ochrona środowiska wykłady całość, SGGW Inżynieria Środowiska, SEMESTR 2, Ochrona środowiska, Ochrona środowiska, ochrona


Ochrona środowiska - wykłady

Historia ochrony przyrody i środowiska na świecie: święte zwierzęta, drzewa, gaje; 2000lat p.n.e.-przepisy o ochronie lasów w Chinach; 1000lat p.n.e.- edyk króla Asiki chroniący lasy w Indiach; ochrona zwierząt łownych (lasy królewskiej puszczy Scherwood);

XVI w-ochronie podlegają ptaki (Zurych-Szwajcaria);

1819r-„pomnik przyrody”;

XIX-pierwsze obszary chronione,

1805-pierwszy rezerwat przyrody w Danii;

1872r. pierwszy na świecie park narodowy Yellowstone w USA;

Europa- pierwsze parki narodowe Szwecja 1909, Szwajcaria 1914;

Historia ochrony: Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody;

1861r-Światowy Fundusz Ochrony Dzikich Zwierząt i Roślin;

ingerencje ONZ ds. środowiska; podstawowe zadanie -ochrona różnorodności biologicznej; połowa XVIw -pierwsze normy(ochrona zasobów przyrody, głównie lasów, zwierzat, ryb); statuty Kazika wielkiego z ok. 1347r; statut warecki Władka Jagiełły z 1423; XVIw-statuty litewskie, XVI-ochrona gatunkowa: tura w Puszczy Jaktorowskiej, Żubra w Puszczy Białowieskiej; XIX-ochrona przyrody polegająca na: wyłączeniu spod gospodarki terenów o szczególnych walorach przyrod i krajob, ochronie cennych a zagrożonych obiektów przyrodniczych, ochronie poszczególnych gatunków; 1868r-Sejm Galicyjski-ustawa o ochronie rzadkich zwierząt tatrzańskich-świstaka i kozicy, o ochronie ptaków śpiewających i owadożernych;

Okres międzywojenny: ochrona gatunkowa i biocenoz (1873 Towarzystwo Tatrzańskie, później Polskie Tow. Tatr.); 1919r-Tymczasowa Komisja Pchrony Przyrody w Krakowie(od 1925 Państwowa Rada Ochr. Przyr.). Zadania: ochrona obiektów szególnie cennych, ochrona r\adkich i zagrożonych gat. roślin i zwierząt, projektowanie i tworzenie parków narodowych oraz rezerwatów, opracowanie przewodników z dziedziny ochr. przyr.);

1934-ustawa o ochronie przyrody- koncepcja konserwatorska; 7.IV.1949r-uchwalenie przez Sejm nowej ustawy o ochronie przyrody obejmującej: ochronę zasobów przyrody ożywionej (kierunek konserwatorski), racjonalną gospodarkę zasobami przyrody (kier. planistyczny), zapewnienie warunków życia i wypoczynku w czystym i zdrowym środowisku; 1969r-Sekretarz Generalny ONZ ogłosił raport z uwagą na: nadmierne i niekontrolowane eksploatacje zasobów przyrody-degradacja środowiska.

Współczesne inicjatywy: Art. 5 Konstyt RP „zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Ochrona środowiska-podjęcie/zaniechanie działań umożliwiające zachowanie/przywracanie równowagi przyrodniczej i polega szczególnie na: racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospod. zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom, przewracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego. Zrównoważony rozwój: „rozwój odpowiadający potrzebom dnia dzisiejszego, który nie ogranicza zdolności przyszłych pokoleń do zaspokojenia własnych potrzeb” - to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych. Polityka ekologiczna - to dokument strategiczny, który przez określenie celów i priorytetów eko, wskazuje kierunek działań koniecznych do zapewnienia właściwej ochrony środowisku. Cele szczegółowe: krótkookresowe przygotowanie PL do członkostwa w UE, średniookresowe wdrożenie prawa o członkostwie w UE, długookresowe. Działania priorytetowe: zakończenie wyznaczania obszarów siedliskowych (ESE NATURA 2000), przyjęcie projektu ustawy o organizmach GMO zgodnie z prawem UE, zamknięcie do końca 2009r wysypisk niespełniających wymogów unii, wprowadzanie tzw `zielonych zamówień', wzmocnienie kadry inspekcji OŚ, która usprawni OŚ i pozwoli na kontrolę przestrzegania prawa, wspieranie platform technologicznych i ekoinnowacyjności w OŚ, przywrócenie podstawowej roli miejscowym planom zagospodarowania przestrzennego jako podstawy lokalizacji inwestycji, zwiększenie retencji wody, opracowanie krajowej strategii ochrony gleb, promocja wykorzystania metanu z pokładów C, ochrona atmosfery, ochrona wód, gospodarka odpadami, modernizacja systemu energetycznego.

Obszary przyrodniczo cenne:

Krajowy system obszarów przyrodniczo cennych:

  1. parki narodowe -> Krajowy system obszarów przyr.

  2. rezerwaty przyrody-> cennych <- korytarze ekologiczne

  3. parki krajobrazowe

  4. obszary chronionego krajobrazu

  5. Natura 2000

23 parki narodowe

1395 rezerwatów przyrody

120 parków krajobrazowych

449 obszarów chronionego krajobrazu

GUS Rocznik Ochrony Środowiska 2010

Oprócz głównych form ochrony wyróżnia się:

W sumie 32,5 % powierzchni kraju objęte jest ochronną.

Obszary o znaczeniu międzynarodowym

Na terenie Polski funkcjonują 4 transgraniczne Rezerwaty Biosfery:

Parki krajobrazowe - 16 z nich jest w woj. Lubelskim

Te cenne przyrodniczo tereny obejmują 34,78% użytków rolnych polski. Jednocześnie największy udział użytków rolnych w powierzchni parków krajobrazowych znajduje się w woj. Kujawsko-pomorskim oraz wielkopolskim. 65 obiektów obszarów chronionego krajobrazu jest w woj. Warmińsko-mazurskim. Tereny te o zróżnicowanych ekosystemach ochraniane ze względu na wyróżniający się krajobraz. Sieć Natura 2000 stanowi 16% kraju. Lasy na tych terenach zajmują 55%, a grunty rolne 31%.

Gminy o istotnej funkcji turystycznej koncentrują się w :

Agroturystyka rozwija się najlepiej w górach (Karpaty) oraz pojezierzach (poj. Mazurskie)

LSR - lokalne strategie rozwoju

LGD - lokalne grupy działowe

Ustawa z dn. 16.04.2004 o ochronie przyrody

Zielińska A.: Kapitał ludzki o zrównoważonym rozwoju obszarów przyrodniczo cennych

Zróżnicowanie różnorodności biologicznej

Różnorodność biologiczna - utożsamiana jest z bogactwem form życiowych wyst. na ziemi oraz sposobem ukrywania ekosystemów. W jej obrębie wyróżniamy: r. biogeograficzna - rozpatrywana globalnie, krajobrazową, ekosystemową, gatunkową, genetyczną

R. biogeograficzna - obiektem analizy jest biosfera, jej funkcjonowanie umożliwiają nieorganiczne cykle geochemiczne. Czynniki: klimatyczne: temp., wilgotność, nasłonecznienie, opad; geograficzne: szerokość geograficzna, wysokość n.p.m.; siedliska: rodzaje i właściwości gleb, nadmierna ilość składników pokarmowych

R. krajobrazowa - zbiór ekosystemów wraz z ich układami: k. naturalny (Wdecki PK - Bory tucholskie)

Krajobraz określa fragment(obszar) przyrody wyodrębniany na podstawie przyjętej przez xxxxx klasyfikacji, geokompenentów, tworzący system,.

R. ekosystemowa -nawiązanie do ekosystemu. Do najcenniejszych należą : ekosystemy bagienne (PN: Biebrzański, Narwiański, Ujścia Warty); e. leśne (PN: Białowieski), e. górskie (tatrzański PN)

Pod względem wielkości: 1.mikro, 2.mezo, 3.makro ->ekosystemy->(1.pień ściętego drzewa, 2.las łąka , 3.ląd ocean)

R. gatunkowa -odnosi się do różnych gatunków w próbce, zespole, siedlisku lub na danym terenie

R. genetyczna - jest to zmienność i różnorodność materiału genetycznego w obrębie gatunku. Obejmuje ona różnorodność materiału genetycznego i różnych populacjach danego gatunku.

Łączna liczba gatunków zarejestrowanych na obszarze naszego kraju wynosi ok. 60000, co jest raczej wielkością zaniżoną. Rośliny naczyniowe ok. 2500 gat. rodzimych i ok. 480 trwale zadomowionych. Szacunkowa ocena liczby gat. zwierząt wynosi ok. 33000 do 45000, z tego 692 taksony przypadają na kręgowce.

Wśród zwierząt Polski 30% fauny ssaków, 16% ptaków i do 50% bezkręgowców.

Zagrożenia różnorodności biologicznej.

Różnorodność biologiczna Polski determinują warunki: fizyczne, geograficzne i oddziaływanie ludzi - zarówno presja cywilizacyjna, jak i działania ochronne.

Polska należy do krajów o dużym bogactwie przyrodniczym ze względu na stosunkowo dobre, zachowane naturalne zbiorowiska i wyst. w nich gat. oraz formy roślin i rasy zwierząt użytkowych.

Problemem jest raczej duże zróżnicowanie regionalne między pn - wsch. Częścią kraju o stosunkowo dobrze zachowanej przyrodzie a uprzemysłowioną pd. Polski (np. Górny Śląsk), gdzie w bardzo szybkim tempie postępuje degradacja przyrody.

Efektem bezpośredniego i pośredniego oddziaływania ludzi na przyrodę jest wyginięcie w ciągu ostatnich 200 lat, 124 gat. roślin, a tendencje regresywne obserwowane są u 2145 taksonów, głównie roślin niższych i grzybów. 16% gatunków zagrożonych stanowią rośliny naczyniowe (GUS 2006)

Forma zubożała o 10 gat. ptaków. 4 gat. ssaków i po 1gat. gadów o ryb. Lista zagrożonych kręgowców obejmuje 130 pozycji, a łączna liczba zwierząt, którym grozi wyginięcie szacowana jest na 2769 gat.

Wg. Andrzejewskiego i Weigla (2003) niebezpieczeństwa ostrej ingerencji w środowisko przyr. Wiążą się z:

Bobry są pod ochroną, ale teraz są b. dużym zagrożeniem.

Rolnictwo cały czas się zmienia kiedyś były PGR-y teraz jest już bardziej zróżnicowane rolnictwo.

Gmina Lesznowola(ok. Warszawy) bardzo się zmieniła i jest uważana za gminę rolniczą a tak naprawdę rolnictwa tam nie ma.

Są w Polsce obszary gdzie jest rolnictwo ekologiczne, a są też gdzie jest rolnictwo intensywne.

Zagrożenia związane z gosp. Rolną

Czynniki powodujące degradację walorów przyrodniczych:

-urbanizacja, fragmentaryzacja terenu powodująca izolację populacji dziko żyjących gatunków

-osuszanie mokradeł (torfowisk, cieków wodnych, podmokłych łąk) połączone z niszczeniem naturalnej szaty roślinnej

-zmniejszenie retencji wodnej dolin i przyspieszenie tempa odpływu wód powierzchniowych, połączone z pogłębieniem koryta oraz wycinanie zadrzewień i zadrzewień nadrzecznych

-wprowadzenie wielkopowierzchniowych monokultur gatunków hodowlanych na potrzeby intensywnej produkcji (Zachodniopomorskie). Miedze na polach potrzebne,bo tam mogą być dzikie rośliny lub mogą być siedliskiem dla np. owadów

-zanieczyszczenia i zatrucia gleby i wód na skutek chemizacji rolnictwa i nadmiernego zużycia nawozów sztucznych, herbicydów i pestycydów

-wprowadzanie obcych biograficznie gat. do środowiska oraz genetycznie zmodyfikowanych odmian roślin i zwierząt, które na danym terenie nie mają wrogów naturalnych i bez przeszkód wygrywają konkurencję z gatunkami rodzimymi

-budowa płyt pod oborniki, zapobiega przesiąkaniu związków w głąb profilu gruntowego zanieczyszczających wody podziemne

-Zanik hodowli tradycyjnych ras zwierząt gospodarskich, np. owcy wrzosówki, krowy polskiej czerwonej i innych (ochrona Zasobów Genet. Zwierząt. Gosp.)

Zagrożenia związane z gosp. leśną:

Na obniżenie różnorodności biologicznej w lasach wpływa:

-pozyskiwanie masy drewna, większej od przyrostu

-wprowadzenie gat. szybko rosnących bez względu na warunki siedliskowe

-stosowanie niewłaściwych metod gospodarowania (zrąb zupełny, głęboka orka)

-zwiększenie intensywności nawożenia i stosowanie chemicznych środków ochrony lasu przed szkodnikami, co chroni przed danym szkodnikiem, ale powoduje osłabienie naturalnej odporności eksperymentów

-wprowadzanie gatunków obcego pochodzenia, które mogą powodować przekształcenia w ekosystemach

-zalesianie nowych obszarów bez pozostawiania otwartych przestrzeni: prowadzi to do ograniczenia powierzchni ekosystemów otwartych i zubożenia różnorodności krajobrazowej

Obecnie w gosp. leśnej, szczególnie w lasach państwowych, eksponuje się środowiskowo- ochronną funkcję lasów

Główne oddziaływanie gospodarki rybacko-wędkarskiej wynika z następujących rodzajów działań:

-wprowadzenie obcych gat. lub odmian, czego skutkiem jest ustępowanie rodzimych gatunków słabych konkurencyjnie oraz przenoszenie chorób i pasożytów

-zarybianie materiałem niedostosowanym do warunków siedliskowych, co może doprowadzić do przekształcenia ekosyst. i ustąpienia gat. wrażliwych

-zanieczyszczenie ekosystemów wodnych. Punktowe źródła zanieczyszczeń pochodzące z chowu ryb, a także z przetwórni. W strudze Służewieckiej są wody płynące z lotniska, mogą być zanieczyszczone ropopochodnymi substancjami. Struga często wylewa

-łowiectwo może wywierać negatywne skutki na różnorodność biologiczną, jeśli dopuści się do: * nadmiernej eksploatacji populacji gat. łownych zagrażającej ich wyginięciu na określonych obszarach lub poprzez obniżenie liczebności gat. dopuszczając do obniżenia różnorodności genetycznej.

*utrzymanie zbyt wysokiej liczebności gat. łownych, która narusza równowagę w ekosystemach

-introdukcje do otwartej przyrody obcych gat.

Introdukcja-celowe wprowadzenie do ekosystemu obcego gatunku, pochodzącego z innego obszaru geogr.

Może być b. konkurencyjny i wyniszczyć gat. rodzime

W lesie kabackim introduktem jest niecierpek drobnokwiatowy.

Zagrożenia związane z gospodarką przestrzenną:

-zajmowanie terenów pod zabudowę (Wilanów, Białołęka)

-intensywna urbanizacja połączona z rozbudową infrastruktury

-powstanie „barier ekologicznych” tj. kanałów, dróg i zapór

W konsekwencji dochodzi do fragmentacji ekosystemów i rozdrobnienia siedlisk populacji poszczególnych gat., które tracą możliwość swobodnego krzyżowania się i przepływu genów w obrębie dużej populacji, co może przyczynić się do stopniowego wymierania gat.

Zagrożenia związane z gosp. Wodną i morską

-zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych na skutek zrzutu nieoczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków oraz spływu powierzchniowego z upraw rolnych , a także z różnego rodzaju szlaków komunikacyjnych . Czynniki te powodują eutrofizację, co w glebie prowadzi do zmian ekosystemu.

Oddziaływanie przemysłu.

Najgroźniejsze zanieczyszczenia wiążące się z:

-emisję gazów i pyłów do atmosfery, zrzutem ścieków, składowaniem odpadów, hałasem i promieniowaniem, skutkiem tych działań jest postępująca eutrofizacja i zakwaszenie siedlisk, a w konsekwencji zmiana ekosystemu.

-ogrzewaniem powierzchniowym warstw gleby szerokości kilku lub więcej metrów przez sieci przesyłające ciepło, co zmienia warunki mikroklimatyczne w stopniu umożliwiającym.

-zrzut wód podgrzanych, pochodzących z procesów produkcji energii elektrycznej; do rzek; jezior, w których powstają strefy o podwyższonej temperaturze gdzie zubożeniu ulega struktura ekosystemu.

-eksploatacja zasobów surowcowych, w efekcie czego następuje degradacja: hałdy, osuwiska i zapadliska ulegają zmianą. Warunki siedliskowe- zmiana chemizmu gleb, powstawanie lejów depresji.

Oddziaływanie transportu.

-sieci komunikacyjne, a zwłaszcza ogrodzone siatkami autostrady, są barierami dla migracji zwierząt, a tym samym swobodnej wymiany genów.

-fragmentaryzacja przestrzeni.

-masowe zabijanie zwierząt i ptaków w wyniku dużego i szybkiego ruchu pojazdów na drogach.

Odziaływanie turystyki i rekreacji.

-chaotyczny rozwój, niekontrolowany rozwój zabudowy tzw. drogich domów na obszarach cennych przyrodniczo

-wzrost wykorzystania transportu idywidualnego, a także turystyka na obszarach uznanych za cenne przyrodniczo, które są nieprzygotowane na przyjęcie tak wysokiego ruchu.

Na skutek tych działań następuje:

-ograniczenie powierzchni naturalnej i półnaturalnej.

-degradacja krajobrazu, w tym także w wyniku realizacji zabudowy substandardowej

-synatropizacja roślin i zwierząt

-zmiany warunków siedliskowych w wyniku zanieczyszczenia środowiska, a także w efekcie przekształcenia ekosystemu.

-płoszenie zwierząt.

Gatunki zagrożone i ginące.

Czerwina lista jest to światowy wykaz gatunków wymarłych, ginących, zagrożonych.

Aspekty prawne i ekonomiczne ochrony środowiska.

Prawo jest elementem sterującym oddziaływanie człowieka na środowisko przyrodnicze, a jego rola w ochronie środowiska sprowadza się do czynnika regulującego stosunki dwóch elementów- człowiek a środowisko, które wzajemnie na siebie oddziałują.

Uwzględnienie zagadnień związanych z ochroną środowiska wymaga uregulowań prawnych.

Do uregulowań prawnych w Polsce należą:

-konsytucja RP

-Ratyfikowane umowy międzynarodowe

-Rozporządzenie

-Akry prawa miejscowego

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20.03.2002r. w sprawie "zasad techniki przyrodniczej"

Cele ochrony środowiska z wykorzystaniem narzędzi prawa sprowadzają się do:

-zachowania istniejących zasobów środowiskowych w stanie nie pogarszających dziłalności, któa zmierza do przywrócenia zasobom właściwości umożliwiających ich gospodarcze wykorzystanie.

-podejmowania działań w celu optymalnie racjonalnego wykorzystania zasobów w gospodarce.

Ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody.

Cele ochrony przyrody:

- utrzymywanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów

- zachowanie różnorodności biologicznej

- zachowanie dziedzictwa geologicznego

- zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt, grzybów wraz z ich siedliskami

- ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień

- utrzymywanie lub przywracanie właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych a także pozostałych zasobów, tworów składników przyrody

-kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację, informowanie i promocję w dziedzictwie ochrony przyrody.

Polityka Ekologiczna Państwa

Cele ochrony przyrody są realizowane przez:

  1. uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w:

- polityce ekologicznej państwa

- programach ochrony środowiska przyjmowanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego

- koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju

- strategiach rozwoju województw i planach zagospodarowania przestrzennego województw

- strategia rozwoju gmin, studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i planach zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłączonej strefy ekonomicznej oraz w działaniach gospodarskich i inwestycyjnych.

2) obejmowanie zasobów, tworów i składników przyrody formami ochrony przyrody

3) opracowanie i realizację ustaleń planów ochrony dla obszarów podlegających ochronie prawnej, programów ochrony gatunkowej, siedlisk i szlaków migracji gatunków chronionych

4) realizację krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z programem działania

5) prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody

6) prowadzenie badań naukowych nad problemami związanymi z ochroną przyrody

Formy ochrony przyrody:

  1. parki narodowe

  2. rezerwaty przyrody

  3. parki krajobrazowe

  4. obszary chronionego krajobrazu

  5. obszary Natura 2000

  6. pomniki przyrody

  7. stanowiska dokumentacyjne

  8. użytki ekologiczne

  9. zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

  10. ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów

Park narodowy- ochronie podlega cala przyroda i walory krajobrazowe o powierzchni większej niż 1000ha

Utworzenie P.N, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów.

Nadzór nad parkami sprawuje minister właściwy do spraw środowiska.

Rezerwat przyrody - obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze a także siedliska roślin i zwierząt. Jego sprawami zajmuje się wojewoda

Park krajobrazowy - zajmuje się wojewoda

Obszary specjalnej ochrony ptaków i siedlisk.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska(tekst jednolity: Dz.U.z 2008r. Nr 25.poz. 150 z późniejszymi zmianami.

Ochrona środowiska- podjęcie lub zaniechanie działań umożliwiające zachowanie lub przywrócenie równowagi przyrodniczej.

Zanieczyszczenie- emisja, która może być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, może powodować szkodę w dobrach materialnych, może pogarszać walory estetyczne środowiska lub może kolidować z innymi uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska.

Emisja - wprowadzenie bezpośrednie lub pośrednie, w wyniku działalności człowieka do powietrza, wody lub zlewni.

  1. substancje

  2. energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne

Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska

Dane związane z prezentacją nakładów środowiska obejmuje 9 dziedzin:

- ochrona powietrza atmosferycznego i klimatu

- gospodarka ściekowa i ochrona wód

- gospodarowanie odpadami

- ochrona i przywrócenie wartości użytkowej gleb oraz ochrona wód podziemnych i powierzchniowych

- zmniejszenie hałasu i wibracji

- ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazu

- ochrona przed promieniowaniem jonizującym

- działalność badawczo- rozwojowa

- pozostała działalność związana z ochroną środowiska.

Powietrze.Działania mające na celu ograniczenie wielkości emisji - regulacje prawne:

-stosowanie takich procesów technologicznych, surowców i urządzeń, które wyemitują lub ograniczą ilość emitowanych zanieczyszczeń.

-stosowanie urządzeń ochronnych, zmniejszających ilość emitowanych gazów i pyłów

-wybór właściwej lokalizacji zakładów przemysłowych, odpowiednie poprowadzenie tras samochodowych i organizacji ruchu.

Do inwestycji związanych z gospodarką wodną zalicza się:

-budowę ujęć służących do poboru wody: powierzchniowej, podziemnej i kopalnianej łącznie z urządzeniami uzdatniającymi oraz wodną siecią magistralną i rozdzielczą, budową laboratoriów kontroli jakości wody, w tym automatycznych stacji pomiaru jakości wody.

-budowę zbiorników retencyjnych, stopni wodnych żeglugowych i energetycznych oraz śluz i jazów.

-budowę obwałowań przeciwpowodziowych

-regulację rzek i zabudowę potoków

-budowę stacji pomp

Inwestycja związane z gospodarką ściekową i ochroną wód:

-oczyszczanie ścieków lub ich elementy wg technologii oczyszczania ( mechanicznego, chemicznego, biologicznego i o podwyższonym stopniu usuwania miogenów, a także oczyszczalnie indywidualne, przydomowe i inwestycje związane ze wstępnym oczyszczaniem ścieków)

-urządzenia do gospodarczego wykorzystania ścieków, do utylizacji, gromadzenia i transportu wód zasadowych, do gromadzenia ścieków, jak również wyposażenie oczyszczalni ścieków w urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową w przypadku, gdy nie są one ujęte w kosztach budowy oczyszczalni ścieków.

-budowę kanalizacji sanitarnej odprowadzającej ścieki oraz wody opadowe

-urządzenia do przeróbki i zagospodarowania osadów z oczyszczalni ścieków

-systemy obiegowego zasilania wodą

-zabezpieczenie przed przenikaniem rzek, mórz oraz innych akwenów zanieczyszczeń powstających przy transporcie wodnym.

-tworzenie stref ochrony źródeł i ujęć wody

Do inwestycji związanych z gospodarką odpadami, ochroną i przywróceniem wartości użytkowej gleb oraz ochroną wód podziemnych i powierzchniowych zalicza się:

-działania związane z zapobieganiem zanieczyszczeniom poprzez modyfikowanie procesów technologicznych, w tym nowe techniki i technologie mało i bezodpadowe.

-zbieranie (w tym selektywne) odpadów i ich transport

-działania związane z recyklingiem odpadów

-urządzenia do przeróbki i zagospodarowania osadów z oczyszczalni ścieków, odpadami, ochrony gleby i wód powierzchniowych i podziemnych.

Źródła i rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w środowisku oraz sposoby na przeciwdziałanie ich skutkom. Nadmierne ilości zanieczyszczeń wprowadzane do środowiska powodują jego skażenie.

Wszystkie przypadki skażenia mają wspólne cechy charakterystyczne:

-substancje szkodliwe

-źródło tej substancji

-ośrodek ośrodek przenoszony(powietrze, gleba, woda)

-obiekt na który działa substancja

Przenoszenie się substancji szkodliwych w atmosferze zależy od:

-wysokości którą osiągają

-rozmiaru cząstek

-czynników klimatologicznych(warunków pogodowych)

Poziom, do którego substancja szkodliwa ulegnie rozcieńczeniu po emisji, zależy od:

-prędkości wiatru

-zachmurzenia

-ukształtowania terenu

Rozpraszanie substancji szkodliwych w wodzie-przedostają się:

*bezpośrednio( ze ściekami)

*pośrednio( z powietrza) do środowiska wodnego nie zawsze ulegają rozpuszczeniu

Łącząc się z substancjami organicznymi lub częściami mineralnymi tworzą osady denne, w których następuje gromadzenie się substancji szkodliwych

Problem środowiskowy-zanieczyszczenie wodonośnych warstw wód gruntowych służacyh jako źródło wody do picia

Rozproszenie substancji szkodliwych w warstwach wodonośnych zależy od fizycznych właściwości ruchu wód gruntowych, rozpuszczalności substancji szkodliwej, opóźnienia spowodowanego sorpcją substancji na powierzchni ciała stałego.

Zachowanie się substancji szkodliwych w glebie:

-gromadzenie się ponad 90% zanieczyszczeń.

Zanieczyszczenia dostają się do gleby:

-z opadami atmosferycznymi i pyłami ( bezpośrednio lub za pomocą(pośrednictwem)roślin)

-w wyniku wylewu wód

-z osadami ściekowymi i kompostami stosowanymi w celach nawozowych

-spływami z dróg

-wieloletniego składowania substancji szkodliwych

-zanieczyszczenia awaryjnego(np. wylew ropy)

PRZECIWDZIAŁANIA ZANIECZYSZCZENIOM

- niedopuszczalność do ich powstawania, poprzez np. zmianę technologii czy nośnika energii

Do inwestycji związanych z gospodarowania odpadami odnawialnymi i przywrócenie wartości użytkowej gleb oraz ochroną wód podziemnych i powierzchniowych zalicza się:

-gospodarcze wykorzystanie odpadów, tj. metody i sposoby oraz urządzenie w wyniku których następuje wyraźna redukcja ilościowa odpadów wytwarzanych bądź nagromadzonych na składowiskach

-unieszkodliwianie odpadów

-rekultywacja środowiska hałd, wysypisk i stawów osadowych oraz innych terenów zdewastowanych i zdegradowanych

-przedsięwzięcia związane zapobieganiem degradacji i dewastacji gleby

-budowę, utrzymanie i obsługę urządzeń służących do neutralizacji zanieczyszczeń(skażeń) gleby, oczyszczanie wód podziemnych, a także zapobieganie infiltracji (przenikanie) zanieczyszczeń do gleby i wód powierzchniowych

-wyposażenie w aparaturę kontrolną-pomiarową w zakresie gosp. odpadami, ochrony gleby i wód podziemnych i powierzchniowych

Synergizm i antagonizm polutantów (zanieczyszczeń)występujących we wszystkich elementów środowiska przyrodniczego

Decydujący wpływ na reakcję organizmu żywego na zanieczyszczenia mają następujące elementy:

1. Ilość i rodzaj zanieczyszczeń oraz czas ekspozycji organizmu na dane zanieczyszczenia

2. Właściwości substancji zanieczyszczonych

-toksyczność

-rozpuszczalność w wodzie i ciałach tłuszczowych(im większa, tym większy stopień wchłanianie zw. toksycznych w ustroju i ich działanie wewnątrz organizmu żywego)

-trwałość w środowisku (odporność na degradację w warunkach środowiska naturalnego)

-zdolność do bioakumulacji w łańcuchu pokarmowym

-budowa chemiczna związku oraz jego wł. chemiczne, które mają wpływ na wiązanie się zw. toksycznych z receptorami (białka, enzymy) oraz ich biotransformację w ustroju

3. Cechy osobnicze org. (gatunek, wiek i stan zdrowia, czynniki genetyczne oraz osobnicza wrażliwość, najbardziej narażane są org. Bardzo młode i stare, a także te o złym stanie zdrowia

4. Zmiany środowiskowe (warunki ekspozycji), także jak: ciśnienie atm. , temperatura, wilgotność, nasłonecznienie

Reakcje organizmu żywego na wprowadzenie subst. toksycznej może mieć charakter:

- ostry-spowodowany wprowadzeniem do organizmu jednorazowej względnie dużej dawki subst. toksycznej

-chroniony-spowodowany wprowadzeniem do org. małych dawek subst. toksycznej

-utajony-skutkiem wprowadzenia do org. pewnych dawek subst. toksycznej, mogą się ujawnić dopiero po dłuższym czasie.

Związki, które mogą wywołać w org. człowieka odległe skutki biologiczne:

1.koncerogenne - mają działanie rakotwórcze

2. mutagenne- wywołujące zmiany materiału genetycznego org. przekazywane następnym pokoleń

3. teratogenne- powodujące szkodliwe działanie na płód w pierwszych trzech miesiącach trwania ciąży

4. embriotokryczne- powodujące szkodliwe działanie na płód w dalszym okresie trwania ciąży.

Zmiany chemicznego składu środowiska powodujące zaburzenia homeostazy ekosystemu niezbędnej ich naturalnej egzystencji. Zmiany te są czynnikiem okresowym wpływającym na ukształtowanie rozwoju osobniczego różnych organizmów, zarówno roślinnych jak i zwierzęcych. Wszystkie pierwiastki chemiczne występują w nadmiernych ilościach mogą stwarzać warunki okresowe dla świata ożywionego, wchodzą ze sobą w interakcje.

Zjawisko interakcji polega na wzajemnym oddziaływaniu jonów lub zw. chem. w wyniku, którego biologiczny efekt działania określonego pierwiastka jest uzależniony od występowania i stężenia innych jonów lub substancji chem. Interakcje różnych pierwiastków mogą prowadzić do efektu zwiększonego, czyli synergizmu lub zmniejszonego czyli antagonizmu.

Zanieczyszczenia emitowane do poszczególnych elementów środowiska mogą oddziaływać w sposób synergiczny, tzn. że wspólne oddziaływanie poszczególnych zanieczyszczeń jest silniejsze niż suma ich oddziaływań.

Addytywny, tzn. że działanie poszczególny związków jest sumą ich indywidualnych oddziaływań

Antagonistyczny, tzn. że działanie poszczególnych związków jest przeciwstawne, a wspólne oddziaływane poszczególnych związków jest słabe niż suma ich oddziaływań.

Działanie addytywne: jest najprostszą sytuacją, w których efekty wywołane działaniem łącznym są również sumie działań poszczególnych składników:

„efekt A” + „efekt B” = „efekt (A+B)”; liczbowo 2+3=5

Synergizm-jednokierunkowe działanie dwóch związków prowadzące do wystąpienia większych efektów niż oczekiwane:

„efekt(A+B)”>”efekt A” + „efekt B” liczbowo 2+3=7

1.potencjacja- gdy działanie związków A i B daje efekty większe od spodziewanych

„efekt (A+B)”>”efekt A” + „efekt B” liczbowo 0+3=10

2. działanie zespolone- odpowiedź toksykologiczna spowodowana narażeniem na dwa związki A i B jest odmienne od odpowiedzi zależnej albo od A albo od B

„efekt(A+B)” niezależnie od „efektu A” + „efekt B”

3.antagonizm- działanie, które doprowadzi do osłabienia lub zmniejszenia efektu

„efekt(A+B)”<”efekt A” + „efekt B” liczbowo 2+3=4; 4+0=1;4+(-4)=0

Cd- rośliny

Cd-zwierzęta

Odporność organizmów na toksyczne działanie kadmu jest przypuszczalnie właściwością dziedziczną i wiąże się z metabolizmem metalotioneiny.

Miedź jest niezbędnym składnikiem dla roślin do ich normalnego rozwoju i wzrostu. Wchodzi w skład różnych enzymów i białek, które uczestniczą w specyficznych procesach metabolicznych.

Funkcje i właściwości miedzi:

Cu-rośliny

Antagonizm:

Interakcje między głównymi i śladowymi pierwiastkami w organizmach żywych:

Pierwiastek

Antagonizm

Synergizm

Ca

Al, B, Ba, Be, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, F, Fe, Li, Mn, Ni, Pb, Sr, Zn

Cu, Mn, Zn

Mg

Al, Ba, Be, Cr, Mn, F, Zn, Ni2, Co2,Cu2, Fe2

Al, Zn

K

Al., B, Hg, Cd, Cr, F, Mo, Mn, Rb

-

Pb-rośliny

Pb-zwierzęta

Badania na metale ciężkie powinno się wykonywać z włosów niefarbowanych pobranych z potylicznej części głowy.

Cu zwierzęta:

- większość org.wykazuje dużą tolerancję miedzi.U ludzi dochodzi do zmian w metabolizmie, a odległe skutki jej szkodliwości wiążą się ze zmianami wątrobowymi, uszkodzenia nerek, tkanki mózgowej oraz naczyń wieńcowych i mięśnia sercowego.

-najczęściej występuje antagonizm Cu-Zn,prowadzący do niedoboru miedzi w konsekwencji do schorzeń naczyń wieńcowych lub zaburzeń psychicznych

- u zwierząt obserwuje się zaburzenie równowagi między Cu a Mo, co powiązane jest z dodatkowym oddziaływaniem siarki

Zwiększona zawartość Mo wyłącza z cyklu metabolicznego Cu, wywołując objawy jej deficytu

-interakcje między Cu-Cd mają charakter antagonistyczny i mogą mieć istotne znaczenie przy toksycznych stężeniach Cd w organizmie.

Synergizm występujący w układzie Cu-Fe ma wpływ na przebieg procesów enzymatycznych, a szczególnie przy ?systemie? hemoglobiny. Rola wapna w procesie wchłaniania miedzi przez organizm jest korzystna ??? , że na ogół miedzi jest łatwiej przyswajalna z pożywieniem o odczynie kwaśnym.

Szkodliwe czynniki środowiska, a problematyka zdrowia środowiskowego.

Instytut Medyczny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu.

Programy profilaktyki medycznej , ukierunkowanych na środowiskowe zagrożenia zdrowia u dzieci, dotyczących m.in.środowiskowego zagrożenia ołowiem, objawowi chorób ze strony układu oddechowego oraz chorób i objawów układu pokarmowego.

Działanie na rzecz zapobiegania zakażenia ołowiem u dzieci są prowadzone od roku 1993.Podstawowe elementy programu:

- przesiewowe badania stężenia ołowiu we krwi u dzieci zamieszkałych w obszarach zwiększonego narażenia na ołów

- identyfikacja dzieci o podwyższonym stężeniu ołowiu we krwi

- indywidualna opieka medyczna adresowana do dzieci z podwyższonym stężeniem ołowiu we krwi

Edukacja zdrowotna i ekologiczna rodziców i opiekunów dziecka. Ma ona służyć:

- uświadamianiu osobom dorosłym na czym polega toksyczne działanie ołowiu na organizm dziecka, jakie mogą być źródła i szlaki narażenia na ten metal.

- promowaniu właściwych zachowań zdrowotnych

- eliminacji czynników ryzyka nadmiernej ekspozycji dziecka na ołów.

Działania z zakresu profilaktyki medycznej obejmują:

- populację dzieci

- osób dorosłych narażonych na zanieczyszczenia

Fundacja w Legnicy na rzecz dzieci z Zagłębia Miedziowego

Fundacja na rzecz chorób serca.

Problemy związane z nadciśnieniem u dzieci.

Narażenie na azbest. Badanie:

-osób, które są zawodowo narażone na działanie azbestu.

Azbest jest zaliczany do 10 najgroźniejszych zanieczyszczeń na ziemi. Jest niewidoczny. Jego włókienka są wdychane do płuc, gdzie zostają na zawsze

Włókna przedostają się do powietrza w wyniku różnych czynników:

- korozji płyt azbestowo-ceramicznych

- uszkodzeń mechanicznych, złamań, pęknięć, kruszenia powstałych przy rozbiórkach

- demontażu lub uszkodzeń innych wyrobów azbestowych takich jak: izolacje, ścianki ogniotrwałe, części instalacji elektrycznych i ciepłowniczych.

Polskie lasy

Wygląd polskich lasów, ich skład gatunkowy zależy głównie od czynników naturalnych:

-położenie geograficzne

- klimat

- rzeźba terenu

- podłoże geologiczne

- warunki glebowe

Lasy Europy w wyniku występujących zmian cywilizacyjnych podlegały przeobrażeniu, dlatego też obecnie bardzo często spotykamy w ekosystemach leśnych gatunki uproszczone, mało odporne, które tworzą przekształcone lasy współczesne.

Historia:

1924 - powołano Przedsiębiorstwo Polskie Lasy Państwowe

1936 - wprowadzono dekret w ramach którego uregulowano zasady polityki leśnej

Od tego momentu lasy stały się bardziej samodzielnym organem.

Wybuch II wojny św. zastał uporządkowaną gospodarkę leśną, która została zniszczona.

Okres ostatnich 50 lat obfitował w działania…

Polityka leśna - zasada trwałości lasów rozumiana jako „trwały przyrost”,”trwałe użytkowanie”,”trwały dochód”. Zasada ta zmierzała do modelu intensywnego gospodarowania lasem, koncentrującego się głównie na drzewostanie. Tak rozwijało się leśnictwo jednofunkcyjne, które mogło zaspokajać jedynie materialne potrzeby społeczeństwa.

„trwałe użytkowanie” od kilkunastu lat zmienia się w trwały i zrównoważony rozwój z uwzględnieniem potrzeby zachowania biolog.różnorod.

Obowiązująca od stycznia 1992r. Ustawa o lasach zrównała wartości środowiskotwórcze i ogólnospołeczne lasów z funkcją produkcyjną i surowcową. Określała ona, że gosp.leśna opierać się na powszechnej ochronie lasów ,trwałości utrzymywania lasów i ciągłości ich użytkowania oraz na powiększaniu zasobów leśnych.

Polityka leśna Polski nawiązuje do:

-postanowień Polityki Europejskiej Państwa

-Agendy 21 uchwalonych na konferencji w Rio de Janeiro w 1992r.

-zasad leśnych

-europejskich Deklaracji Ministrów Leśnictwa w sprawie ochrony lasów

-Polskiej Polityki Kompleksowej ochrony zasobów Leśnych

Na I konferencji Ochrony Lasów Europejskich w Helsinkach w 1993r. przyjęto wytyczne zrównoważonego rozwoju gospodarki leśnej i na ich podstawie wyr. sześć kart kryt.
-Utrzymanie stanu zdrowotnego i witalnego ekosyst. leśnych
-zachowanie i ochrona, i wzmocnienie biologicznej różnorodności ekosyst. leśnych
-utrzymanie i rozwijanie funkcji produkcyjnej lasu
-utrzymywanie i wzmacnianie funkcji ochronnych zagospodarowanych lasów
(zwłaszcza ochrony gleby, wody i powietrza)
-utrzymanie i wzmacnianie funkcji społeczno- ekonomicznych
Przyjęte kryteria, preferują proekologiczny model gospodarki leśnej,zwiększający gwarancję zdrowotności lasu, jego żywotności, stabilności i odporności na zagrożenia.
W Polsce jest realizowany "Krajowy Program Zwiększania Lesistości", przyjęty przez Radę Ministrów w 1995r., który przewiduje wzrost
lesistości w kraju do:
-30% w 2020r.
-33% w 2050r.

Główny problem związany jest z niedostatkiem gruntów porolnych, poza tym stopniowo zmniejszała się ilość terenów które nie były użytkowane. Zmniejszały się też ceny gruntów w Polsce w ostatnich latach.

Od początku obowiązywania Krajowego programu zwiększania lesistości do 2009r. zalesiono ogółem 130 tys. Ha gruntów Skarbu Państwa. Na prawie 3 tys. Ha las pojawił się ponownie w wyniku sukcesji naturalnej.

Funkcje lasu(mają się wzajemnie uzupełniać):

-ekologiczne

-produkcyjne

-społeczne

Wielofunkcyjne gospodarstwa leśne mają za zadanie łączyć i unikać konfliktów pomiędzy poszczególnymi funkcjami.

Zadania polityki leśnej :

Kształtowanie właściwego stosunku człowieka do lasu, znalezienie równowagi pomiędzy wzrostem ekologicznym a potrzebami ochrony środowiska zapewnienie trwałości lasów przez: a) powiększenie zasobów leśnych, b) polepszenie (?!) lasów , c) zmianę polityki z modelu surowcowego na proekologiczny, współtworzenie ustawodawstwa w zakresie ochrony, kształtowania i użytkowania środowiska przyrodniczego, prawna ochrona lasów we wszystkich formach własności.

Polityka lesna opiera się na współpracy międzyresortowej jest powiązana z polityką:

-ekologiczną

-rolną

-przestrzennego zagospodarowania kraju

-obrony narodowej

-energetyczną

-przemyslową

-społeczną

-edukacyjną

-naukową

Leśne kompleksy promocyjne:

Realizacji wielofunkcyjnej gospodarki leśnej będzie służył rozpoczęty program LKP. Leśny kompleks promocyjny- to zwarty obszar leśny należący do jednego lub kilku nadleśnictw, utworzony dla promocji proekologicznej polityki państwa.

Pokazują:

Zmienność warunków siedliskowych, różnorodność składu gatunkowego lasu ,wielość pełnionych przez niego funkcji.

W ramach LKP leśnicy promują :

-zrównoważoną gospodarkę leśną

-wspierają badania naukowe

-prowadzą edukację leśną społeczeństwa

Co oznacza LKP „Lasy Spolsko- Rogowskie”:

Cele działania LKP:

-promocja trwale zrównoważonej gosp. Leśnej

-ochrona zasobów przyrody w lasach

-edukacja lesna społeczeństwa

-przestrzenne rozpoznanie stanu biocenozy leśnej oraz zachodzące w niej zmiany zmiany

-trwałe zachowanie lub odtworzenie naturalnych walorów lasu

-integrowanie celów trwałej gospodarki leśnej z aktywną ochroną przyrody

-prowadzenie prac badawczych i doswiadczelnictwa leśnego

-szkolenie leśników i edukacja leśna społeczeństwa

Restytucja-zespół działań prowadzących do przywrócenia pierwotnego stanu elementów środow. Naturalnego zmienionego przez (?!) gospodarkę.

Reintrodukcja-ponowne wprowadzenie do środowiska gatunku, który przestał tam występować by reintrodukcja powiodła się musi przestać działać czynnik, który spowodował wyginięcie tego gatunku w przeszłości.

Zadania:

-zadania w zakresie restytucji i reintrodukcji gatunkowej

-introdukcja bielika w kompleksie Głuchów

-rekonstrukcja gniazda dla bociana czarnego

-wdrażanie nowych rozwiazań gatunkowych w ramach leśnych w zakresie techniki, technologii i organizacji

-wykonywanie SIP w gospodarstwie leśnym

-wykonywanie teledetekcji w gospodarstwie lesnym



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
GO wykłady, ZUT-Energetyka-inżynier, VI Semestr, Gospodarka odpadami, Wykład
Ściaga PPT całość, Zarządzanie i inżynieria produkcji, Semestr 8, Projektowanie procesów technologic
gleba egz ściąga na wykład, Leśnictwo SGGW niestacjonarne 1stopnia, Semestr 2, gleboznawstwo, kolokw
[14.10.2014] Pytania z Geotechniki z wykładów, KONSTRUKCJE BUDOWLANE I INŻYNIERSKIE, [INŻ] SEMESTR
ap wyklady calosc, weterynaria 3 rok WROC, semestr 6, Apy 2 sem
METKA -ściaga z wykładu, Elektrotechnika PŁ, Inżynierskie, I st, 3 semestr, Metrologia elektryczna 2
ochrona środowiska wyklad, SGGW Inżynieria Środowiska, SEMESTR 2, Ochrona środowiska, Ochrona środow
pwsz kalisz Biologia i ekologia - wykład-całość, inżynieria ochrony środowiska kalisz, Rok 1 IOS, Bi
odpowiedzi na ochrone, SGGW Inżynieria Środowiska, SEMESTR 2, Ochrona środowiska, Ochrona środowiska
sciaga ochro1, SGGW Inżynieria Środowiska, SEMESTR 2, Ochrona środowiska, Ochrona środowiska
ściąga ochrona, SGGW Inżynieria Środowiska, SEMESTR 2, Ochrona środowiska, Ochrona środowiska
-cišga Ochrona -rodowiska cała, SGGW Inżynieria Środowiska, SEMESTR 2, Ochrona środowiska, Ochrona ś
Minerał, SGGW Inżynieria Środowiska, SEMESTR 1, Rok 1 od Anki, Geologia, geologia, Nowy folder, Geol
kratownica, SGGW Inżynieria Środowiska, SEMESTR 1, geologia, geologia (kurna mać), geologia, geologi

więcej podobnych podstron