Prawo podatkowe - I wykład 27.11.2005 Tomasz Turek

Ordynacja podatkowa Dz. U Nr 8 poz. 60 rok 2005 zmiany Dz.U.85,86,143 2005-12-13

Myśl podatkowa SIMSa wywodzi się z liberalizmu gospodarczego . On utworzył 4 zasady

1. zasada dogodności podatku

2. zasada taniości podatku

3. zasada pewności podatku

4. zasada równomierności podatku

Ad I.

Zasada dogodności podatku - postulat skierowany pod adresem tych, którzy prawo tworzą , aby zaplata podatku była jak najmniej dotkliwa dla podatnika. Wg Sims- a system podatkowy powinien być tak skonstruowany aby podatnik mógł zapłacić podatek kiedy posiada środki pieniężne do jego zapłaty. Zasadę tę można zauważyć w podatku dochodowym od osób fizycznych , który ma charakter podatku rocznego

Podatek ten jest dwu etapowy zaliczki miesięczne na poczet podatku.

Zasada jest korzystna dla budżetu państwa . Co miesiąc ma zapewnione wpływy, minimalizuje się ryzyko , że podatnik nie zapłaci.

Ad II.

Zasada taniości podatku.- podlega 2 aspektach

1. stanowi że podatek powinien być niski

2. jak najmniejsza część podatku przeznaczona jest na funkcjonowanie administracji podatkowej.

Ad III.

Zasada pewności podatku - termin i sposób zapłaty mają być jasne dla podatnika. Dzisiaj ta zasada ma dalsze posunięcia jest już zagwarantowana w Konstytucji i opodatkowanie wynika z mocy ustawy.

Ad IV.

Zasada równomierności opodatkowania

Składa się z 2 mniejszych zasad

1. zasada korzyści - Sims zauważa pewne zależności występujące między państwem a podatkiem Płatnik płacąc podatek przyczynia się do utrzymania państwa a w zamian za to podatnik ma prawo oczekiwać ze strony państwa tzw. Opieki. Im większe przyczynienie się podatnika do utrzymania państwa tym, większa opieka ze strony państwa.

2. Zasada opodatkowania proporcjonalnego - oznacza, ze ci co uzyskują większe dochody powinni płacić większe podatki wg Simsa . Jest to opodatkowanie progresyjne np. podatek od spadku i darowizn

PODATEK - art. 6 ordynacji podatkowej

Def podatku - publicznoprawne , nieodpłatne , przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzec Skarbu Państwa , województwa , powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej

Cechy:

1. publicznoprawny charakter podatku

1. oznacza , że opodatkowanie w Polsce regulowane jest przepisami prawa publicznego co oznacza , ze mamy do czynienia z normami prawnymi „ bezwzględnie obowiązującymi”

2. beneficjent - obecnie dochody mają zapewnione Skarb Państwa i gminy

3. podatki przyjmowane są w celu realizacji zadań publicznych

Funkcje podatku:

• fiskalna - podatki stanowią źródło dochodów, są jednym z głównych zasileń

• redystrybucyjna - środki które zostały przez budżet przejęte są przeznaczone na świadczenie usług o charakterze publicznym .

• stymulacyjna - za pomocą instrumentów podatkowych można wpływać na zjawiska gospodarcze.

2. Nieodpłatny ( nie ekwiwalentny ) podatnik w zakładach za zapłacony podatek nie otrzymuje nic w zamian. Nie ma roszczenia o żadne świadczenie wzajemne. Nie ma ekwiwalentności indywidualnej, jest tylko ogólna.

3. Przymusowy charakter podatku- podatnik jest zobowiązany dobrowolnie zapłacić podatek. Można przymusić obywatela do zapłaty. W Urzędzie Skarbowym są poborcy ( komornicy skarbowi) którzy odpowiadają za egzekwowanie podatków.

4. Bezzwrotność - raz zapłacony podatek nie jest wracany podatnikowi

Wyjątki :

- instytucja nadpłaty

- instytucja zwrotu podatku

Gdy mamy do czynienia z podatnikiem należnym lub gdy podatnik zapłacił więcej niż powinien. Organ podatkowy najpierw bada czy podatnik na zaległe lub bieżące zobowiązanie podatkowe, dopiero wtedy wypłaca nadpłatę.

5. pieniężny charakter podatku - podatek wyrażany jest w pieniądzu

art. 59 i następne - przeniesienie w własności rzeczy na Skarb Państwa lub gminy.

3 inne cechy podatku:

1) jednostronny charakter podatku - państwo samodzielnie narzuca swoją wolę podatnikom. Państwo wykorzystuje swoje władztwo.

2) ogólny charakter podatku

• zakres podmiotowy ( osoba fizyczna, osoba prawna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej )

• zakres podmiotowy

3) elementy przywłaszczenia - zmiana właściciela środków pieniężnych ( podatek - zapłata - państwo)

Podatek to nie jedyne źródło. Oprócz podatku są i opłaty, cła i dopłaty

Opłata - jest zdefiniowana tak samo jak podatek z jedną różnicą jej wysokość jest zawsze taka sama .

Cło- jest podatkiem i równocześnie opłatą.

Dopłata - opłata adiacenda ( taką opłatę płaci właściciel nieruchomości gdy gmina podnosi wartość działki)

Konstrukcja podatku - elementy:

1. podmiot podatku( podmiot opodatkowania)

2. przedmiot podatku

3. podstawa opodatkowania, podstawa obliczania podatku.

4. stawka podatkowa

5. ulgi i zwolnienia podatkowe

6. termin oraz sposób zapłaty podatku.

Ad1) 2 ujęcia :

- wąskie - kto jest podatnikiem ( to ma zapłacić podatek)

- szerokie - kto ma zapłacić podatek , kto narzuca obowiązek zapłaty podatku

Ad2)

Przedmiotem opodatkowania- jest stan faktyczny lub prawny.

Stanem faktycznym jest posiadanie np. psa, nieruchomości,

Stan prawny - nabycie własności rzeczy w drodze spadku czy darowizny.

Ad 3)

Podstawa opodatkowania - ilościowa lub wartościowo ujęty przedmiot podatku

Np. ilościowo powierzchnia użytkowa budynku - ale m²

Np. wartościowo - podatek od spadku wartość nabytych praw lub rzeczy

Ad4)

Wysokość stawki podatkowej upływa na wysokości podatku

I podział

Stawki podatkowe :

1. stałe

2. zmienne

1. progresywne

2. regresywne

3. degresywne

Stworzony ze względu na relacje pomiędzy wysokością stawki podatkowej a wielkością stawki opodatkowanej

Stawka stałą - ( podatek liniowy) stawka jest zawsze taka sama

- w podatku od osób prawnych

- w podatku od osób fizycznych , które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą

- w podatku od towarów i usług

Stawka zmienna -

1. progresywna - stawka podatkowa rośnie wraz z stawką opodatkowania

2. regresywna - stawka podatkowa zmniejsza się wraz ze stawką podatkową.

3. degresywna - wyznaczenie tzw. Punktu degresji.

II podział

Stawka podatkowa

1. kwotowa

2. proporcjonalne

1. procentowe

2. wielokrotnościowe

3. ułamkowe

Kwotowa - stawka wyrażona konkretną kwotą ( np. podatek od psa, opłata skarbowa, targowa, miejscowa, podatek od nieruchomości )

Procentowe - wyrażone w procentach

Podatek od osób fizycznych i od spadków i darowizn - ma charakter mieszany

1. stawki podatkowe ujęte są w skali podatkowej

2. stawki kwotowo - procentowe

Ulga podatkowa - skutek jej zastosowania następuje zmniejszenie ciężaru jej zastosowania

Dzielą się na :

1. o charakterze podmiotowym - jedna ulga to ulga żołnierska występująca w podatku rolnym

2. o charakterze przedmiotowym - odliczenia , darowizny, korzystanie z Internetu , składki społeczne, wpłata na rzecz organu pożyteczności publicznej.

Zwolnienia podatkowe - w skutek zastosowania ustawodawca rezygnuje z poboru podatku.

Dzielą się na :

1. o charakterze podmiotowym - w podatku dochodowym od osób prawnych: Skarb państwa , NBP, ZUS, jednostka budżetowa

2. o charakterze przedmiotowym - zwolnienie stypendium, ekwiwalentu mundurowego, zasiłku pogrzebowego

Termin i sposób zapłaty

- zaliczka - do dnia 20 -go

- podatek dochodowy - do 30 kwietnia

- podatek rolny, leśny, - osoba fizyczna 4 raty

Zasady podatkowe :

1. nie działają wstecz prawa podatkowe - wejście w życie aktu prawnego lub przepisu wywołuje skutki na przyszłość

2. odpowiedniego vacatio legis przepisy prawa podatkowego pomiędzy publikacją a dniem wejścia w życie musi być zachowany odpowiedni okres czasu

3. zaufania obywatela do państwa i prawa.

Można ufać systemowi podatkowy gdy jest

- czytelny

- stabilny

- przymusowy

4. zgodności opodatkowania z prawem - decyzje wydawane są na podstawie prawa powszechnie obowiązującego

5. równości opodatkowania - wszyscy podatnicy traktowani są tak samo , równo.

• II wykład - 11.12.2005

Obowiązki i zobowiązania podatkowe

Art. 4 Obowiązkiem podatkowym - jest wynikające z ustaw podatkowych nie skonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego z tych ustaw

Art. 5 Zobowiązanie podatkowe- jest wynikające obowiązku podatkowanie . Zobowiązanie podatnika to zapłacenie na rzecz Skarbu Państwa , województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości , w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Ustawa podatkowa → obowiązek podatkowy → zobowiązanie podatkowe → zapłata podatku

Różnice między obowiązkiem a zobowiązaniem :

• obowiązek każdorazowo poprzedza zobowiązanie

• obowiązek ma tzw. Charakter abstrakcyjny , wskazuje tylko zdarzenie związku z którym powstanie zobowiązanie podatkowe. Fakt podlegania pod obowiązek nie musi zawsze przekształcić się w zobowiązanie

• Zobowiązanie podatkowe polega że konkretyzuje obowiązek w zakresie wysokości podatku do zapłaty, miejsca oraz w zakresie osoby ( podatnika ) zobowiązanego do zapłaty

• Np. umowa darowizny. - darowizna zdarzenie przekształci się w zobowiązanie wówczas gdy spełni inne warunki tj. przekroczy kwotę wolną od podatku

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą pierwszą zaliczkę zapłaci wówczas gdy za ten miesiąc w którym przekroczy kwotę wolną od podatku .

Zobowiązanie podatkowe cechuje się nie równorzędnością stron

Po stronie zobowiązanej mogą być podmioty

Art. 7 Podatnik - osoba fizyczna , prawna , jednostka nie posiadająca osobowości prawnej podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu

Szczególną grupą podatnika jest podatkowa grupa kapitałowa została wymieniona w ustawie o osobach prawnych . Podatnikiem jest osoba na której spoczywa obowiązek podatkowy to przymiot istotny w tej definicji

Art. 8 Płatnik - - osoba fizyczna , prawna , jednostka nie posiadająca osobowości prawnej obowiązane na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobierania od podatników podatku i wpłacenia jej w właściwym terminie Organowi podatkowemu.

Pobór i egzekucja podatku dochodowego jest istotna , płatnik jest pośrednikiem między podatnikiem i organem podatkowym.

Ma za zadanie :

- obliczyć wysokość podatku

- pobrać podatek od podatnika

- wpłacić go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Regulacja podatku od osób fizycznych szeroko stosuje instytucje płatnika np. zakład pracy, organy rentowe, banki z tytułu rent i emerytur z zagranicy , PUP, szkoły wyższe z wypłacaniem stypendium.

Płatnik od towarów i usług: organy celne, notariusz od spadków i darowizn i podatki od czynności cywilno prawne.

Instytucja płatnika funkcjonuje na podstawie przepisów prawa podatkowego jest to istotny zapis ponieważ płatnicy ponoszą konsekwencje z nie wywiązania się względem Organu podatkowego. Płatnik odpowiada całym swoim majątkiem.

Art.9 Inkasent - jest to osoba fizyczna , osoba prawna lub jednostka nie posiadająca osobowości prawnej obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Np. sołtys w zakresie podatku rolnego i leśnego, pracownicy administracyjni osiedla - podatek od posiadania psów, osoba która sprzedaje bilety , opłaty targowe

Zakres odpowiedzialności :

I. Podatnik

Art. 26 i następne ponosi - osoba fizyczna , prawna , jednostka nie posiadająca osobowości prawnej podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu za podatki całym swoim majątkiem ( pełna odpowiedzialność) W przypadku osoby fizycznej która pozostaje w związku małżeńskim od dnia zawarcia związku istnieją trzy majątki:

- męża

- żony,

- wspólny

Zakres odpowiedzialności zmieni się gdy małżeństwo zniesie lub ograniczy wspólność majątkowym.:

1. ograniczenie - może to nastąpić umownie ( to nie jest intercyza)

2. ustaje - z dniem zawarcia umowy intercyzy może być zawarta przed małżeństwem jak i w trakcie

- zniesienie wspólnoty majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądowym

- ustanie wspólnoty majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka

- uprawomocnienie się orzeczenia sądu o separacji

Zawarcie umowy intercyzy- skutki wywoływane są od dnia umowy ma charakter konstytutywny.

II. Płatnik i Inkasent

Ponoszą odpowiedzialność za nie dopełnienie swoich obowiązków

Płatnik - odpowiada za :

- wadliwe obliczenie podatku

- za nie pobranie podatku

- za podatek pobrany ale nie wpłacony w terminie

Inkasent - odp za podatek pobrany ale nie wpłacony terminowo

Płatnik i inkasent odpowiadają całym swoim majątkiem jeżeli jest to osoba fizyczna i pozostaje w związku małżeńskim to stosuje się analogicznie przepisy jak w przypadku podatnika. Odpowiedzialność płatnika i inkasenta orzeka organ podatkowy wydający decyzje o odp podatkowej

W treści tej decyzji organ podatkowy określa wysokość należności z tytułu nie pobranych lub pobranych i nie wpłaconego podatku. Z tej odpowiedzialności płatnik i inkasent mogą się zwolnić jeżeli wykażą , ze nie pobranie podatku nastąpiło z winy podatnika. Np. fałszywe oświadczenie o podwyższonych kosztach uzyskania przychodu

Kto jest strona uprawnioną a stroną czynną?

Organem czynnym jest państwo , które jest reprezentowane przez organy podatkowe. Gmina ma ograniczone prawa do podatku.

Postępowanie podatkowe jest dwu instancyjne.

Organy I instancji

- naczelnik Urzędu skarbowego

- wójt, burmistrz, prezydent miasta

- starosta albo marszałek województwa

Organy II instancji

- dyrektor Izby skarbowej

- dyrektor izby celnej

- samorządowe kolegium odwoławcze

Postępowanie podatkowe kończy się decyzją odwołanie się od tej decyzji jest w ciągu 14 dni do dyrektora Izby skarbowej za pośrednictwem naczelnika US . Organ II instancji może utrzymać decyzje w mocy lub zmienić ją albo zwrócić do ponownego rozpatrzenia przez organy I instancji.

Stosunek zobowiązania podatkowego nie może być umową stosunku cywilnoprawnego.

Powstanie zobowiązania podatkowego.

1. z mocy prawa

2. w drodze doręczenia decyzji podatkowej

ad1)

powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania.

Ad2)

z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego ustalonej wysokości tego zobowiązania

Decyzja ustalająca - ma szczególny charakter bo jest decyzją konstytutywną której doręczenie powoduje , ze zostają wywoływane skutki prawne w stosunku do adresata . Skutkiem prawnym jest powstanie zobowiązanie podatkowe np. podatek od spadków i darowizn a także w odniesieniu do osoby fizycznej, rolnym i leśnym od nieruchomości.

Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji a zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy przepisów prawa podatek wykazany w treści deklaracji jest podatkiem do zapłaty. Chyba , ze w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, ze podatnik mimo ciążącego obowiązku nie zapłacił w całości lub części podatku nie złożył deklaracji albo, ze wysokość zobowiązania jest inna niż wykazana w deklaracji . W takim przypadku organ podatkowy wydaje decyzje w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.

Decyzja określająca- ma charakter deklaratoryjny, potwierdzający wysokość zobowiązania podatkowego.

Terminy płatności :

1. jeżeli zobowiązanie powstaje z mocy przepisów prawa to z reguły prowadzi do sytuacji gdzie podatnik zob. jest sam obliczyć podatek i sam wpłacić , a termin płatności uważa się ostatni dzień w którym zgodnie z przepisami prawa podatkowego wpłata powinna nastąpić np. zaliczka podatku doch 20- go, VAT 25-go, rozliczenie roczne 30 kwietnia

2. Zobowiązanie podatkowe w drodze decyzji termin wynosi wówczas 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego

3. Jeżeli przepisy prawa podatkowego określają kalendarzowo termin płatności zaliczki lub raty podatku to decyzja ustalająca wysokość podatku nie została doręczona co najmniej na 14 dni przed terminem płatności podatku, zaliczki lub raty obowiązuje 14 dniowy termin zapłaty licząc od dnia doręczenia ustalającej np. podatek od nieruchomości

Nie zapłacenie w terminie podatku jest zaległością podatkową przy czym pojecie podatku traktujemy szerzej albowiem będzie to również zaliczka lub rata

Na równi z zaległością podatkową traktuje się także:

1. nie należną nadpłatę lub nadpłatę w kwocie wyższej od należnej jeżeli organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległych lub bieżących a także przyszłych zobowiązań podatkowych

2. zwrot podatku jeżeli podatnik otrzymał go nie należycie lub w kwocie wyższej od należnej lub przyszłych zob pod

3. oprocentowanie nie należnej nadpłaty lub zwrot podatku.

Konsekwencje powstanie zaległości podatku:

1. naliczone odsetki za zwłokę

2. można wszczynać postępowanie egzekucyjne

3. można skorzystać z zabezpieczeń w postaci hipoteki przymusowej i zastawu skarbowego

Odsetki za zwłokę są wpłacone bez wezwania organu podatkowego , nalicza go sam podatnik , płatnik, inkasent regulowane w ordynacji podatkowej.

Odsetki ustawowe są regulowane w KC i są one wyższe.

Odsetki od zaległości podatkowych są bezwzględnie zwiane z zaległością podatkową . Ni mają odrębnego bytu.

Arty 55 par 2 stanowi jeżeli dokonana przez płatnika wpłat nie pokrywa w całości kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę to dokonaną wpłatę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległej oraz kwoty odsetek w stosunku w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości do kwoty odsetek za zwłokę.

Art. 67a par 2 umorzenie zaległości podatkowej to automatycznie umorzenie podlegają odsetki za kwotę w całości lub części

Wygaśniecie zobowiązania podatkowego

2 tryby

1) efektywne sposoby wygaśnięcie zobowiązania- to SA te sposoby gdzie roszczenie podmiotu publicznoprawnego są zaspokojone

2) nie efektywne sposoby wygaśnięcie zobowiązania- gdzie zobowiązanie wygasa ale bez zaspokojenia podmiotu publicznoprawnego

Ad1) Efektywne sposoby :

• zapłata

• pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta

• potrącenie

• przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych

• zaliczenie nadpłaty lub zaliczenie zwrotu podatku na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań podatkowych

• przejście własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym.

Ad2) Nie efektywne sposoby:

• zaniechanie podatku

• umorzenie zaległości

• przedawnienie

Efektywne sposoby wygaśnięcia zobowiązania podatnika i inkasenta

• wpłata podatku

• zaliczenie nadpłaty lub zaliczenie zwrotu podatku

• przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątku trwałego postępowaniu egzekucyjnym.

Nie efektywnymi sposobami wygaśnięcia zobowiązania podatkowego podatnika i inkasenta jest umorzenie , przedawnienie.

Zapłata - należy do podstawowych sposobów efektywnych . Może nastąpić w formie podstawowej lub pomocniczej.

Podstawowe:

- gotówkowa

- bezgotówkowa

Przy zapłacie gotówkowej za termin zapłaty uważa się dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub na rachunek tego organu dokonanej w banku lub w placówce pocztowej, spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej.

W przypadku obrotu bezgotówkowego za dzień dokonanej zapłaty uważa się dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika. Ustawodawca dla pewnej grupy podatników ustalił tylko obrót gotówkowy. Bezgotówkowy obrót dotyczy tych podatników którzy prowadzą działalność gospodarczą i obowiązani są do prowadzenia ksiąg handlowych lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Może zdarzyć się również tak , ze na podatniku ciąży zobowiązanie z kilu tytułów a wpłacona kwota nie zaspokaja wszystkie wówczas podatnik ma prawo wskazać na który poczet płaci. Organ podatkowy jest tym oświadczeniem obowiązany. Gdy płatnik nie wskaże na który podatek płaci wówczas organ z urzędu zarachuje dokonanej wpłaty począwszy od najstarszego zobowiązani .

Pomocnicze sposoby:

- zapłata papierami wartościowymi wskazane przez ministra jakie papiery i jakie zobowiązania

- płatność urzędowym blankietem wekslowym

- znakami opłaty skarbowej lub akcyzowy.

Pobór podatku przez płatnika lub inkasenta - dzień pobrania podatku przez nich jest dniem wygaśnięcia zobowiązania.

Potrącenie - jest specyficznym sposobem albowiem aby doszło do potrącenia między podatnikiem i organem muszą zachodzić wzajemne stosunki. Można dokonywać zarówno do Skarbu Państwa jak i samorządu terytorialnego . Zobowiązanie podatkowe oraz zaległość podatkowa wraz z odsetkami w podatkach stanowiący dochód budżetu państwa podlega na wniosek podatnika potrąceniu z wzajemnej , wymagalnej wierzytelności podatnika wobec skarbu państwa z następujących tytułów:

1. prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417, 419 KC

2. prawomocnej ugody sądowej zawartej w sprawie toczonej na podstawie art. 419, 417 KC

3. nabycia przez skarb państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenia lub wywłaszczenia nieruchomości na postawie przepisów o gospodarce nieruchomościami

4. odszkodowania za niesłuszne wskazanie tymczasowego aresztowania lub zatrzymania uzyskanego na podstawie przepisów KPK

5. odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nie ważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu państwa Polskiego.

6. Odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej

7. Z tytułu wzajemnych bezspornych i wymagalnych wierzytelności podatnika wobec państwowych jednostek budżetowych tytułu robót budowlanych , dostaw lub usług wykonywanych przez niego w trybie przepisów o zamówieniach publicznych

2 tryby potrąceń :

1) na wniosek podatnika

2) z urzędu

Organ podatkowy może odmówić potrącenia wówczas wydaje decyzję o odmowie potrącenia i potrącenie następuje z dniem złożenia wniosku który został uwzględniony wydania z postanowienia o potraceniu. Jeżeli wydano postanowienie o potrąceniu z urzędu to na to postanowienie przysługuje podatnikowi zażalenie. Te same zasady potrącenia stosuje się w przypadku potrącenia w stosunku jednostek samorządu terytorialnego

Tytuły do potrąceń:

1. prawomocny wyrok lub ugoda sądowa w sprawie toczonej na podstawie art. 420 1 KC ( odpowiedzialność samorządu terytorialnego za szkodę)

2. nabycie przez gminę , powiat lub województwo nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenie nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami

3. odszkodowanie orzeczone w decyzji wydanej przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę lub marszałka województwa.

4. Wierzytelności wobec gminnych powiatowych i wojewódzkich jednostek tytułu robot budowlanych , dostaw lub usług wykonanych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych.

Wykład III 8.01.2006

Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych:

Wymagają po przez przeniesienie praw majątkowych na rzecz środków państwa lub na rzecz gminy.

Następuje zmiana w zaległości podatkowej z tytułu podatków, które stanowią dochód budżetu państwa.

Przeniesienie następuje na podstawie mocy każdorazowo wymagana jest forma pisemna. Inicjentem jest podatnik.

Organ podatkowy może odmówić zawarcia umowy.

Jeżeli przeniesienie następuje na środku państwa z umowy z podatnikiem, który w tym zakresie wykonuje zadanie, zlecenie z adm rządowej i obiektywnie wymaga zgody właściwego naczelnika Urzędu Skarbowego.

Jeżeli przeniesienie zależy w przypadku gminy, wójt, burmistrz, prezydent miasta, a jeżeli z powiatem lub woj. Samorządowym to umowę zawiera starosta lub marszałek województwa.

Nieefektywne sposoby wygasania zobowiązania podatkowego:

1. zaniechanie poboru - jeżeli jest to uzasadnione, winnym staje się interes podatników, może wydać rozporządzenie, którego zaniecha w całości lub w części poboru podatnika. Rozporządzenie powinno określać rodzaj podatku, czas w jakim to zaniechanie będzie obowiązywać i podatnik którego to zaniechanie będzie dotyczyło,

2. na wniosek podatnika - organ na wniosek podatnika może zwolnić płatnika z obowiązku pobierania podatku, jeżeli pobranie takie zagraża ważnym interesami podatnika a w szczególności jego egzystencji, na podatek uprawdopodobni się pobrany podatek należny na rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, dotyczy dochodów budżetu państwa,

3. przedawnienie - dotyczy zobowiązań podatkowych, to instytucja przedawniająca polega na upływie czasu, po którym dłużnik podatkowy może zgłosić zarzut prawa wierzyciela dla dochodzenia przez niego roszczenia. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, więc od końca roku kalendarzowego w którym upłynął termin zapłaty podatku.

W tym okresie organ może umorzyć postępowanie podatkowe, decyzja nie ma być odsetkami za zwłokę.

Zobowiązanie podatkowe powstaje w drodze określającej wielkość, jeżeli decyzja ta została doręczona po upływie 3 lat, liczy się od końca roku kalendarzowego w którym powstał obowiązek podatkowy Jeżeli podatnik nie utworzył w deklaracji podatkowej lub nie ujawnił w niej wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązanie podatkowe, termin przedawnienia wynosi 5 lat.

4. umorzenie
Następuje w dwóch trybach

• na wniosek

• z urzędu

• przesłankami do umorzenia na wniosek podatku to jest interes podmiotu lub w interesie publicznym, oznaczają że organ podmiotu stosuje klauzulę generalną, upoważnia go podatnik.
  Organ nie umarza w całości, tylko w części , w całości czy też w części, pobierane są odsetki za zwłokę oraz tzw. opłata prolongacyjna. Jeżeli umorzenie podlega w całości lub w części zaległości podatkowej, to automatycznie decyzję o umorzeniu lub w całości, czy w części wpłaci odsetki za zwłokę,

• przesłankami do umorzenia z urzędu, gdy zachodzi udowodnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyskuje się kwoty przewyższającej podatki egzekucyjne, kwota zaległości podatkowej nie przekracza pięcio - krotnej wartości upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym kwoty zaległości podatku została zaspokojona w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym, podatnik umarł nie pozostawiając majątku z którego nim prowadzi egzekucję i nie może orzec o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich.

Odpowiedzialność osób trzecich:

Głównym podmiotem jest:

• podatnik

• płatnik

• inkasent

Odpowiedzialność osób trzecich, odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem, jest to odpowiedzialność subsydiarna, wchodzi wtedy kiedy decyzja wobec podatnika jest bezskuteczna. O odpowiedzialności osób trzecich orzeka się odebraną decyzją organom podatkowego, art. 110 - 119 ( osoby trzecie; rozwiedziony małżonek podatnika, zobowiązanie powstaje podczas związku, rachunek podatnika z dział gospodarcze ), w tym wypadku konkubent i konkubenta traktuje się jako rodzinę nabywczą, przedmiot, wspólnicy spółek osobowych, jawnej, komandytowej, członkowie zarządu spółki zo.o i akcyjnej.

Podatek dochodowy od osób fizycznych. Podatnikiem są tylko osoby fizyczne, podlegają 2 obowiązkom podatkowym:

1. nieograniczony obowiązek podatkowy,

2. ograniczony obowiązek podatkowy,

Ad. 1 . podlegają osoby fizyczne, które mają miejsca zamieszkania na terenie RP. Konsekwencją jest płacenie podatku od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów o ile umowa o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu nie stanowi inaczej.

Ad. 2. podlegają osoby fizyczne, które nie mają miejsca zamieszkania na terenie RP i podlegają one opodatkowaniu tylko od dochodu, które uzyskują na terytorium RP, o ile umowa o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu nie stanowi inaczej.

Wspólne opodatkowanie : na wniosek podatnika małżonkowie lub osoby samotnie wychowujące dzieci, z mocy prawa podlegają małoletni z rodzicami.

Małżonkowie podlegający odrębnemu opodatkowaniu, jeżeli jednak spełniają warunki mogą razem się opodatkować,

• małżonkowie mogą podlegać nieograniczonemu obowiązku podatkowemu ( pozostać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy ), przez okres roku podatnik musi mieć wspólność majątkową małżeńską, muszą złożyć wniosek o wspólne opodatkowanie w zeznaniu rocznym.

Nie mogą się wspólnie opodatkować:

• jeżeli jeden ze współmałżonków korzystał z kary opodatkowania lub ryczałtu na jednego z małżonka wybrał preferencyjne opodatkowanie na podstawie art. 30 podatek liniowy osób prawnych, prowadzących działalność gospodarczą

Osoby samotne wychowujące dzieci:

Dziecko jako małoletnie, bez względu na 12 wiek, na które pobrany był zasiłek pielęgnacyjny, dzieci do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, jeżeli nie osiągają dochodów podlegających opodatkowaniu,

Osoby samotnie wychowujące dzieci: to jeden z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli ta osoba jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, osobą rozwiedzioną lub w stosunku do której orzeczona o separację ma być osoba pozostająca w związku małżeńskim, jeżeli współmałżonek zostaje pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Dochody małoletnich, dzieci własnych i przysposabiających z wyjątkiem dochodu z pracy, stypendiów oraz dochodu z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku dolicza się do dochodu rodziców lub osób przysposabiających.

---