PSYCHOLOGIA

Okresy rozwojowe życia dziecka.

• 0-1 rok życia - okres niemowlęcy

• 1-3 rok życia - okres poniemowlęcy

• 3-7 rok życia - okres przedszkolny

• 7-12 rok życia - okres młodszy szkolny

• 12-18(21) rok życia - okres dorastania

Rozwój psychomotoryczny w poszczególnych kwartałach pierwszego roku życia

Kwartał pierwszy:

- w pozycji leżącej na brzuchu dziecko trzyma głowę przez 1 minutę

- chwytanie grzechotki i potrząsanie nią

- wodzenie oczami

- pojawiają się dźwięki: „r”, pojedyńcze sylaby

Kwartał drugi:

- dziecko podtrzymywane siedzi

- precyzyjnym ruchem chwyta zabawki

- odróżnia bliskich od obcych

- uczy się żuć

- mówi łączone sylaby, np. „da-da-da”

Kwartał trzeci:

- dziecko pełza

- siedzi samodzielnie około minuty

- trzymane stoi kilka minut

- celowo upuszcza przedmioty (zabawa)

- różnicuje sytuacje przestrzenne (góra/dół)

- rozumie zabawę w chowanego

Kwartał czwarty:

- dziecko samo się podnosi i stawia pierwsze kroki

- podaje przedmiot, lub wrzuca go do pojemnika

- bierze udział w prostych zabawach

- reaguje na proste polecenia

- używa sensownych wyrazów dziecięcych (”kwa-kwa”, „hał-hał”)

- rozumie krótkie zdania

Motoryka mała i duża

Motoryka mała:

- poruszanie rękami

- manipulowanie przedmiotami

- obracanie głową

Motoryka duża:

- orientacja przestrzenna

- poruszanie się w otaczającym środowisku

Dojrzałość szkolna

możliwość sprostania wymaganiom szkoły bez uszczerbku dla zdrowia i dalszego rozwoju dziecka

Formy przemocy wobec dzieci

- zespół dziecka potrząsanego

- zaniedbanie

- przemoc emocjonalna

- przemoc seksualna

Zespół dziecka potrząsanego

- rozległe ogniska krwotoczne

- nietypowe zranienia

Czyniki sugerujące zespół dziecka krzywdzonego

- niezgodność wywiadu

- patologia środowiska rodzinnego

- wygląd i zachowanie dziecka

- wiek dziecka

- ocena rozwoju fizycznego

- badania dodatkowe

Przyczyny przemocy wobec dzieci

- doświadczenie przemocy przez rodziców w okresie dzieciństwa

- doświadczenie deprywacji emocjonalnej w okresie dzieciństwa

- alkoholizm rodziców

- posiadanie dzieci z różnych związków

- przewlekła choroba, lub inwalidztwo

- czynniki ekonomiczno-bytowe

UKŁAD NERWOWY

Objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków

- wczesne objawy : wahania temperatury, drażliwość,brak apetytu, wymioty

- objawy oponowe-sztywność karku(niemożliwe jest dotknięcie brodą klatki  piersiowej), objaw Brudzińskiego karkowy(podczas badania sztywności karku  występuje zgięcie kończyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych),  objaw Brudzińskiego łonowy(jw., ale podczas ucisku na kość łonową), objaw  Kerniga(wczasie biernego zginania kończyny dolnej w stawie biodrowym  występuje przymusowe zgięcie w stawie kolanowym). Są rzadkie a jeśli wystepują to są słabo wyrażone

Kliniczne objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowyh u niemowląt

objawy przedmiotowe i podmiotowe są często nieswoiste np. gorączka,drażliwość,senność,wymioty,brak apetytu,płacz przy braniu na ręce, napięcie ciemiączek, drgawki gorączkowe

Etiologia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków

- E.coli, paciorkowce grupy B, Klebsiella spp., L.monocytogenes, paciorkowce grupy D

Etiologia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u niemowląt

- S.pneumoniae, N.meningitidis, H.influenzae typu B

Nieprawidłowośći płynu mózgowo-rdzeniowego w wirusowym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowyh.

- przejrzysty lub opalizujący, ciśnienie w normie, plazmocyty w 1mm płynu 100-200 (większość jednojądrzaste ),stężenie białka nieco podwyższone 50-200 mg/Dl, stężenie glukozy prawidłowe, posiew ujemny

Wymień nieprawidłowości płynu mózgowo-rdzeniowego typowe dla bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Płyn jest mętny, dominuje pleocytoza wielojądrzasta (ponad 50 %; może być ponad tysiąc, często kilkanaście tysięcy leukocytów zapalnych w jednym mikrolitrze), charakterystyczny jest niski poziom glukozy (bardzo ważne bo bakterie często zużywają glukozę do swojego wzrostu i rozmnażania i poziom tego płynu może być bliski zeru).

Podaj zasady leczenia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków.

Antybiotykoterapia przeciwko bakteriom gram ujemnym, leczenie przeciwdrgawkowe, przeciwdziałanie obrzękowi mózgu, stosowanie glikokortykosteroidów (działanie przeciw obrzękowi mózgu i zapobiegające uwalnianiu czynników prozapalnych), immunoterapia.

Podaj zasady leczenia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u niemowląt.

Antybiotykoterapia (przeciwko S. pneumoniae, N. meningitidis, H. influenzae), leczenie przeciwdrgawkowe, przeciwdziałanie obrzękowi mózgu, stosowanie glikokortykosteryidów (działanie przeciw obrzękowi mózgu i zapobiegające uwalnianiu czynników prozapalnych), immunoterapia

Jakie są objawy kliniczne wodogłowia i z czym należy je różnicować?

Objawy kliniczne wodogłowia w wieku niemowlęcym: nadmierny przyrost obwodu głowy, poszerzone żyły powłok czaszki, duże, napięte, wygórowane często ciemiączko, rozejście się szwów czaszkowych, niedowład nerwów odwodzących (zezy), porażenie skojarzonego ruch gałek ocznych ku górze (objaw zachodzącego słońca), odgłos pękniętego garnka przy opukiwaniu czaszki. U dzieci starszych i osób dorosłych w zależności od typu wodogłowia mogą być objawy albo bardzo gwałtownie narastające i tak mamy w ostrym wodogłowiu, czy powoli narastające i tak się dzieje w wodogłowiu przewlekłym. Jeśli chodzi o ostre wodogłowie to manifestacja tych objawów może być bardzo dramatyczna, szybko postępująca od bólów głowy, nudności, wymiotów, może być przejściowy zanik widzenia związany z uciskiem tętnic tylnych mózgu , objaw Reynauda), objawy nadciśnienia w badaniu oftalmoskopowym na dnie oczu i postępujące zaburzenia świadomości. Jeżeli dochodzi do wklinowania, czyli wciśnięcia pnia mózgu do otworu potylicznego wielkiego.

W wodogłowiu przewlekłym objawy mogą narastać powoli, ponieważ tutaj proces zachodzi wolniej, powolne rozszerzanie się komór, towarzyszące objawy to ból głowy, obrzęk i powiększenie tarczy nerwu wzrokowego, opóźnienie rozwoju psychoruchowego, zaburzenia pamięci, zaburzenia emocjonalne. Wodogłowie należy różnicować z przewlekłymi wodniakami podtwardówkowymi, zwyrodnieniem torbielowatym mózgu i toksoplazmozą.

Jak postąpisz jeżeli u niemowlęcia stwierdzisz nadmierny przyrost obwodu głowy?

Przede wszystkim zbieram dokładnie wywiad!!! Następnie wykonuję jedno z następujących badań: usg przezciemiączkowe, tomografia komputerowa mózgu lub rezonans magnetyczny. Jeśli zostanie stwierdzone wodogłowie rozważam leczenie chirurgiczne (przyczynowe lub wykonanie przecieku komorowo-otrzewnowego). W przypadku innych chorób (jakie są wymienione wyżej) wdrażam odpowiednie leczenie.

Wymień najczęściej występujące wady rozwojowe układu nerwowego.

Wodogłowie, brak zwojów mózgowych (agyria), małozwojowość (mikrogyria), wielozwojowość (pachygyria), rozszczepy czaszki, (może być utajony ale też może to być przepuklina czaszkowo- oponowa albo przepuklina czaszkowo-mózgowo-oponowa), bezmózgowie całkowite, rozszczepy kręgosłupa i rdzenia kręgowego, tarń dwudzielna utajona, tarń dwudzielna torbielowata, do której zaliczamy przepukliny oponowe i oponowo- rdzeniowe, przodomózgowie jednokomorowe (holoprosencefalia), niedorozwój ciała modzelowatego, torbiel przegrody przezroczystej, małogłowie prawdziwe i wtórne, ścieśnienie czaszki (craniostenoza), … czyli prosencefalia, może być prawdziwa i rzekoma, całkowity niedorozwój móżdżku, zespół Arnolda-Chiariego, zespół Dandy'ego- Walkera.

Jakie są zasady postępowania u noworodków z otwartą przepukliną oponowo-rdzeniową?

Na początek jest wykonywana operacja chirurgiczna w celu pokrycia ubytków i zapobiegnięcia zakażeniom. Następujące potem leczenie jest leczeniem zespołowym, długofalowym i niezmiernie trudnym. Współistniejące wodogłowie już w pierwszych tygodniach życia jest wskazaniem do wytworzenia przecieku komorowo-przedsionkowego. Wady kośćca wymagają leczenia ortopedycznego i usprawniającego. Dysfunkcja neurogenna pęcherza moczowego, prowadząca do zmian w całym układzie moczowym, wymaga okresowych badań urologicznych i stałego leczenia dla zapobiegania zakażeniu i nasileniu się zmian.

Wymień najczęstsze przyczyny stanów napadowych u noworodków.

Jeżeli wystąpią w pierwszych trzech dobach:

Encefalopatia niedotleniowo-niedokrwienna

Krwawienia wewnątrzczaszkowe

Urazy okołoporodowe

Choroby infekcyjne ośrodkowego układu nerwowego

Zaburzenia metaboliczne (hypokalcenia, hipoglikemia, hyponatremia)-10%

Zespół odstawienia leków (jeśli matka brała leki w okresie ciąży)

Powyżej trzeciej doby życia:

Wady wrodzone metabolizmu

Wady mózgu

drgawki noworodkowe

U wcześniaków:

krwawienia śródczaszkowe

krwawienia okołokomorowe

krwawienia dokomorowe

krwawienia z przegrody międzykomorowej

Jakie są zasady postępowania w stanach napadowych u noworodków?

Opanowanie napadu drgawek (szybko działające leki: diazepam, lorazepam)

Podanie glukozy (10 %-owa, najpierw w bolusie, potem w ciągłym wlewie dożylnym)

Swoiste leczenie zaburzeń elektrolitowych

Badania

Wymień przyczyny drgawek u niemowląt.

Gorączka

Zapalenie opon mózgowych lub mózgu

Choroby zakaźne (gorączka trzydniowa, krztusiec, odra)

Hypoanoksemia

Chorzenia metaboliczne (hipoglikemia, hipokalcemia, hipomagnezemia, hypernatremia, hiponatremia)

Napady asertywnego?? bezdechu

Zatrucia

Późne krwawienia wewnątrzczaszkowe (niedobór Wit. K)

Jakie są zasady postępowania w napadzie drgawek u niemowląt?

Opanowanie napadu drgawek (szybko działające leki: diazepam, lorazepam)

Podanie glukozy (10 %-owa, najpierw w bolusie, potem w ciągłym wlewie dożylnym)

Swoiste leczenie zaburzeń elektrolitowych

Badania

Czy niemowlę po napadzie drgawek powinno być hospitalizowane? Uzasadnij decyzję.

Oczywiście tak, ponieważ przyczyną napadu drgawek jest najczęściej bardzo poważna choroba, której zlekceważenie może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji, także śmierci. Należy ustalić z całą możliwą dokładnością przyczynę drgawek i skutecznie leczyć pacjenta.

Jakie badania dodatkowe należy wykonać u niemowlęcia, u którego wystąpiły drgawki?

Morfologia

Gazometria

Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego

W kierunku zakażeń TORCH

Tomografia

EEG

Jakie powikłania mogą być następstwem złej kwalifikacji i niepoprawnego wykonania nakłucia lędźwiowego?

Najczęstszym powikłaniem jest uszkodzenie splotu żylnego i skrwawienie płynu uniemożliwiające jego prawidłową ocenę, natomiast najgroźniejszym powikłaniem wklinowanie migdałków móżdżku w otwór potyliczny wielki, zdarzające się przypadkach guzów tylnego dołu czaszki. Innym powikłaniem, występującym powszechnie jest zespół popunkcyjny w postaci bólów głowy i wymiotów.

UKŁAD KRWIOTWÓRCZY

Niedokrwistość- stan chorobowy w którym występuje obniżenie całkowitej ilości hemoglobiny (Hb) we krwi. Najczęściej towarzyszy temu zmniejszona liczba erytrocytów.

Podział niedokrwistośći

- spowodowana nieprawidłowym wytwarzaniem erytrocytów i/lub hemoglobiny (*niedoborowe, * spowodowane hipo- lub aplazją szpiku kostnego,* objawowe w przebiegu np. zakażeń,kolagenoz, białeczek )

-spowodowana zwiększonym rozpadem erytrocytów - hemolityczne (*wrodzone, * nabyte )

-spowodowane utratą krwi ( *ostrą-krwotok , *przewlekłą-utajone krwawienie )

Objawy kliniczne

- bladość skóry,śluzówek jamy ustnej, białkówek

-upośledzone łaknienie

- u niemowlat przyjmowanie większej ilości płynów

-zwiększenie rzutu skurczowego,tachykardia,powiększenie sera,szmery czynnościowe

-bóle i zawroty głowy

-łatwe męczenie,senność,upośledzenie koncentracji

Morfologia krwi w niedokrwistości

- obniżona hemoglobina

- zmniejszona liczba erytrocytów

-hematokryt często także zaniżony

Labolatoryjne wykładniki anemii z niedoboru żelaza

- obniżenie Hb < 5,6 mmol/l

- obniżenie Ht < 0,30 /l

-wskaźnik barwny poniżej 0,9

- Fe poniżej 17 mikromol/L

-zmniejszenie średniej objętości krwinki czerwonej

Kiedy i u których dzieci należy spodziewać się niedokrwistości z niedoboru żelaza?

- między 6 miesiącem, a 3 rokiem życia

- wcześniaki, dzieci z małą masą ciała

- noworodki u których wystąpiła transfuzja matczyno-płodowa, transfuzja między bliźniakami, przedwczesne odklejanie się łożyska

Wymień przyczyny niedokrwistości z niedoboru żelaza.

• Niedostateczne zaopatrzenie w żelazo:

- w okresie życia płodowego (wcześniaki,ciąże mnogie)

- zła dieta

- zaburzenia wchałniania

• Straty żelaza (transfuzje wymienne, pasożyty)

• Zwiększenie zapotrzebowania na żelazo (okres szybkiego wzrostu, np. wcześniactwo, okres dojrzewania)

Wymień objawy kliniczne niedokrwistości z niedoboru żelaza.

• brak łaknienia

• osłabienie, apatia

• senność, rozdrażnienie

• bóle, zawroty głowy

• szybkie męczenie się

• kołatanie serca

• wzmożone pragnienie

• bladość skóry i błon śluzowych

• zmiany troficzne nabłonków

• szorstka skóra

• łamliwe i kruche włosy, paznokcie

• nadżerki w kącikach ust

Jak należy leczyć niedokrwistość z niedoboru żelaza?

• preparaty żelaza, np. Hemofer, Ferro 66

• wit.C, B₆, kwas foliowy

• stosowanie właściwej diety:

- karmienie naturalne

- dużo mięsa, jarzyn, owoców

- ograniczenie mleka, przetworów mącznych, oraz z kaszy

U których dzieci należy stosować profilaktykę anemii z niedoboru żelaza?

• bezwzględne wskazania:

- wcześniaki

- niemowlęta z ciąży mnogich

- niemowlęta narażone na straty krwi podczas porodu

- niedokrwistości pokrwotoczne

• względne wskazania:

- nawracające zakażenia układu oddechowego

Jakie są objawy kliniczne anemii z niedoboru kwasu foliowego

• brak łaknienia

• osłabienie, apatia

• senność, rozdrażnienie

• bóle, zawroty głowy

• szybkie męczenie się

• kołatanie serca

• wzmożone pragnienie

• bladość skóry i błon śluzowych

• stany podgorączkowe

• powiększenie wątroby, śledziony

• objawy skazy krwotocznej

Jakiego typu niedokrwistości obserwowane są najczęściej w okresie noworodkowym?

najczęstsze są niedokrwistości hemolityczne

Wymień postacie kliniczne choroby hemolitycznej noworodków.

• konflikt w zakresie Rh

- przedwczesna żółtaczka

- ciężka niedokrwistość

- uogólniony obrzęk płuc

• konflikt w zakresie grup głównych AB

- żółtaczka już w pierwszej dobie życia

- niedokrwistość

Na czym polega diagnostyka niedokrwistości hemolitycznej noworodków?

• badanie grupy krwi matki i dziecka

• badanie obecności przeciwciał odpornościowych we krwi matki

• morfologia

• odczyn Coomsa (słabo dodatni w konflikcie AB0, silnie dodatni w Rh)

Na czym polega profilaktyka konfliktu w zakresie Rh?

• określenie miana przeciwciał anty Rh (od 16 tyg. życia)

• podawanie matce Rh(-) globuliny anty-D w 28,lub 34 tyg. ciąży i w ciągu 72 godzin po porodzie

Na czym polega leczenie niedokrwistości hemolitycznej noworodków?

• transfuzja wymienna

• fototerapia

Wymień najczęstsze przyczyny niedokrwistości spowodowanych utratą krwi u noworodków.

• przed urodzeniem:

- krwotok płodowo-łożyskowy

- krwotok wewnątrzłożyskowy

- transfuzja bliźniak-bliźniak

• podczas porodu:

- wady łożyska

• po porodzie:

- skazy osoczowe

• krwawienie z przewodu pokarmowego, dróg rodnych w przebiegu choroby krwotocznej noworodków

• krwawienie do uszkodzonych narządów jamy brzusznej t.j. wątroby, śledziony; do OUN

Co to jest choroba krwotoczna noworodków i jak należy jej zapobiegać?

Melena :

- choroba krwotoczna noworodków. Jest to niedobór osoczowych czynników krzepnięcia z grupy protrombiny i witaminy K.

- objawia się między 2-4 dobą krwawieniami z przewodu pokarmowego, kikuta pępowiny, nosa, z miejsca wkłucia

Zapobieganie: podawanie witaminy K w pierwszej dobie życia w dawce 1-2 mg po urodzeniu

Jakie są przyczyny i wykładniki laboratoryjne niedokrwistości wtórnej ?

Przyczyny:

- zaburzenia ertropoezy szpiku

- skrócenie czasu życia krwinek czerwonych

- uszkodzenie naczyń krwionośnych i wewnątrznaczyniowe wykrzepianie

Wykładniki laboratoryjne:

- niedokrwistość normobarwliwa, normocytarna

- niski poziom Fe w surowice

- obniżona zdolność wiązania Fe

- zwiększenie Fe w układzie siateczkowo-śródbłonkowym

- zwiększenie ferrytyny w surowicy

NOWOWRODEK

Co to są zakażenia wewnątrzmaciczne- przykłady?

Zakażenia wewnątrzmaciczne to zakażenia płodu, które najczęściej wywoływane są wirusem cytomegalii, różyczki, krętkiem bladym oraz pierwotniakiem Toxoplasma gondii. Większość zakażeń przebiega bezobjawowo.

Co oznacza skrót TORCH?

TORCH- przewlekła, niebakteryjna infekcja wewnątrzmaciczna:

T- toksoplazmoza

O - -other: HBV, Epstein- Barr virus, kiła wrodzona, Coxackie virus..

R - Rubella virus

C - Cytomegalovirus

H - Herpes simplex virus

Jakie objawy kliniczne powoduje zakażenie typu TORCH?

- hepatosplenomegalia ze wzrostem AspAT i AlAT

- zapalenia mięśnia sercowego

- małogłowie, wodogłowie, zapalenie w CUN

- żółtaczka (hiperbilirubinemia bezpośrednia)

- zapalenie płuc

-limfadenopatia

-skaza krwotoczna

- niedokrwistość hemolityczna

- zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych

- trombocytopenia

- uszkodzenie wzroku i słuchu

- wysypka

Jakie są charakterystyczne wady noworodka z toksoplazmozą wrodzoną?

Klasyczna triada objawów:

1. wodogłowie

2. choriorenitis - zapalenia naczyniówki i siatkówki

3. zwapnienia wewnątrz czaszkowe

inne: - małoocze

- jaskra

- zanik nerwu wzrokowego

- wady serca po przebyciu zapalenia mięśnia sercowego

Jakie są objawy toksoplazmozy wrodzonej?

Klasyczna triada objawów:

4. wodogłowie

5. choriorenitis - zapalenia naczyniówki i siatkówki

6. zwapnienia wewnątrz czaszkowe

- małoocze

- jaskra

- zanik nerwu wzrokowego

- wady serca po przebyciu zapalenia mięśnia sercowego

- hepatosplenomegalia

- wysypka plamisto- grudkowa

- zwapnienie mózgu: bóle, zawroty głowy, apatia, zaburzenia równowagi, osłabienie

- śródmiąższowe zapalenia płuc

- biegunka

- limfadenopatia

- zapalenia mięśnia sercowego

- skaza krwotoczna

- niedorozwój fizyczny i psychiczny

Na jakiej podstawie rozpoznasz cytomegalię wrodzoną u noworodka?

- obecność p/ciał klasy IgM, we krwi pępowinowej, skierowanych przeciwko wirusowi

- w surowicy znacznie podwyższony poziom aminotransferaz (AspAT, AlAT), oraz trombocytopenia, limfocytoza, hiperlipidemia

- w płynie mózgowo- rdzeniowym podwyższone stężenie białka

- charakterystyczny obraz kliniczny: opóźnienie rozwoju wewnątrz macicznego, żółtaczka, anemia, uszkodzenie wzroku i słuchu, uszkodzenie CUN: microcephalia, zwapnienia

Podaj cechy charakterystyczne dziecka z zespołem Downa?

- hipotonia mięśniowa -> wiotkość ciała

- nos szeroki z płaskim grzbietem

- skośne ustawienie i wąska szpara powiekowa

- plamki Brushwielda na tęczówce

- duży język, otwarte usta

- zaburzenie rozwoju psychomotorycznego

- nieprawidłowy kształt, ustawienie zębów

- węższe przewody słuchowe

- mikrocefalia

- płaski tył głowy

- krótkie palce rąk

- charakterystyczna bruzda na dłoni

- cienkie, rzadkie włosy

- wady serca u 40% chorych

- wyższa podatność na rozwój białaczek

- upośledzenie umysłowe

-opadające ku dołowi kąciki ust

Jakie są objawy wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego u noworodków?

- objaw przeskakiwania główki kości udowej i ograniczenie odwodzenia stawów biodrowych u noworodków,

- przemieszczenie się główki kości udowej przy odwiedzeniu uda wzdłuż długiej osi ciała

- nierówność kończyn

- różnica poziomu fałdów pośladkowych,

- pogłębienie fałdów po stronie zwichnięcia

- niesymetryczne fałdowanie się skóry na wewnętrznej powierzchni ud,

- poszerzenie i spłaszczenie pośladka,

- uwypuklenie biodra do boku,

- skośne ustawienie szpary sromowej u dziewczynek,

- u dzieci starszych - utykanie, przedwczesne zużycie biodra prowadzące do zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających.

Podaj objawy posocznicy u noworodka?

1. problemy żywieniowe: - brak łaknienia

- zanik odruchu ssania

- wymioty

- biegunka

- wzdęcia brzucha

b) zaburzenia termoregulacji - znaczna hipo- lub hipertermia

c) zmiany w zachowaniu/objawy ze strony CUN: - apatia

- drażliwość

- zmiany napięcia mięśni

(wzmożone napięcie mięśniowe?)

- drgawki

d) skóra: - sinica

- bladość

- rumień

- żółtaczka

- wybroczyny (na skutek DIC i skazy krwotocznej)- nie bledną przy ucisku

- twardziny

e) problemy krążeniowo- oddechowe: - tachypnoe

- hypotensja

- stękanie wydechowe

- bezdechy

- tachykardia

- hipoksja- może dojść do wstrząsu septycznego

f) hepatosplenomegalia

Wymień objawy kliniczne niedoczynności tarczycy u noworodka?

Rozpoznawana w pierwszym tyg. życia dzięki rutynowym testom przesiewowym, polegającym na oznaczaniu TSH lub T_4. Zwykle spowodowana jest agnezją tarczycy lub zaburzeniami syntezy hormonów.

- brak łaknienia

- niechęć do ssania

- obrzęk śluzowaty na twarzy, wąskie szpary powiekowe, spłaszczona nasada nosa

- duży język, niedomknięte usta

- powiększone ciemiączko przednie, otwarte ciemiączko tylne

- uporczywe zaparcia

- niska aktywność motoryczna

- przedłużająca się żółtaczka fizjologiczna

- apatia

- senność

- hipercholesterolemia

- wiotkość ciała (obniżone napięcie mięśniowe)

- skóra sucha i chłodna

- skłonność do hipotermii

- duży, wiotki brzuch ( żabi brzuch), z przepukliną pępkową

- podwyższone stężenie TSH

- obniżone stężenie T₄ i fT₄

- opóźnienie wieku kostnego

UKŁAD ODDECHOWY

Najczęśiej występujące wady układu oddechowego

- zarośnięcie nozdrzy tylnych

jednostronne 60%

obustronne 40%

-przepuklina przeponowa ( najczęściej lewostronna przez otwór opłucnowo-otrzewnowy)

-zarośnięcie przełyku i przetoka tchawiczo -przetokowa

Etiologia zapalenia oskrzeli u dzieci

- czynnik patogenetyczny : zastój wydzieliny w oskrzelach spowodowany upośledzeniem transportu śluzowo-rzęskowego

- przyczyny : wirusy ( Parainfluenzae, Adenowirus, RS-virus,Rhinovirus) ,bakterie

( Bordetelle perrtisis, Myoplasma pneumoniae, Haemofhilus influenzae,Streptococcus aureus) atopia,czynniki środowiskowe ( zanieczyszczenia powietrza),uwarunkowania genetyczne ( mukowiscydoza,wrodzony zespół dyskinezji rzęsek)

Etiologia zapaleń płuc u dzieci

zapalenie płuc jest ostrą chorobą obejmującą głównie pęcherzyki płucne i tkankę śródmiąższową,ale również oskrzeliki i drobne oskrzela.

- wirusy: RS-virus, wirus grypy

- bakterie: baiorkowce grupy A-beta-hemolizujące, paciorkowe grupy B, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus ureus, Haemophilus influenzae, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae,Chlamydia trachomatis, Mycoplasma pneumonia,Pneumocytis carinii

-grzyby: Candida albcans, Aspergillus

Przyczyny nawracjąych zapaleń płuc

-wady wrodzone płuc

- mukowiscydoza ( zwłóknienie płuc )

- zaburzenia odporności

- zły stan odżywienia

-astma

Objawy kliniczne zapalenia oskrzeli

są wynikiem obturaji oskrzeli spowodowanej zalegająca wydzieliną,obrzękiem błony śluzowej i skurzem oskrzeli.Charakterystyczny jest stały,zwykle produktywny odkrztuszany kaszel,szczególnie poranny.Plwocina ma często charakter śluzowo- ropny. Często wymioty, rzężenia suche i wilgotne grubobańkowe.

Jakie są objawy kliniczne zapalenia płuc u dzieci?

Objawy mogą poprzedzone łagodnym zakażeniem górnych dróg odd

• gorączka, ogólny stan dość ciężki

• kaszel nie jest częsty na początku, pojawia się później

• duszność - postękiwania, poruszanie skrzydełkami nosa, zaciąganie klp

• przyspieszenie oddechu i tętna

• stłumienie wypuku ograniczone do ogniska zapalnego

• trzeszczenia, rzężenia

• ból w klp

• wzdęcia, wymioty, powiększenie wątroby

• apatia lub pobudzenie, sztywność karku bez zapalenia opon

Jakie badania dodatkowe należy wykonać u dziecka z podejrzeniem zapalenia oskrzeli?

• morfologia, gazometria, OB, CRP, bronchoskopia

• wymazy z nosa gardła itp. + antybiogram

• badania wirusologiczne

• rtg klp

Jakie badania dodatkowe należy wykonać w przypadku podejrzenia zap. płuc?

• morfologia, gazometria, OB, CRP

• biochemiczne badania: elektrolity, poziom białka całkowitego, mocznik, kreatynina

• ASO

• wymazy, posiewy, antybiogramy

• badania wirusologiczne

• rtg klp.

• bronchoskopia

Jak należy leczyć zapalenia płuc u dzieci?

• antybiotykoterapia: penicyliny, cefalosporyny, przy nietypowych - makrolidy

• aerozoloterapia - inhalacja parą wodną z mukolitykami

• leczenie objawowe - np. zwalczanie zaburzeń w krążeniu

• obniżenie gorączki

• zapewnienie świeżego powietrza lub tlenu

• poprawa wentylacji płuc przez odpowiednie ułożenie

• witaminki

Nie podajemy leków p/kaszlowych!!!

Na czym polega leczenie zapaleń oskrzeli u dzieci?

• aerozoloterapia, leki mukolityczne

• oklepywanie, nacieranie, odsysanie wydzieliny

• antybiotykoterapia - penicyliny, cefalosporyny

• obniżenie gorączki

• zapewnienie świeżego powietrza lub tlenu

• poprawa wentylacji płuc przez odpowiednie ułożenie

• witaminki

Wymień objawy pozapłucne zapaleń płuc u dzieci.

• zaburzenia w krążeniu:

• przyspieszone tętno, złe wypełnianie

• w ciężkich przypadkach - tony serca głuche

• objawy ze strony przewodu pok.

• wzdęcia brzucha

• bóle brzucha

• nudności wymioty, luźne stolce

• objawy ze strony OUN

• apatia lub pobudzenie

• sztywność karku bez zakażenia opon

• niespokojny sen

Wymień objawy niewydolności oddechowej u niemowląt

• ruchome skrzydełka nosa

• zaciąganie mostka, przepony, przestrzeni międzyżebrowych

• tachypnoe

• stękanie

• sinica

• osłabienie szmeru oddechowego

Do czego służy skala Silvermana?

Skala ta jest próbą obiektywizacji obserwacji klinicznych i umożliwia punktową ocenę stopnia nasilenia niewydolności oddechowej (w późniejszych godzinach i dniach życia)

Podaj objawy niewydolności odd.

Ocenianie w skali Silvermanna

1. ruchy brzucha i klatki piersiowej

2. zaciąganie międzyżebrzy

3. zaciąganie mostka

4. ruchy skrzydełek nosa

5. odgłos wydechowy (stękanie wydechowe)

Im więcej punktów w skali S. tym większy stopień niewydolności.

Co to jest zespół krupu u dzieci?

Ostry stan zapalny nagłośni, krtani i okolicy podgłośniowej. Może ograniczyć się do jednego lub więcej z tych odcinków jak również objąć tchawicę i oskrzela

Do zesp. krupu zaliczamy 4 jednostki chorobowe:

• skurczowy zespół krupu

• wirusowe zapalenie krtani i tchawicy

• zapalenie nagłośni

• bakteryjne zapalenie tchawicy

Dochodzi do spadku drożności tych odcinków dróg oddechowych na skutek skurczu mięśni krtani, obrzęków, nacieków owrzodzeń błony śluzowej, nacieków włóknistych.

Zmiany te prowadzą do obturacji a nawet całkowitej niedrożności dróg odd.

Jakie są objawy kliniczne postaci płucnej mukowiscydozy?

Mukowiscydosa - jedna z najczęściej występujących chorób metabolicznych, wrodzonych, dziedziczonych autosomalnie recesywnie, lokalizacja genu: długie ramię chromosomu 7

• przyspieszony oddech

• nawracające infekcje drog oddechowych

• kaszel napadowy męczący

• odkrztuszanie śluzowej lub ropnej wydzieliny

• ograniczenie wydajności wysiłkowej

• zwiększony wymiar przednio-tylny

• kifoza i beczkowata klp

• objawy obturacji oskrzeli i bezpowietrzności płuc

• może być przewlekły, ropny katar, polipy nosa

• rozwój rozstrzeni oskrzeli

Co to jest dysplazja oskrzelowo płucna i czym jest spowodowana?

Jest to przewlekłe schorzenie występujące u wcześniaków/noworodków poprzeżyciu ostrej niewydolności oddechowej (RDS)

Przyczyny:

• leczenie tlenem o wysokim stężeniu ponad 48h

• wentylacja mechaniczna

• przedłużona intubacja

• błędy w opiece nad wcześniakiem (oziębienie, nadmierna podaż płynów)

• zapalenia układu oddechowego

• obrzęk płuc

• niedobór surfaktantu - wcześniaki

Jakie objawy sugerują obecność ciała obcego w drogach oddechowych?

• nagłe odruchy wymiotno - wykrztuśne u zdrowego dziecka

• przewlekłe lub nawracające w jednym obszarze zapalenie płuc i oskrzeli

• napadowy przewlekły kaszel

• kliniczne i radiologiczne objawy zaburzeń drożności oskrzeli i powietrzności płuc

• nieprawidłowy cień w świetle tchawicy lub oskrzeli w rtg

• KARDIOLOGIA

Jakie objawy kliniczne sugerują obecność wrodzonej wady serca u noworodka?

- sinica- na języku, wargach, błonie śluzowej (sinica centralna), na skrawkach uszu, czubku nosa, łożysku paznokcia (sinica obwodowa- niewydolność krążenia)

- duszność, zaciąganie przepony, tachykardia, łatwe męczenie się, zwłaszcza przy jedzeniu

- mała masa ciała i małe przyrosty masy ciała

- uwypuklona okolica przedsercowa, tętnienie w dołku podsercowym

- nawracające infekcje dróg oddechowych

- utrata przytomności (np. tetralogia Fallota)

Podział wad serca

podział I. wady pojedyncze i złożone

podział II. (chyba najistotniejszy) wady sinicze i bezsinicze

podział III. wady botallozależne i botalloniezależne

Przykłady bezsiniczych wad serca

- zwężenie cieśni aorty (koarktacja)

- wrodzone zwężenie tętnicy płucnej

- przetrwały przewód tętniczy (PDA- persistent ductus arteriosus)

- dekstrokardia

- ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej (ASD- atrial septal defect) oraz ubytek w przegrodzie międzykomorowej (VSD- ventricular septal defect) to wady niesinicze w przypadku przecieku lewo-prawego; rozwinięcie niekorzystnych cech przeciekowych, nadciśnienie płucne (zespół Eisenmengera) powoduje powstanie przecieku prawo-lewego i sinicę

Przykłady siniczych wad serca

zwykle wad z przeciekiem prawo-lewym:

tetralogia Fallota, przełożenie dużych naczyń, wspólny pień tętniczy

Przyczyny powstawania wad serca

w większości przypadków etiologia jest nieznana, są jednak czynniki których wpływ na występowanie wad serca wydaje się być bezsporny:

- infekcje wewnątrzmaciczne, np. wirusem różyczki

- wpływy środowiskowe i działanie czynników teratogennych (uszkodzenie toksyczne, polekowe, popromienne); (jeśli ktoś ma ochotę wymieniać czynniki teratogenne, bardzo proszę)

- czynniki genetyczne (częstsze występowanie wad serca u noworodków z zespołem Downa, Turnera, Edwardsa i in.)

- choroby matki, np. cukrzyca

Wady botallozależne- definicja i podział

to wady, przy których kluczowym czynnikiem dla życia dziecka jest utrzymanie drożności przewodu tętniczego; wyróżnia się:

wady z przewodozależnym mieszaniem się krwi (np. przełożenie wielkich pni tętniczych)

wady z przewodozależnym przepływem płucnym

wady z przewodozależnym przepływem systemowym

Przykłady wad z botallozależnym przepływem systemowym:

- krytyczne zwężenie zastawki aorty

- krytyczna koarktacja aorty (nadprzewodowa)

- przerwanie ciągłości łuku aorty

- zespół hipoplastycznego lewego serca

Wady z botallozależnym przepływem płucnym:

- krytyczne zwężenie lub atrezja tętnicy płucnej (PS- pulmonary stenosis lub PA- pulmonary atresia)

- tetralogia Fallota z krytycznym zwężeniem tętnicy płucnej

- atrezja zastawki trójdzielnej

Postępowanie w przypadku rozpoznania u dziecka wady przewodozależnej

postępowanie doraźne to podawanie prostaglandyn PGE
dożylnie w pompie infuzyjnej dla utrzymania drożności przewodu Botalla

dalsze leczenie- chirurgiczne

Zabieg Rashkinda

to atrioseptostomia wykonywana u noworodków z rozpoznaną wadą przewodozależną (przełożenie wielkich pni tętniczych) w celu zwiększenia przecieku lewo-prawego, poprawienia utlenowania krwi w przedsionku prawym, komorze prawej i krążeniu systemowym;

polega na odżylnym wprowadzeniu cewnika zakończonego balonikiem do prawego przedsionka i przez otwór owalny do przedsionka lewego, napełnienie balonika środkiem cieniującym i przeciągnięcie go przez otwór owalny, powodując jego poszerzenie.

Objawy niewydolności krążenia u noworodków i niemowląt

- tachykardia, tachypnoe

- małe przyrosty masy ciała

- powiększenie i tkliwość wątroby, napięcie powłok brzusznych, powiększenie śledziony

- powiększenie sylwetki serca

- osłuchowo nad sercem można stwierdzić ton III i IV, a nad płucami rzężenia

Objawy niewydolności krążenia u dzieci starszych

- tachykardia, duszność z przyspieszeniem oddechu, słabo napięte tętno, przepełnienie żył szyjnych

- powiększenie wątroby i śledziony, bóle w prawym podżebrzu

- powiększenie sylwetki serca

- osłuchowo: rzężenia w płucach

Czynniki etiologiczne zapalenia mięśnia sercowego u noworodków, niemowląt i dzieci starszych

myocarditis mogą wywoływać czynniki bakteryjne, grzybicze, pasożytnicze, toksyczno-alergiczne; najczęstszym czynnikiem etiologicznym są wirusy, przy czym u noworodków myocarditis stanowi następstwo zakażenia uogólnionego;

z wirusów najczęściej wywołują je: Coxackie B, także wirusy różyczki, świnki, odry, grypy, cytomegalii oraz wirus Epsteina-Barra

bakterie: krętki, paciorkowce β-hemolizujące (dopiero u dzieci po około piątym roku życia), riketsje

zapalenie mięśnia sercowego może być też spowodowane przez czynniki nieinfekcyjne, np. choroby tkanki łącznej

Objawy zapalenia mięśnia sercowego

- u niemowląt: gorączka, tachykardia, duszność; rytm cwałowy
częstoskurcz nadkomorowy
niewydolność krążenia

powiększenie sylwetki serca, powiększenie wątroby

szmer nad sercem

- u dzieci starszych: objawy są słabiej wyrażone: złe samopoczucie, bladość powłok, brak łaknienia, łatwość męczenia się, potliwość, mogą być bóle brzucha

powiększenie sylwetki serca

osłuchowo: ściszenie tonów serca, szmer nad sercem

ŻÓŁTACZKI

Def inicja i przyczyny hiperbilirubinemii pośredniej.

To stan w którym stężenie bilirubiny pośredniej jest wysokie (za niebezpieczne uznaje się stężenie 20mg%), prowadzi do zażółcenia powłok skórnych. Bilirubina jest silnie związana z albuminą przy stosunku molarnym = 1; przy przekroczeniu tego stosunku na korzyść bilirubiny istnieje niebezpieczeństwo wnikania bilirubiny do mózgu

Przyczyny hiperbilirubinemii pośredniej:

1) nieprawidłowe oczyszczanie bilirubiny przez łożysko

• żółtaczka matki

• upośledzona funkcja łożyska

• nadmiar substratu do wytwarzania bilirubiny

• choroba hemolityczna noworodków

• sferocytoza wrodzona

• defekty enzymatyczne erytrocytów

• policytemia

• wynaczynienie krwi

• krwawienia matki do płodu lub płodu do płodu

• obniżony klirens bilirubiny

• zespół Criglera - Najjera typ I i II

• zespół Gilberta

• niedoczynność tarczycy

• zamartwica

• żółtaczka dzieci karmionych piersią

• wzrost krązenia jelitowo - wątrobowego

• opóźnione karmienie

• niedrożność przewodu pokarmowego

• żółtaczka dzieci karmionych piersią

Przyczyny hiperbilirubinemii bezpośredniej

Powstaje na skutek uszkodzenia funkcji komórek wątroby lub zastoju żółci.

1. stany zapalne wątroby

• samoistne wielokomórkowe zapalenie wątroby

• infekcje bakteryjne wrodzone i nabyte

• zakażenia wrodzone grupy TORCH

• zastój żółci z przyczyn mechanicznych

• wrodzona niedrożność dróg żółciowych

• kamica pęcherzyka żółciowego

• torbiele przewodów żółciowych

• ucisk guzów na drogi żółciowe

• zastój żółci o innej etiologii

• zespół zagęszczonej żółci w chorobie hemolitycznej noworodków

• mukowiscydoza

• zespół Akagille'e?????

• Schorzenia metaboliczne i genetycznie uwarunkowane

Przyczyny żółtaczki patologicznej u noworodków

1. wywołane hiperbilirubinemią pośrednią

• nieprawidłowe oczyszczanie bilirubiny przez łożysko

• nadmiar substratu do wytwarzania bilirubiny

• obniżony klirens bilirubiny

• wysokie krążenie jelitowo - wątrobowe

Może dochodzić do żółtaczki jąder podkorowych kiedy wiązanie bilirubina - albumina jest osłabione

2. wywołane bilirubinemią bezpośrednią

• stan zapalny wątroby

• zastój żółci

• schorzenia metaboliczne i genetycznie uwarunkowane

• konflikt serologiczny

wskutek reakcji immunolgicznej między antygenami krwinek płodu i noworodka a p/ciałami wytworzonymi przez matkę; krwinki opłaszczone p/ciałami ulegają zniszczeniu w śledzionie.

Konflikt w układzie

Rh - dotyczy płodu i noworodka

AB0 - dotyczy noworodka

Główne przyczyny żółtaczki patologicznej u noworodków to infekcje i konflikt serologiczny

Sposoby leczenia hiperbilirubinemii

1. pośredniej:

• fototerapia - pod wpływem światła powstają w skórze bezbarwne produkty przemiany bilirubiny, rozpuszczalne w wodzie i nietoksyczne

• Luminal - wzrost wytwarzania białek transportowych i transferazy glukuronowej

• Wczesne karmienie(3 h od urodzenia) - pobudzenie perystaltyki jelit, przysp wydalanie smółki

• Infuzja albumin (dla uniknięcia przechodzenia bilirubiny do mózgu)

• Przetoczenie wymienne krwi

• Bezpośredniej (leczenie zgodne z etiologią zaburzeń)

• p/bakteryjne

• hormonalne

• diety eliminacyjne

• laparotomia, przepłukanie przewodów żółciowych

• operacyjne (w 2 m.ż.)

• przeszczep wątroby

• konflikt serologiczny

• w I połowie ciąży - plazmoforezy celem usunięcia p/ciał p/krwinkowych

• w II połowie - leczenie płodu krwią podaje się masę erytrocytarną grupy 0 Rh(-)

Typy bilirubinemii i podstawowe badania laboratoryjne jakie należy wykonać u noworodka z hiperbilirubinemią

1. hiperbilirubinemia pośrednia (żółtaczka przedwątrobowa)

• wzrost stęż bilirubiny całkowitej i pośredniej

• mocz: wzrost urobilinogenu i urobiliny

• brak wykładników miąższowego uszkodzenia wątroby

• wzrost aktywności LDH

• duża retikulocytoza

• hemoglobinemia

• hemoglobinuria

• bilirubinemia mieszana (żółtaczka miąższowa)

• mocz: obecność bilirubiny bezpośredniej, wzrost urobilinogenu i urobiliny

• cechy miąższowego uszkodzenia wątroby: wysokie AspAT, AlAT, AP (fosfataza alkaliczna)

• bilirubinemia bezpośrednia (żółtaczka pozawątrobowa)

• mocz: obecność bilirubiny bezpośredniej, brak urobilinogenu i urobiliny

• wzrost stęż kwasów żółciowych we krwi

• lipoproteina X (gdy zwiększa się synteza cholesterolu)

• wzrost aktywności enzymów sekrecyjnych: AP, GGTP, 5'-nukleotydaza, LAP(aminopeptydaza leucynowa)

• wydłużony czas protrombinowy

Badania laboratoryjne:

• stężenie bilirubiny pośr, bezpośr, całkowitej

• morfologia krwi

• retikulocytoza

• grupa krwi matki i dziecka

• bezpośredni odczyn Coombsa

• AspAt, AlAT, kw. żółciowe, glikemia

• Czas protrombinowy

• Badania serologiczne i w kierunku TORCH

• Bad w kierunku chorób metabolicznych

• Rtg głowy i brzucha

UKŁAD MOCZOWY

Wymień wady rozwojowe nerek.

• Agenezja nerki

• Ektopia nerki

• Hipoplazja nerki

• Dysplazja nerki

• Nerka podkowiasta

• Aplazja

• Dysplazja wielotorbielowata

• Torbielowatość nerek

• Nerki gąbczaste

• Nerka nadliczbowa

• Wady położenia nerek

• Zrośnięcia

Wymień wady rozwojowe moczowodu :

• Moczowód podwójny

• Moczowód rozdwojony

• Zwężenie moczowodu

• Moczowód olbrzymi

• Zastawka moczowodu

• Ureterocele

• Uchyłek moczowodu

Wymień najczęściej występujące wady rozwojowe pęcherza i cewki moczowej :

Wady cewki moczowej:

• Wrodzony brak cewki

• Wrodzone zarośnięcie cewki

• Stulejka

• Spodziectwo

• Wierzchniacwo

• Przetoka odbytniczo cewkowa

• Zastawki cewki moczowej

• Uchyłek cewki moczowej

• Zwężenie ujścia zewnętrznego cewki

Wady pęcherza moczowego :

• Brak pęcherza

• Uchyłek pęcherza

• Wynicowanie pęcherza

Na czym polegają zaburzenia urodynamiczne u dziecka z odpływami pęcherzowo- moczowodowymi?

Niewydolność wrodzona lub nabyta ujść pęcherzowych moczowodów.

I° - odpływ do dolnej części moczowodu

II° - odpływ do nieposzerzonego układu kielichowo- miedniczkowego

III°- odpływ przepełnionego układu kielichowo- miedniczkowego z wydłużeniem moczowodu, ewentualnie wtórnym zagięciem połączenia miedniczkowo moczowodowego

IV° - odpływ do wybitnie poszerzonego moczowodu i układu kielichowo-miedniczkowego

Jakie objawy mogą wskazywać na obecność wady rozwojowej nerek i dróg moczowych?

• Rodzinnie występujące wady ukł. moczowego

• Małowodzie

• Każde zaburzenie w ilości i sposobie oddawania moczu

• Guz w jamie brzusznej u noworodka

• Wady kręgosłupa w tym przepukliny

• Upośledzenie łaknienia

• Niedostateczny przyrost masy ciała

• Okresowe zwyżki ciepłoty ciała

• Wymioty

• Posocznica

• Epizody odwodnienia i zaburzenia elektrolitowe w okresie przegrzania i zakażeń

• Przedłużająca się żółtaczka okresu noworodkowego

W jaki sposób oddaje mocz dziecko, które ma zwężenie lub zastawkę cewki moczowej?

Oddawanie moczu jest utrudnione (wymaga wysiłku) oraz jest zbyt wąski strumień. Dziecko może również moczyć się w nocy. Zbyt rzadko oddaje mocz w ciągu dnia.

Jakie okoliczności sprzyjają występowaniu zakażeń układu mocz.(ZUM) u noworodkow i niemowląt?

1. Zaburzenia pęcherzowych mechaizmów obronnych

1. Zaleganie moczu

• pęcherz neurogene

• odpływy wsteczne

• przeszkody w odpływie moczu

• uchyłki

• Zwiększenie ciśnienia śródpęcherzowego

• Przeszkody podpęcherzowe

• Pęcherz neurogenny

• mechaniczne drażnienie blony śluzowej

• złogi

• ciała obce

• krystaluria

2. Ułatwienie wnikania bakterii:

1. zaburzenie mikcji

• zwężenie ujścia zewnętrznego cewki moczowej

• przy nadwrażliwości mięśna wypieracza

1. zbyt krótka i szeroka cewka

2. cewnikowanie

3) zwiększona kolonizacja okolicy ujścia zewn. cewki drobnoustrojami

1. zanieczyszczenie stolcem

• brak odpowiedniej higieny

• zaparcia

b) odczyny zapalne krocza

Wymień najczęstsze przyczyny zakażeń ukł. moczowego(ZUM).

Bakterie:

E.coli

Proteus mirabilis

Pseudomonas aeruginosa

Klebsiella

Enterobacter

Serratia

Citrobacter

Enterococcus faecalis

Staphylococcus epidermidis

• Grzyby

Candida albicans

• Wirusy

Adenowirusy

Inne

Chlamydia trachomatis

Wymień postacie kliniczne ZUM.

1. bezobjawowy bakteriomocz

2. bezobjawowe zakażenie układu moczowego (znamienny bakteriomocz i ropomocz)

3. zespół cewkowy

4. zapalenie pęcherz moczowego

5. ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

6. przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek

Omów etiologię ZUM u noworodków i niemowląt -patrz pyt. wymień najczęstsze przyczyny ZUM

Jakie są objawy objawy kliniczne ZUM u noworodków?

• Wzrost temperatury ciała lub hipotermia

• Niechęć do ssania

• Nadmierny ubytek masy ciała

• Wymioty

• Wzdęcia brzucha

• Przedłużona żółtaczka

• Sinica

• Drgawki

• Utrata przytomności

• Niepokój

• Wiotkość

• Brak prawidłowych odruchów

• Meningismus

Jakie są objawy objawy kliniczne ZUM u niemowląt?

• Wzrost temperatury ciała

• Brak łaknienia

• Brak przyrostu masy ciała

• Wymioty

• Wzdęcie brzucha

• Rozdrażnienie lub senność

• Przeczulica

• Meningismus

• Bladość, szare podbarwienie skóry

• Wyprzenia

• Drgawki

Wymień badania dodatkowe, które należy wykonać u niemowlęcia z podejrzeniem ZUM.

• Morfologia; CRP

• Badanie ogólne moczu

• Badania urodynamiczne

• USG

• Cystografia mikcyjna

• Badania izotopowe nerek

• Urografia

• Cystoskopia

• Posiew moczu, krwi

Jakie nieprawidłowości w analizie i badaniu bakteriologicznym moczu pozwalają na rozpoznanie ZUM?

Rozpoznanie ZUM opiera się na stwierdzeniu znamiennego bakteriurii (10⁵ kolonii bakteryjnych w 1 mm³) w dwóch kolejnych posiewach moczu.

Wszystkim ZUM ( z wyjątkiem bezobjawowego bakteriomoczu) towarzyszy ropomocz ( > 5 leukocytów / mm3 w moczu lub > 20 leukocytów / mm3 w osadzie).

Z innych wskaźników :

• zmiana barwy moczu

• zmniejszenie przejrzystości

• ropny zapach moczu

• stale alkaliczny odczyn moczu

• białkomocz

• krwiomocz / krwinkomocz

Na czym polega uretrocystografia mikcyjna i jakie nieprawidłowości można wykryć tym badaniem ?

Badanie polega na podaniu środka cieniującego do pęcherza moczowego i wykonaniu zdjęci RTG podczas mikcji. Ujawnia ono anatomiczne i czynnościowe nieprawidłowości w obrębie pęcherza i cewki moczowej, oraz obecność wstecznych odpływów moczu i określa ich stopień.

Jakie są zasady diagnostyki nawracających ZUM u niemowląt ?

W przypadku nawracających zakażeń należy wykonać uretrocystografię mikcyjną w celu wykluczenia refluksu pęcherzowo-moczowego. Każde dziecko < 5 r.ż. nawet po pojedynczym ZUM powinno mieć wykonane to badanie .

Na czym polega leczenie ZUM u niemowląt ?

Leczenie ma na celu :

1)wyjałowienie układu moczowego,

- w zakażeniach objawowych - leczenie należy rozpocząć natychmiast,

- w bezobjawowych -leczenie celowane zgodnie z wynikiem antybiogramu

- u dzieci z odpływami wstecznymi, zaburzeniami czynności pęcherza i u tych, u których epizody zakażenia występują częściej niż 3x w roku zaleca się przewlekłe leczenie przeciwbakteryjne (nitrofurantoina lub Biseptol przez 12 miesięcy

2)usunięcie przyczyny ( anatomiczne i czynnościowe przeszkody w odpływie moczu; złogi)

3) zapobieganie nowym rzutom choroby

-zmniejszenie ekspozycji ujścia zewnętrznego cewki moczowej na zanieczyszczenia

• właściwe nawyki higieniczne

• zwalczanie zaparć

• leczenie owsicy

• leczenie stanów zapalnych krocza i pochwy u dziewczynek

-ułatwienie eliminacji bakterii

• regularne częste mikcje

• obfita podaż płynów

Jakie są zasady leczenia odpływów pęcherzowo - moczowodowych wykrytych w okresie niemowlęcym?

Leczenie musi przede wszystkim dotyczyć przyczyny odpływu :

• usunięcie przeszkody podpęcherzowej

• poszerzenie ujścia zewnętrznego cewki

• opanowanie zakażenia

W odpływach pierwotnych I, II, III stopnia prowadzi się leczenie zachowawcze przeciwzapalne z okresową kontrolą radiologiczną.

Utrzymywanie się odpływu III stopnia, mimo leczenia farmakologicznego jest wskazaniem do operacji.

Odpływy IV i V stopnia kwalifikuje się do leczenia operacyjnego z chwilą ustalenia rozpoznania.

Leczenie operacyjne :

Operacja antyrefluksowa - przeszczepienie ujścia moczowodu w inne miejsce pęcherza ; przeprowadza się po 1 r.ż.

W razie konieczności w 1 r.ż. wyłania się moczowody na zewnątrz, a po 1 r.ż. przeprowadza się operację antyrefluksową.

Inną metodą jest ostrzykiwanie ujścia moczowodu od strony pęcherza.

Jakie są zasady prawidłowego pobierania moczu na badanie bakteriologiczne?

• Nakłucie nadłonowe - w celu uniknięcia zanieczyszczenia florą z poza układu moczowego ( powinno być stosowane u noworodków)

• Cewnikowanie w jałowych warunkach - u niemowląt i dzieci niewspółpracującyh.

• Najczęściej mocz pobiera się ze środkowego strumienia, po dokładnym umyciu i osuszeni jałowym gazikiem okolicy ujścia cewki

• U niemowląt mocz pobiera się do jałowych woreczków przylepianych w okolicy krocza

• Mocz powinien być dostarczany do pracowni w ciągu 2 h, a jeśli nie jest to możliwe, powinien być przechowywany w 4⁰C.

• Można stosować podłoża transportowe ( Uromedium)

Wymień przyczyny obrzęków.

1). Obrzęki uogólnione :

• Pochodzenia sercowego (niewydolność serca   ciśnienia hydrostatycznego)

• Pochodzenia wątrobowego :

•  ciśnienia hydrostatycznego w nadciśnieniu wrotnym,

•  produkcji albumin,

• rzekomy wtórny aldosteronizm,

• uszkodzenie śródbłonka naczyń przez toksyny wątrobowe.

• Pochodzenia nerkowego :

• zespół nerczycowy  utrata białek

• choroby ze skąpomoczem -mechanizm hydrostatyczny

• niewydolność nerek  uszkodzenie śródbłonka przez toksyny moczu.

• Pochodzenia hormonalnego :

• hiperaldosteronizm pierwotny - guz nadnercza

• hiperaldosteronizm wtórny - stymulacja przez układ RAA

• h.rzekomy wtórny -  degradacja aldosteronu w wątrobie

• zespół / choroba Cushinga

• obrzęki przedmiesiączkowe

• nadmiar hormonów tarczycy - obrzęk przedgoleniowy

• niedobór - obrzęk śluzakowaty

• obrzęki u ciężarnych

• z niedoboru białek

• z niedoboru wit.B₁

• z niedoboru K lub Fe

• polekowe

• niektóre postacie obrzęków alergicznych

• zespół zwiększonej przepuszczalności naczyń włosowatych

• obrzęki idiopatyczne CH.G.W.

2) Obrzęki zlokalizowane:

• pochodzenia zapalnego

• obrzęki w przebiegu zaburzeń odpływu chłonki

• zaburzenia w odpływie żylnym

• niektóre obrzęki alergiczne np. obrzęk Quinckego.

Podaj objawy kliniczne odwodnienia.

• masy ciała

• suchość skóry i błon śluzowych

• napięcia powłok

• brak potu

• wydzielania śliny i soków trawiennych nudności, wymioty, brak apetytu

• pragnienie (brak w odwodnieniu hipotonicznym)

• tachykardia

• ciśnienia tętniczego

• zaburzenia ortostatyczne

• zawroty głowy, omdlenia, zaburzenia świadomości, senność

• zapadnięcie żył

•  diurezy

• OCŻ i ciśnienia zaklinowania tętnicy płucnej

• zapadnięcie ciemiączka i gałek ocznych

• przyspieszenie i pogłębienie oddechu

• wiotkość mięśni, osłabienie odruchów

•  obwodu brzucha ( objawy niedrożności porażenne jelit)

• objawy utajonej tężyczki (dodatni objaw Chvostka, Trousseau)

• tężyczka( drgawki)

Objawy laboratoryjne:

•  stężenia Hb

•  ilości erytrocytów we krwi

•  stężenia białka całkowitego

•  stężenia mocznika

• UKŁAD POKARMOWY

Tytułem wstępu:

- ostra biegunka jest to zespół chorobowy wynikający z nadmiernej utraty płynów i elektrolitów w stolcu, którego konsystencja jest zmieniona, a częstość oddawania w ciągu całej doby zwiększona;

najczęstszą przyczyną ostrych biegunek są zakażenia bakteryjne i wirusowe;

- według WHO biegunką u dziecka w wieku 0-2 lat nazywamy stan, w którym dziecko oddaje trzy lub więcej wolnych stolców w ciągu 12 godzin lub w tym samym czasie jeden płynny, luźny stolec zawierający krew, ropę lub śluz;

- ostra biegunka jest procesem samowygasającym i nie trwa dłużej niż 7-14 dni; charakteryzuje się nagłym wystąpieniem, zwykle u dziecka dotychczas zdrowego, licznych wolnych stolców z innymi współtowarzyszącymi objawami klinicznymi;

- biegunka sekrecyjna- charakteryzuje się wydalaniem dużej ilości wodnistego stolca, w końcu nie zawierającego treści kałowej mimo niepodawania dziecku płynów czy posiłków; pogłębia się stan odwodnienia, najczęstszym czynnikiem etiologicznym są bakterie enterotoksyczne

ilość stolca przekracza 60g/kg mc/dobę, stolce są alkaliczne ze zwiększoną ilością sodu, do 70 mmol/l stolca;

- biegunka osmotyczna- zatrzymuje się po zaprzestaniu podawania płynów i posiłków, odwodnienie następuje po 3-4 dniach trwania biegunki, często przebiega z hipernatremią,

w stolcu pH<6, zwiększona jest ilość substancji redukujących i kwasu mlekowego; najczęściej jest następstwem zaburzeń w rozszczepianiu co najmniej laktozy i ewentualnie innych cukrów;

pytania właściwe:

Wskazania do nawadniania doustnego i dożylnego w ostrych zespołach biegunkowych:

w biegunce sekrecyjnej doustna podaż płynów i elektrolitów, przekraczająca ich mierzoną utratę, może opanować zaburzenia wodno-elektrolitowe;

w biegunce osmotycznej zaburzenia wchłaniania płynów wymagają zastosowania nawadniania drogą parenteralną;

poza tym nawadnianie dożylne stosuje się przy ciężkim odwodnieniu, wstrząsie, u pacjentów nieprzytomnych, przy niedrożności przewodu pokarmowego;

nawadnianie doustne nie jest wskazane w przypadkach:

- ciężkich klinicznych objawów odwodnienia

- utrzymującej się utraty płynów w ciężkich biegunkach sekrecyjnych choleropodobnych

- ciężkich biegunek rotawirusowych

- uporczywych wymiotów

Zasady leczenia i nawadniania w biegunkach ostrych:

chcąc wyrównać zaburzenia metaboliczne stosujemy płyny zmierzone w odpowiednim stosunku, w zależności od typu odwodnienia i okresu podawania:

- 0,9 % NaCl jako zastępczy płyn zewnątrzkomórkowy, musi być rozcieńczony glukozą

- 5 % roztwór glukozy, po spaleniu glukozy służy jako płyn zastępujący wodę

- KCl dla wyrównania niedoborów w przestrzeniach międzykomórkowych, powinien być podany dożylnie w okresie powrotu czynności nerek

- płyny wieloelektrolitowe- po reaktywacji diurezy

- można podać dożylnie albuminy dla podniesienia ciśnienia koloidoosmotycznego

niektóre biegunki wymagają zastosowania leczenia farmakologicznego antybiotykami lub chemioterapeutykami

doustnie płyny do nawadniania podaje się małą łyżeczką z przerwami

saltoral- do nawadniania początkowego: 50-100 ml/kg mc/ 4-6 godzin przy umiarkowanym odwodnieniu

Biegunka przewlekła-definicja:

to proces chorobowy, w którym objawy biegunkowe z obecnością licznych, luźnych stolców albo pojedynczych z krwią, śluzem i ropą trwają ponad 14 dni;

proces ten charakteryzuje się opornością na konwencjonalne metody leczenia i prowadzi do postępującego niedożywienia;

Przykłady zespołów chorobowych prowadzących do biegunki przewlekłej:

- niedobór enzymów trzustkowych

- zaburzenia wchłaniania galaktozy i fruktozy

- zaburzenia wchłaniania wynikające z upośledzenia funkcji enterocytów: (a) zakażenia bakteryjne i wirusowe, (b) niedokrwienne zapalenie jelit, (c) bakteryjne zapalenie jelit, np. czerwonką, (d) nieswoiste zapalenie jelit

- przerost jelitowej flory bakteryjnej

- wrodzone defekty błony śluzowej jelit

Przewlekła biegunka sekrecyjna

jest następstwem zwiększonego czynnego wydzielania sodu, potasu, wodorowęglanów i wody do światła jelita i charakteryzuje się niską wartością pułapki osmotycznej;

Przyczyny przewlekłych biegunek infekcyjnych:

- zakażenia bakteryjne: Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Klebsiella

- zakażenia wirusowe: rotawirusy (HRV), enterowirusy (ECHO, Coxackie, Poliovirus)

- gruźlica, promienica, lamblioza

Przyczyny nieinfekcyjne biegunek przewlekłych:

- alergie pokarmowe

- antybiotykoterapia (neomycyna, tetracykliny)

- anomalie anatomiczne, np. zespół krótkiego jelita

- procesy immunologiczne, np. celiakia rodzinna

- zaburzenia metaboliczne, np. niedobory enzymatyczne nabłonka jelita cienkiego, awitaminozy

- zaburzenia endokrynne

Schemat postępowania diagnostycznego przy biegunkach przewlekłych:

- badania podstawowe i kierunkowe (morfologia, gazometria, badania biochemiczne- czy są cechy odwodnienia, oznaczenie pH kału)

- badania bakteriologiczne krwi i kału, badania parazytologiczne kału

- badania immunologiczne w kierunku celiakii (przeciwciała IgAEmA i ARA)

- zawartość Cl
w pocie (w kierunku mukowiscydozy)

- ocena uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego- biopsja ssąca jelita cienkiego, ewentualnie rektoskopia przy biegunkach z domieszką krwi

- ocena stanu czynnościowego wątroby i trzustki

Postępowanie lecznicze w przewlekłych biegunkach:

- zastosowanie diet eliminacyjnych (odpowiednio dobranych) i dokładne bilansowanie energii

- leczenie farmakologiczne (cholestyramina, metronidazol przy dysbakteriozie jelitowej, kolistyna, nystatyna)

- leczenie substytucyjne preparatami trzustkowymi

- w wyjątkowych wypadkach leki hamujące wzmożoną sekrecję jelitową

Kryteria rozpoznania celiakii:

- wystąpienie objawów klinicznych po wprowadzeniu produktów zbożowych do diety, najczęściej około 8-14 miesiąca życia

- obecność swoistych przeciwciał antyendomyzjalnych, antyretikulinowych w klasie IgA

- typowe dla celiakii zmiany morfologiczne w błonie śluzowej jelita cienkiego: duża liczba limfocytów, hiperplazja krypt, zanik kosmków jelitowych

- obserwacja skuteczności zastosowanej diety bezglutenowej

- dodatni test prowokacji dietą zawierająca gluten

Objawy kliniczne celiakii:

- masa ciała poniżej 25 centyla, wysokość/długość poniżej 25 centyla, małe przyrosty masy ciała, narastające upośledzenie stanu odżywienia

- nieprawidłowe wypróżnienia, stolce obfite, cuchnące, zawierające niestrawione resztki pokarmowe, znaczny odsetek nieprzyswojonych tłuszczów biegunka tłuszczowa)

- wzdęty brzuch: typowy wygląd, na chudym ciele i cienkich kończynach „zawieszony ogromny brzuch”

- wymioty, bóle brzucha, wzdęcia, wypadanie odbytu, utrata łaknienia

- zmiana usposobienia, niechęć do otoczenia, encefalopatia, nieprawidłowy zapis EEG

Pozajelitowe postaci choroby trzewnej (hm, były z tym kłopoty, można poszukać na własną rękę):

choroba Duhringa- skórne objawy celiakii

niedobór wzrostu aż do karłowatości

niedokrwistość megaloblastyczna

Mukowiscydoza- etiopatogeneza, częstość występowania:

mukowiscydoza jest chorobą metaboliczną, uwarunkowaną genetycznie, dziedziczoną autosomalnie recesywnie; gen mukowiscydozy koduje białko CFTR pełniące rolę kanału chlorkowego; dochodzi do wzmożonej lepkości wydzieliny gruczołów wydzielania zewnętrznego, co prowadzi do czopowania przewodów wyprowadzających:

- w trzustce (zastój soku trzustkowego, tworzenie się torbieli i zwłóknień)

- w wątrobie (zastój żółci w kanalikach wątrobowych prowadzący do marskości wątroby)

- w jelitach (poszerzenie i wypełnienie gruczołów Brunnera, zmiany zastoinowe w komórkach kubkowych jelita cienkiego)

- w narządach płciowych (bezpłodność u mężczyzn)

- w płucach (niedrożność oskrzeli, przewlekłe zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, zaburzenia w krążeniu, serce płucne)

zaburzenia przepuszczalności błon komórkowych dla jonów chloru powodują zwiększenie stężenia elektrolitów w pocie

częstość występowania:

1:1800- 1:2500 żywo urodzonych noworodków

Postacie mukowiscydozy

postać płucna- największe zmiany występują w płucach, zmiany ze strony przewodu pokarmowego są słabo wyrażone

postać brzuszna- dominują objawy ze strony przewodu pokarmowego

postać mieszana- płucno-brzuszna;

objawy mukowiscydozy:

- układ oddechowy- przyspieszony oddech, kaszel podobny do kokluszowego, nawracające infekcje

- układ krążenia- sinica, palce pałeczkowate, niewydolność oddechowo-krążeniowa, serce płucne

- przewód pokarmowy- niedrożność smółkowa, zbite masy smółki wypełniają światło jelita, może dojść do perforacji, cuchnące stolce z wysoką zawartością tłuszczów, wypadanie odbytnicy,

- zaburzenia zewnątrzwydzielnicze- spadek aktywności enzymów trzustkowych

- zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie trzustki

- łagodna cukrzyca

Diagnostyka laboratoryjna mukowiscydozy:

diagnostyka opiera się na trzech głównych objawach:

- zmiany płucne

- zaburzenia trawienia

- wzrost stężenia elektrolitów w pocie;

diagnostyka prenatalna oparta jest na oznaczaniu enzymów trzustkowych i fosfatazy alkalicznej w płynie owodniowym; poza tym testy przesiewowe polegające na oznaczaniu albuminy w smółce (mało specyficzne)

---