Prawo ochrony środowiska
1. Środowisko - definicja z ustawy Prawo ochrony środowiska.
USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska: (art. 3 pkt 39)
środowisko - rozumie się przez to ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami;
ochrona środowiska - rozumie się przez to podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:
a) racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego
b) przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,
c) przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego;
3. Emisja - definicja z ustawy Prawo ochrony środowiska. (art. 3 pkt 4)
emisja- rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi:
a) substancje,
b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne (pole elektromagnetyczne- rozumie się przez to pole elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz)
4. Instalacja - definicja z ustawy Prawo ochrony środowiska. (art. 3 pkt 6)
instalacja - rozumie się przez to:
a) stacjonarne urządzenie techniczne,
b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu,
c) budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję;
5. Grunty pokryte wodami - definicja z ustawy Prawo wodne. (art. 9 ust. 1 pkt 4a)
grunty pokryte wodami powierzchniowymi - rozumie się przez to grunty tworzące dna i brzegi cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych, w granicach linii brzegu, a także grunty wchodzące w skład sztucznych zbiorników wodnych, stopni wodnych oraz jezior podpiętrzonych, będące gruntami pokrytymi wodami powierzchniowymi przed wykonaniem urządzeń piętrzących;
Art. 14. 1. Grunty pokryte wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód.
1a. Przez grunty pokryte śródlądowymi wodami powierzchniowymi oraz morskimi wodami wewnętrznymi rozumie się grunty tworzące dna i brzegi cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych, w granicach linii brzegu.
2. Grunty pokryte płynącymi wodami powierzchniowymi nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
3. Gospodarowanie gruntami, o których mowa w ust. 2, wykonują odpowiednio organy oraz jednostki, o których mowa w art. 11 ust. 1. (minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, dyrektor parku narodowego, marszałek województwa)
4. Gospodarowanie innym mieniem związanym z gospodarką wodną, stanowiącym własność
Skarbu Państwa, wykonują: właściwy miejscowo starosta, realizujący zadanie z zakresu
administracji rządowej, lub odpowiednio organy oraz jednostki, o których mowa w art. 11 ust.
1, lub jednostki, którym to mienie zostało powierzone.
5. Prawo do zbywania gruntów pod śródlądowymi wodami powierzchniowymi stojącymi,
stanowiącymi własność Skarbu Państwa, przysługuje ministrowi właściwemu do spraw
Skarbu Państwa, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej na
zbycie gruntu pod wodą stojącą.
Art. 14a. Grunty pokryte wodami powierzchniowymi płynącymi, stanowiącymi własność
Skarbu Państwa, są zasobem nieruchomości Skarbu Państwa, do którego nie stosuje się
przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
6. Sposób ustalania linii brzegu - Prawo wodne.
Art. 15. 1. Linię brzegu dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych stanowi krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody z okresu co najmniej ostatnich 10 lat.
2. Linię brzegu ustala, w drodze decyzji, na wniosek mającego interes prawny lub faktyczny:
1) właściwy terenowy organ administracji morskiej - dla morskich wód wewnętrznych
wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej oraz wód morza terytorialnego;
2) właściwy wojewoda - dla wód granicznych oraz śródlądowych dróg wodnych,
2) właściwy marszałek województwa - dla wód granicznych oraz śródlądowych dróg wodnych;
3) właściwy starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej - dla pozostałych wód.
3. Podstawę ustalenia linii brzegu stanowi dostarczony przez wnioskodawcę projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który, z zastrzeżeniem ust. 4, zawiera:
1) opis uwzględniający oznaczenie wnioskodawcy, ze wskazaniem jego siedziby i adresu, przyjęty sposób ustalenia projektowanej linii brzegu, ustalenie stanu prawnego nieruchomości objętych projektem z oznaczeniem właścicieli wraz ze wskazaniem ich siedziby i adresu oraz stan stosunków wodnych na gruntach przylegających do projektowanej linii brzegu;
2) mapę inwentaryzacji powykonawczej budowli regulacyjnych lub zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej, w skali, w jakiej sporządzony jest projekt regulacji wód śródlądowych, lub w skali 1:5.000 albo 1:2.000, z wykazaniem:
a) punktów stałych osnowy poziomej nawiązanych do sieci państwowej,
b) granicy stałego porostu traw,
c) krawędzi brzegów, przymulisk, odsypisk i wysp,
d) proponowanej linii brzegu.
4. Organ, o którym mowa w ust. 2, może, w drodze decyzji, zwolnić wnioskodawcę, na jego wniosek, z obowiązku zawarcia w projekcie niektórych informacji, o których mowa w ust. 3.
5. Jeżeli krawędź brzegu jest wyraźna, linia brzegu biegnie tą krawędzią.
6. Jeżeli krawędź brzegu nie jest wyraźna, linia brzegu biegnie granicą stałego porostu traw, a jeżeli granica stałego porostu traw leży powyżej stanu wody, o którym mowa w ust. 1 - linią przecięcia się zwierciadła wody przy tym stanie z gruntem przyległym.
7. Jeżeli brzegi wód są uregulowane, linia brzegu biegnie linią łączącą zewnętrzne krawędzie budowli regulacyjnych, a przy plantacjach wikliny na gruntach uzyskanych w wyniku regulacji - granicą plantacji od strony lądu.
8. Decyzja ustalająca linię brzegu obejmuje swym zakresem odcinek i brzegi cieku naturalnego objęte projektem regulacji.
9. Jeżeli ustalenie linii brzegu jest konieczne w związku z wykonaniem urządzeń wodnych lub kształtowaniem nowych koryt cieków naturalnych, postępowanie w sprawie ustalenia linii brzegu przeprowadza się łącznie z postępowaniem w sprawie wydania pozwolenia wodnoprawnego.
10. Decyzja o ustaleniu linii brzegu może być wydana po uzyskaniu przez zakład pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie niecierpiących zwłoki budowli regulacyjnych.
10a. Organem właściwym w sprawach, o których mowa w ust. 9 i 10, jest organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego.
11. W przypadku zmiany linii brzegu decyzja, o której mowa w ust. 2, może być zmieniona w trybie i na zasadach właściwych dla jej wydania.
12. Jeżeli ustalenie linii brzegu następuje w związku z trwałym zajęciem przez wody płynące lub wody morskie, w sposób naturalny, gruntu niestanowiącego własności właściciela wody, koszty projektu, o którym mowa w ust. 3, ponosi właściciel wody.
Art. 27. 1. Zabrania się grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, a także zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten obszar.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy grodzenia terenów stref ochronnych ustanowionych na podstawie ustawy oraz obrębów hodowlanych ustanowionych na podstawie przepisów ustawy o rybactwie śródlądowym.
7. Na czym polega zwykłe korzystanie z wód?
Właścicielowi gruntu prawo do zwykłego korzystania z wód przysługuje stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie; prawo to nie stanowi prawa do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego.
Zwykłe korzystanie z wód służy zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego, z następującym zastrzeżeniem - Nie stanowi zwykłego korzystania z wód:
1) nawadnianie gruntów lub upraw wodą podziemną za pomocą deszczowni;
2) pobór wody powierzchniowej lub podziemnej w ilości większej niż 5 m3 na dobę;
3) korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej;
4) rolnicze wykorzystanie ścieków lub wprowadzanie do wód lub do ziemi oczyszczonych ścieków, jeżeli ich łączna ilość jest większa niŜ 5 m3 na dobę.
8. Co to jest szczególne korzystanie z wód?
Szczególnym korzystaniem z wód jest korzystanie wykraczające poza korzystanie powszechne lub zwykłe, w szczególności:
1) pobór oraz odprowadzanie wód powierzchniowych lub podziemnych;
2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
3) przerzuty wody oraz sztuczne zasilanie wód podziemnych;
4) piętrzenie oraz retencjonowanie śródlądowych wód powierzchniowych;
5) korzystanie z wód do celów energetycznych;
6) korzystanie z wód do celów żeglugi oraz spławu;
7) wydobywanie z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu;
8) rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych.
Szczególne korzystanie z wód wymaga w większości przypadków uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
9. Co zawiera operat wodnoprawny?
Operat wodnoprawny jest dokumentem, na podstawie którego uzyskuje się pozwolenie wodnoprawne. Sporządza się gow formie opisowej i graficznej.
Część opisowa operatu zawiera:
1) oznaczenie zakładu ubiegającego się o wydanie pozwolenia, jego siedziby i adresu;
2) wyszczególnienie:
a) celu i zakresu zamierzonego korzystania z wód,
b) rodzaju urządzeń pomiarowych oraz znaków Ŝeglugowych,
c) stanu prawnego nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych, z podaniem siedzib i adresów ich właścicieli,
d) obowiązków ubiegającego się o wydanie pozwolenia w stosunku do osób trzecich;
3) charakterystykę wód objętych pozwoleniem wodnoprawnym;
4) ustalenia wynikające z warunków korzystania z wód regionu wodnego;
5) określenie wpływu gospodarki wodnej zakładu na wody powierzchniowe oraz podziemne;
6) planowany okres rozruchu i sposób postępowania w przypadku rozruchu, zatrzymania działalności bądź wystąpienia awarii lub uszkodzenia urządzeń pomiarowych oraz rozmiar, warunki korzystania z wód i urządzeń wodnych w tych sytuacjach;
7) informację o formach ochrony przyrody utworzonych lub ustanowionych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, występujących w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych.
Część graficzna operatu zawiera:
1) plan urządzeń wodnych i zasięg oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych, z oznaczeniem nieruchomości wraz z ich powierzchnią, naniesiony na mapę sytuacyjno-wysokościową terenu;
2) zasadnicze przekroje podłużne i poprzeczne urządzeń wodnych oraz koryt wody płynącej w zasięgu oddziaływania tych urządzeń;
3) schemat rozmieszczenia urządzeń pomiarowych oraz znaków żeglugowych;
4) schemat funkcjonalny lub technologiczny urządzeń wodnych.
10. Kopaliny - definicja z ustawy Prawo geologiczne i górnicze.
Kopalina to surowiec o znaczeniu gospodarczym wydobywany z ziemi np. węgiel, ropa naftowa, sól, rudy metali. W rozumieniu ustawy nie są kopalinami wody podziemne, z wyjątkiem solanek, wód leczniczych i termalnych.złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą;złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą;złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą;
Złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą;
11. Podziel kopaliny na podstawie ustawy Prawo geologiczne i górnicze.
Kopaliny dzieli się na podstawowe i pospolite.
Do kopalin podstawowych zalicza się:
1) gaz ziemny, ropę naftową oraz jej naturalne pochodne, węgiel brunatny, węgiel kamienny i metan z węgla kamiennego;
2) kruszce metali szlachetnych, rudy metali (z wyjątkiem darniowych rud Ŝelaza) i metale w stanie rodzimym, łącznie z rudami pierwiastków rzadkich i rozproszonych oraz pierwiastków promieniotwórczych;
3) apatyt, baryt, fluoryt, fosforyt, gips i anhydryt, piryt, siarkę rodzimą, sole potasowe i potasowo-magnezowe, sole strontu, sól kamienną;
4) azbest, bentonit, diatomit, dolomit, gliny biało wypalające się i kamionkowe, gliny i łupki ogniotrwałe, grafit, kaolin, kamienie szlachetne i ozdobne, kwarc, kwarcyt, magnezyt, miki, marmury i wapienie krystaliczne, piaski formierskie i szklarskie, skalenie, ziemię
krzemionkową.
W rozumieniu ustawy wszystkie kopaliny występujące w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej są kopalinami podstawowymi.
Kopaliny niewymienione powyżej są kopalinami pospolitymi.
W rozumieniu ustawy nie są kopalinami wody podziemne, z wyjątkiem solanek, wód leczniczych i termalnych.
12. Zawartość wniosku o udzielenie koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin.
Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać:
1) oznaczenie wnioskodawcy, jego siedziby i adresu;
2) określenie numeru w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej;
3) określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja;
4) określenie prawa wnioskodawcy do terenu (przestrzeni), w ramach którego projektowana działalność ma być wykonywana, lub prawa, o ustanowienie którego ubiega się wnioskodawca;
5) określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności;
6) określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem.
+ projekt prac geologicznych
(Dane objęte wnioskiem należy uzupełnić dowodami ich istnienia, w szczególności przez dołączenie załączników graficznych sporządzonych zgodnie z wymaganiami dotyczącymi
map górniczych.)
13. Co powinien zawierać wniosek o wydanie koncesji na wydobywanie kopalin?
Wniosek o udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin, poza wymaganiami przewidzianymi powyżej (1-6), powinien określać:
1) złoże kopaliny lub jego część, która ma być przedmiotem wydobycia;
2) wielkość i sposób zamierzonego wydobycia kopaliny;
3) stopień zamierzonego wykorzystania zasobów złoża, w tym kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych, jak również środki umożliwiające osiągnięcie tego celu;
4) projektowane położenie obszaru górniczego i terenu górniczego oraz ich granic.
Do wniosku należy dołączyć:
1) dowód istnienia prawa przysługującego wnioskodawcy do wykorzystania dokumentacji geologicznej w celu ubiegania się o koncesję;
2) projekt zagospodarowania złoża, zaopiniowany przez właściwy organ nadzoru górniczego;
3) dowód istnienia prawa przysługującego wnioskodawcy do nieruchomości gruntowej, w granicach której ma być wykonywana zamierzona działalność w zakresie wydobywania kopaliny metodą odkrywkową, lub dowód przyrzeczenia jego ustanowienia.
Jeżeli w związku z wydobywaniem kopaliny ze złoża przewiduje się wtłaczanie do górotworu wód pochodzących z odwodnienia wyrobisk górniczych, wód złożowych lub wykorzystanych solanek, wód leczniczych lub termalnych, do wniosku należy dołączyć przyjętą dokumentację hydrogeologiczną określającą warunki hydrogeologiczne w związku z wtłaczaniem wód do górotworu. Wymagania tego nie stosuje się do wniosku o udzielenie koncesji na wydobywanie węgla brunatnego.
Organ koncesyjny może żądać przedłożenia dokumentacji geologicznej.
14. Na czym polega rekultywacja gruntów zanieczyszczonych? (Ustawa z dnia 3.02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych)
rekultywacja gruntów - rozumie się przez to nadanie lub przywrócenie gruntom zdegradowanym albo zdewastowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych przez właściwe ukształtowanie rzeźby terenu, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie gleb, umocnienie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezbędnych dróg;
Wybrane metody rekultywacji gruntów:
zasypywanie terenów kopalnianych
Do dokonania rekultywacji zobowiązany jest władający powierzchnią ziemi. Obowiązek rekultywacji powierzchni ziemi powstaje w sytuacji, gdy wystąpiło zanieczyszczenie gleby lub ziemi albo wystąpiło niekorzystne przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu.
Całość procesu rekultywacji i zagospodarowania można podzielić na trzy etapy:
Etap I - dokonuje się inwentaryzacji obszar-u zdegradowanego, należy ustalić przyczyny, stopień, zasięg degradacji.
Etap II - popracowanie projektu techniczno-ekonomicznego rekultywacji i zagospodarowania. Dokumentacja powinna składać się z części technicznej i kosztorysowej. Projektant powinien wybrać możliwie najskuteczniejszy sposób rekultywacji i zagospodarowania przy minimalizowaniu nakładów.
Etap III - realizacja projektu rekultywacji i zagospodarowanie w terenie.
Wg Bujno:
Rekultywacja zanieczyszczonej gleby lub ziemi polega na przywróceniu stanu naturalnego do wymaganych standardów jakości, które są określone w Rozp. MOŚ w sprawie jakości ziemi.
Dwa sposoby rekultywacji ziemi:
- in situ - w miejscu;
- ex situ - z przemieszczeniem.
Wg Wikipedii:
Rekultywacja gleb - działalność mająca na celu przywrócenie wartości użytkowej glebom zniszczonym przez przemysł, zwłaszcza górniczo-hutniczy. Polega ona na właściwym ukształtowaniu rzeźby terenu, poprawieniu właściwości fizycznych i chemicznych gleby, uregulowaniu stosunków wodnych, wzmacnianiu skarp, zbudowaniu dróg i niezbędnych obiektów gospodarczych lub turystycznych, zasianiu traw i kwiatów oraz zadrzewieniu połączonym z wysianiem odpowiednich grzybów itp. Obowiązek rekultywacji spoczywa na użytkowniku, który zniszczył glebę wykorzystując ją do celów pozarolniczych. Rekultywacja powinna być wykonana w ciągu 4 lat od ustania pozarolniczej eksploatacji gruntów.
15. Rodzaje pozwoleń emisyjnych.
Pozwolenie wydawane jest w formie decyzji administracyjnej na wniosek:
- prowadzącego instalację
- zainteresowanego uzyskaniem tytułu prawnego do instalacji lub jej części (np. kupno instalacji)
- podmiotu podejmującego realizację nowej instalacji
Istnieją przypadki, kiedy wymagane jest tylko zgłoszenie do wprowadzania emisji z instalacji, nie ma konieczności uzyskania pozwolenia.
Pozwolenia zawsze są wydawane na czas ograniczony - max 10 lat. Istnieje możliwość ubiegania się o pozwolenia na tę samą instalację jeszcze przed okresem zakończenia pozwolenia (aby była ciągłość).
Decyzja zawsze jest kierowana do konkretnego adresata (ma charakter indywidualny, konkretny).
Rodzaje pozwoleń:
1)zintegrowane - wszystkie cząstkowe pozwolenia razem
2) na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza
3) wodno-prawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi
4) na wytwarzanie odpadów (nie składowanie!)
5) na emitowanie hałasu do środowiska
6) na emitowanie pól elektromagnetycznych
16. Co zawiera pozwolenie na wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów?
Pozwolenie jest wydawane na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat.
Pozwolenie określa:
1) rodzaj i parametry instalacji istotne z punktu widzenia przeciwdziałania zanieczyszczeniom;
2) wielkość dopuszczalnej emisji w warunkach normalnego funkcjonowania instalacji, nie większą niż wynikająca z prawidłowej eksploatacji instalacji, dla poszczególnych wariantów funkcjonowania;
3) maksymalny dopuszczalny czas utrzymywania się uzasadnionych technologicznie warunków eksploatacyjnych odbiegających od normalnych, w szczególności w przypadku rozruchu i wyłączenia instalacji, a także warunki wprowadzania do środowiska substancji lub energii w takich przypadkach;
4) jeżeli ma to wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska:
a) wymagany termin zakończenia eksploatacji instalacji,
b) dopuszczalny łączny czas dalszej eksploatacji instalacji oraz sposób dokumentowania czasu tej eksploatacji;
5) źródła powstawania albo miejsca wprowadzania do środowiska substancji lub energii;
6) termin, od którego jest dopuszczalna emisja
Pozwolenie może określać, o ile przemawiają za tym szczególne względy ochrony środowiska:
1) sposób postępowania w razie zakończenia eksploatacji instalacji;
2) wielkość i formę zabezpieczenia roszczeń;
3) wymagane działania, w tym wyszczególnienie środków technicznych mających na celu zapobieganie lub ograniczanie emisji, a jeżeli działania mają być realizowane w okresie, na który jest wydane pozwolenie - również termin realizacji tych działań;
4) rodzaj i ilość wykorzystywanej energii, materiałów, surowców i paliw
5) zakres i sposób monitorowania procesów technologicznych, w tym pomiaru i ewidencjonowania wielkości emisji w zakresie, w jakim wykraczają one poza wymagania ustawowe
6) sposób postępowania w przypadku uszkodzenia aparatury pomiarowej służącej do monitorowania procesów technologicznych, jeżeli jej zastosowanie jest wymagane;
7) sposób i częstotliwość przekazywania informacji i danych organowi właściwemu do wydania pozwolenia i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.
17. Wymień formy ochrony przyrody - ustawa o ochronie przyrody.
Formami ochrony przyrody są:
1) parki narodowe;
2) rezerwaty przyrody;
3) parki krajobrazowe;
4) obszary chronionego krajobrazu;
5) obszary Natura 2000 (Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje: obszary specjalnej ochrony ptaków; specjalne obszary ochrony siedlisk)
6) pomniki przyrody;
7) stanowiska dokumentacyjne;
8) użytki ekologiczne;
9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
W drodze porozumienia z sąsiednimi państwami mogą być wyznaczane przygraniczne obszary cenne pod względem przyrodniczym w celu ich wspólnej ochrony.
18. Na czy polega ochrona przed hałasem?
Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, w szczególności poprzez:
1) utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie;
2) zmniejszanie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany.
Są dwa rodzaje poziomów hałasu określone w rozporządzeniu:
dopuszczalne poziomy hałasu (standardy jakości) - przekroczenie poziomu musi powodować ograniczenie poziomów hałasu;
wartości progowe - konsekwencją przekroczenia wartości progowych jest zaliczenie terenów do najbardziej zagrożonych.
Za występujący w środowisku hałas drogowy, kolejowy itp. odpowiada zarządzający obiektem, do którego posiada tytuł prawny.
Przekroczenie poziomu hałasu
Starosta decyzją administracyjną nakazuje zbadanie poziomu hałasu i nakład karę administracyjną.
Dopuszczalne poziomy hałasu:
Są 4 grupy terenów, dla których określono dopuszczalne poziomy hałasu:
obszary uzdrowiskowe,
tereny zabudowy mieszkaniowej i wielorodzinnej, tereny szpitali,
tereny zabudowy wielorodzinnej,
tereny w strefie śródmiejskiej powyżej 100 tyś. Mieszkańców.
Pora dnia (16 godzin) |
Pora nocy (8 godzin) |
50 |
45 |
55 |
50 |
60 |
50 |
65 |
55 |
19. Z ustawy o odpadach:
a) rodzaje odpadów:
odpady (załącznik nr 1 ustawy o odpadach) np.:
- produkty nieodpowiadające wymaganiom jakościowym
- produkty, których termin przydatności do właściwego użycia upłynął
- substancje, które nie spełniają już należycie swojej funkcji (np. zanieczyszczone kwasy, zanieczyszczone rozpuszczalniki)
- pozostałości z wydobywania lub przetwarzania surowców (np. pozostałości górnicze itp.)
- substancje lub przedmioty, dla których posiadacz nie znajduje już dalszego zastosowania (np. odpady z rolnictwa, gospodarstw domowych)
odpady niebezpieczne: (lista A i B załącznika nr 2) - odpady posiadające jedną z następujących cech: łatwopalne, wybuchowe, drażniące, szkodliwe, toksyczne, żrące, zakaźne, kóre składają się:
- ze środków do impregnacji lub konserwacji drewna,
- ze środków pirotechnicznych i innych materiałów wybuchowych,
- z chemikaliów stosowanych w przemyśle fotograficznym lub do obróbki zdjęć (np. do wywoływania),
- mydeł, tłuszczów lub wosków pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego,
b) posiadacz odpadów- jest nim każdy, kto faktycznie włada odpadami (wytwórca odpadów, inna osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna) z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów ; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości.
Posiadacz odpadów jest zobowiązany do:
- do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami
- do poddania ich odzyskowi, a jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady te należy unieszkodliwiać w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.
- do selektywnej zbiórki
- zakazuje się mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne (np. baterie, tonery, świetlówki itd.)
c) wytwórca odpadów- to każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz każdy, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów.
d) unieszkodliwianie odpadów - poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych, chemicznych w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia człowieka lub środowiska (termiczne przekształcanie, składowanie odpadów); może dotyczyć tylko tych odpadów z których uprzednio wyselekcjonowano odpady nadające się do odzysku.
Unieszkodliwianie odpadów obejmuje:
-Składowanie odpadów,
-Spalanie odpadów - mineralizację odpadów
-Zgazowanie i pirolizę (odgazowanie)
-Przerób na paliwo stałe
-Kompostowanie
-Fermentację metanową w komorach
e) obowiązki wytwórcy odpadów:
Wytwórca odpadów prowadzący instalację jest obowiązany do:
1) uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, jeżeli wytwarza powyżej 1 tony odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyżej 5 tysięcy ton rocznie odpadów innych niż niebezpieczne,
2) uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwarza do 1 tony odpadów niebezpiecznych rocznie,
3) przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza od 5 do 5 tysięcy ton rocznie odpadów innych niż niebezpieczne.
Wytwórca odpadów nieprowadzący instalacji jest obowiązany do:
1) uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 100 kg rocznie,
2) przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie albo powyżej 5 ton rocznie odpadów innych niż niebezpieczne.
f) zawartość wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów
Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów powinien spełniać wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska oraz dodatkowo zawierać następujące informacje:
1) wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, z uwzględnieniem ich podstawowego składu chemicznego i właściwości,
2) określenie ilości odpadów poszczególnych rodzajów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku,
3) wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
4) szczegółowy opis sposobów gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
5) wskazanie miejsca i sposobu magazynowania odpadów.
20. Obszar ograniczonego użytkowania:
a) jak się tworzy?
Jeżeli z oceny oddziaływania na środowisko wynika , że pomimo zastosowania rozwiązań technicznych , technologicznych i organizacyjnych , eliminujących szkodliwe oddziaływanie na środowisko poza terenem zakładu , do którego jednostka organizacyjna posiada tytuł prawny , wyeliminowanie uciążliwych oddziaływań na środowisko nie jest możliwe wówczas wokół niżej wymienionych
obiektów (patrz podpunkt b) tworzy się obszar ograniczonego użytkowania.
Organami właściwymi w omawianych sprawach są dla inwestycji :
• szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi - wojewoda w drodze rozporządzenia
• mogących pogorszyć stan środowiska - rada powiatu w drodze uchwały
b) wokół jakich obiektów?
• oczyszczalni ścieków
• składowisk odpadów komunalnych
• tras komunikacyjnych
• kompostowni
• lotnisk
• linii i stacji elektroenergetycznych
• obiektów radiokomunikacyjnych , radionawigacyjnych i radiolokacyjnych
21. Rodzaje opłat za korzystanie ze środowiska.
Opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za:
1) wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;
2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
3) pobór wód;
4) składowanie odpadów.
Administracyjna kara pieniężna jest ponoszona za przekroczenie lub naruszenie warunków korzystania ze środowiska, ustalonych decyzją, a także w zakresie magazynowania odpadów i emitowania hałasu do środowiska.
Przepisy ustawy o ochronie przyrody i przepisy ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz innych ustaw określają odrębne przypadki i zasady ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych.
22. Zakres niezbędnych informacji o planowanym przedsięwzięciu załączonych do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacje przedsięwzięcia - Karta informacyjna przedsięwzięcia.
Karta informacyjna przedsięwzięcia sporządzona zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko powinna zawierać w szczególności dane o:
1. rodzaju, skali i usytuowaniu przedsięwzięcia
2. powierzchni zajmowanej nieruchomości, a także obiektu budowlanego oraz dotychczasowym sposobie ich wykorzystywania i pokryciu nieruchomości szatą roślinną
3. rodzaju technologii
4. ewentualnych wariantach przedsięwzięcia
5. przewidywanej ilości wykorzystywanej wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii
6. rozwiązaniach chroniących środowisko
7. rodzajach i przewidywanej ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko
8. możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko
9. obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, znajdujących się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia
23. Zawartość raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien określać stopień i sposób uwzględnienia wymagań dotyczących ochrony
środowiska, zawartych w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i decyzjach oraz zawierać następujące informacje:
1) opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności:
a) charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania,
b) główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych,
c) przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia;
2) opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym elementów środowiska objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;
3) opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
4) opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia;
5) opis analizowanych wariantów, w tym:
a) wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego,
b) wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem ich wyboru;
6) określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko;
7) uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na:
a) ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze,
b) powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz,
c) dobra materialne,
d) zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków,
e) wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa w lit. ad;
8) opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z:
a) istnienia przedsięwzięcia,
b) wykorzystywania zasobów środowiska,
c) emisji;
9) opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru;
10) dla dróg będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:
a) określenie założeń do:
- ratowniczych badań zidentyfikowanych zabytków znajdujących się na obszarze planowanego przedsięwzięcia, odkrywanych w trakcie
robót budowlanych,
- programu zabezpieczenia istniejących zabytków przed negatywnym oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia oraz ochrony
krajobrazu kulturowego,
b) analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w szczególności zabytków archeologicznych, w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia;
11) jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;
12) wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia jest konieczne ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich; nie dotyczy to przedsięwzięć polegających na budowie drogi krajowej;
13) przedstawienie zagadnień w formie graficznej;
14) przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
15) analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem;
16) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru;
17) wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport;
18) streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, w odniesieniu do każdego elementu raportu;
19) nazwisko osoby lub osób sporządzających raport;
20) źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu.
24. Przegląd ekologiczny.
W razie stwierdzenia okoliczności wskazujących na możliwość negatywnego oddziaływania instalacji na środowisko, organ ochrony środowiska może, w drodze decyzji, zobowiązać prowadzący instalację podmiot korzystający ze środowiska do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego.
Przegląd ekologiczny instalacji, która jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, powinien zawierać:
1) opis obejmujący:
a) rodzaj, wielkość i usytuowanie instalacji wraz z informacją o jej stanie technicznym,
b) powierzchnię zajmowanego terenu lub obiektu budowlanego,
c) rodzaj technologii,
d) istniejące w sąsiedztwie lub bezpośrednim zasięgu oddziaływania instalacji obiekty mieszkalne i użyteczności publicznej,
e) istniejące w sąsiedztwie lub bezpośrednim zasięgu oddziaływania instalacji zabytki chronione na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
f) istniejące w sąsiedztwie lub bezpośrednim zasięgu oddziaływania instalacji obiekty i obszary poddane ochronie na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody, ustawy o lasach, ustawy - Prawo wodne oraz przepisów ustawy o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym;
2) określenie oddziaływania na środowisko instalacji, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej;
3) opis działań mających na celu zapobieganie i ograniczanie oddziaływania na środowisko;
4) porównanie wykorzystywanej technologii z technologią spełniającą wymagania,
5) wskazanie, czy dla instalacji konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania, określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich;
6) zwięzłe streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w przeglądzie;
7) nazwisko osoby lub osób sporządzających przegląd.
25. Źródła finansowania inwestycji w ochronie środowiska.
Zasadniczymi źródłami finansowania inwestycji proekologicznych w Polsce są:
Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej:
• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (istnieje od 1989 roku),
• 16 wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
• 2489 gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
• 373 powiatowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Środki własne przedsiębiorstw, gmin i jednostek budżetowych.
Banki krajowe udzielające pożyczek i kredytów.
Budżet państwa i budżety wojewodów.
Źródła zagraniczne, w tym rosnący od 2004 r. udział dotacji z Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego)
Pozostałe (m.in. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Fundusz Leśny, Fundacja Wspomagania Wsi, Ekofundusz inne fundacje ).
Przychody funduszy:
- opłaty za korzystanie ze środowiska
- z administracyjnych kar pieniężnych
- inne opłaty związane z poś np. opłata dodawana do ceny każdego produktu elektronicznego
- „nawiązka” ekologiczna z tytułu odpowiedzialności administracyjnej za spowodowanie szkód w środowisku
- także dobrowolne wpłaty, zapisy