03-Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP, Instrukcje BHP, XVII - PODSTAWOWE


Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP

Wymagania dotyczące pomieszczeń pracy

Wymagania ogólne

Obiekty budowlane, w których znajdują się pomieszczenia pracy, powinny spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa użytkowania, bezpieczeństwa pożarowego oraz ochrony środowiska. Układ funkcjonalny powinien być dostosowany do rodzaju prowadzonej działalności i liczby zatrudnionych pracowników .
Budowę nowych, modernizację lub rozbudowę dotychczasowych obiektów powinno się prowadzić na podstawie projektu pozytywnie zaopiniowanego pod względem zgodności z wymaganiami:



O zamiarze przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego należy powiadomić:



Wymagania dotyczące pomieszczeń i stanowisk pracy

Pomieszczenia obsługi, diagnostyki i naprawy pojazdów samochodowych mogą być samodzielnymi obiektami. Dopuszcza się lokalizowanie takich warsztatów przy wolno stojących rodzinnych budynkach mieszkalnych.

Minimalna wysokość pomieszczeń zależy od wielkości (oraz od rodzaju) wykonywanych w nich czynności, naprawianych pojazdów i wynosi:
- naprawa pojazdów: samochodów osobowych - wysokość pomieszczenia 4 m,
samochodów ciężarowych - wysokość pomieszczenia 5 m
- naprawa podzespołów i części samochodowych: wysokość pomieszczenia 3,3 m.

W pomieszczeniach, w których nie ma stałych stanowisk pracy, a pracownicy przebywają okresowo, np. w sprężarkowni, suszarni, dopuszcza się minimalną wysokość pomieszczenia 2,2 m.

Powierzchnia pomieszczeń powinna być przystosowana do zakresu wykonywanych prac, np. jeżeli zamierza się prowadzić prace naprawcze jednocześnie przy dwóch lub większej liczbie pojazdów, powierzchnia pomieszczenia powinna być odpowiednio większa. Na każdego pracownika zatrudnionego w pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (tj, nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.) oraz co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia. Minimalna odległość między stojącymi obok siebie pojazdami powinna wynosić - 1,2 m, między pojazdami stojącymi jeden za drugim min. 1,5 m, a odległość pojazdu od innego stanowiska pracy nie może być mniejsza niż 1,2 m.

W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi (co najmniej 4 godziny dziennie) powinno być zapewnione oświetlenie naturalne. Oznacza to, że w takim pomieszczeniu powinny być otwory okienne lub dachowe, które umożliwiają bezpośredni dopływ światła dziennego. Wielkość tych otworów zależy od wielkości pomieszczenia (stosunek powierzchni otworów okiennych lub dachowych do powierzchni pomieszczenia powinien wynosić co najmniej 1 :8).

W innych pomieszczeniach, gdzie nie ma zlokalizowanych stałych stanowisk pracy (np. sprężarkownia, suszarnia) ten stosunek może wynosić 1:12. Powinna być możliwość otwierania otworów okiennych z poziomu podłogi.

Pomieszczenia pracy powinny mieć również oświetlenie sztuczne (elektryczne). Minimalne natężenie oświetlenia sztucznego zależy od rodzaju wykonywanej pracy i powinno wynosić  np.: na stanowiskach postoju samochodów - 20 lx, w magazynach oraz w pomieszczeniach mycia i czyszczenia samochodów - 100 lx, w pomieszczeniach przeglądowych i naprawczych - 200 lx, na stanowiskach diagnostycznych - 300 lx.

Wymiary otworów drzwiowych zewnętrznych (bram) powinny umożliwiać swobodny przejazd pojazdów oraz przejście ludzi. Dojścia do bram i drzwi powinny być stale wolne, a pomiędzy pomieszczeniami powinny pozwalać na swobodny przejazd pojazdów oraz przejście ludzi. Dojścia do bram i drzwi powinny być stale wolne, a pomiędzy pomieszczeniami nie powinno być progów.

Podłogi w pomieszczeniach obsługi i naprawy pojazdów powinny być: równe, z materiału nie wytwarzającego pyłu, niepalnego i będącego złym przewodnikiem ciepła. Z uwagi na wykonywane czynności naprawcze (obecność smarów, olejów, benzyny) powinny być wykonane z materiału łatwo zmywalnego i nienasiąkliwego (wymagania te dotyczą również ścian do wysokości 2 m).

We wszystkich pomieszczeniach obsługi i napraw pojazdów należy zapewnić wentylację naturalną, mechaniczną lub obie jednocześnie.
Wentylację naturalną mogą stanowić odpowiednio usytuowane otwory okienne, dachowe oraz kanały wentylacyjne. W pomieszczeniach obsługi i napraw powinna być wentylacja mechaniczna wywiewna. Urządzenia wentylacyjne w pomieszczeniach warsztatowych (naprawa, diagnostyka) powinny zapewnić co najmniej 6-krotną wymianę powietrza w ciągu jednej godziny. Do kanałów naprawczych zaleca się stosować nadmuch świeżego powietrza.

W pomieszczeniach pracy powinny być zainstalowane urządzenia grzewcze, które pozwolą na ogrzewanie pomieszczeń w porze obniżonej temperatury. W pomieszczeniach pracy należy utrzymywać podczas chłodów dostatecznie wysoką temperaturę dostosowaną do rodzaju wykonywanej pracy - nie niższą niż 14 °C (zaleca się utrzymywać temp. min. 16 °C). Wybór urządzeń grzewczych nie może być przypadkowy, np. w pomieszczeniach warsztatowych, gdzie mogą wystąpić opary benzyny, olejów, lakierów, nie wolno stosować urządzeń grzewczych z otwartym paleniskiem, np. piecyków. W pomieszczeniach biurowych zaleca się utrzymywanie temperatury 20 °C, w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych - 25 °C.

Kanały naprawcze w zakładzie obsługi i napraw pojazdów powinny być dostosowane do rodzaju naprawianych pojazdów samochodowych. Minimalne wymiary kanałów naprawczych wynoszą:


Ponadto do kanałów naprawczych odnoszą się następujące wymagania:



Podczas prac kanałowych należy bezwzględnie przestrzegać zasady swobodnego wyjścia ewakuacyjnego - tj. schody prowadzące do kanału nie mogą być zasłonięte naprawianym pojazdem.

W pomieszczeniach lakierni, ze względu na mogące wystąpić zagrożenia wybuchem, obowiązują ostrzejsze wymagania niż w innych pomieszczeniach zakładu obsługi i naprawy pojazdów.

Lakiernia powinna być usytuowana w obiekcie wolno stojącym (minimalna odległość od innych budynków, w których mogą przebywać ludzie powinna wynosić 20 m).

Minimalna wysokość pomieszczenia lakierni - 3,3 m. Usytuowanie lakierni w obiekcie wielokondygnacyjnym jest dopuszczalne, jeżeli elementy konstrukcji nośnej, dachu, stropu, ścian i posadzki są niepalne lub trudno palne. Okna w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem powinny być oszklone zwykłym, pojedynczym szkłem.

Drogi, wyjścia i kierunki ewakuacji powinny być odpowiednio oznakowane. Jeżeli w lakierni powierzchnia pomieszczenia zagrożonego wybuchem przekracza 100 m2, to należy zapewnić co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w tym jedno wyjście powinno prowadzić bezpośrednio na zewnątrz obiektu. Drzwi ewakuacyjne z budynku lakierni powinny otwierać się na zewnątrz. Drogi ewakuacyjne powinny mieć co najmniej 1,4 m szerokości, a odległość do ich pokonania (od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia) nie powinna przekraczać 40 m.

W obiekcie lakierni powinna być wykonana instalacja uziemiająca. Podłoga nie powinna gromadzić ładunków elektrostatycznych.
Minimalne natężenie oświetlenia sztucznego w pomieszczeniach lakierni powinno wynosić 500 lx.

W pomieszczeniach lakierni oprócz wentylacji grawitacyjnej należy stosować wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną (ogólną i miejscową) w wykonaniu przeciwwybuchowym. Zastosowane urządzenia wentylacyjne powinny zapewnić od 5 do 25 wymian powietrza w ciągu jednej godziny, w pomieszczeniach magazynowych lakierni - co najmniej 10 wymian powietrza na godzinę

Ochrona zdrowia

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4  k.p.)

Orzeczenia lekarskie wydawane są w formie zaświadczeń, które lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne przekazuje pracownikowi i pracodawcy.

Pracodawca, który nie godzi się z treścią wydanego zaświadczenia może wystąpić, w ciągu 7 dni od dnia wydania zaświadczenia, za pośrednictwem lekarza, który wydał to zaświadczenie, z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania. Badanie takie powinno być przeprowadzone w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Ustalone na jego podstawie orzeczenie lekarskie jest ostateczne.

Badania profilaktyczne:

  • przeprowadzane są na podstawie wydanego przez pracodawcę skierowania, które powinno zawierać:

    • określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,

    • w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy - określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu,

    • w przypadku pracowników - określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony,

    • informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt 2 i 3, czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

Rodzaje badań (art. 229 §§ 1-3, 5 k.p.):

  • badania wstępne, którym podlegają:
    - osoby przyjmowane do pracy,
    - pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowisko pracy
    - inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których   występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

    Badaniom tym nie podlegają osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy

  • badania okresowe, którym podlegają:

    • wszyscy aktualnie zatrudnieni pracownicy (w ściśle określonych terminach, ustalonych przez właściwego lekarza w porozumieniu z pracodawcą)  

    • pracownicy, zatrudnieni w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających:

      • po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami

      • po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami

  • badania kontrolne, którym podlegają:

    • pracownicy, których niezdolność do pracy spowodowana chorobą trwała dłużej niż 30 dn

Szczegółowe zasady przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich określa rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r.  w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników [...], (Dz. U. 1996 r. nr 69, poz. 332) ze zm.:(Dz. U. z 1997 r. Nr 60, poz. 375); (Dz.U. z 1998 r. Nr 159, poz. 1057); (Dz. U. z 2001 r. Nr 37, poz. 451); (Dz. U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1405)


Koszt badań oraz inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami niezbędnej z uwagi na warunki pracy ponosi pracodawca (art. 229 § 6 k.p

Ryzyko zawodowe

definicja: ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy  wg (§ 2 pkt 7) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp z późn. zm., (tekst jedn. Dz. U. 2003 r., nr 169, poz. 1650)

- obowiązki pracodawcy związane z:


Pracodawca w szczególności jest obowiązany:

1) zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwości - m.in. przez


2) zapewnić likwidację zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników głównie przez stosowanie technologii, urządzeń, materiałów i substancji nie powodujących takich zagrożeń
Jeżeli ze względu na rodzaj procesu pracy likwidacja zagrożeń nie jest możliwa, należy stosować odpowiednie rozwiązania organizacyjne i techniczne, w tym odpowiednie środki ochrony zbiorowej, ograniczające wpływ tych zagrożeń na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników.
W sytuacji gdy ograniczenie zagrożeń w wyniku zastosowania rozwiązań organizacyjnych i technicznych, nie jest wystarczające, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej, odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń.

***



Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia:

1) co najmniej raz na dwa lata - przy stwierdzeniu, w ostatnio przeprowadzanym badaniu, stężeń i natężeń czynników szkodliwych poniżej 0,5 wartości najwyższych dopuszczalnych stężen i natężeń określonych w odrębnych przepisach

2) raz w roku - przy stwierdzeniu stężeń i natężeń czynników od 0,5 do 1,0 wartości najwyższych dopuszczalnych stężen i natężeń określonych w odrębnych przepisach

3) stała kontrola stężeń i natężeń tych czynników, a jeśli nie jest to możliwe dokonywanie badań i pomiarów co najmniej raz na 6 miesięcy - w razie stwierdzenia przekroczeń wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia lub występowania czynników rakotwórczych
- pracodawca prowadzi rejestr wyników wykonywanych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowisku pracy oraz karty pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia

- rejestr i karty przechowywane są - przez 40 lat; wyniki badań i pomiarów - przez 3 lata

- wyniki badań i pomiarów oraz rejestr i karty pracodawca obowiązany jest udostępnić na każde żądanie pracownikom lub ich przedstawicielom w sposób ustalony w danym zakładzie

Czynniki rakotwórcze:

- wykaz czynników rakotwórczych (tj. substancji, czynników i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym i prawdopodobnym działaniu rakotwórczym) określa rozporządzenie Ministra zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 wrzesnia 1996 r. w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zaawodowo narażonych na te czynniki, (Dz. U. 1996 r. nr 121, poz. 571)  ze zm. (Dz. U. 2003, Nr 36, poz. 314)

- pracodawca prowadzi rejestr czynników rakotwórczych, zawierający następujące dane:


- pracodawca jest obowiązany przechowywać rejestr pracowników narażonych na działanie czynników rakotwórczych przez okres 40 lat

- pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegawcze

- pracodawca jest obowiązany informować pracowników o zagrożeniach dla zdrowia spowodowanych przez czynniki rakotwórcze oraz o podjętych działaniach zapobiegawczych zmniejszających ryzyko zawodowe

- pracodawca jest obowiązany przeszkolić pracowników w zakresie sposobu postępowania z okreslonym rodzajem czynnika rakotwórczego

- pracodawca powinien zapewnić wyraźne i czytelne oznakowanie wszystkich instalacji i pojemników zawierających czynniki rakotwórcze

Ręczne prace transportowe:

Ręczne prace transportowe obejmują każdy rodzaj transportowania lub podtrzymywania przedmiotów, ładunków lub materiałów przez jednego lub więcej pracowników, w tym przermieszczanie ich poprzez: unoszenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie lub przewożenie
Dopuszczalne masy przemieszczanych przedmiotów, ładunków lub materiałów, a także dopuszczalne wartości sił niezbędne do przemieszczania przedmiotów określa rozporządzenie ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy recznych pracach transportowych,
(Dz. U. 2000 r. Nr 26, poz. 313) ze zm. (Dz. U. z 2000 r., nr 82 poz. 930).
Przemieszczanie przedmiotów przez jednego pracownika:
- masa przedmiotów przemieszczanych nie może przekraczać

30 kg - przy pracy stałej
50 kg - przy pracy dorywczej

Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m.
- siła użyta przez pracownika (niwezbędna do zapoczątkowania ruchu przedmiotu) nie może przekraczać wartości

300 N - przy pchaniu
250 N - przy ciągnięciu

(podane wartości określają składową siły mierzoną równolegle do podłoża)
Zespołowe przenoszenie przedmiotów
Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m i masa 30 kg, powinno odbywac się zespołowo, pod warunkiem aby na jednego pracownika przypadała masa nie przekraczająca:

25 kg - przy pracy stałej
42 kg - przy pracy dorywczej

Niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie przekraczającej 500 kg.
Przy zespołowym przenoszeniu przedmiotów należy zapewnić:

Posiłki i napoje profilaktyczne

Przykładowe prace wymagające zapewnienia posiłków i napojów profilaktycznych to m. in.:
- stałe, ręczne prace transportowe za i wyładunkowe
- ręczne wykonywanie wykopów
- praca drwala
- prace wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów
  technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10°C lub
  wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25°C

Wypadki przy pracy

Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy
(rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczonych w rejestrze wypadków przy pracy, Dz. U. nr 115, poz. 744 ze zm. (Dz. U. z 2004 r. nr 14, poz. 117))

  • I. Do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku  pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający :

    • dopuszczenie do tego miejsca osób nie powołanych;

    • uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem pozostały wstrzymane

    • dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności)

  • II. Kto ustala okoliczności i przyczyny wypadku:

    • zespół powypadkowy, który u pracodawców, u których nie działa społeczna inspekcja pracy oraz służba BHP, mogą tworzyć:

      • pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy

      • pracodawca lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę albo specjalista spoza zakładu pracy oraz przedstawiciel pracowników przeszkolony w zakresie BHP

  • III. Obowiązki zespołu powypadkowego:

    • 1)  dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn, innych urządzeń technicznych, urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku

    • 2)  sporządzenie szkicu lub wykonanie fotografii miejsca wypadku - jeśli jest to konieczne

    • 3)  przesłuchanie poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala

    • 4)  przesłuchanie świadków wypadku

    • 5)  zasięgnięcie opinii lekarza

    • 6)  zebranie innych dowodów dotyczących wypadku

    • 7)  dokonanie kwalifikacji prawnej wypadku

    • 8)  określenie wniosków i środków profilaktycznych

    • 9)  sporządzenie protokołu powypadkowego

      • po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku

      • nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku

    • 10) zapoznanie poszkodowanego z treścią protokołu przed jego zatwierdzeniem, pouczenie poszkodowanego o przysługującym mu prawie do zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole

  • IV. Zatwierdzenie i doręczenie protokołu powypadkowego

    • Pracodawca zatwierdza protokół powypadkowy nie później niż w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia

    • Pracodawca zwraca nie zatwierdzony protokół, jeżeli do treści protokołu zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego pracownika albo protokół nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu

    • Pracodawca zatwierdza protokół i niezwłocznie doręcza go:

      • poszkodowanemu lub członkom rodziny zmarłego pracownika

      • właściwemu inspektorowi pracy - gdy protokół dotyczy wypadku śmiertelnego, ciężkiego i zbiorowego

    • Pracodawca przechowuje przez 10 lat protokół powypadkowy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową.

  • Pracodawca prowadzi rejestr wypadków, który powinien zawierać:

    • imię i nazwisko poszkodowanego

    • miejsce i datę wypadku

    • informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego

    • datę sporządzenia protokołu powypadkowego

    • stwierdzenie czy wypadek jest wypadkiem przy pracy

    • krótki opis okoliczności wypadku

    • datę przekazania  wniosku do ZUS

    • informację o wypłaconych świadczeniach lub o przyczynach pozbawienia tych świadczeń

    • inne okoliczności wypadku

  • Statystyczna karta wypadku

    • Statystyczną kartę wypadku przy pracy sporządza się (w 2 egzemplarzach) na podstawie zatwierdzonego protokołu powypadkowego, w którym stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy.

    • Jeden egzemplarz statystycznej karty wypadku przy pracy, z wyjątkiem jej części II (uzupełniającej), pracodawca przekazuje do urzędu statystycznego właściwego dla województwa, na którego terenie znajduje się siedziba pracodawcy, w terminie do 15 dnia roboczego miesiąca następującego po miesiącu, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy.

    • Wypełnioną część II statystycznej karty wypadku przy pracy pracodawca przekazuje nie później niż z upływem 6 miesięcy od daty zatwierdzenia protokołu powypadkowego.

    • Drugi egzemplarz statystycznej karty wypadku przy pracy pracodawca przechowuje przez 10 lat

Choroby zawodowe

Wykaz chorób zawodowych (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach, Dz. U. nr 132, poz. 1115)

Postępowanie w sprawach chorób zawodowych:

  • 1) zgłoszenie:
    podejrzenia choroby zawodowej oraz jej rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub byłego pracownika, w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, lecz nie później niż w okresie, który został określony w wykazie chorób zawodowych
    (§ 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wykazu chorób zawodowych [...]):

    • zgłoszenia dokonuje:

      • pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową

      • lekarz, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie choroby zawodowej u pracownika

      • pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną

      • lekarz stomatolog, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie wystąpienia u pacjenta choroby zawodowej

      • lekarz weterynarii, który podczas wykonywania zawodu stwierdził u pracownika mającego kontakt z chorymi zwierzętami objawy mogące nasuwać podejrzenie choroby zawodowej

    • komu zgłaszać:

      • właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu

      • właściwemu inspektorowi pracy

    • w jakiej formie:

      • na formularzu określonym w przepisach w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych (Dz.U. nr 132, poz. 1121)

      • telefonicznie (jest to zgłoszenie dodatkowe, w przypadku choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzenia, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika)

  • 2) po zakończeniu postępowania mającego na celu ustalenie uszczerbku na zdrowiu lub niezdolności do pracy z związku ze stwierdzoną chorobą zawodową pracownika pracodawca przesyła:
      - do Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi oraz
      - do  właściwego państwowego inspektora sanitarnego
    zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej

  • 3) w razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany:

    • ustalić przyczyny powstawania choroby zawodowej oraz charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą, działając w porozumieniu z właściwym organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej

    • przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstanie choroby zawodowej i zastosować inne niezbędne środki zapobiegawcze

    • zapewnić realizację zaleceń lekarskich; w tym w razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy nie narażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy.

  • 4) jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie przekraczający 6 miesięcy

  • 5) pracodawca prowadzi rejestr zachorowań na choroby zawodowe i podejrzeń o takie choroby (art. 235 § 4 k.p.)

  • 6) pracodawca jest obowiązany systematycznie analizować przyczyny chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze

Szkolenia

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika nie posiadającego odpowiednich kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności do jej wykonania, a także znajomości przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzić okresowe szkolenia w tym zakresie.

Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

Szkolenia odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy

Szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie BHP określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r., Dz. U. nr 62, poz. 285

  • rodzaje szkoleń:

    • dla pracodawcy - dla pracowników

    • wstępne - okresowe

Szkolenie wstępne obejmuje:

  • 1) instruktaż ogólny

    • kogo obejmuje (przed dopuszczeniem do wykonywania pracy):  

      • wszystkich nowo zatrudnionych pracowników, a także

      • studentów i uczniów odbywających praktyki lub praktyczną naukę zawodu,

    • zakres:

      • instruktaż ogólny powinien zapoznać pracowników z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, zawartymi w kodeksie pracy oraz w regulaminie pracy, a także z przepisami i zasadami bhp obowiązującymi w danym zakładzie pracy oraz z zasadami udzielania pierwszej pomocy.

    • kto prowadzi:  

      • pracodawcy lub

      • wyznaczeni przez nich pracownicy, którzy posiadają ukończone szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub

      • (pracownicy służby bhp - jeśli ta służba u danego pracodawcy została utworzona)

    • dokument potwierdzający odbycie szkolenia:  

      • potwierdzenie (pisemne) przez pracownika odbycia instruktażu ogólnego

  • 2) instruktaż stanowiskowy

    • kogo obejmuje:

      • pracowników zatrudnionych na stanowiskach, na których wykonywanie pracy wiąże się z bezpośrednim kontaktem z produkcją i jej kontrolą lub z narażeniem na czynniki niebezpieczne, szkodliwe czy uciążliwe,

      • pracowników przenoszonych na te stanowiska i zatrudnionych na tych stanowiskach w przypadku zmiany warunków techniczno-organizacyjnych,

      • uczniów i studentów odbywających praktyki lub praktyczną naukę zawodu.

    • zakres:

      • instruktaż stanowiskowy powinien zapoznać pracowników z zagrożeniami     czynnikami niebezpiecznymi, szkodliwymi i uciążliwymi występującymi na określonym stanowisku pracy, sposobami ochrony przed tymi zagrożeniami oraz metodami bezpiecznego wykonania pracy na danym stanowisku

    • kto prowadzi:

      • wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami, która posiada odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz została przeszkolona w zakresie metod prowadzenia instruktażu.

    • dokument potwierdzający odbycie szkolenia:  

      • sprawdzian wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,

      • potwierdzenie (pisemne) przez pracownika odbycia instruktażu stanowiskowego

  • 3) szkolenie podstawowe

    • kogo obejmuje:  

      • pracodawców,

      • osoby kierujące pracownikami,

      • pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych,

      • pracowników inżynieryjno-technicznych

      • pracowników, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe lub z odpowiedzialnością z zakresu bhp.

    • zakres:

      • powinno zapewnić pracownikom wiedzę i umiejętności niezbędne do wykonywania lub organizowania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy

    • kto prowadzi:

      • pracodawcy

      • jednostki organizacyjne uprawnione do prowadzenia szkolenia w dziedzinie bhp

    • dokument potwierdzający odbycie szkolenia:  

      • egzamin sprawdzający

      • zaświadczenie ukończenia szkolenia wydane przez organizatora szkolenia

Zasadą ogólną jest, że szkolenie podstawowe powinno być przeprowadzone w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na określonym stanowisku. Jednak na robotniczych stanowiskach pracy, na których występują szczególnie duże zagrożenia dla zdrowia oraz zagrożenia wypadkowe (wykaz takich stanowisk określa pracodawca), szkolenie podstawowe powinno być przeprowadzone przed rozpoczęciem pracy na tych stanowiskach.

  • Szkolenie okresowe:

    • kogo obejmuje:

    • osoby objęte szkoleniem podstawowym

    • zakres:

    • aktualizacja i ugruntowanie wiadomości oraz umiejętności pracowników w dziedzinie bhp nabytych w czasie szkolenia wstępnego, a także zaznajomienie ich z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie

    • kto prowadzi:

      • pracodawcy

      • jednostki organizacyjne uprawnione do prowadzenia szkolenia w dziedzinie bhp

    • dokument potwierdzający odbycie szkolenia:  

      • egzamin sprawdzający

      • zaświadczenie ukończenia szkolenia wydane przez organizatora szkolenia

Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych przechodzą szkolenie okresowe (w formie instruktażu) nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach, na których występują szczególnie duże zagrożenia dla zdrowia oraz zagrożenia wypadkowe - nie rzadziej niż raz w roku. Pozostali - nie rzadziej niż raz na 6 lat.

Warunkiem dopuszczenia pracownika do pracy poza znajomością zasad bezpiecznej pracy jest również posiadanie dodatkowych uprawnień kwalifikacyjnych, które mogą dotyczyć pracowników zatrudnionych na stanowiskach: elektryka, obsługi urządzeń dźwignicowych, kierowcy wózka jezdniowego z napędem silnikowym. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, że niektóre z wymienionych uprawnień muszą być okresowo aktualizowane, np. uprawnienia w zakresie obsługi, konserwacji i napraw urządzeń oraz instalacji energetycznych - co 5 lat

Środki ochrony indywidualnej

Wykaz zagrożeń i rodzajów prac, przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej zawarte jest w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.  w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z późn. zm. (tekst jedn.: Dz. U. 2003 r., nr 169, poz. 1650)

Odzież i obuwie robocze

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów bhp

Rodzaje odpowiedzialności pracodawcy

  • odpowiedzialność wykroczeniowa (art. 283 k.p.)

    • kto podlega odpowiedzialności:

      • kto będąc odpowiedzialnym za stan bhp  w zakładzie pracy albo kierując pracownikami, nie przestrzega przepisów lub zasad bhp

      • kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie 30 dni właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju, zakresie prowadzonej działalności oraz o zmianie technologii, jeżeli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników

      • kto wbrew obowiązkowi nie zapewnia, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego albo jego części, w których przewiduje sie pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania BHP, pozytywnie zaopiniowane przez uprawnionych rzeczoznawców),

      • kto wbrew obowiązkowi wyposaża stanowiska pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności

      • kto wbrew obowiązkowi dostarcza pracownikowi środki ochrony indywidualnej , które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności

      • kto wbrew obowiązkowi stosuje:
        • materiały i procesy technologiczne bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i bez podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych
        • substancje i preparaty chemiczne nie oznakowane w sposób widoczny i umożliwiający ich identyfikację
        • niebezpieczne substancje i niebezpieczne preparaty chemiczne nie posiadające kart charakterystyki tych substancji, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem

      • kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia właściwego inspektora pracy, prokuratora lub innego właściwego organu o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy, nie zgłasza choroby zawodowej albo podejrzenia o taka chorobę, nie ujawnia wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, albo przedstawia niezgodne z prawdą informacje, dowody lub dokumenty dotyczące takich wypadków i chorób  

      • kto nie wykonuje w wyznaczonym terminie podlegającego wykonaniu nakazu inspektora pracy

      • kto utrudnia działalność organu Państwowej Inspekcji Pracy, w szczególności uniemożliwia prowadzenie wizytacji zakładu pracy lub nie udziela informacji niezbędnych do wykonywania jej zadań

    • rodzaj kary : grzywna

  • odpowiedzialność karna (art.220 k.k., art. 221 k.k.)

    • 1) kto podlega odpowiedzialności:

      • kto będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 220 k.k.)

      • rodzaj kary :
        - jeśli sprawca działał umyślnie:
            - kara pozbawienia wolności do lat 3,
        - jeśli sprawca działał nieumyślnie:
            - grzywna,
            - kara ograniczenia wolności
            - kara pozbawienia wolności do roku
        nie podlega karze sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo

    • 2) kto podlega odpowiedzialności:

      • kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporządza lub nie przedstawia  wymaganej dokumentacji (art. 221 k.k.)

      • rodzaj kary:
         - grzywna do 180 stawek dziennych albo
         - kara ograniczenia wolności

  • odpowiedzialność cywilna ( art. 415 k. c., art. 429 k. c., art. 430 k. c., art. 435 k. c. )
    W sytuacji, gdy otrzymane na podstawie „ustawy wypadkowej”  świadczenia nie wyrównują w pełni szkody będącej następstwem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej - poszkodowany pracownik lub w przypadku śmierci pracownika - jego rodzina - mogą dochodzić od pracodawcy odszkodowania wyrównawczego na drodze powództwa cywilnego.

    • Rodzaje cywilnej odpowiedzialności pracodawcy:

      • odpowiedzialność za własne czyny (art. 415 k.c.)

      • odpowiedzialnośc za cudze czyny (art. 429 k.c.)

      • odpowiedzialnośc za podwładnego (art.430 k.c.)

      • odpowiedzialnośc za szkodę wyrządzoną w związku z ruchem przedsiębiorstwa i użyciem elementarnych sił przyrody (art. 435 k.c.)

    • Rodzaje świadczeń odszkodowawczych (art. 444 k.c., art. 445 § 1k.c., art. 446 k.c., art. 447 k.c.):

      • zwrot kosztów leczenia

      • wypłacenie sumy potrzebnej do przygotowania się poszkodowanego do wykonywania inego zawodu

      • renta

      • renta „rodzinna”

      • zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę

      • zwrot kosztów pogrzebu

      • jednorazowe odszkodowanie


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp
Pozostałe obowiązki pracodawcy z zakresu bhp
Obowiązki pracodawcy w zakresie bhp przy typowych stosunkach pracy (1)
KALENDARZ obowiązkowych działań pracodawcy w zakresie BHP
kalendarz obowiązkowych działań pracodawcy w zakresie BHP, BHP
Definicja BHP oraz obowiązki pracodawcy w zakresie szkoleń
02-RYZYKO ZAWODOWE ZASADY BEZPIECZNEJ PRACY, Instrukcje BHP, XVII - PODSTAWOWE
Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bhp
06-INSTR.RAMOWA W SPR.BADAŃ LEKARSKICH, Instrukcje BHP, XVII - PODSTAWOWE
Obowiązki pracodawcy w dziedzinie BHP, bhp
Obowiązki pracodawcy w dziedzinie BHP
PODSTAWY PRAWA I EKONIMIKI - Prawa i obowiązku pracownika w zakresie BHP, OPIEKUN MEDYCZNY

więcej podobnych podstron