08.10.2011

LEKI STOSOWANE W NIEWYDOLNOŚCI SERCA

LEKI UKŁADU KRĄŻENIA

Niedomoga krążenia powstaje gdy mięsień sercowy nie wysysa krwi, która jest w żyłach. Dochodzi do zalegania krwi na obwodzie → opuchlizna nóg, obrzęki, przesięki, zatrzymanie sodu.

Niedomoga ostra mięśnia sercowego powoduje zaleganie krwi w krążeniu płucnym, co objawia się sinicą.

W niewydolności serca ostrej, która może przebiegać w postaci…. Lub wstrząsu kardiogennego (przyczyny: skrzeplina, zatory, zakrzepy). Przy leczeniu dążymy do zmniejszenia ciśnienia hydrostatycznego we włośniczkach, zmniejszenia obciążenia wstępnego i następczego, poprawienie kurczliwości mięśnia.

Leki:

- Morfina - dożylnie, bo zmniejsza uczucie duszności i lęku, zmniejsza tachykardię, obniża pobudzenie chorego;

- Nitrogliceryna - obniża ciśnienie kapilarne, zmniejsza obwrót żylny

- Leki moczopędne np. furosemid

- Dopomina

- Glikozydy naparstnicy czyli nasercowe

Glikozydy mają niski indeks terapeutyczny, trzeba ustrój nasycić tzn. dygitalizować.

Glikozydy otrzymujemy z roślin:

- Naparstnicy purpurowej otrzymujemy digitoksynę.

- Naparstnicy wełnistej otrzymujemy digoksynę oraz lanatozyd C

- Acetyloditoksyna

- Acetylodigitoksyna

- Strofantus otrzymujemy strofantynę

- Konwalia majowa otrzymujemy konwalatoksynę

Strofantyna nie wchłania się z przewodu pokarmowego, działa w ciągu kilku minut po podaniu dożylnie, nie kumuluje się. Inne związki wchłaniają się z przewodu pokarmowego, posiadają zdolność kumulacji.

Cechy glikozydów:

1. Dodatnio działają na siłę serca i napięcie, czyli inotropis i tonotropis.

2. Dodatnio działają na pobudliwość czyli Batmotropizm.

3. Ujemnie działają na ilość skurczów i przewodnictwo czyli Chromotropizm i Dronotropizm.

Glikozydy zwiększają diurezę, poprawiają krążenie, likwidują zastoje, zwiększają objętość wyrzutową krwi, likwidują adrenalinemię.

Wskazania do stosowania glikozydów:

Wszystkie postacie niewydolności krążenia (migotanie przedsionków, trzepotanie, częstoskurcz napadowy).

Przeciwwskazania:

Blok zatokowo-przedsionkowy i blok przedsionkowo-komorowy.

Przy leczeniu niewydolności serca mamy 5 ważnych mechanizmów działania:

1. Zwiększyć siłę skurczu mięśni (glikozydy nasercowe, dobutamina)

2. Wzmożenie wydalania wody i soli (leki moczopędne).

3. Rozkurcz mięśni gładkich naczyń (nitrogliceryna).

4. Zahamowanie układu Renina → angiotensyna czyli podać leki p/ciśnieniowymi (spironolakton,

Aldakton)

5. Osłona serca przed wzrostem katecholamin we krwi.

Leczenie silnego obrzęku płuc

1. Pozycja siedząca

2. Oddychanie tlenem

3. Flurosemid

4. Morfina

5. Nitrogliceryna

6. Dopomina

7. Digoksyna

8. Sztuczna wentylacja

Przy wstrząsie kardiogennym należy podać chlorek sodu, glukozę, aby wypelnić łożysko. Podajemy również lek który działa inotropowo dodatnio np. adrenalinę.

Chronotropizm ; Dronotropizm → -

Batno; Tono; Ilo → +

Leczenie przewlekłej niewydolności serca lub leczenie ostrej czyli obrzęku płuc?

Co wiesz o glikozydach nasercowych?

Leczenie choroby niedokrwiennej czyli chorobę wieńcową

Standardy leczenia:

1. Leki p/płytkowe np. aspiryna, klopidogrel.

2. Azotany

3. Dwuazotan, monoazotan izosorbitu

Azotany i azotyny są donorami tlenku azotu, który silnie rozszerza naczynia krwionośne, zmniejsza procesy agregacji płytek krwi.

Działanie polega na silnym rozszerzeniu naczyń żylnych i tętnic, znoszenie bólu dławicowego. Działa po 2 min, dożołądkowo nie działa, rozpada się. Nie wolno nagle przerywać podawania, bo zaostrzenie objawów.

Leki: Mononit, Pentaerytrytol

4. Beta adrenolityki (propranolol, który zwalnia czynności serca i oksyprenolol)

5. Antagoniści wapnia np. werapamil tj. isoptin, nifedypina, amlodipina.

6. leki cytoprotekcyjne i metaboliczne np. hipolipemiczne tzn. obniżające poziom cholesterolu tzw.

statyny tj. końcówka leku, który obniża cholesterol np. simwastatyna, lowastatyna.

Działania niepożądane leków p/płytkowych

- owrzodzenia

- krwawienia

- bóle brzucha

- nudności

- skaza krwotoczna

Działania niepożądane azotanów

- zaczerwienienie skóry

- bole i zawroty głowy

- kołatanie serca

Leczenie zaburzeń rytmu serca czyli arytmia

Zaburzenia szybkości, regularności, miejsca powstawania impulsów i przewodzenia. Dotyczy chorób z miażdżycą tętnic wieńcowych, zakrzepem, obecnością blizn lub tętniaka, ze wzrostem katecholamin (czyli adrenaliny), zaburzenia elektrolitowe, kanałów sodowych, wapniowych, potasowych.

Mamy 4 klasy leczenia zaburzeń:

1. Zwolnić depolaryzację, hamować pobudliwość, kurczliwość i zwalniać przewodzenie. Leki: działają

na kanał sodowy, stabilizują błonę, działają znieczulająco miejscowo.

- Chinidyna stosowana przy migotaniu i trzepotaniu przedsionków;

- Prokainami

- Rytmodan

- Lidokaina stosowana przy nie miarowościach komorowych

2. Leki βadrenolityczne czyli blokowanie receptorów β i kanałów sodowych np. Propranolol,

Oksprenolol, Alprenolol - zapobiegają niekorzystnym wpływom amid katecholowych.

3. Leki działające silnie na kanał potasowy np. amiodaron, cordaron lub sotalol.

4. Antagoniści kanału wapniowego wpływają na transport wapnia np. isoptin tj. werapamil, zwalnia

przewodzenie, stosowany w ostrych niemiarowościach komorowych, nadkomorowych i w chorobie niedokrwiennej serca.

Jakie znasz leki p/arytmiczne?

Leki p/arytmiczne działają batmo, dromo, ino, -tropowo ujemne.

Obniżają ciśnienie, pobudliwość, stabilizują potencjał błonowy i zwiększają próg pobudliwości.

Leki układu krwiotwórczego czyli farmakologia krwi

Wskazania do przetoczenia krwi

- nagła utrata krwi przez operacje, w celu przywrócenia objętości krwi;

- niedokrwistości;

- transfuzji podajemy krew pełną, konserwowaną lub koncentrat krwinek czerwonych lub krwinek płytkowych;

Przetoczenia wykonujemy po urazach, krwotokach, w skazie krwotocznej.

Wykonujemy również przeszczepianie szpiku przy niedokrwistości plastycznej lub ostrej białaczce szpikowej lub nowotworach złośliwych. Szpik w ilości pół litra pobieramy podczas nakłuć kości biodrowych po przetoczeniu szpiku należy podać leki:

- Predmizon tj. steryd;

- Cyklofosfamid tj. lek stosowany w nowotworach;

- Cyklosporyna tj. lek immunosupresyjny;

- Surowica antylimfocytowa;

- Przeciwciała monoklonalne i napromienianie całego ciała

Powikłania poprzetoczeniowe, odczyny natychmiastowe, immunologiczne to:

- hemoliza

- gorączkowy odczyn

- anafilaksja

- pokrzywka

- obrzęk płuc

Nie immunologiczne to:

- duża gorączka ze wstrząsem

Odczyny opóźnione to:

- zakażenia

-aktywacja wirusów B, C

- cytomegali

- malarii

- białaczki

- HIV

Leki stosowane w skazach !

Mają na celu zatrzymanie krwawienia.

1. Leczenie miejscowe, ucisk, unieruchomienie, podwiązanie naczyń. Podanie leku hamującego rozkład

fibryny, lek: kwas aminokapronowy.

2. Epinefryna tj. 0.01% adrenalina, kurczy miejscowo naczynia, stosowana jako przymoczki, przy

krwawieniach z nosa, po usunięciu migdałków i ekstrakcjach zębów.

3. Woda utleniona tj. perhydrol - działa odkażająco i przyspiesza krzepnięcie krwi.

4. Środki działające ściągająco, strącają białko, zamykają uszkodzenie. Leki: tamina, alumen, hemostin

to są wyciągi z kory dębowej i nagietka.

5. Trombina.

6. Kwas askorbinowy czyli witamina C leczenie szkorbutu (krwawienie, wypadanie zębów).

7. Rutozyd tj. rutyna, która zmniejsza kruchość i łamliwość i przepuszczalność naczyń.

8. Venoruton poprawia mikro krążenie, stosowany w miażdżycowym stanie niewydolności kończyn

dolnych.

LEKI PRZECIW ZAKRZEPOWE

Istnieją różne stany np. miażdżyca, sztuczne zastawki, tętniaki. Należy więc zapobiegać zakrzepom poprzez podawanie następujących leków:

1. Antykoagulanty - antagoniści witaminy K.

Heparyna - hamuje krzepnięcie krwi, zapobiega zakrzepom żył głębokich i zatorowi płuc. Stosowane po zabiegach w udarze mózgu, po zawale serca i przy sztucznych zastawkach serca. Powikłania → wyłysienie.

Doustne antykoagulanty to: dikumarol, może być podawany w zapaleniach zakrzepowo żylnych.

3. Aprotymina wyizolowana z płuc wołu. Działa hamująco na układ fibrynolityczny i zapobiega zakrzepom.

Leki fibrynolityczne streptokinaza, streptodornaza - rozpuszczają zakrzepy.

W tej grupie można wymienić kwas acetylosalicylowy (polopiryna C), który hamuje agregacje płytek.

9.10.2011

LEKI STOSOWANE W ANEMIACH CZYLI NIEDOKRWISTOŚCI

Niedobór żelaza prowadzi do niedokrwistości, a nadmiar żelaza do hemosyderozy

1. preparaty żelaza doustne:

- siarczan żelaza

- asparaginian żelaza

- bursztynian

- mrówczan

- fumaran

- glukonian

Do preparatów dożylnych zaliczamy:

- glukonian żelazowy

- kompleks żelaza, sorbitolu i kw. Cytrynowego

- kompleks żelaza z sacharozą

Preparaty doustne często zawierają kw. Askorbinowy

Działania niepożądane preparatów żelaza to:

- zaburzenia żołądkowo-jelitowe

- nudności

- wymioty

- a najpóźniejszy to wstrząs i spadek ciśnienia

- ostre zatrucie jest niebezpieczne dla dzieci

Dawka 1g siarczanu żelaza może spowodować śmierć. Odtrutką na dużą ilość żelaza jest defenoksamina tj. związek helatujący, podajemy go dojelitowo.

2. Witamina B₁₂ czyli hydroksykobalamina podawana w niedokrwistości złośliwej (makrocytalnej) czyli metaloplastyczna, związana z brakiem czynnika Kastla. Bolesne zastrzyki, źródłem tej witaminy jest wątroba i jaja.

3. Kwas foliowy spełnia funkcje koenzymów. Niedobory występują w ciąży i w zakażeniach.

4. Witamina C, B₆, ryboflawina,i tokoferol.

HEMOPOETYCZNE CZYNNIKI WZROSTU są to BIAŁKA stymulujące proliferacje i różnicowanie lini komórek krwi, w narządach krwiotwórczych, a szpiku, w śledzionie i wątrobie.

LEK ERYTROPOETYNA dostępna jako epoetyna i epoetyna β wytwarzana fizjologicznie przy nerkach w aparacie przy kłębuszkowym w odpowiedzi na niedotlenienie. Stosowana w leczeniu niedokrwistości, przy aplazji szpiku u wcześniaków, w przebiegu schorzeń nowotworowych.

2 LEK czynnik pobudzający kolonię granulocytów i monocytów. GRASTIM przy neutropenii i gramostim.

Np. lenograstim lub molgramostim.

W LECZENIU CIĘŻKICH MALOPŁYTKOWOŚCI podajemy Trombopoetynę.

LECZENIE NADKRWISTOŚCI czyli czerwienicy (kiedy jest duży wzrost erytrocytów):

- upusty krwi;

- hamowanie szpiku przez leki cytostatyczne czyli tzw. cytostatyki;

- hemoterapia skojarzeniowa;

- radioterapia;

LECZENIE BIAŁACZEK

1. Podajemy leki immunosupresyjne np. cytosporyna, przeciwciała monoklonalne, surowice antylimfocytową podajemy glikokortykosteroidy np. prednizon, encorton.

2. Podajemy hemioterapię np. cyklofosfamid, winblastyna, winkrystyna.

Leki krwiozastępcze tzn. preparaty nie mają zdolności transportu tlenu, nie zastępują funkcji erytrocytów, ale służą do uzupełniania szybkiego niedoborów płynowych w organizmie. Ulegają szybkiej eliminacji nerkowej.

Istnieje ryzyko przewodnienia ustroju:

1. Krystaloidy tj. 0,9% NaCl, 0,45% NaCl. Płyn Singera i płyny wieloelektrolitowe oznaczane PWE.

2. Płyny Koloidalne to destrany, skrobie i żelatyny - efekt objętościowy, nasilają diurezę.

PREPARATY KRWIOPOCHODNE TO:

- koncentrat krwinek czerwonych stosowany przez nagłej utracie dużej ilości krwi;

- myte erytrocyty filtrowane;

- koncentrat płytek krwi;

- koncentrat granulocytów;

- świeże, mrożone osocze;

- preparaty albumin podawane w oparzeniach w niewydolnościach nerek, w niedożywieniach, w chorobach nowotworowych;

- czynniki krzepnięcia 7, 8, 9, fibrynogen;

Stężone preparaty fibrynogenu mają zastosowanie do pokrywania urazowych lub operacyjnych ubytków skóry i tkanek, czyli klej tkankowy służy do klejenia tkanek, osłony ran.

LEKI STOSOWANE W CHOROBIE WRZODOWEJ ŻOŁĄDKA

- wymiotne;

- przeciw wymiotne;

- przeciw biegunkowe;

- zapierające;

- leki stosowane w chorobach pęcherzyka żółciowego;

ODRUCH WYMIOTNY jest realizowany w rdzeniu przedłużonym. Biorą udział substancje dopomina, serotonina, histamina, acetylocholina.

LEKI WYMIOTNE STOSOWANE DO LECZENIA ZATRUĆ np.:

- apomorfina tj. agonista receptora dopamiergicznego;

- emetyna;

- siarczan miedzi;

LEKI PRZECIW WYMIOTNE TO:

- neuroleptyki stosowane w psychiatrii;

- aviomarin;

- difergan;

- metoklopramid czyli antagoniści receptora H₁, antagoniści serotoniny np. zofran;

LEKI W CHOROBIE WRZODOWEJ ŻOŁĄDKA

1. Leki Neutralizujące są najczęściej stosowane w celu zmniejszenia drażniącego działania kwasu solnegona błonę śluzową żołądka: sole magnezu, glinu np. wodorotlenek glinu, alusal, lansoprazol, pantoprazol.

2. Inhibitory pompy protonowej czyli H⁺ hamują nieodwracalnie hatebeazę wodorową i wydzielanie HCl tzw. prazole, lansoprazol, pantoprazol.

3. Inhibitory receptora H₂ czyli blokada receptora histaminowego np. tagamet, sulfamid.

4. Leki hamujące bakterie helikobakter piloci te bakterie łączą się z nabłonkiem żołądka i produkują ureazę i cytotoksynę. Ureaza rozkłada mocznik do amoniaku. Amoniak + cytotoksyna → uszkodzenie śluzówki.

Terapia to likwidacja zakażenia 3 lekami przez okres 7-14 dni.

- Amoksycylina + Klacid + IPP (inhibitory pompy protonowej);

- Klacid + Metronidazol + IPP;

- Amoksycylina + Metronidazol + IPP;

- Tetracyklina _ Metronidazol + Ventrisol (B_S⁺³);

Klacid tj. antybiotyk erytromycynowy o silnym działaniu bakteriostatycznym.

Metronidazol - lek przeciw pierwotniakowy.

LECZENIA ŻOŁĄDKA

Leki: gast protekcyjna, cytoprotekcja, ochranianie żołądka, jelit. Surfaktant tworzy połączenie kompleksowe z białkami w miejscu uszkodzonej błony śluzowej, zwiększa syntezę śluzu i jego lepkość, przybiera konsystencje lepką, tworzy gęstą pastę → leczy wrzody.

Ventrisol tj. kompleks bismustawo- białkowy. Przylega do nadżerki, do jej dna → umożliwia wygojenie. Barwi kał na czarno, język i protezy.

Żeby zmniejszyć wydzielanie kwasu solnego mogę zmniejszyć stres, podaję leki zobojętniające, podaję antagonistów receptorów histaminowych, podaję IPP, leki cytoprotekcyjne i uspakajające. W ten sposób leczę refleks i wrzody żołądkowe.

LEKI PRZECZYSZCZAJĄCE stosowane w zaparciach u chorych unieruchomionych w niewydolności serca mięśniowego z przepuklinami, przygotowanie do zabiegów, w zatruciach doustnych.

Nie wolno stosować w niewydolności układu pokarmowego, ciąży, w przewlekłych stanach zapalnych. Środki przeczyszczające są często nadużywane w celu odchudzenia, samozaparcia, nie wskazane do leku przeczyszczającego.

Przyczyna zaparcia: otyłość, brak wysiłku fizycznego, nieprawidłowe odżywianie.

1. Będziemy stosować środki pęczniejące np. metyloceluloza, zwiększa retencje wody w jelicie i objętość mas kałowych. Płatki owsiane, otręby, pektyny, kasze, błonnik, itd.

2. Osmotyczne leki przeczyszczające (sole np. sól gorzka to siarczan magnezu, siarczan sodu to sól granbeska; laktuloza tj. galaktoza i fruktoza - rozkłada w jelicie grubym związki, tworzą się kwasy organiczne: mlekowy, masłowy, które na drodze osmotycznej zwiększają ilość wody, przyspieszają powstanie amoniaku i zwiększają ilość wypróżnień. Stosowane pooperacyjnie.

3. Środki drażniące tzn. kontaktowe np. bisakodyl lub glikozydy z rzewienia lub aloesa. Środki zwiększające, środki kałowe: parafina ciekła, olej rycynowy; środki przeczyszczające działają w zaparciach na zasadzie ATOMICZNEJ czyli zmniejszenie napięcia przewodu pokarmowego.

A spastycznie tzn. zwiększone napięcie daje morfina.

Sok z jabłka (garbniki) działają zapierająco.

A ugotowane jabłko zawierające pektyny działa przeczyszczająco.

LAKSIGEN JEST LEKIEM PRZECZYSZCZAJĄCYM

Stosujemy w biegunkach bakteryjnych, wirusowych. Biegunka towarzyszy tyfusowi i cholerze.

W zapobieganiu odwodnienia stosujemy wlewy zawierające potas; uzupełniamy elektrolity.

Leczenie przyczynowe: chemoterapeutyki, amoksycylina, tetracyklina, blokada receptorów opioidowych np. stopera, związki absorbujące i ściągające.

Węgiel leczniczy tj. lek absorbujący aby wywołać efekt należy zjeść 10 tabletek.

Borówki wiążą i pochłaniają toksyny, wydzieliny zapalne.

Tanina działa ściągająco, denaturuje białko.

Smecta tworzy warstwę powlekającą czyli ma działanie ochronne, jest to glinokrzemian naturalny.

W biegunce podajemy elektrolity np. gastrolit tj. chlorek potasu i glukozę.

Można podać pomocniczo no-spe, paprykę i vegantalgin.

Podajemy leki przeciw zapalne np. glikokortykosterydy, rednizol, dnizolon, gdy chory ma zapalenie jelit.

LEKI ŻÓŁCIOTWÓRCZE I ŻÓŁCIOPĘDNE

Zwiększają wytwarzanie żółci, przyspieszają opróżnianie pęcherzyka żółciowego np. kwas dehydrocholowy, deoksycholowy, osalmid jest to pocodna kwasu salicylowego o działaniu żółciopędnym, żółciotwórczym.

Leki przeczyszczające np. siarczan magnezu.

Wskazania:

- kamica żółciowa

- profilaktyka kamicy

Leki żółciopędne i żółciotwórcze obniżają poziom cholesterolu, inne leki to raphacholina, cholamid, cholestil.

Silnie żółciopędnie działają tłuszcze, oliwa, żółtka jaj, olejki eteryczne, dziurawiec, dzika róża, czarna rzepa, koper, kminek, anyżek.

Wyciąg z czarnej rzepy nazywa się raphacholin, raphalamid. Te związki podajemy w przypadkach nadmiernego gromadzenia gazów, hamują procesy gnilne.

Taki związek jak poligon stosowany dyskinezę dróg żółciowych i pęcherzyka, zaparcia, nadmierna fermentacja jelitowa.

Chenofalk pochodna kwasu cholowego całkowicie rozpuszcza kamienie cholesterolowe, stosowana doustnie przez kilka miesięcy.

Bilami działa przeciw bakteryjnie, żółciotwórczo, stosowane w kamicy żółciowej, znosi skurcze dróg żółciowych.

05.11.2011

LEKI UKŁADU ODDECHOWEGO, PRZECIW KASZLOWE I WYKSZTUŚNE.

TKANKA PŁUCNA zbudowana jest z nabłonka płaskiego nie ma elementów kurczących, czyli nie ulega obkurczeniu.

TKANKA OSKRZELOWA pokryta jest nabłonkiem migawkowym, ma zdolność wyrzucania, zbudowana z mięśni gładkich, ma zdolność kurczenia.

NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA WYSTĘPUJE:

- stany zapalne;

- zaczopowanie dróg oddechowych np. ciało obce;

- uszkodzenie ośrodka oddechowego w rdzeniu przedłużonym;

- uszkodzenie rdzenia kręgowego;

- uszkodzenie opłucnej;

- zmiany w miąszu płuc;

- niedotlenienie przez niedobór hemoglobiny;

- niedotlenienie mięśnia sercowego;

Nadmierna ilość tlenu czyli hiperoksja → zjawisko niekorzystne, u dzieci może powodować uszkodzenie wzroku → zwłóknienie pozagałkowe co jest wynikiem zarastania naczyń krwionośnych.

HIPOKSJA tj. zmniejszenie tlenu w odpychanym powietrzu i długotrwały niedobór tlenu prowadzi do zmian psychicznych i pobudzeń, czyli wzrost ciśnienia, przyspieszenie oddechu.

MAMY DWA RODZAJE KASZLU:

1. Kaszel bez odkrztuszania tj. suchy, nieproduktywny.

2. Kaszel z odkrztuszaniem czyli produktywny, czyli mokry.

Zakłócona wymiana gazowa może być w skutek zatruć, ciężkich urazów, stanów spastycznych tzn. skurcze, zapalenia oskrzeli i płuc, dychawica oskrzelowa.

Przy zakłóceniu wymiany gazowej podaje analeptyki czyli związki pobudzające ośrodek oddechowy i krążeniowy.

1. Leki o działaniu bezpośrednim tzn. takie, które pobudzają czynność ośrodka oddechowego, naczynioruchowego i korę mózgową np. kardiamid, aminofilina - polepsza wentylację płuc, zmniejsza kurczliwość, działa rozkurczająco na mięśniówkę gładką oskrzeli, czyli działa spazmolitycznie.

Leki przeciwhistaminowe, uspokajające, kofeina, mikoren.

2. Leki o działaniu pośrednik tzn. drażniącym chemoreceptory kłębka szyjnego i aorty.

- Lobelina tj. alkaloid podawany w zamartwicy noworodków i w dychawicy oskrzelowej;

- Woda amoniakalna 10%-owa (wąchanie na waciku) → drażni nerw trójdzielny, stosowany w omdleniach, pobudza ośrodek oddechowy.

KASZEL POJAWIA SIĘ W STANIE ZAPALNYM → dochodzi do zmian w konsystencji śluzu, staje się on twardy i to utrudnia działanie nabłonka migawkowego. Śluz staje się pożywką dla bakterii. Może być szkodliwy po operacji w obrębie klatki piersiowej lub jamy brzusznej → może prowadzić do krwotoków. Mechanizm kaszlu polega na bezpośrednim pobudzeniu receptorów włókien „C” przez mediatory wyzwalane w reakcji zapalenia tj. histamina, serotonina, bradykinina.

LEKI PRZECIWKASZLOWE - nazwa Antitussiva są to leki hamujące odruch kaszlu, stosowany przy kaszlu suchym, nieproduktywnym, przy zranieniu opłucnej. Nie likwidują przyczyny, często uciążliwy i męczący nie może być hamowany kaszel gdy wydzielina zapalne. Kaszel długo utrzymujący się prowadzi do Ankilozy oddechowej, która działa na ośrodek oddechowy i kaszlowy.

ZASTOSOWANIE LEKÓW PRZECIW KASZLOWYCH

- łagodzenie męczącego, nocnego kaszlu;

- kaszel wywołany podrażnieniem dróg oddechowych o innej przyczynie;

- po złamaniu żebra;

- zapaleniu opłucnej;

PRZECIW WSKAZANIA

- kaszel z obfitą, płynną lub ropną wydzieliną;

- dychawica oskrzelowa tj. astma bo łagodząc kaszel można spowodować większe zaleganie;

LEKI PRZECIW KASZLOWE O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

1. tzw. leki narkotyczne, fenantropowe, opioidowe - o dużej skuteczności działają depresyjnie na ośrodek kaszlowy, słabo narkotycznie, przeciwbólowo, uspokajająco. Charakteryzują się dużą skutecznością działania, po podaniu doustnym szybko się wchłaniają do przewodu pokarmowego, ale obciążone są działaniami niepożądanymi (czyli hamują ośrodek kaszlu). Leki pochodne morfiny i kodeiny, Metadon, Oksykodon, Hydromorfon, Etylomorfina, Hydrokodon.

Kodeina ulega odmetylowaniu i przekształca się w morfinę. Nie podawana w ciąży bo przechodzi przez łożysko. Euforia, senność, zwężenie źrenic.

Gdy istnieje konieczność usuwania kaszlu i bólu stosuje hydrokodeinę.

Istnieje również narkotyna zawarta w opium. Hamuje ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym. Nie może być stosowany w ciąży, bo działa mutagennie.

2. ośrodkowe, nie opioidowe związki

Są to estry kwasów organicznych np. fenylooctowego. Leki:

- Toclase działa na ośrodek kaszlu, miejscowo znieczulająco lub na punkty kaszlowe w oskrzelach, hamuje ich kurczliwość. Wywołuje uczucie senności, więc nie stosować u kierowców.

- Okseladyna ma działanie ośrodkowe, przeciw kaszlowe.

- Pochodne fenotiazyn czyli leki przeciw histaminowe i te leki rozkurczają mięśniówkę gładką.

3. Działanie obwodowe przeciwkaszlowe

Polega na zmniejszeniu podrażnienia receptorów kaszlowych oraz działanie osłaniające na blonę śluzową gardła, oskrzeli i żołądka, i tak działają śluzy obwodowe, śluzy roślinne, np. korzeń prawoślazu, liście podbiału, liście i kwiat malwy. Wchodzą w skład mieszanki, która się nazywa pektozan.

Śluzy roślinne zmniejszają uczucie bólu, łagodzą drażnienie w obrębie gardła.

LEKI WYKSZTUŚNE

Ekspektorantia w celu ułatwienia wydalania zalegającej wydzieliny w oskrzelach przy mokrym kaszlu, hamowanie mokrego kaszlu może być niebezpieczne bo śluz zalegający jest pożywką dla bakterii. W normalnych warunkach śluz jest rzadki, wydzielina gęsta i lepka, przykleja się do ściany oskrzeli i upośledza czynność, więc podajemy leki upłynniające sekretolityczne czyli zwiększające wydzielanie śluzu i mukolityczne zwiększające lepkość śluzu oraz leki sekretomotoryczne pobudzające motorykę czyli ośrodek kaszlowy.

NAJOGOLNIEJ LEKI WYKSZTUŚNE DZIELIMY NA 5 GRUP:

1. SEKRETOLITYKI → wzrost wydzielania śluzu np.. Flegamina stosowana w infekcjach górnych dróg oddechowych i w mukowiscydozie to schorzenie gdzie jest olbrzymia gęstość śluzu i pacjent nie może odkrztuszać dlatego stosuje się leki rozrzedzające śluz.

2. MUKOLITYKI → zmniejszające lepkość śluzu przez rozbicie mostków dwusiarczkowych np.. acetylocysteina, karbocysteina, mesna.

3. SUBSTANCJE DRAŻNIĄCE np. olejki eteryczne (eukaliptusowy, miętowy, anyżkowy, gwajakol - to nie jest olejek, to jest produkt destylacji drzewa bukowego czyli smoły drzewnej, oleisty, piekący, drażniący).

4. SUBSTANCJE ZMIENIAJĄCE napięcie powierzchniowe np. surfaktanty czyli detergenty.

5. ENZYMY PROTEOLITYCZNE, trypsyna, chymotrypsyna.

MAMY RÓŻNE PUNKTY UCHWYTU LEKÓW WYKSZTUŚNYCH

A)

- wydzielanie przez gruczoły śluzowe, oskrzelowe, takie leki jak chlorek amonu, chlorek sodu, kwaśny węglan sodu, jodek potasowy, te związki zwiększają wytwarzanie śluzu, powodują odruchowe działanie drażniące oskrzela. Jodek potasowy podaje się doustnie, szybko wchłania się z przewodu pokarmowego w jelicie cienkim. Lek efektywny. Wydalanie odbywa się przez gruczoły błony śluzowej, pobudzenie i zwiększanie śluzu.

- NHACO₃ związek alkaliczny przyczynia się do rozpuszczenia zbitych mas śluzowych (wody mineralne zawierają ten związek, podaje się go 2-3 razy dziennie).

- Chlorek amonowy NH₄Cl w postaci proszków, roztworów, mieszanek. Jon wodorowy z jonem chlorkowym → HCl zakwasza ustrój, a zakwaszenie pobudza ośrodek oddechowy i zwiększa szybkość ruchów mięśni oskrzeli. Zwiększa się ilość płynnej wydzieliny przez jony amonowe.

- 2% NaCl → inhalacje solankowe drażnią błonę śluzową i zwiększają wydzielanie gruczołów.

B)

- Kreozod wchodzi w skład gwajakolu oraz wchodzi w skład syropu gwajazydy. Drażni błonę śluzową oskrzeli, działa wykrztuśnie, odkażająco, bakteriobójczo, wydzielina oskrzeli traci niemiły smak i zapach. Syrop kaligwalikalikowysulfonicy.

- Olejki eteryczne zawierają terpeny, mają przykry zapach, smak, ale drażnią bezpośrednio oskrzela, błonę śluzową, upłynniają, przeciw bakteryjny, usuwają przykry zapach wydzieliny. Niektóre olejki to trucizny protoplazmatyczne. Można olejki podawać w postaci inhalacji, stosujemy olejek eukaliptusowy, terpentynowy, sosnowy, tymiankowy, anyżek, mięta. Olejki zawarte w maściach parują, a pacjent je wdycha. Syrop sosnowy złożony zawiera również kodeinę, nie stosujemy dla niemowląt.

- Syrop tussipect zawiera wyciąg z ziela tymianku, olejki eteryczne i efedrynę → rozszerza oskrzela, zmniejsza wydzielanie w oskrzelach.

C)

MUKOLITYKI - leki mukolityczne.

Są to pochodne cysteiny np. ACC - acetylocysteina, messa → stosowana przy trudnej do odksztuszania wydzielinie w stanach zapalnych zatok i ucha.

- Flegamina;

- Deflegmin;

- Mukolina - stosowana u astmatyków

Te związki zwiększają wytwarzanie substancji powierzchniowo-czynnej, która się nazywa surfaktanty.

Mukolityki upłynniają.

D)

DETERGENTY np. Tyloksapol jest lekiem zmniejszającym napięcie powierzchniowe, podawany drogą wziewną za pomocą aparatów inhalacyjnych. Stosowany w warunkach szpitalnych, wtorako chirurgii, w zespołach zaburzeń oddychania u małych dzieci i noworodków. Przywraca ruch rzęsek, ułatwia wykrztuszanie.

- SURFAKTANT tj. naturalna substancja wytwarzana w normalnych warunkach w pęcherzykach płucnych. Podawana dotchawiczo w leczeniu bądź zapobieganiu zespołem zaburzeń oddychania, w noworodków i wcześniaków.

E)

ENZYMY PROTEOLITYCZNE bardzo rzadko stosowane, mogą być podawane drogą wziewną np. dornaza → otrzymana z trzustki wykazuje silne działanie upłynniające wydzielinę ropną. Niepożądane działanie to podrażnienie błon, a nawet wstrząs.

- Trypsyna i chymotrypsyna wykazują działanie w obecności włókniaka, otrzymywana z trzustek, działa na włókniak, śluz, jest związkiem niebezpiecznym.

ASTMA

- Stosujemy leki uszczelniające błony mastocytów;

- Leki przeciw histaminowe;

- Leki przeciw leukotrienowe;

- Leki kromoglikany np. Intel bezpośrednio działający na drzewo oskrzelowe;

- Pochodne teofiliny;

Do przerywania ataku napadu astmy stosujemy glikokortykosterydy → hydrokortyzol, działają na białka tzn. powodują rozpad białek. Podwyższają poziom cukru - cukrzyca sterydowa, zatrzymują potas (obrzęk), powodują psychozy steroidowe, mogą powodować grzybicę jamy ustnej, unikamy tego pukając jamę ustną po inhalacji.

Wziewne sterydy - pulmicort tj. budezonid → zapobiega powstawaniu skurczów oskrzeli.

W astmie oskrzelowej mamy skurcz oskrzeli, zwiększenie śluzu gęstego i uczucie duszności.

Blokujemy receptory histaminowe, podajemy związki rozkurczające mięśniowej gładkie np. salbutamol działa szybko, krótko. Podajemy metyloksantyny np. teofilina i aminofilina.

Podajemy również związki, które uszczelniają błony mastocytarne np. kromoglikan sodu, nedokromil, u dzieci stosujemy ketotifen.

Objawy niepożądane:

- suchość w jamie ustnej

- przyrost masy ciała;

W astmie podajemy również leki wykrztuśne i mukolityczne.

06.11.2011

LEKI USPOKAJAJĄCE tj. sedativa

Roślinne leki uspokajające np. wyciągi z kozłka lekarskiego, wyciągi z szyszek chmielu, liście melisy, ziele miłka wiosennego, wyciągi z kozłka lekarskiego, tzw. krople walerianowe, nerwosan, walidol, mentowal, kalmas.

Leki uspokajające wykazują łagodny wpływ osłabiający napięcie i pobudzenie psychoruchowe, lęk i niepokój. Ułatwiają sen.

Anksjolityk tj. lek który zmniejsza odczuwanie lęku. Lek nasenny winien spowodować senność i ułatwiać zasypianie.

Objawy lęku towarzyszą: depresji, depresji nerwicowej, zespołowi paniki, zaburzeniom osobowości, zaburzeniom jedzenia.

Hipotezy lęku są związane z nad aktywnością układu adrenergicznego (pocenie się, thatykardia, rozszerzenie źrenic, drżenia, dyskomfort w nadbrzuszu).

Druga hipoteza to dys regulacja układu serotoninergicznego w ośrodkowym układzie nerwowym.

Najczęściej stosowanymi lekami przeciw lękowymi czyli anksiolitykami są penzodiazepiny (BDZ).

Lakami uspokajającymi są sole bromu, a więc bromek potasu, bromek sodu i amonu. Wypierają one z komórek jony chlorkowe i prowadzą do zakłócenia ośrodkowego układu nerwowego. Wywołują niepożądane objawy: podrażnienia przewodu pokarmowego, a nawet psychiczne, wysypkę skórną, objawy neurologiczne, a nawet psychiczne.

LEKI NASENNE

SEN jest zjawiskiem fizjologicznym, charakteryzuje się zmianą czynności mózgu, zniesieniem świadomości i zmniejszeniem napięcia mięśniowego.

Proces zasypiania zależy od aktywności fizycznej lub umysłowej → dobrze jest się zmęczyć - łatwiej zasnąć. Od przyjęcia pokarmu. I substancją wyzwalającą sen jest melatonina, natomiast histamina działa hamująco na sen.

- Bezsenność może być uwarunkowana genetycznie, może być jako następstwo reakcji stresowej czyli psychofizjologiczna;

- Bezsenność sytuacyjna np. hałas, zmiana pogody, praca zmianowa, nieregularny tryb życia;

- Bezsenność farmakologiczna po kofeinie i amfetaminie;

- Bezsenność objawowa jako następstwo psychicznej choroby (depresja lub zespoły lękowe);

Melatonina tworzona w szyszynce pod wpływem impulsów serotoninowych w nocy.

Działanie melatoniny kieruje zegarem biologicznym, reguluje sen, obniża cholesterol, przeciwdziała stresowi, ma wpływ na długość życia, stosować przy alergiach, depresjach, chorobach psychicznych, w stwardnieniu rozsianym.

Idealny len nasenny nie powinien kumulować się, nie uzależniać, nie pozostawiać negatywnych skutków tzn. bólu głowy. Stosować go tylko wtedy gdy inne metody np. wysiłek fizyczny lub środki uspokajające nie przynoszą skutków.

LEKI NASENNE

1. Pochodne kwasu barbiturowego tzw. barbiturany alifatyczne i aromatyczne. Heksobarbital, Allobarbital, fenobarbital, pentobarbital, luminal - stosowany w padaczce u dzieci.

2. Pochodne kwasu tiobarbiturowego np. tiopental.

3. Niebarbiturowe leki nasenne np. pochodne piperydyny, glimid, placidyl.

4. Pochodne cyklopirolonu np. zopiklon, zolpidem.

5. Pochodne BDZ czyli benzodiazepiny wykazują silne działanie nasenne, przeciw lękowe:

- oksazepam

- prazepam

- nitrazepam

- klonazepam

- diazepam

Klonazepam i diazepam mają działanie przeciw drgawkowe.

Nitrazepam - nasenne.

LEKI NASENNE - MECHANIZM DZIAŁANIA

Nasilenie powinowactwa gaba do receptorów gabaergicznych w ośrodkowym układzie nerwowym.

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE BARBITURIANÓW

Senność w ciągu następnego dnia, a czasem reakcja paradoksalna, tzn. pobudzenie, bóle mięśni, nadwrażliwość na światło.

WSKAZANIA BARBITUROWCÓW

Barbiturowce stosujemy w anestezjologii, leczeniu padaczki, jako leki uspokajające i rzadko jako leki nasenne.

LEKI PRZECIW LĘKOWE

Podczas przeżywania lęku dochodzi wzmożonego wydzielania amin katacholowych, hormonów steroidowych i pobudzenia układu sercowo-naczyniowego. Leki przeciw lękowe to ataraktyki to inaczej anksjolityki, pobudzają receptor gaba i serotoninowy.

Działanie uspokajające, obniżające drażliwość, niepokój, przeciw lękowe, miorelaksujące.

Najprostszy lęk hydroksyzyna inaczej atarakx.

MECHANIZM DZIAŁANIA HYDROKSYZYNY

- przeciw lękowe

- przeciw emocjonalne

- słabe nasenne

- hamuje czynność neuronów układu limbicznego

WSKAZANIA - stany niepokoju u dzieci i u chorych w starszym wieku.

OBJAWY NIEPOŻĄDANE: to senność, suchość błon śluzowych, spadek ciśnienia tętniczego, osłabienie napięcia mięśni, nie wywołuje uzależnienia.

BDZ - BENZODIAZEPINY

DZIAŁANIE:

- przeciw lękowe

- kojące

- przeciw emocjonalne

- miorelaksujące - zmniejszają napięcie mięśniowe

- przeciw drgawkowe

- nasenne

- ułatwiające zasypianie

WSKAZANIA

- leczenie lęku

- premedykacja, znieczulenia ogólnego

- jako środki uspokajająco nasennie

- w napadach padaczkowych

- w leczeniu alkoholowego zespołu abstynenckiego

- jako leki miorelaksujące - o działaniu ośrodkowym

- leczeniu lęków nocnych u dzieci

NIEPOŻĄDANE OBJAWY

- senność dzienna

- spowolnienie psychiczne i motoryczne

- osłabienie

- zmęczenie, zobojętnienie

- spadek ciśnienia

- bóle głowy

- uzależnienia

- zespół odstawienia powoduje efekt z odbicia, lęk, niepokój, drgawki

Nie łączyć z alkoholem, nie prowadzić pojazdów przy zażywaniu tych leków.

LEKI NEUROLEPTYCZNE czyli antypsychiczne lub inaczej leki antyschizofremiczne, tzw. duze trankwilizery.

Neuroleptyki są skuteczne w chorobach psychicznych, niezależnie od ich etiologii. Znoszą objawy w zespołach urojeniowych, urojeniowo- omamowych, maniakalnych, w psychozach z zaburzeniami. Działają silnie uspokajające, stosowane u chorych, pobudzonych psychomotorycznie. Niektóre działają przeciw depresyjnie. Podane jednorazowo nie znoszą objawów psychotycznych. Efekt przeciw psychotyczny występuje dopiero po 2 -3 tygodniach.

INNE DZIAŁANIA NEUROLEPTYKÓW

- przeciw wymiotne bo blokują receptory dopaminergiczne;

- hipotermiczne czyli zaburzają ośrodek termoregulacji bo blokują przekaźnictwo w układach serotoninergicznych i nonadrenergicznych;

- przeciw bólowo dotyczy niektórych pochodnych;

OBJAWY NIEPOŻĄDANE

1. Objawy pozapiramidowe to napadowe skurcze toniczne mięśni barków, twarzy, gałek ocznych;

2. Zespół parkinsonowski → niepokój ruchowy, ciągła zmiana pozycji, różne dyskinezie bo spadek dopaminy. Zwiększenie mięśni szkieletowych, drżenia i ruchy mimowolne.

3. Zaburzenia endokrynne tzn. wzrost prolaktyny, mlekotok, spadek libido i cyklu miesiączkowego.

4. przyrost masy ciała

SCHIZOFRENIA jest zespołem obejmującym omamy słuchowe, czyli halucynacje czuciowo-ustrojowe, węchowe, wzrokowe, urojenia o treści religijnej, nasyłania myśli, prześladowcze, wielkościowe.

OBJAWY POZYTYWNE TO:

Dziwaczne zachowanie, niezwykły ubiór, wygląd, zaburzenie myślenia, mówienie nie wprost, zachowania agresywne.

OBJAWY NEGATYWNE:

Osłabienie ekspresji, modulacji głosu, zaburzenie myślenia, mowy, obniżenie wytrwałości w pracy, braki w zakresie pielęgnacji i higieny, osłabienie więzi z przyjaciółmiosłabienie zainteresowań seksualnych, odczucie wyobcowania.

Badania sugerują nieprawidłowości rozwojowe środkowego płata skroniowego (hipokamp i jądro migdałowate), może być uwarunkowane genetycznie lub powikłania wewnątrz macicze, wszystkie leki neuroleptyczne są antagonistami receptorów dopamiergicznych, co może sugerować że schizofrenia jest związana ze zwiększoną aktywnością dopaminergicznego szlaku zgodnie z tym amfetamina, która wywołuje uwalnianie dopaminy, może wywoływać stany psychotyczne u osób zdrowych.

Schizofrenia może być paranoidalna przypada na czwartą dekadę życia → urojenia, halucynacje.

Może być hebefrenia w młodzieńczym wieku.

LEKI NEUROLEPTYCZNE

1. Pochodne trójpierścieniowe fenotiazyny:

- Alifatyczne np. chloropromazyna, promazyna, triflupromazyna, lewomepromazyna, prometazyna;

- Piperydynowe np. tiorydazyna;

- Piperazynowe np. perferazyna, lub haloperidol;

2. Neuroleptyki wielopierścieniowe np. haloperidol, droperidol, bromperidol;

3. Neuroleptyki atypowe np. risperidon, klozapina.

MECHANIZM DZIAŁANIA DOPAMIERGICZNYCH

1. Blokowanie receptorów α₁, adrenergicznych i dopamiergicznych (głównie dopa 2 i dopa 3).

2. Blokowanie receptorów dopamiergicznych.

3. Blokowanie receptorów dopamiergicznych (dpa 4) i serotoninowych.

NIEPOŻĄDANE DZIAŁANIA:

- zmiany w obrazie krwi (leukopenia);

- uszkodzenie wątroby (żółtaczka);

- zmiany skórne w postaci pokrzywki lub zapalenia skóry;

- suchość błon śluzowych i zaparcia jako wynik obwodowego działania adrenolitycznego i holinolitycznego;

- pobudzenie łaknienia;

- obniżenie temp.

- działanie drgawko twórcze, przeciw wymiotne i przeciw histaminowe;

- zaburzenia motoryczne i pozapiramidowe (nie możność pozostawiania na miejscu);

LEKI PRZECIW PARKINSONOWE

OBJAWY PARKINSONIZMU

- zaburzenia motoryczne (drżenie);

- zaburzenia wegetatywne, ślinotok;

- zaburzenia psychiczne, nastrój depresyjny;

- chód małymi krokami;

- brak mimiki twarzy;

- sylwetka pochylona do przodu;

PRZYCZYNY PARKINSONA

80% miażdżyca po zapaleniu mózgu lub po lekach neuroleptykach 5% lub po urazie.

Zaburzona równowaga między przekaźnictwem dopamiergicznych, acetylo holiergicznym; spadek dopaminy, nadmiar acetylocholiny;

Leki będziemy podwyższać dopaminę i dlatego stosujemy prekursory dopaminy np. podajemy :

1. Lewodopa - przekształca się pod wpływem dekarboksylazy i wpływa do mózgu.

Korzyści to zmniejszenie objętości Parkinsona.

Lewodopa ma działanie uboczne ośrodkowe to:

- bezsenność;

- podniecenie;

- halucynacje;

- dyskinezy;

- stany maniakalne;

- reakcja euforyczna;

Obwodowe to:

- dopomina pobudza receptory B-Adrenolityczne → częstoskurcz serca i spadek ciśnienia.

2. Leki holinolityczne tzn. działające przeciw histaminowo np. atropina, benzatropina, skopolamina;

Niepożądane działanie to:

- suchość w jamie ustnej;

- rozszerzenie źrenic i pobudzenie;

3. Leki działające na receptory przez uwalnianie dopaminy endogennej czyli działanie podobne jak eldopa.

Amandadyna, amfetamina, apomorfina, amandatyna. Leki mogą powodować agresywność, bezsenność.

4. Inhibitory monoaminooksydazy (MAC) np. selegilina, zwiększa stężenie dopaminy w mózgu.

Objawy niepożądane:

- spadek ciśnienia;

- nudności;

5. Inhibitory kateholoortometylotransferazy (COMT)

Lek: Tamar.

19.11.11

LEKI PRZECIW DEPRESYJNE - LPD

Nastrój jest to ogólny ton energii od smutku do szczęścia. Te leki należą do związków, które odbudowują przekaźnictwo nonadrenergiczne i serotoninergiczne.

Choroby afektywne charakteryzują się występowaniem zaburzeń nastroju w postaci jego obniżenia tj. depresji lub podwyższenia tj. mani, którymi w ciężkich przypadkach towarzyszą objawy psychotyczne. Wśród chorób afektywnych wyróżnia się zaburzenia jednobiegunowe (depresyjne) i dwubiegunowe (maniakalno-depresyjne).

OBJAWY DEPRESJI:

- obniżenie nastroju;

- osłabienie;

- lęk;

- poczucie winy;

- pogorszenie koncentracji;

- myśli samobójcze;

W depresji mamy zachwianie proporcji między neuroprzekaźnikami tzn. osłabienie, neuronów adrenergicznych i serotoninergicznych.

Depresja poporodowa występuje w ciągu 30 dni po porodzie. Jest ciężką depresją. Występuje u kobiet predysponowanych do zaburzeń nastroju i innych zmian psychicznych.

Depresja ma również podłoże somatyczne, czyli jest wtórna w stosunku do przyczyn somatycznych. Wywołują ją choroby:

- niedoczynność tarczycy;

- cukrzyca;

- choroba Cushinga;

Leki:

- przeciw nadciśnieniowe;

- przeciw bólowe;

- sterydy;

- neuroleptyki;

Choroby:

- Parkinsona;

- padaczka;

Depresja dwukrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. W depresji stwierdzono zmniejszenie hormonu tyreotropowego (TSH), spadek testosteronu.

Aktywność biogennych amin tj. serotonina, noradrenalina i dopomina, zmniejsza się w depresji, a wzrasta w mani.

W chorobach afektywnych występują zaburzenia i równowagi między układami adrenergicznym, a cholinergicznym z tendencją do przewagi układu cholinergicznego w depresji.

Badania neurochemiczne łączą noradrenalinę z manią i depresją, a serotoninę z depresją.

CZYNNIKI GENETYCZNE:

Zarówno choroba dwubiegunowa jak i depresja jednobiegunowa występują w rodzinie. Ale w depresji jednobiegunowej rola czynnika genetycznego nie jest tak silna jak w zaburzeniu dwubiegunowym.

Mamy następujące grupy leków, które będą hamowały (selektywnie lub nie selektywnie) wychwyt neuronalny monoamin tj. seroniny, noradrenaliny. I w wyjątkowych przypadkach dopaminy. Inne leki będą hamowały aktywność monoaminooksydazy (IMAO), a niektóre inne będą blokowały receptory α adrenergiczne.

PODZIAL LEKÓW:

1. TRÓJPIERŚCIENIOWE leki przeciw depresyjne nazwane tymoleptyki (poprawiające nastrój) np. imipramina, lofepramina. Te leki blokują receptory, są starymi lekami o udowodnionej skuteczności. Często działają uspokajająco i są niebezpieczne przy przedawkowaniu bo powodują działanie kardiotoksyczne → uszkadzają serce → mogą doprowadzić do drgawek.

Leki trójpierścieniowe mają podobną budowę do fenotiazyny i podobne działanie blokujące receptory α adrenergiczne i receptory muskalinowe, cholinergiczne. Czyli działania podobne do atropiny, stąd suchość w jamie ustnej, nieostre widzenie.

Przeciw wskazaniem tych leków są choroby serca.

2. SELEKTYWNE inhibitory wychwytu serotoniny, nowsze leki. Mają one szeroki zakres bezpieczeństwa czyli inhibitory IMAO np. moklobemid lub nieodwracalne inhibitory fenelzyna.

Fenelzyna - najbardziej przydatna w depresjach atypowych i stanach lęku fonicznego.

3. ATYPOWE leki przeciw depresyjne, które nie blokują wychwytu zwrotnego amin np. trazodon - ma lekkie działanie uspokajające, blokuje aktywację receptora.

4.SOLE LITU są stosowane w chorobach maniakalno- depresyjnych, a także w ciężkich stanach maniakalnych, ponieważ działa przeciw maniakalnie, występuje po kilku dniach dlatego przy ciężkich zaburzeniach najpierw stosować leki przeciw depresyjne. Lit szybko wchłania się z jelit, dawki terapeutyczne i toksyczne są podobne, dlatego muszą być dokonywane pomiary stężenia litu w surowicy.

UBOCZNE DZIAŁANIE:

- przyrost masy ciała;

- senność;

- napady drgawek;

NIEPOŻĄDANE DZIALANIE TRÓJCYKLICZNYCH LEKÓW PRZECIW DEPRESYJNYCH:

- wysychanie błon śluzowych;

- światłowstręt;

- rozszerzenie źrenic;

- tachykardia;

- wzrost ciśnienia wewnątrz gałkowego;

- hipotensja;

Do leków przeciw depresyjnych zaliczamy prazole, a polski preparat bioksytyna. Niepożądane działania wynikają z zwiększonego poziomu serotoniny i przez to występują biegunki i nudności, czyli to jest działanie obwodowe, natomiast ośrodkowe objawy → poziom serotoniny w synapsie wzrasta, wywołuje to bezsenność i uczucie lęku.

LEKI PRZECIW PADACZKOWE

Padaczka, epilepsja lub stan padaczkowy, status epileptikus czyli choroba OUN, schorzenie neurologiczne. Zasadniczą cechą są napady polegające na nagłym i przejściowym pojawieniu się objawów ruchliwych, wegetatywnych i psychicznych. Napadom towarzyszą zaburzenia w zapisie EEG.

RODZAJE NAPADÓW:

1. Napady częściowe:

- proste bez zaburzeń świadomości

- złożone z zaburzeniami świadomości

2. Napady uogólnione z drgawkami toniczno- klonicznymi, poprzedzone aurą (objawy węchowe, wzrokowe) czyli pacjent się orientuje, że dojdzie do napadu. W napadach małych jest utrata świadomości bez drgawek. Jedynie szybkie ruchy gałek ocznych.

W padaczce ogniskowej czyli pourazowej może dojść do napadów ruchowych i drżenia kończyn.

W padaczce mamy zaburzenia między poziomek GABA (spadek GABA), a wzrost kwasu glutaminowego. Więc leki będą podwyższały GABA, a obniżały kwas glutaminowy. Leki będą wpływały na kanały sodowe, potasowe, wapniowe.

DZIAŁANIE TYCH LEKÓW PRZEZ 3 MECHANIZMY:

- nasilenie GABAergicznego przekaźnictwo;

- zmiany w przekaźnictwie jonowym;

- zahamowanie przekaźnictwo glutaminergicznego;

POCHODNE HYDANTOINY np. fenytoina przeciwko wszystkim typom drgawek, ale powoduje uboczne działanie, pobudzenie motoryczne, zawroty głowy, arytmie, przerost dziąseł.

POCHODNE BARBITURANÓW np. fenobarbital tj. luminal - lek pierwszej generacji, najstarszy, stosowany w dużych napadach, efektywny przeciwko drgawkom uogólnionym, toniczno-klonicznym. Ma silne działanie sedatywne (usypia) → senność, zdolność uzależniania.

KARBAMAZEPINA w leczeniu drgawek częściowych, stosowana w zapaleniu nerwu trójdzielnego. Uboczne działanie: zaburzenia widzenia, utrata łaknienia, alergie, zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

POCHODNE BDZ - benzodiazepiny - przeciw lękowe działają na receptor GABA. Powodują senność i działają miorelaksacyjnie.

Diazepan jest stosowany w drgawkach padaczkowych i gorączce.

POCHODNE KWASU WALPROINOWEGO, Convulex modyfikuje przekaźnictwo sodowe, blokuje wyładowania, zmniejsza pobudliwość neuronu, podnosi stężenie GABA.

Wskazania: padaczka młodzieńcza.

Niepożądane objawy: wzrost masy ciała.

LEKI DRUGIEJ GENERACJI:

Analogicznie działają jak GABA.

Podnoszą stężenie kwasu gammaaminomasłowego dwustronnie, hamują napływ wapnia.

Leki: Gabapentyna, Wigabatryna, Tiagabina → hamuje zwrotny wychwyt GABA w synapsach.

TOPAMAX może być stosowana u dzieci powyżej 2 lat. Imituje GABA, zmniejsza pobudzające działanie kwasu glutaminowego.

Niepożądane objawy to senność, uczucie znużenia i nerwowość.

SCHEMAT POSTĘPOWANIA W STANIE PADACZKOWYM:

Leki podajemy po rozpoznaniu padaczki.

W razie nieskuteczności - drugi lek.

Nagłe przerwanie → atak.

Odstawienie leku poprzedzić obniżeniem dawki.

W domu chorego przy padaczce podajemy :

- Diazepam 2 mg;

- poźniej Diazepam 10 mg;

bo możliwość depresji oddechowej.

W szpitalu:

- Diazepam 20 mg przy drgawkach;

- Fenytoina;

- Wit. B₁ - dożylnie;

- Tlen;

- Glukoza 40 % - dożylnie;

- pobrać krew na poziom leku we krwi;

Gdy ponad 30 min stan padaczkowy, podajemy fenobarbital czyli luminal + lidokainę czyli narkozę ogólną i leki porażające przekaźnictwo nerwowo mięśniowe.

Dla płodu bardzo niebezpieczne napady drgawek matki, unikać kwasu walproinowego, dawkowanie podzielone, nie przerywać leczenia!

---