Ocena ryzyka zawodowego - stolarz obsługujący piłę tarczową

Identyfikacja zagrożeń

Zagrożenie - czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy	Źródło zagrożenia	Możliwe skutki zagrożenia
Zapylenie.	Pył powstający w trakcie cięcia płyt.	Podrażnienie układu oddechowego oraz oczu.
Czynniki o działaniu prawdopodobnie rakotwórczym.	Pył drewna twardego (np. buk, dąb).	Choroby nowotworowe.
Czynniki alergizujące.	Pył powstający w trakcie cięcia płyt.	Alergie, astma.
Kontakt z elementami będącymi w ruchu.	Tarcza piły, wirujące elementy napędowe pilarki, zwłaszcza w przypadku niestosowania popychaczy, praca z luźno opiętymi rękawami, niezapiętymi połami, itp.	Ciężkie urazy ciała - szczególnie dłoni. Uderzenie, pochwycenie, przecięcie.
Kontakt z elementami w ruchu - dociśnięcie.	Przesuwająca się po prowadnicy pilarka.	Urazy kończyn.
Kontakt z szorstkimi powierzchniami.	Krawędzie płyt, obrzynki materiału, ręczne narzędzia do obróbki skrawaniem (np. pilnik).	Urazy dłoni - szczególnie otarcia, zakłucia, skaleczenia.
Kontakt z odpryskami, odłamkami czynnika materialnego.	Odpryski, odłamki ciętych płyt - szczególnie w trakcie pracy bez osłon lub z wadliwymi osłonami.	Urazy ciała - szczególnie dłoni, twarzy, oczu (grożące nawet utratą wzroku).
Hałas powyżej 80dB.	Pracujące maszyny stolarskie (zwłaszcza w trakcie cięcia na pilarce, ale także hałas maszyn znajdujących się na sąsiednich stanowiskach - szczególnie duży hałas powstaje w trakcie obróbki drewna przy użyciu strugarki).	Hałas o dużym poziomie głośności, oddziaływujący na pracownika przez dłuższy czas może: prowadzić do częściowej utraty słuchu (nawet do zupełnej głuchoty), wpływać na szybsze powstawanie zmęczenia, zakłócać uwagę i orientację, być przyczyną nerwic.
Spadające, przewracające się przedmioty - uderzenie, przygniecenie.	Szczególnie płyty drewnopodobne - podczas transportu ręcznego, zdejmowania, układania (w tym ostatnim przypadku do przygniecenia dochodzi najczęściej, w przypadku ustawiania płyt pod złym kątem). Źle składowane i transportowane narzędzia.	Stłuczenia całego ciała, szczególnie kończyn.
Poślizgnięcie, potknięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.	Nierówne, śliskie, zapylone powierzchnie. Ubytki w podłodze (wyszczerbienia) na stanowisku pracy oraz w przejściach. Progi na ciągach komunikacyjnych. Bałagan na stanowisku pracy (np. obrzynki materiału). Dojścia, przejścia w okresie zimowym - gołoledź, błoto.	Złamania, zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała, urazy głowy.
Kontakt z nieruchomymi elementami - uderzenie.	Elementy wyposażenia stolarni (maszyny, urządzenia, szafki), wejścia (zwłaszcza podczas transportu płyt przeznaczonych do cięcia), elementy konstrukcyjne stojaków.	Urazy ciała - szczególnie kończyn i głowy.
Kontakt z ruchomymi elementami - uderzenie.	Drzwi i okna stolarni, magazynów, itp.	Urazy ciała - szczególnie kończyn i głowy.
Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV.	Instalacje elektryczne, zasilanie napędu i sterowania piły. Najczęściej przez uszkodzone przewody.	Porażenie prądem elektrycznym - poparzenia, ciężkie uszkodzenie ciała, a w skrajnych przypadkach śmierć.
Przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.	Szkodliwy, nieskoordynowany ruch podczas dwuosobowego przenoszenia i ustawiania płyt. Zły sposób transportu ręcznego płyt (m.in. nieprawidłowe pozycje ciała - zwłaszcza przy podnoszeniu, przekraczanie normatywów dźwigania).	Urazy układu mięśniowo-szkieletowego, np.: zwichnięcia, naciągnięcia mięśni, zerwanie ścięgien, przepuklina.
Wymuszona pozycja ciała.	Praca wymagająca wysiłku fizycznego oraz stania i chodzenia. Często związane jest to z transportem materiału.	Schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego - częste zwyrodnienia.
Pożar, wybuch.	Pył drzewny, a zwłaszcza jego najdrobniejsze frakcje unoszące się w powietrzu. Do zainicjowania pożaru lub wybuchu dochodzi najczęściej, jeśli w efekcie niesprawnej wentylacji, w powietrzu znajdzie się zbyt wiele pyłów, np. w przypadku: wejścia do pomieszczenia stolarni z otwartym ogniem (np. zapalony papieros), używania niesprawnych instalacji i narzędzi elektrycznych (iskrzenie), nagrzania się elementów maszyny do temperatury zapłonu pyłu drzewnego, wyrzucenia przez maszynę tlących się cząstek drewna, gromadzenia się ładunków elektrostatycznych na częściach maszyn. Do dużego stężenia pyłów dochodzi także jeśli w pomieszczeniu pracy (m.in. na podłodze, ścianach, elementach maszyn i urządzeń) zalega dużo kurzu.	Śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała, w tym poparzenia, zatrucia.
Kontakt człowieka z pojazdami w ruchu - potrącenie, przygniecenie.	Poruszające się po placu samochody podczas rozładunku materiałów i załadunku przygotowanych formatek, odpadów, itp.	Śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała.
Zmienny mikroklimat.	Zmienne warunki atmosferyczne podczas: transportu materiałów z magazynu oraz wynoszenia odpadów do pojemników na placu przed stolarnią.	Choroby układu oddechowego - przeziębienia.

Karta oceny ryzyka zawodowego

Poniższa karta oceny ryzyka zawodowego została opracowana w skali trójstopniowej metodą zgodną z Polską Normą PN-N-18002:2000.

Wynik oceny ryzyka uwzględnia stosowanie środków ograniczających zagrożenia.

KARTA OCENY RYZYKA NA STANOWISKU PRACY			Data ..................	Numer Karty .........
Stanowisko pracy	Stolarz - obsługa piły tarczowej	Liczba narażonych ......................	Sporządził zespół: ..................................................... .....................................................
Charakterystyka stanowiska pracy: pobranie płyt z magazynu, przycinanie płyt na zadany wymiar, odstawienie przyciętych płyt na stojaki, utrzymanie porządku na stanowisku pracy i placu przy stolarni. Stolarz wykorzystuje, m.in.: pilarkę tarczową pionową, młotki, obcęgi, wkrętaki i klucze, piły ręczne, pilniki i papier ścierny, do transportu: wózki ręczne, kleszcze i uchwyty oraz taczkę. W stolarni prócz wentylacji ogólnej zainstalowano odciągi miejscowe. Pracownika wyposażono w ochrony osobiste: okulary ochronne, maskę filtrującą, ochronniki słuchu. Pracownik ma do dyspozycji: instrukcje: obsługi pilarki, ręcznych prac transportowych, ppoż. oraz podręczny sprzęt ppoż.		Dokumenty odniesienia: rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (t. jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.), rozp. MG w sprawie bhp pracy przy obsłudze obrabiarek do drewna (Dz.U. Nr 36, poz. 409), rozp. MPiPS z 14.3.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.), rozp. MPiPS z 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833, ze zm.), rozp. MSWiA z 21.4.2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 80, poz. 563), PN-N-18002:2000, zakładowy regulamin pracy, instrukcje zakładowe.

Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia	Ciężkość szkód	Prawdopodo- bieństwo	Oszacowanie ryzyka	Działania profilaktyczne
1.	Zapylenie.	Pył powstający w trakcie cięcia płyt.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Dbałość o czystość w pomieszczeniu - regularne usuwanie nagromadzonego kurzu. Kontrola sprawności wentylacji odciągowej. Przestrzeganie nakazu stosowania okularów ochronnych, maski filtrującej oraz odzieży i rękawic roboczych. Stosowanie przerw w pracy. Umożliwienie pracownikom umycie rąk i twarzy oraz przepłukanie jamy ustnej i gardła w trakcie przerwy.
2.	Czynniki o działaniu prawdopodobnie rakotwórczym.	Pył drewna twardego (np. buk, dąb).	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Kontrola sprawności wentylacji odciągowej. Przestrzeganie nakazu stosowania okularów ochronnych, maski filtrującej oraz odzieży i rękawic roboczych. Stosowanie przerw w pracy. Umożliwienie pracownikom umycie rąk i twarzy oraz przepłukanie jamy ustnej i gardła w trakcie przerwy. Regularne badania lekarskie.
3.	Czynniki alergizujące.	Pył powstający w trakcie cięcia płyt.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Dbałość o czystość w pomieszczeniu - regularne usuwanie nagromadzonego kurzu. Kontrola sprawności wentylacji odciągowej. Przestrzeganie nakazu stosowania okularów ochronnych, maski filtrującej oraz odzieży i rękawic roboczych. Badania lekarskie. Przy uporczywie powracających alergiach - przeniesienie pracownika do innej pracy.
4.	Kontakt z elementami w ruchu - uderzenie, pochwycenie, przecięcie.	Tarcza piły, wirujące elementy napędowe pilarki, zwłaszcza w przypadku niestosowania popychaczy, praca z luźno opiętymi rękawami, nie zapiętymi połami.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Przestrzeganie instrukcji obsługi pilarki. Kontrole stanu technicznego piły (zwrócenie uwagi na osłony). Dbałość o ład i porządek na stanowisku pracy. Odzież właściwie zapięta. Zakaz wykonywania jakichkolwiek prac przy pile bez jej wyłączenia i zabezpieczenia. Ograniczanie pośpiechu. Zachowanie należytej ostrożności.
5.	Kontakt z elementami w ruchu - dociśnięcie.	Przesuwająca się po prowadnicy pilarka.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Przestrzeganie instrukcji obsługi pilarki. Kontrole stanu technicznego piły. Stosowanie rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności.
6.	Kontakt z szorstkimi powierzchniami.	Krawędzie płyt, obrzynki materiału, ręczne narzędzia do obróbki skrawaniem (np. pilnik, piły ręczne).	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Stosowanie rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności.
7.	Kontakt z odpryskami, odłamkami czynnika materialnego.	Odpryski, odłamki ciętych płyt - szczególnie w trakcie pracy bez osłon lub z wadliwymi osłonami.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Przestrzeganie instrukcji obsługi pilarki (kontrola sprawności osłon i ustawienia klina rozdzielczego). Przestrzeganie zakazu cięcia: płyt o zbyt małych wymiarach oraz materiałów niestabilnych i miękkich. Regularne kontrole stanu technicznego pilarki, w tym piły. Zachowanie należytej ostrożności. Stosowanie odzieży, rękawic roboczych i okularów ochronnych.
8.	Hałas powyżej 80dB.	Pracujące maszyny stolarskie (zwłaszcza w trakcie cięcia płyt na pilarce, ale także hałas maszyn znajdujących się na sąsiednich stanowiskach - szczególnie duży hałas powstaje w trakcie obróbki drewna przy użyciu strugarki).	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Kontrole stanu technicznego maszyn - regulowanie zauważonych luzów i smarowanie. Kontrola stanu technicznego odciągów miejscowych. Zastosowanie narzędzi tnących o obniżonej hałaśliwości. Zastosowanie ekranów dźwiękochłonnych pomiędzy maszynami. Stosowanie ochronników słuchu. Prawidłowa organizacja prac - przerwy, przemienność prac (kierowanie pracownika do okresowych prac w miejscach o obniżonym poziomie hałasu).
9.	Spadające, przewracające się przedmioty - uderzenie, przygniecenie.	Szczególnie płyty drewnopodobne - podczas transportu ręcznego, zdejmowania, układania (do przygniecenia dochodzi najczęściej, w przypadku ustawiania płyt pod złym kątem). Źle składowane i transportowane narzędzia.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Dodatkowe szkolenie dotyczące prowadzenia ręcznych prac transportowych i prawidłowego składowania materiałów. Dbałość o ład i porządek w stolarni. Stosowanie stojaków do płyt. Stosowanie rękawic i obuwia roboczego. Zachowanie należytej ostrożności. Działania ograniczające pośpiech.
10.	Poślizgnięcie, potknięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.	Nierówne, śliskie, zapylone powierzchnie. Ubytki w podłodze (wyszczerbienia) na stanowisku pracy oraz w przejściach. Progi na ciągach komunikacyjnych. Bałagan na stanowisku pracy. Dojścia, przejścia w okresie zimowym - gołoledź, błoto.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Kontrole stanu posadzki - systematyczne naprawianie pojawiających się ubytków. Ład i porządek w miejscu wykonywania prac (sprzątanie pyłu i błota; piasek i sól do posypywania placu przed stolarnią w zimie). Stosowanie obuwia roboczego. Zachowanie należytej ostrożności Działania ograniczające pośpiech.
11.	Kontakt z nieruchomymi elementami - uderzenie.	Elementy wyposażenia stolarni (maszyny, urządzenia, szafki), wejścia (zwłaszcza podczas transportu płyt przeznaczonych do cięcia), elementy konstrukcyjne stojaków.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Dbałość o ład i porządek w stolarni. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności. Stosowanie odzieży, obuwia i rękawic roboczych.
12.	Kontakt z ruchomymi elementami - uderzenie.	Drzwi i okna stolarni, magazynów, itp.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Kontrola sprawności zamknięć drzwi i okien. Dbałość o ład i porządek na terenie stolarni. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności. Stosowanie odzieży, obuwia i rękawic roboczych.
13.	Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV.	Instalacje elektryczne, zasilanie napędu i sterowania pilarki. Najczęściej przez uszkodzone przewody.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Kontrola sprawności instalacji i urządzeń elektrycznych (pomiary skuteczności ochron przeciwporażeniowych). Przeglądy zabezpieczeń przeciwporażeniowych. Zakaz wykonywania prac przy urządzeniach elektrycznych przez osoby nieupoważnione. Obowiązek zgłaszania przez pracowników wszystkich nieprawidłowości w działaniu instalacji elektrycznej.
14.	Przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.	Szkodliwy, nieskoordynowany ruch przy przenoszeniu i ustawianiu płyt. Zły sposób transportu ręcznego płyt (m.in. nieprawidłowe pozycje ciała - przy podnoszeniu, przekraczanie normatywów dźwigania).	Średnia	Prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Przestrzeganie instrukcji ręcznych prac transportowych (zwłaszcza technika podnoszenia i prac w zespole, dopuszczalne normatywy dźwigania) - dodatkowe szkolenia bhp z tego zakresu. Stosowanie wózków i osprzętu ułatwiającego przenoszenie płyt. Stosowanie obuwia i rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech.
15.	Wymuszona pozycja ciała.	Praca wymagająca wysiłku fizycznego oraz stania i chodzenia. Często podczas transportu materiału.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Prawidłowa organizacja prac - stosowanie przerw i przemienności prac.
16.	Pożar, wybuch.	Pył drzewny, a zwłaszcza jego najdrobniejsze frakcje unoszące się w powietrzu. Do zainicjowania pożaru lub wybuchu dochodzi, jeśli w efekcie niesprawnej wentylacji w powietrzu znajdzie się zbyt wiele pyłów, w przypadku: wejścia do stolarni z otwartym ogniem, używania niesprawnych instalacji i narzędzi elektrycznych, nagrzania się elementów maszyny do temperatury zapłonu, wyrzucenia przez maszynę tlących się cząstek drewna, gromadzenia się ładunków elektrostatycznych na częściach maszyn. Do dużego stężenia pyłów dochodzi, jeśli w pomieszczeniu (m.in. na podłodze, ścianach, elementach maszyn i urządzeń) zalega kurz.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Usuwanie wszelkich skupisk pyłu (najlepiej za pomocą odkurzaczy). Regularne usuwanie odpadów. Używanie sprawnych i ostrych narzędzi. Kontrola sprawności wentylacji. Uziemienie maszyn oraz instalacji odciągowej (przeciwdziałanie gromadzeniu się ładunków elektrostatycznych). Przeglądy i konserwacje instalacji i urządzeń wykonywane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach. Zakaz używania otwartego ognia i palenia tytoniu (oznakowanie odpowiednimi tablicami wejścia do stolarni). Zapewnienie podręcznego sprzętu ppoż. (kontrola atestów).
17.	Kontakt człowieka z pojazdami w ruchu - potrącenie, przygniecenie.	Poruszające się po placu samochody podczas rozładunku materiałów i załadunku przygotowanych formatek, odpadów, itp.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie - dopuszczalne	Odpowiednie oznakowanie dróg transportu wewnątrzzakładowego, w tym miejsc szczególnie niebezpiecznych (wyjścia ze stolarni bądź magazynu materiałów na drogę). Przestrzeganie regulaminu poruszania się po drogach wewnątrz zakładu. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności.
18.	Zmienny mikroklimat.	Zmienne warunki atmosferyczne w czasie: transportu materiałów z magazynu, wynoszenia odpadów do pojemników przed stolarnią.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe - dopuszczalne	Używanie przydzielonych sortów odzieżowych w zależności od pory roku. Ograniczanie przeciągów.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku, choroby.						Zatwierdził: ......................................

1

---