1. Na czym polega specyfika prac z zakresu geodezji inżynieryjnej?

-PRZYGOTOWYWANIE NIETYPOWYCH INFORMACJI O TERENIE

-oprócz map mogą to być :profile podłużne, przekroje poprzeczne, wyniki inwentaryzacji budowli, numeryczny model terenu, itp
-UMIEJĘTNOŚĆ „CZYTANIA” DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ OBIEKTÓW BUDOWLANYCH I KONSTRUKCJI,
-UMIEJĘTNOŚĆ „POROZUMIEWANIA SIĘ” ZE SPECJALISTAMI Z INNYCH BRANŻ,

-KONIECZNA ZNAJOMOŚĆ RÓŻNORODNYCH PRZEPISÓW BRANŻOWYCH I NORM BRANŻOWYCH
-OLBRZYMIA RÓŻNORODNOŚC ZADAŃ SZCZEGÓŁOWYCH
-SPECYFICZNE WYMAGANIA DOKLADNOŚCIOWE DOSTOSOWANE DO WYMAGAŃ OBIEKTU, UMIEJĘTNOŚĆ POSŁUGIWANIA SIĘ RÓŻNORODNYMI EDYTORAMI GRAFICZNYMI

2. Jaką rolę odgrywa krajowy system informacji o Terenie w procesie projektowania inwestycji budowlanych?

Systemie informacji o terenie - rozumie się przez to bazę danych przestrzennych dotyczących określonego obszaru oraz procedury i techniki służące systematycznemu zbieraniu, aktualizowaniu i udostępnianiu danych.

Krajowy system informacji o terenie zwany dalej zawiera dane obligatoryjne dotyczące:

-państwowego systemu odniesień przestrzennych,

-rejestru granic Rzeczpospolitej Polskiej oraz granic jednostek zasadniczego, trójstopniowego podziału terytorialnego państwa,

-osnów geodezyjnych,

-ewidencji gruntów i budynków,

-geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu,

-obiektów topograficznych.

System w części fakultatywnej może być uzupełniany o dane pozwalające użytkownikom na definiowanie własnych baz danych innych, niż wymienione w ust. 1.

3. W jaki sposób Rozporządzenie Ministra Budownictwa z 21lutego 1995r? okresla zadania geodezyjne z zakresu geodezyjnego opracowania projektu?

Mówi ono o udziale geodety w procesie budowlanym. Dotyczy obiektów, których realizacja wymaga uzyskania zgody na budowę. Ze względu na ogólność sformułowań może być w dalszym ciągu podstawą do określania zakresu geodezyjnej obsługi różnych obiektów budowlanych. Udział geodety w procesie budowlanym na etapie realizacji inwestycji i oddawania jej do użytkowania jest w zasadzie wystarczająco umocowany w przepisach prawnych. Podstawowym problemem w tym względzie jest brak aktualnych standardów geodezyjnych.

4. Opisać kolejne etapy prac geodezyjnych związanych z przygotowaniem mapy dla celów projektowych.

5. Jakie informacje powinna zawierać mapa do celów projektowych?\

Mapę do celów projektowych sporządza się na kopii mapy zasadniczej, a w razie braku mapy zasadniczej w odpowiedniej skali, sporządza się mapę jednostkową.

Do sporządzenia mapy do celów projektowych można wykorzystać:

- numeryczną mapę zasadniczą, jeśli istnieje system informacji o terenie.

- ortofotomapę, gdy dla terenu objętego projektem nie istnieje mapa zasadnicza.

Mapa do celów projektowych, w postaci numerycznej powinna być uwierzytelniona podpisem elektronicznym oraz elektroniczną klauzulą urzędu lub posiadać wykreśloną kopię z podpisem i klauzulą. Dla pojedynczych obiektów w granicach jednej nieruchomości, dopuszcza się wykonanie mapy jednostkowej w układzie lokalnym dla danej inwestycji. Skala map do celów projektowych zależy od rodzaju i wielkości zamierzenia budowlanego.

Służy jako podkład dla projektu szczegółowego zawierający informacje o wszystkich elementach mogących wpłynąć na usytuowanie, kształt itp. elementów projektowanych oraz o miejscach w których można elementy te umieścić.

Obszar	Skala
działka budowlana	1:500 lub większa
teren budownictwa przemysłowego, zespół obiektów budowlanych	1:1000 lub 1:500
rozległy teren z rozproszonymi obiektami budowlanymi, obiekt liniowy	1:2000 lub większa

Mapa do celów projektowych powinna zawierać:

-przebieg linii rozgraniczających,

-wyznaczone linie zabudowy,

-istniejące oraz projektowane jezdnie i chodniki

-zieleń wysoką,

-wszelkie istniejące w pasie ulicy budowle i urządzenia nadziemne,

-lokalizację zastabilizowanych w pasie ulicy znaków geodezyjnych

Mapy do celów projektowych obejmują teren inwestycji wraz ze strefą ochronną oraz pas otaczający o szerokości co najmniej 30 m.

Wielkość obszaru oraz skalę mapy określa w razie potrzeby organ właściwy do wydania pozwolenia na budowę.

Mapa do celów projektowych zawiera treść mapy zasadniczej oraz dodatkowo:

- geodezyjnie opracowane linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu, linie zabudowy, linie osi ulic, dróg itp., jeżeli zostały ustalone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu,

- położenie zieleni wysokiej ze wskazaniem pomników przyrody,

- usytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu, które zaopiniował zespół uzgodniania dokumentacji projektowej (ZUDP),

- usytuowanie innych obiektów i szczegółów (np. położenie otworów wiertniczych, wskaźników osi toru), mających znaczenie dla projektu wskazanych przez projektanta lub przez organ właściwy do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.

- usytuowanie wszystkich lokalizacji (w ustalonym zakresie) projektowanych budowli i urządzeń, które uzyskały zezwolenie na budowę.

Na mapie do celów projektowych wykazuje się granice działek z mapy ewidencji gruntów i budynków.

Cechy mapy dla celów projektowych:

1.Skala może być różna od mapy zasadniczej

2. Obszar z reguły jako mapa jednostkowa

3.Treść mapy- dostosowana do potrzeb realizowanego projektu

4. Formą jej prezentacji jest mapa numeryczna

5. Sposób prezentacji- mapa rozwarstwiona

6. Musi zawierać informacje z zakładki „R”

7. Musi zawierać informacje z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

6. Jakie informacje powinna zawierać mapa dla celów prawnych?

Na podstawie mapy prawnej dochodzi do podpisania dokumentu upoważniającego inwestora do wejścia w inwestycje, czasami nadaje się jej w umowie numer.

Mapa opracowana w skali mapy zasadniczej (dla zachowania czytelności mapy dopuszcza się też inne skale, z ciągu skal mapy zasadniczej) lub mapy ewidencji gruntów

W formatach odpowiadających formatowi arkusza A4

W dwóch kolorach: czarnym dla treści istniejącej i czerwonym dla celów projektowych

Stosuje się znaki konwencjonalne określone w instrukcji K-1

W swej treści powinna zawierać:

1)granice nieruchomości istniejącej-projektowanej

2)granice działek

3)numery według ewidencji gruntów budynków

4)nazwy i numery ksiąg wieczystych, zbiorów dokumentów i ksiąg hipotecznych

5)miary czołowe

6)nazwy ewidencyjne i oznaczenia ksiąg wieczystych dla nieruchomości sąsiednich

7)nazwy ulic i numery porządkowe nieruchomości

8)budynki i ogrodzenia trwałe

9)oznaczenia klas i użytków dla gruntów rolnych

Mapa prawna jest dokumentem na podst., którego notariusz może dokonywać umów. Drugi dokument to plan realizacyjny

Mapa ta często powstaje po zakończeniu inwestycji + wykaz powierzchni

7. Opisać przykłady nietypowych informacji o terenie jakie mogą być wykorzystywane do opracowania projektu budowlanego?

Do opracowania projektu obiektu budowlanego mogą być niezbędne inne informacje o terenie niż mapa do celów projektowych np.:

a)profile i przekroje terenu wzdłuż istniejących i/lub projektowanych tras,

b)profile i przekroje cieków izbiorników,

c)niwelacja powierzchniowa do obliczeń mas ziemnych,

d)numeryczny model terenu,

e)strzałek zwisu przewodów iprześwitu pod nimi,

f)szczegółowejinwentaryzacji obiektów budowlanych remontowanych,

8. Jak można scharakteryzować różnice pomiędzy geodezyjną obsługą inwestycji a pomiarami realizacyjnymi?

Pomiary realizacyjne: tyczenie, pomiary kontrolne, geodezyjne opracowanie projektu, założenie osnowy budowlano-montażowej, kontrola ustawienia elementów konstrukcji, wytyczenie wskaźników osiowych, analiza metod tyczenia osi konstrukcyjnych, opracowanie projektu osnowy budowlano-montażowej.

Obsługa inwestycji = pomiary realizacyjne + opracowanie czynności formalnych (zgłoszenie pracy), przygotowanie mapy do celów projektowych.

9. Co na temat wyznaczania obiektów budowlanych mówi Rozporządzenie M. Bud. z 95r?

§8.1.Projekt zagospodarowania działki lub terenu należy opracować geodezyjnie, w celu określenia danych liczbowych potrzebnych do wytyczenia w terenie położenia poszczególnych elementów projektowanych obiektów budowlanych.W szczególności dane te powinny dotyczyć: -punktów głównych budowli, -przebiegu osi, linii rozgraniczających,-linii zabudowy, usytuowania obiektów budowlanych,

-jak również projektowanego ukształtowania terenu.2.Opracowanie geodezyjne projektu zagospodarowania działki lub terenu należy opierać na osnowie geodezyjnej

§10.1.Geodezyjne wytyczenie obiektów budowlanych w terenie służy przestrzennemu usytuowaniu tych obiektów zgodnie z projektem budowlanym, a w szczególności zachowaniu przewidzianego w projekcie położenia wyznaczanych obiektów względem obiektów istniejących i wznoszonych oraz względem granic nieruchomości.

2.Wytyczeniu w terenie i utrwaleniu na gruncie podlegają w szczególności:

1)główne osie obiektów budowlanych naziemnych i podziemnych,

2)charakterystyczne punkty projektowanego obiektu,

3)stałe punkty wysokościowe -repery.

10. Jaki zakres prac wg. Instrukcji G-3 obejmuje geodezyjne opracowanie projektu?

Przygotowanie szkiców tyczenia; Analiza dokumentacji projektowej; Sporządzenie szkiców dokumentacyjnych; Analiza wymagań dokładnościowych; Opracowanie projektu osnowy realizacyjnej; Ustalenie lokalizacji głównych punktów osiowych

11. Wg Rozporządzenie M. Bud. z 95r?. jaka jest różnica pomiędzy szkicem dokumentacyjnym a szkicem tyczenia?

SZKIC DOKUMENTACYJNY: - zawiera jednoznaczny opis położenia obiektów, - zdefiniowane warunki geometryczne (promienie, równoległości, prostopadłości),- zwymiarowanie obiektów (miary czołowe),- zlokalizowanie-odległości od osi, od krawędzi,- zaznaczone kolorem czerwonym punkty odczytane graficznie- na wstępnym etapie ma być tylko konieczne minimum danych,ponieważ ich dokładność jest niwielka,- musi być podany nr dokumentacji projektowej na podstawie której powstał, - podpis projektanta i zatwierdzający podpis wykonawcy, - nie wpisujemy miar kontrolnych.

Szkic dokumentacyjny jest dokumentem powstałym w wyniku geodezyjnego opracowania projektu.

Zawiera on dane:

- rysunek istniejących w terenie obiektów i ich opis,

- rysunek istniejących w terenie obiektów podziemnego uzbrojenia wraz z opisem,

- dane dotyczące położenia osnowy geodezyjnej i innych punktów oparcia,

- rysunek obiektów projektowanych,

- obliczone miary do tyczenia projektu w terenie,

- obliczone miary kontrolne.

Szkic tyczenia dokumentuje wykonane lokalizacje elementów projektu w przestrzeni. Do jego sporządzenia może posłużyć kopia szkicu dokumentacyjnego.

Szkic tyczenia zawiera:

-rysunek obiektów projektowanych z podaniem miar projektowych i opisów oraz niezbędną orientację kierunek północy ,

- miary lokalizacyjne do tyczenia projektu w terenie,

- miary w trakcie tyczenia (rzeczywiście) w terenie odłożone,

- obliczone miary kontrolne i wyniki pomiaru kontrolnego,

- podpis wykonawcy prac geodezyjnych i kierownika budowy z adnotacją o przyjęciu przez kierownika budowy wskaźników (znaków) osi, znaków wysokości itp.

12. Co to jest i jakie informacje powinien zawierać szkic dokumentacyjny?

Dokumentem powstałym w wyniku geodezyjnego opracowania projektu jest szkic dokumentacyjny. Szkic dokumentacyjny wykonuje się bez obowiązku zachowania skali i proporcji, w dwu kolorach, czarnym i czerwonym. Zawiera on: -rysunek istniejących w terenie obiektów powierzchniowych (czarny),-rysunek istniejących w terenie obiektów podziemnego uzbrojenia (czarny),-dane dotyczące położenia osnowy geodezyjnej i innych punktów oparcia (czarny),

-rysunek obiektów projektowanych (czerwony),-obliczone miary konieczne do wytyczenia projektu w terenie (czerwony), -obliczone miary kontrolne (czerwony).

Szkic dokumentacyjny musi zawierać obliczone miary kontrolne dwu rodzajów:

-pozwalające dodatkowo (niezależnie od miar do wytyczenia) wytyczyć główne punkty obiektu,

-pozwalające sprawdzić położenie wytyczonego punktu za pomocą pomiaru wielkości nie użytej do tyczenia.

13. Co to jest osnowa realizacyjna i jakim celom służy w procesie geodezyjnej obsługi inwestycji?

Jest to osnowa geodezyjna przeznaczona do wykonywania pomiarów realizacyjnych, dzieli się na osnowę sytuacyjną i wysokościową (choć coraz częściej zakłada się osnowę przestrzenną). Osnowy dzieli się na podstawowe i szczegółowe:

Osnowa podstawowa - osnowa realizacyjna

Osnowa szczegółowa - osnowa budowlano-montażowa

(Każda osnowa realizacyjna musi być dowiązana do układu państwowego)

Osnowy realizacyjne muszą spełniać warunki niezawodności

W procesie geodezyjnej obsługi inwestycji służy do:

-wytyczenia granic działki

-wytyczenie granic inwestycji

-wytyczenie głównych osi obiektu

-założenie roboczej osnowy wysokościowej

-inwentaryzacja powykonawcza

-aktualizacji mapy zasadniczej

-pomiar przemieszczeń

Poziomą osnowę realizacyjną stanowi:

- sieć dowolnego kształtu: punkty położone w większości poza terenem obiektu, (znaki na budynkach),

- sieć regularna: punkty rozmieszczone regularnie (siatka prostokątów), stabilizowane specjalnymi znakami (słupami z płytkami metalowymi),

- sieć wydłużona ciągów poligonowych,

- sieć punktów mierzonych techniką GPS.

Wysokościową osnowę realizacyjną tworzy się tak, aby położenie reperów roboczych zapewniały dostęp do każdego tyczonego punktu jednym stanowiskiem, z co najmniej dwóch reperów (tyczenie i kontrola). Repery powinny znajdować się poza zasięgiem przemieszczeń podłoża, spowodowanych przez wznoszony obiekt (w odległości większej niż 5 m od obiektu, wykopów lub nasypów).

Dla budowli wymagających wyższych dokładności tyczenia (tunele tyczone z dwóch stron, akwedukty itp.) zakłada się sieci lokalne niwelacji precyzyjnej, nawiązane do państwowego układu odniesień.

Jako znaki dla reperów roboczych mogą służyć elementy konstrukcyjne lub montażowe, np. górne powierzchnie śrub, wystające elementy zbrojenia, które maluje się farbą i opisuje numerem.

Punkty osnowy poziomej zakładane na okres trwania budowy utrwala się palami drewnianymi z gwoździem, zacementowanymi śrubami, wstrzeliwanymi kołkami stalowymi itp. lub znakami z tworzyw sztucznych.

Dokładność pomiarów liniowych i kątowych osnowy realizacyjnej

Błąd średni pomiaru długości: m_d ≤ 0,01 m + 0,01 m/km,

Błąd średni pomiaru kierunku: m_k ≤ 6"(20cc),

Błąd średni pomiaru różnic wysokości: m_ΔH ≤ 20 mm/km

Osnowę realizacyjną wyrównuje się metodą najmniejszych kwadratów.

W przypadku, gdy dokładność osnowy realizacyjnej przewyższa dokładność osnowy nawiązania, osnowę realizacyjną wyrównuje się z odrzuceniem bezbłędności punktów nawiązania.

14. Jakiego typu informacje budowlane i geodezyjne są niezbędne dla poprawnego zaprojektowania osnowy realizacyjnej?

a) plan generalny inwestycji,

b) projekt prac ziemnych,

c) plan organizacji placu budowy,

d) obszar strefy ochronnej,

e) mapa istniejącej osnowy geodezyjnej,

f) opisy topograficzne punktów,

g) współrzędne punktów osnowy,

h) dokumentacja pomiaru osnowy istniejącej,

i) wywiad terenowy,

j) mapa geologiczna,

k) analiza dokumentacji projektu inwestycji,

l) szkic projektowanej lokalizacji punktów tyczonych.

Podstawę do wykonywania pomiarów realizacyjnych, do tyczenia i do geodezyjnego opracowania projektu zagospodarowania działki lub terenu, stanowią:

- zatwierdzony projekt budowlany,

- projekty techniczne obiektów budowlanych wraz z rysunkami roboczymi,

- dziennik budowy,

- warunki techniczne do umowy, uzgodnione ze zleceniodawcą,

- dokumentacja proceduralna.

15. Jakie informacje powinien zawierać projekt osnowy realizacyjnej?

Powinien zawierać:

-projekt lokalizacji punktów, punkty nie mogą znajdować w strefie robót ziemnych, oraz wizury pomiędzy celowymi muszą być zachowane, czasami istniej konieczność wyniesienia osnowy poza zasięg placu budowy

-ocena wymaganej dokładności

-projektowana numeracja punktów ( uzgodniona wcześniej)

-projektowane współrzędne punktów osnowy (tyczenie dwuetapowe)

-sposób tyczenia punktów

-projektowany sposób stabilizacji punktów( często w sposób specjalny)

-sposób nawiązania do osnowy państwowej

-numery punktów nawiązanie osnowy państwowej

-sposób wykorzystania punktów osnowy państwowej, znajdujących się na terenie inwestycji

(punkty osnowy państwowej mogą okazać się nieprzydatne, gdyż w wyniku prac zostaną zniszczone)

-projektowane obserwacje

-wstępna analiza dokładności

-proponowany sposób wyrównania osnowy

Dodatkowo musi być to osnowa III klasy

-informacje z wywiadu terenowego, stabilność gruntu, sąsiedztwo, wpływ pozostałych elementów

-projektowane współrzędne

16. Jak można opisać podstawowe różnic pomiędzy osnową realizacyjną a osnową budowlano montażową?

Osnowa realizacyjna jest dowiązana do układu współrzędnych państwowych, podlega ona zgłoszeniu do ośrodka dokumentacji geodezyjnej. Służy do wytyczania służy również do osnowy budowlano montażowej.

Osnowa budowlano montażowa służy do realizacji założeń geometrycznych obiektów zawartych w projekcie.

17. W jaki sposób instrukcje i wytyczne określają zasady ustalania wymaganej dokładności tyczenia?

Średni błąd tyczenia, który jest podstawą do określenia dokładności tyczenia, metody tyczenia i narzędzi (aparatury pomiarowej) wynosi:

Tolerancja położenia T_p jest przedziałem, w którym powinien znajdować się punkt obiektu lub jego element. Współczynnik bezpieczeństwa B zależy od rodzaju tyczonego elementu (ważności obiektu) i niezbędnej dokładności lokalizacji.

 zawiera się w granicach od 1.0 do 2.5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach B = 2.5.

Podstawowym parametrem określającym wymaganą dokładność zrealizowania obiektu jest zbiór granicznych odchyłek wymiarów i położenia elementów wykonanego obiektu lub jego fragmentu, czyli dopuszczalnych różnic między wymiarami zrealizowanymi i projektowanymi.

Błąd średni tyczenia może być obliczony z zależności:

 

 

 Gdzie r przyjmuje wartości z przedziału: <2 ; 3.3> i jest współczynnikiem zależnym od przyjętego prawdopodobieństwa tyczenia określający stosunek błędu granicznego do błędu średniego (dla P=0.95 r=2, a dla P=0.997 r=3).

k - współczynnik <0.4 ; 1.0> zależny od ważności obiektu.

Wytyczne G-3.2 zalecają by średnim błędem tyczenia była wartość z przedziału: 0.1dL≤ m_t ≤0.5dL. lub nawet m_t =0.25dL.

dL - dopuszczalna odchyłka wymiaru zalecana przez normę.

18. W jaki sposób, znając niesymetrycznie tolerowany wymiar elementu konstrukcji
    ocenić, czy wynik pomiaru kontrolnego świadczy o poprawności wymiaru tego elementu?

N - projektowany wymiar elementu konstrukcji

Tw- tolerancja wymiaru

dR- odchyłka graniczna

R - rzeczywisty (prawdziwy) wymiar elementu

1. Jeśli będzie spełniony warunek N-dRd<R<N+dRg to wymiar jest zgodny z projektem

2. Jeśli założyć ze N'= (N-dRd+N+dRd)/2 to N' nazywamy wymiarem symetrycznym dR'=Tw/2 Jeśli będzie spełniony warunek N'-dR'<R<N'+dR' to wymiar elementu będzie zgodny z projektem

19. W jaki sposób na podstawie znanej niesymetrycznej tolerancji długości projektowanego odcinka określić wymaganą dokładność jego wytyczenia?

Dopuszczalna odchyłka (dR) = błąd graniczny (Mg)

dR = T_w/2

Projektowany wymiar należy wytyczyć z dokładnością

20. W jaki sposób na podstawie znanej tolerancji usytuowania elementu określamy wymaganą dokładność jego wytyczenia?

T_g=T_u-T_m -> T_g= 2M_g -> m_g = M_g/2r - z taką dokładnością należy wytyczyć i zastabilizować wskaźnik montażowy

T_u - tolerancja usytuowania

T_m - część pola tolerancji usytuowania elementu wykorzystywana przez czynności montażowe

T_g - część pola tolerancji usytuowania elementu wykorzystywana przez czynności geodezyjne

M_g - błąd graniczny

r - współczynnik określa prawdopodobieństwo nie przekroczenia odchyłki dla r = 2, 2.5, 3 w = 0.95, 0.99, 0.997.

21. Znana jest projektowana tolerancja usytuowania elementu T_u - w jaki sposób ocenić czy wynik pomiaru kontrolnego świadczy o jej spełnieniu?

Ogólna postać : Tu = Tm + Tg

Tm - część pola tolerancji usytuowania elementu wykorzystana przez

czynności montażowe (budowlane)

Tg - część pola tolerancji usytuowania elementu wykorzystana przez

czynności geodezyjne

Tg = Tu - Tm Tg = 2*Mg m_g = Mg /r

z taka dokładnością należy wytyczyć i zastabilizować (zaznaczyć) np. wskaźnik montażowy

Mg - błąd graniczny czynności geodezyjnych

m_g - błąd średni czynności geod

22. Punkt P został wytyczony z błędem średnim m_pw= 3mm a następnie wykonano niezależne wytyczenie kontrolne z błędem średnim m_pk= 2mm. Stwierdzono odchyłkę dp=10mm. Czy uzyskane wyniki pomiarów świadczą o poprawności tyczenia? W jaki sposób można określić ostateczne położenie punktu tyczonego (uzasadnić odpowiedzi)?

mg - błąd graniczny -> mg = 3mp

Punkt P to średnia ze współrzędnych obu wyznaczeń punktu

Aby wytyczenie uznać za poprawne dp musi być mniejsze od sumy błędów granicznych 2 punktów, czyli

mg1=9mm mg2=6mm dp≤mg1+mg2 10≤15

Uzyskane odpowiedzi świadczą o poprawności tyczenia.

Ponieważ okręgi (prawdopodobnego położenia punktu) o promieniach błędów granicznych mają część wspólną można wyznaczyć położenie punktu jako średnią współrzędnych obu punktów. Położenie może być traktowane wtedy jako poprawne przy założeniu, że było to tyczenie wielokrotne.

23. Co to jest tyczenie dwuetapowe? Podać przykłady zastosowania.

Tyczenie dwuetapowe- na podstawie projektowanych współrzędnychi współrzędnych osnowy możemy policzyć jaki musimy odłożyc kąt i długości aby znaleźć miejsce projektowanego punktu. Należy obliczyć również mα i md aby uzyskać załozoną projekcie dokładność położenia punktów. Katy i długości mierzymy z dokładnością obliczona:

α_pom-αproj.=Δα

dpom-dproj.= Δd

poprawki tyczenia- róznice pomiędzy wartościami projektowanymi a pomierzonymi

dα=( Δα/φ)*d

I etap- znalezienie pozycji przybliżonych

II etap- wykonanie dokładnych pomiarów, obliczenie poprawek tyczenia, znalezienie dokładnych pozycji punktów.

Można tyczyć z i bez obserwacji nadliczbowych

a)tyczenie bez obserwacji nadliczbowych

Δα= α_pom-αproj.

Δd= dpom-dproj

α',d'- wstępnie odłożone obserwacje

p'-przybliżona pozycja punktu

Δα, Δd-poprawki tyczenia

p-projektowana pozycja punktu

α,d-obserwacje pomierzone z zaprojektowana dokładnością

b) tyczenie z obserwacjami nadliczbowymi

p'-wyznaczone na podstawie α',d'

Δx=xw-Xproj.

Δy=Yw-Yproj.

Zastosowania:- stosuje się do projektu osnowy realizacyjnej (tyczenie dwuetapowe wchodzi wskład projektu osnowy realizacyjnej)

24. Podać zasady wykonywania i sposób oceny poprawności tyczenia wielokrotnego.

Tyczenie wielokrotne to wyznaczenie położenia punktu projektowanego z kilku stanowisk) lub z jednego w wyniku wielokrotnego tyczenia) w wyniku, czego otrzymujemy trójkąt błędów, na podstawie otrzymanych figur określamy, czy wytyczone punkty są poprawnie wytyczone czy niepoprawnie

Z otrzymanego w wyniku tyczenie położenia punktu prowadzimy sfery o promieniu wynikającym z przewidzianym błędem średnim wyznaczenia położenia punktu

Jeżeli środek ciężkości otrzymanego trójkąty należy do wspólnego obszaru pokrycia figur błędów to tyczenie jest poprawne.

Przy tyczeniu z obserwacjami nadliczbowymi np. przy wcięciu kątowym wstecz dopiero czwarty punkt pozwala na wyznaczenie wcięcia wstecz wstecz jedną obserwacją nadliczbową

25. Punkt P wytyczono trzykrotnie niezależnymi metodami z dokładnością odpowiednio m₁, m₂, i m₃. W jaki sposób można oszacować dokładność położenia punktu po wyznaczeniu jego uśrednionej pozycji?

Każdy błąd ma swoją wagę :

26. Wyjaśnić istotę różnicy pomiędzy tyczeniem obiektu z jednego stanowiska pomiarowego a tyczeniem z wielu różnych punktów osnowy.

* Jeśli tyczymy z jednego stanowiska, to błędem obarczona jest lokalizacja obiektu, a nie jego kształt, zmienia się położenie względem otoczenia (nie ma tego problemu jeśli tyczymy względem jakiegoś istniejącego elementu, wtedy przyjmujemy jego położenie za bezbłędne)

*Jeśli zas tyczymy z 2 stanowisk, to wytyczony kształt się zmienia, bo bierzemy średnią dwóch wytoczeń (trzeba tak zaprojektować dokładność tyczenia, aby ostateczny kształt spełniał tolerancję kształtu)

27. W jaki sposób na podstawie znanych parametrów elipsy błędu średniego położenia punktu wyznaczyć błąd położenia punktu w dowolnym kierunku

A,B - to półosie elipsy

1. metoda domiarów prostokątnych
   

- mB- dokł tyczenia w linię ;md- dokładność odłożenia domiaru

-mα dokładność odłożenia kąta prostego; mb- dokł odłożenia bieżącej

2. metoda biegunowa
   

Ai=mli; ml-dokł odłożenia długości

Bi=mαi - mα- dokł odłożenia kąta

28. Punkty A i B wytyczono sposobem domiarów prostokątnych. Założyć dokładność czynności pomiarowych i podać w jaki sposób można obliczyć średni błąd odległości pomiędzy tymi punktami.

tgα=(d1+d2)/odl

α=arctg((d1+d2)/odl)

ml=

X_A,X_B- srednie błedy wyznaczenia domiarów (d1 i d2)

Y_A i Y_B- srednie bledy wyznaczenia bierzacych (b1, b2)

mlA-wpływ bledu wytyczenia pkt.A na bład odległości miedzy punktami AiB

mlB- wpływ bł. Wytyczenia pkt B na blad odległości miedzy pkt. AiB

ml- blad odległości miedzy pkt. A i B (l)

29. Punkty osi AB i BC wytyczono metodą biegunową.Założyć dokładność tyczenia i podać, w jaki sposób można obliczyć średni błąd kąta pomiędzy tymi osiami.

dokładność tyczenia :założenia

1)Położenie punktu P jest wyznaczone bezbłędnie

2)położenie punktów A, B, C, D zależy od pomierzonych wartości kierunków i odległości

Błąd położenia punktów A, B, C i Zależy od:

a)błędu średniego pomiaru kąta (±10cc)

b)średniego błędu pomiaru długości (±3mm)

m_p²=A_i²+B_i²

A_i = mdi ; Bi = mα _i/ ro”*di

I = A, B, C, D

mi-wartość błędu tyczenia punktu w kierunku prostopadłym do osi

Przyjmując azymut wyjściowy jako zero i przy znanych wartościach kierunków i odległości do tyczonych punktów z twierdzenia cosinusów wyznaczamy długości osi (AB, CD)a następnie za ich pomocą kątów γ . Na podstawie kątów możemy wyznaczyć kąty φi.

Na błąd kąta pomiędzy tymi osiami maja wpływ wartości błędów tyczenia punktów w kierunku prostopadłym do osi.

30. 
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    Osie AB i CD mają się przecinać pod projektowanym kątem β_proj. a dopuszczalna odchyłka tego kąta wynosi 1^c. Kontrolnie pomierzono kąty α₁ i α₂ z błędem średnim 15^cc uzyskując odchyłkę dβ = 30^cc. Czy wyniki pomiaru
    kontrolnego świadczą o spełnieniu warunku projektowego (uzasadnić odpowiedź)?

Odchyłka jest mniejsza od błędu granicznego, co świadczy o poprawności wykonania pomiarów kontrolnych, odchyłka ta mniejsza jest również od dopuszczalnej projektowej, czyli spełnione są warunki projektowe.

N

R

-dR_d

+dR_g

T_w=dR_g-dR_d

dR_d≠dR_g

N'

A

B

baza tyczenia

A

D

B

C

α₂

α₁

C

B

A

D

β_proj

---