1. Budowa ucha
Podział w budowie ucha : Ucho zewnętrzne to małżowina uszna i przewód słuchowy kończący się błoną bębenkową, która oddziela ucho zewnętrzne od ucha środkowego.
Ucho wewnętrzne składa się z błędnika i nerwu statyczno-słuchowego. Błędnik dzieli się na: błędnik kostny i jego odpowiednik, błędnik błoniasty znajdujący się wewnątrz błędnika kostnego. Przestrzeń między błędnikiem kostnym i błoniastym wypełnia ciecz zwana perilimfą, natomiast wewnątrz błędnika błoniastego znajduje się ciecz zwana endolimfą. W skład błędnika wchodzi: ślimak (nazwany tak od swej budowy w kształcie skorupki ślimaka), wewnątrz którego znajduje się aparat zmysłu słuchu, przedsionek i trzy kanały półkoliste w których znajduje się aparat zmysłu równowagi. Nerw statyczno-słuchowy (VIII nerw czaszkowy) składa się z części słuchowej i przedsionkowej. Droga słuchowa, czyli droga przewodzenia bodźca słuchowego w obrębie układu nerwowego, biegnie do kory płata skroniowego mózgu, a przedsionkowa do móżdżku. |
2.Uszkodzenia ucha
Ucho jest narządem słuchu i równowagi. Ucho ludzkie zdolne jest odbierać dźwięki o częstotliwości od 16 do 22000 Hz (drgań na sekundę), o natężeniu od 0 do 120 dB (decybeli). W uchu zewnętrznym i środkowym odbywa się przewodzenie dźwięku, a w uchu wewnętrznym odbiór dźwięku. Dalsza emisja bodźca słuchowego przebiega przez nerw słuchowy i drogę słuchową do kory mózgowej w płacie skroniowym. W zależności od miejsca uszkodzenia stwierdzany niedosłuch dzieli się na:
niedosłuch przewodzeniowy (uszkodzenie w uchu zewnętrznym i środkowym).
niedosłuch odbiorczy, w którym wyróżnia się:
niedosłuch ślimakowy (uszkodzenie komórek zmysłowych w ślimaku),
niedosłuch nerwowy (uszkodzenie włókien nerwowych nerwu VIII),
niedosłuch centralny (uszkodzenie może dotyczyć każdego miejsca drogi słuchowej w mózgu).
Niedosłuch ślimakowy i nerwowy może być jednouszny, natomiast centralny jest zawsze obuuszny ze względu na krzyżowanie się włókien nerwowych w przebiegu drogi słuchowej.
Narząd przedsionkowy, znajdujący się wraz z narządem słuchu w uchu wewnętrznym, jest integralną częścią układu równowagi obok narządu wzroku, receptorów czucia głębokiego i ośrodków położonych w pniu mózgu oraz w móżdżku. Narząd przedsionkowy bierze udział w procesie utrzymania postawy ciała i orientacji w przestrzeni. Czynność jego uwarunkowana jest współdziałaniem części obwodowej i ośrodkowej układu nerwowego.
3.Choroby prowadzące do wady słuchu:
przerost migdałka gardłowego
stany zapalne nosa i zatok ( przewlekłe, lub częste nawracające infekcje), alergia
skrzywienie przegrody nosa - wrodzone lub nabyte (np. po urazie)
guzy nosogardła - złośliwe lub niezłośliwe
wady wrodzone, np. rozszczepy podniebienia- Mięśnie podniebienia biorą udział w otwieraniu trąbki słuchowej. W przypadku wad podniebienia (np. rozszczepu) funkcja trąbki słuchowej jest również upośledzona.
niektóre wady genetyczne - np. zespół Downa (niedomoga mięśni m.in.trąbki słuchowej), zespół Crouzona, Aperta (wady czaszki i twarzoczaszki)
4.Wrażenia słuchowe- Odpowiedzialne za odbiór wrażeń słuchowych są ruchy falowe ciał sprężystych, docierające do ucha człowieka. Głównym narządem odbierającym te wrażenia jest narząd Cortiego, który składa się z trzech kosteczek słuchowych: młoteczka, kowadełka i strzemiączka. Pobudzone prze fale dźwiękowe komórki nerwowe słuchu przetwarzają je na impulsy nerwowe i przesyłają je do różnych miejsc w mózgu, gdzie następuje proces uświadomienia sobie rodzaju i charakteru treści, którą rozróżnia amplituda fal oraz ich częstotliwość.
Uszkodzeniem słuchu jest głuchota, którą dzieli się na trzy podstawowe stopnie: lekką, średnią i ciężką.
5. Elementy odpowiedzialne za równowagę:
Kanały półkoliste- część ucha wewnętrznego. Znajdują się w błędniku - wewnętrznej części ucha. U człowieka są one tak usytuowane, że każdy z nich jest ustawiony mniej więcej prostopadle do płaszczyzn dwóch pozostałych. Zakończone są bańkami błoniastymi, w których znajdują się komórki zmysłowe uzbrojone we włoski. Przewody półkoliste wypełnione są śródchłonką, której ruch spowodowany obrotem głowy (wskutek siły bezwładności) podrażnia włoski powodując pobudzenie komórek nerwowych, pozwalając zachować równowagę.
Woreczek - część ucha wewnętrznego, będąca fragmentem systemu służącego do utrzymania równowagi ciała, czyli błędnika. Znajduje się on między ślimakiem a kanałami półkolistymi.
Błędnik błoniasty- worek łącznotkankowy o zawiłym kształcie znajdujący się we wnętrzu błędnika kostnego zawieszony w przychłonce i wypełniony śródchłonką. Znajdują się w nim właściwe receptory słuchu i równowagi. W błędniku wyróżnia się następujące części: błędnik przedsionkowy i ślimakowy.
