, dziecko
wykolejone i przestępcze
Dziecko trudne - dziecko, które nie umie lub nie może nawiązywać poprawnych stosunków z innymi ludźmi dorosłymi lub dziećmi i w związku z tym popada z nimi w konflikt. Dziecko które nie wie czego chce i wysuwa w stosunku do innych ludzi rozmaite pretensje - otwarte lub ukryte. Dziecko z którym dorośli nie potrafią dać sobie rady. Dziecko które mimo uzdolnień źle się uczy.
Dziecko moralnie zaniedbane - to takie, które w wyniku niewłaściwych warunków środowiskowych nie mogło sobie wyrobić odpowiednich nawyków społecznego współżycia.
Dziecko moralnie zagrożone - to dziecko jeszcze „dostosowane”, które poddawane jest negatywnym wpływom niewłaściwego środowiska.
Dziecko zaburzone emocjonalnie - to dziecko z odchyleniami od normy zachowaniach, dziecko łamiące zasady moralne i obyczajowe.
Dziecko wykolejone - dziecko łamiące prawo - nie wykryte.
Dziecko przestępcze - łamiące prawo - wykryte i ukarane.
36. Psychologiczny mechanizm powstawania niedostosowania społecznego
dziecko nie działa w swoim najlepszy interesie np. zamiast pójść do szkoły idzie na wagary, stwarza sobie wiele kłopotów, nie odnosi sukcesów, czuje się nieszczęśliwe, NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE.\
37. Makro i mikrospołeczne czynniki niedostosowania społecznego
Czynniki mikrospołeczne:
Zespoły czynników dziedzicznych i wrodzonych;
Zespoły wpływów zewnętrznych - środowiskowych; (Środowisko domowe, szkolne, rówieśnicze);
Zmiany charakterologiczne pochorobowe (charakteropatie, psychopatie)
Wpływ jednostki w kształtowaniu postaw społeczno moralnych.
Czynniki makrospołeczne:
Osłabienie kontroli społecznej;
Konflikty migracyjne;
Dysproporcje między wzorcami wychowawczymi;
Frustracje warstwowe;
Zmiany wyznaczników statusu społecznego.
38. Przejawy niedostosowania społecznego
Zachowania:
oporne
zaczepne
asocjalne - aspołeczne, czyli zachowanie polegające na destrukcji ich przedmiotu jako jednostki społecznej (np. picie alkoholu, palenie papierosów, narkomania)
dysocjalne - źle uspołecznione.
antysocjalne - przeciwne wszystkiemu.
39. Piramida wczesnych objawów wykolejenia
Niepowodzenia szkolne;
Wagary;
Ucieczki z domu;
Picie alkoholu;
Toksykomania.
40. Rola turystyki i rekreacji w resocjalizacji
41. Kształtowanie cech prospołecznych na zajęciach ruchowych z niedostosowanymi
Społecznie
Cechy prospołeczne:
Poczucie winy adekwatne do niewłaściwego czynu;
Opieranie się pokusom;
Odpowiedzialność społeczne i moralna;
Cechy ekstrawertyczne;
Kompetencje;
Życzliwość;
Kreatywność;
Pewność siebie;
Niezależność ( w ramach określonych granic)
Nie wiem czy to dobrze.