Zadanie domowe - ćwiczenia 3

Pytania otwarte:

1. Na czym polega zasada bezpośredniego stosowania normy konstytucyjnej? Omów konstytucyjne podstawy w zakresie tworzenia prawa podatkowego.

• Zasada bezpośredniego stosowania konstytucji - tam gdzie postanowienia konstytucyjne sformułowane są w sposób precyzyjny do danej sytuacji, podmiot powinien zastosować w pierwszym rzędzie konstytucję, a potem inne ustawy. (art. 8 ust. 2 K.)

• Konstytucyjną podstawę w zakresie tworzenia prawa podatkowego stanowi art. 84 Konstytucji RP: "Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie"

Jaka jest rola ustaw i rozporządzeń w systemie źródeł prawa podatkowego?

• Ustawy są na drugim miejscu w hierarchii źródeł prawa podatkowego. W drodze ustawy następuje nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków. Wynika z tego, że wyłączność ustawowa nie odnosi się tylko do nakazu regulowania w ustawach podatkowych najważniejszych elementów konstrukcyjnych podatków (tj. zakresu podmiotowego, przedmiotowego oraz stawek), ale również do zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz określania kategorii podmiotów zwolnionych z podatków. Należy pamiętać, że o ile zwolnienia podmiotowe z podatku mogą być ustalane jedynie w ustawach podatkowych, to ulgi i umorzenia mogą być także normowane w podustawowych aktach prawnych (rozporządzeniach, aktach prawa miejscowego), pod warunkiem jednak, że zasady przyznawania ulg i umorzeń zostaną określone w ustawie.

• Podustawowe akty prawne są w hierarchii źródeł prawa zaraz za ustawami. Jak wcześniej wspomniano podstawą ich wydawania może być tylko wyraźne upoważnienie ustawowe, określające treść tych aktów, cel regulacji oraz jej zakres. Akty podustawowe mają na celu jedynie dopełnienie ustaw podatkowych w granicach ich treści. Podmiotami, na które ustawy podatkowe nakładają obowiązek lub którym dają uprawnienia do wydawania rozporządzeń w polskim systemie podatkowym, są w zasadzie jedynie Rada Ministrów i Minister Finansów. Upoważnienia zawarte w ustawach dotyczą najczęściej uprawnień do odmiennego uregulowania danych zagadnień niż w ustawie  lub też uzupełnienie treści ustawy poprzez szczegółowe unormowanie określonej problematyki.

• Trybunał Konstytucyjny - jego rola i zadania oraz wpływ wydanych przez TK orzeczeń interpretacyjnych na sytuację podatnika? (Źródło: www.wikipedia.pl )

• Trybunał Konstytucyjny (skrót TK) - organ sądownictwa konstytucyjnego w Polsce, znany także w ustrojach innych państw. Jego podstawowym zadaniem jest kontrolowanie zgodności norm prawnych niższego rzędu (rangi ustawowej lub podustawowej) z normami prawnymi wyższego rzędu, przede wszystkim z Konstytucją i niektórymi umowami międzynarodowymi (tzw. "sąd nad prawem").

• Trybunał Konstytucyjny jest odrębnym od sądów, samodzielnym organem konstytucyjnym państwa. Składa się z 15 sędziów, wybieranych indywidualnie przez Sejm na 9 lat spośród osób wyróżniających się wiedzą prawniczą. Sędzią Trybunału może zostać osoba posiadająca kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego (m.in. warunek, co najmniej 10-letniego stażu pracy na stanowisku sędziego lub prokuratora albo wykonywania, przez co najmniej 10 lat zawodu adwokata, radcy prawnego lub notariusza). Niezależność Trybunału zapewnia przede wszystkim zakaz wybierania sędziego na kolejną kadencję. Prezesa i Wiceprezesa Trybunału powołuje Prezydent RP spośród dwóch kandydatów przedstawionych na każde z tych stanowisk przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału.

• Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie (wydawnictwie) urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Orzeczenie Trybunału wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego (osiemnaście miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny - dwanaście miesięcy).

• Do 17 października 1999 Sejm mógł odrzucić większością 2/3 głosów w obecności, co najmniej połowy ustawowej liczby posłów orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności ustaw uchwalonych przed wejściem w życie Konstytucji z 1997 roku. Nie dotyczyło to orzeczeń wydanych w następstwie pytań prawnych do Trybunału.

• Zakres działania Trybunału określa Konstytucja. Do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego należy:

• Orzekanie w sprawach zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją (w tym wypadku z Konstytucją z 1997 roku)

• Orzekanie w sprawach zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie

• Orzekanie w sprawach zgodności przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami

• Rozpatrywanie skarg konstytucyjnych

• Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa

• Orzekanie o zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych

• Rozstrzyganie o przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Marszałka Sejmu (tylko w wypadku niemożności zawiadomienia przez Prezydenta Rzeczypospolitej Marszałka Sejmu o niemożności sprawowania urzędu) i powierzanie Marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonywania obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej

• Rozpatrywanie pytań prawnych skierowanych przez sądy (art. 193 Konstytucji).

• Określ wpływ indywidualnej i ogólnej interpretacji podatkowej na sytuację prawną podatnika.

• Minister Finansów ma możliwość wydawania dwóch rodzajów interpretacji:

• ogólnych - kierowanych do ogółu podatników; mają one na celu zapewnienie jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej przy uwzględnieniu dotychczasowe orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości,

• indywidualnych - Indywidualna interpretacja podatkowa to pisemne objaśnienie przepisów prawa podatkowego, dokonane przez organ podatkowy w indywidualnej sprawie, na wniosek osoby zainteresowanej (wnioskodawcy). Interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy, wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Gdy jest ona pozytywna (tj. na korzyść pytającego), organ może nie podawać uzasadnienia. Natomiast w przypadku negatywnej oceny, interpretacja indywidualna zawiera wskazanie prawidłowego postępowania w danej sprawie, wraz z uzasadnieniem prawnym. Interpretacja może dotyczyć:

• stanu już zaistniałego (tzw. stanu faktycznego),

• zdarzenia przyszłego.

• Ogólna zasada mówi, że zastosowanie się do indywidualnej interpretacji podatkowej nie może szkodzić wnioskodawcy. Oznacza to, że o ile podatnik, który otrzymał interpretację, postępuje zgodnie z wytycznymi zawartymi w niej, organy podatkowe nie mają prawa uznać takiego postępowania za błędne. Co za tym idzie, wnioskodawca unika wówczas kar, korekt podatku czy odsetek za zwłokę, związanych ze sprawą opisaną we wniosku o wydanie interpretacji.

• jaka jest rola umów międzynarodowych w prawie podatkowym? jakie relacje zachodzą między umowami w sprawie unikania podwójnego opodatkowania a krajowym prawem podatkowym?

• Źródłami prawa podatkowego są akty prawa międzynarodowego. Zgodnie z art. 91 Konstytucji RP ratyfikowana umowa międzynarodowa po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba, że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. Poza umowami międzynarodowymi o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu, rozgraniczającymi jurysdykcje podatkowe poszczególnych państw, międzynarodowa problematyka podatkowa regulowana jest także przez normy krajowe odnoszące się do transgranicznych stanów faktycznych. W prawie podatkowym zasadnicze znaczenie mają jednak umowy o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu.

• Poszczególne państwa zawierają umowy o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu, oparte z reguły na pewnych wzorcach w postaci tworzonych przez organizacje międzynarodowe umów modelowych. Wzorce te mają ułatwiać państwom zawierającym traktaty międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania ukształtowanie ich normatywnej treści, a także przezwyciężenie trudności językowych związanych z tą treścią. W praktyce międzynarodowej największe znaczenie maja umowy modelowe OECD, zwłaszcza zaś umowa z 1992r. (ostatnio zmieniana w 2008r.).

• Postanowienia umów o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu mają pierwszeństwo przed prawem wewnętrznym. W polskim prawie zasada ta jest jednoznacznie wyrażona w art. 91 ust. 2 Konstytucji RP. Zgodnie z jej treścią umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo prze ustawą, jeżeli ustawy nie da ise pogodzić z umową. Państwa - strony umów ograniczają w ten sposób swoją jurysdykcję podatkową. Obejmuje ona nieograniczone prawo do nakładania podatku na terytorium danego państwa, jak również na jego obywateli niezależnie od tego, na jakim terytorium się znajdują. Powoduje to, że dochodzi do swego rodzaju kolizji jurysdykcji podatkowej poszczególnych państw prowadzące do zjawiska podwójnego opodatkowania.

• Podstawowe cele regulacji umów o unikaniu podwójnego opodatkowania wyrażone są w postanowieniach konwencji (umowy) modelowej OECD. Sytuacja podatników jednego państwa prowadzących działalność handlową, przemysłową, finansową w drugim państwie była przejrzysta, jednolita i zagwarantowana przez stosowanie przez wszystkie państwa wspólnych rozwiązań dla identycznych przypadków w zakresie podwójnego opodatkowania.

• Umowy o zapobieganiu podwójnego opodatkowania mają z prawnego punktu widzenia podwójny charakter. Należą bowiem zarówno do międzynarodowego prawa publicznego, jak i do wewnętrznego prawa podatkowego.

• Za pomocą jakich instrumentów prawnych dokonywana jest harmonizacja podatków w Unii Europejskiej? Omów źródła europejskiego prawa podatkowego.

• Do źródeł prawa podatkowego zalicza się prawo unijne tworząc nowy, autonomiczny porządek prawny, na rzecz którego Polska ograniczyła swoją suwerenność, przekazując UE kompetencje władzy państwowej w niektórych sprawach. W efekcie Polska została związana dotychczasowym oraz przyszłym prawem unijnym, to jest prawem pierwotnym, prawem wtórnym oraz wykładnią prawa unijnego (ETS).

• Podatkowe prawo unijne nie stanowi jednak systemu, lecz jedynie pojedyncze, w zasadzie niezależne od siebie regulacje dotyczące określonych podatków. Powoduje to, że stopień ograniczenia suwerenności państw UE jest znacznie zróżnicowany w zależności od zakresu harmonizacji poszczególnych podatków, zaś sam unijny cel regulacji jest ostatecznie przełożony na normy prawne przez prawodawcę krajowego.

• Treść dyrektyw podatkowych zakreśla granice opodatkowania determinowane przez prawo podatkowe unijne. Niekiedy dyrektywa prowadzi do niemal pełnej harmonizacji przepisów prawnych funkcjonujących w ramach Unii, przypominając są szczegółowością i precyzją akty normatywne prawa krajowego. Kiedy indziej natomiast skutkiem wprowadzenia dyrektywy jest jedynie częściowe lub minimalne zharmonizowanie prawa krajowego z prawem unijnym.

• Proces harmonizacji prawa podatkowego najgłębiej realizowany jest w przypadku pośrednich podatków obrotowych. Obowiązująca obecnie dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego podatku od wartości dodanej + szósta dyrektywa w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, normuje szczegółowo podstawowe elementy konstrukcyjne podatku od wartości dodanej, przypominając pod tym względem podatkowy akt prawa krajowego.

• Podobne daleko idące związanie krajowego prawodawcy ma miejsce w przypadku harmonizacji podatku akcyzowego realizowanej na podstawie dyrektywy w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego.

• Inny charakter mają dyrektywy kształtowania przez prawo unijne krajowego prawa podatkowego dyrektywy dot. podatków bezpośrednich. Można je bez wątpienia zaliczyć do dyrektyw realizujących częściowa, a właściwie minimalną harmonizację prawa polskiego z prawem wspólnotowym.

• Znaczący wpływ na kształt prawa podatkowego obowiązującego w Polsce mają również postanowienia pierwotnego prawa unijnego, w których problematyka podatkowa nie jest uregulowana wprost.

• Określ rolę orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przy wykładni i stosowaniu przepisów polskiego prawa podatkowego.

• ETS w swoich orzeczeniach sformułował zasadę - pierwszeństwa prawa wspólnotowego. Zasada ta oznacza, że w przypadku sprzeczności między normą prawa wspólnotowego i normą prawa krajowego pierwszeństwo zastosowania ma zawsze prawo wspólnotowe. Konsekwencją tej zasady jest to, że w sytuacji obowiązywania przepisów krajowych sprzecznych z prawem wspólnotowym sąd krajowy ma obowiązek zastosować w danej sprawie przepisy prawa wspólnotowego. Nie jest to równoznaczne z uchyleniem lub stwierdzeniem nieważności tego sprzecznego przepisu prawa krajowego. Przepis ten pozostaje w mocy i może być stosowany, do czasu jego uchylenia, w innych sprawach, w których nie występuje element wspólnotowy. Jednocześnie klasyczna zasada lex posterior derogat legi priori (ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą), zgodnie z którą każdy później uchwalony przepis prawa krajowego uchylałby przepisy prawa wspólnotowego, nie ma tu zastosowania, gdyż Państwa Członkowskie mogłyby z łatwością uchylić niewygodne dla nich przepisy prawa wspólnotowego.

• Omów instytucję tzw. certyfikatu rezydencji na gruncie prawa podatkowego. (Źródło: www.podatki.biz/artykuly/4_14865.htm)

• Certyfikat rezydencji - zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika.

• Art. 4a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z 15 lutego 1992 r. od 1 stycznia 2007 r. zawiera definicję certyfikatu rezydencji.

• Certyfikat rezydencji jest specyficznym dokumentem potwierdzającym status podatnika. Przepis ten jednak nie określa szczegółowych wymogów dotyczących tego dokumentu. Dodatkowo, również inne akty prawne, w tym umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie określają formy zaświadczenia o miejscu zamieszkania lub siedziby. Co więcej w wielu przypadkach certyfikat rezydencji nie zawsze wydawany jest na sformalizowanym druku, jak również nie musi wprost zawierać nazwy „certyfikat rezydencji”.

• W interpretacjach organów podatkowych (Np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 maja 2010 r., sygn. IBPBI/2/423-256/10/BG) można spotkać się ze stanowiskiem, że certyfikat rezydencji powinien spełniać przynajmniej następujące warunki:

• Zostać wydany przez właściwą administrację podatkową,

• Określać miejsce rezydencji (miejsce siedziby bądź miejsce zamieszkania) podatnika dla celów podatkowych,

• Zawierać datę wydania certyfikatu i/lub datę, na jaką potwierdzana jest rezydencja podatkowa.

• Odnośnie momentu, w którym podmiot polski wypłacający należność podmiotowi zagranicznemu powinien posiadać certyfikat rezydencji należy zauważyć, iż często zdarza się, że termin płatności upłynie zanim otrzymamy certyfikat rezydencji. W tej sytuacji, jeśli polski podmiot, który jest płatnikiem podatku dochodowego, ma zaufanie do swojego kontrahenta, że ten przedstawi mu odpowiedni dokument potwierdzający status podatkowy, może pobrać podatek według stawki niższej wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub nawet nie pobierać, jeśli dochód taki jest na podstawie właściwej umowy zwolniony. Istotne jednak jest, aby otrzymany certyfikat potwierdzał, że na dzień dokonania płatności kontrahent był rezydentem podatkowym w danym państwie.

• Warto zaznaczyć, że przepisy ustaw podatkowych nie regulują kwestii okresu ważności certyfikatu rezydencji. Dlatego też można uznać, iż certyfikat jest ważny tak długo, jak nie ulegnie zmianie wskazany w nim stan faktyczny.

• Pojęcie i istota zobowiązania podatkowego (podmioty i przedmiot regulacji prawno podatkowej).

• Zobowiązanie podatkowe - wynikające z obowiązku podatkowego skonkretyzowane zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz wierzyciela podatkowego podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Zobowiązanie podatkowe może powstać:

• Z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania (Np. złożenie deklaracji dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych) albo

• Z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania (tzw. decyzja ustalająca, Np. dotycząca wymiaru podatku od nieruchomości).

• Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, e podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo e wysokość zobowiązania podatkowego jest inna ni wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzje, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego (tzw. decyzja określająca).

• Zobowiązanie podatkowe wygasa w szczególności przez zapłatę podatku, pobranie go przez płatnika lub inkasenta, zaliczenie nadpłaty, potracenie z wzajemnej wierzytelności wobec wierzyciela podatkowego, zaniechanie poboru podatku, przedawnienie czy te umorzenie zaległości podatkowej. Podmiotem zobowiązania podatkowego może być podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny (Np. spadkobierca) lub, w ściśle określonych przypadkach, osoba trzecia (Np. rozwiedziony małżonek podatnika).

• Omów charakter prawny dowolnie wybranego podatku.

• Podatek akcyzowy - podatek obciążający określone stadium obrotu wybranymi towarami, na które istnieje względnie stały popyt. Regulowany jest ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., nr 108 poz. 626 ze zm.). W 2010 r. wpływy z jego tytułu wyniosły 55.684 mln zł. Podatek ten jest dochodem państwa. Organami podatkowymi są naczelnicy urzędów celnych i dyrektorzy izb celnych.

• Przedmiotem podatku jest produkcja i określone czynności obrotu wyrobami akcyzowymi. Wyroby akcyzowe stanowią w szczególności niektóre paliwa, wyroby alkoholowe, tytoniowe, energia elektryczna.

• Podmiotami biernymi podatku są podmioty dokonujące czynności opodatkowanych.

• Podstawa opodatkowania jest wartość lub ilość towarów akcyzowych, stawka jest kwotowa, procentowa lub mieszana w zależności od rodzaju wyrobu. Podatnicy są obowiązani, co do zasady składać w urzędzie celnym deklaracje dla podatku akcyzowego za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Podatek odprowadzany jest w tym samym terminie.

• Podatek od nieruchomości - podatek obciążający posiadanie nieruchomości. Regulowany jest ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r., nr 95 poz. 613 ze zm.). Podatek ten jest dochodem gmin. Organami podatkowymi są wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast oraz samorządowe kolegia odwoławcze.

• Przedmiotem podatku jest własność, użytkowanie wieczyste, posiadanie samoistne, a także w niektórych warunkach posiadanie gruntów, budynków lub ich części i związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej budowli lub ich części. Niektóre nieruchomości i podmioty są zwolnione z opodatkowania. Podstawa opodatkowania jest powierzchnia nieruchomości lub - w przypadku budowli - wartość.

• Stawki są kwotowe, ustalane przez rady gmin w granicach dozwolonych ustawa. Podatek od osób fizycznych ustala w drodze decyzji organ podatkowy; podatnik ma jednak obowiązek poinformować organ o powstaniu obowiązku podatkowego. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. Pozostałe podmioty obliczają i wpłacają go samodzielnie, bez wezwania w okresach miesięcznych na podstawie corocznie składanej deklaracji

Studium przypadków:

1. Omów podatkowe konsekwencje sytuacji, gdy Jan Kowalski - mający stałe miejsce za-mieszkania w Polsce - został czasowo oddelegowany do pracy we Francji, początkowo na okres 4 miesięcy, lecz później jego pobyt przedłużono do 8 miesięcy. Jan Kowalski nie otrzymuje we Francji żadnego wynagrodzenia za pracę. Całość wynagrodzenia pokrywa polski pracodawca w kraju. Dodatkowo we Francji pracodawca nie posiada tzw. zakładu. (zob. Modelową umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania OECD).

• MODELOWA KONWENCJA W SPRAWIE PODATKU OD DOCHODU I MAJĄTKU

• ROZDZIAŁ V

• METODY UNIKANIA PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA

• Artykuł 23A

• METODA ZWOLNIENIA

• Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się

• państwie osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami

• niniejszej konwencji może być opodatkowany w drugim umawiającym się państwie,

• wówczas pierwsze państwo zwolni taki dochód lub majątek od podatku, z zastrzeżeniem

• postanowień ustępów 2 i 3.

• 2. Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się

• państwie osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami artykułów 10 i 11 może

• być opodatkowany w drugim umawiającym się państwie, wówczas pierwsze

• państwo zezwoli na odliczenie od podatku od dochodu tej osoby kwoty równej

• podatkowi zapłaconemu w tym drugim państwie. Jednak takie odliczenie nie może

• przekroczyć tej części podatku, która została obliczona przed dokonaniem odliczenia,

• i która odpowiada tej części dochodu, która została osiągnięta z tego

• drugiego państwa.

• 3. Jeżeli zgodnie z jakimkolwiek postanowieniem konwencji, dochód osiągnięty

• lub majątek posiadany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę

• w umawiającym się państwie jest zwolniony od opodatkowania w tym państwie,

• to jednak państwo to przy obliczeniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub

• majątku takiej osoby może wziąć pod uwagę zwolniony od podatku dochód

• i majątek.

• Artykuł 23B

• METODA ODLICZENIA

• Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się

• państwie osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami

• niniejszej konwencji może być opodatkowany w drugim umawiającym się państwie,

• wówczas pierwsze państwo zezwoli na:

• odliczenie od podatku dochodowego danej osoby kwoty równej podatkowi

• dochodowemu zapłaconemu w tym drugim państwie;

• odliczenie od podatku od majątku danej osoby kwoty równej podatkowi od

• majątku zapłaconemu w tym drugim państwie.

• Jednakże takie odliczenie w żadnym razie nie może przekroczyć tej części

• podatku dochodowego lub podatku od majątku, obliczonego przed dokonaniem

• Modelowa konwencja

• 44

• odliczenia, która przypada bądź na dochód, bądź na majątek, jaki może być opodatkowany

• w tym drugim państwie.

• 2. Jeżeli zgodnie z jakimkolwiek postanowieniem konwencji dochód osiągany

• lub majątek posiadany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę

• w umawiającym się państwie jest w tym państwie zwolniony od podatku,

• to jednak państwo to może przy obliczeniu kwoty podatku od pozostałego dochodu

• lub majątku takiej osoby wziąć pod uwagę zwolniony od podatku dochód

• lub majątek.

• ROZDZIAŁ VI

• POSTANOWIENIA SZCZEGÓLNE

• Artykuł 24

• RÓWNE TRAKTOWANIE

• Obywatele umawiającego się państwa nie mogą być poddani w drugim

• umawiającym się państwie ani opodatkowaniu, ani związanym z nim obowiązkom,

• które są inne lub bardziej uciążliwe niż opodatkowanie i związane z nim obowiązki,

• jakim są lub mogą być poddani w takich samych okolicznościach, w szczególności

• w odniesieniu do miejsca zamieszkania lub siedziby, obywatele tego drugiego

• państwa. Niniejsze postanowienie stosuje się, bez względu na postanowienia

• artykułu 1, również do osób, które nie mają miejsca zamieszkania lub siedziby

• w jednym lub obu umawiających się państwach.

• 2. Osoby nieposiadające obywatelstwa, mające miejsce zamieszkania w jednym

• z umawiających się państw, nie będą poddane w żadnym z umawiających się państw

• opodatkowaniu ani związanym z nim obowiązkom, które są inne lub bardziej

• uciążliwe niż opodatkowanie i związane z nim obowiązki, jakim są lub mogą być

• poddani w takich samych okolicznościach (w szczególności w odniesieniu do

• miejsca zamieszkania) obywatele danego państwa.

• 3. Opodatkowanie zakładu, który przedsiębiorstwo umawiającego się państwa

• posiada w drugim umawiającym się państwie, nie może być w tym drugim państwie

• mniej korzystne niż opodatkowanie przedsiębiorstw tego drugiego państwa

• prowadzących taką samą działalność. Postanowienie to nie może być rozumiane

• jako zobowiązujące umawiające się państwo do udzielenia osobom mającym

• miejsce zamieszkania w drugim umawiającym się państwie jakichkolwiek osobistych

• zwolnień, ulg i obniżek podatkowych, z uwagi na ich stan cywilny i rodzinny,

• jakich państwo to udziela osobom mającym miejsce zamieszkania na jego

• terytorium.

• Czy doradca podatkowy jest uprawniony do występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu przed sądami administracyjnymi w innych sprawach niż dotyczące bezpośrednio obowiązków podatkowych, np. w sprawach celnych. (Zob. Postanowienie Na-czelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2008 r. I GZ 121/08).

• W uzasadnieniu Sąd I instancji, wskazując na treść art. 175 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej: p.p.s.a. podkreślił, że doradcy podatkowi nie są uprawnieni do sporządzania skarg kasacyjnych w sprawach celnych, mimo że są one bezpośrednio związane ze sprawami podatkowymi.

• Za niezasadne należy uznać twierdzenie strony skarżącej, w myśl, którego traktuje ona cła jako podatki. Zgodnie z orzecznictwem oraz stanowiskiem prezentowanym w doktrynie, z formalnego punktu widzenia nie można pod pojęciem podatku rozumieć ceł, gdyż przepisy polskiego prawa konsekwentnie rozróżniają obie daniny publiczne. Oznacza to, że gdy przepisy polskiego prawa używają pojęcia "podatek", to w jego zakresie nie mieszczą się cła

• Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym, doradca podatkowy może występować w charakterze pełnomocnika, w zakresie sądowej kontroli decyzji administracyjnych, w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych, zdefiniowanych w art. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Doradca podatkowy nie jest zatem uprawniony do występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu przed sądami administracyjnymi w innych sprawach niż dotyczące bezpośrednio obowiązków podatkowych, np. w sprawach celnych (por. wyrok NSA z dnia 14 lipca 2004 r., sygn. akt GSK 693/04 ; postanowienie NSA z dnia 18 lutego 2005 r., sygn. akt II GZ 8/05). Decyzje administracyjne wydawane w sprawach celnych nie są decyzjami w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych, a więc doradca podatkowy nie jest w rozpatrywanej sprawie uprawniony do reprezentowania strony, w tym do wniesienia w jej imieniu skargi kasacyjnej, bądź też zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej.

• Certyfikowany księgowy, prowadzący księgi podatnika, zaksięgował - na wyraźne polecenie podatnika otrzymane na piśmie - określone wydatki do kosztów uzyskania przychodów. Zostało to później zakwestionowane przez organ podatkowy. W związku z tym podatnikowi postawiono zarzut uchylania się od opodatkowania, zaś za pomocnictwo do tego przestępstwa sądzony ma być także księgowy. Czy słusznie? Czy wykonanie czynu zabronionego na polecenie podatnika będzie zwalniało księgowego od odpowiedzialności karno-skarbowej? (zob. Kodeks karny skarbowy)

• Art. 56. § 1. Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

• Jeżeli pracownik otrzymuje świadczenie (impreza integracyjno - szkoleniowa), które nie służy wyłącznie jego potrzebom osobistym, ale przede wszystkim ma zaspokoić potrzeby pracodawcy, czy może być mowa o uzyskaniu przez pracownika przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Zob. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 grudnia 2011 r. II FSK 1017/10 oraz krytyczna Glosa do wyroku NSA z dnia 2 grudnia 2011 r., II FSK 1017/10, autor: R. Kowalski.

• Udział pracownika w imprezie integracyjnej stanowi nieodpłatne świadczenie na jego rzecz, a tym samym przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Co więcej nie ma przy tym znaczenia fakt, iż koszty z tytułu organizacji imprezy ustalone zostały w sposób ryczałtowy. Tak wynika z wyroku NSA z 2 grudnia 2011 r. (II FSK 1017/10).

• Wyrok zapadł na skutek skargi kasacyjnej wniesionej przez organ wydający w tym przedmiocie interpretację na wniosek spółki. Z przedstawionego stanu faktycznego wynikało, iż spółka organizuje na rzecz swoich pracowników spotkania okolicznościowe oraz szkoleniowo - integracyjne, odbywające się poza jej siedzibą. Spółka finansuje ze środków obrotowych wszelkie koszty z tym związane, m.in. przejazd, zakwaterowanie oraz wyżywienie, przy czym wysokość wydatków nie jest uzależniona od liczby uczestników, a więc ustalana jest ryczałtowo.

• Pytanie spółki dotyczyło między innymi obowiązku naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu poniesionych wydatków na cele szkoleniowo integracyjne.

• Skarbówka mówi: opodatkować

• Zdaniem organu skarbowego, przychód pracownika nie ogranicza się do wynagrodzenia za pracę, ale obejmuje także inne przysporzenia majątkowe, takie ja nieodpłatne i częściowo odpłatne świadczenia, m.in. uczestnictwo w imprezach integracyjnych. Fakt ustalenia kosztów w sposób zryczałtowany nie ma w tym przypadku znaczenia, gdyż istnieje możliwość zindywidualizowania tych świadczeń w postaci ustalenia jednostkowych cen - biletu, posiłku czy też noclegu, bądź podziału poniesionych kosztów pomiędzy ilość uczestników, a tym samych skonkretyzowania wysokości powstałego z tego tytułu przychodu.
  

Finanse i Rachunkowość	Przedmiot: Prawo finansowe (ćwiczenia)
Rok akademicki 2012/2013	Semestr I
Dr D. Benduch	Autorzy notatki: J. Orzeł, J. Słobodzka, M. Duraj, P. Borgulat, K. Podgórski

9

---