1.przedmiot kryminologii

jest nauka o fenomenie przestępstwa, o przestępcy, o objawach i przyczynach przestępczości, o ofiarach przestępstwa oraz o zjawiskach ze sfery patologii życia społecznego i o ich zapobieganiu. Kryminologia koncentruje się na człowieku i jego środowisku. Rozpatruje indywidualne zachowania przestępne oraz przestępczość jako zjawisko społeczne. Podejście do problematyki patologii społecznej i przestępczości wyznacza kryminologię jako naukę dominującą w rozpoznawaniu obszarów zagrożeń, które stale rosną. W ostatnich latach rozszerza się przestępczość zorganizowana, stanowiąca wielkie niebezpieczeństwo dla państwa i społeczeństwa, w tym narastający terroryzm. Powiązania przestępcze istnieją w każdej dziedzinie aktywności kryminalnej od prania brudnych pieniędzy i fałszerstw środków płatniczych, do nielegalnego handlu narkotykami i materiałami nuklearnymi. Kryminologia jest nauką empiryczną (opartą na doświadczeniu). Kryminologia jako nauka powstała w XVIII wieku, ale przestępczość pojawiła się wraz z tworzeniem się grup ludzkich.

2.Stosunek kryminologii do Innych nauk

kryminologia w aspekcie Innych dziedzin naukowych:

Prawo karne zajmuje się kwestią istnienia przesłanek, zachowań, które możemy uznać za niezgodne z prawem, zajmuje się przestępstwem, dotyczy fazy przygotowania poznawczego, przesłuchanie. Prawo karne to szukanie rozwiązań, za pomocą których można ocenić konkretne zachowanie jako przestępne. Kryminologia zaś zajmuje się osobą przestępcy, zapobieganiem przestępstwom, prawomocnym skazaniem a także działaniami zapobiegającymi ponowne popełnienie przestępstwa.Kryminologia odpowiada na pytanie jakie czynniki leżą u źródła przestępstwa, co warunkuje przestępstwo oraz jaka jest struktura i dynamika przestępstwa.Psychologia jako sprawdzenie procesów psychicznych, określenie celów psychologicznych przestępstwa, motywacja czynu, kwestia podłoża procesów psychicznych, osobowość i środowisko człowieka, w którym przebywa. socjologia - socjologia kryminalna - zrozumienie procesów i zjawisk społecznych umożliwiających analizę przestępstw; bada patologie społeczne (np. alkoholizm, narkomania).Pedagogika w stosunku do kryminologii jest resocjalizacją - pomocą osobom nieprzystosowanym społecznie, pomoc w powrocie do normalnego życia po odbyciu kary.Medycyna, neurologia (ukł. nerwowy) - bada czy dana osoba nie przeszła jakichś urazów czaszki, mózgu, zwyrodnień, uszkodzeń, które mogły by spowodować zmiany w osobowości człowieka.Kryminalistyka -zajmuje się śladami przestępstwa, czym X popełnił przestępstwo, daje możliwość postawienia konkretnej osobie zarzutu. Nauka o śladach przestępstw i metodach stosowanych przez przestępców. Kryminologia interesuje się społecznymi uwarunkowaniami przestępczości znajdującymi się w otoczeniu jednostki:Struktury l stopnia - rodzina, grupa rówieśnicza, inne grupy pierwotne, Struktury II- sąsiedztwo, społeczność lokalna, Społeczeństwo globalne - państwo. Nie każda dewiacja jest patologią choć zazwyczaj patologie są dewiacjami.Problem społeczny • zjawiska niepożądane, do których eliminacji społeczeństwo dąży takie jak ubóstwo czy dyskryminacja. Socjologia prawna - bada genezę, mechanizmy działania i postrzeganie norm prawnych-przez-społeczeństwo.

 3. Zagadnienie ciemnej liczby.

(przestępstwa nieujawnione, nie zarejestrowane) stanowi różnicę pomiędzy faktyczną ilością przestępstw zaistniałych we wszystkich formach stadialnych i zjawiskowych (przestępczość rzeczywista), a liczbą tych przestępstw stwierdzonych, o których informacje dotarły do organów ścigania ze źródeł własnych (czynności operacyjno-rozpoznawcze, administracyjno- służbowe, dochodzeniowe śledcze) lub ze źródeł zewnętrznych (zawiadomienie ofiary, zawiadomienia obowiązkowe, doniesienia jawne i anonimowe, samooskarżenia, publikatory). Wielkość "przestępczości rzeczywistej" i rozmiary "ciemnej liczby" można oceniać szacunkowo. Kryminologia bada także przyczyny ciemnej liczby przestępczości. Przestępstwa nieujawnione to takie o których organy się nie dowiedziały z następujących przyczyn: 1) brak ofiary przestępstwa- pokrzywdzony nie wiedział, ze go skrzywdzono albo był jedynym świadkiem i go zabito, 2) osoby miały informacje ale nie zostały one przekazane organom ścigania. 3) stopień zaufania do organów ścigania (- przekonanie o ich dyskrecji bądź jej braku, - przekonanie o skuteczności działania, - przekonanie, że ujawniając dokonanie przestępstwa wplączą się w długą i męczącą procedurę, - ujawnienie przestępstwa może ujawnić fakty kompromitujące jego samego, - obawa przed zemsta sprawcy).

4.PRzESTĘPCZOŚć-W-POLSCE.

Poziom przestępczości w Polsce wyznaczony jest przestępczością o charakterze kryminalnym (ok. 90% ma podłoże kryminalne, 10% ma podłoże gospodarcze). Dominuje w dużych aglomeracjach miejskich. Od początku lat 90 do chwili obecnej charakterystyczne w naszym kraju jest nasilenie się przestępstw o cechach agresywności i brutalności oraz przestępstw nastawionych na zabór mienia, ok. 60% ogółu przestępstw kryminalnych to kradzieże z włamaniem. Aktualnie rozwija się przestępczość przy użyciu broni palnej i materiałów wybuchowych na tle rabunkowym, a także nasilają się przestępstwa porachunkowe w postaci zabójstw, uszkodzeń ciała, uprowadzania osób, przestępczości zorganizowanej przypominającej struktury mafijne. W ciągu ostatnich 5 lat odnotowano wzrost brutalnych przestępstw popełnianych przez nieletnich, oraz przestępstw seksualnych popełnianych na nieletnich. Jednak statystyki są optymistyczne. Od stycznia do listopada 2007 roku policja zarejestrowała 958.143 przestępstw stwierdzonych czyli o 8,4%. mniej niż w 2006 r. Zmniejszyła się liczba przestępstw kryminalnych - o 9,5%. Na podobnym poziomie utrzymuje się liczba przestępstw gospodarczych, wyniosła ona 122.878 czyli była o 1,3 większa niż rok wcześniej. Znacząco poprawiła się także wykrywalność ogółu przestępstw - wzrosła o 2,7%, w tym także wzrosła wykrywalność przestępstw kryminalnych o 3,5%. Odnotowano • rekordowy spadek kradzieży samochodów - o 31% • spadek kradzieży z włamaniem - o 17,8% • spadek kradzieży cudzej rzeczy - o 12,7% • spadek przestępstw rozbójniczych - o 21% • spadek przestępstw zgwałcenia - o 1 %. Wzrosła niestety o 41 ogólna liczba zabójstw, na szczęście zmniejszyła się liczba zabójstw o motywie rabunkowym o 23,5 %. Wzrosła nieznacznie ogólna liczba bójek i pobić - o 257 przestępstw. Ujawniono 55.541 przestępstw narkotykowych - to o 5,7%. mniej. Aktywność Policji w zakresie zwalczania przestępstw korupcyjnych pozwala na coraz większe ich ujawnianie. Przestępstw tych zarejestrowano 8.548 czyli o 84,1%. więcej niż rok wcześniej. Przestępstw drogowych odnotowano 141.173, to mniej o 11,4%. niż w ubiegłym roku. Ogólna liczba podejrzanych dorosłych wyniosła 453.586. Liczba podejrzanych nieletnich wzrosła; policjanci ustalili ich 46.688 czyli o 7,4%. więcej niż w 2006 r. Straty spowodowane przestępstwami zmalały i wyniosły 3.217.057.061 zł , podczas gdy rok wcześniej była to kwota 3.854.453.653 zł.

5,Wvbrane problemy przestępczości zorganizowane! w Polsce

jest to nieformalna działalność zespołowa, członkowie połączeni więzią pozwalającą na większą skuteczność. Modele przestępczości zorganizowanej - wąski - mafijny, zespół hierarchiczny powołany do działalności ciągłej posiadający rozbudowane koneksje ze światem biznesu i polityki; szeroki - zespół o dowolnej strukturze, stworzony nawet na krótki czas, niekoniecznie posiadający koneksje. Gaberle do najbardziej typowych schematów organizacyjnych zalicza: Gwiaździsty - z centrum decyzyjnym powiązane inne osoby lub zespoły; Siatkowy - nie istnieje centrum dyspozycyjne, lecz pewna liczba współpracujących zespołów; Liniowy - między centrum decyzyjnym, a osobami najniżej w hierarchii nie ma kontaktu bezpośredniego lecz istnieje jeden lub kilku pośredników. Zorganizowana przestępczość grupowa poprzez podział zadań osiąga lepsze efekty, niedostępne dla jednostek. Wew. system ochrony jej członków pozwala na lepsze zabezpieczenie sprawców przed wykryciem i osądzeniem. Zwiększa możliwości wciągania do współpracy funkcjonariuszy publicznych poprzez ich korumpowanie. Rodzaje przestępczości zorganizowanej: Gospodarcza - łamanie lub interpretacja prawa na swoją korzyść. Polityczna- kwestionowanie istniejącej władzy państwowej lub sposobu jej wykonywania; O charakterze politycznym - działalność organizacji terrorystycznej; Hedonistyczna - dla satysfakcji lub rozrywki; Sekty religijne. W Polsce istnieje około 350 zorganizowanych grup przestępczych, w których działa ok. 4,5tys osób 61 gangów ma powiązania międzynarodowe. Straty z ich tytuły to ok 151mld złotych. Główne obszary działań grup przestępczych to haracze, handel ludźmi, kradzieże i przerzut samochodów, produkcja i sprzedaż narkotyków, alkoholi i papierosów, wyłudzanie kredytów i podatków, pranie brudnych pieniędzy, fałszowanie kart kredytowych, oszustwa internetowe. Dużo środków przeznaczana jest na umocnienie struktur przestępczych, budowanie zaplecza, drogich i najlepszych adwokatów, na zakup nowoczesnego sprzętu, mieszkania, samochody oraz pensję dla żołnierzy.

6. Tendencje przestępczości zorganizowanej w Innych krajach europejskich

Przestępczość zorganizowana jest coraz silniejsza i w ramach swoich działań rozszerza się za pomocą europejskich lub międzynarodowych sieci. Terroryści pokazali już, że potrafią brutalnie uderzać w dowolnym miejscu na świecie Z tego powodu stworzono System Informacyjny Schengen (SIS). Jest to złożona baza danych, która umożliwia wymianę informacji między funkcjonariuszami organów ścigania i władzami sądowymi na temat poszukiwanych osób i mienia (na przykład skradzionych samochodów lub dzieł sztuki). Dlatego też UE chce w ramach legislacji przeciwdziałać praniu brudnych pieniędzy, aby odciąć organizacje przestępcze od ich źródeł finansowania. Najbardziej udanym krokiem ostatnich lat w zakresie współpracy między funkcjonariuszami organów ścigania było utworzenie Europolu. Ten organ UE tworzą funkcjonariusze policji i celni, których zadaniem jest zapewnienie przestrzegania prawa w całej Unii Europejskiej. Zajmuje się on zwalczaniem rozmaitych rodzajów przestępczości międzynarodowej, przemytem narkotyków, handlem kradzionymi pojazdami, nielegalną imigracją, seksualnym wykorzystywaniem kobiet i dzieci, pornografią, fałszerstwami, przemytem materiałów radioaktywnych i nuklearnych,terroryzmem, praniem brudnych pieniędzy i fałszowaniem euro. Aby działania mogły stać się skuteczne, Unia wprowadza stopniowo wspólną politykę w sprawach karnych. Celem UE jest ustanowienie wspólnych ram prawnych dla zwalczania terroryzmu, aby zapewnić swoim obywatelom wysoki poziom ochrony i włączyć się do międzynarodowej współpracy w tym obszarze Do 1997 r zagadnienia azylowe i (migracyjne, sprawy kontroli na granicach zewnętrznych i współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych były przedmiotem bezpośredniej współpracy miedzy rządami UE Traktat z Amsterdamu przesunął te zagadnienia z pola działania międzyrządowego w zakres kompetencji Wspólnoty, .To przesunięcie zostało jednak objęte pewnymi warunkami: pięcioletni okres przejściowy; prawo inicjatywy podzielone między Komisję i Państwa Członkowskie, decyzje podejmowane jednomyślnie, konsultacja Europejskiego Parlamentu; ograniczone kompetencje Trybunału Sprawiedliwości Jeden obszar pozostał natomiast wyłącznie w kompetencjach międzyrządowych: obszar współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych Zgodnie z Traktatem z Maastrkrht, Rada koordynuje działania rządów UE w tym zakresie, który jest obszarem wrażliwym dla suwerenności narodowej.

7.zagrożenie przestępczością nuklearną

Sprawy przestępstw nuklearnych można podzielić na następujące kategorie: - oszukańcze oferty sprzedaży substancji radioaktywnych i sprzedaż substan­cji nieradioaktywnych (często ziem rzadkich); - nielegalny handel lub manipulacja substancjami radioaktywnymi. Konfiskaty substancji radioaktywnych zawsze następują po nielegalnym handlu lub manipulacji substancjami radioaktywnymi. Jako nielelegalny handel lub manipulacja materiałami radioaktywnymi są sygnały, że przestępcy mają aktualnie dostęp do materiałów radioaktywnych.Analiza skonfiskowanych dokumentów sugeruje, że działalność brokerów nic graniczą się tylko do handlu metalami rzadkimi, lecz obejmuje również legalne i/lub nielegalne transakcje związane z towarami różnych rodzajów. Szczególnie dotyczy to papierosów, leków, artykułów żywnościowych, broni i substancji radioaktywnych.

Istnieje ścisły związek pomiędzy przestępczością związaną z substancjami radioaktywnymi i handlem metalami rzadkimi. Siatki przestępcze są w zasadzie te same w obu przypadkach. Osoba oskarżona w sprawie nazwanej w mediach "pluton znaleziony w Tenden" była również związana z transakcjami dotyczącymi metali rzadkich. Z drugiej strony, nie ma w Niemczech rynku substancji radioaktywnych mających zastosowanie do celów cywilnych. Wyjątek stanowi złom, który jest często konfiskowany i który pochodzi ze stosowanej do celów pokojowych energii

nuklearnej. Czerwona rtęć jest bardzo często oferowana na sprzedaż w handlu metalami rzadkimi. Sprzedawcy twierdzą, że substancja ta Jest uzywana do produkcji wysokotechnicznych urządzeń (broń, rakiety, urządzenia laserowe) lub jako dodatek do paliwa rakietowego. Na skalę międzynarodową media szeroko rozpowszechniły informację, że czerwona rtęć może mieć zastosowanie w produkcji bomb atomowych. Informację tę sprostowano po przeprowadzeniu badań skonfiskowanej substancji. Terroryzm atomowy jest rozważany w kontekście użycia lub groźby użycia przez grupy inne niż rządowe wybuchowych urządzeń atomowych w celu osiąg­nięcia przestępnych celów. Takie urządzenia atomowe mogą mieć charakter wojskowy, mogą być "improwizowane" lub mogą być konwencjonalnymi urządze­niami wybuchowymi stosowanymi do rozpraszania materiałów radioaktywnych. Nie ma poważnych sygnałów wskazujących na to, że wszyscy przestępcy mają dostęp do wojskowych materiałów nuklearnych.

8.Pranie brudnych pieniędzy

proceder obejmujący wszelkiego rodzaju operacje mające na celu wprowadzenie do legalnego obrotu wartości majątkowych, które pochodzą z nielegalnych źródeł, dochody uzyskane z działalności przestępczej są przekształcane albo mieszane z legalnymi funduszami. Celem procesu jest nadanie pozorów legalności funduszom uzyskanym z działalności pozaprawnej lub działań z nią powiązanych. W większości przypadków dotyczy to przestępczości narkotykowej. Najbardziej znaną metodą tego procederu jest zawyżanie przychodów z działalności, której dokładne rozmiary są trudne do skontrolowania, w szczególności drobnej działalności usługowej. W międzynarodowym praniu pieniędzy na większą skalę włącza się skomplikowane operacje finansowe. Proces odbywa się w kilku fazach. Faza wstępna polega w szczególności na dyslokacji kapitału bądź to z miast na wieś, gdzie jest mniejsza szansa wykrycia lub też transport za granicę. a) metoda walizkowa- polega na zwykłym przewożeniu pieniędzy (na terenie UE) b) przemyt, c) transfer dóbr luksusowych, d) bezpośredni przekaz elektroniczny, e) umowy o kompensacje - zapłata za długi innych. Druga fazą jest umiejscowienie, które polega na wprowadzeniu nielegalnych środków do systemu finansowego (zwykle poprzez wpłatę na konto). Polega na dzieleniu całej kwoty na mniejsze sumy poniżej progu rejestracji. Często ten etap możliwy jest dzięki "współpracy" pracowników banków lub instytucji finansowych. Stosuje się także występujące w niektórych krajach zwolnienia z obowiązku rejestracji dla określonych rodzajów działalności. Etap 3 polega na "urwaniu" śladu prowadzącego do rzeczywistego źródła pieniędzy. Następuje zazwyczaj poprzez dokonywanie wielokrotnych operacji transferu pieniędzy na konta w różnych bankach i państwach.

9.handel ludzkimi organami

To stosunkowo nowy proceder polegający na sprzedaży organów pobieranych od żywych dawców, powstał w wyniku rosnącego zapotrzebowania na narządy ludzkie w krajach uprzemysłowionych. "Dawcy" narządów pochodzą zazwyczaj z krajów Trzeciego Świata, zaś tak zdobyte narządy są oferowane na czarnym rynku sprzedaż organów pobieranych od żywych dawców. określa się tu handel ludźmi w celach zmuszania do prostytucji i pornografii, wyzysk siły roboczej niezależnie od płci i wieku, naruszające prawo do decydowania o sobie. O handlu żywym towarem można mówić wtedy, gdy w sposób stały i powtarzalny naruszane są prawa podstawowe wykorzystywanych osób. Trudniący się handlem żywym towarem traktują ludzi jak towar, a siebie postrzegają jako pośredników w wymianie handlowej. Działalność związana z handlem żywym towarem to werbunek, przewoź, udzielanie noclegów i odbiór ludzi. Metody stosowane w tym procederze to grożenie lub użycie przemocy, różne formy wymuszeń, takie jak uprowadzenia, podstępne zwodzenie, nadużycie władzy, środki nacisku, wykorzystanie stosunku podległości lub przekupstwo. Ofiary handlu żywym towarem doświadczają często w efekcie traumatycznych przeżyć chorób psychicznych i popadają w różne formy uzależnień. Wobec ofiar stosowane są działania naruszające ich seksualność, indywidualną wolność i cielesną nienaruszalność. Formy handlu ludźmi to: • Handel dziećmi - nielegalne adopcje, często zagraniczne, oraz "sprzedaż" osoby niepełnoletniej. • Handel kobietami - nakłanianie kobiet do wyjazdu do pracy za granicą w innym charakterze, a następnie zmuszaniu ich do prostytucji, • Handel tanią siłą roboczą - za swoją pracę osoby takie otrzymują wynagrodzenie niższe niż dopuszcza prawo danego kraju zarówno ich pobyt jak i praca są nielegalne.

10.Handel roślinami l zwierzętami

JuZ w latach 60 zrodziła się po raz pierwszy idea powołania do życia konwencji o międzynarodowej kontroli handlu dzikimi gatunkami roślin i zwierząt Lecz dopiero trzynaście lat później, w 1973 r w Waszyngtonie, przedstawiciele 88 państw przyjęli tekst Konwencji CITES. Weszła ona w życie 1 lipca 1975 roku pod nazwą Konwencii Waszyngtońskiej, Dzisiaj na liście ClTES znajduje się około 50 tyś gatunków roślin i zwierząt Konwencja zakazała m in handlu rogami nosorożca oraz kością słoniowa Nielegalny handel kością słoniowa doprowadził w latach 70 i 80 XX wieku do niemal całkowite) zagłady słoni w wielu krajach afrykańskich. Dzięki Konwencji przestały istnieć liczne nielegalne rynki zbytu i słonie nie są już zagrożone wyginięciem Inne gatunki, które skorzystały na opiece ClTES to m.in. azjatyckie wielkie Koty tybetańskie ntylopy_i jesiotry, koniki morskie, kaktusy, aloesy, wilczomlecze, storczyki, rośliny owadoźerne i sagowce Podstawowym celem Konwencji jest skoordynowanie międzynarodowych działań ograniczających nadmierna eksploatację i handel rzadkimi i zagrożonymi wyginięciem dzikimi gatunkami zwierząt i roślin oraz ich rozpoznawalnymi częściami np skórami lub kłami w przypadku zwierząt oraz owocami, nasionami, tub drewnem w przypadku roślin Konwencja określa również warunki transportu oraz zasady humanitarnego traktowania zwierząt Postanowienia Konwencji w różny sposób, w zależności od stopnia zagrożenia danego gatunku, regulują zasady handlu roślinami i zwierzętami Częścią Konwencji są listy gatunków, czyli załączniki W załączniku l wymieniono gatunki, które są w chwili obecnej zagrożone wyginięciem w naturze Zezwolenia na obrót tymi gatunkami wydawane są w tylko w sporadycznych wypadkach w celach naukowych lub edukacyjnych,handel egzemplarzami pochodzącymi z naturalnych stanowisk jest całkowicie zabroniony Dozwolony jest jedynie handel roślinami pochodzącymi z uprawy (sztucznie rozmnażanych) Każda roślina lub zwierzę, które jest umieszczone w załączniku l musi posiadać zezwolenie na wywóz z danego kraju oraz zezwolenie na wwóz do kraju importu. W załączniku l umieszczono około 100 gatunków roślin,.Załącznik II wymienia te gatunki, które mogą być zagrożone wyginięciem, jeśli handel nimi nie będzie poddany międzynarodowej kontroli. Załącznik III obejmuje gatunki zgłoszone jednostronnie przez dowolne państwo, które jest stroną Konwencji, jeśli uznaje ono, że handel nimi powinien być kontrolowany

11.Przestępczość nieletnich

Do cech charakterystycznych przestępczości w Polsce od 1989 r., obok nasilającej się brutalności czynów i agresywności sprawców, należy też wzrost zagrożenia przestępczością nieletnich Dotyczy to zarówno wzrostu liczby sprawców, jak również popełnionych przez nich czynów karalnych .Statystyki dowodzą, że w ostatnich latach mamy do czynienia z nie spotykanym od dziesiątków lat wzrostem udziału nieletnich w przestępstwach o charakterze najbardziej agresywnym zabójstwach, pobiciach, kradzieżach rozbójniczych i rozbojach Ofiarami tych przestępstw są dorośli, ale coraz częściej także rówieśnicy sprawców, a skala przemocy i zbrodni wskazuje na zdominowanie zachowań nieletnich przez nienawiść i okrucieństwo, a przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu nacechowane są zachowaniem bezwzględnym, agresywnym, brutalnym, a nawet sadystycznym Niemal codziennie środki masowego przekazu przynoszą nowe zatrważające wiadomości na temat kolejnego aktu przemocy i okrucieństwa dokonanego przez nieletnich „Biły i przypalały papierosami ", „pobili kijami bejsbolowymi Wśród skazanych nieletnich przestępców dominują chłopcy w wieku około szesnastu lat..Od kilku lat obserwuje się przesuwanie się przestępczości nieletnich do coraz niższych grup wieku: połowa skazanych przez sądy to dzieci w wieku 9-12 lat, na dzieci w wieku 12-13 lat przypada jedna trzecia orzeczeń sądowych Najczęstszymi rodzajami przestępstw popełnianych przez nieletnich są kradzież,kradzież z włamaniem,uszkodzenie mienia,rozbój, udział w bójce lub pobiciu,paserstwo,uszkodzenie ciała,spowodowanie śmierci, zabójstwo, przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu, porządkowi publicznemu, wolności i obyczajowości. Do najważniejszych motywów determinujących przestępczość zalicza.chęć zdobycia pieniędzy lub innych korzyści materialnych,zaimponowanie innym namowa kolegów lub dorosłych,chęć przebywania i realizowania się w grupach nieformalnych, powielanie wzorców i zachowań oglądanych w domu lub w środowiskach masowego przekazu.
Agresja i przemoc wśród młodzieży są dziś tematem bardzo żywej dyskusji podejmowanej nie tylko przez specjalistów zajmujących się na co dzień tymi zjawiskami. Jest to w tej chwili jeden z głównych problemów społecznych w Polsce.Coraz wyraźniejszemu spostrzeganiu tego problemu towarzyszy potrzeba znalezienia przyczyn, opisania mechanizmów i stworzenia skutecznych strategii zaradczych

12. Przestępczość kobiet

Kobiety zmierzają do równości wobec prawa, wykonywania zawodu, wyzwolenia od dominacji mężczyzn, walczą o równouprawnienie. Mniej jest danych dotyczących przestępczości kobiet.Więcej żyje kobiet niż mężczyzn, wynika to z różnic w urodzinach i zgonach niemowląt i ludzi starszych (zwłaszcza w średnim wieku) płci męskiej i żeńskiej. Wg. Lambroso i Ferro czynnikiem wpływającym na usposobienia kobiety jest niska ruchliwość komórek jajowych.Maskowany charakter przestępczości kobiet. Skutki:- przestępstwo rzadko zgłaszane,- zdolność zatajania i maskowania się.„Ciemna liczba” - przestępstwa wobec najbliższych są trudne do ujawnienia (często niemożliwe). Często kobieta przyjmuje role pomocnicza. Kradzież podczas stosunku seksualnego,Kobiety żyją w konserwatywnych strukturach rodzinnych = mniejsza przestępczość, są kontrolowane przez ojców i mężów, ukierunkowane na spełnienie określonej funkcji społecznej.Tradycyjna rola kobiety polega na czynnościach opiekuńczych, czerpią przykład obserwując swoje matki, chłopcy mają trudniej. Kobiety bardziej akceptują legalne metody prowadzące do sukcesów życiowych; nielegalne są dla nich mniej dostępne. Teoria kontroli - przyczynami prowadzącymi do przestępczości kobiet są błędy popełnione w czasie procesu wychowawczego, brak sukcesów w szkole, nieakceptowane małżeństwo, rodzina i zawód, brak elementarnej kontroli ze strony instytucji i grup społecznych do tego wyznaczonych. Kobiety popełniają mniej przestępstw (ok. 35%)Wg. ONZ przestępczość kobiet wzrasta;- o 50 % w krajach rozwiniętych,- o 30% w krajach rozwijających się.Przestępczość wśród dziewcząt wykazuje większe tendencje wzrostowe niż u dojrzałych kobiet, gdyż uciekają z domów i utrzymują się z czynów przestępnych dokonanych na ulicy.Najczęściej popełniane przestępstwa przez kobiety, to:- składanie fałszywych zeznań,- obraza- fałszywe oskarżenie,- fałszowanie danych osobowych,- katowanie dzieci,- porzucenie dzieci,- nienależyte wykonywanie obowiązków rodzicielskich i opiekuńczych.Zabijają zadając uderzenie tępym narzędziem. Trucizna na 2 miejscu.Przestępczość kobiet opisywano jako instrumentalną: zorientowana na korzyść (kradną, by używać). Popełniają przestępstwa związane z małym ryzykiem wykrycia. nie działają planowo, a korzystają z okazji.

13.świadomość przemocy nad środowiskiem

Chociaż Konferencja ONZ w sprawie środowiska człowieka, która odbyła się w Sztokholmie w dniach 5-16 czerwca 1972 r., odnotowała decydujący punkt zwrotny we wzroście świadomości wobec tego problemu na całym świecie, to "ludzie zawsze obawiali się o środowisko"II. Główne religie głosiły przykazania zachęcające człowieka do ochrony środowiska, jak bowiem inaczej należy rozu­mieć przymierze pomiędzy Bogiem, ludźmi i zwierzętami 12 lub pewne wersety z KoranuD. Nie musimy sięgać do początków cywilizacji - wysiłki dokonywane przez prefekta Paryża Poubelle (którego nazwisko stało się francuskim odpowied­nikiem skrzyni na śmieci) w celu utylizacji odpadków w jego mieście są dobrym przykładem troski o środowisko'4. A czy środki przedsięwzięte przez Genewę pod koniec XVIII wieku w celu poprawy warunków życia swych mieszkańców nie były najwyraźniej umotywowane względami środowiskowymi? Czy nie to samo można powiedzieć o pracach podjętych przez Rzymian, mających na celu osusze­nie bagien')

Najstarszy międzynarodowy układ dotyczący ochrony środowiska, do tej pory obowiązujący, pochodzi z 1921 r.,to znaczy powstał o ponad 50 lat przed konferencją w Sztokholmie. Faktycznie 61 innych porozumień i konwencji w sprawie środowiska, które obowiązują do tej pory, zostało przyjętych przed konferencją w Sztokholmie. Niektóre z nich są przepisami fundamentalnymi, tak jak Paryska Konwencja w sprawie ochrony ptaków z 1950 r., Rzymska Konwencja w sprawie międzynarodowej ochrony roślin z 195 l r., Londyńska Konwencja w sprawie zapobiegania zanieczyszczaniu morza ropą naftową z 1954 r. lub Konwencja z Oslo w sprawie prewencji zanieczyszczania mórz przez zrzuty ze statków i samolotów.

14.świadomość koniecznośći ochrony środowisk w Europie.

Dopiero w latach siedemdziesiątych XX w. ochrona środowiska stała się jednym z głównych problemów Europejczyków. Po drugiej wojnie światowej ochrona środowiska nie była głównym prob­lemem Europy. Sześciu członków założycieli Wspólnoty Europejskiej wyszło z drugiej wojny światowej w takim stanie, że ich głównymi problemami były odbudowa, bezpieczeństwo dostaw i pokój w Europie. Woleli oni dać priorytet budowaniu systemu współpracy gospodarczej opartego na produkcji i inwes­towaniu. Za wszelką cenę trzeba było uniknąć powtórnego napięcia między Francją a Niemcami, które wywołały dwie wojny światowe w pierwszym półwieczu XX stulecia. Podobnie różne kraje - zarówno zwycięskie, jak i pokonane - czy to w obozie amerykańskim, czy rosyjskim, przyjęły różne systemy odbudowy przemysłu i gospodarki, jedne zwracając się ku kapitalizmowi, inne ku komunizmowi. Znaczące było Jednak to, że naukowcy zajmujący się środowiskiem i ekolodzy toczyli spór zarówno w modelu kapitalistycznym, jak i w socjalistycznym, co jasno dowodzi, że ekologia jest problemem ogólnoludz­kim, a nie politycznym.

W istocie wszystkie kraje europejskie szybko stanęły przed problemem wyczer­pania się - zarówno jakościowego, jak i ilościowego - naturalnych zasobów, dzięki którym miały one nadzieję zbudować swój dobrobyt: brak było jakiejkolwiek skoordynowanej polityki, środowisko zaś ciągle na tym cierpiało. Sposoby, jakimi kraje te reagowały na zniszczenie środowiska, byty różne i odzwierciedlały różnorodność geograficzą, gospodarczą i polityczną, w ciągu wieków warunkującą sposoby życia. Ale międzynarodowa organizacja i ustawo­dawstwo na temat ochrony środowiska powstały w ten sam sposób i z tych samych finansowych, kulturalnych i historycznych powodów.

15.główne zasady ochrony środowiska.

Obecnie różne międzynarodowe, regionalne i narodowe środki swsowane w celu ochrony środowiska dają podstawę dla zarysowania pewnych gtównych zasad. Obejmują one akty prawne odnoszące się do środowiska, wrażliwość krajów rozwijających się, powiązanie między środowiskiem a rozwojem, potrzebę ustano­wienia wspólnych standardów, odpowiedzialność tych, którzy zanieczyszczaj'l środowisko (zasada "Kto zanieczyszcza, musi płacić"), badanie skutków zanieczy­szczania, uczestnictwo publiczne, międzynarodowe zawiadomienia itd. Wszystkie te zasady pojawiły się w tej lub innej formie w Agendzie 21, będącej głównym rezultatem Konferencji w Rio. Jednakże nie wytoniły się one z próżni. Były one wytworem długiej ewolucji porozumień międzynarodowych w tej sprawie i można je znaleźć w całości lub częściowo w większości tych porozumień. Stanowią one również podstawę większości umów przyjętych w ramach organizacji regionalnych, takich jak Wspólnota Europejska.

16.problemy związane z prawem ochrony środowiska.

Poważne trudności nadal wynikają z istniejących różnic między państwami. Są to przede wszystkim: różnice w systemach prawnych: na przykład kraje europejskie mają wiele różnych modeli - skodyfikowany model łacińskiego typu, model prawa skan­dynawskiego, model prawa niemieckiego, nieskodyfikowany model angielski, nie wspominając wszystkich różnorodności i kombinacji; różnice wypływające z warunków geograficznych, szczególnie z ograniczeń dotyczących przestrzeni (Japonia) lub przyrody podglebia (Holandia); różnice spowodowane poziomami świadomości lub wiedzy części ludności; - różnice powstałe z uwarunkowań kulturowych i przemysŁowych; różnice w zaawansowaniu rozwoju gospodarczego, które S'I często ogromne; różnice w podejściu: Japonia i Szwecja na przykład rozpatruje środowisko jako dające możliwości techniczne, podczas gdy inne kraje uważają to za ograniczenie.

17.program ochrony środowiska ONZ

ONZ-owski Program Ochrony Środowiska (UNEP) został opracowany w koń­cu 1972 L na wniosek Konferencji w sprawie ochrony środowiska w Sztok­holmie. Głównym jego zadaniem jest budzenie świadomości ekologicznej i zachęcanie do działań ekologicznych na całym świecie poprzez koordynację pracy specjalistycznych agencji ONZ i współpracę z rządami, organizacjami rządowymi i regionalnymi itd.¹⁶ Chociaż UNEP obejmuje szerokie spektrum tematów, to koncentruje się na takich problemach, jak: zmiany klimatyczne, ochrona jakości powietrza, warstwa ozonowa, zasoby świeżej wody, zachowanie systemów nadmorskich, powstrzymanie wycinania lasów i tworzenia pustyń, różnorodność biologiczna, biologiczne technologie i ryzyka chemiczne. Był on siłą po konwencji wiedeńskiej z 1983 L i Protokołach Montrealskich z lat 1987 i 1990, zmierzającą do redukcji uszkodzeń warstwy ozonowej. Na koniec UNEP dokonał znacznego wyczynu, wprowadzając pewną liczbę systemów lub usług otwartych zarówno dla osób indywidualnych, jak i dla państw: -- Światowy system kontroli środowiska sklada się z 25 głównych światowych sieci kontrolnych działających w 142 krajach.

18.alkohol a przestępstwo

Rosnąca konsumpcja mocnych trunków. trzy pojęcia związane ze spożywaniem alkoholu: Alkoholizacja, Alkoholizm - czynniki: fizyczny, psychiczny, psychosomatyczny, Niebezpieczny stan alkoholowy. Trzy fazy alkoholizmu:1. Symptomatyczna2. Zasadnicza - utrata kontroli nad ilością spożywanego alkoholu3. Chroniczna.Liczby związane z alkoholem i przestępstwem:Tygodniowa okresowość przestępstw,Miejsce popełniania przestępstw,Nasilenie przestępczości, gdy można sprzedawać alkohol i jej spadek, gdy sprzedaż alkoholu podlega reglamentacji,Cechy alkoholika = cechy prowadzącego auto w niebezpieczny sposób,Warunkiem koniecznym alkoholizmu jest zależność psychologiczna od alkoholu. Oddziaływanie psychiczne;- potępienie,- odstraszenie.Penalizacja podejmowania czynności zawodowych w stanie nietrzeźwości:Związek definicyjny - wyznaczony przez ustawodawcę w drodze uznania nietrzeźwości lub użycia alkoholu jako cechy przestępstwa. Stanowiony i znoszony wola ustawodawcy. Związek restrykcyjny - wyznaczony mechanizmem regulacji podaży i popytu na alkohol.Sprzężenie zwrotne - w wyniku ataku ofiara atakuje sprawcę.Związki jednostkowe:- pośrednie - czyn skutkiem zmiany pod wpływem alkoholu- bezpośrednie - spożycie prowadzi do zachowań, które nie wystąpiłyby, gdyby spożycie nie nastąpiło

W wyniku spożycia alkoholu: Zredukowana zostaje sprawność biopsychiczna. Uruchomione zostają reakcje społecznie patologiczne, Łączność roli sprawcy i ofiary - dolegliwość nie dotyka nikogo poza sprawcą, lecz jest odczuwalna przez całą społeczność. ,W wyniku alkoholizowania się, jednostka traci sprawność społeczną,Nietrzeźwi kierowcy powodują najczęściej wypadki latem (lipiec, sierpień) a nietrzeźwi piesi - w październiku i listopadzie - Rozkład wypadków w roku.

19.Narkomania i lekomanla

patologiczne zjawisko społeczne, uzależnienie spowodowane krótszym lub dłuższym zażywaniem leków (głównie przeciwbólowych środków narkotycznych) albo innych środków uzależniających, (leki uspokajające i psychotropowe) Charakteryzuje się koniecznością przyjmowania środka odurzającego, tendencją do stałego zwiększania dawki oraz fizycznym i psychicznym uzależnieniem Zaprzestanie zażywania powoduje bardzo przykre doznania abstynencyjne, prowadzące w krańcowych przypadkach nawet do zejścia śmiertelnego. W potocznym rozumieniu narkomania jest to nałogowe, spowodowana wewnętrznym przymusem, zażywanie różnymi sposobami (połykanie, wstrzykiwanie, wdychanie) rozlicznych środków chemicznych po to, aby wprowadzić się w stan odurzenia. Odurzenie wywołują jednakże środki różnego rodzaju. Mogą to być więc autentyczne narkotyki, takie jak np. morfina, amfetamina, heroina Odurzanie się tymi środkami jest uznawane za właściwą narkomanię. LEKOMANIA- Zależność lękowa jest to stan wywołanym dłuższym stosowaniem leku. Lek powoduje przestrojenie czynności psychicznych oraz somatycznych do tego stopnia, te nagłe jego przerwanie stosowania wywołuje duże zaburzenia czynności organizmu zwane objawami abstynencji. Najczęściej i najszybciej wytwarza się zależność psychiczna od leku, rzadziej i później zależność somatyczna, charakteryzująca się wybitnymi zmianami po odstawieniu leku, np. zaburzeniami ciśnienia krwi, czynności serca, oddychania, układu pokarmowego. Związek wywołujący zależność lękową wchodzi w łańcuchy przemian metabolicznych organizmu, dla których staje się w końcu niezbędny. Istotną cechą zależności lękowej jest nieodparta potrzeba zażywania leku, a w konsekwencji wytworzenia się zachowania, którego celem jest poszukiwanie pożądanego leku za wszelką cenę. Obecnie najczęściej uzależniają leki uspokajające i nasenne, szczególnie relanium, oraz jeszcze silniejsze barbiturany. Największą grupę ryzyka tworzą kobiety w średnim i starszym wieku, choć wśród lekomanów nie brakuje ludzi młodych. Na lekozależność narażone są także osoby zajmujące wysokie stanowiska zawodowe, Żyjące w ciągłym stresie W skład grupy ryzyka wchodzą także chorzy cierpiący na przewlekle bóle reumatyczne, kamicy żółciowej lub nerkowej oraz nowotworowe. Z medycznego punktu widzenia nie ma różnicy miedzy uzależnieniem od leków i narkotyków. Różnice pojawiają się w przyczynach lekomanom nie chodzi nie chodzi o poszukiwanie euforycznych przeżyć lecz o walkę z bólem fizycznym lub psychicznym. Narkotyki pełnią zwykle funkcje rytualistyczną, zabawową i częściej trafiają do grup koleżeńskich, natomiast leki zażywa się w domu, samotnie, czasami za pozwoleniem rodziców.

20.AIDS-nowe zagrożenie społeczna

SPOŁECZNE ASPEKTY AIDS

Postawy ludzi i społeczeństwa wobec zakażonych HIV oraz chorych na AIDS są sprawdzianem humanizmu i wartości naszej kultury. Postawy te są bardzo zróżnicowane: od przychylnych, współczujących, aż do nienawistnych, wrogich i odrzucających. W miarę rozszerzania się epidemii postawy represywne przybierają na sSe i stają się coraz powszechniejsze. Zaczyna się pojawiać zastanawiająca sytuacja, w której wielu zakażonych bardziej zaczyna się obawiać reakcji odrzucenia t napiętnowania ze strony środowiska, w którym Żyją, niż rozwoju choroby, która przecież jest śmiertelna.Odrzucenie i napiętnowanie zakażonych i chorych może przybierać wielorakie formy, przy czym bezwzględność i okrucieństwo wydają się nie mieć granic. W amerykańskim szpitalu na łóZku dziecka zawieszono ostrzegawczy napis „ nie dotykać" Co mogą przezywać rodzice tego dziecka, którego nie wolno im juZ nigdy pogłaskać' Co czuje dziecko, które nie może być przytulone przez rodziców' We Włoszech, a także w USA, ludzi chorych na AIDS pokazuje się w telewizji podając ich nazwiska. W ten sposób piętnuje się ich, a przy okazji narusza się tajemnicę lekarską Także w Polsce notowane są podobne przypadki Zdarzyło się bowiem, ze cała rodzina chorego na AIDS została napiętnowana i potraktowana jak trędowaci, a zakażona kobieta, która urodziła dziecko musiała opuścić mieszkanie i środowisko, w którym żyła i zatrzeć za sobą ślady. Trzeba przy tym dodać, że w obecnej sytuacji chodzi

21. SAMOBÓJSTWo

Proces decyzyjny, wybór śmierci dobrowolnej.Wybór sytuacji miedzy tą, której nie można sprostać, a ta, kiedy nie trzeba dokonywać wyborów - decyzja unikania decyzji i wyborów. Suicydologia - nauka o samobójcach. Koncepcje samobójstw. Ich syntezą są 3 stanowiska;Klasyczne,Fenomen kulturowy,Koncepcja zmian społeczno - ekonomicznych.Społeczny wymiar śmierci:Żyje się dla kogoś,Życie to nie prawo a moralny obowiązek,Jednostka jest niepowtarzalna,Śmierć jest tym drastyczniejsza, im bardziej odbiega od naturalnego cyklu sparzenia się, przeżywania,Wybierając śmierć, „obraża się” społeczeństwo.Codziennie 1500 osób odbiera sobie Zycie a 15000 usiłuje.Większość samobójców to mężczyźni, osoby żyjące w małżeństwie i osoby wolne. Płeć, stan cywilny, wykształcenie, stan trzeźwości, wiek, pozycja zawodowa, Przyczyny samobójstw (zawód miłosny, problemu w szkole i ekonomiczne, przewlekła choroba…)Program SUPRE - (w ramach WHO) - zadania: dążenie do zmniejszenia liczby popełnionych samobójstw, przełamanie atmosfery tabu.Zachowanie suicydalne:- Samobójstwo wyobrażone,- Upragnione,- Usiłowane,- Dokonane, Słowa o samobójstwie. Frustracja:- W stosunku do otoczenia (często wyczerpuje znamiona przestępstwa),- Agresja wobec własnej osoby.Samobójstwo a przestępstwo - np. dokonane wcześniej a teraz groźba surowej kary, albo po powzięciu decyzji o samobójstwie powstaje zmysł przestępstwa. Bywa, iż zachowane suicydalne wywołuje utrata osoby najbliższej w wyniku przestępstwa.

22.PRoSTYTUCJa

uwarunkowana jest splotem czynników społecznych, ekonomicznych, kulturowych i fizjologicznych. Według Bernsdorfa klasyczne teorie przyczyn prostytucji podzielić można na dwie grupy: teorie biologiczne i teorie społeczne. Socjolodzy do czynników, które prowadzą do prostytucji zaliczają - wadliwą strukturę rodziny; złą atmosferę wychowawczą w domu rodzinnym, niski poziom wykształcenia i brak przygotowania zawodowego; alkoholizm lub nadużywanie alkoholu w rodzinach prostytutek; zmienność środowisk wychowawczych; niski status materialny rodziny, niski poziom wykształcenia rodziców; wczesne rozpoczynanie życia seksualnego z przygodnymi partnerami. Prostytutki w Polsce, jak wynika z danych KGP, pochodzą z rodzin robotniczych 70-80%, 15-20% z rodzin chłopskich, 7% z rodzin inteligenckich. Większość prostytutek ma wykształcenie podstawowe 71,2%, średnie 28%, niepełne wyższe lub wyższe tylko 0,7%. Dlatego też prostytucja jest zjawiskiem niedostosowania społecznego. Element zapłaty, handlu własnym ciałem wywołuje potępienie opinii publicznej, gdyż sprzeciwia się podstawowym normom i ocenom moralno-obyczajowym. Z tym wiąże się zjawisko stygmatyzacji, czyli uciskania, naznaczania społecznego. Osoby uprawiające nierząd mają niekiedy ścisłe związki z przestępczością. Same dokonują kradzieży i oszustw albo też wchodzą w związki przestępcze dla dokonania rozboju oraz włamań. Wzrost bezrobocia, ubożenie rodzin i pogorszenie stosunków wewnątrzrodzinnych, wzrost przestępczości, alkoholizm przyczyni się do przypływu prostytuujących się kobiet i mężczyzn. Obok hetero i homoseksualnej prostytucji ulicznej, w agencjach towarzyskich, w lokalach rozrywkowych, coraz bardziej popularna staje się prostytucja za pośrednictwem Internetu. Rozróżnia się 4 rodzaje relacji systemu prawnego do zjawiska prostytucji 1 prohibicja - całkowity zakaz uprawiania prostytucji, która traktowana jest jak przestępstwo, 2 reglamentacja - sankcjonowanie prostytucji i poddanie jej kontroli policji, 3 neoreglamentacja - modyfikacja reglamentacji, w której nadzór policji zastępuje się nadzorem sanitarno -lekarskim, 4. abolicja - zniesienie wszelkich form rejestracji prostytutek, zakazuje prowadzenia domów publicznych, kładzie nacisk na profilaktykę i edukację.

23, doktryny krymlnologlczne

Doktryny kryminologiczne

1 Kierunek antropologiczny, Biologiczny, biopsychologiczny; Koncepcja przednaukowa:

Ma niewielkie znaczenie, gdyż nie ma zbrodniarza z urodzenia W Starożytności sądzono, że wszystko dzieje się z woli bogów, podobnie było w średniowieczu - to Bóg decydował o losie człowieka Według Arystotelesa wygląd iłowy, czaszki, uszu miał swoje odbicie w psychice i zachowaniach ludzkich Do dzisiejszego dnia przetrwały pewne powiedzenia, tj „Oczy czarne, życie marne". „Komu nad okiem gęsty las wyrasta, ten wśród złych myśli się szasta" V Średniowieczu Bóg znajdował się w centrum, więc obalano wszelkie koncepcje naukowe, które były sprzeczne z

24.przestępczość zorganizowana

W Polsce i krajach bloku wschodniego do 1989 roku w naukach penalnych nie używano oficjalnie terminu „przestępczość zorganizowana”. W prawie karnym w Polsce termin przestępczość zorganizowana po raz pierwszy został użyty w art. 5 ustawy z dnia 12 października 1994 roku o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego. Zwrócić jednak należy uwagę, iż art. 258 k.k. dokonuje penalizacji samego udziału w zorganizowanej grupie albo związku mającym na celu popełnianie przestępstw.

Szczególnie zagrożony przestępczością zorganizowaną w ostatnich latach jest obszar Europy Środkowo - wschodniej, gdzie po upadku "żelaznej kurtyny" w sposób wyraźny wzrosła przestępczość i pojawiły się także, nie znane na tym obszarze jej formy, w tym i przestępczość zorganizowana. Rozwojowi przestępczości zorganizowanej sprzyja tu utrzymujący się stan przebudowy, zwłaszcza w odniesieniu do regulacji prawnych.     Najważniejszymi ośrodkami międzynarodowej przestępczości zorganizowanej: USA - La Cosa Nostra; skupia około 5 000 członków ,Kolumbia - narkobiznes - handel narkotykami, pranie brudnych pieniędzy,Nigeria - oszustwa, fałszerstwa kart bankowych, przemyt narkotyków ,Japonia - Yakuza: około 2 500 grup,przestępczość narkotykowa, handel dziećmi, kasyna gier, przestępczość gospodarcza, ściąganie haraczy, nielegalny handel bronią ,Chiny i Tajwan - Chińskie Triady:przestępczość narkotykowa, pranie brudnych pieniędzy, przestępczość gospodarcza, handel ludźmi ,Kraje WNP - rosyjskojęzyczne zorganizowane grupy przestępcze,nielegalny handel bronią i materiałami rozszczepialnymi, handel narkotykami, przestępczość gospodarcza, pranie brudnych pieniędzy, przemyt, handel ludźmi, fałszerstwa środków płatniczych ,Europa Środkowa i Wschodnia - przestępczość narkotykowa, nielegalny handel bronią, przemyt, kradzieże samochodów, ściąganie haraczy, fałszerstwa środków płatniczych, pranie brudnych pieniędzy, handel kobietami

25.zjawiska kulturowe o negatywnej treści

Telewizja jest dominującym medium w sensie jej codziennego "używania" przez ogromną liczbę ludzi w każdym wieku. Jest ona też główną częścią życia domowego i integralną częścią rodziny. Telewizja zajmuje szczególne miejsce w życiu dziecka, kontakt z nią rozpoczyna się stosunkowo wcześnie i ma codzienny, wielogodzinny i wieloaspektowy charakter. Jak wykazują badania, czas oglądania telewizji przez dzieci każdego dnia jest znaczny. Już w wieku 2-3 lat ogl<ldają one telewizję przeciętnie 45 minut w ciągu każdego dnia; wraz z wiekiem rozmiary tego czasu dość znacznie ulegają. Jest w stanie spelniać istotną rolę w procesie wprowadzania dziecka w kultury, inspirowaniu go do podejmowania różnych działań o charakterze społecznym, opiekuńczym, kulturalnym, sportowym, technicznym, do nowych pozytywnych zachowań (wzory osobowe postaci telewizyjnych). Charakterystyczną rzeczą dla wielu badaczy stało się założenie, że w telewizji na dziecko jest z gruntu negatywny, niszczący. Duża część badaczy zarówno w Polsce, jak i na Zachodzie jest powściągliwa w stwierdzeniach, iż telewizja ma dewiacyjny wpływ na dziecko. Akcentuje zwłaszcza czynniki tkwiące w treści przekazów, w odbiorcy, w sposobie odbioru w uwarunkowaniach środowiskowych i rodzinnych. M. Braun-Gałkowska opisuje badania polegające na analizie wszystkich pol­skich programów dla dzieci w ciągu tygodnia. Na 68 programów przeznaczonych dla nich (w tym programy edukacyjne) 39 (57%) zawierało sceny nasycone emocjami, przemocą,, złośliwościami itp. W 35% programów pojawiła się złoś­liwość, szyderstwo; w 28% - podstęp, kłamstwo; w 28% - przemoc, znęcanie się. W ciągu jednej analizowanej w styczniu 1995 r. godziny (między godziną 19.00 były 34 sceny destrukcji, z tego 14 znajdowało się w wieczorynkach, a 20 w wiadomościach. Niektórzy badacze zauważają, że dzieci, oglądające codziennie przez godzin różne programy telewizyjne, mają dużo wiadomości, lecz są one oderwane od siebie, nie tworzą spójnego obrazu, jasnego i prawidłowego wyobrażenia o świecie. Nadmierna ilość informacji odbieranych przez dziecko, zamiast pomóc mu w rozwiązywaniu jego problemów i konfliktów, jeszcze bardziej utrudnia życie; przyczynia się do zapamiętywania niespójnych informacji, których dziecko nie rozumie, co w konsekwencji może doprowadzić do niezamierzonych urazów psychicznych.

26.dysfunkcyjność rodziny

Struktura rodziny to stały obszar, nie zawsze sformalizowany, w którym przebiega życie rodzinne. Można w niej wydzielić pięć czynników: ,,1) formy instytucjonalne tworzące małżeństwo i rządzące nim, a więc: uznane społecznie formy wyboru partnera, wiek uznany za odpowiedni do zawarcia małżeństwa, instytucjonalne formy zawarcia małżeństwa i jego rozwiązania, liczbę partnerów w małżeństwie, liczbę pokoleń w rodzinie; 2) wzory regulujące współżycie wewnątrz rodziny oraz wyznaczające hierar­chię władzy i autorytetu; 3) układ wzajemnie powiązanych ról - chodzi tu o pozycję i role małżonków (rolę instrumentalną męża i ekspresyjną żony) - oraz charakter stosunków zachodzących między rodzicami i dziećmi; struktury dziedziczenia majątku, władzy czy nazwiska; cykle czy też fazy życia małżeńsko-rodzinnego.Funkcje rodziny to "cele, do których zmierza życie i działalność rodzinna oraz zadania, jakie pełni rodzina na rzecz swych członków zaspokajając ich potrzeby"7 Rozpatrując rodzinę jako grupę i instytucję społeczną, można wyodrębnić dwie grupy funkcji: instytucjonalne(dot. Małżeństwa i rodziny) i osobowe(rodziny jako grupy społecznej). Dysfunkcjonalność rodziny bierze swoj początek: w zachowaniu relacji pomiędzy jej członkami. Przyczyną tego zachwiania może być uzależnienie od alkoholu, narkotyków lub agresja przejawiana przez jednego lub kilku jej członków. Niejednokrotnie prowadzi to do rozwodów. Przykłady lego typu zachowań znajdujemy w literaturze. "Jednym z powodów rozwodu jest brutalne traktowanie współmałżonka i rodzi­ny, a więc bicie, pijaństwo i związane z nim zachowanie się, okradanie domu i niszczenie jego urządzenia, nastawanie na życie współmałżonka. Ta grupa przyczyn dwa razy częściej występuje wśród pracowników fizycznych niż wśród pracowników umysłowych. Patologia rodziny oddziałuje szczególnie niekorzystnie na dzieci o mniejszej wartościowości psychicznej; proces demoralizacji rozpoczyna się u nich bardzo wcześnie i łatwo dochodzi do recydywy przestępczej. Dzieci te wymagają szczegól­nie troskliwej opieki zarówno wychowawczej, jak i lekarskiej. Inne czynniki niekorzystnie rokujące w sprawie ewentualnego wykolejenia się dziecka to brak zapewnienia stałej opieki (ze względu na pracę zawodową matki) raz niekorzystne warunki materialne. Jak się wydaje, czynniki te mają jednak znaczenie mniej istotne niż wymienione poprzednio.

27.Wadliwy system funkcjonowania szkoły

Dziecko rozpoczynając naukę szkolną wkracza do nowego, początkowo nieznanego sobie środowiska Staje się członkiem społeczności szkolnej. Szkoła ma znaczący udział w procesie kształtowania osobowości młodego człowieka jego przygotowaniu do Życia twórczego i pełnego we wszystkich formach aktywności. Cele edukacyjne sprowadzają się do pełnego humanistycznego rozwoju człowieka. Edukacja jest postrzegana jako proces obejmujący wychowanie, wykształcenie l naukę, trwający całe Życie Obok rodziny to szkoła jest zatem głównym czynnikiem kształtującym osobowość dziecka. Szkoła uczestniczy w przygotowaniu dziecka do Życia społecznego i często jest pierwszym, pozadomowym środowiskiem dziecka. Spełnia ona 3 funkcje dydaktyczna, wychowawczą oraz opiekuńczą. Wyjątkową rolę w rozpoznaniu występowania nieprzystosowania społecznego odgrywa nauczyciel i szkoła, jednak często możliwości te pozostają niewykorzystane. W wyniku nawiązywania w szkole nowych kontaktów społecznych ulegają pewnemu rozluźnieniu więzi dziecka z rodziną Współzawodnictwo indywidualne w osiągnięciu najlepszych ocen szkolnych może być motywem intensywnej nauki, ćwiczenia i doskonalenia określonych sprawności i umiejętności oraz wytwarzania pożądanych nawyków. Nauczyciel powinien dostarczyć uczniom modeli zaangażowania działania przez osobiste uczestniczenie w różnych formach aktywności społecznej Bez nauczyciela nie jest możliwe zdobycie pozytywnych rezultatów zakresie kształtowania się zespołu klasowego Niepowodzenia szkolne uczniów są jednym z najważniejszych problemów wychowawczych Często trapią one młodzież, rodziców nawet społeczeństwo Mogą mieć charakter ukryty. Najwięcej agresji fizycznej jest w szkołach zawodowych-gdzie przeważają chłopcy Przemoc występuje także w internatach Przemoc jest również nierzadko stosowana przez nauczycieli wobec uczniów Większość uczniów była jej świadkami, a ponad połowa takiej przemocy doświadczyła

28.Niewłaściwe czynniki środowiskowe w miejscu pracy

Zasadniczym obszarem , w którym dochodzi do kształtowania stosunku jednostki do prawa, podstawowych zasad moralnych, a także społecznie akceptowanego systemu wartości jest środowisko pracy Stosunek do pracy w zasadzie kształtuje się przez całe życie jednostki Kłopoty w pracy powodują wiele dolegliwości fizycznych emocjonalnych. Wiele osób nie jest zadowolonych wykonywanej pracy Cechą pracy jest jej zorganizowanie Stopień pracy wpływa na jej intensywność i odwrotnie Jednym z elementów skutecznej pracy jest praca w zespole środowisko pracy w różny sposób kształtuje postawy ludzi. Badania prowadzone nad psychospołecznymi uwarunkowaniami przestępczości gospodarczej prowadzą do wniosku, że najbardziej podatni na namowę podejmowania działań przestępczych celu osiągnięcia korzyści majątkowych są pracownicy pobierający stosunkowo niskie wynagrodzenie Nie sytuacja ekonomiczna i nie zaburzenia osobowości są dla tej grupy ludzi źródłem zachowań antyprawnych. Do grupy czynników spełniających określone rolę w przestępczości gospodarczej zaliczyć trzeba rozwiązania organizacyjne w gospodarce, powodujące oddziaływanie na pracowników przeciwstawnych bodźców sprzecznych nakazów. Częste występowanie sytuacji konfliktowych może być nie tylko przyczyną nerwic ale także okolicznością usypiającą uwagę nadzoru Przestępstwa tzw bhp-owskie są kategorią przestępstw szczególnie związanych z organizacją i przebiegiem procesów technologicznych. W sprawach karnych tego typu przestępstw najczęściej stwierdza się niedbalstwo i lekkomyślność pracowników Szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem jest działalność zorganizowanych grup przestępczych różnych gałęziach gospodarki Do tej działalności są często przymusowa werbowani pracownicy ze względu na swoje funkcje w przedsiębiorstwie-pracownicy księgowości czy kontroli

29.Religią a przestępczość

Religia jest zjawiskiem nieodłącznym od życia ludzkiego. Istnieją liczne poglądy na religię. Często człowiek traci świadomość swojej więzi z Bogiem. Każda religia wzywa swoich wyznawców do życia bardziej godnego, uczciwego, rzetelnego, sprawiedliwego A jednak mimo że ogromne rzesze ludzi na całym świecie deklarują swoja przynależność do różnych systemów religijnych, to nie idzie t tym w paw spidek przestępczości, przemocy, agresji Według popularnych opinii brak religijnego i moralnego wychowania jest wyróżniającą się przyczyną przestępczości.Brak religijności nie prowadzi jednak automatycznie do przestępczości Przedstawiciele religii chrześcijańskich powinni wobec przestępców młodocianych oraz dorosłych wykazywać zrozumienie i udzielać im pomocy. Postawa chrześcijańska kościołów natomiast przeszłości nierzadko przejawiała się w moralnym potępieniu i jednoczesnym położeniu nacisku na odwetowość kary. Jeżeli istota religii polega na powiązaniu osób z określonym wyznaniem i na uznaniu określonych realiów, które wychodzą poza doświadczenie, to religia ma moralne, psychologiczne, i społeczne wpływy, które z kryminologicznego punktu widzenia dlatego zasługują na zainteresowanie, Ze mogą one w jednakowym stopniu przestępczości wywołać i wzmacniać jak i ograniczać i zawężać Religia moZe powodować przestępczość, czego dowiodły dobitnie wojny religijne, tortury i palenie na stosie W Indiach są plemiona, które wierzą, ze religia zobowiązuje ich do popełnienia rabunków, podpaleń i zabójstw. Ci nomadowie chcą swymi przestępnymi czynami i łagodzić swoich bogów i boginie, uśmierzyć ich gniew. Sama wiara nie chroni przed przestępczością. Religijność z kryminołogicznego punktu widzenia ma znaczenie, gdy osobowość kształtuje się w określonych warunkach. Musi ona przede wszystkim wynikać z identyfikacji z religijnymi rodzicami i być zaszczepiona w dzieciństwie Religijność ogranicza i zawęża przestępcze zachowanie w społecznościach, w których większość praktykuje religie, w których jest ona istotną częścią codziennego życia.

---