Zasada konstrukcji budzetu(1), STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE


Zasada konstrukcji budżetu lokalnego

na przykładzie Urzędu Miasta w Tomaszowie Mazowieckim

Alicja W.

Zarządzanie i Marketing

Tomaszów Maz. dnia 18.01.2003r.

Spis treści:

Wstęp ......................................................................................................................

1. Wybrane elementy finansów publicznych ..............................................................

2. Budżet gminy ..........................................................................................................

3. Struktura budżetu gminy ........................................................................................

4. Konstrukcja budżetu ...............................................................................................

Zakończenie ................................................................................................................

Bibliografia .................................................................................................................

2

4

7

12

16

24

25

Wstęp

Mocą Ustawy z dnia 24 lipca 1998r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106,
poz. 668) został wprowadzony trójstopniowy podział terytorialny państwa.

Od 1 stycznia 1999r. jednostkami samorządu terytorialnego, stały się województwa, powiaty
i gminy. Zbiór gmin liczy 2.424 jednostek różniących się między sobą czynnikami takimi jak status, położenie geograficzne, gospodarka czy wielkość. Podstawowym celem prowadzonej przez każdą gminę polityki dochodowej jest zapewnienie sobie odpowiednio wysokich wpływów budżetowych, pochodzących z ustalanych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw podatków, wpłat z opłat oraz udziałów w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, zapewniających pokrycie wydatków na realizację ważnych zadań. Instrumentem realizacji polityki dochodowej gminy, ukazującym źródła pochodzenia dochodów i kierunki ich wydatkowania, jest budżet gminy. Łączy on w sobie cechy ekonomiczne: wprowadza obowiązujące „użytkowników” gminy stawki z tytułu opłat i podatków, prawne: jest przepisem lokalnym obowiązującym przez rok kalendarzowy oraz informacyjno - motywacyjne: jest dostępny dla wszystkich zainteresowanych i ukazując dane na temat sytuacji finansowej gminy informuje, z jakich źródeł zamierza ona czerpać dochody oraz cele ich wydatkowania, a przez to skłania „użytkowników” gminy do pożądanych zachowań.

Ze względu na zainteresowanie zagadnieniem tematu, pracę zawodową mającą bezpośredni związek z wykonywaniem budżetem, jak również szeroki zakres i złożoność tematu przyczyniły się do napisania tej pracy.

Celem pracy jest przedstawienie konstrukcji budżetu gminy na przykładzie budżetu gminy - miasta Tomaszów Mazowiecki, ze zwróceniem szczególnej uwagi na dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych.

Aby można było mówić o konstrukcji budżetu, należy najpierw powiedzieć, co to są finanse lokalne, po co tworzy się i z jakich elementów składa się budżet, kto go uchwala i kto odpowiada za jego realizację. Te wszystkie zagadnienia zawarte są w poszczególnych rozdziałach mojej pracy.

Praca składa się z czterech rozdziałów.

W rozdziale pierwszym w przejrzystej formie zostały przedstawione elementy finansów publicznych - finansów jednostek samorządu terytorialnego, zasady finansów oraz źródła prawa finansowego.

Rozdział drugi zawiera zasady procedury budżetowej oraz rozważania na temat tworzenia
i wykonania budżetu gminy.

Trzeci rozdział przedstawia zakres działań gminy i strukturę budżetu gminy, w szczególności źródła pochodzenia i kierunki rozdysponowania dochodów poprzez wydatki gminy.

Czwarta, ostatnia część pracy poświęcona została konstrukcji budżetu miasta Tomaszowa Mazowieckiego na rok 2003. Ukazuje ona systematykę dochodów i wydatków gminy według klasyfikacji działowej na rok 2003 ze szczególnym uwzględnieniem działu 756 - Dochody od osób prawnych i od osób fizycznych., zawierające różnego rodzaju wpływy z podatków i opłat.

W pracy wykorzystane zostały materiały dotyczące budżetu miasta Tomaszowa Mazowieckiego, dostępna literatura oraz akty prawne związane z tematem pracy.

1. Wybrane elementy finansów publicznych

Finanse są to zjawiska i procesy pieniężne. Należą do nauk społecznych a ściślej mówiąc ekonomicznych. Właśnie z ekonomicznego punktu widzenia są to zjawiska finansowe polegające na gromadzeniu i podziale środków pieniężnych.

Finanse dzielimy na finanse publiczne i finanse prywatne.

Pod pojęciem finansów publicznych rozumie się publiczne zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy prawne je regulujące. Przedmiotem finansów publicznych są zjawiska
i procesy związane z tworzeniem i rozdysponowaniem funduszy publicznych (budżetu państwa, budżetu gminy, funduszy ubezpieczeń społecznych i innych funduszy). Zasadniczą przyczyną warunkującą gromadzenie funduszów publicznych jest konieczność sfinansowania przez państwo potrzeb publicznych społeczeństwa, takich jak potrzeby w zakresie obrony narodowej, bezpieczeństwa publicznego, administracji, ochrony środowiska czy też w zakresie ochrony zdrowia oraz edukacji społeczeństwa.

Przyjmuje się, że finanse spełniają trzy zadania: redystrybucyjne, alokacyjne, stabilizacyjne.
W zakresie redystrybucji budżetowej podstawowym zadaniem jest korygowanie w ramach społeczeństwa podziału dochodów ustalonego pierwotnie w wyniku gry rynkowej, zgodnie
z poczuciem sprawiedliwości dominującej części społeczeństwa. Realizacja tego zadania może przybierać formy ingerencji bezpośredniej bądź pośredniej. Bezpośrednie korygowanie dochodów pierwotnych dokonuje się poprzez podatki oraz transfery, pośrednie zaś - za pomocą bezpłatnego lub częściowo opłatnego zaspokojenia określonych potrzeb.

Zadania alokacyjne polegają na kształtowaniu podziału czynników produkcji i dóbr materialnych między sektory prywatny i publiczny oraz ich dalszej alokacji wewnątrz tych sektorów. Dokonywane jest to za pomocą zespołu narzędzi gromadzenia dochodów budżetowych i wydatków budżetowych. Poprzez podatki, cła, opłaty i pożyczki władze państwowe bądź samorządy lokalne przejmują część bieżących dochodów różnych podmiotów gospodarujących (przedsiębiorstw, gospodarstw domowych) i drogą wydatków budżetowych kierują je na utrzymanie całej sfery publicznej, zabezpieczenie socjalne czy inwestycje publiczne. Środki pieniężne pobierane przez władze publiczne od podmiotów prywatnych zmieniają więc przeznaczenie, zmienia się zatem struktura wydatków ostatecznych, a także struktura nakładów inwestycyjnych (ze względu na inny charakter inwestycji publicznych).

Stabilizacyjne zadania finansów publicznych polegają na wykorzystaniu instrumentów budżetowych do oddziaływania na procesy gospodarcze w celu zapewnienia stabilnego
i wysokiego wzrostu gospodarczego przy: stabilności poziomu cen, wysokim stanie zatrudnienia, zachowaniu równowagi zewnętrznej (bilansu płatniczego kraju).

System finansów publicznych obejmuje swoim zakresem system finansów rządowych, a także system finansów samorządowych. Obydwa elementy składowe mają bardzo zróżnicowaną strukturę wewnętrzną. Zróżnicowanie systemu finansów samorządowych jest wynikiem przede wszystkim ustrojowej struktury samorządu terytorialnego, trójczłonowej konstrukcji tej struktury, zwanej potocznie „szczeblami” samorządu terytorialnego. Przyjmuje się, że gminy oraz powiaty stanowią samorząd lokalny, natomiast województwa samorzadowe tworzą regionalny szczebel samorządu terytorialnego.

Obecnie w Polsce funkcjonują 2424 gminy, 373 powiaty (w tym: 308 powiatów ziemskich,
65 powiatów grodzkich) i 16 województw samorządowych. Samorządy gminne prowadzą gospodarkę finansową zwaną finansami lokalnymi. Bardzo ważnym elementem finansów gmin jest gospodarka budżetowa oraz zjawiska związane z jej funkcjonowaniem, polegające przede wszystkim na opracowywaniu, uchwalaniu i wykonywaniu budżetu, ewidencji, sprawozdawczości i kontroli dochodów, przychodów, wydatków i rozchodów budżetowych oraz gospodarce finansowej innych jednostek działających na terenie gminy jako jednostki organizacyjne samorządu gminnego.

Źródłami prawa finansowego samorządu gminnego są:

Każda jednostka samorządu terytorialnego jest zobowiązana prowadzić gospodarkę finansową według zasad określonych w powszechnie obowiązujących przepisach prawa.

Źródłem przepisów dotyczących gospodarki finansowej gmin są uchwały rad gmin: uchwały budżetowe, uchwały w sprawach podatków i opłat, uchwały w sprawie sprawozdań
z działalności finansowej - wykonania budżetów gmin.

2. Budżet gminy

Podstawową formą działalności samorządów lokalnych stanowi gospodarka budżetowa. Dochody i wydatki publiczne ujmowane są w budżecie gminy (miasta).

Budżet gminy to opracowywany, uchwalany i wykonywany w sposób prawem przewidziany plan finansowy gminy, obejmujący jej wydatki nie przekraczające dochodów wraz z wpływami zwrotnymi na czas roku kalendarzowego, na podstawie którego prowadzi ona w sposób jawny
i samodzielny swą gospodarkę finansową.

Zasady procedury budżetowej mają istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki finansowej gminy. Przepisy prawne regulujące gospodarkę budżetową gminy są zawarte w ustawie z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym oraz w ustawie z dnia
26 listopada 1998r. o finansach publicznych i w przepisach wykonawczych do tej ustawy:
w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2000r. Nr 59
poz. 688 z późn zm.). Są tu zawarte sposoby postępowania różnych podmiotów, terminy wykonywania poszczególnych czynności oraz zakres i charakter opracowywania materiałów. Przestrzeganie lub łamanie tych zasad ma bezpośredni wpływ na kształt budżetu gminy. Na podstawie Art. 53 ust. 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) procedurę uchwalania budżetu oraz rodzaje
i szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi określa rada gminy. Zgodnie z tym artykułem powstała Uchwała Nr 449/2000 Rady Miejskiej w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 6 września 2000 roku w sprawie: procedury opracowywania i uchwalania oraz szczegółowości materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi budżetu miasta. Uchwała ta określa między innymi zasady oraz tryb tworzenia budżetu miasta, zadania poszczególnych komórek organizacyjnych urzędu i podmiotów przy tworzeniu budżetu miasta oraz elementy, jakie powinna zawierać uchwała budżetowa. Akt uchwalenia budżetu gminy przez radę przybiera formę uchwały budżetowej. Oprócz tej uchwały rada gminy uchwala również inne akty z zakresu spraw budżetowych dotyczące zmian budżetu czy przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu.

W 2002r. akt budżetowy, będący podstawą dla prowadzenia gospodarki finansowej skierowany był przede wszystkim do zarządu gminy, który zgodnie z art. 60, pkt.1. Ustawy o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), odpowiadał za jego wykonanie i prawidłową gospodarkę finansowa oraz do innych podmiotów prawa, które

wykonują budżet w imieniu gminy lub korzystają z dotacji budżetowych. Zgodnie z art. 99 Ustawy z dnia 20 czerwca 2002r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984), nastąpiła zmiana mówiąca o tym, że ilekroć w przepisach dotychczasowych jest mowa o zadaniach i kompetencjach zarządu jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dotyczącym zarządu gminy lub o zadaniach i kompetencjach zarządu gminy, stają się one zadaniami i kompetencjami wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Ilekroć w dotychczasowych przepisach jest mowa o zadaniach i kompetencjach przewodniczącego zarządu gminy, należy przez to rozumieć wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Zgodnie z Art. 102 w/w ustawy, zmiany te wchodzą w życie w dniu wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego przeprowadzonych w związku z zakończeniem kadencji tych organów wybranych w dniu 11 października 1998 r.

Przygotowanie projektu budżetu na 2002r. było obowiązkiem zarządu gminy, natomiast przygotowanie projektu budżetu na rok 2003 jest obowiązkiem prezydenta, który uwzględnia przy tym zasady prawa budżetowego i wskazówki rady gminy.

Projekt budżetu miasta Tomaszowa Mazowieckiego na 2003 rok opracowano na podstawie:

1. Ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

2. Ustawy o finansach publicznych.

3. Informacji Ministra Finansów o wysokości subwencji ogólnej, subwencji oświatowej
i subwencji drogowej, planowanej kwoty dochodów tytułem udziału we wpływach
z podatku dochodowego od osób fizycznych.

4. Informacji Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi.

5. Informacji Urzędu Skarbowego.

6. Propozycji jednostek i zakładów budżetowych.

7. Uchwały Rady Miejskiej w Tomaszowie Maz. Nr 449 z dnia 6 września 2000r. w sprawie procedury opracowywania i uchwalania oraz szczegółowości materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi budżetu.

8. Uchwały Rady Miejskiej w Tomaszowie Mazowieckim Nr 314 z dnia 29 grudnia 1999 r.
(z późn. zm.) sprawie trybu postępowania o udzielenie dotacji z budżetu miasta, sposobu jej rozliczania oraz kontroli wykonywania zleconego zadania.

9. Zarządzenia Nr 14 z dnia 12 września 2002r. w sprawie projektu budżetu miasta na 2003r.

10. Kontraktu wojewódzkiego

11. Wniosków Komisji Rady Miejskiej.

Budżet gminy jest rocznym planem finansowym, uchwalanym na okres jednego roku kalendarzowego. Powinien być uchwalony przez radę gminy zgodnie z zasadą uprzedniości, tj. do końca roku poprzedzającego rok budżetowy, co łączy się z obowiązkiem przedkładania przez prezydenta miasta (gminy) projektu uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami i informacją o stanie mienia komunalnego, najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

Budżet gminy obejmuje dochody gminy w postaci podatków, udziałów w podatkach, opłat, subwencji, dotacji celowych, wpływów z majątku komunalnego i innych dochodów oraz wydatki na realizację zadań własnych i zleconych. Na wydatki budżetu gminnego składają się wydatki urzędu gminy i innych jednostek budżetowych, dotacje dla zakładów budżetowych
i przedsiębiorstw komunalnych oraz na rzecz innych jednostek organizacyjnych i organizacji.

Bardzo istotne znaczenie dla jawności aktu budżetowego ma jego szczegółowość, dlatego dochody i wydatki budżetu gminy klasyfikuje się według działów, odpowiadających podstawowym dziedzinom działalności gminnej, rozdziałów, odpowiadających określonym jednostkom organizacyjnym lub ich grupom oraz paragrafów, odpowiadających określonym źródłom dochodów oraz rodzajom wydatków budżetowych.

Plan finansowy dla zadań zleconych opracowuje się zbiorczo w podziale na działy, rozdziały
i paragrafy dochodów i wydatków. Dochody powinny być planowane w podziale według ważniejszych źródeł i rodzajów dochodów i skalkulowane na podstawie ustawowych stawek oraz na podstawie przewidywanego wykonania z lat ubiegłych.

W planie wydatków budżetowych ujętych w poszczególnych działach i rozdziałach należy wyodrębnić następujące pozycje:

W ramach opracowywania projektu budżetu można wyróżnić dwa etapy:

Planowanie budżetu miasta na następny rok budżetowy rozpoczyna się po otrzymaniu informacji dotyczących wstępnych wielkości subwencji i dotacji celowych od Ministra Finansów. Plan budżetu jest przygotowywany przez komórki Urzędu Miasta (wydziały
i referaty). Jednostki budżetowe opracowują plany dochodów i wydatków budżetowych zgodnie z procedurą budżetową, według poszczególnych rozdziałów klasyfikacji budżetowej, co oznacza, że każdy rozdział musi obejmować odrębne zadania, na realizację którego jednostka ma zaplanować odpowiednie środki w planie finansowym.

Na podstawie otrzymanych materiałów, skarbnik gminy opracowuje zbiorcze zestawienie dochodów i wydatków do projektu budżetu, a następnie wraz z materiałami pomocniczymi przedkłada prezydentowi. Prezydent opracowuje projekt budżetu i przedkłada radzie gminy. Przewodniczący rady gminy przedstawia projekt budżetu do zaopiniowania komisjom stałym rady. Prezydent po zapoznaniu się z opiniami tych komisji przedkłada radzie gminy ewentualny skorygowany projekt budżetu do uchwalenia. Wraz z projektem uchwały prezydent przedstawia informacje o stanie mienia komunalnego oraz objaśnienia do budżetu, przekazując jednocześnie projekt uchwały budżetowej Regionalnej Izbie Obrachunkowej (RIO) w Łodzi, która ma obowiązek przedstawienia swej opinii w projekcie. Prezydent po zapoznaniu się z opinią Regionalnej Izby Obrachunkowej i po wprowadzeniu ewentualnych poprawek, przedkłada radzie gminy zmieniony lub niezmieniony projekt budżetu w terminie do 20 grudnia roku bazowego. Uchwalenie budżetu należy do wyłącznej właściwości rady gminy zgodnie z art. 18 ust.1 pkt. 4 Ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Projekt budżetu powinien zostać uchwalony przez radę do końca roku poprzedzającego rok budżetowy. Ustawodawca jednak dopuszcza możliwość nieuchwalenia budżetu przez radę gminy do końca roku poprzedzającego rok budżetowy, jednak nie dłużej niż do 31 marca roku budżetowego. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie do
31 marca, budżet gminy ustala regionalna izba obrachunkowa najpóźniej do końca kwietnia roku budżetowego. Po uchwaleniu budżetu przez radę gminy, prezydent miasta przekazuje uchwałę budżetową Regionalnej Izbie Obrachunkowej, która ma 30 dni (licząc od otrzymania uchwały) na jej analizę pod kątem zgodności z prawem.

Niestety w przypadku miasta Tomaszowa Mazowieckiego nie udało się zatwierdzić uchwały budżetowej do końca 2002r., zatem do czasu uchwalenia budżetu przez radę gminy, jednak nie później niż do 31 marca 2003r podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przedłożony przez Prezydenta radzie gminy.

Wykonywanie budżetu gminy oznacza gromadzenie dochodów i dokonywanie wydatków przez wszystkich dysponentów środków budżetowych gminy. Prezydent jest głównym dysponentem środków budżetowych, jemu zostały przypisane kompetencje wykonania budżetu. Zadania te realizuje z pomocą urzędu gminy.

Zaplanowane w budżecie na określone cele wydatki mają charakter maksymalny, co oznacza, że nie wolno wydać więcej środków niż ustalone wielkości w planach finansowych poszczególnych zadań. Nie można również wydatkować środków budżetowych na nie zaplanowane w budżecie zadania. Gdy zachodzi potrzeba korekty celu przeznaczenia lub wysokości zaplanowanych wydatków, można tego dokonać poprzez uchwałę zmieniającą.

Samorząd gminny posiada uprawnienia do zaciągania kredytu bankowego, pożyczek, emisji obligacji komunalnych na finansowanie zadań bieżących i inwestycyjnych. Jednostka samorządowa zaciąga zobowiązania, które w późniejszym terminie będą musiały zostać uregulowane i będą stanowiły obciążenie dla ich budżetu. W ustawie o finansach publicznych zawarte są zasady i warunki zaciągania zobowiązań przez jednostki samorządowe.

W ramach kontroli wewnętrznej wykonanie budżetu podlega przede wszystkim radzie gminy. Kontrola działalności finansowej gminy, jej zakres, konstrukcja, formy i organy kontroli przewidziane są w ustawie o samorządzie gminnym i w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych. Kontrolę można określić jako ogół czynności podejmowanych w celu osiągnięcia zgodności między stanem faktycznym (wykonaniem) a stanem obowiązującym, pożądanym (wyznaczeniem). Pożądany stan gospodarki finansowej wynika z przepisów prawa ogólnie stanowionego oraz przepisów wewnętrznych ustalanych w danej jednostce, a także przyjętych planów finansowych. Zgodnie z samorządowymi ustawami ustrojowymi, organami nadzoru są: Prezes Rady Ministrów, wojewoda, a w zakresie spraw finansowych regionalna izba obrachunkowa. Organami spełniającymi funkcje nadzorcze bądź uczestniczącymi w procedurze nadzorczej są ponadto: Naczelny Sąd Administracyjny, minister właściwy do spraw administracji publicznej oraz Sejm.

Gmina jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego ma bardzo szeroki zakres kompetencji, co nie oznacza, że może wykonywać swoje zadania w sposób niekontrolowany
i niepodlegający nadzorowi.

Kontrola samorządu jest wyrazem dbałości o publiczne pieniądze. Wewnętrzna kontrola finansowa gminy, to kontrola sprawowana głównie przez radę gminy (główny organ kontrolny w gminie) oraz głównego księgowego (skarbnika gminy).

Na podstawie Art. 18a Ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142 z późn. zm.), rada gminy kontroluje działalność prezydenta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy. W tym celu powoływana jest komisja rewizyjna. W skład komisji rewizyjnej wchodzą wyłącznie radni, z wyjątkiem radnych pełniących funkcję przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady gminy. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu i występuje z wnioskiem do rady gminy w sprawie udzielenia lub nie udzielenia prezydentowi absolutorium. Wniosek podlega zaopiniowaniu przez skład orzekający regionalnej izby obrachunkowej.

3. Struktura budżetu gminy

Gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu gminy.

Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, dochodami gminy są:

1) wpływy z ustalanych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw podatków:

a) od nieruchomości,

b) rolnego,

c) leśnego,

d) od środków transportowych,

e) od działalności gospodarczej osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,

f) od spadków i darowizn,

g) od posiadania psów,

h) od czynności cywilnoprawnych,

2) wpływy z opłat:

a) skarbowej,

b) eksploatacyjnej ,

c) lokalnych, uiszczanych na podstawie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych,

d) innych, pobieranych na podstawie odrębnych ustaw, o ile te ustawy stanowią, że jest to dochód gminy,

3) udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, w wysokości:

a) 27,6% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie gminy,

b) 5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, posiadających siedzibę na terenie gminy,

4) subwencje ogólne,

5) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gmin oraz wpłaty od zakładów
budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych gminy,

6) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone
gminie oraz inne zadania zlecone ustawami,

7) odsetki od środków finansowych gminy, gromadzonych na rachunkach bankowych,

8) dochody z majątku gminy.

Dochodami gminy mogą być również:

- dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gminy,

- dotacje celowe na zadania realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami
administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,

- dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa
i porządku publicznego,

- dotacje z funduszów celowych,

- środki finansowe pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi oraz środki
na współfinansowanie programów realizowanych z udziałem środków zagranicznych
niepodlegających zwrotowi,

- spadki, zapisy i darowizny,

- odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę,

- opłaty prolongacyjne oraz odsetki od nieterminowo regulowanych należności, stanowiących
dochody gminy,

- odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,

- dochody z kar pieniężnych i grzywien, określonych odrębnymi przepisami,

- inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.

Przyjmując kryterium stałego lub okresowego występowania w budżecie jednostek samorządu terytorialnego, można przyjąć podział dochodów na dochody zwyczajne i nadzwyczajne.

Wśród dochodów zwyczajnych jednostek samorządu terytorialnego należy wyodrębnić dochody o charakterze podatkowym (podatki i opłaty lokalne oraz udziały w podatkach państwowych, tj. dochodowych), transfery z budżetu państwa do budżetów jednostek samorządu terytorialnego (subwencje ogólne i dotacje) oraz inne dochody (o charakterze majątkowym), wpłaty dokonywane przez samorządowe jednostki i zakłady budżetowe lub gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych). Dochody zwyczajne to:

Dochodami nadzwyczajnymi są:

Oprócz dochodów i przychodów, w budżecie można wyróżnić wydatki budżetowe, które są przeznaczone na realizację zadań określonych w ustawach, w szczególności na:

Ustawa o samorządzie gminnym określa następujący zakres zadań własnych gminy:

1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody, raz
gospodarki wodnej,

2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków
komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną, cieplną i gaz,
4) lokalnego transportu zbiorowego,

5) ochrony zdrowia,

6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

7) gminnego budownictwa mieszkaniowego.

8) edukacji publicznej,

9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania kultury,

10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

11) targowisk i hal targowych,

12) zieleni gminnej,

13) cmentarzy gminnych,

14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej
i przeciwpowodziowej,

15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów
administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej
i prawnej,

17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej,

18) promocji gminy,

19) współpracy z organizacjami pozarządowymi,

20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

4. Konstrukcja budżetu

Organy gmin, samodzielnie prowadząc gospodarkę finansową, są zobligowane do respektowania zasad budżetowych, rozumianych z jednej strony jako postulaty i zlecenia
w zakresie prawidłowej organizacji i funkcjonowania gospodarki budżetowej, a z drugiej strony jako właściwości rozstrzygające o konstrukcji treści budżetu. Do podstawowych zasad określających konstrukcję budżetu gminy zalicza się zasady: jedności, równowagi, szczegółowości. Zgodnie z zasadą szczegółowości, dochody i wydatki powinny być ujmowane według podziałek klasyfikacji budżetowej z dokładnym określeniem źródeł dochodów oraz przeznaczeniem wydatków a środki budżetowe powinny być wydatkowane w określonym czasie i tylko do wysokości ustalonej w budżecie. Zasada ta jest realizowana przez klasyfikację budżetową.

Podstawą przygotowania projektu budżetowego są potrzeby społeczne i gospodarcze gminy oraz zamierzenia odnośnie działań w zakresie ich zaspokojenia.

Projekt uchwały budżetowej powinien obejmować:

1. Zestawienie tabelaryczne prognozowanych dochodów budżetu miasta według źródeł,
w szczegółowości co najmniej działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej.

2. Zestawienie tabelaryczne wydatków w szczegółowości co najmniej działów i rozdziałów
klasyfikacji budżetowej, z wyodrębnieniem:

3. Źródła pokrycia deficytu lub przeznaczenie nadwyżki budżetu jednostki samorządu
terytorialnego.

4. Wydatki związane z wcześniej uchwalonymi przez Radę Miasta wieloletnimi programami
inwestycyjnymi, z wyodrębnieniem wydatków na finansowanie poszczególnych programów.

5. Plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych
jednostek budżetowych i środków specjalnych.

6. Plany przychodów i wydatków funduszy celowych.

7. Upoważnienia dla Prezydenta Miasta do zaciągania długu oraz do spłat zobowiązań
jednostki samorządu terytorialnego.

8. Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych.

9. Zakres i kwoty dotacji przyznanych podmiotom niepublicznym.

10. Dochody i wydatki związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej i innych
zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego ustawami.

11. Dochody i wydatki związane z realizacją zadań wspólnych realizowanych w drodze umów
lub porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego, w budżecie jednostki
samorządu terytorialnego, której powierzono realizację tych zadań.

12. Dochody z tytułu wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych i wydatki na
realizację zadań określonych w uchwalanym przez Radę Miasta programie profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych.

Projekt budżetu gminy obejmuje jej planowane dochody w podziale na ważniejsze źródła tych dochodów oraz wydatki, z podziałem na działy, rozdziały i paragrafy zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2000r. Nr 59,
poz. 688 z późn. zm.).

Operacje finansowe, które dotyczą gromadzenia dochodów oraz uzyskiwania przychodów przez jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego w związku z prowadzoną działalnością, z wyjątkiem przychodów zaliczonych do operacji o charakterze czasowym, są ujmowane w ramach trzech poziomów grupowania tych zjawisk. Pierwszy i drugi poziom grupowania są wyznaczone przez rodzaje (przedmioty) działalności, z którymi wiążą się uzyskiwane dochody i przychody. Są to działy i rozdziały klasyfikacji dochodów publicznych oraz przychodów jednostek sektora finansów publicznych. Najniższy poziom grupowania odpowiada rodzajom (źródłom, formom prawnym pobrania) dochodów publicznych i przychodów jednostek sektora finansów publicznych. Określa się je mianem paragrafów klasyfikacji dochodów i przychodów publicznych. W uchwale budżetowej określa się prognozowane dochody według ważniejszych źródeł oraz działów. Wydatki gmin, a także wydatki zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych jednostek budżetowych oraz funduszy celowych tych jednostek samorządu terytorialnego ujmuje się w podobny sposób jak dochody i przychody publiczne. Klasyfikacja wydatków obejmuje również trzy poziomy ich grupowania. Pierwszy i drugi są wyznaczone przez rodzaje (przedmioty) działalności jednostek organizacyjnych sektora finansów publicznych, z którymi wiąże się ponoszenie wydatków przez te jednostki. Są to działy i rozdziały klasyfikacji wydatków publicznych (stanowiące zarazem podziałki klasyfikacji dochodów publicznych oraz przychodów jednostek sektora finansów publicznych). Najniższy poziom grupowania odpowiada rodzajom (formom prawnym) wydatków. Określa się je mianem paragrafów klasyfikacji wydatków publicznych. Klasyfikacja budżetowa to sposób grupowania dochodów i wydatków budżetowych w taki sposób, aby wiedzieć skąd pochodzą środki i na co są wydatkowane.

Projekt uchwały budżetowej dla miasta Tomaszowa Mazowieckiego na 2003r składa się
z części (paragrafów), które informują o ogólnych kwotach dochodów, wydatków, dotacjach, rezerwie budżetowej, ratach kredytów, itp.

Poniżej niektóre z nich:

§ 2 dochody budżetu miasta (zgodnie z załącznikiem Nr 1)w wysokości: 70.023.197 zł

w tym: dochody własne (zgodnie z załącznikiem Nr 2)

64.649.735 zł

dochody na zadania z zakresu administracji rządowej

(zgodnie z załącznikiem Nr 8)

5.330.462 zł

dochody wynikające z porozumień (zgodnie z załącznikiem Nr 10)

43.000 zł

§ 3 wydatki budżetu miasta (zgodnie z załącznikiem Nr 3) w wysokości:

68.716.269 zł

w tym: na zadania własne (zgodnie z załącznikiem Nr 4)

63.342.807 zł

na zadania z zakresu administracji rządowej

(zgodnie z załącznikiem Nr 9)

5.330.462 zł

na zadania wynikające z porozumień (zgodnie z załącznikiem Nr 11)

43.000 zł

§ 4 wydatki majątkowe miasta (zgodnie z załącznikiem Nr 5)w wysokości:

8.147.270 zł

wydatki na zadania wynikające z kontraktu (zgodnie z załącznikiem
Nr 6) w wysokości:

200.000 zł

§ 5 kwota dotacji z budżetu miasta (zgodnie z załącznikiem Nr 7):

3.415.000 zł

§ 6 rezerwy ogółem w wysokości:

w tym: rezerwa ogólna

rezerwa celowa

w tym: dział 801 - wydatki bieżące

dział 900 - wydatki majątkowe

1.570.000 zł

700.000 zł

870.000 zł

70.000 zł

800.000 zł

§ 7 rozchody, tj. spłaty kredytów długoterminowych i pożyczek w kwocie: 8.426.928 zł pokryte zostaną z dochodów 2003r., zgodnie z załącznikiem Nr 12

Dokładny obraz budżetu przedstawiają załączniki do uchwały budżetowej.

Budżet gminy dzieli się na działy, które odpowiadają podstawowym dziedzinom działalności publicznej,

np. 756 - Dochody od osób prawnych, osób fizycznych.;

750 - Administracja publiczna.

Wewnątrz poszczególnych działów dokonuje się szczegółowego podziału dochodów
i wydatków budżetowych na rozdziały. Rozdział obejmuje dochody i wydatki odnoszące się do poszczególnych typów jednostek organizacyjnych, np. rozdział 75416 - Straż Miejska w dziale 754 - Bezpieczeństwo Publiczne, lub do zadań realizowanych przez jednostki różnego typu, np. rozdział 80113 - Dowożenie uczniów do szkół w dziale 801 Oświata i wychowanie.

W obrębie rozdziałów wyróżnia się paragrafy, które wyodrębnione są według kryterium przedmiotowego. Paragraf odpowiada określonym źródłom dochodów oraz rodzajom wydatków budżetowych, po stronie dochodów, np. § 031 -podatek od nieruchomości;
§ 032 - podatek rolny, § 033 - podatek leśny, § 034 - podatek od środków transportowych,
§ 036 - podatek od spadków i darowizn a po stronie wydatków, np. § 4010 - wynagrodzenia osobowe, § 4300 - zakup usług pozostałych.

Szczegółowa klasyfikacja dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów miała zastosowanie do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok 2003.

Zgodnie z § 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U.
z 2000r. Nr 59 poz. 688 z późn. zm.) została ustalona klasyfikacja według działów, rozdziałów, paragrafów dochodów i przychodów i paragrafów dochodów, przychodów i wydatków budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych pochodzących:

a) ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji finansowych,

b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu
terytorialnego,

c) ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,

d) z otrzymanych pożyczek i kredytów,

Załącznik Nr 1: Klasyfikacja Działów w/w Rozporządzenia, zawiera symbole klas wg PKD, którymi należało się posługiwać przy tworzeniu projektu uchwały budżetowej.

Poniżej przedstawione zostaną działy według tej klasyfikacji:

010 Rolnictwo i łowiectwo

020 Leśnictwo

050 Rybołówstwo i rybactwo

100 Górnictwo i kopalnictwo

150 Przetwórstwo przemysłowe

400 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę

500 Handel

550 Hotele i restauracje

600 Transport i łączność

630 Turystyka

700 Gospodarka mieszkaniowa

710 Działalność usługowa

720 Informatyka

730 Nauka

750 Administracja publiczna

751 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz
sądownictwa

752 Obrona narodowa

753 Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne

754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa

755 Wymiar sprawiedliwości

756 Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających

osobowości prawnej

757 Obsługa długu publicznego

758 Różne rozliczenia

801 Oświata i wychowanie

803 Szkolnictwo wyższe

851 Ochrona zdrowia

853 Opieka społeczna

854 Edukacyjna opieka wychowawcza

900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska

921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego

925 Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody 926 Kultura fizyczna i sport

Zgodnie z w/w Załącznikiem dokonuje się klasyfikacji dochodów i wydatków zawartych
w uchwale budżetowej. Przy tworzeniu projektu uchwały budżetowej, wybrano te działy, które dotyczą miasta Tomaszowa Mazowieckiego.

Załącznik Nr 1 projektu uchwały budżetowej zawiera tabelaryczne zestawienie dochodów budżetowych ogółem według działów, z uwzględnieniem dochodów własnych i dochodów zleconych i porozumień.


Tabela1: Zestawienie dochodów budżetowych ogółem, zestawienie wg działów:

dział

nazwa działu

dochody własne

dochody zlecone i porozumienia

dochody ogółem

1

2

3

4

5

600

630

700

710 x

750

751

754

756

758

801

851

853

854

900

921 x

926

Transport

Turystyka

Gospodarka Mieszkaniowa

Działalność Usługowa

Administracja Publiczna

Urzędy Naczelnych Organów Władzy

Bezpieczeństwo Publiczne

Dochody od osób prawn., osób fiz.

Różne Rozliczenia

Oświata i Wychowanie

Ochrona Zdrowia

Opieka Społeczna

Edukacyjna Opieka Wychowawcza

Gospodarka Komunalna

Kultura i Ochrona Dziedzictwa Narodow.

Kultura Fizyczna i Sport

150.000

3.776.000

250.000

60.000

25.000

29.388.300

26.926.963

89.368

570.000

357.445

1.093.659

163.000

1.800.000

10.000

352.912

4.000

4.607.550

366.000

33.000

0

150.000

3.776.000

260.000

412.912

0

290.000

29.388.300

26.926.963

89.368

570.000

4.964.955

1.093.659

529.000

33.000

1.800.000

ogółem

64.649.735

5.373.462

70.023.197

x - porozumienia

Z uwagi na to, że pracuję w Urzędzie Miasta w Tomaszowie Mazowieckim i zajmuję się problemami naliczania i pobierania podatków lokalnych, szczególną uwagę chciałabym zwrócić na dochody, głównie z tytułu podatków i opłat lokalnych. Poniżej przedstawię klasyfikację działu 756- Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nie posiadających osobowości prawnej według rozdziałów zgodnie z projektem uchwały budżetowej na 2003r.

Załącznik Nr 2 projektu uchwały budżetowej, to zestawienie dochodów budżetowych dotyczących zadań własnych według działów, rozdziałów i paragrafów.

Każdy dział jest podzielony na rozdziały a każdy z tych rozdziałów na paragrafy:

(dział) 756 Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych

(rozdział) 75601 - Wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych

75616 - Wpływy z podatków i opłat od osób fizycznych

(paragraf) § 031 -podatek od nieruchomości

§ 032 - podatek rolny

§ 033 - podatek leśny, itd...

Tabela 2: Zestawienie dochodów - Zadania własne, zestawienie wg działów, rozdziałów
i paragrafów:

Dział

Nazwa działu

Plan na 2002r. na dzień 08.10.02

Przewidyw. wykonanie 2002r.

Złożony plan na 2003r.

Propoz. Zarządu Miasta

Uwagi

756

Doch. od osób prawnych,
od osób fizycznych

29.889.515

28.750.577

29.068.300

29.388.300

75601

§ 035

§ 091

75615

§ 031

§ 032

§ 033

§ 034

§ 050

§ 069

§ 091

75616

§ 031

§ 032

§ 033

§ 034

§ 036

§ 037

§ 043

§ 045

§ 050

§ 069

§ 083

§ 091

75618

§ 041

§ 091

§ 069

75619

§ 074

75621

§ 001

§ 002

Wpływy z podatku dochodowego od osób fizyczn.

karta podatkowa

odsetki od nieterminow. wpłat

Wpływy z podatków i opłat osób prawnych

podatek od nieruchomości

podatek rolny

podatek leśny

podatek od środków transp.

podatek od czynności cywilnopr.

wpływy z różnych opłat

odsetki od nieterm. wpłat
z tytułu podatków i opłat

Wpływy z podatków i opłat od osób fizycznych

podatek od nieruchomości

podatek rolny

podatek leśny

podatek od środków transp.

podatek od spadków i darowizn

podatek od posiadania psów

wpływy z opłaty targowej

wpływy z opł.adm. za czynn.urz.

podatek od czynności cywilnopr.

wpływy z różnych opłat

wpływy z usług

ods. od nieterminowych wpłat
z tytułu podatków i opłat

Wpływy z innych opłat stanow. dochody jednostek samorządu terytorialnego

wpływy z opłaty skarbowej

odsetki od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat

wpływy z opłaty restrukturyzac.

Wływy z różnych rozliczeń

dywidendy i kwoty uzyskane ze zbycia praw majątkowych

Udziały gmin w podatkach stanow. dochód budż.państwa

podatek dochodowy od osób fiz.

podatek od osób prawnych

525.000

520.000

5.000

8.521.929

7.842.029

1.600

3.300

200.000

420.000

0

55.000

5.811.300

3.000.000

37.000

300

810.000

250.000

9.000

440.000

80.000

820.000

5.000

240.000

120.000

375.000

370.000

5.000

165.258

14.491.028

13.941.028

550.000

337.000

330.000

7.000

8.602.000

7.900.000

1.600

3.300

180.000

500.000

100

17.000

5.789.400

3.000.000

37.000

400

810.000

250.000

7.000

440.000

90.000

780.000

10.000

240.000

125.000

306.000

300.000

6.000

166.177

13.550.000

13.000.000

550.000

303.000

300.000

3.000

8.640.000

7.950.000

1.500

3.500

180.000

500.000

0

5.000

5.800.300

3.100.000

37.000

300

810.000

250.000

8.000

440.000

90.000

780.000

5.000

240.000

40.000

300.000

300.000

0

0

14.025.000

13.455.000

570.000

303.000

300.000

3.000

8.640.000

7.950.000

1.500

3.500

180.000

500.000

0

5.000

5.800.300

3.100.000

37.000

300

810.000

250.000

8.000

440.000

90.000

780.000

5.000

240.000

40.000

620.000

300.000

0

320.000

0

14.025.000

13.455.000

570.000

W strukturze dochodów budżetowych gmin podstawowe znaczenie mają dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych oraz dochody z majątku gminy. W grupie podatków i opłat lokalnych wyróżnia się podatki i opłaty regulowane ustawą o podatkach i opłatach lokalnych oraz podatki i opłaty regulowane odrębnymi przepisami (podatek rolny, leśny, karta podatkowa, podatek od spadków i darowizn, opłata skarbowa, opłata eksploatacyjna).
W pierwszej grupie najważniejszą rolę odgrywa podatek od nieruchomości. Stanowi on ponad 50% ogólnych wpływów z podatków i opłat od osób fizycznych (plan na 2003r. - 3.100.000 zł) i ponad 90% ogólnych wpływów z tytułu podatków i opłat od osób prawnych (plan na 2003r. - 7.950.000 zł). Ponadto wpływy z podatku od środków transportowych stanowią ważny element w budżecie. Planuje się ogólne wpływy z tytułu podatku od środków transportowych od osób fizycznych i prawnych w 2003r. zgodnie z projektem budżetu
w kwocie 990.000 zł.

Zakończenie

Budżet gminy jest planem finansowym obejmującym dochody i wydatki gminy w roku kalendarzowym i funkcjonuje on jako odrębny budżet obok budżetu państwa. Gmina, jako wyodrębniona, powstała z mocy prawa wspólnota lokalnego społeczeństwa, powołana do samodzielnego wykonywania zadań publicznych nie zastrzeżonych dla innych jednostek samorządu terytorialnego, prowadzi politykę dochodową, której podstawowym instrumentem jest budżet gminy. Budżet gminy, obejmując dochody i wydatki gminy, funkcjonuje jako odrębny budżet obok budżetu państwa. Ważnym elementem budżetu gminy jest zachowanie równowagi między dochodami a wydatkami. W praktyce jest to jednak zasada trudna do utrzymania ze względu na wzrost potrzeb społecznych wywołanych postępem technicznym, technologicznym czy kulturowym. Dlatego najczęściej spotykamy się z nadwyżką budżetową (przewaga dochodów nad wydatkami) albo z deficytem (wydatki przewyższają dochody). Ale to przede wszystkim dochody decydują o zachowaniu równowagi budżetowej, gdyż ich poziom wyznacza poziom wydatków.

Przepisy ustawowe ściśle narzucają tryb i konstrukcję uchwalania budżetu gminy, regulując źródła dochodów i zasady ich gromadzenia, transfer środków z budżetu państwa, a także kierunek wydatków budżetowych. Zasadniczą rolę odgrywają tu jednak czynniki ekonomiczne, do których należą: rodzaje i konstrukcja podatków, rozwój gospodarczy, ściągalność podatków, poziom wydatków na sferę publiczną, usługi społeczne. Podstawą przygotowania projektu budżetowego są potrzeby społeczne i gospodarcze gminy oraz zamierzenia odnośnie działań w zakresie ich zaspokojenia. W zależności od rodzaju prowadzonej przez gminę działalności gospodarczej: rolniczej, przemysłowej, turystycznej czy leśnej, istnieją odmienne możliwości gromadzenia i odmienne priorytety wydatkowania środków budżetowych,.

Miasto Tomaszów Mazowiecki było niegdyś miastem przemysłowym. Uważam, że po upadku dużych zakładów przemysłowych w tym mieście, nie można zaliczyć go do tej grupy. Tomaszów Mazowiecki posiada znakomite warunki przyrodnicze i walory sprzyjające rozwojowi turystyki w tym rejonie, dlatego w budżecie znajdują się kwoty pieniężne przeznaczane na ten rodzaj działalności. Duże nakłady finansowe przeznaczane są również na rozwój urbanistyki, budowę wodociągu oraz kanalizacji, uciepłownienie miasta, zieleń miejską, utrzymanie i remonty dróg.

Samorząd terytorialny realizując racjonalnie stronę wydatkową budżetu wywiązuje się ze swoich zobowiązań wobec wspólnoty mieszkańców gminy. Dokonywanie wydatków samorządu terytorialnego ujętych w budżecie, stanowi wyraz realizacji zadań gminy
w stosunku do jej mieszkańców. To zaś jest głównym i nadrzędnym celem działań każdego samorządu terytorialnego i stanowi istotę jego działalności.

Bibliografia

1. A. Majchrzycka - Guzowska, Finanse i prawo finansowe, Wydawnictwa Prawnicze PWN
sp. z o. o., Warszawa, 1996

2. W. Miemiec, B. Cybulski, Samorządowy poradnik budżetowy na 2002 rok, MINICIPIUM
SA, Warszawa, 2002

3. L. Patrzałek, Finanse lokalne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego
we Wrocławiu, Wrocław, 1998

4. A. Piekara, Z. Niewiadomski, Samorząd terytorialny i rozwój lokalny, Uniwersytet
Warszawski, Warszawa, 1996

5. M. Pietrewicz, Polityka fiskalna, POLTEXT, Warszawa, 1994

6. Projekt budżetu miasta Tomaszowa Mazowieckiego na rok 2003

7. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowej
klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2000r. Nr 59,
poz. 688 z późn. zm.)

8. Uchwała Nr 449/2000 Rady Miejskiej w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 6 września
2000r. w sprawie: procedury opracowywania i uchwalania oraz szczegółowości materiałów
informacyjnych towarzyszących projektowi budżetu miasta.

9. Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r.
Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.)

10. Ustawa z dnia 26 listopada 1998 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
w latach 1999-2002 (Dz. U. z 1998r. Nr 150, poz. 983 z późn zm.)

11. Ustawa z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz. U. z 1998r. Nr 155,
poz. 1014 z późn. zm.)

A. Majchrzycka - Guzowska, Finanse i prawo finansowe, Wydawnictwa Prawnicze PWN sp. z o. o., Warszawa
1996, str. 11,12

M. Pietrewicz, Polityka fiskalna, POLTEXT, Warszawa 1994, str. 13,14

W. Miemiec, B. Cybulski, Samorządowy poradnik budżetowy na 2002 rok, MINICIPIUM SA, Warszawa, 2002,
str. 7.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 19.

A. Piekara, Z. Niewiadomski, Samorząd terytorialny i rozwój lokalny, Uniwersytet Warszawski, Warszawa,
1996, str. 305.

A. Piekara, Z. Niewiadomski, op. cit., str. 309.

Projekt budżetu miasta Tomaszowa Mazowieckiego na rok 2003.

A. Piekara, Z. Niewiadomski, op. cit., str. 312.

Ustawa z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych (Dz.U. z 1998r. Nr 155 poz. 1014 z późn. zm.), Art.
122.

Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591
z późn. zm.) Art. 53 ust. 2.

A. Majchrzycka - Guzowska, op. cit. str. 84.

W. Miemiec, B. Cybulski, op. cit., str. 166.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 183

Ustawa z dnia 26 listopada 1998 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002
(Dz. U. z 1998r. Nr 150, poz. 983 z późn zm.) Art. 3.

Ustawa z dnia 26 listopada 1998 roku o dochodach, Art. 4.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 110, 111.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 111.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 120.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 126.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 128.

Ustawa z dnia 26 listopada 1998r. o finansach, op. cit. Art. 111, ust. 2.

Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie, op. cit. Art. 7, ust. 1.

Uchwała Nr 449/2000 Rady Miejskiej w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 6 września 2000r. w sprawie:
procedury opracowywania i uchwalania oraz szczegółowości materiałów informacyjnych towarzyszących
projektowi budżetu miasta, § 10.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 23,24.

W. Miemiec, B. Cybulski op. cit., str. 26.

Projekt uchwały budżetowej z dn. 20.12.2002r.

Projekt uchwały op. cit., Załącznik Nr 2.

Projekt uchwały op. cit., Załącznik Nr 2

Projekt uchwały, op. cit., Załącznik Nr 2

L. Patrzałek, Finanse lokalne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu,
Wrocław, 1998, str. 41

Projekt uchwały, op. cit., Załącznik Nr 2


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
eb Uchwala budzetowa Gminy na 2012 r, STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
eb Uchwala budzetowa powiatu na 2012 r, STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
SYSTEMY RAD NARODOWYCH W POLSCE LUDOWEJ, STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
zagadnienia do ochrony wlasnosci intelektualnej, STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
prawo rzymskie opracowanie.[1], STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
Prokura i przedstawicielstwo, STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
DEMOKRATYCZNE PANSTWO PRAWA[1], STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
Zagadnienia z prawa konstytucyjnego[1], STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
SYSTEMY RAD NARODOWYCH W POLSCE LUDOWEJ, STUDIA PRAWO I ADMINISTRACJA - POMOCE NAUKOWE
zaliczenie prawo administracyjne, Pomoce naukowe=D, administracja
postępowanie administracyjne 2, Pomoce naukowe, studia, prawo
administracja, Pomoce naukowe, studia, prawo
prawo handlowe, Pomoce naukowe, studia, prawo
prawo europejskie, Pomoce naukowe, studia, prawo
prawo karne, Pomoce naukowe, studia, prawo

więcej podobnych podstron