pf-zad2, STUDIA UE Katowice, semestr I mgr, od Agaty, FiR, Prawo finansowe+ www.k, nauka

Zadanie domowe - ćwiczenia 2

Pytania otwarte:

1.Jakie materie ustawowe z zakresu finansów publicznych zostały unormowane w Konstytucji RP?

Finansom publicznym jest poświęcony dziesiąty rozdział konstytucji (artykuły od 216 do 227). Rozdział ten normuje finanse publiczne wypełniając światowe standardy konstytucyjne i wymogi stawiane w prawie europejskim. Obejmuje on:

-Określenie sposobu gromadzenia w wydatkowania środków finansowych na cele publiczne

-Uchwalanie budżetu państwa i jego zmiany lub prowizorium budżetowego

-Stanowienie podatków i innych ciężarów publicznych

-Określenie warunków i form korzystania z kredytu publicznego oraz udzielania gwarancji i poręczeń finansowych przez państwo, ratyfikacji umów międzynarodowych przewidujących znaczne obciążenia państwa pod względem finansowym

-Określenie organizacji i zasad działania NBP

-Określenie zasad i trybu nabywania, zbywania i obciążenia nieruchomości, udziałów i akcji oraz emisji papierów wartościowych przez Skarb Państwa, NBP lub inne osoby prawne

-Określenie organizacji Skarbu Państwa oraz sposobu zarządzania majątkiem Skarbu Państwa

-Określenie organizacji systemu kontroli państwowej (w tym kontroli finansowej i budżetowej) np.NIK

-Ustanowienia monopoli

-Finanse samorządu terytorialnego

2. Jaki jest zakres regulacji ustawy o finansach publicznych?

Art. 1 Ustawa określa:

1)zasady i sposoby zapewnienia jawności i przejrzystości finansów publicznych;

2)formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych;

3)zasady planowania i dysponowania środkami publicznymi;

4)zasady kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych;

5) zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury ostrożnościowe i sanacyjne wprowadzane w razie nadmiernego zadłużenia;

6) sposób finansowania deficytu i zasady operacji finansowych dokonywanych przez jednostki sektora finansów publicznych;

7) zakres projektowanych i uchwalanych budżetów opartych na dochodach publicznych;

8) zasady opracowywania projektów i uchwalania budżetów;

9) zasady i tryb wykonywania budżetów;

10)zasady i tryb gospodarowania środkami pochodzącymi z:

a)budżetu Unii Europejskiej,

b)innych źródeł zagranicznych niepodlegającymi zwrotowi.

3. Jak ustawodawca określa podmiotowość w prawie finansów publicznych?

Podmiotowość prawno finansowa jest to cecha normatywna przypisywana przez przepisy prawa finansowego w taki sposób, iż przyznają one określone zdolności prawne, tj. zdolności posiadania określonych praw i obowiązków wyznaczonych przepisami prawa finansowego, oraz zdolności ich wykonywania, przez co podmiot ma możliwość wejścia w konkretne stosunki prawno finansowe, uprawniające lub zobowiązujące do określonego zachowania w sferze prawa finansowego.

Uprawnienia te zawsze przyznawane są ze względu na cel i zadania państwa w sferze publicznej działalności finansowej. Zatem podmiotem prawa finansowego jest każdy, kto na mocy przepisów prawa finansowego posiada określone uprawnienia lub na kim ciążą obowiązki prawno finansowe.

Podmiotowość prawno finansową charakteryzuje to, że każdy dział prawa finansowego posiada swoje odrębne podmioty. Stanowią one element hipotez norm prawno finansowych i mają im tylko właściwe prawa i obowiązki, różne od praw i obowiązków podmiotów innych działów prawa finansowego. O ile więc podmiot prawa finansowego jako instytucję prawną można traktować jako pojęcie ogólne i abstrakcyjne, o tyle jako instytucję prawa finansowego należy go rozpatrywać wyłącznie na tle konkretnego działu prawa finansowego. Wyłącza to możliwość rozważania w sposób ogólny kwestii podmiotowości finansowej na tle całego systemu finansów publicznych, pociągając za sobą konieczność jej rozważania wyłącznie na tle poszczególnych działów prawa finansowego, a nawet, w szeregu wypadków, na tle konkretnych aktów prawnych, zaliczanych do poszczególnych działów prawa finansowego.

Można wręcz stwierdzić, iż na gruncie prawa finansowego nie da się stworzyć jednolitej konstrukcji podmiotowości podatkowej, znajdującej zastosowanie w całym jego obszarze, tak jak ma to współcześnie miejsce na gruncie prawa cywilnego. Wynika to ze specyfikacji funkcji, jakie spełnia prawo finansowe.

Sposób kształtowania podmiotowości prawnej w sferze prawa finansowego powoduje, iż krąg podmiotów jest wewnętrznie zróżnicowany. Konsekwencje takiej sytuacji przejawiają się na różnych płaszczyznach.

Konsekwencją takiego stanu na płaszczyźnie legislacyjnej jest często niemożność ustanowienia dla kilku podatków wspólnych konstrukcji normatywnych, jeśli ich zakres podmiotowy się nie pokrywa.

Przyznanie podmiotowości prawno finansowej oznacza, iż dany podmiot ją posiadający może nabywać prawa i obowiązki ze sfery prawa finansowego. Może zatem wstępować w stosunki prawno finansowe.

4. Jaki jest charakter prawny budżetu Państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego?

Charakter prawny budżetu jest złożony. Należy rozpatrywać go wielopłaszczyznowo. Po pierwsze, należy wskazać na relację pomiędzy budżetem a ustawą budżetową. Jak wielokrotnie wspomniano, nie można tych pojęć rozumieć jako synonimów. Ustawa budżetowa jako akt prawny jest pojęciem znaczeniowo szerszym niż budżet. Budżet jest jednym z wielu załączników do ustawy budżetowej. Jednocześnie należy podkreślić skutki prawne uchwalania budżetu państwa w formie ustawy. Powstaje pytanie, jakie normy prawne zawarte są w ustawie budżetowej i do kogo są skierowane. Problem klasyfikowania norm prawnych wynikających z budżetu państwa oraz ustawy budżetowej jest w doktrynie dyskutowany, jedno bowiem uważają budżet za akt indywidualny (administracyjny), inni za akt zawierający ogólne normy prawne. Obecnie w literaturze przedmiotu podkreśla się nieaktualność i drugorzędny charakter tych rozważań, bowiem ze względu na specyficzny charakter planowania finansowego budżet i ustawę budżetową należy postrzegać w inny sposób. Zarówno budżet, jak i inne objęte ustawą akty planowania należy traktować jako akty zarządzania finansowego państwem. Ustawa budżetowa (budżet) ma niewątpliwie wiążący charakter. Charakter ten jest potrzebny do tego, by nadać im moc wiążącą najsilniejszą z możliwych i zobowiązać do powinnego zachowania adresatów ustawy budżetowej. Istnienie tej mocy wiążącej zobowiązuje organy władzy publicznej do gromadzenia dochodów w zgodzie z wolą narodu. Jednakże moc wiążąca ustawy budżetowej ma charakter ograniczony ze względu na tom że dotyczy zawsze zachowań przyszłych i niepewnych.

Kolejnym aspektem specyficznego charakteru prawnego budżetu jest to, że budżet jako plan finansowy jedynie porządkuje skutki finansowe obowiązywania innych ustaw, Budżet jako plan nie tworzy bowiem źródeł dochodów ani nie uzasadnia wydatków budżetowych, te bowiem wynikają z innych ustaw. Źródła dochodów wynikają z ustaw materialnoprawnych i podobnie jak wydatki państwa są pochodną ciążących na państwie zadań.

Również wewnętrzny charakter budżetu jest złożony. Ujęte w budżecie państwa, budżetach j.s.t. i planach finansowych jednostek budżetowych dochody oraz przychody stanowią prognozy ich wielkości, natomiast wydatki oraz łączne rozchody stanowią nieprzekraczalny limit. Oznacza to, że stronę dochodową budżetu należy traktować jak przewidywanie, a więc podmioty publiczne realizujące tę stronę budżetu mają obowiązek zachowania staranności w realizowaniu dochodów, a ich wysokość nie jest dla tych podmiotów bezwzględnie obowiązująca. Zupełnie inny charakter ma strona wydatkowa, o której można powiedzieć, iż ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Wydatki budżetowe należy bowiem postrzegać jako nieprzekraczalne limity.

5. Omów zasady tworzenia, uchwalania i kontroli budżetu w Polsce.

W toku historycznego rozwoju budżetu państwa wykształciły się pewne zasady dotyczące tworzenia, wykonywania i kontroli budżetu państwa. Określa się je mianem zasad budżetowych. Współcześnie wynikają one przede wszystkim z przepisów Konstytucji lub ustawy o finansach publicznych (niekiedy ustawy - Prawo budżetowe). Są to następujące zasady:

Jedności formalnej - budżet państwa powinien być zawarty w jednym dokumencie prawnym - ustawie budżetowej
Jedności materialnej - zakaz tworzenia funduszy celowych w ramach budżetu państwa i poza nim, chociaż z dopuszczalnymi wyjątkami
Powszechności - budżet powinien obejmować wszystkie dochody i wszystkie wydatki publiczne
Roczności - budżet jest planem rocznym
Szczegółowości - budżet powinien być opracowany w takim stopniu szczegółowości, aby parlament miał zapewniony wpływ na kształtowanie polityki społecznej i gospodarczej państwa.
Równowagi - w sensie matematycznym lub ze wskazaniem na źródła pokrycia deficytu państwa bądź wykorzystania nadwyżki budżetowej
Uprzedniości - budżet powinien być uchwalony przed rozpoczęciem roku budżetowego.
Jawności - budżet powinien być jawny jako dokument oraz czytelny pod względem merytorycznym

6. Jaka jest istota prawna prowizorium budżetowego?

Prowizorium budżetowe to budżet uchwalony tymczasowo, na pewien czas przed budżetem rocznym, a także budżet roczny w formie ogólnych jego założeń. Jest to tryb awaryjny, wchodzi w życie, gdy ustawa budżetowa z pewnych względów nie może być uchwalona. Prowizorium budżetowe ma charakter tymczasowy, wygasa wraz z upływem terminu, na który zostało uchwalone, bądź też, gdy ustawa budżetowa zostanie uchwalona. Określa dochody i wydatki Państwa. Tryb tworzenia prowizorium budżetowego jest taki sam jak ustawy budżetowej, czyli inicjatywa ustawodawcza przysługuje tylko Radzie Ministrów. Jedną z cech charakterystycznych prowizorium budżetowego jest to, iż jest ono uchwalane na okres krótszy niż 1 rok. Taką procedurę przewidywała już konstytucja marcowa. Ostatnio prowizorium w Polsce zostało uchwalone w 1992 roku.

7. Omów zasady tworzenia budżetów jednostek samorządu terytorialnego i określ stopień powiązania budżetów j.s.t. z budżetem państwa.

Na podst.Drwiłło :

Zasady funkcjonowania budżetu na poziomie jst

1)Zasada jawności

-jawność debat budżetowych w organach stanowiących j.s.t

- zupełności - nakazuje, aby w budżecie ujęte były dochody i wydatki wszystkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

-zasada jedności formalnej budżetu zamieszczenie dochodów i wydatków budżetowych w jednym akcie prawnym

-Zasada jedności materialnej budżetu (niefunduszowania) określa wymóg przeznaczenia całości dochodów na pokrycie całości wydatków budżetowych, tak aby dochody budżetowe miały przeznaczenie ogólne.

- zasada gromadzenia i wydatkowania środków publ.

- zasada legalności

- zasada celowości

- zasada planowości

- zasada równowagi budżetowej -ogólna kwota wydatków budżetowych jest dostosowana do ogólnej kwoty dochodów budżetowych

- Zasada szczegółowości postuluje, aby budżet był szczegółowo podzielony, w uporządkowany sposób, na szereg pozycji dochodowych i wydatkowych.

-Zasada uprzedniości określa, że budżet powinien być uchwalony przed okresem, w jakim ma być wykonywany.

- zasada obligatoryjności powiązań urządzeń sektora fin.. publ. z budżetem państwa

- zasada przejrzystości fin, publ,

- zasada dyscypliny finansowej

Na podst. Stankiewicza:

Cech y budżetu j.s.t

- budżet powinien być realistyczny i określać dla każdego roku objętego prognozą co najmniej dochody i wydatki bieżącego budżetu j.s.t., dochody majątkowe, przychody i rozchody, wynik budżetu j.s.t.,

informacje nt. przeznaczenia nadwyżki lub finansowania deficytu, kwotę długu i sposób fin., objaśnienia przyjętych wartości

- wartości przyjęte w wieloletniej prognozie i budżecie powinny być zgodne co najmniej w zakresie wyniku budżetu i związanych z nim kwot przychodów i rozchodów

- uchwała w/s budżetu j.s.t. jest podejmowana w terminie przed rozpoczęciem roku budżetowego(nie później niż 31.01 rb)

- wieloletnia prognoza fin. Obejmuje okres roku budż. Oraz co najmniej 3 kolejnych lat

- inicjatywa w spr. Projektu wieloletniej prognozy należy wyłącznie do zarządu j.s.t.

- opiniowanie projektu w rękach regionalnej izby rozrachunkowej

- wieloletnia prognoza przyjmowana jest przez zarząd w formie uchwały (określa max limity wydatków)

ZASADY GOSPODARKI FINANSOWEJ

1)Ustalanie, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu j.s.t. następuje na zasadach i w terminach wynikających z terminów

2) Pełna realizacja zadań następuje w terminach wynikających z przepisów i harmonogramie realizacji budżetu przez zarząd

3) Dokonywanie wydatków nast. W granicach kwot określonych w planie fin.

4)Zlecenie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty z uwzgl. przepisów o zamówieniach publ.

STOPIEŃ POWIĄZANIA :

-jst. Zapewnia się udział w dochodach publicznych odp do przypadających

im zadań

- źródła dochodów j.s.t. są zapisane w ustawie o fi. Pub.

- podobieństwa: podobny sposób uchwalania, forma ustanowienia , kontrola

- różnice : inna skala działania

- Samorządy otrzymują z budżetu państwa subwencję ogólną

na realizację zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami

8. Kto i w jakim zakresie ponosi odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych?

Na podstawie ustawa z dnia 17 grudnia 2004r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Zakres podmiotowy odpowiedzialności

Zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Art. 4.[2] 1. Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają, z

zastrzeżeniem art. 4a:

1) osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora

finansów publicznych albo organu zarządzającego podmiotu niezaliczanego do sektora finansów

publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, lub

zarządzającego mieniem tych jednostek lub podmiotów;

2) kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;

3) pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby, którym odrębną ustawą lub na

jej podstawie powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce, których niewykonanie lub

nienależyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, z zastrzeżeniem

ust. 2;

4) osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu

przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z

wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami.

2. W przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego w art. 17 osoba niebędąca

pracownikiem jednostki sektora finansów publicznych, której na podstawie przepisów o zamówieniach

publicznych zamawiający powierzył przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie

zamówienia publicznego, działająca jako pełnomocnik zamawiającego, podlega odpowiedzialności za

to naruszenie, jeżeli zamawiający jest jednostką sektora finansów publicznych lub udzielane

zamówienie publiczne jest finansowane ze środków publicznych.

Art. 4a.[3] Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w

art. 13 podlegają:

1) osoby zobowiązane lub upoważnione do działania w imieniu podmiotu, któremu odrębną ustawą lub

na jej podstawie albo na podstawie umowy lub w drodze porozumienia powierzono określone zadania

związane z realizacją programu finansowanego z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii

Europejskiej, niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub innych środków pochodzących ze źródeł

zagranicznych niepodlegających zwrotowi, zwanych dalej "środkami unijnymi lub zagranicznymi";

2) osoby zobowiązane do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub

zagranicznych, którym przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub

które wykorzystują takie środki;

3) osoby zobowiązane lub upoważnione do działania w imieniu podmiotu zobowiązanego do realizacji

projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, któremu przekazano środki

publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub który wykorzystuje takie środki.

Zakres przedmiotowy odpowiedzialności

Art. 5. 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) nieustalenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki

sektora finansów publicznych albo ustalenie takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca

z prawidłowego obliczenia;

2) niepobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego

lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo pobranie lub dochodzenie tej należności w

wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia;

3) [4] niezgodne z przepisami umorzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu

terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych, odroczenie jej spłaty lub

rozłożenie spłaty na raty albo dopuszczenie do przedawnienia tej należności.

4) [5] (uchylony).

2. [6] (uchylony).

3. [7] Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do należności z tytułu składek, do poboru

których są obowiązani Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Prezes Kasy Rolniczego

Ubezpieczenia Społecznego.

Art. 6. [8] Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) nieprzekazanie w terminie do budżetu w należnej wysokości pobranych dochodów należnych

Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego;

2) niedokonanie w terminie wpłaty do budżetu w należnej wysokości dochodów przez jednostkę

budżetową, nadwyżki środków obrotowych przez samorządowy zakład budżetowy albo nadwyżki

środków finansowych przez agencję wykonawczą.

Art. 7. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przeznaczenie dochodów

uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce.

Art. 8. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) [9] przekazanie lub udzielenie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu przekazywania lub

udzielania dotacji;

2) [10] niezatwierdzenie w terminie przedstawionego rozliczenia dotacji;

3) nieustalenie kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu.

Art. 9. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację;

2) [11] nierozliczenie w terminie otrzymanej dotacji;

3) [12] niedokonanie w terminie zwrotu dotacji w należnej wysokości.

Art. 10. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dokonanie zmiany w budżecie lub

planie, stanowiącym podstawę gospodarki finansowej jednostki sektora finansów publicznych, bez

upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia.

Art. 11. [13] Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dokonanie wydatku ze

środków publicznych bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową

lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem

przepisów dotyczących dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków.

Art. 12. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przeznaczenie środków rezerwy na

inny cel niż określony w decyzji o ich przyznaniu.

Art. 13. [14] Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) przyznanie lub przekazanie środków związanych z realizacją programów lub projektów

finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych bez zachowania lub z naruszeniem

procedur obowiązujących przy ich przyznaniu lub przekazaniu;

2) niedokonanie w terminie przez przyznającego lub przekazującego środki związane z realizacją

programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych rozliczenia

tych środków;

3) nieustalenie podlegającej zwrotowi kwoty środków związanych z realizacją programów lub

projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych albo ustalenie takiej kwoty w

wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia;

4) niedochodzenie podlegającej zwrotowi kwoty środków związanych z realizacją programów lub

projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych albo dochodzenie takiej

kwoty w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia;

5) niezgodne z przepisami umorzenie podlegającej zwrotowi kwoty środków związanych z realizacją

programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, odroczenie

jej spłaty lub rozłożenie spłaty na raty albo dopuszczenie do przedawnienia tej należności;

6) wykorzystanie środków publicznych lub środków przekazanych ze środków publicznych,

związanych z realizacją programów lub projektów finansowanych z udziałem środków unijnych lub

zagranicznych, niezgodnie z przeznaczeniem lub z naruszeniem procedur obowiązujących przy ich

wykorzystaniu, w tym:

a) procedur określonych przepisami o zamówieniach publicznych - wyłącznie w zakresie określonym

w art. 17,

b) procedur określonych przepisami o koncesji na roboty budowlane lub usługi - wyłącznie w zakresie

określonym w art. 17a;

7) niedokonanie w terminie przez otrzymującego lub wykorzystującego środki publiczne lub środki

przekazane ze środków publicznych, związane z realizacją programów lub projektów finansowanych z

udziałem środków unijnych lub zagranicznych, rozliczenia tych środków;

8) niedokonanie w terminie lub w należnej wysokości zwrotu kwoty środków publicznych lub środków

przekazanych ze środków publicznych, związanych z realizacją programów lub projektów

finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych;

9) nieprzekazanie w terminie lub w należnej wysokości zwracanej kwoty środków publicznych lub

środków przekazanych ze środków publicznych, związanych z realizacją programów lub projektów

finansowanych z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, przez podmiot, za pośrednictwem

którego zwracane są te środki.

Art. 14. [15] Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nieopłacenie w terminie

przez jednostkę sektora finansów publicznych:

1) składek na ubezpieczenia społeczne,

2) składek na ubezpieczenie zdrowotne,

3) składek na Fundusz Pracy,

4) składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

5) wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

- albo ich opłacenie w kwocie niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia.

Art. 15. [16] Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaciągnięcie zobowiązania

bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową lub planem

finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem przepisów

dotyczących zaciągania zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych.

Art. 16. [17] 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie w terminie

zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, w tym obowiązku zwrotu należności

celnej, podatku, nadpłaty lub nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne lub

zdrowotne, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat albo oprocentowanie tych

należności.

2. Nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych zaniechanie, o którym mowa w ust. 1,

dotyczące obowiązku zwrotu należności celnej, podatku, nadpłaty lub nienależnie opłaconych składek

na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, jeżeli zapłata odsetek lub oprocentowanie są związane z

czynnościami mającymi na celu ustalenie zasadności zwrotu tych należności.

Art. 17. 1.

9. Jakie rodzaje sankcji są możliwe do zastosowania w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów publicznych?

Wymierzane w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów publicznych kary nie zostały przypisane do konkretnych naruszeń. Wybór kary jest pozostawiony organowi orzekającemu. Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:

upomnienie - kara ta jest wymierzana w przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych popełnionego nieumyślnie lub w przypadku gdy stopień szkodliwości naruszenia dyscypliny finansów publicznych nie jest znaczny,
nagana,
kara pieniężna - wymierzana w wysokości od jednokrotności do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - obliczonego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego - należnego w roku, w którym doszło do tego naruszenia; jeżeli nie jest możliwe ustalenie wysokości wynagrodzenia (jak w przypadku osoby pełniącej funkcje na podstawie kontraktu) - karę pieniężną wymierza się w wysokości od jednokrotności do pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia,
zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi -- na okres od 1 roku do 5 lat.

10. Omów zasady przeprowadzania kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznych.

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych kontrolę zarządczą w jednostkach sektora finansów publicznych stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.

Najistotniejsze elementy kontroli zarządczej w dziale administracji rządowej i jednostce samorządu terytorialnego stanowią: system wyznaczania celów i zadań dla jednostek w danym dziale administracji rządowej lub samorządowych jednostek organizacyjnych oraz system monitorowania realizacji wyznaczonych celów i zadań.

Celem kontroli zarządczej jest zapewnienie:

1) zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi;

2) skuteczności i efektywności działania;

3) wiarygodności sprawozdań;

4) ochrony zasobów;

5) przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania;

6) efektywności i skuteczności przepływu informacji;

7) zarządzania ryzykiem.

W myśl przepisów art. 69, ust. 1 ustawy o finansach publicznych kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych powinna funkcjonować na dwóch poziomach. Podstawowym poziomem funkcjonowania kontroli zarządczej w całym sektorze finansów publicznych jest jednostka sektora finansów publicznych (pierwszy poziom kontroli zarządczej). Za funkcjonowanie kontroli zarządczej w jednostce odpowiedzialny jest jej kierownik.

W ramach administracji rządowej i samorządowej powinna funkcjonować kontrola zarządcza odpowiednio na poziomie działu administracji rządowej, a także jednostki samorządu terytorialnego (drugi poziom kontroli zarządczej). Za funkcjonowanie kontroli zarządczej na tym poziomie odpowiada odpowiednio minister kierujący danym działem administracji rządowej oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa w przypadku samorządu terytorialnego.

Minister jest odpowiedzialny za zapewnienie adekwatnego, skutecznego i efektywnego systemu kontroli zarządczej w ministerstwie (jako kierownik jednostki) oraz w dziale administracji rządowej (jako minister kierujący działem). Wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta oraz marszałek województwa jest odpowiedzialny za zapewnienie adekwatnego, skutecznego i efektywnego systemu kontroli zarządczej w urzędzie gminy (urzędzie miasta), starostwie powiatowym lub urzędzie marszałkowskim, a także w jednostce samorządu terytorialnego.

Poza przepisami określonymi w art. 70 ust. 4 ustawy o finansach publicznych, w ustawie tej nie przewidziano szczególnych kompetencji dla ministrów i odpowiednio wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), starostów i marszałków województw w stosunku do jednostek podległych i nadzorowanych z tytułu odpowiedzialności za funkcjonowanie kontroli zarządczej w dziale administracji rządowej lub w jednostce samorządu terytorialnego. Zadania te powinny być realizowane w ramach i na podstawie kompetencji przyznanych ministrom i odpowiednio wójtom (burmistrzom, prezydentom miast), starostom i marszałkom województw w przepisach odrębnych.

urzędzie gminy (urzędzie miasta), starostwie powiatowym lub urzędzie marszałkowskim, a także w jednostce samorządu terytorialnego.

Uzupełnij poniższy tekst: (Źródło: Ustawa o finansach publicznych: Art. 138 Materiały do projektu ustawy budżetowej, Art. 139 Przedstawienie Radzie Ministrów projektu ustawy budżetowej, Art. 141 Termin przedłożenia projektu ustawy budżetowej Sejmowi)

Materiały do projektu ustawy budżetowej opracowują i przedstawiają Ministrowi Finansów dysponenci części budżetowych, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4. Minister Finansów w pierwszej kolejności przedstawia Radzie Ministrów założenia projektu budżetu państwa na rok następny, a następnie Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem. Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy. Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.

Studium przypadków:

1. Statut jednostki budżetowej, nadany na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h i pkt 15, art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 2 ustawy o finansach publicznych z 2009 r., nie zawiera norm generalnych i abstrakcyjnych, nie nakłada obowiązków, ani nie przyznaje praw nieokreślonemu kręgowi odbiorców, nie jest, zatem aktem o charakterze ustrojowo-organizacyjnym. Czy może, zatem korzystać z przymiotu aktu prawa miejscowego? (Zob. Wyrok WSA w Opolu z dnia 13 września 2011 r. II SA/Op 324/11)

(Krzysztof Podgórski)

Statut ten nie stanowi przepisów prawa powszechnie obowiązującego w rozumieniu art. 40 ustawy o samorządzie gminnym, gdyż nie posiada powszechnego zasięgu obowiązywania na obszarze gminy. Ponadto Miejski Zarząd Dróg jest gminną jednostką organizacyjną, którego działalność prowadzona jest na podstawie statutu, nadawanego jej przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.

Statut ten nie zawiera norm generalnych i abstrakcyjnych, nie nakłada obowiązków, ani nie przyznaje praw nieokreślonemu kręgowi adresatów, stąd nie przysługuje mu walor aktu prawa miejscowego.

(Ariel Barszcz)

CASE 1

Źródło: http://www.kielce.uw.gov.pl/_plik.php?id=3709

Przepisy powołanej ustawy nie zawierają definicji legalnej aktów prawa miejscowego, a więc kwalifikacja danego aktu do kategorii aktów prawa miejscowego powinna być poprzedzona badaniem cech danego aktu. Nie wszystkie bowiem akty podjęte przez radę gminy na podstawie prawa i w jego granicach są aktami prawa miejscowego. Akt prawa miejscowego musi posiadać cechę powszechnego obowiązywania na obszarze działania organów, które je ustanowiły (art. 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji). Również pojęcie powszechnego obowiązywania nie zostało zdefiniowane, ale jest to określenie posiadające ugruntowane znaczenie w doktrynie i w orzecznictwie (por. D. Dąbek "Prawo miejscowe samorządu terytorialnego", oficyna wydawnicza BRANTA, Kraków 2004). Należy zatem zwrócić uwagę na istotne cechy przepisów powszechnie obowiązujących, a szczególnie na to, że: 1) są one adresowane i obowiązują określone ogólnie kategorie podmiotów, 2) określają zasady zachowania się określonych kategorii adresatów, a więc ich prawa i obowiązki, 3) akty te nie mogą konsumować się przez jednorazowe zastosowanie (muszą być powtarzalne), 4) działanie przepisów powszechnie obowiązujących zabezpieczone jest możliwością stosowania sankcji. W związku z powyższym podkreślenia wymaga, że powszechnie obowiązuje akt, z którego wynika norma mająca walor abstrakcyjny, czyli adresowana do podmiotów określonych rodzajowo (do obywateli, wszelkich podmiotów bądź grup podmiotów wyodrębnionych w oparciu o określone kryterium), kształtując ich sytuacją prawną. Ponadto, norma powszechnie obowiązująca musi mieć jednocześnie generalny charakter, tzn. musi określać adresatów przez wskazanie ich cech, a nie przez wymienienie z nazwy. W opozycji do aktów prawa miejscowego stawia się akty wewnętrzne, które - podobnie jak akty powszechnie obowiązujące - są wydawane na podstawie prawa i w jego granicach przez ustawowo upoważnione do tego organy, jednak nie mają charakteru aktów zewnętrznych.

Odnosząc powyższe do rozpoznawanej sprawy, przypomnieć trzeba, że zaskarżona uchwała w sprawie nadania statutu jednostce budżetowej - Miejskiemu Zarządowi Dróg w Opolu, została przez Radę Miasta uznana za akt prawa miejscowego. W ocenie składu orzekającego w niniejszej sprawie, stanowisko to jest błędne, bowiem statut jednostki budżetowej został skierowany do podmiotu organizacyjnie podporządkowanego organowi wydającemu ten akt, a przepisy w nim zawarte oddziałują na sferę obowiązków i uprawnień tylko w stosunku do tej jednostki. Zdaniem Sądu, zaskarżony statut jednostki budżetowej, nadany na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h i pkt 15, art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, nie zawiera norm generalnych i abstrakcyjnych, nie nakłada obowiązków, ani nie przyznaje praw nieokreślonemu kręgowi odbiorców, nie jest zatem aktem o charakterze ustrojowo - organizacyjnym, stąd nie korzysta z przymiotu aktu prawa miejscowego. Ponadto, żaden z wymienionych przepisów stanowiących podstawę do uchwalenia statutu jednostki budżetowej nie wymaga ustanowienia aktu (statutu), który kreowałby uprawnienia względem podmiotów spoza struktury organizacyjnej Miejskiego Zarządu Dróg. Przepis art. 11 ust. 2 ustawy o finansach publicznych wskazuje na niezbędne elementy statutu jednostki budżetowej, nie czyniąc go aktem prawa miejscowego. Natomiast art. 12 ust. 2 tej ustawy nakazuje organowi gminy nadanie statutu w przypadku tworzenia jednostki budżetowej. Powyższe regulacje prawne nie pozwalają zatem na przyjęcie, że zaskarżona uchwała uzyskuje status prawa miejscowego

W tym miejscu wskazać warto, powołując się na pewne analogie do rozpoznawanej sprawy, na stanowisko wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 marca 2010 r. (sygn. akt II OSK 2058/09, dostępny na stronie internetowej Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych - http://orzeczenia.nsa.gov.pl).), wedle którego wykładnia prowadząca do nadania statutowi gminnej jednostki organizacyjnej w postaci Zarządu Oświaty Samorządowej charakteru aktu prawa miejscowego powszechnie obowiązującego jest błędna. Jak słusznie wywodzono w powołanym wyroku, statut ten jest aktem normatywnym ale o charakterze wewnętrznym, skierowanym do tegoż Zarządu. Nie ma więc charakteru generalnego. Usługi świadczone przez ten Zarząd mają charakter wewnętrzny, a nie powszechny.

Podsumowując skoro akt prawny, którym Rada Miasta Opola nadała statut Miejskiemu Zarządowi Dróg w Opolu, nie zawiera norm rodzących skutki dla osób korzystających z tej jednostki, to tym samym nie nadaje temu statutowi charakteru aktu prawa miejscowego. Wobec tego, że Rada Miasta błędnie uznała przedmiotowy statut za akt prawa miejscowego, to postanowienie o publikacji i wejściu w życie

tego statutu, jako sprzeczne z przepisem art. 13 pkt 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, musi być potraktowane jako błąd istotny, co z kolei skutkuje nieważnością zaskarżonej uchwały w całości. Końcowo wskazać jeszcze trzeba, że załącznik do uchwały stanowi integralną jej część, dlatego nie może on funkcjonować samodzielnie. Jego funkcjonowanie w obiegu prawnym zależy od bytu prawnego samej uchwały, zatem utrata mocy prawnej przez uchwałę rozciąga się również na jej załącznik.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 147 § 1 P.p.s.a., Sąd orzekł jak w sentencji wyroku. Rozstrzygnięcie w punkcie drugim wyroku oparto o przepis art. 152 P.p.s.a.

2. Jakie są przesłanki udzielenia absolutorium organowi wykonawczemu j.s.t.? (Daria Pałecka)

W procesie udzielania absolutorium konieczne jest ustalenie, jak wykonano planowany budżet, czyli jaki jest stan zrealizowanych wydatków i dochodów budżetowych w stosunku do zaplanowanych, jakie są przyczyny ewentualnych rozbieżności w tym zakresie i czy winą za nie można obciążyć organ wykonawczy, czy też były one wynikiem obiektywnych uwarunkowań. Dokonując oceny wykonania budżetu rada jednostki samorządu terytorialnego powinna czynić to w sposób kompleksowy, odnosząc się do całości wykonania planu finansowego, jakim jest budżet, nie zaś koncentrować się jedynie na wybranych jego elementach, czy też kwestiach, wręcz z nim nie związanych a dotyczących innych sfer działania organu wykonawczego.

2.III SA/Wa 3368/05 - Wyrok WSA w Warszawie z 2006-01-18b (Joanna Orzeł)

Na powyższą uchwałę Kolegium RIO, Rada Gminy w R. - Skarżąca w rozpatrywanej sprawie, złożyła pismem z dnia [...] listopada 2005 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której wiosła o uchylenie zaskarżonej uchwały.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem zaskarżenia w rozpatrywanej sprawie jest rozstrzygnięcie nadzorcze Kolegium RIO stwierdzające nieważność uchwały Rady Gminy w R. z dnia [...] września 2005 r. w sprawie nieudzielania absolutorium Wójtowi Gminy za 2004 r. z powodu sprzeczności tej uchwały z art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 136 ust. 2 ustawy o finansach publicznych. Jak wynika z tego pierwszego przepisu, do wyłącznej właściwości Rady Gminy należy rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielania absolutorium z tego tytułu. Oznacza to, że Rada Gminy może nie udzielić absolutorium Wójtowi jedynie z tytułu niewykonania budżetu. Absolutorium to jeden z ważniejszych środków kontroli rady gminy nad działalnością wójta. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego ugruntowany jest pogląd, iż absolutorium dotyczy wyłącznie wykonania budżetu i nie odnosi się do całokształtu działalności organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego (por. wyrok NSA z dnia 22 marca 1996 r. sygn. akt SA/Gd 3695/95 - LEX nr 79742). Natomiast nieudzielanie absolutorium z przyczyn innych, niż z tytułu wykonania budżetu stanowi istotne naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 136 ust. 2 ustawy o finansach publicznych (por. wyrok NSA z dnia 14 stycznia 2002 r. sygn. akt I SA/Po 1606/01- LEX nr 79796). Podkreśla się również, iż badaniu nadzorczemu dokonywanemu przez Kolegium RIO podlega nie tylko tryb podejmowania uchwały w przedmiocie udzielenia, bądź nieudzielania absolutorium, ale również materialne przesłanki jej uchwalenia. W procesie udzielania absolutorium konieczne jest ustalenie, jak wykonano planowany budżet, czyli jaki jest stan zrealizowanych wydatków i dochodów budżetowych w stosunku do zaplanowanych, jakie są przyczyny ewentualnych rozbieżności w tym zakresie i czy winą za nie można obciążyć organ wykonawczy, czy też były one wynikiem obiektywnych uwarunkowań. Dokonując oceny wykonania budżetu rada jednostki samorządu terytorialnego powinna czynić to w sposób kompleksowy, odnosząc się do całości wykonania planu finansowego, jakim jest budżet, nie zaś koncentrować się jedynie na wybranych jego elementach, czy też kwestiach, wręcz z nim nie związanych a dotyczących innych sfer działania organu wykonawczego.

Odnosząc powyższe rozważania do rozpatrywanej sprawy, na wstępie trzeba zwrócić uwagę, na co również wskazuje Kolegium RIO w orzeczeniu nadzorczym, iż negatywnie ocenione przez Radę Gminy w R. wykonanie budżetu dotyczy sytuacji, w której dochody budżetowe zostały zrealizowane w ponad 100 %, wydatki budżetowe w wysokości ok. 94 %, a całościowo budżet zamknął się dodatnim wynikiem finansowym w miejsce zaplanowanego deficytu. Należy podzielić stanowisko wyrażone w zaskarżonej uchwale Kolegium RIO, iż Rada Gminy nie odniosła się w sposób całościowy do kwestii wykonania budżetu przez Wójta, koncentrując się jedynie na ocenie wybranych dochodów i wydatków. W uzasadnieniu do uchwały Rady Gminy w R. z dnia [...] września 2005 r. odwołano się do stanowiska Komisji Rewizyjnej, która negatywnie zaopiniowała wykonanie przez Wójta budżetu gminy za 2004 r. Jak należy więc przyjąć, podstawową przyczyną nieudzielania absolutorium Wójtowi Gminy były zarzuty sformułowane w uzasadnieniu do uchwały Komisji Rewizyjnej Rady Gminy z dnia [...] lipca 2005 r., bowiem z dyskusji plenarnej nad uchwałą absolutoryjną nie wynikało, aby formułowane były inne istotne zarzuty dotyczące wykonania budżetu. W zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym Kolegium RIO odniosło się do większości z tych zarzutów wykazując ich niezasadność z punktu widzenia dokonywania całościowej oceny wykonania budżetu, bądź wręcz brak podstaw prawnych do ich formułowania. Zwróciło także uwagę, iż niektóre z zarzutów nie mają związku ze sprawami dotyczącymi wykonania budżetu, a inne z nich nie były w sposób należyty sprecyzowane, udokumentowane, czy też uzasadnione. Stanowisko takie należy uznać za prawidłowe. Również sama Rada Gminy w R. w złożonej skardze, poza ogólnym stwierdzeniem, iż kierowała się, podobnie jak Komisja Rewizyjna, przy ocenie działalności organu wykonawczego w zakresie wykonania budżetu, wskazaniami wynikającymi z art. 28 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, stanowiącego o powinności wydatkowania środków publicznych w sposób celowy, oszczędny i z zachowaniem zasady uzyskania najlepszych efektów z danych nakładów, nawet nie próbowała odnieść się do stanowiska Kolegium RIO zawartego w zaskarżonej uchwale, co do poszczególnych zarzutów sformułowanych przez Komisję Rewizyjną Rady. Należy również dodać, iż w trakcie procedury poprzedzającej podjęcie uchwały przez Radę Gminy w Regiminie w sprawie nieudzielenia absolutorium Wójtowi Gminy, Skład Orzekający RIO w uchwale z dnia [...] kwietnia 2005 r. pozytywnie zaopiniował przedłożone przez Wójta Gminy Regimin sprawozdanie w wykonania budżetu za 2004 r., natomiast w uchwale Składu Orzekającego RIO z dnia [...] lipca 2005 r. wyrażone zostały zastrzeżenia co do podstaw merytorycznych uchwały Komisji Rewizyjnej z dnia [...] lipca 2005 r. zawierającej wniosek o nieudzielanie absolutorium Wójtowi Gminy. Wprawdzie dokumenty te zostały odczytane na sesji Rady Gminy, na której dyskutowana była kwestia udzielenia absolutorium, niemniej w żaden sposób nie wynika, aby uwagi w nich zawarte przyczyniły się w jakikolwiek sposób do wyjaśnienia i uzasadnienia zarzutów stawianych Wójtowi, w kontekście oceny złożonego przez niego sprawozdania z wykonania budżetu i ściśle z tym związanej kwestii udzielenia absolutorium. Jak wskazano w zaskarżonej uchwale, Rada Gminy nie skorzystała również z możliwości uczestniczenia w posiedzeniu Kolegium RIO swojego przedstawiciela. Opinie wyrażane przez składy orzekające RIO nie mają dla Rady Gminy charakteru wiążącego. Jednak Rada Gminy powinna uwzględnić fakt, że przedstawiają one obiektywne stanowisko fachowego organu sprawującego nadzór nad finansową działalnością jednostek samorządu terytorialnego. Nie oznacza to, iż Rada Gminy, czy też jej organy wewnętrzne, n.p. komisja rewizyjna, muszą zawsze i w pełni podzielać, zawarte w tych opiniach stanowisko, niemniej powinny one przynajmniej być brane pod uwagę przy formułowaniu ocen dotyczących kwestii związanych z wykonaniem budżetu.

W rozpatrywanej sprawie na żadnym etapie postępowania nie uwzględniano zastrzeżeń formułowanych przez RIO, ani też nie starano się do nich odnieść. Przy formułowaniu przez Radę Gminy negatywnej oceny działania Wójta w zakresie wykonania budżetu nie wystarczające jest samo sformułowanie zarzutów, bez wykazania ich zasadności i odniesienia się do zgłaszanych w tej mierze uwag przez organ sprawujący nadzór nad finansową działalnością gminy. W tej sytuacji należy uznać prawidłowość oceny prawnej dokonanej w zaskarżonej uchwale, iż zastosowane zostały kryteria oceny działalności Wójta nie związane z wykonaniem budżetu, a uchwała Rady Gminy w R. nie opierała się na merytorycznych i uzasadnionych przesłankach, odnoszących się do kwestii udzielenia absolutorium. Również zarzuty i argumentacja skargi nie podważają wydanego rozstrzygnięcia nadzorczego.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia i wnioski Sąd uznał, iż zaskarżona uchwała nie narusza prawa i w związku z tym, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.) skargę należało oddalić.

Art. 271.

1. Nie później niż dnia 30 czerwca roku następującego po roku budżetowym, organ

stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w sprawie

absolutorium dla zarządu po zapoznaniu się z:

1) sprawozdaniem z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

2) sprawozdaniem finansowym;

3) opinią z badania sprawozdania finansowego, o którym mowa w art. 268;

4) opinią regionalnej izby obrachunkowej, o której mowa w art. 270 ust. 2;

5) informacją o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego;

6) stanowiskiem komisji rewizyjnej.

2012-05-22

2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może żądać przedłożenia

przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego dodatkowych wyjaśnień odnoszących

się do dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.

3. Czy uchwała RIO w sprawie zaopiniowania wykonania budżetu gminy jest wiążąca dla rady gminy? (Daria Pałecka)

Opinie wyrażane przez składy orzekające RIO nie mają dla Rady Gminy charakteru wiążącego. Jednak Rada Gminy powinna uwzględnić fakt, że przedstawiają one obiektywne stanowisko fachowego organu sprawującego nadzór nad finansową działalnością jednostek samorządu terytorialnego. Nie oznacza to, iż Rada Gminy, czy też jej organy wewnętrzne, n.p. komisja rewizyjna, muszą zawsze i w pełni podzielać, zawarte w tych opiniach stanowisko, niemniej powinny one przynajmniej być brane pod uwagę przy formułowaniu ocen dotyczących kwestii związanych z wykonaniem budżetu.

(Joanna Orzeł)

Naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez dyrektora:

Art. 18c.[26] 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie lub

nienależyte wykonanie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych obowiązków

w zakresie kontroli zarządczej w jednostce sektora finansów publicznych, jeżeli miało ono

wpływ na:

1) uszczuplenie wpływów należnych tej jednostce, Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu

terytorialnego;

2) dokonanie wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w planie finansowym

jednostki;

3) zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową

lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem

przepisów dotyczących zaciągania zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych;

4) niewykonanie w terminie zobowiązania jednostki, w tym obowiązku zwrotu należności celnej,

podatku, nadpłaty lub nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne;

5) udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w

przepisach o zamówieniach publicznych;

6) zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach

publicznych dotyczących formy pisemnej umowy, okresu, na który umowa może być zawarta, lub w

przypadku wniesienia odwołania - terminu jej zawarcia;

7) niewyłączenie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego osoby podlegającej

wyłączeniu z takiego postępowania na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych;

8) unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o

zamówieniach publicznych określających przesłanki unieważnienia tego postępowania;

9) zawarcie umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi z koncesjonariuszem, który nie został

wybrany zgodnie z przepisami o koncesji na roboty budowlane lub usługi;

10) zawarcie umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi z naruszeniem przepisów o koncesji na

roboty budowlane lub usługi dotyczących formy pisemnej umowy, okresu, na który umowa może być

zawarta, lub w przypadku wniesienia skargi na czynność wyboru oferty najkorzystniejszej - terminu jej

zawarcia;

11) odwołanie postępowania o zawarcie umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi z

naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi;

12) dokonanie, w zakresie gospodarki finansowej lub w postępowaniu o udzielenie zamówienia

publicznego lub przygotowaniu tego postępowania albo w postępowaniu o zawarcie umowy koncesji

na roboty budowlane lub usługi, czynności naruszającej dyscyplinę finansów publicznych przez osobę

nieupoważnioną do wykonania tej czynności;

13) działanie lub zaniechanie skutkujące zapłatą ze środków publicznych kary, grzywny lub opłaty

stanowiącej sankcję finansową, do których stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w

administracji.

2. Przepisu ust. 1 pkt 1 nie stosuje się do należności, o których mowa w art. 5 ust. 3.

Kompetentne organy do orzekania w sprawie I i II instancji w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Art. 42.

1. Organami orzekającymi w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

pierwszej instancji są komisje orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny

finansów publicznych, zwane dalej „komisjami orzekającymi”.

2. Organem orzekającym w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

drugiej instancji jest Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie

Dyscypliny Finansów Publicznych, zwana dalej „Główną Komisją Orzekającą”.

3. Kadencja komisji orzekających i Głównej Komisji Orzekającej trwa 4 lata.

Strony występujące w postępowaniu

Art. 73. 1. Stronami postępowania przed komisją orzekającą i Główną Komisją Orzekającą są

obwiniony o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zwany dalej "obwinionym", oraz oskarżyciel.

2. [90] Oskarżycielem przed komisją orzekającą jest rzecznik dyscypliny, który występuje z

wnioskiem o ukaranie, a oskarżycielem przed Główną Komisją Orzekającą jest Główny

Rzecznik.

3. Obwinionym jest osoba, wobec której oskarżyciel wystąpił z wnioskiem o ukaranie za

naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Art. 74. 1. Obwinionemu przysługuje prawo do obrony w toku całego postępowania.

2. Obwinionemu przysługuje prawo do przedstawiania dowodów na swoją obronę oraz składania

wniosków dowodowych.

3. Obwinionemu przysługuje prawo do korzystania z pomocy jednego obrońcy.

Art. 75. 1. Obrońcą obwinionego może być osoba uprawniona do obrony zgodnie z przepisami

prawa o adwokaturze, osoba uprawniona do świadczenia pomocy prawnej zgodnie z przepisami o

radcach prawnych albo inna osoba, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, upoważniona

przez obwinionego.

2. Obwiniony może udzielić upoważnienia do obrony na piśmie lub ustnie do protokołu.

3. Obrońca może podejmować wszystkie czynności określone dla obwinionego oraz przysługują

mu wszystkie prawa określone dla obwinionego, a jego udział w postępowaniu nie wyłącza osobistego

działania w nim obwinionego. Obrońca może podejmować czynności jedynie na korzyść obwinionego.

4. Obrońca może bronić kilku obwinionych, jeżeli ich interesy nie pozostają w sprzeczności.

Art. 76. 1. Obwinionego uważa się za niewinnego, dopóki jego odpowiedzialność za naruszenie

dyscypliny finansów publicznych nie zostanie udowodniona i potwierdzona prawomocnym

orzeczeniem w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

2. Obwiniony nie ma obowiązku dowodzenia swojej niewinności i może bez podania powodów

odmówić składania wyjaśnień lub odpowiedzi na poszczególne pytania.

3. Niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść obwinionego.

4. Podstawą rozstrzygania mogą być jedynie dowody ujawnione w postępowaniu przed organem

orzekającym.

Kary wymierzane w postępowaniu

Art. 31.

1. Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:

1) upomnienie;

2) nagana;

3) kara pieniężna;

4) zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi

3. Materiały do projektu ustawy budżetowej w zakresie programów finansowanych z udziałem środków europejskich i środków opracowuje i przedstawia Ministrowi Finansów minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, z uwzględnieniem wieloletnich limitów wydatków.
4. Materiały do projektu ustawy budżetowej w zakresie środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rybackiego oraz środków, o których mowa w art. 5, pojęcie dochodów, środków publicznych, ust. 3 pkt 4, opracowuje i przedstawia Ministrowi Finansów odpowiednio minister właściwy do spraw rybołówstwa lub minister właściwy do spraw rozwoju wsi.

Finanse i Rachunkowość

Przedmiot: Prawo finansowe (ćwiczenia)

0x01 graphic

Rok akademicki 2012/2013

Semestr I

Dr D. Benduch

Autor notatki: J. Orzeł, J. Słobodzka, D. Pałecka,

O. Piotrowska, A. Barszcz, T. Rozkoszny, K. Podgórski