1. Opisz przedmiot zainteresowania ekonomiki przedsiębiorstw.

Ekonomika przedsiębiorstwa jako nauka teoretyczna bada współzależności między ludźmi a przedmiotami a środkami pracy oraz związki pomiędzy przedsiębiorstwem a jego otoczeniem oraz formułuje twierdzenia i ustala zasady i metody racjonalnego gospodarowania przedsiębiorstwie.

Ekonomika przedsiębiorstwa jako nauka empiryczna ustala i weryfikuje ustalone zasady i instrumenty ich stosowania w praktyce działania oraz bada tę praktykę pod kątem jej oceny oraz sformułowania zaleceń, praw i zasad funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa.

2. Podaj ogólną definicję przedsiębiorstwa oraz definicję przedsiębiorstwa hotelarskiego.

Przedsiębiorstwo jest jednostką gospodarczą prowadzącą określoną działalność kierującą się przy tym dążeniem do osiągnięcia korzyści materialnych działającą na własny rachunek i ponoszącą ryzyko i odpowiedzialność za podejmowane samodzielnie decyzje.

Przedsiębiorstwo hotelarskie prowadzi działalność usługową polegającą na zaspakajaniu potrzeb w zakresie zakwaterowania, wyżywienia i innych potrzeb z tym związanych osobom podróżującym.

3. Scharakteryzuj przedsiębiorstwo własności indywidualnej. Podaj przykłady z dziedziny hotelarstwa i gastronomii.

• Najczęstsza forma działalności gospodarczej w polskiej gospodarce

• Nie występuje pojęcie dochodu firmy i podatku dochodowego - jest on traktowany jako dochód osobisty

• Zalety

• Brak formalnych wymagań odnośnie kapitału

• Niższe koszty prowadzenia

• Duża samodzielność/elastyczność co do sposobu prowadzenia działalności

• Łatwość zarządzania

• Wady

• Brak kapitału ogranicza rozwój

• Naturalna tendencja do zwiększania kosztów

Przykłady:

• Usługi noclegowe

• Kwatery prywatne

• Pensjonaty

• Usługi żywieniowe

• Restauracje

• bary

• Scharakteryzuj spółki prawa handlowego. Podaj przykłady z dziedziny hotelarstwa.

1. Spółki z o.o.

• Jeden lub więcej właścicieli

• Minimalny kapitał założycielski: 50tys.

• Możliwość zgromadzenia większego kapitału na rozwój

• Prowadzenie kosztowniejsze m.in. z powodu wymogów kodeksu handlowego

• Utrudniona zmiana udziałowców

2. Spółki akcyjne (korporacje)

• Co najmniej 3 akcjonariuszy

• Minimalny kapitał akcyjny: 500tys.

• Stosowana najczęściej przy większych przedsięwzięciach lub po przekształceniu spółki z o.o.

• Łatwość obrotu akcjami

• Większe koszty prowadzenia m.in. z uwagi na prawo handlowe

• Często występuje główny akcjonariusz - inwestor strategiczny lub finansowy

5. Od czego zależy wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej.

• Wymagania założycielskie

• Zakres odpowiedzialności majątkowej i ryzyka kapitałowego

• Możliwość finansowania działalności

• Zakres kierowania i kontroli przedsiębiorstwa

• Obciążenia podatkowe

6. Wymień przykłady umów stosowanych w współdziałaniu przedsiębiorstw hotelarskich.

• Umowy agencyjne (z agencjami turystycznymi) - agencje t. pośredniczą w znajdowaniu klientów dla danego przedsiębiorstwa hotelarskiego

• Umowa czarteru (z touroperatorem) - np. wynajęcie lotu czarterowego do miejsca docelowego

• Umowy dzierżawy (na czasowy wynajem obiektu noclegowego lub terenu)

• Umowy o zarządzanie, kontrakty menadżerskie (z wyspecjalizowanymi firmami,)

• Umowy franszyzy (z sieciami lub grupami hotelowymi) (przykład: budowę hotelu finansuje bank, na określonych warunkach określonych z właścicielem hotelu, właścicielem hotelu jest bank do momentu jeśli hotel spłaci dług)

• Umowy leasingowe (z instytucjami finansowymi)

7. Na czym polega współdziałanie koncentracyjne. Podaj przykład z dziedziny hotelarstwa.

• Koncentracja - skupienie produkcji w dużych przedsiębiorstwach, w wyniku czego rośnie udział danego przedsiębiorstwa na rynku

• Koncentracja polega na łączeniu (integracji) działalności przedsiębiorstw w ramach jednego przedsiębiorstwa i/lub łączenia się przedsiębiorstw przez wchodzenie w różnego rodzaju powiązania i związki kooperacyjne

• Integrowane przedsiębiorstwa podporządkowują się mniej lub bardziej ściśle jednolitemu kierownictwu, tracąc samodzielność ekonomiczną a często również samodzielność prawną

Przykłady: a) Koncern - zgrupowanie samodzielnych przedsiębiorstw (Accor), b) Holding - grupa spółek w której jedna sprawuje jednolite kierownictwo nad pozostałymi (Grupa Orbis S.A.) c) Kartel d) Alliance (sojusz) e) podmiot dominujący f) konglomerat

8. Jakie są ogólne przesłanki integracji wśród przedsiębiorstw turystycznych.

• Dojrzałość rynku na którym dotychczas działa dany podmiot i zaostrzająca się konkurencja o udział w rynku

• Ekonomia skali

• Większa siła nabywcza

• Tańszy zarząd

• Wspólne inwestycje w nowe technologie

• Wspólne szkolenia

• Wspólny marketing

• Ograniczenie konkurencji

• Zróżnicowanie ryzyka działalności gospodarczej

9. Wyjaśnij pojęcie integracji poziomej i pionowej.

• Integracja pozioma ma miejsce wtedy gdy powiązania zachodzą w ramach tego samego sektora rynku turystycznego przykład: sojusze linii lotniczych, sieci i grupy handlowe, sieci agencji turystycznych, grupy touroperatorskie

• Integracja pionowa ma miejsce wtedy gdy powiązania zachodzą wzdłuż procesów produkcyjnych i obejmują podmioty z różnych sektorów rynku turystycznego

• Wprzód - ma miejsce wtedy gdy pomiot integrujący znajduje się wyżej w procesie produkcyjnym niż podmiot integrowany

• Wstecz - ma miejsce wtedy gdy podmiot integrujący znajduje się niżej w procesie produkcyjnym niż podmiot integrowany

10. Jakie cechy hoteli wpływają na ich model ekonomiczny przedsiębiorstw hotelowych?

• Lokalizacja hoteli

• Lokalizacja przestrzenna w miejscowości

• Zakres usług i urządzeń

• Wielkość i standard hotelu

Modele ekonomiczne zależą w znacznej mierze od:

• Zakresu usług

• Grupy docelowej

• Formy organizacyjno - prawnej

• Wielkości obiektów

11. Wyjaśnij różnice w modelach ekonomicznych pomiędzy hotelami biznesowymi i wypoczynkowymi oraz sieciowymi i niezależnymi.

12. Wymień i opisz najważniejsze cechy ekonomiki kosztów przedsiębiorstwa hotelarskiego.

• Wysoka kapitałochłonność

1. Inwestycje hotelarskie wymagają znacznych środków

2. Najważniejsze pozycje to:

• Zakup gruntu

• Wzniesienie budynku

• Wyposażenie hotelu

• Urządzenia towarzyszące

• Zagospodarowanie terenu wokół hotelu

• Struktura kosztów - duży udział kosztów stałych

• Wysoki koszt inwestycji hotelowych oraz wysoki udział środków trwałych w majątku produkcyjnym przedsiębiorstwa hotelowego powoduje wysoki udział kosztów stałych

• Obejmują one głównie: koszty obsługi zaciągniętych kredytów (spłata i odsetki); wysokie koszty amortyzacji środków trwałych (budynek, wyposażenie)

• Do kosztów stałych wlicza się również: znaczną część zatrudnienia (konicznie do utrzymania gotowości produkcyjnej); zużycie energii

• Im większy hotel i wyższy standard tym większy udział kosztów stałych

• Wysoka pracochłonność

• Usługi hotelarskie i gastronomiczne wymagają znacznego udziału pracy ludzkiej

• Mimo prób automatyzacji jest ona w dalszym ciągu znaczny zwłaszcza w przypadku hoteli o tzw. Pełnym zakresie obsługi

• Praca - koszty osobowe (mimo postępu w automatyzacji) stanowią 30-40% kosztów ogółem hotelu

• Wpływa to na znaczną role jaką odgrywa w hotelarstwie zarządzanie zasobami ludzkimi

13. Podaj jakie są pozycje w rachunku wyników przedsiębiorstwa.

• Przedstawia osiągnięty wynik finansowy będący rezultatem przychodów i poniesionych kosztów w danym okresie

• Pokazuje ile przedsiębiorstwo zarobiło w danym okresie

• Wspólną pozycją rachunku wyników i bilansu jest zysk

• Przychody: ze sprzedaży (brutto + netto)

Inne przychody np. finansowe - lokaty bankowe, odsetki

• Koszty: koszty działalności operacyjnych (układ rodzajowy, funkcjonalny lub kalkulacyjny)

Koszty operacji finansowych (operacje w banku - przelewy)

14. Podaj jakie elementy kształtują wynik finansowy przedsiębiorstwa

• Przychody uzyskane ze sprzedaży

• KUP

• Wyniki ze sprzedaży

• Pozostałe przychody i koszty działalności operacyjnych

• Wynik na działalność operacyjne

• Zyski i straty nadzwyczajne

• Wynik finansowy brutto

• Podatek dochodowy i inne obciążenia zysku: CIT, PIT

• Wynik finansowy netto

15. Podaj jakie są składniki aktywów i pasywów w przedsiębiorstwie.

• kryterium rodzajowe pozwala wyróżnić trzy grupy składników aktywów o odmiennej postaci:
  - aktywa rzeczowe
  Są składnikami zasobów majątkowych, które mają charakter materialny i przyjmują postać fizyczną, rzeczową.
  - aktywa finansowe
  To aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach.
  - aktywa niematerialne
  Są składnikami zasobów majątkowych, które nie mają ani nie są aktywami finansowymi. Szczególną postacią tych aktywów są inwestycje, którymi mogą być zarówno aktywa finansowe, jak i materialne oraz rzeczowe.




• kryterium rosnącej płynności, które jest nadrzędnym kryterium klasyfikacji aktywów.
  Przez płynność aktywów rozumie się możliwość zamiany poszczególnych składników aktywów na środki pieniężne, które są najbardziej płynnym składnikiem aktywów.
  Na podstawie kryterium rosnącej płynności aktywa wykazywane w bilansie dzieli się na dwie grupy:
  A. Aktywa trwałe - To składniki zasobów majątkowych, które charakteryzuje długotrwałe użytkowanie lub wyłączenie z obrotu w danej jednostce.
  B. Aktywa obrotowe - To składniki zasobów majątkowych jednostki, które zużywają się w jednym cyklu operacyjnym.

16. Wymień i krótko opisz źródła finansowania przedsiębiorstwa.

Finansowanie przedsiębiorstwa nie jest możliwe do określenia w sposób jednoznaczny, dla tego pojęcia można przyjąć różne płaszczyzny odniesienia

• Wewnętrzne własne (z zysku netto, z rezerw przedsiębiorstwa, z przekształceń składników majątkowych, ze sprzedaży produktów i/lub usług i towarów, Ze sprzedaży i likwidacji obiektów majątku trwałego)

• Wewnętrzne obce (kredyty bankowe i pozabankowe, pożyczki, obligacje, leasing, factoring, fortfaiting, franchising i venture capital)

• Zewnętrzne własne (kredyty krótko-, średnio- i długoterminowe, emisję obligacji przedsiębiorstwa, leasing, pożyczki)

• Zewnętrzne obce (kredyty bankowe krótkoterminowe, kredyty handlowe, zobowiązania odnawialne, pożyczki z sektora pozabankowego, emisja krótkoterminowych papierów dłużnych, factoring)

17. Wyjaśnij na czym polegają formuły kalkulacji cen - tzw. 3K.

• Koszty - cena (prowizja) obliczana metodą kosztową, w przypadku wzrostu kosztów, zwiększamy cenę, Metoda obliczania: Koszty (+prowizja) +ceny konkurencji.

• Konkurencja (podażowa) - porównanie mojej ceny kosztowej z cenami konkurencji, jeśli konkurencja jest droższa mogę przyjąć ceny podobne i zwiększyć zysk lub podnieść nakłady na marketing

• Klienci (popytowa) - moja cena może być wyższa od cen konkurencji a więc zysk może być większy, zwłaszcza kiedy jest duże zainteresowanie produktem lub usługą

18. Na czym polega zarządzanie przychodami w hotelarstwie?

• Zarządzanie sprzedażą miejsc noclegowych które ma na celu osiągnięcie maksymalnego przychodu w danych warunkach rynkowych

• Polega na sterowaniu (najczęściej przy pomocy specjalnych programów komputerowych) wielkością oferty poszczególnych produktów i cenami Abu najlepiej dostosować je do istniejącego popytu

Wyższe kategorie:

• Wielkość oferty kształtowana na poziomie cena/rodzaj pokoju

• Dostępne różne rodzaje cen w tym samym czasie

Niższe kategorie:

• Jedna stała cena

• Zniżki jedynie na weekend

19. Wyjaśnij ekonomiczne przesłanki wyboru preferowanego kanału dystrybucji. Jakie są różnice w modelach dystrybucji w hotelach biznesowych i wypoczynkowych?

Porównanie relacji przyrostów kosztów do przyrostu wartości sprzedaży w poszczególnych wariantach, wariant w którym relacja przyrostu wartości kosztów do przyrostu wartości sprzedaży jest najniższa, czyli porównanie:

∆K1,∆K2,∆K3

∆S1,∆S2,∆S3

Różnice w modelach dystrybucji:

a) Hotele biznesowe: działania reklamowo-informacyjne, koszty własnych punktów sprzedaży, prowizja dla agentów, rabaty dla organizatorów

b) hotele wypoczynkowe: większe lub należące do dużej sieci hoteli mogą mieć takie same modele dystrybucji jak hotele biznesowe, jednak w mniejszych obiektach nie opłacalne jest utrzymywanie własnych agentów, własnych punktów sprzedaży, czy wielkie kampanie reklamowe w mediach.

20. Jakie są ekonomiczne korzyści z wykorzystania przez hotele internetowych systemów dystrybucyjnych?

• Dystrybucja bezpośrednia - pomijanie pośredników (deintermediacja) Korzyści:

• pełna kontrola producenta nad zbytem wytwarzanych produktów i usług, poziomem obsługi kliena
• szybki, bezpośredni,niezakłócony, dwukierunkowy przepływ informacji między produktem a klientem
• szybkie dostosowanie oferty rynkowej do zmian popytu w segmencie
• skrócenie czasu przepływu produktu od wytwórcy do nabywców finalnych
• relatywnie szybki przepływ płatności za zakupione produkty
• realizacja przez producenta pełnego zysku z tytułu sprzedaży produktów
• możliwość nawiązania trwałych więzi z klientami i wykształcenie grup lojalnych klientów
• skuteczne kierowanie

• Dystrybucja pośrednia - wzrost znaczenia pośredników nowego typu (reintermediacja) Korzyści:

• zwiększa możliwość penetracji rynku i potencjalną sprzedaż prod.
• Ułatwia ekspansję producenta na nowe dotychczas nieobsługiwane rynki
• Redukuje ogólną liczbę transakcji producenta z nabywcami, co obniża koszty dystryb.
• Pozwala odnosić koszty związane ze specjalizacją i wykonaniem jednorodnych czynności na dużą skalę
• Uwalnia producenta od kosztów związanych ze znajdowaniem nabywców, budowaniem własnej sieci dystr., zatrudnianiem personelu sprzedażowego, utrzymywaniem zapasów
• Zmniejsza ryzyko producenta o część przeniesioną na pośrednika
• Zwalnia producenta od czynności mających na celi dostosowanie produktu elastyczność dóbr konsumpcyjnych i sprzętu

• Wielokanałowa dystrybucja Korzyści:

• większe rozmiary sprzedaży i pokrycie rynku dzięki łatwiejszemu dotarciu do nabywców

• bardziej zindywidualizowana sprzedaż

• eliminacja zależności od funkcjonowania jednego kanału i redukcja ryzyka

• większa elastyczność

• Witryny społęcznosciowe

• większy dostęp do potencjalnych klientów

• zawężenie ilości klientów ze względu na ich zainteresowania

• możliwość zbadania opinii o danym produkcie lub usłudze przed jej wprowadzeniem

21. Wyjaśnij pojęcie otoczenia makroekonomicznego przedsiębiorstwa turystycznego. Wymień elementy tego otoczenia.

Otoczenie makroekonomiczne - tworzy zespół warunków wpływających na sposób funkcjonowania przedsiębiorstwa wynikający z jego działania w określonym kraju, regionie, układzie politycznym, prawnym. Jest to zespół czynników niekontrolowanych i niezależnych od przedsiębiorstwa, tworzący dla niego określone możliwości rynkowe jak również stanowiący pewne zagrożenia (szanse) warunkujące przez to jego funkcjonowanie

Elementy otoczenia:

P - polityczne

E - ekonomiczne

S - społeczne

T - technologiczne

1. Otoczenie instytucjonalno - prawne

2. Otoczenie ekonomiczne

3. Otoczenie społeczno - demograficzne

4. Otoczenie środowiskowe

5. Otoczenie technologiczne

6. Otoczenie zagraniczne

22. Opisz model sił konkurencyjnych Portera.

• Siła oddziaływania dostawców i możliwości wywierania przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora,

• Siła oddziaływania nabywców i możliwości wywierania przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora,

• Natężenie walki konkurencyjnej w sektorze,

• Groźba pojawienia się nowych produktów,

• Groźba pojawienia się substytutów

23. Od czego zależy konkurencja na rynku hotelarskim. Jakie są pod tym względem różnice pomiędzy hotelami wypoczynkowymi a biznesowymi?

Konkurencja to proces w którym uczestnicy rynku dążąc do realizacji swych interesów próbują przedstawić korzystniejsze od innych oferty ceny jakości lub innych cech wpływających na decyzję zawarcia transakcji

Konkurencja zależy od:

1. Ilości obiektów o tym samym charakterze na rynku

2. Jakości oferowanych usług

3. Cen

4. Barier wejścia

5. Wysokie koszty stałe

6. Siły przetargowej dostawców

7. Siły przetargowej nabywców

8. Zagrożenie wejścia substytutów

• Hotele biznesowe - konkurencja jest ograniczona przestrzennie co wynika z jakości konsumpcji i produkcji

• Hotele wypoczynkowe - konkurencja może dotyczyć podmiotów w innych regionach kraju a nawet za granicą, jest przestrzennie bardziej rozległa.

24. Wymień i opisz krótko najważniejsze bariery wejścia w sektorze hotelarskim.

1. Realność groźby wejścia zależy od barier wejścia do których Porter zalicza:

• Ekonomikę skali - dotyczy możliwości obniżenia jednostkowego kosztu produktu lub funkcji w procesie jego wytwarzania wraz ze wzrostem wielkości produkcji w jednostce czasu; osiągnięcie dużej skali produkcji musi pociągać za sobą reakcję istniejących firm

• Zróżnicowanie wyrobów

• Potrzeby kapitałowe - konieczność poniesienia znacznych nakładów inwestycyjnych - tym większe im wyższa kategoria hotelu

• Koszty zmiany dostawy

• Dostęp do kanałów dystrybucji - zależy od : modelu biznesowego hotelu; wielkości - im większy hotel tym ważniejsze jest zapewnienie odpowiedniej dystrybucji; położenia (hotele położone w miastach bardziej zależą od dystrybucji kanałami typu GDS i internetowymi

• Gorszą sytuację kosztową niezależnie od skali

25. Wymień i opisz krótko strategie konkurencyjne stosowane przez przedsiębiorstwa.

• Strategia pozycji wiodącej pod względem kosztów całkowitych”

• W przedsiębiorstwach hotelarskich ma ograniczone znaczenie wobec wysokich kosztów stałych

• Różnice kosztów wynikają głównie z kosztów inwestycji - te zaś zależą od kategorii

• Stosowane głównie przez hotele niższej kategorii

• Strategia zróżnicowania:

• Polega na wyróżnieniu w stosunku konkurencji swojego produktu niecelowymi cechami produktu

• Zróżnicowanie może dotyczyć takich elementów produktu przedsiębiorstwa hotelarskiego jak:

• Jakość

• Dodatkowe (bezpłatne) składniki produktu (np. Internet, śniadanie, bezpłatny transfer z lotniska)

• Atmosfera

• Strategia koncentracji

• Polega na wyborze segmentu rynku, produktu lub rynku geograficznego (nisz rynkowych) na którym koncentruje się przedsiębiorstwo. W hotelarstwie rzadziej spotykane.

Przykłady: Sale konferencyjne, przy kasynach, przy atrakcjach turystycznych.

---