MEDIA W POLSCE I NA ŚWIECIE

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

1. Wynalazki poprzedzające rozwój mediów elektronicznych.

2. Początki radia na świecie i w Polsce.

3. Pierwsza inauguracja telewizji na świecie.

4. Ponowna inauguracja telewizji na świecie.

5. Początki telewizji w Polsce.

6. Oferta prasy codziennej w okresie PRL i obecnie - zasadnicze różnice.

7. Struktura prasy codziennej w PRL.

8. Proces likwidacji koncernu RSW „Prasa-Książka-Ruch” - prywatyzacja tytułów prasowych.

9. Struktura sektorowa nowego systemu telewizji w Polsce. Miejsce i zadania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz naczelne organy i struktura Telewizji Polskiej S.A.

10. Rodzaje nadawców radiowo - telewizyjnych w Polsce.-BYLO

11. Telewizja cyfrowa na świecie.

12. Okoliczności pojawienia się Internetu.-BYLO

13. Rozwój Internetu na świecie i w Polsce.

1)Wynalazki poprzedzające rozwój mediów elektronicznych

-PAPIRUS

Najstarsze zachowane zabytki piśmiennictwa na papirusie pochodzą z trzeciego tysiąclecia p.n.e. a ściślej z ok. 2400 r. p.n.e. Prawdopodobnie wtedy już był powszechnie używany jako nośnik tekstu.

-RUCHOMA CZCIONKA(1452)-Gutenberg

2.Początki radia na świecie i w Polsce.

Od zarania dziejów ludzkość posiada nieodparte pragnienie pokonania odległości. Dążenie do szybkiego przekazania informacji odległemu odbiorcy jest jednym z jego przejawów. Oprócz samej satysfakcji z okiełznania sił natury ma aspekt praktyczny i nierozerwalnie wiąże się z rozwojem cywilizacji. Tym bardziej trudno sobie wyobrazić, iż jeszcze w połowie XIX wieku problem ten spędzał sen z powiek wielu zapaleńcom.   1753 Charles Morrison 17 lutego 1753 r. opublikował pierwszy pomysł na przesyłanie tekstu za pośrednictwem energii elektrycznej. Zaproponował przeciągnięcie od stacji nadawczej do odbiorczej 25 drutów, z których każdy miał odpowiadać jednej literze. Określił nawet (choć nie ma to znaczenia), iż odstęp między nimi ma wynosić 1 cal (2,54 cm). Poprzez podłączanie maszyny elektrostatycznej do drutów nadawca miał powodować odchylenia wahadełek u odbiorcy, umożliwiając odczytanie depeszy. W realiach ówczesnej nauki był to pomysł jedynie teoretyczny, jakkolwiek stanowił dowód logicznej inwencji w tym zakresie.   1794 Niedługo później zaczęto budować linie telegrafów optycznych, bazujących na wieżach z semaforami. Inżynier Claude Shappe podsumował wszelkie dotychczasowe dokonania ludzkości w tej dziedzinie, a sięgały one czasów sprzed naszej ery. W 1794 r. uruchomiono dzięki temu pierwszą linię Paryż - Lille, o długości ponad 200 kilometrów. Okazało się, iż wynalazek jest najszybszym możliwym środkiem przekazu informacji na tej trasie. Dlatego już w 1846 r. Paryż był połączony z 29 miastami.   1830 Polska wcale nie pozostawała w tyle. 1830 rok zaowocował otwarciem pierwszej linii telegrafu semaforowego, łączącej Warszawę z Twierdzą Modlińską. Osiem lat później otwarto linię Warszawa - Moskwa.   Niezależnie od wymienionego telegrafu powstawały kolejne rozwiązania: - telegraf elektrolityczny Soemmeringa - bazował na 55 liniach elektrycznych, osobnych dla każdego znaku. Załączenie litery powodowało pojawienie się banieczek gazu na odpowiedniej elektrodzie u odbiorcy. Był to pierwszy sprawdzony w praktyce środek łączności wykorzystujący prąd elektryczny, - telegraf Francisa Schilinga - działał na zasadzie odchylania igieł magnetycznych, również oddzielnych dla każdej litery. Zastosowano go w Rosji, łącząc Pałac Zimowy z Ministerstwem Komunikacji, a później Kronsztad z Peterhofem, - telegraf Gaussa-Webera - używał już tylko jednej napowietrznej linii elektrycznej, a każdy znak miał odpowiednią kombinację odchyleń jednej igły magnetycznej w przeciwne strony, - telegraf Steinheila - zastosowano w nim igiełkę uderzającą w dzwonki o różnych tonach oraz dwa pisaki stawiające kropki na papierowej tasiemce. Konstrukcja ta osiągnęła w praktyce prędkość ponad 50 znaków na minutę. Zastosowano linię z jednego przewodu, drugi zastąpiono ziemią, - telegraf Cooka-Wheatstone'a - pięcioigiełkowa konstrukcja, łącząca stacje kolejowe Londyn-Drayton (21 km). Za pomocą tego telegrafu ujęto w 1845 r. mordercę uciekającego pociągiem. Była to wielka reklama dla tego wynalazku.   1832 Jednak dopiero telegraf Morse'a, uruchomiony 13 października 1832, okazał się konstrukcją godną powielania i powszechnego stosowania. Składał się z jednej linii, przyłączonej do elektromagnesu z pisakiem, pod którym przesuwano taśmę papierową. Kluczowanie prądu specjalnym przyciskiem (tzw. kluczem) powodowało pisanie przy dłuższym wciśnięciu kresek, a przy krótkim kropek. Morw ułożył z kombinacji kropek i kresek swój słynny alfabet, który z niewielkimi modyfikacjami działa do dzisiaj. Cechuje go niesamowita ekonomiczność - znaki często występujące w języku angielskim otrzymały krótkie kombinacje (np. e, t, i, s), rzadszym zaś przyznano kody bardziej skomplikowane (np. q, y, cyfry). Odbiór polegał na porównywaniu narysowanych przez pisak kombinacji z tabelą alfabetu. Nikt wówczas nie przypuszczał, że kod ten może być po odpowiednim treningu odczytywany za pośrednictwem słuchu nawet ze znaczną szybkością.   1843 Morse nie znalazł przychylności ówczesnych władz USA - wyjechał do Anglii i Francji. Tam również nikt nie zainteresował się jego pomysłem. Dopiero w 1843 r., a więc 11 lat później, rząd sfinansował budowę telegrafu Waszyngton-Baltimore, który otwarto po roku od tej decyzji. Otwierając linię, Morse nadał fragment biblijny zaczynający się od słów "Co Bóg uczynił" ("What hath God wrought"). Telegraf rozpowszechnił się w całej Europie, a w jego budowie na terenach Azji Mniejszej duże zasługi odnieśli Polacy (m.in. F. Sokulski, K. Brzozowski).   1876 Alexander Graham Bell 10 marca 1876 r. przesłał po raz pierwszy mowę na odległość za pomocą elektryczności. Eksperymentując w wynajętym pokoju na poddaszu, udało mu się uruchomić urządzenie nazwane potem telefonem. Pierwsze przesłane skutecznie słowa skierował nieświadomie do swego asystenta, po niefortunnym wylaniu kwasu na spodnie. Nie przypuszczał, iż asystent znajduje się aż na drugim końcu linii. Kiedy ten przybiegł z okrzykiem, iż słyszał wszystko doskonale, słowa "Panie Watson, proszę tutaj przyjść, jest mi Pan potrzebny" przeszły do historii.   Następne dwa lata zaowocowały uruchomieniem pierwszej na świecie centrali telefonicznej dla abonentów prywatnych. Po udoskonaleniu telefonu do tego stopnia, aby mógł wykorzystywać linie telegraficzne, powoli stawał się konkurencją dla alfabetu Morse'a. Tak więc ideę telegrafu mógł podtrzymać tylko kolejny wielki wynalazek - telegraf bez drutu.   Guglielmo Marcom, syn właściciela ziemskiego z Lombardu, w chwili wynalezienia telefonu był dwuletnim dzieckiem. Za kilkanaście lat, w czasie studiowania fizyki w Bolonii zainteresował się doświadczeniami z rezonatorem Hertza. Ojciec był bardzo przychylny (również finansowo) eksperymentom syna, zatem Guglielmo mógł pozwolić sobie na urządzenie małego laboratorium na poddaszu willi rodziców. Mieszkał pod Bolonią, więc w czasie studiów przebywał z rodziną. W wieku 20 lat w czasie eksperymentów udało mu się drganiami radiowymi uruchomić dzwonek z odległości kilku metrów. Zaskoczony wynikiem eksperymentu, obudził matkę. A był wtedy środek nocy.   1896 Następnie nieustannie zwiększał zasięg swego urządzenia, robiąc doświadczenia z bratem. W 1896 r. przekroczył on już 3 km. Nie znajdując zainteresowania swą konstrukcją ze strony lokalnych władz, udał się do Londynu. Matka Marconiego pochodziła z Irlandii, zatem nie musiał długo prosić rodziców. W rezultacie 2 czerwca 1896 opatentował w Londynie "telegraf bez drutu".   1899 Zasięg urządzenia rósł nieustannie - rok później odległość 30 km nie sprawiała już trudności, kolejny rok zwiększył ją o dalsze 10 km. W 1899 dzięki łączności radiowej uratowano załogę parowca osiadłego na mieliźnie. Nieco wcześniej, 20 lipca 1898 nadano pierwsze sprawozdanie sportowe przez radio. Nadał je sam Marcom, zatrudniony specjalnie przez gazetę "Dublin Express". Skuteczność i przydatność radia zainteresowała nawet królową Wiktorię. Na jej zlecenie Marcom uruchomił łączność pomiędzy wyspą Wight a jachtem "Osborne", na którym przebywał chory syn królowej - Edward.   1901 Pierwszą skuteczną transmisję sygnału przez Atlantyk przeprowadzono 12 grudnia 1901 r. Niecałe pół godziny po północy ekipa niedaleko miasta St. John's w Nowej Funlandii odebrała powtarzającą się literę "S", nadawaną z Poldhu w Kornwalii (3200 km). Do transmisji wykorzystano anteny o wysokości powyżej 100 metrów, dźwigane przez latawce. Używano oczywiście nadajników iskrowych, a do odbioru kohererów. Lampa elektronowa nie była jeszcze znana.   1909 W 1909 r. Marconi otrzymał za swe osiągnięcia nagrodę Nobla. Obserwowanie rozwoju własnego wynalazku i świadomość jego znaczenia dla rozwoju ludzkości musiały być dla niego niepowtarzalnym przeżyciem. Nie zakończył jednak swej pracy naukowej. Wynaleziony w 1902 r. detektor magnetyczny posłużył mu do skonstruowania radiotelefonu (1916). Za jego pomocą, podczas rejsu po Morzu Śródziemnym w 1930 r., mógł rozmawiać z wieloma miastami Europy.   Praktycznie w tym samym momencie niezależnie od Marconiego radio wynalazł Aleksander Popow (1859-1905). W 1895 r. uruchomił "wykrywacz burz", który w istocie był odbiornikiem radiowym reagującym na silne sygnały emitowane przez pioruny. 24 marca 1896 uzyskał połączenie między dwoma budynkami. Odkrycia Popowa traktowano bardziej jako ciekawostki, nie znajdujące lokalnie zastosowania praktycznego.   Wielkie zasługi w rozwoju radiokomunikacji ma również Nikola Tesla. Po przybyciu do Nowego Jorku rozpoczął pracę w laboratoriach Thomasa Alvy Edisona w centrum Manhattanu. W krótkim czasie opublikował i opatentował konstrukcje wielofazowego silnika elektrycznego, bezłopatkowej turbiny parowej i torpedy sterowanej falami radiowymi(!). Wielu naukowców właśnie jemu przypisuje autorstwo pomysłu otoczenia całego terytorium Stanów Zjednoczonych obronnym "polem siłowym" sięgającym przestrzeni kosmicznej już w 1910 roku.   Ze względu na duże różnice poglądów na temat natury elektryczności Tesla bardzo szybko rozstał się z Edisonem i rozpoczął prace w swych własnych laboratoriach w Colorado. Odkrył on podstawy przesyłania prądu elektrycznego na odległość. Prąd stały mógł być przesyłany drutami jedynie na parę kilometrów, natomiast prąd zmienny o wysokim napięciu może być przesłany bez strat w zasadzie na dowolną odległość. Dla poparcia swego odkrycia Tesla opatentował całą gamę generatorów prądu zmiennego, transformatorów i silników elektrycznych. W tym samym czasie Edison upierał się przy swym twierdzeniu, iż tylko prąd stały jest jedynym rozwiązaniem przyszłościowym, co spotykało się z żywymi polemikami Tesli w tzw. "wojnie o elektryczność". Wszystkie zapiski historyków jednoznacznie stwierdzają, że to Marcom wynalazł radio, jednakże stwierdzają także, że na długo przed przyznaniem Marconiemu patentu, w 1900 r. w Nowym Jorku Tesla demonstrował model statku sterowany falami radiowymi i publicznie mówił o przesyłaniu energii przez Atlantyk za pomocą fal radiowych.   1943 W 1943 r. sędziowie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych odebrali przyznany Marconiemu patent na radio - stwierdzając autorytatywnie, że Tesla przeprowadził wcześniej praktyczne doświadczenia w dziedzinie transmisji fal radiowych i że były one uwieńczone sukcesem. Tesla sugerował użycie fal radiowych o długościach centymetrowych (takich jak obecnie stosowane) do lokalizacji statków na morzu tworząc przez to podwaliny do wynalezienia radaru. Zbudował również na przełomie wieków olbrzymie cewki wytwarzające napięcie 10 - 12 MV (!). Cewki te przesyłały między sobą sztuczne błyskawice na odległość 45 metrów. Nie powtórzono tego do dnia dzisiejszego.   Według opowieści naocznych świadków, którym udało się oglądać laboratorium Tesli wnętrze było wypełnione pod sufit transformatorami wysokiego napięcia, prądnicami, olbrzymimi cewkami i innymi urządzeniami. Tesla pozyskał sponsora i zaczął w 1904 r. budować na Long Island 70 metrową wieżę - nadajnik do przesyłania energii tylko sobie znanym tajemnym sposobem. Nie ukończył jednak tego pomysłu. Pewnego razu na spotkaniu z dziennikarzami wyjął z kieszeni niewielki aparacik z antenką oznajmiając, iż tym genaratorem - rezonatorem jest w stanie rozłupać kulę ziemską, powodując nakładanie się na siebie kolejnych impulsów rezonansowych. Tesla określił częstotliwość rezonansu na 1 godzinę i 49 minut, co zostało naukowo potwierdzone dopiero w 1960 r. podczas wielkiego trzęsienia ziemi w Chile (udało się zmierzyć czas odbicia fali wywołanej trzęsieniem od przeciwległej powierzchni kuli ziemskiej). Na jakiej podstawie ustalił wtedy tę wartość, nie wiadomo.   Tesla w 1940 roku sugerował czynnikom wojskowym zbudowanie wokół wybrzeży USA systemu obronnego emitującego "promienie śmierci", a według niego aktualny stan techniki i wiedzy pozwalał wtedy na niszczenie samolotów wroga w odległości 400 km.   Wspomnianą już wcześniej lampę dwuelektrodową skonstruował Fleming w 1904 r., zaś w 1907 r. Lee de Forest dodał do niej siatkę, tworząc tzw. triodę. Od tamtej chwili radiotechnikę cechuje nieustanny postęp.

3,4,5) Historia telewizji

1875 r.
Ernest von Siemens konstruuje pierwszą fotokomórkę.

1877 r.
Julian Ochorowicz, polski psycholog, tworzy teoretyczne podstawy telewizji monochromatycznej, rozważając możliwości przekazywania obrazu złożonego z maleńkich punkcików. Koncepcja Ochorowicza opiera się na wykorzystaniu wynalezionej wcześniej fotokomórki. Skonstruowana przez niego kamera przekazywała sygnał pękiem kabli do ekranu zbudowanego z żarówek.

1844 r.
Powstaje pierwsze urządzenie tzw. tarcza Nipkowa, potrafiące dokonać mechaniczno-optycznej analizy i syntezy obrazu. Opracowany przez Paula Nipkowa mechanizm działa w oparciu o wykorzystanie wynalezionej w 1875 r. przez Ernesta von Siemensa pierwszej komórki fotoelektrycznej.

1897 r.
Wynaleziony zostaje przez niemieckiego fizyka, Karla Brauna, pierwszy oscylator katodowy. W rozwiązaniu Brauna wirujące tarcze Nipkowa zastępuje lampa próżniowa z promieniowaniem katodowym, która regulowana jest przez elektromagnesy. Technologia stworzona przez Brauna wywiera zasadniczy wpływ na rozwój telewizji. Rozpoczyna się rywalizacja pomiędzy konkurencyjnymi rozwiązaniami, optomechanicznym Nipkowa i elektronicznym Brauna.

1907 r.
W Petersburgu skonstruowano prototyp kineskopu, wykorzystujący możliwości oscylatora katodowego. Zbudowany przez Borysa Rosinga kineskop wyświetlał obraz dzięki wiązce elektronów padającej na pokryty luminoforem obraz. Było to pierwsze urządzenie potrafiące dokonać syntezy obrazu w odbiorniku.

1911 r.
Pojawia się propozycja użycia wiązki elektronów do analizy obrazu. Rosyjski fizyk Władymir Zworykin sprzęga lampę próżniową Brauna z opracowaną przez siebie kamerą. Rozwiązanie Brauna-Zworykina zaczyna zyskiwać funkcjonalną przewagę nad konkurentem.

1923 r.
Władymir Zworykin, po emigracji z przyczyn politycznych do USA, dokonuje pierwszej transmisji obrazu telewizyjnego drogą radiową przy zastosowaniu opracowanej przez siebie technologii.

1924 r.
Szkot John Baird przekazuje obraz na odległość. Stworzone przez niego urządzenie elektro-mechaniczne wykorzystuje urządzenie wynalezione przez Nipkowa. Pierwszym transmitowanym na odległość obrazem są nieruchome zarysy przedmiotów. Trwa ostra rywalizacja między konkurencyjnymi systemami.

1925 r.
- Władymir Zworykin konstruuje pierwszy kineskop barwny, jest to jeszcze niezbyt udane rozwiązanie.
- John Baird po raz pierwszy dokonuje transmisji obrazu dynamicznego: przekazano na odległość obraz poruszającego się człowieka. Niestety, mechaniczne ograniczenia konstrukcji urządzenia Birda stawiają pod znakiem zapytania możliwość jego dalszego doskonalenia.

1928 r.
W Stanach Zjednoczonych Władymir Zworykin konstruuje urządzenie zwane ikonoskopem, które umożliwia elektroniczną analizę obrazu.

1929 r.
W Wielkiej Brytanii uruchomiona zostaje pierwsza eksperymentalna stacja nadawcza. Wykorzystuje się w niej technologię opracowaną przez Birda.

1930 r.
Rozwój technologii telewizyjnej, a w szczególności udoskonalenie kineskopu i kamery, pozwala swobodnie transmitować obraz drogą radiową.

1935 r.
- Pierwszy regularny program telewizyjny zaczyna nadawać stacja telewizyjna w Berlinie. Blok programowy obejmuje filmy, wiadomości i reportaże nadawane między godzinami 20.30 a 22.00.
- W Państwowym Instytucie Telekomunikacyjnym i w Polskim Radiu prowadzone są pierwsze eksperymenty z transmisją programów telewizyjnych.

1936 r.
- Brytyjska firma Marconi EMI udoskonala ikonoskop, tworząc tzw. superikonoskop.
- W Wielkiej Brytanii przy użyciu elektro-mechanicznej technologii Birda zaczęto nadawać stałe programy telewizyjne.
- Emisję programów telewizyjnych rozpoczęto także w Stanach Zjednoczonych i w Niemczech. Pierwsza transmisja programu rejestrowanego poza studiem: mecz piłkarski Niemcy-Włochy w Berlinie.
- Na szczycie Empire State Bulding zainstalowano nadajnik Zworykina.

1937 r.
- Z nadajnika w Hotelu Warszawa nadawane są pierwsze eksperymentalne programy telewizyjne w Polsce.
- Wielka Brytania ze względów technicznych decyduje się zrezygnować z systemu Bairda na rzecz Brauna, który odnosi pełne zwycięstwo.
- W Wielkiej Brytanii ma miejsce transmisja telewizyjna z uroczystości koronacyjnych Jerzego VI w Londynie.

1939 r.
Wybuch II wojny opóźnia rozwój telewizji.

1941 r.
Pojawia się pierwszy standard obrazu - 525 linii i 30 klatek na sekundę. Autorem standardu jest Narodowa Amerykańska Komisja ds. Telewizji.

1950 r.
W Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych rozpoczęto nadawanie programów barwnych. Do ich przekazu wykorzystuje się system mechaniczno-optyczny Birda.

1952 r.
Transmisja pierwszego oficjalnego programu telewizyjnego w Polsce - studio wyborcze przed wyborami do Sejmu PRL.

1953 r.
Opracowany zostaje przez Hazeltine i RCA w pełni użyteczny system elektroniczny NTSC, który ostatecznie wypiera mechaniczno-optyczną technologię Birda. System ten jest dziś rozpowszechniony w Stanach Zjednoczonych.

1954 r.
Polski Doświadczalny Ośrodek Telewizyjny nadaje raz w tygodniu regularne audycje telewizyjne.

1956 r.
Powstaje system SECAM. Przyjmuje go jako standard Francja i kraje obozu socjalistycznego.

1961 r.
W Polsce program telewizyjny jest nadawany przez 7 dni w tygodniu.

1962 r.
Powstaje ogólnoświatowy system telewizyjny wykorzystujący możliwości transmisji przy użyciu sztucznych satelitów ziemi. Pierwszy przekaz satelitarny przez satelitę Telstar. Obiekt krąży po orbicie Ziemi. Kiedy Telstar znika za horyzontem, odbiorniki tracą obraz.

1963 r.
Telefunken opracowuje system PAL, obecnie powszechnie stosowany w Europie. Zostaje przyjęty w całej Europie Zachodniej.

1969 r.
Bezpośrednia telewizyjna transmisja z lądowania Neila Armstronga na Księżycu.

1971 r.
- TVP transmituje po raz pierwszy program w kolorze i przyjmuje system SECAM.
- Nastaje epoka telewizji kablowej. Rozwija się ona dynamicznie w USA.

1975 r.
Zainstalowano pierwszą antenę satelitarną w Polsce.

1990 r.
- W Polsce powstaje pierwsza niezależna polska telewizja - wrocławskie ECHO.
- 29 grudnia 1990 r. polski sejm przyjmuje ustawę o Radiu i Telewizji.

1994 r.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przyznaje Polsatowi koncesję. Polsat może prowadzić emisję z nadajników naziemnych.

1995 r.
Debiutuje CANAL+ - pierwsza płatna i kodowana telewizja w Polsce.

1998 r.
W listopadzie CYFRA+ rozpoczyna cyfrowy przekaz programów telewizyjnych.

3.Pierwsza inauguracja telewizji na świecie.

Początki telewizji datuje się na rok 1884. Właśnie wtedy Paul Nipkow niemiecki student inżynierii zgłosił do biura patentowego projekt urządzenia zwanego tarczą Nipkowa. Obracający się dysk ze spiralnie ułożonymi dziurkami i selenowa komórka fotoelektryczna pozwalały na przetwarzanie obrazu w impulsy elektryczne oraz impulsy elektryczne z powrotem w obraz.

Wynalazek ten był przełomem, ale nigdy nie zawojował świata. Mechaniczna telewizja nie miała przyszłości, o czym przekonano się na początku XX wieku wraz z badaniami nad elektronowymi lampami oscyloskopowymi. Jak często bywa w przypadku rewolucyjnych wynalazków nad telewizją pracowało wielu badaczy z całego świata. Philo Farnsworth z San Francisco, który już w 1928 pokazywał swoje pierwsze filmy telewizyjne prasie. Rosyjski wynalazca Vladimir Zworykin, który walczył z Farnsworth o uznanie jako pioniera telewizji

Czy angielski badacz Isaac Shoenburg, który dopracowując pomysły Zworykina stworzył serca przyszłych kamer telewizji BBC.

Polska przygoda z telewizją zaczęła się wcześniej niż można by przypuszczać bo już w roku 1934. To właśnie 22 marca 1934 roku w Monitorze Polskim ukazało się Rozporządzenie Ministra Poczt i Telegrafów powołujące Państwowy Instytut Telekomunikacyjny (PIT). Prace nad telewizją rozpoczęto w 1935 roku. Jeszcze przed II Wojną Światową, 5 października 1938 r. dokonano pierwszego odbioru wizji drogą radiową filmów kinematograficznych.

Później wszystko poszło już szybko. Czwartego lutego 1939 roku szkocki inżynier John Logie Baird nadał pierwszą w historii transmisję kolorowej telewizji.

Mniej więcej w tym samym czasie w USA nad kolorową telewizja pracowało laboratorium Bella. Rozpowszechnienie wynalazku powstrzymała jednak wojna. Od 22 kwietnia 1942 roku do 20 sierpnia 1945 zakazano w stanach produkcji urządzeń radiowych i telewizyjnych dla użytku cywilnego.

W Polsce II Wojna Światowa też zahamowała prace nad telewizją. Wznowiono je dopiero w roku 1947. Pierwszy program został wyemitowany 25 października 1952 roku o godz. 19:00 (w przeddzień wyborów do Sejmu). Wówczas z Instytutu Łączności nadano 30-minutowy program muzyczno-baletowy, który był odbierany na 24 odbiornikach rozmieszczonych w klubach i świetlicach.

Trzy miesiące później - 23 stycznia 1953 - zainicjowano regularną emisję programu polskiej telewizji. W odróżnieniu od dzisiejszych setek kanałów nadających 24 godziny na dobę siedem dni w tygodniu, wtedy można było obejrzeć zaledwie pół godziny materiału raz w tygodniu..

Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że słowo „telewizja” zostało użyte po raz pierwszy w roku 1900 na International Congress of Electricity w Paryżu. Osobą, która wyraziła się o tym zacnym medium w ten sposób był rosyjski naukowiec Constantin Perskyi.

7) OKRES PRL:

• Periodyzacja pierwszego trzynastolecia opiera się na kryteriach politycznych:

• Okres lubelski: lipiec 1944 - 1945.

• Okres względnego pluralizmu prasy:1945 - 1947.

• Okres budowania prasy stalinowskiej:1947 - 1953.

• Okres odwilży:1953 - 1956.

• Okres małej stabilizacji:1957 - 1970.

• Okres lubelski: lipiec 1944 - 1945.

• Czas tworzenia systemu prasowego opartego na nowych zasadach:

• "Uspołecznienie" prasy - wydawcą mogły być tylko organizacje społeczne lub polityczne, a nie osoba fizyczna.

• Przyznawanie koncesji, a nie na podstawie zgłoszenia.

• Cenzura prewencyjna.

• Działalność prasowa była sterowna centralnie, więc zniknął rynek prasowy.

• Zasady te wprowadził major Jerzy Borejsza.

• Do 1947 r. był animatorem polskich mediów.

• On przesądził o tym, że ta prasa była spluralizowana.

• Miał koncepcję ewolucji, a nie rewolucji systemu prasowego.

• Stworzył w 1944 r. spółdzielnię wydawniczo - oświatową "Czytelnik".

• Miała wydawać i kolportować prasę i książki.

• Do 1947 r. Czytelnik rządził - był najsprawniejszy i najlepiej zorganizowany.

• Zaczął też wtedy funkcjonować nowy system obiegu informacji:

• Władza przekazała agencji rządowej "Polpress" prawo do reprezentowania władz od strony propagandowo - informacyjnej.

• Stworzono Resort Informacji i Propagandy.

• Wtedy zaczęto tworzyć prasę społeczno - kulturalną i literacką.

• Tygodnik "Odrodzenie".

• Był wyrazem łagodności zmian ewolucyjnych w systemie prasowym.

• Okres względnego pluralizmu prasy: 1945 - 1947.

• Ogromny wzrost ilości tytułów.

• Sprzyjająca sytuacja polityczna.

• Powstała prasa opozycyjna.

• Komuniści starali się ograniczać jej nakład, ograniczając dostęp do papieru.

• Powstała prasa związana z Episkopatem Polski.

• Tygodnik Powszechny, kontynuacja przedwojennego Głosu Narodu.

• Tygodnik Warszawski.

• Prężny ośrodek - Niepokalanów.

• Niejednolite jest też stanowisko lewicy.

• To wszystko jest względne, bo reżyserowane przez władzę, która chce stworzyć swój korzystny wizerunek.

• Można mówić w tym okresie o nasyceniu tego "rynku prasowego".

• W każdym mieście ukazują się przynajmniej dwa różne w opcji politycznej dzienniki.

• Rozrasta się oferta tygodników społeczno - kulturalnych i literackich.

• Przekrój.

• Kuźnica.

• Odra.

• Okres budowania systemu prasy stalinowskiej: 1947 - 1953 r.

• Cezurą są sfałszowane wybory w 1947 r., które:

• Legalizują władzę komunistów.

• Pozwalają im na zaprzestanie tej gry pozorów.

• Pozwalają im na centralizację prasy.

• W kwietniu 1947 r. powstała w ramach PZPR pozakonstytucyjna Komisja Prasowa, decydująca w sprawach prasy i propagandy.

• Powstała Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza (RSW), a upada "Czytelnik".

• Powstała wspólna polityka prasowa państw skupionych wokół ZSRR na konferencji w Szklarskiej Porębie w 1947 r.

• O tych zmianach decydował Jakub Berman.

• Istota modelu stalinowskiego:

• Kontrola:

• Kontrola zewnętrzna - cenzura.

• Kontrola wewnętrzna - w strukturach partyjnych / w redakcjach.

• Komisja Prasowa decyduje, kto może zostać redaktorem naczelnym.

• Czystki polityczne:

• Niewłaściwe pochodzenie.

• Związki z Londynem.

• Związki z prasą przedwojenną.

• Wymiana kadr:

• Zatrudniani są młodzi, zaangażowani i dyspozycyjni ludzie.

• Permanentna kampanijność:

• Non stop mobilizowano społeczeństwo do gotowości i różnych działań.

• Uniformizacja treści.

• Monopol PAPu:

• Filtrował informacje wg zaleceń politycznych.

• Mistyfikowanie rzeczywistości.

• Okres odwilży: 1953 - 1956 r.

• Związana ze śmiercią Stalina.

• Na zjeździe partii w 1954 r. pada postulat, by traktować czytelnika podmiotowo.

• Radio Wolna Europa publikuje relacje płk Światły, który demaskuje kulisy władzy.

• W 1954 r.:

• Tygodnik "Dookoła świata".

• W 1955 r.:

• Prasa zaczyna mówić ludzkim głosem.

• Odbywa się Festiwal Młodzieży.

• Pojawiają się artykuły o zachodzie.

• W 1956 r.:

• Wypadki czerwcowe komentowane są w RÓŻNY sposób.

• Pojawia się Po Prostu, pismo jednoczące tych, którzy chcieli zmian w systemie (a nie zmian systemu).

• Kulminacją jest październik, i zmiana na stanowisku I sekretarza (Gomułka).

• 1957 r.:

• Tygodnik "Polityka" - przeciwwaga dla "Po Prostu".

• Czystki w prasie z reformatorów - elementów wrogich.

• Finał - zamknięcie "Po Prostu" we wrześniu.

9) Likwidacja RSW

22 marca 1990 Sejm uchwalił ustawę o likwidacji RSW, która ustalała zasady podziału koncernu. Od tego momentu działała komisja likwidacyjna d.s. RSW "Prasa Książka Ruch". Z podziałem majątku po RSW wiązało się szereg kontrowersji co do jego zasad i niejawnie podejmowanych decyzji. Wyprowadzanie majątku do przedsiębiorstw prywatnych z koncernu zaczęło się jeszcze przed 1989 r. Jednym z jego bardziej znanych form było dotowanie przez RSW "Prasa Książka Ruch" na polecenie KC PZPR spółki Transakcja, co w przekonaniu niektórych z procesu prywatyzacji koncernu czyniło klasyczny przypadek tzw. uwłaszczenia nomenklatury.

10) Telewizja Polska S.A. (oficjalny skrót TVP SA, do 23 marca 1992 TP) - spółka Skarbu Państwa (spółka akcyjna), z mocy prawa jedyny nadawca telewizji publicznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Struktura organizacyjna Telewizji Polskiej ulegała ciągłym zmianom. Na samym początku cały zespół programu telewizyjnego tworzył jedną, wydzieloną redakcję w Radiokomitecie. W 1958 przekształciła się ona w Zespół Programu Telewizyjnego, którego pierwszym szefem został Jerzy Pański. Stopniowo utrwaliła się struktura, która w momencie wprowadzenia stanu wojennego wyglądała następująco:

• Zespół Programu Telewizyjnego (z wiceprzewodniczącym Komitetu ds. Radia i Telewizji, jako szefem), dzielący się na:

• Program I;

• Program II;

• Program III - regionalny (w Warszawie: Warszawski Ośrodek Telewizyjny).

Ich prace koordynowała (tj.: ustalała ramówkę, przyjmowała programy na antenę, organizowała emisję i nadzorowała jej bieżący przebieg) Naczelna Redakcja Programowa (dyrektorem programowym i redaktorem naczelnym był Włodzimierz Grzelak). Programy I i II nie miały wyodrębnionych kierownictw.

Na rzecz programów I i II audycje telewizyjne programowały, produkowały oraz proponowały do emisji Naczelne Redakcje (merytoryczne):

• Dziennika Telewizyjnego,

• Publicystyki,

• Publicystyki Międzynarodowej,

• Publicystyki o Krajach Socjalistycznych,

• Dziecięco-Młodzieżowa (Telewizja Młodych, Telewizja Dziewcząt i Chłopców - dla dzieci starszych i Telewizja Najmłodszych),

• Oświatowa i Popularnonaukowa,

• Kulturalna,

• Rozrywkowa,

• Filmowa,

• Muzyczna,

• Sportowa,

• Rolna,

• Wojskowa,

• Programów Zleconych.

W ramach Naczelnej Redakcji Publicystyki działało stworzone przez Mariusza Waltera - i posiadające znaczną autonomię - Studio 2. Naczelne redakcje dzieliły się z kolei na redakcje z kierownikami redakcji na czele; np. redakcja programów szkolnych czy redakcja kursów językowych działały w ramach Naczelnej Redakcji Programów Oświatowych i Popularnonaukowych.

W ramach Zespołu Programu Telewizyjnego działały także różne jednostki usługowe, pomocnicze i techniczne: Biuro Emisji, Dział Scenografii (zarządzany przez Xymenę Zaniewską), Zakład Produkcji Filmów Telewizyjnych (POLTEL), zakład transportu, dział finansów i księgowości, zespół produkcyjny, biuro kadr i szkolenia, wewnętrzna służba zdrowia.

Pod koniec sprawowania władzy w Radiokomitecie przez Macieja Szczepańskiego powołano w strukturze Zespołu Programu Telewizyjnego dwa wysokie stanowiska decyzyjne: Dyrektora Generalnego ds. Politycznych (Stanisław Cześnin) i Dyrektora Generalnego ds. Kultury (Janusz Rolicki). Nadzorowali oni bezpośrednio pracę podporządkowanych im Naczelnych Redakcji.

Główną cechą organizacyjną ówczesnej telewizji było to, że nie istniał wtedy system producentów zewnętrznych. Programów nie kupowano, ale produkowano wyłącznie we własnym zakresie i własnymi siłami, w pełni wykorzystując posiadany ogromny potencjał produkcyjno-techniczny, bardzo unowocześniony w związku z pierwszą wizytą w Polsce Jana Pawła II.

Andrzej Urbański - Prezes Zarządu TVP S.A.

Ukończył studia na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Poseł na Sejm RP I kadencji. Członek Komisji Kultury i Środków Przekazu, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Nadzwyczajnej do zbadania skutków stanu wojennego. Współtwórca ustawy o radiofonii i telewizji. W latach 1990-1991 kierował działem politycznym „Tygodnika Solidarność”. Redaktor naczelny „Expressu Wieczornego”(1991-1992), „Polskiego Czasu” (1996-1997) oraz "Życia Warszawy" (1997). Podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (2001-2002). W latach 2002-2005 był zastępcą Prezydenta m.st. Warszawy odpowiedzialnym m.in. za edukację, kulturę, politykę informacyjną i promocję miasta. W latach 2005 - 2006 szef Kancelarii Prezydenta RP i p.o. szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego.

Od października 2006 r. do lutego 2007 r. był doradcą Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Od 26 lutego 2007 r. zasiadał w Radzie Nadzorczej Telewizji Polskiej S.A. a od 27 lutego do 3 kwietnia br. pełnił obowiązki prezesa Zarządu TVP S.A. Autor kilkuset publikacji w prasie (także podziemnej). Twórca i prowadzący program TVP „Pytania o Polskę”. W telewizji publicznej prowadził także programy „Gdzie nasze pieniądze”, „Kontra” oraz „Premierzy”.

Marcin Bochenek

Historyk, dziennikarz, menedżer. Od 2004 roku kierował działem public relations i komunikacji wewnętrznej w TVP S.A. Wykładowca na podyplomowym Studium PR przy Uniwersytecie Jagiellońskim i Podyplomowych Studiach PR w Wyższej Szkole Europejskiej im Tischnera w Krakowie. W latach 2003 - 2004 był rzecznikiem prasowym Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie. W latach 1998 - 2000 był członkiem Rady Nadzorczej Orbis S.A. Prowadził agencję PR. W latach 1990 - 1993 szef działu ekonomicznego „Gazety Krakowskiej”. Od 2005 roku członek IAA - Międzynarodowego Stowarzyszenia Reklamy. Od 2006 roku arbiter Komisji Etyki Reklamy. W latach 1981 - 1989 działał w strukturach niezależnych, publikował w periodykach drugiego obiegu (między innymi „Arka”, „Alternatywy”), prowadził wykłady o tematyce historycznej organizowane przez NSZZ Solidarność. Współautor „Słownika historii Polski”.

Marcin Bochenek ma 44 lata. Jest absolwentem Wydziału Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Marcinowi Bochenkowi podlega Ośrodek Techniki Telewizyjnej, Biuro Technologii i Inwestycji, Ośrodek Nowe Media, Ośrodek Informatyki i Telekomunikacji, Ośrodek Emisji i Ośrodek Serwisu.

Piotr Farfał

Prawnik. Były wiceprezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Warszawie, prezes wydawnictwa Ars Politica Sp.z.o.o. Autor książki pt.: ”Myśleć po polsku”, publikacji i artykułów na łamach prasy narodowo-katolickiej.

Piotr Farfał ma 28 lat. Jest absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Podyplomowych Studiów Podatkowych w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu.

Piotr Farfał nadzoruje pracę Biura Audytu i Kontroli Wewnętrznej, Ośrodka Administracji, Ośrodka Opieki Zdrowotnej, Ośrodka Dokumentacji i Zbiorów Programowych, Biura Współpracy Międzynarodok

Ekonomista. Obecnie jest prezesem wydawnictwa TR Obserwator, które wydaje "Tygodnik Rolników Obserwator". W latach 1991-1993 poseł I kadencji Sejmu. Był sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy. W latach 1989-1990 założyciel i redaktor naczelny Tygodnika „Solidarność Rolników Indywidualnych”. W latach 1990 - 1995 prezes Zarządu fundacji Prasowej Solidarności. Publicysta ekonomiczno-społeczny. W latach 1981- 1989 członek zarządu warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Sławomir Siwek ma 56 lat. Jest absolwentem Wydziału Ekonomiki Produkcji Szkoły Głównej Planowania i Statystyki (obecnie SGH) w Warszawie.

Sławomir Siwek jest odpowiedzialny za funkcjonowanie Programu Satelitarnego TV Polonia, Agencji Produkcji Audycji Telewizyjnych, TVP3 Regionalnej i oddziałów terenowych.

Kadencja obecnego Zarządu TVP S.A. upływa w 2009 roku.

11) TELWIZJA CYFROWA NA ŚWIECIE

Telewizja analogowa - znana od początku XX w., w Polsce od 1952 r. Uzyskuje maksymalnie rozdzielczość 720 x 576 punktów. Obraz wyświetlany w kadrze jest rozbijany na punkty, a wartość natężenia światła w każdym z nich jest przesyłana drogą radiową i odtwarzana na ekranie. Telewizja ta jest podatna na zakłócenia.

Telewizja cyfrowa - wprowadzana od końca lat 90. Rozdzielczość pozostaje bez zmian w stosunku do telewizji analogowej, ale obraz (natężenie światła dla każdego z punktów) przesyłany jest jako skompresowany* kod cyfrowy - ciąg zer i jedynek, odczytywany następnie przez dekoder (specjalny układ wbudowany w telewizor lub oddzielne urządzenie podłączane do telewizora). Dzięki temu przekaz zajmuje mniej zasobów eteru i jest prawie niepodatny na zakłócenia. Do 2011 r. na całym świecie z cyfrowej telewizji naziemnej ma korzystać 130 mln ludzi.

* Kompresja obrazu - szereg skomplikowanych operacji matematycznych, które zmniejszają objętość (liczbę danych) sygnału cyfrowego. W przypadku danych audio-wideo wykorzystuje się system kompresji MPEG-2 (starszy) i MPEG-4 (nowocześniejszy).

Naziemna platforma telewizji cyfrowej (DVB-T) - telewizja cyfrowa, której sygnał jest rozsyłany na terenie kraju za pomocą masztów radiowych, podobnie jak w przypadku telewizji analogowej.

Satelitarna platforma telewizji cyfrowej - system przekazu telewizji cyfrowej, w której sygnał przesyłany jest z satelitów do odbiorców posiadających antenę i dekoder. W Polsce działają dziś trzy platformy cyfrowej telewizji satelitarnej (Cyfrowy Polsat, Cyfra+, n).

Telewizja cyfrowa w urządzeniach mobilnych (DVB-H) - system przekazu telewizji cyfrowej, w której sygnał przesyłany jest z masztów, podobnie jak w sieciach telefonii komórkowej. DVB-H jest dostosowana do odbioru w urządzeniach znajdujących się w ruchu.

HDTV (telewizja cyfrowa wysokiej rozdzielczości) - kolejny etap ewolucji telewizji cyfrowej. Nadawana na rozdzielczości 1280×720 (obsługiwana przez tańsze modele telewizorów określane jako HD Ready) i 1920×1080 (droższe telewizory Full HD). Aby w pełni wykorzystać jej możliwości, trzeba mieć telewizor LCD lub plazmowy. Telewizja wysokiej rozdzielczości może być nadawana w cyfrowych platformach telewizji satelitarnej, naziemnej i mobilnej. Już dziś trzy polskie satelitarne platformy cyfrowe transmitują ważniejsze wydarzenia sportowe w HD.

13)ROZWÓJ INTERNETU

Dotychczas mieliśmy do czynienia już z 8-ma etapami rozwoju internetu (przynajmniej w sferze biznesowo-funkcjonalnej).

• faza odbioru treści "read", czyli faza portali (Yahoo, MSN, AOL)

• faza wyszukiwania "search" (Google, Yahoo Search)

• faza zakupów i handlu "buy & trade" (Amazon, eBay)

• faza komunikacji i konwersacji "communication" (Skype)

• faza wideo "video" (YouTube)

• faza społeczności "social networking" (MySpace, Facebook) /obecnie w okresie schyłkowym/

• faza agregacji treści "aggregation" (Google Reader, Netvibes, Yahoo Pipes) /obecnie u szczytu rozwoju/

• faza internetu "human powered" (Mahaloo) /obecnie na początku okresu wznoszącego

---